Σέριφος 21 Αυγούστου του 1916, Ιστορική απεργία στα Μεταλλεία της Σερίφου Ιστορία γραμμένη με το αίμα της εργατικής τάξης
Στις 7 Αυγούστου 2015 συμπληρώνονται 99 χρόνια από την ημέρα που οι μεταλλωρύχοι της Σερίφου, αποφασισμένοι να σπάσουν τα δεσμά της εκμετάλλευσης, ξεκινούν μια από τις ιστορικές απεργίες του ελληνικού εργατικού κινήματος που εκείνη την εποχή βρίσκεται στα πρώτα του βήματα. Μια απεργία που στις 21 Αυγούστου του 1916 βάφεται με αίμα των μεταλλωρύχων της Σερίφου. Η εργατική τάξη χάνει 4 πρωτοπόρους εργάτες.
Στις 24 Ιούλη είχε δημιουργηθεί το σωματείο «εργατών μεταλλευτών» Σερίφου, με αιτήματα την καθιέρωση του 8ωρου, την αύξηση των ημερομισθίων και τη λήψη μέτρων ασφαλείας των εργαζομένων. Η πρώτη οργανωμένη δράση οδήγησε στην απεργία. Οι μεταλλωρύχοι αρνούνται αποφασιστικά να φορτώσουν το ανδριώτικο πλοίο «Μανούσι», που ήρθε να παραλάβει σιδηρομετάλλευμα.
Στις 21 Αυγούστου έφτασαν 10 χωροφύλακες, με επικεφαλής τον υπομοίραρχο Χρυσάνθου, στο νησί, με σαφή εντολή: Να καταπνίξουν την απεργία. Αμέσως φυλακίζουν την ηγεσία του σωματείου. Μόλις το απόσπασμα φθάνει στο Μεγάλο Λειβάδι, δίνει 5λεπτη προθεσμία στους απεργούς να λήξουν τον αγώνα τους. Τα 5 λεπτά εκπνέουν και οι χωροφύλακες αρχίζουν να πυροβολούν εν ψυχρώ τους εργάτες. Πρώτος πέφτει νεκρός ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΚΟΥΖΟΥΠΗΣ και ακολουθούν ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΖΩΙΛΗΣ, ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΡΟΦΑΝΗΣ και ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΣ. Οι μεταλλωρύχοι αμέσως φυσικά αντιδρούν και γενικεύεται η σύρραξη, στην οποία συμμετέχουν και γυναίκες και παιδιά.
Αφού έληξε η μάχη, οι εργάτες πήραν τα όπλα και πήγανε στα γραφεία της εταιρίας. Η απεργία έληξε με μερική ικανοποίηση των αιτημάτων των μεταλλωρύχων. Ήταν μια νίκη της εργατικής τάξης.
Οι μεταλλωρύχοι στη Σέριφο σημάδεψαν με το αίμα και την αποφασιστικότητά τους την ιστορία του εργατικού κινήματος. Οργάνωσαν και έφεραν σε πέρας έναν αγώνα με ταξικά χαρακτηριστικά. Συγκρούστηκαν ανοιχτά με την εργοδοσία αλλά και με τους κυβερνητικούς μηχανισμούς που και τότε, στήριζαν και ήταν όργανα της αστικής τάξης. Στα μεταλλεία, οι εκατοντάδες άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους κυριολεκτικά μέσα στα κάτεργα των μεταλλείων, στοιχειώνουν τις στοές.
Μαζί με τη θλίψη για τα θύματα στη Σέριφο, υπάρχει η περηφάνια για την ιστορική απεργία του 1916, αλλά και τους αγώνες που ακολούθησαν μέχρι και το 1963, όταν τερματίστηκε και η λειτουργία των μεταλλείων.
Στη δουλειά από νύχτα σε νύχτα, στη βία και την τρομοκρατία της εργοδοσίας και του καπιταλιστικού συστήματος, στην ανυπαρξία μέτρων ασφάλειας και στα αναρίθμητα εργοδοτικά εγκλήματα, στην αγωνία του μεροκάματου, στη ζωή χωρίς δικαιώματα, οι μεταλλωρύχοι της Σερίφου απαντούν και επιλέγουν την οργάνωση σε ταξικό σωματείο. Διαισθάνονται ότι η υποταγή, ο συμβιβασμός και η μοιρολατρία δεν τους ωφελεί. Επιλέγουν τον οργανωμένο αγώνα.
Η εργοδοσία δεν υπολόγισε ποτέ τη ζωή των εργατών. Εκατοντάδες οι νεκροί που εγκλωβίστηκαν κάτω απ' το βουνό και πέθαναν μέρες μετά αβοήθητοι. Οι αφηγήσεις των εργατών συγκλονίζουν «Έθαβαν εργάτες ζωντανούς για να αποκομίζουν με ληστρική εκμετάλλευση περισσότερα κέρδη. Οι εργάτες βρίσκονταν νεκροί καταπλακωμένοι στις στοές και οι οικογένειές τους ανησυχούσαν αφού δεν είχαν νέα τους. Έρχονταν κάποιος δικός τους άνθρωπος να ρωτήσει και του λέγανε πως ο νεκρός είχε φύγει απ' τη δουλιά!»...
«Οι μεταλλωρύχοι κατοικούσαν σε απομακρυσμένες περιοχές της Σερίφου, νυχτοπερπατούσαν σαν τσακάλια δυόμισι και τρεις ώρες ποδαρόδρομο, ανεβοκατεβαίνοντας τις ράχες και τις ρεματιές. Ήταν υποχρεωμένοι με το χάραμα να βρίσκονται στοιβαγμένοι στις εισόδους της κάθε γαλαρίας για να πιάσουν δουλειά. Εκεί πήγαινε ο κάθε μαγκουροφόρος επιστάτης, έβαζε τη μαγκούρα ανάμεσά τους και τους έλεγε: "Από δω και μπρος θα πάτε για δουλειά, οι υπόλοιποι να φύγετε γιατί αργήσατε, αύριο πάλι". Όσοι είχαν την τύχη να δουλέψουν, αν δεν ακολουθούσαν τις εντολές του επιστάτη και αρνιούνταν αν πάνε σε κάποιο επικίνδυνο σημείο της γαλαρίας, η απάντηση άμεση: "Αν δεν πας, να πας σπίτι σου". Έτσι, οι εργάτες κατέβαιναν σα μυρμήγκια στα βάθη της γης κάθε πρωί και δε γνώριζαν αν θα βγουν ζωντανοί ή όχι».
Ο αγώνας τους άφησε στο νησί, αλλά κυρίως στο εργατικό κίνημα μια ιστορική παρακαταθήκη. Την επιλογή τους, να συνεχίσουν τους αγώνες τους παρά την αιματηρή απεργία, παρά τις διώξεις και συλλήψεις των πρωτοπόρων εργατών. Κληροδοτεί σε μας, στη σημερινή βάρδια του εργατικού κινήματος ένα χρήσιμο παράδειγμα μα και ένα σοβαρό καθήκον.
Στην σημερινή ολομέτωπη επίθεση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, ΕΕ, επιχειρηματικών ομίλων, η μόνη διέξοδος, είναι ο ανυποχώρητος αγώνας με την εργατική τάξη οργανωμένη. Με συνδικαλιστικό κίνημα πραγματικό στήριγμα της εργατικής τάξης, δύναμη υπεράσπισης των συμφερόντων της. Για ένα μέλλον χωρίς μνημόνια και αφεντικά.
Το αίμα της εργατικής τάξης έχει σημαδέψει όλες τις κατακτήσεις που σήμερα αφαιρούνται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς προκειμένου να βγει το κεφάλαιο αλώβητο από την καπιταλιστική κρίση.
Το ΠΑΜΕ τιμάει τη μνήμη των μεταλλωρύχων της Σερίφου. Τιμάει τη μνήμη των χιλιάδων επώνυμων και ανώνυμων εργατών που όρθωσαν ανυπότακτα το μπόι τους και αγωνίστηκαν για τα δίκια της εργατικής τάξης.
Το επόμενο διάστημα θα προχωρήσει σε εκδήλωση στη Σέριφο στο χώρο της ιστορικής απεργίας.
Στις 24 Ιούλη είχε δημιουργηθεί το σωματείο «εργατών μεταλλευτών» Σερίφου, με αιτήματα την καθιέρωση του 8ωρου, την αύξηση των ημερομισθίων και τη λήψη μέτρων ασφαλείας των εργαζομένων. Η πρώτη οργανωμένη δράση οδήγησε στην απεργία. Οι μεταλλωρύχοι αρνούνται αποφασιστικά να φορτώσουν το ανδριώτικο πλοίο «Μανούσι», που ήρθε να παραλάβει σιδηρομετάλλευμα.
Στις 21 Αυγούστου έφτασαν 10 χωροφύλακες, με επικεφαλής τον υπομοίραρχο Χρυσάνθου, στο νησί, με σαφή εντολή: Να καταπνίξουν την απεργία. Αμέσως φυλακίζουν την ηγεσία του σωματείου. Μόλις το απόσπασμα φθάνει στο Μεγάλο Λειβάδι, δίνει 5λεπτη προθεσμία στους απεργούς να λήξουν τον αγώνα τους. Τα 5 λεπτά εκπνέουν και οι χωροφύλακες αρχίζουν να πυροβολούν εν ψυχρώ τους εργάτες. Πρώτος πέφτει νεκρός ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΚΟΥΖΟΥΠΗΣ και ακολουθούν ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΖΩΙΛΗΣ, ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΡΟΦΑΝΗΣ και ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΣ. Οι μεταλλωρύχοι αμέσως φυσικά αντιδρούν και γενικεύεται η σύρραξη, στην οποία συμμετέχουν και γυναίκες και παιδιά.
Αφού έληξε η μάχη, οι εργάτες πήραν τα όπλα και πήγανε στα γραφεία της εταιρίας. Η απεργία έληξε με μερική ικανοποίηση των αιτημάτων των μεταλλωρύχων. Ήταν μια νίκη της εργατικής τάξης.
Οι μεταλλωρύχοι στη Σέριφο σημάδεψαν με το αίμα και την αποφασιστικότητά τους την ιστορία του εργατικού κινήματος. Οργάνωσαν και έφεραν σε πέρας έναν αγώνα με ταξικά χαρακτηριστικά. Συγκρούστηκαν ανοιχτά με την εργοδοσία αλλά και με τους κυβερνητικούς μηχανισμούς που και τότε, στήριζαν και ήταν όργανα της αστικής τάξης. Στα μεταλλεία, οι εκατοντάδες άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους κυριολεκτικά μέσα στα κάτεργα των μεταλλείων, στοιχειώνουν τις στοές.
Μαζί με τη θλίψη για τα θύματα στη Σέριφο, υπάρχει η περηφάνια για την ιστορική απεργία του 1916, αλλά και τους αγώνες που ακολούθησαν μέχρι και το 1963, όταν τερματίστηκε και η λειτουργία των μεταλλείων.
Στη δουλειά από νύχτα σε νύχτα, στη βία και την τρομοκρατία της εργοδοσίας και του καπιταλιστικού συστήματος, στην ανυπαρξία μέτρων ασφάλειας και στα αναρίθμητα εργοδοτικά εγκλήματα, στην αγωνία του μεροκάματου, στη ζωή χωρίς δικαιώματα, οι μεταλλωρύχοι της Σερίφου απαντούν και επιλέγουν την οργάνωση σε ταξικό σωματείο. Διαισθάνονται ότι η υποταγή, ο συμβιβασμός και η μοιρολατρία δεν τους ωφελεί. Επιλέγουν τον οργανωμένο αγώνα.
Η εργοδοσία δεν υπολόγισε ποτέ τη ζωή των εργατών. Εκατοντάδες οι νεκροί που εγκλωβίστηκαν κάτω απ' το βουνό και πέθαναν μέρες μετά αβοήθητοι. Οι αφηγήσεις των εργατών συγκλονίζουν «Έθαβαν εργάτες ζωντανούς για να αποκομίζουν με ληστρική εκμετάλλευση περισσότερα κέρδη. Οι εργάτες βρίσκονταν νεκροί καταπλακωμένοι στις στοές και οι οικογένειές τους ανησυχούσαν αφού δεν είχαν νέα τους. Έρχονταν κάποιος δικός τους άνθρωπος να ρωτήσει και του λέγανε πως ο νεκρός είχε φύγει απ' τη δουλιά!»...
«Οι μεταλλωρύχοι κατοικούσαν σε απομακρυσμένες περιοχές της Σερίφου, νυχτοπερπατούσαν σαν τσακάλια δυόμισι και τρεις ώρες ποδαρόδρομο, ανεβοκατεβαίνοντας τις ράχες και τις ρεματιές. Ήταν υποχρεωμένοι με το χάραμα να βρίσκονται στοιβαγμένοι στις εισόδους της κάθε γαλαρίας για να πιάσουν δουλειά. Εκεί πήγαινε ο κάθε μαγκουροφόρος επιστάτης, έβαζε τη μαγκούρα ανάμεσά τους και τους έλεγε: "Από δω και μπρος θα πάτε για δουλειά, οι υπόλοιποι να φύγετε γιατί αργήσατε, αύριο πάλι". Όσοι είχαν την τύχη να δουλέψουν, αν δεν ακολουθούσαν τις εντολές του επιστάτη και αρνιούνταν αν πάνε σε κάποιο επικίνδυνο σημείο της γαλαρίας, η απάντηση άμεση: "Αν δεν πας, να πας σπίτι σου". Έτσι, οι εργάτες κατέβαιναν σα μυρμήγκια στα βάθη της γης κάθε πρωί και δε γνώριζαν αν θα βγουν ζωντανοί ή όχι».
Ο αγώνας τους άφησε στο νησί, αλλά κυρίως στο εργατικό κίνημα μια ιστορική παρακαταθήκη. Την επιλογή τους, να συνεχίσουν τους αγώνες τους παρά την αιματηρή απεργία, παρά τις διώξεις και συλλήψεις των πρωτοπόρων εργατών. Κληροδοτεί σε μας, στη σημερινή βάρδια του εργατικού κινήματος ένα χρήσιμο παράδειγμα μα και ένα σοβαρό καθήκον.
Στην σημερινή ολομέτωπη επίθεση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, ΕΕ, επιχειρηματικών ομίλων, η μόνη διέξοδος, είναι ο ανυποχώρητος αγώνας με την εργατική τάξη οργανωμένη. Με συνδικαλιστικό κίνημα πραγματικό στήριγμα της εργατικής τάξης, δύναμη υπεράσπισης των συμφερόντων της. Για ένα μέλλον χωρίς μνημόνια και αφεντικά.
Το αίμα της εργατικής τάξης έχει σημαδέψει όλες τις κατακτήσεις που σήμερα αφαιρούνται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς προκειμένου να βγει το κεφάλαιο αλώβητο από την καπιταλιστική κρίση.
Το ΠΑΜΕ τιμάει τη μνήμη των μεταλλωρύχων της Σερίφου. Τιμάει τη μνήμη των χιλιάδων επώνυμων και ανώνυμων εργατών που όρθωσαν ανυπότακτα το μπόι τους και αγωνίστηκαν για τα δίκια της εργατικής τάξης.
Το επόμενο διάστημα θα προχωρήσει σε εκδήλωση στη Σέριφο στο χώρο της ιστορικής απεργίας.