Προσπάθεια να μειώσουν τον πληθυσμό των λαγοκέφαλων* στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης και όχι μόνο, κάνουν οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. σε μια περίοδο που ο πληθυσμός των συγκεκριμένων ψαριών έχει αυξηθεί στο Νότιο Αιγαίο, την Κρήτη και τα Νότια Δωδεκάνησα.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Νότα Περιστεράκη Βιολόγος Ιχθυολόγος του Ινστιτούτου Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων ΕΛΚΕΘΕ αυτό το διάστημα υποβάλλεται ο σχετικός φάκελος για ένταξη σε πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, προκειμένου να υπάρξει μια ουσιαστική προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος που δημιουργεί ο μεγάλος πληθυσμός των λαγοκέφαλων.

«Είναι μια καινοτόμα πρόταση που ελπίζουμε ότι αν θα πάει καλά, θα βοηθήσει ώστε να μπορέσουμε και να μελετήσουμε τα στοιχεία που αφορούν το λαγοκέφαλο σε συνδυασμό με τον περιορισμό του πληθυσμού αλλά και την πιθανή αξιοποίησή του» τόνισε η κ. Περιστεράκη, η οποία διευκρίνισε ότι το συγκεκριμένο είδος, αυτή την περίοδο, βρίσκεται σε περίοδο αναπαραγωγής και δείχνει ότι έχει μεγαλύτερη ανάγκη από τροφή, κάτι που το κάνει όχι πιο επιθετικό αλλά πιο επίμονο να εντοπίσει την τροφή του.

«Αυτή η περίοδος όπως έχουμε εντοπίσει, είναι περίοδος αναπαραγωγής του ψαριού και παρατηρούμε ότι πλησιάζει, περισσότερο, σε κάποιες ακτές, πιθανόν για αναπαραγωγικούς λόγους και επίσης επειδή τρώει περισσότερο.
Επιτίθεται, θα μπορούσαμε να πούμε, περισσότερο, τρώει αλιεύματα, ακόμη και κομμάτια από αλιευτικά εργαλεία αφού βρίσκουμε στα στομάχια τους αγκίστρια, δίχτυα κλπ» εξήγησε η κ. Περιστεράκη που δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε ένα πρόσφατο περιστατικό επίθεσης σε άνθρωπο στα Δωδεκάνησα, από λαγοκέφαλο.

«Ενημερωθήκαμε για το περιστατικό και αυτό που προκύπτει είναι ότι ο άνθρωπος αυτός κουνούσε το δάχτυλό του κάτω από το νερό και το ψάρι μάλλον το πέρασε για τροφή. Όπως και να έχει, χρειάζεται προσοχή και επειδή αυτά τα ψάρια είναι τοξικά, θα πρέπει να αποφεύγεται η επαφή μαζί τους ακόμη και επιδερμικά. Μπορεί το συγκεκριμένο περιστατικό να μην ήταν ευτυχώς πολύ σοβαρό, όμως να επισημάνουμε ότι αυτό το είδος ψαριού, που επαναλαμβάνουμε ότι σε καμία περίπτωση δεν τρώγεται, μπορεί να αφαιρέσει και κομμάτι από άνθρωπο. Συνετό οπότε είναι να το αποφεύγουν οι λουόμενοι όταν το βλέπουν στις ακτές, να μην το πλησιάζουν, και να μην το ταΐζουν. Προς αυτή την κατεύθυνση, εκδόθηκε και δελτίο τύπου προκειμένου να αντιληφθούν όλοι, την επικινδυνότητα».

Στις θάλασσες της Κρήτης όπως εξήγησε η κ. Περιστεράκη, πλέον ο πληθυσμός των λαγοκέφαλων είναι μεγάλος και έχει εξαπλωθεί σε όλες τις περιοχές.

*Ο λαγοκέφαλος (επιστημονική ονομασία: Lagocephalus sceleratus) είναι ψάρι που ζει κυρίως στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό. 

Μετά το 2003 εμφανίστηκε και στη Μεσόγειο, καθώς και στο Αιγαίο, ως λεσσεψιανός μετανάστης, μεταναστεύοντας δηλαδή από την Ερυθρά Θάλασσα μέσω της διώρυγας του Σουέζ στη Μεσόγειο. 

Η κατανάλωσή του, χωρίς να απομακρυνθούν πριν το μαγείρεμα μέρη του που περιέχουν τη δηλητηριώδη τοξίνη τετραδοτοξίνη, μπορεί να επιφέρει αναπνευστικές διαταραχές, ανεπάρκεια του κυκλοφορικού συστήματος, μυϊκή παράλυση και ακόμη και θάνατο.




Το σχήμα του ψαριού αυτού μοιάζει με τορπίλη, είναι ασημένιο στο κάτω μισό του σώματος και στη ράχη του είναι γκριζωπό με σκούρες κηλίδες. Δεν έχει λέπια και χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι ότι έχει σε κάθε γνάθο δυο δυνατά δόντια, τα οποία του δίνουν την όψη λαγού, εξ ου και το όνομά του. Το μέγεθός του μπορεί να φτάσει τα 110 εκατ. και το βάρος του μέχρι τα 7 κιλά. Μέχρι σήμερα τα ψάρια που αλιεύονται στη Μεσόγειο είναι πολύ μικρότερου μεγέθους (30 – 35 εκατ.). 

Ο Λαγοκέφαλος, όπως και όλα τα είδη της οικογένειας που ανήκει (περίπου 185 είδη ψαριών) είναι ψάρια τοξικά αν καταναλωθούν, και μπορεί να επιφέρουν μέχρι και το θάνατο. Η τοξίνη που υπάρχει στο σώμα των ψαριών αυτών ονομάζεται τετροδοντοτοξίνη και προκαλεί στον άνθρωπο από σοβαρές δηλητηριάσεις μέχρι και το θάνατο, λόγω της παράλυσης που προκαλεί στο αναπνευστικό και το κυκλοφορικό σύστημα. Θανατηφόρα περιστατικά έχουν αναφερθεί στον Λίβανο και το Ισραήλ. Η τοξίνη αυτή στο σώμα του ψαριού βρίσκεται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στις ωοθήκες, το συκώτι, το έντερο και το δέρμα, ενώ η τοξικότητα ποικίλει ανάλογα με το στάδιο αναπαραγωγής, είναι μεγαλύτερη κατά το στάδιο της ωοτοκίας (Μάιος – Ιούλιος) και ανάλογα με το φύλο (τα θηλυκά είναι τοξικότερα). Η τοξίνη εχει θερμοάντοχη και δεν καταστρέφεται με το κανονικό μαγείρεμα. Για την καταστροφή της απαιτείται συνεχής βρασμός επί τρεις ώρες. Το ψάρι καταναλώνεται στην Ιαπωνία αλλά αφού απομακρυνθούν πρώτα τα όργανα που περιέχουν την τοξίνη.