Η θαλάσσια χελώνα καρέτα – καρέτα αποτελεί προστατευόμενο είδος προτεραιότητας βάση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. Η Ελλάδα φιλοξενεί περίπου το 60% του συνόλου των φωλιών της caretta-caretta στην Μεσόγειο όμως μόνο 1 στα 1000 χελωνάκια θα επιβιώσει για να ενηλικιωθεί! Οι απειλές είναι ποικίλες, η οικιστική και τουριστική ανάπτυξη των παραλιών ωοτοκίας, ο τεχνητός φωτισμός που αποπροσανατολίζει τα μικρά, η διάβρωση των παραλιών και η κλιματική αλλαγή που απειλεί τα παραθαλάσσια οικοσυστήματά και τις παραλίες ωοτοκίας. Η παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία, οι τραυματισμοί από ταχύπλοα αλλά και η ηθελημένη θανάτωση από ορισμένους ψαράδες αποτελούν κάποιους επιπλέον ανθρωπογενείς κινδύνους.

Στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκου Ζακύνθου, αναπαράγεται ένας από τους σημαντικότερους πληθυσμούς της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα (Caretta caretta) στη Μεσόγειο. Ωστόσο, η τήρηση των μέτρων προστασίας στο θαλάσσιο χώρο του Πάρκου, που είναι χαρακτηρισμένος ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης βάσει του ΠΔ 966/99, παραμένει ελλιπής και η παραβατικότητα αυξάνεται, ενώ το θέμα έχει επανειλημμένα έρθει στη δημοσιότητα. Η κατάσταση στο Λαγανά είναι τραγική και οφειλουμε να θέσουμε ξανά το ζήτημα σήμερα.

Οι μαρτυρίες από ντόπιους αλλά και τουρίστες για νεκρές χελώνες χτυπημένες από προπέλες και σκάφη ειδικά τα τελευταία χρόνια είναι πολλές. Μέλος του σωματείου μας, μας έστειλε βίντεο τα οποία τραβήχτηκαν την Παρασκευή 20/8 στις 10.00πμ από καραβάκι στο οποίο επέβαινε κοντά στη ζώνη Α αλλά και φωτογραφικό υλικό στο οποίο παρατηρείται παράβαση της νομοθεσίας.  Στο βίντεο η χελώνα επιπλέει νεκρή ενώ φαίνεται διαλυμένο το καβούκι της στο πάνω μέρος. Κανεις δεν μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά που και πότε τη χτύπησαν. Ο καπετάνιος ειδοποίησε το λιμεναρχείο για το ζώο ενώ ανέφερε στο μέλος μας οτι αυτό είναι συχνό φαινόμενο στην περιοχή.

Αν και καμία δραστηριότητα σκαφών δεν επιτρέπεται στη Ζώνη Α, δυστυχώς επιτρέπεται στις ζώνες Β και Γ, όπου πάνω από το 70% των χελωνών συσσωρεύονται στη θαλάσσια περιοχή με αποτέλεσμα να προσελκύει, πάρα πολλούς τουρίστες αλλά και κολυμβητές από ιδιωτικά σκάφη. Στο λεγόμενο turtle spot στο οποίο μαζεύονται οι χελώνες για να τραφούν πολλοί κολυμπούν ακριβώς πάνω από χελώνες κατά συνέπεια, όταν προσπαθούν να βγουν στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν δεν έχουν αρκετό χώρο ώστε να μπορούν να αναδυθούν, πολλές πανικοβάλλονται, αγχώνονται και μπορεί να πνιγούν πριν φτάσουν στην επιφάνεια.

Ο νόμος ορίζει ,ότι πρέπει να υπάρχουν αρκετά μέτρα απόσταση μεταξύ των δυτών και των χελωνών πράγμα που δεν τηρείται. Μερικοί τις κυνηγούν το οποίο τους προκαλεί έντονο στρες όπως φαίνεται στο βίντεο αλλά και στις φωτογραφίες φαίνεται τουρίστρια είναι σε απόσταση αναπνοής από το ζώο. Η κολύμβηση με αναπνευστήρα για παρατήρηση θαλάσσιων χελωνών δεν ρυθμίζεται από το νόμο και επιτρέπεται σε όλες τις ζώνες. Λυπηρό επίσης είναι ότι μερικοί προσπαθούν να τις ταΐσουν παρότι είναι παράνομο είτε από άγνοια είτε από έλλειψη ελέγχου από τις αρχές.

Όσον αφορά τα μέτρα προστασίας των παραλιών ωοτοκίας η ανθρώπινη παρουσία έχει τραγικές συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον αλλά και για τα ίδια τα ζώα. Παρόλο που είναι παράνομο, πρόσφατες μαρτυρίες μιλούν για εκατοντάδες τουρίστες που αφήνουν πίσω τους πάρα πολλά σκουπίδια γόπες και μικροπλαστικά καθημερινά τα οποία καταλήγουν στην θάλασσα και αποτελούν πολλές φορές την αιτία θανάτου χελωνών. Επιπλέον, πλήθος τουριστών παίρνουν σωρούς από κοχύλια,άμμο και πέτρες χωρίς κανένα ενδοιασμό. Η απομάκρυνση μεγάλων κελυφών και θραυσμάτων κελύφους αλλάζει το ρυθμό διάβρωσης των ακτών. Αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις στους παράκτιους πληθυσμούς, ειδικά σε συνδυασμό με την υπερθέρμανση του πλανήτη και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, κάθε κέλυφος, πέτρα αλλά και η άμμος έχουν σημαντικό οικολογικό ρόλο.

Το πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, το μεγαλύτερο δίκτυο προστασίας φύσης παγκοσμίως, αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι και η φύση αποδίδουν καλύτερα όταν συνυπάρχουν αρμονικά. Η προστασία, η διατήρηση, η διάσωση και η προστασία των ειδών και των οικοτόπων των περιοχών αυτών είναι απαραίτητη γιατί αποτελούν οάσεις ζωής. Η συμμόρφωση με τους κανονισμούς ταχύτητας και η προστασία των περιοχών αυτών θα πρέπει να είναι προτεραιότητα του Λιμενικού Σώματος του Νησιού. Οι κρατικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί θα πρέπει να εγγυώνται την προστασία των περιοχών αυτών με κυρώσεις στους παραβάτες και όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες πρέπει να ενισχυθούν με τον απαραίτητο αριθμό προσωπικού και κατάλληλο εξοπλισμό.

 Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο για να διασφαλίσει ότι θα προστατεύονται οι περιοχές αυτές θα πρέπει να τοποθετήσει πινακίδες στις οποίες θα αναγράφεται ξεκάθαρα ότι απαγορεύεται η αμμοληψία η λήψη λίθων και κοχυλιών με αναφορά στα πρόστιμα παράβασης του νόμου. 

Οδηγίες θα πρέπει να δοθούν στους ιδιοκτήτες των σκαφών αυτών και ιδανικά, φυλλάδια με οδηγίες σε τουρίστες θα πρέπει να μοιράζονται πριν τον απόπλου, έτσι ώστε να ενημερώνονται για τις απαγορεύσεις, τις προστατευόμενες ζώνες αλλά και τα όριο ταχυτήτων αλλά και για τα πρόστιμα σε περίπτωση παράβασης του νόμου. Χωρίς θαλάσσια φύλαξη από τον Φορέα Διαχείρισης αλλά και συστηματική παρουσίας του λιμεναρχείου, οι παραβάσεις δεν εντοπίζονται και οι παραβάτες δεν τιμωρούνται. 

Η οικολογική υποβάθμιση των οικοσυστημάτων πρέπει να σταματήσει.

Η Πφπο έστειλε επιστολή στο ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ Ζακύνθου, Δήμο Ζακύνθου, ΥΠΕΝ Αρμόδιος Υφυπουργός κ. Γ. Αμυράς, Αντεισαγγελέα Περιβάλλοντος Αρείου Πάγου κα Ολγα Σμυρλή κάνοντας Έκκληση για ελέγχους και εφαρμογή νομοθεσίας για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών.

 Σχετική Νομοθεσία

Πρόκειται για ένα παγκοσμίως απειλούμενο είδος, το οποίο προστατεύεται σύμφωνα με την εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία και περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας και της Παγκόσμιας Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (ΙUCN) προστατεύεται σύμφωνα με:

την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Παράρτημα ΙΙ), τη Σύμβαση της Ουάσιγκτον για το διεθνές εμπόριο των απειλούμενων ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας (CITES, 1973), τη Σύμβαση της Βόννης για τη διατήρηση των αποδημητικών ειδών της πανίδας (1979), τη Σύμβαση της Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (1979), το Π.Δ. 617/80,το Π.Δ. 67/81 ,

αλλά και με

ΠΔ_906Δ. 1999.pdf

ΠΔ_1272Δ.2003.pdf

τον Νόμο 3937/2011 “Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις”, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 4,

«Χερσαίες, υγροτοπικές, θαλάσσιες ή μεικτού χαρακτήρα περιοχές, μεμονωμένα στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα προστασίας και διατήρησης λόγω της οικολογικής, βιολογικής, γεωλογικής, γεωμορφολογικής, εν γένει επιστημονικής ή αισθητικής σημασίας τους» 

Υ.Α.42279/1938 – ΦΕΚ Β-267/30.11.1938 Περί ορισμού χώρων, εξ ων απαγορεύεται η εξόρυξις και λήψις άμμου, αμμοχώματος κλπ. Και των όρων, υφ΄ους θα ενεργείται η αμμοληψία κλπ εξ επιτρεπομένων θέσεων..