77 χρόνια από την ίδρυση της ΕΠΟΝ – 23 Φεβρουαρίου 1943

Στα μαύρα χρόνια της κατοχής, μία νεανική σπίθα μετατρέπεται σε δάδα αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας, ήταν η ΕΠΟΝ η οργάνωση των νέων.

Από το αρχείο του ert.gr δημοσιεύουμε συνέντευξη με την πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ), Γεωργία Μαχαίρα.

-Πότε ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ;

-Ήταν 23 Φεβρουαρίου 1943 όταν με χίλιες προφυλάξεις νεολαίοι της εποχής συγκεντρώθηκαν σε ένα σπίτι στην οδό Δουκίσσης Πλακεντίας 3 στος Αμπελόκηπους, και ίδρυσαν την ΕΠΟΝ την ενιαία πανελλαδική οργάνωση νέων. «Μαγιά» της ήταν δέκα οργανώσεις που αυτοδιαλύθηκαν για να συγχωνευτούν στην ΕΠΟΝ και «πρόγονος» που η δομή, η συγκρότηση και η εμπειρία της, έπαιξε σημαντικό ρόλο ήταν η ΟΚΝΕ.

Οι οργανώσεις νέων που συγχωνεύτηκαν ήταν: “Αγροτικής Νεολαίας Ελλάδος”, “Ενιαίας Εθνικοαπελευθερωτικής Εργατοϋπαλληλικής Νεολαίας”, “Ενιαίας Μαθητικής Νεολαίας”, “Ένωσης Νέων Αγωνιστών Ρούμελης”, “Θεσσαλικού Ιερού Λόχου”, “Λαϊκής Επαναστατικής Νεολαίας”, “Λεύτερης Νέας”, “Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος”, “Σοσιαλιστικής Επαναστατικής Πρωτοπορίας Ελλάδος”, “Φιλικής Εταιρείας Νέων”.

β) Αντιπροσωπεία του ΕΑΜΝ Μακεδονίας, Πελοποννήσου και τα μέλη της ΚΕ του ΕΑΜΝ.

γ) Αντιπροσωπεία του Εθνικού Συμβουλίου των Φίλων της Νέας Γενιάς.

-Ποια ήταν τα πρώτα βήματα;

-Μέσα στα σκληρά χρόνια της κατοχής, οι νεολαίοι βγάζουν και έντυπο τη «Νέα Γενιά», όργανο του κεντρικού συμβουλίου της ΕΠΟΝ. Το πρώτο φύλλο βγήκε στις 22/3/1943 και είναι λίγες μέρες πριν την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, με την οποία κάνει παραλληλισμό, για τον αγώνα ενάντια στη σκλαβιά.
Και αμέσως ξεκινάει το πλούσιο έργο της ΕΠΟΝ. Ιδρύει σχολεία σε ελεύθερες περιοχές, λέσχες πολιτισμού, δενδροφυτεύσεις, καμπάνιες ενάντια στα ναρκωτικά και τη διαφθορά, αλλά και συνθήματα σε τοίχους, ενημέρωση με τα χάρτινα χωνιά, τους τηλεβόες της εποχής. Ένα από τα συνθήματα της ΕΠΟΝ, ήταν «πολεμάμε και τραγουδάμε». Το σύνθημα «πολεμάμε και τραγουδάμε», δεν ήταν τυχαία έκφραση. Βγήκε από το ξεχωριστό σμίξιμο της χαράς και της πάλης και σήμανε το πιό πλέριο δόσιμο στο ιδανικό του αγώνα, που γίνεται αποπλήρωση και ευτυχία, χαρά και μεθύσι και προέρχονταν από τον πιό δυνατό έρωτα που ένοιωσαν ποτέ τα νιάτα. Τον έρωτα για τη λευτεριά.

-Mιλήστε μας για τη δράση της ΕΠΟΝ.

-Η ΕΠΟΝ καλεί σε μαζική συμμετοχή στην κηδεία του Κωστή Παλαμά, διαδηλώνει μαζί με χιλιάδες λαού ενάντια στην πολιτική επιστράτευση στις 5 Μάρτη 1943, δηλαδή στην απόπειρα να μεταφερθεί εργατικό δυναμικό από την Ελλάδα, στα εργοστάσια των ναζί, από όπου πιθανότατα δεν θα επέστρεφε ποτέ. Και κερδίζει αφού η μάχη ενάντια στην πολιτική επιστράτευση γίνεται η μοναδική νικηφόρα του είδους στην κατεχόμενη Ευρώπη.



έξω από την Τράπεζα της Ελλάδας, οδός Πανεπιστημίου

Η ΕΠΟΝ έχει και παιδικό τμήμα, τα αετόπουλα (ένα ποιηματάκι ήταν: είμαστε αετόπουλα με ελεύθερη καρδιά, χαρούμενα ελληνόπουλα και του λαού παιδιά), ενώ οι ΕΠΟΝίτες πλαισιώνουν και τις γραμμές του ΕΑΜ (υπολογίζονται σε 28.000 οι νέοι της ΕΠΟΝ που συμμετέχουν στο ΕΑΜ).
Διαδηλώνουν ενάντια στη βουλγάρικη κατοχή της Μακεδονίας και γενικά στα δύσκολα κατοχικά χρόνια, πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος στον αγώνα για απελευθέρωση.

Μέσα σε όλα, οι ΕΠΟΝίτες δίνουν τη μάχη να υπάρξει αθλητισμός, να κρατηθεί η νεολαία στα γυμναστήρια και όχι στους τεκέδες, που θα βόλευε τον κατακτητή. Τους οποίους τεκέδες σε αρκετές περιπτώσεις έσπασαν και έκλεισαν οι ΕΠΟΝίτες.

Τα γυμναστήρια γίνονται «κρυφά σχολειά» και κέντρα απελευθερωτικής δράσης, αφού η μαζικότητα που εξασφαλίζουν, διευκολύνει τη μαζική δράση. «Γερό κορμί, γερό μυαλό», είναι ένα από τα συνθήματα των ΕΠΟΝιτών.

-Ποια είναι τα συμπεράσματα – μηνύματα από τη δράση της ΕΠΟΝ, για τη σημερινή περίοδο που διανύουμε;

-Στις μέρες μας που οι απόπειρες επανεμφάνισης νοσταλγών του φασισμού – ναζισμού, επιβάλλεται να απαντηθούν και να μην τους δοθεί έδαφος ανάπτυξης, η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (σήμερα πιά στελεχώνεται σε μεγάλο βαθμό από απογόνους ΕΠΟΝιτών), επιχειρεί με σειρά δραστηριοτήτων να κρατήσει ψηλά τα μηνύματα της συλλογικής δράσης, ενάντια σε κάθε δυνάστη.

Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος

ΠΗΓΗ ΕΡΤ

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 14/06/2013 - 23:54