Το πρόσφατο αποκαλυπτικό άρθρο του Σοφοκλή Αρχοντάκη με τίτλο «Κυβερνητική επίθεση σε μονογονεϊκές οικογένειες ΑμεΑ - Ζητάνε αναδρομικά επιστροφή επιδομάτων», ανάγκασε την κυβέρνηση σε αναδίπλωση, ανακοινώνοντας πως «σε απάντηση δημοσιοευμάτων "παγώνει" τις συνέπειες ελέγχων για αναπηρικά επιδόματα».

Μετά τις αποκαλύψεις, δεχθήκαμε στο 2020mag.gr, μηνύματα και επιστολές από αναγνώστες ΑμεΑ και συγγενείς ΑμεΑ, που μας ενημέρωναν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια.

Μία από αυτές τις επιστολές παρουσιάζουμε αυτούσια παρακάτω.

Η επιστολή του αναγνώστη του 20/20 Magazine (του οποίου τα στοιχεία του βρίσκονται στη διάθεσή μας):

Καλησπέρα σας, με αφορμή το εξαιρετικό δημοσίευμα σας «Κυβερνητική επίθεση σε μονογονεϊκές οικογένειες ΑμεΑ - Ζητάνε αναδρομικά επιστροφή επιδομάτων», του αρθρογράφου σας κ. Σοφοκλή Αρχοντάκη, θα ήθελα να θέσω υπόψιν σας ένα ζήτημα που αφορά την μεταχείριση των ΑμεΑ, λόγω της υπάρξεως αντινομίας για την ρύθμιση του ίδιου οικονομικού ζητήματος όσον αφορά τον επιβαλλόμενο ΕΝ.Φ.Ι.Α. (Ν.4223/2013) και ταλαιπωρεί τόσο την οικογένεια μας όσο και εκατοντάδες  συμπολίτες.

Συμπολίτες μας ΑμεΑ, με πενιχρά εισοδήματα να «τιμωρούνται» εάν για οποιονδήποτε λόγο καθυστερήσουν την υποβολή  των δηλώσεων τους

Απευθύνομαι σε εσάς λόγω της δημόσια καταγεγραμμένης μεγάλης ευαισθησίας που έχετε επιδείξει και στα αυξημένα θετικά κοινωνικά αντανακλαστικά σας, στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ στην χώρα μας.

Επιγραμματικά αν τα ΑμεΑ, για οποιονδήποτε λόγο καθυστερήσουν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, η φορολογική διοίκηση δεν τους αναγνωρίζει τα ευεργετήματα που δικαιούνται, σύμφωνα με τον Νόμο, στον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Εν συντομία, για να χορηγηθεί η έκπτωση στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε ΑμεΑ, θα πρέπει αυτά να έχουν υποβάλει εμπρόθεσμα τις σχετικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9).

Αν για οποιοδήποτε λόγο υποβάλλουν συμπληρωματικά ή εκπρόθεσμα τις δηλώσεις τους, ακόμα και αν πληρούν τις προϋποθέσεις που έχει θέσει ο Νόμος, δεν τους χορηγούνται οι δικαιούμενες απαλλαγές ή οι μειώσεις στον επιβαλλόμενο φόρο.

Η Φορολογική Διοίκηση δεν εξετάζει, εάν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας, που οδήγησαν στην εκπρόθεσμη ή συμπληρωματική υποβολή της δήλωσης Ε9.

Δημιουργείται το παράδοξο συμπολίτες μας ΑμεΑ, με πενιχρά εισοδήματα να «τιμωρούνται» εάν για οποιονδήποτε λόγο καθυστερήσουν την υποβολή  των δηλώσεων τους.

Και ρωτάμε: δεν θα έπρεπε να ελέγχεται, οποτεδήποτε και εάν υποβληθούν οι δηλώσεις αυτές, εάν πληρούνται τα κριτήρια για την ένταξη στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του Ν.4223/2013;

Στην περίπτωση μας, όταν προσφύγαμε στην αρμόδια ΔΟΥ, λάβαμε την εξής απάντηση: «ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΣΤΕ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΕΝΦΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 7 Ν.4223/2013 ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2014-2019 ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΔΙΟΤΙ ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ Ε9 ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΑΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΕΤΗ ΕΓΙΝΑΝ ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΑ».

Πιο αναλυτικά και στην περίπτωσή μας

Με το άρθρο 7 του Ν.4223/2013 λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, αφού προβλέπεται η χορήγηση έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 100% στην περίπτωση των οικογενειών που έχουν ένα άτομο με ειδικές ανάγκες και ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, εφόσον φυσικά πληρούνται και οι λοιπές  προϋποθέσεις που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις του νόμου.

Σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1081/2016 του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με την οποία επήλθαν τροποποιήσεις στην παλαιότερη εγκύκλιο ΠΟΛ. 1212/2015, αναφορικά με τη διαδικασία χορήγησης εκπτώσεων και αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Συγκεκριμένα στο άρθρο 2, με τίτλο «Προϋποθέσεις χορήγησης έκπτωσης»: 

Α.1. Ως συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα θεωρείται το άθροισμα του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος του συζύγου, της συζύγου και των εξαρτώμενων τέκνων, σε όσες περιπτώσεις ορίζεται από το νόμο ότι τα εισοδήματα των τέκνων συναθροίζονται με αυτά των γονέων, καθώς και του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος των εξαρτώμενων τέκνων που έχουν υποβάλει ατομική δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα και ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων λαμβάνονται από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Αν οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή δήλωση, λαμβάνεται ο μεγαλύτερος αριθμός τέκνων που έχει δηλωθεί σε μία εκ των δύο δηλώσεων.

Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα προσδιορίζεται από το άθροισμα του καθαρού εισοδήματος, όπως προκύπτει από τα ποσά των κωδικών του Πίνακα 4 της δήλωσης ή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, τα οποία λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του εισοδήματος, των ποσών των κωδικών των περιπτώσεων 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12 και 18 του Πίνακα 6 της δήλωσης και του ποσού της προστιθέμενης διαφοράς αντικειμενικής δαπάνης, όπου αυτή εφαρμόζεται.

2. Η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων, αποτελούμενη από το άθροισμα των κύριων και βοηθητικών χώρων των κατηγοριών ακινήτων 1 έως και 12 (εκτός 4, 41 έως και 47), αποπερατωμένων και ημιτελών, καθώς και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, λαμβάνεται από τις δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. του οικείου έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος επί των ακινήτων.

Στην περίπτωση μας, η αδελφή μας, η οποία τυγχάνει άγαμη, γεννηθείσα το έτος 1984, ήτοι 37 ετών,  είναι ορφανή και από τους δύο γονείς από μικρή ηλικία. Από τις επιτροπές των ΚΕ.Π.Α. έχει διαπιστωθεί η αναπηρία της, σε ποσοστό  80% η οποία οφείλεται σε ψυχιατρική πάθηση  και παρουσιάστηκε πριν από τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας της.

Από τον θανόντα πατέρα μας λαμβάνει μέρος της σύνταξης του η οποία το  έτος 2020 ανήλθε συνολικά στο ποσό των  4.000€. Τα χρήματα αυτά δεν επαρκούν για την πληρωμή των νοσηλειών της σε Κλινική, καθώς και για την αποκατάσταση των σοβαρότατων οδοντιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει, για τα οποία συνδράμουμε ανάλογα με τις δυνατότητες μας, τα 2 αδέλφια της ως οι μοναδικοί της συγγενείς.

Λόγω κληρονομιάς από τους γονείς μας δηλώνουμε στην εφορία 2 οικίες με ποσοστό συνιδιοκτησίας 33,3%, έκαστος.

• Μία οικία με κύριους χώρους 80 τ.μ
• Μια οικία με κύριους χώρους 90 τ.μ.

Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας είναι στα 35.000€. 

Φαίνεται ότι υπάρχει μία «τιμωρία» και «ποινή» εκ μέρους της Διοίκησης στα Άτομα με Αναπηρία που υπέβαλλαν και για λόγους ανωτέρας βίας, τις δηλώσεις αυτές εκπρόθεσμα

Σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 7 του Ν. 4223/2013 την 25-9-2020 και 22-9-2021, με αποφάσεις του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, αποφασίσθηκε μείωση 100% επί ΕΝ.Φ.Ι.Α. των ετών 2020 και 2021, αντίστοιχα αφού εμπίπτει στις προαναφερόμενες διατάξεις.

Λόγω, όμως της έναρξης λειτουργίας του Κτηματολογίου στην περιοχή που ανήκει η πρώτη κατοικία, την 29-10-2019 και την 1-11-2019, υποχρεωτικά υπεβλήθησαν δηλώσεις Ε9 για τα φορολογικά έτη από το 2014 έως και το 2019, για τα οποία έχει βεβαιωθεί από την αρμόδια ΔΟΥ, εις βάρος της αδελφής μου, φόρος  ΕΝ.Φ.Ι.Α. (Ν.4223/2013) συνολικού ποσού, συμπεριλαμβανομένων και των προσαυξήσεων 1.700€.

Σημειωτέων ότι οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος είχαν υποβληθεί εμπρόθεσμα, όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Η αδελφή μου κατά τον υπολογισμό του αναδρομικού ΕΝΦΙΑ, πληρούσε τις προϋποθέσεις που έχει θέσει ο Νομοθέτης για την χορήγηση της έκπτωσης της τάξης του 100%, πλην όμως λόγω του εκπρόθεσμου της δήλωσης δεν της χορηγήθηκε αυτή.

Φαίνεται ότι υπάρχει μία "τιμωρία" και "ποινή" εκ μέρους της Διοίκησης στα Άτομα με Αναπηρία που υπέβαλλαν και για λόγους ανωτέρας βίας, τις δηλώσεις αυτές εκπρόθεσμα.

Το ζήτημα δεν είναι για εμάς τόσο οικονομικό όσο ηθικό.

Η αδελφή μου είναι ένα άτομο το οποίο από την παιδική της ηλικία έχει δοκιμαστεί και δοκιμάζεται ακόμα και τώρα.
Η κοινωνική πρόνοια του Κράτους για άτομα όπως η αδελφή μου είναι φειδωλή και όπου αυτή χορηγείται, οι προϋποθέσεις είναι ιδιαίτερα αυστηρές. Είναι κρίμα μία ευνοϊκή ρύθμιση όπως η συγκεκριμένη χορήγηση έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ για ΑμεΑ να χάνεται για λεπτομέρειες, όπως η εκπρόθεσμη δήλωση εάν και εφόσον πληρούνται όλες οι υπόλοιπες προϋποθέσεις.

Το όλο θέμα θα είχε επιλυθεί αν κατάλληλα τροποποιείτο η ισχύουσα νομοθεσία για την χορήγηση των ευεργετημάτων της έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ για τα ΑμεΑ, όταν φυσικά πληρούνται οι υπόλοιπες προϋποθέσεις, ακόμα και εάν υποβάλλονται οι δηλώσεις αυτές εκπρόθεσμα.

Θεωρώ ότι είναι επιβεβλημένο η Διοίκηση να εφαρμόζει την ουσία και το πνεύμα του Νόμου και της βούλησης του Νομοθέτη και όχι επούσιες διατάξεις που τις ακυρώνουν.

Ευχαριστώ για τον χρόνο σας και συνεχίστε την εξαιρετική δουλειά σας.