Τα στούντιο και το συνδικάτο SAG-AFTRA έχουν προθεσμία ώστε να καταλήξουν σε συμφωνία. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, οι καλλιτέχνες θα ενωθούν με τους σεναριογράφους για πρώτη φορά εδώ και περισσότερες από έξι δεκαετίες.

(*To SAG-AFTRA είναι το μεγαλύτερο εργατικό σωματείο στον κόσμο που εκπροσωπεί καλλιτέχνες και ραδιοτηλεοπτικούς φορείς).

Απεργία και των ηθοποιών

Έχει δοθεί προθεσμία ώστε τα μεγάλα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά στούντιο του Χόλιγουντ και το ισχυρό συνδικάτο ηθοποιών SAG-AFTRA να καταλήξουν σε συμφωνία για να αποφύγουν την απεργία.

Για την κινηματογραφική βιομηχανία, μια απεργία θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα. Σύμφωνα με στοιχεία του Ιανουαρίου από την Ένωση Κινηματογραφικών Εταιρειών, η κινηματογραφική βιομηχανία δημιουργεί 2,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, καταβάλλει 186 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνολικούς μισθούς και αποτελείται από περισσότερες από 122.000 εταιρείες.

Τώρα ο τομέας αντιμετωπίζει μια τέλεια καταιγίδα: Μια απεργία των ηθοποιών επιπλέον της απεργίας των σεναριογράφων που διαρκεί για περισσότερο από δύο μήνες. Έχουν περάσει 63 χρόνια από τότε που και τα δύο συνδικάτα απεργούσαν μαζί.

Photo: Wikimedia Commons

Πολλοί μεγάλοι σταρ στο συνδικάτο

Το Screen Actors Guild, το οποίο ενώθηκε με την Αμερικανική Ομοσπονδία Τηλεοπτικών και Ραδιοφωνικών Καλλιτεχνών το 2012, εκπροσωπεί 160.000 ηθοποιούς. Πολλοί από αυτούς είναι γνωστοί, όπως η Μέριλ Στριπ, ο Μπεν Στίλερ, ο Πέντρο Πασκάλ, η Σαρλίζ Θερόν, ο Ντέιβιντ Ντουσόβνι και η Τζένιφερ Λόρενς, αλλά εκπροσωπεί επίσης χιλιάδες λιγότερο διάσημους ηθοποιούς που θέλουν δικαιότερη αμοιβή για τη δουλειά τους στην εποχή του streaming.

Η Συντεχνία Συγγραφέων της Αμερικής (WGA) – η οποία συγκεντρώνει 11.500 σεναριογράφους – διαμαρτύρεται στις πύλες των μεγάλων στούντιο του Χόλιγουντ από τις 2 Μαΐου. Από τότε δεν έχει γραφτεί ούτε μια γραμμή. Πολλές τηλεοπτικές εκπομπές, όπως οι καθημερινές εκπομπές talk show, έχουν σταματήσει εντελώς, με τις επαναλήψεις να προβάλλονται στη θέση τους.

Υπάρχουν όμως σενάρια που έχουν ήδη γραφτεί, πιθανές διασκευές που βρίσκονται καθ’ οδόν και άλλες ιστορίες από άλλους τόπους που πρέπει να ειπωθούν. Με άλλα λόγια, κάποια έργα γυρίζονται. Όλα αυτά μπορεί να αλλάξουν αν τα στούντιο δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία με την SAG-AFTRA.

Δείτε το βίντεο

Αν 160.000 ηθοποιοί κατέβουν σε απεργία, θα επικρατήσει το απόλυτο χάος

Οι διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία έληξαν στις 30 Ιουνίου, αλλά και τα δύο μέρη αποφάσισαν να δώσουν περισσότερο χρόνο για συνομιλίες και ανέβαλαν την προθεσμία μέχρι τις 12 Ιουλίου. Ωστόσο, μια συμφωνία εξακολουθεί να μην φαίνεται στον ορίζοντα.

Αυτή δεν θα ήταν η πρώτη φορά που ηθοποιοί και σεναριογράφοι απεργούν μαζί. Τον Μάρτιο του 1960, καθώς η WGA βρισκόταν στη μέση μιας πεντάμηνης απεργίας, ένας ηθοποιός ονόματι Ρόναλντ Ρίγκαν – ο οποίος τότε ήταν απλά πρόεδρος της SAG (θα περνούσαν άλλα 20 χρόνια μέχρι να εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ) – ανακοίνωσε ότι και η SGA θα σταματούσε τις εργασίες της.

Τότε, είπε, μισοαστειευόμενος, μισοσοβαρά, ότι απλώς «προσπαθούσε να διαπραγματευτεί για το δικαίωμα να διαπραγματευτεί». Και τα κατάφερε.

Μετά από μια ολική απεργία 40 ημερών, την οποία υποστήριξαν μεγάλοι αστέρες όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, ο Τζακ Λέμον και η Μέριλιν Μονρόε, οι παραγωγοί ενέδωσαν και υποχώρησαν στα αιτήματα των ηθοποιών. Πάνω απ’ όλα, η SAG ήθελε οι ηθοποιοί να αποζημιώνονται όχι μόνο για τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια τηλεοπτική εκπομπή ή ταινία, αλλά και για ό,τι βγάζει η παραγωγή μετά, για παράδειγμα μέσω επαναλήψεων, συνδικάτων, κυκλοφοριών DVD και streaming. Οι ηθοποιοί ήθελαν επίσης το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη και τις συντάξεις. Ήταν ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός.

Τίποτα παρόμοιο δεν έχει ξαναγίνει από τότε

Το 1980, υπήρξε άλλη μια απεργία των ηθοποιών ένα χρόνο αργότερα. Η WAG πραγματοποίησε άλλη μια απεργία το 1988 και κατά τη διάρκεια της σεζόν 2007-2008, η οποία διήρκεσε περισσότερες από 100 ημέρες.

Το 1986, οι ηθοποιοί απήργησαν για μόλις 14 ώρες. Το 1988 και το 2000, οι εμπορικοί ηθοποιοί σταμάτησαν να εργάζονται, αλλά όχι το σωματείο. Τώρα, η SAG-AFTRA πρόκειται να συμμετάσχει στην απεργία των σεναριογράφων και όλο το Χόλιγουντ κρατάει την ανάσα του.

Photo: Wikimedia Commons

Η SAG-AFTRA έχει πολλά αιτήματα, αφού έχει πολλές ανησυχίες

Οι ηθοποιοί υποστηρίζουν ότι η πρόοδος της τεχνολογίας απειλεί τις θέσεις εργασίας των ερμηνευτών και υποβαθμίζει τα κέρδη. Δεδομένου ότι το μοντέλο παραγωγής και διανομής για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο έχει αλλάξει, τα συμβόλαιά τους θα πρέπει να αλλάξουν ώστε να το αντικατοπτρίζουν, υποστηρίζουν.

Οι ηθοποιοί καταγγέλλουν ότι οι πλατφόρμες streaming μειώνουν το κόστος σε μια προσπάθεια να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και τώρα τους κυνηγούν. Η SAG-AFTRA επιδιώκει αυξήσεις στις κατώτατες αμοιβές για να αντισταθμίσει τον πληθωρισμό, κανόνες και όρια στη χρήση των οντισιόν, καθώς και πνευματικά δικαιώματα που να αντικατοπτρίζουν την επιτυχία των εκπομπών με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση – ένα αίτημα που τα στούντιο έχουν αρνηθεί να δεχτούν.

Τι γίνεται με την AI;

Ένα ζήτημα τόσο για τους ηθοποιούς όσο και για τους σεναριογράφους είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Η WGA έχει εκφράσει τον φόβο ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή σεναρίων βασισμένων σε ήδη υπάρχουσες σειρές και ταινίες.

Αυτή η τεχνολογία είναι σε θέση να αντλεί ιδέες από διαφορετικά μέρη και να δημιουργεί νέες ιστορίες, χαρακτήρες και διαλόγους. Οι ηθοποιοί φοβούνται επίσης την τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή την ικανότητά της να μιμείται τις φωνές, την ομοιότητα και τις ερμηνείες των ηθοποιών. Η SAG-AFTRA θέλει η νέα σύμβαση για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση να ρυθμίζει τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και να διασφαλίζει ότι οι ηθοποιοί θα αποζημιώνονται όχι μόνο όταν χρησιμοποιείται η ομοιότητά τους, αλλά και όταν η δουλειά τους χρησιμοποιείται για τον προγραμματισμό συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.

Photo: Wikimedia Commons

Ενωμένοι-Μαζί

Στις αρχές Ιουνίου, το 97,91% των μελών της SAG-AFTRA ψήφισε να εγκρίνει απεργία εάν δεν επιτευχθεί πραγματική λύση. «Ενωμένοι χτίζουμε μια νέα σύμβαση που τιμά τη συμβολή μας σε αυτή την αξιόλογη βιομηχανία, αντικατοπτρίζει το νέο ψηφιακό και streaming επιχειρηματικό μοντέλο και φέρνει ΟΛΕΣ τις ανησυχίες μας για προστασία και παροχές στο τώρα!» δήλωσε η πρόεδρος της SAG-AFTRA, η Free Drescher, η οποία είναι γνωστή για τον ρόλο της στην τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του 1990 «The Nanny».

Πολλοί ηθοποιοί έχουν ταχθεί υπέρ των σεναριογράφων, μεταξύ των οποίων και πολύ διάσημοι αστέρες που έχουν ενταχθεί στην πικετοφορία. Και για χιλιάδες άλλους ηθοποιούς, οι οποίοι δεν έχουν συμβόλαια πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, η εξασφάλιση καλύτερων συνθηκών εργασίας αποτελεί κλειδί για τον βιοπορισμό τους. Αυτό ισχύει για τον Luis Fernandez-Gil, ο οποίος εργάζεται στο Λος Άντζελες εδώ και 20 χρόνια και έχει πρωταγωνιστήσει σε περισσότερες από 115 ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές.

«Το 2020 όταν εγκρίθηκε η προηγούμενη συμφωνία δεν έγινε καμία διαπραγμάτευση και τα στούντιο το εκμεταλλεύτηκαν αυτό. Υπάρχει κατάχρηση εξουσίας» λέει στην EL PAÍS τηλεφωνικά από το σπίτι του στο Χόλιγουντ, λέγοντας ότι η απεργία είναι «αναπόφευκτη».

Όλα αλλάζουν (ευτυτώς)

Η απεργία έχει κυριαρχήσει σε όλες τις συζητήσεις στο Χόλιγουντ. Κατά την πρεμιέρα της Barbie την περασμένη Κυριακή, ο συν-σεναριογράφος της Noah Baumbach δεν παρέστη στην εκδήλωση. Η σύντροφός του, Greta Gerwig, η οποία σκηνοθέτησε και συνέγραψε το σενάριο, δήλωσε στον Τύπο ότι απεργούσε, αγωνιζόμενη για τα δικαιώματα όλων: «Τίποτα στο Barbie δεν έγινε χωρίς αυτούς, και τίποτα στο Χόλιγουντ δεν γίνεται χωρίς τους συγγραφείς».

Εν τω μεταξύ, οι δημοσιογράφοι φοβούνται για την επιβίωσή τους. Το Χόλιγουντ είναι ένα οικοσύστημα- όταν ένα στοιχείο υποφέρει, όλα καταρρέουν.

Σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο στο Variety, η ο επικεφαλής λειτουργίας της SAG-AFTRA, o Duncan Crabtree-Ireland, τόνισε τους κινδύνους που εγκυμονεί η τεχνολογία. «Η τεχνολογία – συγκεκριμένα η γενεσιουργός τεχνητή νοημοσύνη – δεν είναι σίγουρα το μόνο ζήτημα που απειλεί την ικανότητα των δημιουργών του κλάδου να βγάλουν τα προς το ζην, αλλά ρίχνει μια μεγάλη σκιά λόγω της εκπληκτικής ταχύτητας με την οποία εξελίσσεται και των ανησυχητικών συνεπειών για την κακή χρήση της», έγραψε.

«Αυτό δεν αφορά μόνο τους ηθοποιούς – ή ακόμη και τους σεναριογράφους, τους σκηνοθέτες ή το συνεργείο – αφορά την ψυχή της ψυχαγωγίας. Το κοινό δεν πρόκειται να θέλει να παρακολουθήσει σειρές που δημιουργούνται με τεχνητή νοημοσύνη και στις οποίες λείπει η ανθρώπινη σπίθα για τον ίδιο λόγο που δεν είναι ενδιαφέρον να βλέπεις δύο υπολογιστές να παίζουν σκάκι».

Πρόσθεσε ότι «το εμπορικό σήμα ενός ηθοποιού είναι η φωνή και η ομοιότητά του και η SAG-AFTRA εργάζεται εδώ και καιρό για την προώθηση κρατικών νόμων που διασφαλίζουν το δικαίωμα δημοσιότητας ενός προσώπου».

«Ας επιλέξουμε ένα μέλλον όπου η ανθρώπινη δημιουργικότητα καταλύεται από κάθε διαθέσιμο εργαλείο, όχι έναν κούφιο κόσμο όπου τα ρομπότ και οι αλγόριθμοι δημιουργούν τον πολιτισμό μας και οι άνθρωποι είναι μια δεύτερη σκέψη. Χωρίς ανθρώπους, δεν έχεις τίποτα» κατέληξε.

*Με στοιχεία από elpais.com