Στα τέλη Αυγούστου 2013 εμφανίστηκαν ξαφνικά μπροστά στα κατάπληκτα μάτια των πολιτών που ήταν αυτόπτες μάρτυρες οι μπουλντόζες της «ανάπλασης» του πάρκου. Ογκώδη και εχθρικά μηχανήματα για την οικολογική ισοροπία ενός πάρκου, με τη συνδρομή συνεργείων εργολάβων, δημοτικών υπαλλήλων και αστυνομικών δυνάμεων, ανέλαβαν να καταστρέψουν το τελευταίο στολίδι και πνεύμονα της πόλης του Αγρινίου. Η απελθούσα πλέον δημοτική αρχή χρησιμοποιώντας ως επικοινωνιακό εργαλείο την ομόφωνη απόφαση έγκρισης του έργου από το δημοτικό συμβούλιο (αρ. 42/2012), προχωρούσε σε μία επιθετική ενέργεια καταστροφής, βασιζόμενη σε μια μελέτη επιστημονικά αστήρικτη, αφού προερχόταν από ορισμένους υπαλλήλους των υπηρεσιών του Δήμου.

Το τραγικό, ειρωνικό στοιχείο είναι ότι πολλοί από τους δημοτικούς συμβούλους εκείνης της εποχής, όπως προφορικά έχουν δηλώσει, δεν είχαν γνώση των λεπτομερειών του περιεχομένου της προαναφερόμενης «μελέτης». Όλα αυτά, στο όνομα της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης κι ενάντια στους κανόνες της τέχνης και της τεχνικής διαχείρισης των Πάρκων όπως εφαρμόζονται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αντιθέτως το συγκεκριμένο έργο με κάποιο «μαγικό» τρόπο έχει απαλλαγεί από την υποχρέωση εκπόνησης μελέτης περιβαντολλογικών επιπτώσεων. Όταν ήρθαν σε γνώση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού (της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου) οι καταστροφές της «ανάπλασης» και η συνολική εικόνα του τι προέβλεπε η μελέτη, η προαναφερόμενη διεύθυνση εξέδωσε έγγραφο με το οποίο ουσιαστικά αναιρούσε την προηγούμενη απόφασή της και δήλωνε χαρακτηριστικά πως η αξιολόγηση της υπηρεσίας πραγματοποιήθηκε «επί τη βάσει των κατ’ελαχίστων ελλιπών στοιχείων…».

Το Αγρίνιο, όπου η εφαρμογή των στυγνών μνημονιακών πολιτικών λιτότητας έχει ως συνέπεια μια ανθρωπιστική κρίση ορατή δια γυμνού οφθαλμού, στροβιλίζεται έκτοτε στις φρενήρεις εικόνες του ευρωπαϊκού συγχρηματοδοτούμενου έργου της «ανάπλασης» του Παπαστράτειου Δημοτικού Πάρκου.

Εκείνην την εποχή, συστάθηκε ανοιχτή συνέλευση από ενεργούς πολίτες, με σκοπό την προστασία και την αναζωογόνηση του πάρκου. Κατά τη διάρκεια όλου αυτού του χρονικού διαστήματος, υπήρξε καθημερινός αγώνας προστασίας της βιοποικιλότητας του πάρκου με επιστημονική ανάδειξη της επικίνδυνης ακαταλληλότητας της μελέτης «ανάπλασης» για το ευαίσθητο οικοσύστημά του. Παράλληλα, ενδελεχής έλεγχος των σχετικών κατατεθειμένων εγγράφων του έργου, έφερε στην επιφάνεια σημαντικά ντοκουμέντα που αποδεικνύουν γεωτεχνικά και νομικά, τον παράλογο χαρακτήρα της «ανάπλασης».

Τότε, ένας ανηλεής επικοινωνιακός πόλεμος μεθοδεύτηκε ενάντια στην ανοιχτή συνέλευση. Εκτοξεύτηκαν ψευδείς χαρακτηρισμοί με σκοπό να στοχοποιηθούν ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, αλλά κι αποπειράθηκαν να δαιμονοποιήσουν τα πολιτικά και κοινωνικά φρονήματα όσων συμμετείχαν στην Ανοιχτή Συνέλευση.

Τα μικροαστικά αντανακλαστικά της επικοινωνιακής πολιτικής του τέως δημάρχου (ο οποίος παρεμπιπτόντως αυτοπροσδιορίζεται ως προοδευτικός) και των αυλικών του, φρόντιζαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να διασπείρουν τέτοιου τύπου προπαγάνδα, είτε μέσω ορισμένων τοπικών οικονομικά εξαρτημένων μέσων μαζικής επικοινωνίας είτε στόμα με στόμα μέσα στην κοινωνία του Αγρινίου. Συμπτώματα τοξικοεξάρτησης με τις καρέκλες της εξουσίας…

Η φυτοκομική και αρχιτεκτονική σύνθεση του συγκεκριμένου πάρκου, που ενδιαφέρει το κοινωνικό σύνολο για τα περιβαλλοντικά, ιστορικά και καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά, δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε το Παπαστράτειο να είναι ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς κήπους στη δυτική Ελλάδα, και ως τέτοιος χρειάζεται να θεωρείται μνημείο. Οι πυκνές φυλλωσιές των φυτών και οι κορμοί των δένδρων λειτουργούν ως καταφύγια για μικρόσωμα ζώα και πουλιά. Ουσιαστικά είναι μία δομή πρασίνου με δενδροστοιχίες και όχι μόνον, καθώς αποτελεί δεξαμενή φυτογενετικού υλικού και δημόσια περιουσία, με διαρκή βιώσιμη παραγωγή σε βάθος χρόνου. Είναι βασικό στοιχείο πολιτισμού, το οποίο με κατάλληλη διαχείριση μπορεί να προσφέρει δυνατότητες οικονομικής ανασυγκρότησης για μία ολόκληρη περιοχή.

Αυτός ο χαρακτηρισμός του μνημείου δεν περιέχει νομική υπόσταση μόνον, η ίδια η κοινωνία έχει κάθε δικαίωμα να ορίσει την ιστορικότητα του χώρου. Ουσιαστικά αναλύουμε την έννοια του ιστορικού πάρκου που περιέχει μνήμες κοινωνικών αγώνων και αρχαιολογικά ευρύματα, και μπορεί να λειτουργεί ως χώρος περισυλλογής, ανάπαυσης, άθλησης, ψυχαγωγίας, περιβαλλοντολογικής παιδείας.

Όλες οι εγκληματικές παρεμβάσεις στο Πάρκο, που έχουν πραγματοποιηθεί από τον περσινό Αύγουστο με ευθύνη της προηγούμενης δημοτικής αρχής, έχουν αλλοιώσει όχι μόνον την ιστορική μορφή, φυσιογνωμία και βοτανική σύνθεση του αναφερόμενου ενδιαιτήματος, αλλα επίσης έχουν λειτουργήσει διαλυτικά για την αειφορία μιας τόσο πολυσύνθετης και ζωντανής βιοκοινότητας. Διατάραξαν βάναυσα τη φυσιολογική λειτουργία και πλούσια βιοποικιλότητα ενός τόσο ευαίσθητου οικοσυστήματος. Με το στεγνό «οικονομοτεχνικό» τρόπο σκέψης τους, ασέλγησαν επί της αξίας που έχει η σαφής ορθολογική διαχείριση αυτής της όασης για τη βιωσιμότητα της πόλης.

Αδιαμφισβήτητα, μετά τις προαναφερόμενες καταστροφές, την αντιεπιστημονική – εγωκεντρική  στάση  του προηγούμενου δημάρχου και των αυλικών του, φτάσαμε στο σήμερα˙ στο χρονικό σημείο δηλαδή που είναι επείγουσα η ανάγκη για φυτοτεχνικά έργα συντήρησης και προστασίας της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του πάρκου και συγκεκριμένα έργα υποδομής, προκειμένου να διατεθεί και πάλι στην αστική καθημερινότητα, ως ανοιχτός ελεύθερα προσβάσιμος χώρος – ζωντανός πνεύμονας της πόλης.

Η βελτίωση και ανάδειξη των υποδομών του πάρκου μπορεί να γίνει με πολύ ήπια έργα ακρίβειας χειρουργικών επεμβάσεων, μέσω της σύστασης ειδικής υπηρεσίας συντήρησης, φροντίδας και προστασίας του πάρκου με καταρτισμένο επιστημονικό γεωτεχνικό προσωπικό, με παρκοτέχνες και δασοφύλακες που να εργάζονται υπό συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εργασιών αναζωογόνησης του πάρκου ώστε να είναι εφικτή η βιώσιμη παραγωγή έργου σε βάθος χρόνου (όπως για παράδειγμα ο πολλαπλασιασμός και διάθεση δενδρυλλίων στους πολίτες του Αγρινίου, κ.α.).

 Συγκεκριμένα προτείνουμε:

1.    Σύνταξη ατομικού μητρώου για κάθε δένδρο και θάμνο του πάρκου ώστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα να καταγράφονται όλες οι εργασίες που γίνονται σ’ αυτά (κλαδεύματα, φυτοπροστατευτικές δράσεις, καλλιεργητικοί χειρισμοί κ.τ.λ.), να ελέγχεται η φυτοϋγεία τους και να είναι εφικτός ο προγραμματισμός των εργασιών διαχείρισης του πρασίνου του πάρκου.

2.    Συντήρηση και αναζωογόνηση της υπάρχουσας βλάστησης που για πολλά χρόνια έχει αφεθεί στη τύχη της, με φύτευση των περιοχών που σε παλαιότερη φάση είχαν αναπλαστεί ανεπιτυχώς, με ανασύσταση δενδρώνα κι αμπελώνα με ντόπιες, σπάνιες παραδοσιακές ποικιλίες, με εμπλουτισμό των φυτικών ειδών και μελετημένη αναλογία φυλλοβόλων, αειθαλών, αρωματικών και θάμνων.

3.    Ενσωμάτωση στοιχείων που αφορούν στην τοπική ιστορία, όπως η ανάδειξη της βελανιδιάς που ενέπνεε τον ποιητή Χατζόπουλο, του μνημείου των πεσόντων καπνεργατών, κ.τ.λ..

4.    Οριοθέτηση των χωμάτινων διαδρομών με πέτρινα ρείθρα και παράλληλη αποκατάσταση του δικτύου της επιφανειακής άρδευσης. Επίστρωση των διαδρόμων με υλικά που δε σφραγίζουν το έδαφος, ενώ παράλληλα είναι ανάγκη να υπάρχει πρόβλεψη για τη δυνατότητα προσβασιμότητας για ανθρώπους με αναπηρία.

5.    Ανασυγκρότηση της λειτουργίας της παιδικής χαράς και χρήση υλικών φιλικών για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, τόσο στην παιδική χαρά όσο και στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις του πάρκου (κιόσκια, παγκάκια, κ.α.).

6.    Αναδόμηση της πέτρινης περίφραξης και των πέτρινων αναβαθμίδων στον εσωτερικό χώρο του πάρκου (με χρήση τεχνικής ξερολιθιάς).

7.    Ανασύσταση του υπάρχοντος δικτύου ηλεκτροφωτισμού και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Παράλληλα είναι αδήριτη η ανάγκη για πλήρη αποκατάστασή του με διατήρηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του και καλλιέργεια υπηρεσιών  εξωστρεφούς προσανατολισμού, ώστε το Πάρκο να αποτελεί πολιτισμικό τόπο έλξης - περιβαλλοντολογικού τουρισμού για παιδιά κι ενήλικες από ολόκληρη την ελληνική χερσόνησο - λειτουργώντας ουσιαστικά ως ανοιχτό, λειτουργικό πάρκο ευρωπαϊκών προδιαγραφών μεσογειακής βλάστησης. Με πληροφόρηση για τη χλωρίδα και την πανίδα που ενδημούν στο πάρκο, με εκπαιδευτικούς περιπάτους και παχνίδι για παιδιά, με σεμινάρια κηποτεχνίας και βοτανικής, με ξύλινα κιόσκια αναψυχής, , με εργαστήρια φυσικής δόμησης, κ.τ.λ..

Προκειμένου να είναι εφικτό μια μέρα το Παπαστράτειο Δημοτικό Πάρκο Αγρινίου να μπορεί να διατεθεί ως φυσικό στολίδι – ξανά στην κοινωνία – σίγουρα χρειάζεται πάρα πολλά να γίνουν.

Φυσικά ως ανοιχτή συνέλευση, συμμετέχοντας καθεμιά και καθένας από εμάς σε μία ανοιχτή ενεργή διαδικασία όλην αυτήν την κρίσιμη χρονική περίοδο, έχουμε αντιληφθεί πως αν δεν αντισταθούμε σ’ όλες τις γειτονιές οι πόλεις μας θα γίνουν μοντέρνες φυλακές. Τέλος χρειάζεται να γίνει κατανοητό απ’ όλα τα ενεργά κύτταρα της κοινωνίας πως οι αγώνες των λαών για την προστασία της φύσης και του πολιτισμού – ενάντια στην αγοραία εμπορευματοποίηση της γης και την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος – δεν αφορούν μόνο στην προστασία των φυτικών ή ζωικών ειδών, για τα οποία ανυπερθέτως πρέπει να μαχόμαστε. Οι αγώνες αυτοί αφορούν, επίσης, στο σταμάτημα της εξαθλίωσης της κοινωνίας και της εκποίησης του δημόσιου πλούτου, ώστε με αυτόοργάνωση και συμμετοχή να υπερβούμε την κουλτούρα της ανάθεσης που έχει κλέψει τις ζωές μας.

Η ανοιχτή συνέλευση για την προστασία και αναζωογόνηση του πάρκου Αγρινίου, ανεξάρτητη από κάθε φορέα, αυτοδιαχειριζόμενη και αυτόνομη στις λειτουργικές της διαδικασίες, έσπειρε τα πρώτα σποράκια που έχουν ήδη φυτρώσει.

ΤΟ ΠΑΡΚΟ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ!

ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ

ΤΟΥ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΕΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ

Κάθε Κυριακή ώρα 20.00, συνέλευση στο χώρο του αναψυκτηρίου του Πάρκου