Νοσταλγία με την ταινιοθήκη της ΕΡΤ3 - Shock Corridor του Σάμουελ Φούλερ

από τον Γιάννη Ν. Γκακίδη

«Όποιον ο θεοί επιθυμούν να καταστρέψουν, πρώτα τον οδηγούν στην τρέλα». Ευριπίδης- «Βάκχες». Μα υπάρχουν θεοί; Για τους αρχαίους που είχαν, το δωδεκάθεο, άρα και μεγάλη παρακαταθήκη, πιθανώς να υπήρχε, έστω και ένας. Για μας πάλι, ο ένας και μοναδικός, έστω και τρισυπόστατος μάλλον δεν προλαβαίνει για όλους. Επομένως κάποιοι θα διατηρήσουν «σώας τας φρένας τους μέχρι το τέλος. Που κολλάνε όλα αυτά; Μα στον ¨«διάδρομο του σοκ», αυτόν των τρελών που, οδηγεί στην τρέλα και τους εχέφρονες.

Shock Corridor από την Ταινιοθήκη της ΕΡΤ3 την Πέμπτη 20 Μαρτίου

 

 

 

Κοντολογίς, o Τζόνι Μπάρετ ένας ευυπόληπτος δημοσιογράφος επιθυμεί διακαώς να πραγματοποιήσει το ρεπορτάζ που, θα του χαρίσει το βραβείο Πούλιτζερ.

Όταν λοιπόν διαπράττεται ένας φόνος σε κάποιο ψυχιατρικό άσυλο, αυτός προσποιούμενος τον τρελό, οδηγείται στο συγκεκριμένο άσυλο.

Στόχος, η ανακάλυψη του δολοφόνου, το ρεπορτάζ στην εφημερίδα του και η πορεία προς την βράβευση. Όμως όλοι οι δρόμοι δεν έχουν επιστροφή.

Για τούτο και η μυθολογία του Λαβύρινθου με τον Μινώταυρο απαιτεί όχι μόνο την γενναιότητα του Θησέα, να τα βάλει με το τέρας το πραγματικό, αλλά και αυτό το μεταφορικό της εξουσίας.

Ο μίτος της Αριάδνης θα του δώσει τη δυνατότητα επιστροφής από τον δαιδαλώδη λαβύρινθο.

Όμως ο Τζον Μπάρετ διακρίνεται από έπαρση, είναι σίγουρος για τον εαυτό του ότι, θα τα καταφέρει.

Παρά τη σθεναρή αντίδραση της ερωμένης του Κάθι, αυτός θα επιμείνει στο εγχείρημά του, ώστε να επιτύχει μια από τις ματαιοδοξίες του δημοσιογράφου και κατ΄ επέκταση του ανθρώπου.

Αρνείται την περίπτωση να χαθεί όπως «τα πίτουρα ανάμεσα στις κότες» και για μια πιο κομψή προσέγγιση ας επισημάνω και τη ρήση του Νίτσε:

«Όποιος παλεύει με τέρατα, πρέπει να προσέξει να μη γίνει τέρας. Κι όταν κοιτάς πολλή ώρα μέσα σε μιαν άβυσσο, κοιτάει και η άβυσσος μέσα σε σένα».

Η απάντηση του Μπάρετ λοιπόν, προς την Κάθι είναι : «Και συ εργάζεσαι στο καμπαρέ ανάμεσα σε πόρνες, αλλά δεν έγινες πόρνη»».

Ο Σάμουελ Φούλερ ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως νεαρός ρεπόρτερ, μόλις στα δεκαεφτά του και μάλιστα με αστυνομικό ρεπορτάζ.

Η εμπειρία αυτή φαίνεται και στο σενάριο της ταινίας του. ‘Όμως δε θέλει απλώς να μας μεταφέρει μιαν ανθρώπινη κατάσταση που, μπορεί να δημιουργηθεί από την επιμονή του ανθρώπου να πορευτεί στις λεωφόρους της ματαιοδοξίας.

Η παραμονή του Μπάρετ μέσα στο ψυχιατρείο είναι ένα οδοιπορικό, όχι μόνο στην ανθρώπινη ψυχή, αλλά κυρίως στις επιρροές που δέχεται η ανθρώπινη ψυχή από τις κοινωνικές δομές και τις κρατούσες αντιλήψεις.

Ένας μαύρος τρόφιμος είναι ρατσιστής και υποστηριχτής της Κου΄-Κλουξ Κλαν.

Είναι ο φοιτητής που δεν άντεξε το βάρος της ρατσιστικής συμπεριφοράς και εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο.

Ο Στιούαρτ είναι η περίπτωση που εκφράζει όχι μόνο την ανθρώπινη ανασφάλεια, αλλά κυρίως την αντικομμουνιστική υστερία της εποχής, αλλά ταυτόχρονα και τη διάψευση των προσδοκιών από τον τότε υπαρκτό σοσιαλισμό.

Το τρίτο περιστατικό αυτό με τον πρώην νομπελίστα φυσικό και μετέχοντα στη δημιουργία της ατομικής βόμβας και της βόμβας υδρογόνου, εκφράζει την οδύνη του Β΄ παγκόσμιου πολέμου, τον απόηχό του με την δύσκολη περίοδο που ακολούθησε, αλλά και την κορύφωση της περιόδου του ψυχρού πολέμου.

Να σημειώσω πως, η ταινία γυρίστηκε το 1963 και μόλις το 1961 είχαμε την αποτυχημένη απόβαση στον «Κόλπο των Χοίρων» από τους Aμερικανούς, αλλά και την κρίση των πυραύλων στην Κούβα.

Στην διεθνή πολιτική σκακιέρα πρωταγωνιστούσαν ο Κέννεντι(ΗΠΑ), Χρουστσόφ(Σοβιετική Ένωση), αλλά και ο Φιντέλ Κάστρο με τον εν ζωή ακόμη Τσε Γκεβάρα.

Η ταινία εμπεριέχει πιθανότατα και αυτοβιογραφικά στοιχεία καθότι ο Φούλερ δεν ξεκίνησε ως δημοσιογράφος μόνον, αλλά συμμετείχε και στον πόλεμο και στην απόβαση στην Νορμανδία.

Η ιστορία με τον Τζον Μπάρετ θα έχει την δημοσιογραφική επιτυχία για χάρη της οποίας ο δημοσιογράφος, ενεπλάκη σε μια ιδιότυπη περιπέτεια. Ωστόσο το σοκ αυτής της διαδρομής θα είχε και συνέπειες ανεπανόρθωτες, Είναι οι πορείες που δεν έχουν επιστροφή στο σημείο εκκίνησης, ανεξάρτητα με τη θέληση του οδοιπόρου.

Συχνά οδηγούν σε αδιέξοδο και ενίοτε στην καταστροφή. Τα παιχνίδια με τη φωτιά δεν είναι ασφαλή, παρά μόνο για κάποιους Νέρωνες που, και αυτοί δεν έχουν σε μεταγενέστερο στάδιο ευνοϊκή κατάληξη.

Πολύ καλές ερμηνείες από Πίτερ Μπρεκ, Κοστάντζ Τάουερς, Χάρι Ρόουντς, Τζιν Έβανς και τον εξαιρετικό Τζέημς Μπεστ στον ρόλο του Στιούαρτ.

Η ασπρόμαυρη φωτογραφία του Στάνλεϊ Κορτίζ και τα ενδιάμεσα έγχρωμα όνειρα του ίδιου του Φούλερ είναι επίσης εξαιρετική.

 

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 19/03/2014 - 14:24