Το συνταξιουχικό κίνημα μπροστά στις προκλήσεις
Από το Χρήστο Παπαδέα
Το συνταξιουχικό κίνημα συμμετείχε και ενίσχυσε τους μεγάλους αγώνες που αναπτύχθηκαν από το 2010 έως σήμερα. Δεν κατάφερε όμως να έχει μια αυτοτελή ενωτική παρουσία όταν χρειάσθηκε, που θα δημιουργούσε όρους κινήματος.
Διανύουμε τον έκτο χρόνο της μνημονιακής επίθεσης που έχει οδηγήσει σε μια πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά δεδομένα οικονομική, κοινωνική και θεσμική καταστροφή. Τα συμπεράσματα πλέον είναι πολύ καθαρά. Και ο πλέον καλοπροαίρετος αντιλαμβάνεται ότι οι πολιτικές αυτές κάθε άλλο παρά δημοσιονομικές αιτίες έχουν.
Είναι ενα συνολικό σχέδιο πολιτικής, οικονομικής και γεωπολιτικής κηδεμόνευσης της χώρας μας από τη γερμανική Ευρώπη, με πρόθυμους πολιτικούς διεκπεραιωτές στη χώρα μας που εξυπηρετούν συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα. Τη δημιουργία μιας χώρας προτεκτοράτο με φτηνό και ανασφαλές εργατικό δυναμικό.
Οι ελπίδες που είχαν δημιουργηθεί και επενδυθεί στην εκλογική νίκη του Σύριζα το Γενάρη του 15, διαψεύσθηκαν. Η συνθηκολόγηση και παράδοσή του επέβαλαν ένα τρίτο μνημόνιο που θα ολοκληρώσει, αν υλοποιηθεί, την πλήρη καταστροφή της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης και του κοινωνικού κράτους, όπως το γνωρίσαμε μεταπολεμικά.
Η συνθηκολόγηση αυτή είναι το φυσιολογικό αποτέλεσμα όσων επέλεξαν να υπηρετήσουν ιδεοληψίες και ευρωλάγνα οράματα, παραβλέποντας τον αντιδραστικό και νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα της γερμανικής Ευρώπης και του Ευρώ.
Οι αγώνες όμως που αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται, παρά τις δυσκολίες, αμέσως μετά τις εκλογές του Σεπτέμβρη 2015 και την ανάδειξη της κυβέρνησης Σύριζα-ΑΝΕΛ, είναι το πιο αισιόδοξο στοιχείο μετά τη συγκλονιστική διάψευση των ελπίδων.
Σε αυτό το μέτωπο το συνταξιουχικό κίνημα όχι μόνο πρέπει να δίνει το δυναμικό «παρών»αλλά και να πρωτοστατεί στην ενίσχυση και ανάπτυξή του. Γιατί μπροστά στον «αργό θάνατο» που επιβάλλουν στους συνταξιούχους η ελπίδα είναι στους αγώνες που αναπτύσσονται.
Πρέπει βέβαια να ξεπεραστούν προβλήματα και αδυναμίες που εμφανίσθηκαν στη πορεία των αγώνων. Το συνταξιουχικό κίνημα συμμετείχε και ενίσχυσε τους μεγάλους αγώνες που αναπτύχθηκαν από το 2010 έως σήμερα. Δεν κατάφερε όμως να έχει μια αυτοτελή ενωτική παρουσία όταν χρειάσθηκε, που θα δημιουργούσε όρους κινήματος, θα το μαζικοποιούσε δίνοντας αισιοδοξία σε μια κοινωνική κατηγορία που πιέζεται αφόρητα, αλλά που συγχρόνως σε μεγάλο βαθμό περιορίζει τις προσδοκίες της ικανοποιημένη με το σίγουρο έστω και ελάχιστο. Ενώ όσες φορές εμφανίσθηκε αυτοτελώς έγινε με όρους ανάδειξης της ηγεμονικής δύναμης μέσα σ΄αυτό.
Αναδεικνύονται αδυναμίες που έχουν να κάνουν:
Το κυρίαρχο σήμερα είναι η ύπαρξη και η βιωσιμότητα του δημόσιου, κοινωνικού, αναδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος και όχι τόσο, η προστασία κάποιων ιδιαίτερων κατακτήσεων, που και αυτές πρέπει να προστατευθούν, αλλά εξαρτώνται από την ύπαρξη της κοινωνικής ασφάλισης.
Η ανάπτυξη της ενωτικής δράσης απαιτεί την διαμόρφωση ενός πλαισίου κοινών στόχων, το ξεπέρασμα μικροπαραταξιακών, ή μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, παραγοντισμών και προσωπικών σχεδίων.
Απαιτείται δηλαδή η αναγνώριση από όλους τους παράγοντες του συνταξιουχικού κινήματος ότι αν κάποτε αυτού του είδους η δράση μπορεί να πέρναγε απαρατήρητη γιατί η κανονικότητα της ζωής των συνταξιούχων δεν διαταράσσονταν, σήμερα, όποιος συνεχίζει αυτή τη τακτική γίνεται συνυπεύθυνος για την αναποτελεσματικότητα του κινήματος.
Στόχοι αυτής της ενωτικής δράσης μπορούν να είναι:
Σήμερα το συνταξιουχικό κίνημα-το οποίο συσπειρώνει περίπου το 10-15% των συνταξιούχων, κάτι ανάλογο με το συνδικαλιστικό κίνημα των εργαζομένων βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πόλους. Από την μιά, την Ομοσπονδία συνταξιούχων του ΙΚΑ, που ελέγχεται από το ΠΑΜΕ και από την άλλη από την ΑΓΣΣΕ που συσπειρώνει τα σωματεία των συνταξιούχων των πρώην ΔΕΚΟ, τραπεζών κ.λπ. Οι δύο αυτοί πόλοι λειτουργούν με διαφορετικές στρατηγικές και προσανατολισμούς.
Η Ομοσπονδία συνταξιούχων του ΙΚΑ, έχοντας μια αγωνιστική παρουσία, τη χρησιμοποιεί με άξονα την εξυπηρέτηση των πολιτικών επιδιώξεων του κομματικού φορέα που την στηρίζει, αρνείται να λειτουργήσει με όρους κινήματος δίνοντας διέξοδο σε αγωνιστικές δυνάμεις που ψάχνουν να βρουν κοινό βηματισμό, δημιουργώντας με αυτό το τρόπο την εικόνα ενός κλειστού και περιχαρακωμένου χώρου.
Απ΄την άλλη η ΑΓΣΣΕ, παρά την αριθμητική δύναμη, δεν διαθέτει δυνατότητα κινητοποίησης -όσες φορές το επιχείρησε είχε απογοητευτικά αποτελέσματα- αρκείται σε παρεμβάσεις γραφειοκρατικού χαρακτήρα με μοναδικό στόχο την αναγνώριση της σαν τριτοβάθμια οργάνωση συνταξιούχων και να κατακτήσει το ρόλο του κοινωνικού εταίρου (συμμετοχή σε επιτροπές, διάλογος με πολιτεία για θέματα συνταξιούχων κ.λπ.). Στελεχώνεται από το παλιό συνδικαλιστικό κατεστημένο που κυριάρχησε στους δημόσιους οργανισμούς και στις τράπεζες, με όλες τις αντιλήψεις που αυτό κουβαλάει (κυβερνητισμού, παραγοντισμού,διαμεσολάβηση με την εξουσία, εξυπηρετήσεις κ.λπ]. που σε μεγάλο βαθμό τις χρησιμοποιούν και τώρα προκειμένου να ελέγχουν τους συλλόγους.
Η παρέμβαση και η αποτελεσματικότητα της υπάρχουσας δομής σταδιακά θα μειώνεται γιατί αυτά που θα χρειασθεί να αντιμετωπίσει ξεπερνούν τα όρια και τις δυνατότητες αυτών των σχημάτων και η συνέχιση της θα γίνεται ανασταλτικός παράγοντας.
Διέξοδος από αυτό το δίπολο που θα συσπειρώσει τη μεγάλη πλειοψηφία των συνταξιούχων που βρίσκονται «εκτός των τειχών», είναι η δημιουργία τοπικών σωματείων συνταξιούχων, ανεξάρτητα από ταμείο ασφάλισης, στη βάση των κοινών προβλημάτων και στην βάση του μέγιστου διακυβεύματος που είναι η ύπαρξη της κοινωνικής ασφάλισης. Μια τέτοια επιλογή ανταποκρίνεται στην ανάγκη των καιρών και στις εξελίξεις που προωθούνται στη κοινωνική ασφάλιση.
Επιλογή που δεν θα έρχεται σε αντιπαράθεση με το υπάρχον συνταξιουχικό κίνημα, αλλά, θα λειτουργεί ως ενοποιητικός παράγοντας και καταλύτης κοινής δράσης, ανοίγοντας συγχρόνως το δρόμο για αντιστοίχηση του συνταξιουχικού κινήματος με τις προκλήσεις της εποχής.
Προϋπόθεση για αυτή την πορεία είναι η ανάπτυξη πρωτοβουλιών συνεννόησης και κοινής δράσης που θα αφαιρούν τα εμπόδια που δημιουργεί η αναζήτηση της πρωτοκαθεδρίας στο κίνημα, η ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης και συναδελφικότητας. Μπροστά μας έχουμε τη μάχη των μαχών και εκεί θα δοκιμαστούμε όλοι μας.
Πηγή: kommon.gr
* Ο Χρήστος Παπαδέας είναι συντονιστής της Πρωτοβουλίας Συνταξιούχων.
Το συνταξιουχικό κίνημα συμμετείχε και ενίσχυσε τους μεγάλους αγώνες που αναπτύχθηκαν από το 2010 έως σήμερα. Δεν κατάφερε όμως να έχει μια αυτοτελή ενωτική παρουσία όταν χρειάσθηκε, που θα δημιουργούσε όρους κινήματος.
Διανύουμε τον έκτο χρόνο της μνημονιακής επίθεσης που έχει οδηγήσει σε μια πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά δεδομένα οικονομική, κοινωνική και θεσμική καταστροφή. Τα συμπεράσματα πλέον είναι πολύ καθαρά. Και ο πλέον καλοπροαίρετος αντιλαμβάνεται ότι οι πολιτικές αυτές κάθε άλλο παρά δημοσιονομικές αιτίες έχουν.
Είναι ενα συνολικό σχέδιο πολιτικής, οικονομικής και γεωπολιτικής κηδεμόνευσης της χώρας μας από τη γερμανική Ευρώπη, με πρόθυμους πολιτικούς διεκπεραιωτές στη χώρα μας που εξυπηρετούν συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα. Τη δημιουργία μιας χώρας προτεκτοράτο με φτηνό και ανασφαλές εργατικό δυναμικό.
Οι ελπίδες που είχαν δημιουργηθεί και επενδυθεί στην εκλογική νίκη του Σύριζα το Γενάρη του 15, διαψεύσθηκαν. Η συνθηκολόγηση και παράδοσή του επέβαλαν ένα τρίτο μνημόνιο που θα ολοκληρώσει, αν υλοποιηθεί, την πλήρη καταστροφή της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης και του κοινωνικού κράτους, όπως το γνωρίσαμε μεταπολεμικά.
Η συνθηκολόγηση αυτή είναι το φυσιολογικό αποτέλεσμα όσων επέλεξαν να υπηρετήσουν ιδεοληψίες και ευρωλάγνα οράματα, παραβλέποντας τον αντιδραστικό και νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα της γερμανικής Ευρώπης και του Ευρώ.
Οι αγώνες όμως που αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται, παρά τις δυσκολίες, αμέσως μετά τις εκλογές του Σεπτέμβρη 2015 και την ανάδειξη της κυβέρνησης Σύριζα-ΑΝΕΛ, είναι το πιο αισιόδοξο στοιχείο μετά τη συγκλονιστική διάψευση των ελπίδων.
Σε αυτό το μέτωπο το συνταξιουχικό κίνημα όχι μόνο πρέπει να δίνει το δυναμικό «παρών»αλλά και να πρωτοστατεί στην ενίσχυση και ανάπτυξή του. Γιατί μπροστά στον «αργό θάνατο» που επιβάλλουν στους συνταξιούχους η ελπίδα είναι στους αγώνες που αναπτύσσονται.
Πρέπει βέβαια να ξεπεραστούν προβλήματα και αδυναμίες που εμφανίσθηκαν στη πορεία των αγώνων. Το συνταξιουχικό κίνημα συμμετείχε και ενίσχυσε τους μεγάλους αγώνες που αναπτύχθηκαν από το 2010 έως σήμερα. Δεν κατάφερε όμως να έχει μια αυτοτελή ενωτική παρουσία όταν χρειάσθηκε, που θα δημιουργούσε όρους κινήματος, θα το μαζικοποιούσε δίνοντας αισιοδοξία σε μια κοινωνική κατηγορία που πιέζεται αφόρητα, αλλά που συγχρόνως σε μεγάλο βαθμό περιορίζει τις προσδοκίες της ικανοποιημένη με το σίγουρο έστω και ελάχιστο. Ενώ όσες φορές εμφανίσθηκε αυτοτελώς έγινε με όρους ανάδειξης της ηγεμονικής δύναμης μέσα σ΄αυτό.
Αναδεικνύονται αδυναμίες που έχουν να κάνουν:
Το κυρίαρχο σήμερα είναι η ύπαρξη και η βιωσιμότητα του δημόσιου, κοινωνικού, αναδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος και όχι τόσο, η προστασία κάποιων ιδιαίτερων κατακτήσεων, που και αυτές πρέπει να προστατευθούν, αλλά εξαρτώνται από την ύπαρξη της κοινωνικής ασφάλισης.
Η ανάπτυξη της ενωτικής δράσης απαιτεί την διαμόρφωση ενός πλαισίου κοινών στόχων, το ξεπέρασμα μικροπαραταξιακών, ή μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, παραγοντισμών και προσωπικών σχεδίων.
Απαιτείται δηλαδή η αναγνώριση από όλους τους παράγοντες του συνταξιουχικού κινήματος ότι αν κάποτε αυτού του είδους η δράση μπορεί να πέρναγε απαρατήρητη γιατί η κανονικότητα της ζωής των συνταξιούχων δεν διαταράσσονταν, σήμερα, όποιος συνεχίζει αυτή τη τακτική γίνεται συνυπεύθυνος για την αναποτελεσματικότητα του κινήματος.
Στόχοι αυτής της ενωτικής δράσης μπορούν να είναι:
Σήμερα το συνταξιουχικό κίνημα-το οποίο συσπειρώνει περίπου το 10-15% των συνταξιούχων, κάτι ανάλογο με το συνδικαλιστικό κίνημα των εργαζομένων βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πόλους. Από την μιά, την Ομοσπονδία συνταξιούχων του ΙΚΑ, που ελέγχεται από το ΠΑΜΕ και από την άλλη από την ΑΓΣΣΕ που συσπειρώνει τα σωματεία των συνταξιούχων των πρώην ΔΕΚΟ, τραπεζών κ.λπ. Οι δύο αυτοί πόλοι λειτουργούν με διαφορετικές στρατηγικές και προσανατολισμούς.
Η Ομοσπονδία συνταξιούχων του ΙΚΑ, έχοντας μια αγωνιστική παρουσία, τη χρησιμοποιεί με άξονα την εξυπηρέτηση των πολιτικών επιδιώξεων του κομματικού φορέα που την στηρίζει, αρνείται να λειτουργήσει με όρους κινήματος δίνοντας διέξοδο σε αγωνιστικές δυνάμεις που ψάχνουν να βρουν κοινό βηματισμό, δημιουργώντας με αυτό το τρόπο την εικόνα ενός κλειστού και περιχαρακωμένου χώρου.
Απ΄την άλλη η ΑΓΣΣΕ, παρά την αριθμητική δύναμη, δεν διαθέτει δυνατότητα κινητοποίησης -όσες φορές το επιχείρησε είχε απογοητευτικά αποτελέσματα- αρκείται σε παρεμβάσεις γραφειοκρατικού χαρακτήρα με μοναδικό στόχο την αναγνώριση της σαν τριτοβάθμια οργάνωση συνταξιούχων και να κατακτήσει το ρόλο του κοινωνικού εταίρου (συμμετοχή σε επιτροπές, διάλογος με πολιτεία για θέματα συνταξιούχων κ.λπ.). Στελεχώνεται από το παλιό συνδικαλιστικό κατεστημένο που κυριάρχησε στους δημόσιους οργανισμούς και στις τράπεζες, με όλες τις αντιλήψεις που αυτό κουβαλάει (κυβερνητισμού, παραγοντισμού,διαμεσολάβηση με την εξουσία, εξυπηρετήσεις κ.λπ]. που σε μεγάλο βαθμό τις χρησιμοποιούν και τώρα προκειμένου να ελέγχουν τους συλλόγους.
Η παρέμβαση και η αποτελεσματικότητα της υπάρχουσας δομής σταδιακά θα μειώνεται γιατί αυτά που θα χρειασθεί να αντιμετωπίσει ξεπερνούν τα όρια και τις δυνατότητες αυτών των σχημάτων και η συνέχιση της θα γίνεται ανασταλτικός παράγοντας.
Διέξοδος από αυτό το δίπολο που θα συσπειρώσει τη μεγάλη πλειοψηφία των συνταξιούχων που βρίσκονται «εκτός των τειχών», είναι η δημιουργία τοπικών σωματείων συνταξιούχων, ανεξάρτητα από ταμείο ασφάλισης, στη βάση των κοινών προβλημάτων και στην βάση του μέγιστου διακυβεύματος που είναι η ύπαρξη της κοινωνικής ασφάλισης. Μια τέτοια επιλογή ανταποκρίνεται στην ανάγκη των καιρών και στις εξελίξεις που προωθούνται στη κοινωνική ασφάλιση.
Επιλογή που δεν θα έρχεται σε αντιπαράθεση με το υπάρχον συνταξιουχικό κίνημα, αλλά, θα λειτουργεί ως ενοποιητικός παράγοντας και καταλύτης κοινής δράσης, ανοίγοντας συγχρόνως το δρόμο για αντιστοίχηση του συνταξιουχικού κινήματος με τις προκλήσεις της εποχής.
Προϋπόθεση για αυτή την πορεία είναι η ανάπτυξη πρωτοβουλιών συνεννόησης και κοινής δράσης που θα αφαιρούν τα εμπόδια που δημιουργεί η αναζήτηση της πρωτοκαθεδρίας στο κίνημα, η ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης και συναδελφικότητας. Μπροστά μας έχουμε τη μάχη των μαχών και εκεί θα δοκιμαστούμε όλοι μας.
Πηγή: kommon.gr
* Ο Χρήστος Παπαδέας είναι συντονιστής της Πρωτοβουλίας Συνταξιούχων.