Γιεβγκένι Χαλντέι, Ο φωτογράφος της Νίκης
Της Μαρίνας Παπαδημητρίου
«Πέρασε πολύς καιρός από εκείνη τη μέρα, την πρώτη μέρα του Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου. Συνήθως ρωτάμε ο ένας τον άλλον, πώς άρχισε για σένα ο πόλεμος, πού βρισκόσουν, πώς έμαθες για τον πόλεμο…
Στις 21 του Ιούνη του 1941 στο χωριό Ταρχανι, στην περιφέρεια της Πένζα, μαζεύτηκε πολύς κόσμος για τις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Μιχαήλ Λέρμοντοφ. Θυμάμαι πως φωτογράφιζα μία λογοτεχνική συζήτηση στις όχθες της γραφικής λίμνης και ένα δεκατριάχρονο αγόρι διάβαζε το ποίημα «Μποροντινό»
« - Πες μου τώρα, εσύ,
Αναίτια η πυρπολημένη Μόσχα
παραδίδεται στο Ναπολέοντα?..»
Το επόμενο πρωί γύρισα στη Μόσχα. Στο δρόμο από το σιδηροδρομικό σταθμό, στην οδό Στανισλάβσκι, είδα μια παράξενη εικόνα. Ήταν 9 η ώρα το πρωί και μπροστά από τη γερμανική πρεσβεία υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα από τα οποία οι Γερμανοί έβγαζαν βαλίτσες τις οποίες έβαζαν στο κτήριο της πρεσβείας.
Μετά από μια ώρα μου τηλεφώνησαν από το Πρακτορείο ΤΑΣΣ όπου δούλευα. Αμέσως να πάω εκεί με τη μηχανή μου…….
Η Μόσχα ζούσε ακόμα μια ειρηνική ζωή, στους δρόμους υπήρχε ηρεμία. Στις 12 η ώρα το μεσημέρι ο υπουργός εξωτερικών Β. Μ. Μόλοτοφ ανακοίνωνε από το ραδιόφωνο… Πόλεμος!
Ύστερα από 2-3 λεπτά είδα στην οδό 25ηςΟκτωβρίου, απέναντι από το κτήριο του ΤΑΣΣ να μαζεύεται κόσμος. Οι άνθρωποι άκουγαν προσεκτικά για να μη χάσουν ούτε μία λέξη και ήταν αμίλητοι. Πετάχτηκα από το κτήριο και φωτογράφισα αυτή τη στιγμή – ήταν η πρώτη φωτογραφία της πρώτης μέρας του πολέμου…
Ο Μόλοτοφ τελείωσε το διάγγελμά του μα το πλήθος δεν διαλυόταν. Έμενε ακίνητο, σιωπηλό και σκεπτικό. Προσπάθησα να ρωτήσω τι σκεφτόταν. Κανείς δεν μου απάντησε…
Τι σκεφτόμουν εγώ; Σκεφτόμουν πως η τελευταία φωτογραφία του πολέμου θα ήταν φωτογραφία νίκης. Αν θα την έβγαζα εγώ, ούτε που μπορούσα να σκεφτώ κάτι τέτοιο τότε…
Μπροστά μου ανοίγονταν οι δρόμοι του πολέμου. Μια μακριά πορεία 1.418 ημερών…»
Με αυτά τα λόγια ξεκινάει τον πρόλογο του βιβλίου του «Από το Μούρμανσκ στο Βερολίνο» - ένα φωτογραφικό ημερολόγιο 1418 ημερών του πολέμου, ο Γιεβγκένι Χαλντέι, που φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του. Με μιαLeicaστα χέρια αποτύπωσε συγκλονιστικές στιγμές του πολέμου από το Βόρειο Πόλο μέχρι τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ευρώπη και το Βερολίνο. Οι φωτογραφίες του, σαν ντοκουμέντα, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Ο άνθρωπος που πίστεψε στη νικηφόρα έκβαση του πολέμου, ήταν αυτός που την αποτύπωσε τελικά με τη γνωστή σε όλους φωτογραφία της Κόκκινης σημαίας στο Ράιχσταγκ και έμεινε στην παγκόσμια ιστορία σαν ο φωτογράφος της Νίκης.
*Για περισσότερες φωτογραφίες μπορείτε να επισκευθείτε το site : pomnivoinu.ru
«Πέρασε πολύς καιρός από εκείνη τη μέρα, την πρώτη μέρα του Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου. Συνήθως ρωτάμε ο ένας τον άλλον, πώς άρχισε για σένα ο πόλεμος, πού βρισκόσουν, πώς έμαθες για τον πόλεμο…
Στις 21 του Ιούνη του 1941 στο χωριό Ταρχανι, στην περιφέρεια της Πένζα, μαζεύτηκε πολύς κόσμος για τις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Μιχαήλ Λέρμοντοφ. Θυμάμαι πως φωτογράφιζα μία λογοτεχνική συζήτηση στις όχθες της γραφικής λίμνης και ένα δεκατριάχρονο αγόρι διάβαζε το ποίημα «Μποροντινό»
« - Πες μου τώρα, εσύ,
Αναίτια η πυρπολημένη Μόσχα
παραδίδεται στο Ναπολέοντα?..»
Το επόμενο πρωί γύρισα στη Μόσχα. Στο δρόμο από το σιδηροδρομικό σταθμό, στην οδό Στανισλάβσκι, είδα μια παράξενη εικόνα. Ήταν 9 η ώρα το πρωί και μπροστά από τη γερμανική πρεσβεία υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα από τα οποία οι Γερμανοί έβγαζαν βαλίτσες τις οποίες έβαζαν στο κτήριο της πρεσβείας.
Μετά από μια ώρα μου τηλεφώνησαν από το Πρακτορείο ΤΑΣΣ όπου δούλευα. Αμέσως να πάω εκεί με τη μηχανή μου…….
Η Μόσχα ζούσε ακόμα μια ειρηνική ζωή, στους δρόμους υπήρχε ηρεμία. Στις 12 η ώρα το μεσημέρι ο υπουργός εξωτερικών Β. Μ. Μόλοτοφ ανακοίνωνε από το ραδιόφωνο… Πόλεμος!
Ύστερα από 2-3 λεπτά είδα στην οδό 25ηςΟκτωβρίου, απέναντι από το κτήριο του ΤΑΣΣ να μαζεύεται κόσμος. Οι άνθρωποι άκουγαν προσεκτικά για να μη χάσουν ούτε μία λέξη και ήταν αμίλητοι. Πετάχτηκα από το κτήριο και φωτογράφισα αυτή τη στιγμή – ήταν η πρώτη φωτογραφία της πρώτης μέρας του πολέμου…
Ο Μόλοτοφ τελείωσε το διάγγελμά του μα το πλήθος δεν διαλυόταν. Έμενε ακίνητο, σιωπηλό και σκεπτικό. Προσπάθησα να ρωτήσω τι σκεφτόταν. Κανείς δεν μου απάντησε…
Τι σκεφτόμουν εγώ; Σκεφτόμουν πως η τελευταία φωτογραφία του πολέμου θα ήταν φωτογραφία νίκης. Αν θα την έβγαζα εγώ, ούτε που μπορούσα να σκεφτώ κάτι τέτοιο τότε…
Μπροστά μου ανοίγονταν οι δρόμοι του πολέμου. Μια μακριά πορεία 1.418 ημερών…»
Με αυτά τα λόγια ξεκινάει τον πρόλογο του βιβλίου του «Από το Μούρμανσκ στο Βερολίνο» - ένα φωτογραφικό ημερολόγιο 1418 ημερών του πολέμου, ο Γιεβγκένι Χαλντέι, που φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του. Με μιαLeicaστα χέρια αποτύπωσε συγκλονιστικές στιγμές του πολέμου από το Βόρειο Πόλο μέχρι τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ευρώπη και το Βερολίνο. Οι φωτογραφίες του, σαν ντοκουμέντα, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Ο άνθρωπος που πίστεψε στη νικηφόρα έκβαση του πολέμου, ήταν αυτός που την αποτύπωσε τελικά με τη γνωστή σε όλους φωτογραφία της Κόκκινης σημαίας στο Ράιχσταγκ και έμεινε στην παγκόσμια ιστορία σαν ο φωτογράφος της Νίκης.
*Για περισσότερες φωτογραφίες μπορείτε να επισκευθείτε το site : pomnivoinu.ru