Οικογένειες χιλιάδων Αφγανών αμάχων που σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις των ΗΠΑ / ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν έχουν μείνει χωρίς δικαιοσύνη, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα. Η έκθεση «Παραμελημένοι στο Σκοτάδι» εστιάζει κυρίως σε αεροπορικές επιχειρήσεις και νυχτερινές επιδρομές που πραγματοποιήθηκαν από τις δυνάμεις των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των Ειδικών Δυνάμεων, και αναλύει πως ακόμη και προφανή εγκλήματα πολέμου μένουν αδιερεύνητα και ατιμώρητα.

"Χιλιάδες Αφγανοί σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από τις δυνάμεις των ΗΠΑ μετά την εισβολή, αλλά τα θύματα και οι οικογένειές τους έχουν ελάχιστες πιθανότητες επανόρθωσης. Το στρατιωτικό σύστημα δικαιοσύνης των ΗΠΑ σχεδόν πάντα αποτυγχάνει να κρατήσει τους στρατιώτες του υπόλογους για τις παράνομες δολοφονίες και άλλες κακομεταχειρίσεις, "δήλωσε ο Richard Bennett, διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ασία και τον Ειρηνικό.

«Σε καμία από τις περιπτώσεις που διερευνήσαμε – οι οποίες περιλαμβάνουν περισσότερους από 140 θανάτους αμάχων - δεν ασκήθηκε δίωξη από το στρατό των ΗΠΑ. Αποδείξεις για πιθανά εγκλήματα πολέμου και παράνομες δολοφονίες έχουν φαινομενικά αγνοηθεί.»

Η έκθεση τεκμηριώνει λεπτομερώς τις αποτυχίες της λογοδοσίας για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Επιπλέον, καλεί την κυβέρνηση του Αφγανιστάν να διασφαλίσει πως θα εγγυηθεί τη λογοδοσία για παράνομες δολοφονίες πολιτών σε όλες τις μελλοντικές διμερείς συμφωνίες ασφάλειας, που θα υπογράψει με το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Διεθνής Αμνηστία διερεύνησε λεπτομερώς 10 περιστατικά θανάτων αμάχων από στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ, που έλαβαν χώρα μεταξύ του 2009 και του 2013, Τουλάχιστον 140 άμαχοι σκοτώθηκαν στα περιστατικά που διερεύνησε η Διεθνής Αμνηστία, συμπεριλαμβανομένων εγκύων γυναικών και τουλάχιστον 50 παιδιών. Η οργάνωση πήρε συνέντευξη από περίπου 125 μάρτυρες, θύματα και μέλη των οικογενειών θυμάτων, συμπεριλαμβανομένων πολλών ατόμων που δεν είχαν δώσει κατάθεση ποτέ.

Δύο από τα περιστατικά που διερευνήθηκαν αφορούν την επιδρομή των Ειδικών Δυνάμεων σε ένα σπίτι στην επαρχία Paktia το 2010, εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, βασανιστήρια και δολοφονίες στις περιοχές Nerkh και Maidan Shahr στην επαρχία Wardak, το διάστημα μεταξύ Νοεμβρίου 2012 - Φεβρουαρίου 2013. Τα περιστατικά περιλαμβάνουν πολλά και πειστικά αποδεικτικά στοιχεία για εγκλήματα πολέμου, για τα οποία κανείς δεν έχει διωχθεί ποινικά.

Ο Qandi Agha, πρώην κρατούμενος των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιοχή Nerkh τα τέλη του 2012, μίλησε για τις καθημερινά βασανιστήρια, τα οποία υπόμεινε. «Τέσσερις άνθρωποι με χτυπούσαν με καλώδια. Έδεσαν τα πόδια μου μαζί και χτυπούσαν τα πέλματα των ποδιών μου με ένα ξύλινο ραβδί. Με γρονθοκόπησαν στο πρόσωπο και με κλώτσησαν. Χτυπούσαν το κεφάλι μου στο πάτωμα.» Είπε επίσης ότι βουτούσαν το κεφάλι του σε ένα βαρέλι νερό και του έκαναν ηλεκτροσόκ.

Ο Agha δήλωσε επίσης ότι προσωπικό των δυνάμεων των ΗΠΑ και του Αφγανιστάν συμμετείχαν στα βασανιστήρια. Επίσης δήλωσε ότι τέσσερις από τους οκτώ φυλακισμένους, που κρατούνταν μαζί του, σκοτώθηκαν ενώ ήταν κρατούμενοι των δυνάμεων των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου ενός ατόμου, του Sayed Muhammed, στη δολοφονία του οποίου ήταν αυτόπτης μάρτυρας.

Επίσημες ποινικές έρευνες για τη δολοφονία αμάχων στο Αφγανιστάν είναι εξαιρετικά σπάνιες. Η Διεθνής Αμνηστία γνωρίζει μόνο έξι περιπτώσεις από το 2009, για τις οποίες προσωπικό των δυνάμεων των ΗΠΑ οδηγήθηκε σε δίκες.

Σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο (το δίκαιο του πολέμου), ο κάθε θάνατος αμάχων που λαμβάνει χώρα σε ένοπλες συγκρούσεις δεν συνεπάγεται νομική παράβαση. Ωστόσο σε περίπτωση που διαφαίνεται πως άμαχοι έχουν σκοτωθεί σκόπιμα ή αδιακρίτα ή ως μέρος μιας δυσανάλογης επίθεσης, το περιστατικό απαιτεί άμεση, πλήρη και αμερόληπτη έρευνα. Εάν η έρευνα αυτή δείξει πως το δίκαιο του πολέμου έχει παραβιαστεί, πρέπει να ξεκινήσει ποινική δίωξη.

Από τους δεκάδες μάρτυρες, τα θύματα και τα μέλη οικογενειών θυμάτων με τα οποία μίλησε η Διεθνής Αμνηστίας για την έρευνα της παρούσας έκθεσης, μόνο δύο άνθρωποι είπαν ότι τους πήραν συνέντευξη ερευνητές από το στρατό των ΗΠΑ. Σε πολλές από τις περιπτώσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση, εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ ή του στρατού των ΗΠΑ ανακοίνωναν τη διεξαγωγή έρευνας, αλλά δεν έδιναν περισσότερες πληροφορίες για την πρόοδο της έρευνας ή τα πορίσματά της – αφήνοντας στο σκοτάδι τα θύματα και τα μέλη των οικογενειών τους.

«Καλούμε το στρατό των ΗΠΑ να διερευνήσει άμεσα όλες τις περιπτώσεις που τεκμηριώνονται στην έκθεσή μας, καθώς και κάθε άλλη περίπτωση θανάτου αμάχων. Τα θύματα και οι οικογένειές τους αξίζουν δικαιοσύνη», δήλωσε ο Richard Bennett.

Το κύριο εμπόδιο στην απόδοση δικαιοσύνης για τα θύματα Αφγανών αμάχων και τα μέλη των οικογενειών τους, είναι το βαθιά προβληματικό στρατιωτικό σύστημα δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

Ουσιαστικά, το σύστημα αυτό είναι μια μορφή αυτο-αστυνόμευσης, είναι «καθοδηγούμενο από τη διοίκηση», και βασίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στις αφηγήσεις των στρατιωτών για τις ενέργειες τους ώστε να αξιολογήσει τη νομιμότητα μιας συγκεκριμένης επιχείρησης. Με την έλλειψη ανεξάρτητων εισαγγελικών αρχών, επαφίεται στους στρατιώτες και τους διοικητές μονάδων να αναφέρουν οι ίδιοι πιθανές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθιστώντας σαφή την σύγκρουση συμφερόντων.

Στις σπάνιες περιπτώσεις που μια υπόθεση φτάνει στο στάδιο της δίωξης, υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη ανεξαρτησίας των στρατιωτικών δικαστηρίων των ΗΠΑ. Είναι εξαιρετικά σπάνιο να κληθούν οι ίδιοι οι Αφγανοί για να καταθέσουν σε αυτές τις περιπτώσεις.

«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για μεταρρύθμιση του συστήματος της στρατιωτικής δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ πρέπει να μάθουν από άλλες χώρες οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει τεράστια βήματα στην πολιτικοποίηση των στρατιωτικών συστημάτων δικαιοσύνης τους», δήλωσε ο Richard Bennett.

Η έκθεση τεκμηριώνει επίσης την έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τις ανακριτικές έρευνες και τις διώξεις για τις παράνομες δολοφονίες αμάχων στο Αφγανιστάν. Ο στρατός των ΗΠΑ αποκρύπτει συνολικά στοιχεία σχετικά με την ευθύνη για τις απώλειες αμάχων, και σπάνια παρέχει πληροφορίες σχετικά με ατομικές υποθέσεις. Το σύστημα της ελευθερίας της πληροφόρησης της κυβέρνησης των ΗΠΑ, το ποίο αποβλέπει στο να διασφαλίζεται η διαφάνεια όταν οι κυβερνητικοί οργανισμοί αποτυγχάνουν να παρέχουν πληροφορίες, δεν λειτουργεί αποτελεσματικά σε περιπτώσεις θανάτων αμάχων.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί επίσης την κυβέρνηση του Αφγανιστάν να θεσπίσει άμεσα μηχανισμό για τη διερεύνηση κακομεταχειρίσεων από τις δυνάμεις ασφαλείας του, οι οποίες μέχρι το τέλος του 2014 θα αναλάβουν την πλήρη ευθύνη ασφάλειας της χώρας.