Ο Μάκης Βορίδης περιέγραψε σήμερα (17/4) την σκληρή πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσει η κυβέρνηση στο μεταναστευτικό, προαναγγέλλοντας πως οι μετανάστες χωρίς χαρτιά θα κρατούνται.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ρωτήθηκε τι θα κάνει η κυβέρνηση «με τους παράτυπους μετανάστες» και απάντησε: «Είναι παράνομοι. Δεν είναι δηλαδή ότι υπάρχει μία αβλεψία ως προς τον τύπο, ξέχασαν κάποιο χαρτί, είναι παράνομοι, μπαίνουνε παρανόμως, παραβιάζοντας το νόμο μας για τη νόμιμη είσοδο στη χώρα. (...). Πρέπει να αναπτύξουμε και να διευρύνουμε το σύστημα επιστροφών που έχουμε. Όταν κάποιος δεν είναι νόμιμα στην Ελλάδα, όταν δεν έχει άσυλο ή άδειες παραμονής, αυτός πρέπει να επιστρέφεται είτε στον τόπο καταγωγής του, είτε στην χώρα από την οποία ήρθε εφόσον αυτή είναι μία ασφαλής χώρα».
Όπως πρόσθεσε, «χθες τελειώσαμε την πρώτη επεξεργασία που έχουμε να κάνουμε στον νόμο για τις επιστροφές. Τον κάνουμε αυστηρότερο. (...). Πρέπει να οδηγείται σε κράτηση ο παράνομος προκειμένου να απομακρυνθεί. Να μην κυκλοφορεί καθόλου. Θα είναι σε διοικητικό περιορισμό. Αυτός ο διοικητικός περιορισμός μπορεί να διαρκέσει έως 18 μήνες».
H Frontex ετοιμάζεται να διακόψει τη χρηματοδότησή της στην Ελλάδα, καθώς ο Οργανισμός Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής διερευνά 12 ανοικτές υποθέσεις για πιθανές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών στα σύνορά της - ο υψηλότερος αριθμός εν εξελίξει ερευνών σε όλες τις χώρες του μπλοκ.
Όπως αποκαλύπτει το Politico, η πλειονότητα των ανοικτών υποθέσεων σχετίζεται με φερόμενες επαναπροωθήσεις χιλιάδων ανθρώπων στα ελληνικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα μια παράνομη πρακτική (pushbacks), σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το διεθνές δίκαιο.
Η Frontex δήλωσε ότι θα υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις προς την Ελλάδα για να τις εφαρμόσει, με πιθανές επιπτώσεις σε περίπτωση που αγνοηθούν.
«Ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex δήλωσε ότι αναμένει να εφαρμοστούν όλες οι συστάσεις. Διαφορετικά, θα εξετάσει το ενδεχόμενο να μειώσει ή να περικόψει τη χρηματοδότηση», δήλωσε ο Κρις Μπορόφσκι, εκπρόσωπος της Frontex. Η χρηματοδότηση αφορά σκάφη της ελληνικής ακτοφυλακής.
Αξιωματούχοι της ελληνικής ακτοφυλακής και της ελληνικής κυβέρνησηςδεν ανταποκρίθηκαν σε αίτημα για σχολιασμό, σημειώνει με νόημα το Politico.
Τον Ιανουάριο του 2025, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε την Ελλάδα ένοχη για τη διενέργεια «συστηματικών» απωθήσεων μεταναστών και για παραβίαση της νομοθεσίας περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ έχει καλέσει στο παρελθόν την Ελλάδα να διερευνήσει τους ισχυρισμούς περί εγκατάλειψης μεταναστών στη θάλασσα και απελάσεων από τις αρχές της.
«Θέτουμε τα θεμελιώδη δικαιώματα στο επίκεντρο αυτών των διαπραγματεύσεων. Στο παρελθόν, αυτή η συζήτηση γινόταν προς το τέλος των διαπραγματεύσεων, οπότε ήταν κατά κάποιο τρόπο δευτερεύον ζήτημα, αλλά τώρα είναι πραγματικά ο πυρήνας αυτών», δήλωσε ο Μπορόφσκι.
Το Politico κάνει αναφορά και στο ναυάγιο της Πύλου, με εκατοντάδες νεκρούς, τονίζοντας ότι ο Έλληνας Διαμεσολαβητής Ανδρέας Ποττάκης συνέστησε ανεξάρτητη έρευνα, καθώς η ελληνική ακτοφυλακή αρνήθηκε ρητά να διεξάγει τη δική της, παρά τις πιέσεις της Frontex. Η ανεξάρτητη έρευνα συνέστησε πειθαρχική δίωξη για οκτώ Έλληνες λιμενικούς που εμπλέκονται στο περιστατικό. Ο επικεφαλής θεμελιωδών δικαιωμάτων της Frontex, Τζόνας Γκρίμχεντεν, είχε προτείνει την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων της Frontex στην Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε τους ισχυρισμούς.
«Πρέπει να συνεργαστούμε για να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τη συνεργασία μας με τρόπους που να είναι αποτελεσματικοί», δήλωσε ο Μπορόφσκι.
«Υπάρχουν αυτές οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, η προστασία των συνόρων αλλά και η προστασία των αξιών μας, η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ο σεβασμός της αξιοπρέπειας των ανθρώπων», πρόσθεσε.
Η μετανάστευση παραμένει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο πολιτικό ζήτημα στην Ευρώπη. Οπως αναφέρει το δημοσίευμα του Politico, «ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, διόρισε πρόσφατα τον πρώην ακροδεξιό ακτιβιστή φοιτητή Μάκη Βορίδη επικεφαλής του υπουργείου Μετανάστευσης και ο ίδιος έχει εντείνει την αντιμεταναστευτική ρητορική».
Σε συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών τον Μάρτιο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα θα ηγηθεί των προσπαθειών της ΕΕ για την εντατικοποίηση των επιστροφών μεταναστών.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία της Frontex αποκαλύπτουν σημαντική μείωση των παράτυπων διελεύσεων στα σύνορα το 2024, στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2021.
«Πρόκειται για μια πολύ περίπλοκη και δύσκολη απόφαση. Υπάρχουν άλλοι τρόποι για να το αντιμετωπίσουμε και ένας από αυτούς είναι η μείωση της χρηματοδότησης», πρόσθεσε ο Μπορόφσκι.
Πώς θα λυθεί το πρόβλημα των κενών θέσεων εργασίας που θα προκύψουν από τις μαζικές απελάσεις μεταναστών στις ΗΠΑ; Η απάντηση για τους νομοθέτες της Φλόριντα είναι οι μαθητές της πολιτείας, οι οποίοι από 14 ετών θα μπορούν σύντομα να εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες χωρίς διάλειμμα – ακόμη και κατά τις μέρες σχολείου.
Το νομοσχέδιο που προχώρησε αυτή την εβδομάδα μέσω της γερουσίας της Φλόριντα, στην οποία επικρατούν οι Ρεπουμπλικάνοι, επιδιώκει να καταργήσει τις υφιστάμενες ρυθμίσεις που προστατεύουν τους εφήβους εργαζόμενους και να τους επιτρέψει, σύμφωνα με τα λόγια του κυβερνήτη Ρον ΝτεΣάντις, να μπουν στη θέση των μεταναστών που προμηθεύουν τις τουριστικές και γεωργικές βιομηχανίες της Φλόριντα με «βρώμικο φτηνό εργατικό δυναμικό».
Ο γερουσιαστής Κάρλος Γκιγιέρμο Σμιθ επεσήμανε τη φράση του κυβερνήτη ΝτεΣάντις την περασμένη εβδομάδα κατά τη διάρκεια ενός στρογγυλού τραπεζιού στο New College της Φλόριντα για τη μετανάστευση: «Γιατί λέμε ότι πρέπει να εισάγουμε αλλοδαπούς, ακόμη και να τους εισάγουμε παράνομα, όταν, ξέρετε, οι έφηβοι δούλευαν σε αυτά τα θέρετρα. Οι φοιτητές θα έπρεπε να μπορούν να κάνουν αυτά τα πράγματα».
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, οι 16χρονοι και οι 17χρονοι δεν μπορούν να εργάζονται περισσότερες από 30 ώρες την εβδομάδα κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου, εκτός εάν ο γονέας, ο κηδεμόνας ή ο επιθεωρητής του σχολείου χορηγήσει απαλλαγή. Επίσης, δεν μπορούν να εργάζονται μετά τις 11 μ.μ. τις ημέρες του σχολείου ή πάνω από οκτώ ώρες την ημέρα.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα καταργήσει πλήρως αυτά τα όρια, ενώ θα άρει και τους περιορισμούς για τους 14χρονους και 15χρονους που διδάσκονται στο σπίτι ή σε ψηφιακό σχολείο. Έτσι οι νεαροί εργαζόμενοι θα μπορούν να δουλεύουν περισσότερο από οχτώ ώρες για πάνω από έξι ημέρες την εβδομάδα.
Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζέι Κόλινς, απαντώντας στις αντιδράσεις όταν παρουσίασε το νομοσχέδιό του, SB 918, δήλωσε:
«Πρόκειται για ένα θέμα γονικών δικαιωμάτων. Οι γονείς γνωρίζουν καλύτερα τα παιδιά τους. Μπορώ να σας υποσχεθώ ότι, παρόλο που εγώ είχα προκλήσεις, η μητέρα μου θα με είχε χτυπήσει με την παντόφλα αν οι βαθμοί μου είχαν υποστεί ζημιά. Αυτό είναι λίγο πολύ το ίδιο στις περισσότερες οικογένειες. Για εκείνους που δεν το κάνουν, συχνά αυτή είναι η ανάπαυλα που χρειάζονται για να προχωρήσουν μπροστά, να αναπτυχθούν και να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους».
Ομάδες επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης Εστιατορίων και Καταλυμάτων της Φλόριντα, υποστηρίζουν το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι θα βοηθήσει να καλυφθούν οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό και θα προσφέρει στους εφήβους περισσότερες οικονομικές ευκαιρίες.
Το νομοσχέδιο 918 της Γερουσίας πέρασε από την επιτροπή με ψήφους 5 προς 4. Εάν εγκριθεί από το σύνολο του νομοθετικού σώματος και υπογραφεί ως νόμος, θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2025.
Η Ένωση Διοικητικών Δικαστών δεν άφησε ασχολίαστες τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκη Βορίδη, ο οποίος εξήγγειλε τη δημιουργία ενός νομοθετικού πλαισίου «που θα δημιουργεί πίεση για οικειοθελείς αποχωρήσεις».
Η Ένωση επισημαίνει με σαφήνεια ότι οι δηλώσεις Βορίδη «εντάσσονται σε ένα πλαίσιο συνολικότερων επεμβάσεων της εκτελεστικής εξουσίας προς τη δικαστική και σκοπό έχουν την καλλιέργεια κλίματος εκφοβισμού προς τους δικαστές» και υπογραμμίζει με νόημα ότι οι διοικητικοί δικαστές «δεν επηρεάζονται από παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας στο έργο τους».
Η ανακοίνωση της Ένωσης
Σε δηλώσεις του σε ραδιοφωνικό σταθμό στις 26.3.2005, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκης Βορίδης, εξαγγέλλοντας τη δημιουργία ενός νομοθετικού πλαισίου «που θα δημιουργεί πίεση για οικειοθελείς αποχωρήσεις», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι: « […] Ένα ζήτημα είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένα άλλο ζήτημα είναι ο δικαιωματισμός, το να μετατρέπεις τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ιδεολογία προκειμένου να επιτύχεις συγκεκριμένες πολιτικές ατζέντες. … Εδώ θα υπάρξουν μεγάλες νομικές μάχες, οι οποίες θα δοθούν και σε δικαστήρια που ενδεχομένως θα υιοθετούν τέτοιες αντιλήψεις … Εάν βλέπω προφανώς παράλογες αποφάσεις ελληνικών και διεθνών δικαστηρίων που περιφρονούν … τη νομική πραγματικότητα … ότι αυτοί οι άνθρωποι, των οποίων τα άσυλα απορρίπτονται, βρίσκονται παράνομα. Δεν μπορεί εν συνεχεία όταν θα εφαρμόζονται κυρώσεις για την παράνομη παραμονή τους, να λέμε ότι υπάρχει ζήτημα δικαιωμάτων […]».
Οι δηλώσεις αυτές του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κατά τη γνώμη μας, εντάσσονται σε ένα πλαίσιο συνολικότερων επεμβάσεων της εκτελεστικής εξουσίας προς τη δικαστική και σκοπό έχουν την καλλιέργεια κλίματος εκφοβισμού προς τους δικαστές κατά την άσκηση του δικαιοδοτικού τους έργου, λειτουργώντας ως μια οιονεί προειδοποίηση για όσους δικαστές ”αμφισβητήσουν” την ορθότητα των επικείμενων αυτών ρυθμίσεων, ασκώντας τον προβλεπόμενο από το Σύνταγμα διάχυτο συνταγματικό έλεγχο των νόμων.
Η Ένωση Διοικητικών Δικαστών, έχοντας προωθήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια το δίκαιο του ασύλου και της μετανάστευσης με σειρά επιστημονικών εκδηλώσεων, ημερίδων και συνεδρίων, σε μια εποχή ψαλιδισμού της Συνθήκης της Γενεύης και συρρίκνωσης των δικαιωμάτων των μεταναστών και προσφύγων, θα παρακολουθεί τις εξελίξεις σε αυτό και θα παρεμβαίνει θεσμικά σε κάθε επικείμενη τροποποίησή του, με γνώμονα τα δικαιώματα των ανθρώπων που αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τις εστίες τους λόγω της οικονομικής εξαθλίωσης, των επεμβάσεων και των πολέμων και με βάση τις αρχές της Συνθήκης της Γενεύης. Οι διοικητικοί δικαστές, εφαρμοστές του δικαίου αυτού, κρίνουν με βάση τη συνείδησή τους, όπως άλλωστε επιτάσσει το Σύνταγμα και δεν επηρεάζονται από παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας στο έργο τους.
Σαφείς από την πρώτη στιγμή φρόντισε να κάνει ο Μάκης Βορίδης τις προθέσεις του αναφορικά με την θητεία του στο υπουργείο Μετανάστευσης, «ξηλώνοντας» διάταξη του προκατόχου του, Νίκου Παναγιωτόπουλου, που έδινε προθεσμία ως το τέλος του χρόνου για ανανέωση αδειών παραμονής που είχαν λήξει.
Ειδικότερα, κατά την ομιλία του στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης της Βουλής όπου συζητείται το νομοσχέδιο του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, για την αναδιοργάνωση της ΕΛ.ΑΣ., ο Μάκης Βορίδης ανέφερε: «Τη διαγράφω τη διάταξη, γιατί θέλω να σκεφτώ εάν υπάρχει αναγκαιότητα όντως μιας τέτοιας παράτασης και, σε κάθε περίπτωση, αυτή η παράταση, εάν τελικώς αποφασίσω να τη δώσω, θα πρέπει να συνδεθεί με περιοριστικότερες πολιτικές αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης από τούδε».
Υπενθυμίζεται ότι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για την αναδιοργάνωση της ΕΛ.ΑΣ. πρόκειται να εισαχθεί, την Πέμπτη (20/3), στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση.
Οι ηχητικές οδηγίες που διέρρευσαν από Έλληνες συντονιστές διάσωσης έθεσαν υπό αμφισβήτηση την επίσημη εκδοχή της Ελλάδας για τα γεγονότα που συνέβησαν λίγες ώρες πριν από τη βύθιση ενός σκάφους μεταναστών με 650 επιβαίνοντες στην Πύλο, αναφέρει σε άρθρο του το BBC:
Το Adriana βυθίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Ιουνίου 2023 σε διεθνή ύδατα – αλλά εντός της ζώνης διάσωσης της Ελλάδας – αφού είχε φύγει από τη Λιβύη ημέρες νωρίτερα.
Οι επιζώντες δήλωσαν αργότερα στο BBC ότι οι λιμενικοί είχαν προκαλέσει την ανατροπή του υπερπλήρους αλιευτικού τους σκάφους σε μια αποτυχημένη προσπάθεια ρυμούλκησης και στη συνέχεια ανάγκασαν τους μάρτυρες να σιωπήσουν.
Η ελληνική ακτοφυλακή αρνήθηκε τους ισχυρισμούς αυτούς και υποστηρίζει ότι δεν προσπάθησε να διασώσει τους επιβαίνοντες επειδή δεν κινδύνευαν και δήλωσε ότι θέλησαν οικειοθελώς να φτάσουν στην Ιταλία και όχι στην Ελλάδα.
Όμως σε ένα τηλεφώνημα που προέκυψε τώρα, ένας ανώνυμος άνδρας που μιλάει μέσα από ένα ελληνικό κέντρο συντονισμού διάσωσης ακούγεται να δίνει εντολή στον καπετάνιο του πλοίου των μεταναστών να πει σε ένα πλοίο που πλησίαζε ότι οι επιβαίνοντες δεν θέλουν να φτάσουν στην Ελλάδα.
Η ακτοφυλακή δεν έχει σχολιάσει το ηχητικό, αλλά δήλωσε ότι έχει παραδώσει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία στο Ναυτοδικείο που ερευνά την καταστροφή.
Πείτε τους: Δεν θέλουμε να πάμε στην Ελλάδα»
Το ναυάγιο ήταν μία από τις χειρότερες καταστροφές που έχουν συμβεί στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Εκτιμάται ότι το σκάφος μετέφερε έως και 750 μετανάστες όταν ξεκίνησε από το λιμάνι του Τομπρούκ στη Λιβύη σχεδόν μια εβδομάδα νωρίτερα.
Ογδόντα δύο πτώματα ανασύρθηκαν, αλλά τα Ηνωμένα Έθνη πιστεύουν ότι επιπλέον 500 άνθρωποι – συμπεριλαμβανομένων 100 γυναικών και παιδιών που βρίσκονταν στο αμπάρι του σκάφους – μπορεί να έχουν πεθάνει.
Οι ηχογραφήσεις που περιήλθαν στην κατοχή του ελληνικού ιστότοπου News247.gr αποκαλύπτουν τηλεφωνικές κλήσεις στις οποίες συμμετείχε το Κοινό Κέντρο Συντονισμού Διάσωσης (ΚΣΔΔ) στο λιμάνι του Πειραιά.
Στην πρώτη κλήση, στις 18:50 ώρα Ελλάδας στις 13 Ιουνίου, ακούγεται ένας αξιωματικός να εξηγεί στον άνδρα που οδηγεί τη βάρκα των μεταναστών ότι ένα μεγάλο κόκκινο σκάφος θα πλησιάσει σύντομα για να δώσει προμήθειες και ότι θα πρέπει να εξηγήσει ότι οι μετανάστες δεν θέλουν να φτάσουν στην Ελλάδα.
Αξιωματικός 1:
Το σκάφος κινείται προς το μέρος σας προκειμένου να σας δώσει καύσιμα, νερό και τρόφιμα. Και σε μία ώρα θα σας στείλουμε ένα δεύτερο σκάφος, εντάξει;
Πείτε στον καπετάνιο του μεγάλου κόκκινου πλοίου «Δεν θέλουμε να πάμε στην Ελλάδα, ΟΚ;».
Οι απαντήσεις του άνδρα, του καπετάνιου του πλοίου των μεταναστών δεν ακούγονται.
Σε μια δεύτερη κλήση, 90 λεπτά αργότερα, στις 22:10, ένας φαινομενικά διαφορετικός αξιωματικός από το ίδιο κέντρο συντονισμού, μιλάει στον καπετάνιο του Lucky Sailor (το «μεγάλο κόκκινο πλοίο»).
Αξιωματικός 2: Εντάξει, καπετάνιε, συγγνώμη πριν δεν σας άκουγα. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι μου λέγατε. Μου είπατε ότι τους δώσατε φαγητό, νερό και σας είπαν ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία, δεν θέλουν τίποτα άλλο;
Καπετάνιος του Lucky Sailor:Ναι, γιατί τους ρώτησα με μεγάφωνο «Ελλάδα ή Ιταλία;» και όλοι εκεί ούρλιαζαν Italia.
Αξιωματικός 2:Ααα, εντάξει, εντάξει, όλοι φωνάζουν ότι δεν θέλουν την Ελλάδα και θέλουν την Ιταλία;
Καπετάνιος του Lucky Sailor:Ναι, ναι, ναι.
Αξιωματικός 2: Εντάξει.
Καπετάνιος του Lucky SailorΝαύτης: Όλοι είναι στριμωγμένοι, συνωστισμένοι, πολύ συνωστισμός, γεμάτο το κατάστρωμα.
Αξιωματικός 2:Εντάξει, καπετάνιε. Λοιπόν, τελειώσατε με τις προμήθειες;
Καπετάνιος του Lucky Sailor: Μάλιστα, κύριε, ναι.
Αξιωματικός 2:Καπετάνιε, αυτό θέλω, θέλω αυτό για να το γράψετε στο ημερολόγιό σας. Στο ημερολόγιο της γέφυρας.
Καπετάνιος του Lucky Sailor: Ναι, εντάξει, θα το γράψουμε.
Αξιωματικός 2: Εντάξει;
Lucky Sailor καπετάνιος: Ναι.
Αξιωματικός 2: Θέλω να το γράψετε ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία. Δεν θέλουν τίποτα από την Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία.
Καπετάνιος του Lucky Sailor: Ναι, ναι, ναι.
Ένα άλλο σκάφος, το Faithful Warrior, έδωσε επίσης κάποιες προμήθειες στο σκάφος των μεταναστών, αλλά δεν έχουν προκύψει περαιτέρω συνομιλίες μεταξύ του καπετάνιου του και των ελληνικών αρχών.
Η ελληνική ακτοφυλακή δεν σχολίασε το περιεχόμενο των συνομιλιών, αλλά δήλωσε στο BBC ότι υπέβαλε «όλο το υλικό που είχε στην κατοχή της, συμπεριλαμβανομένων των ηχογραφήσεων και των ημερολογίων των γεγονότων» στην Εισαγγελία του Ναυτοδικείου, η οποία διεξάγει έρευνα.
Είπε ότι έχει διασώσει περισσότερους από 250 χιλιάδες μετανάστες που κινδύνευαν στη θάλασσα την τελευταία δεκαετία και έχει συλλάβει περισσότερους από χίλιους διακινητές και ότι το ανθρωπιστικό της έργο έχει αναγνωριστεί διεθνώς.
Ισχυρισμοί για συγκάλυψη της ελληνικής ακτοφυλακής
Η έρευνά μας από το BBC τις αμέσως επόμενες ημέρες μετά το ναυάγιο αμφισβήτησε την εξήγηση των ελληνικών αρχών για την καταστροφή.
Η ανάλυση της κίνησης άλλων πλοίων στην περιοχή υποδεικνύει ότι το υπερπλήρες σκάφος δεν κινούνταν για τουλάχιστον επτά ώρες πριν ανατραπεί.
Η ακτοφυλακή επέμενε πάντα ότι κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών το σκάφος είχε πορεία προς την Ιταλία και δεν χρειαζόταν διάσωση.
Πέρυσι, ελληνικό δικαστήριο απέρριψε τις κατηγορίες εναντίον εννέα Αιγυπτίων που κατηγορούνταν ότι προκάλεσαν το ναυάγιο.
Οι δικαστές στη νότια λιμενική πόλη της Καλαμάτας έκριναν ότι δεν είχαν δικαιοδοσία να εκδικάσουν την υπόθεση, με το σκεπτικό ότι το σκάφος βυθίστηκε σε διεθνή ύδατα.
Το κατηγορητήριο είχε δείξει ότι οι κατηγορούμενοι διώκονταν με στοιχεία που είχαν ήδη διαψευστεί από τουλάχιστον έξι επιζώντες, οι οποίοι δήλωσαν στο BBC ότι η ακτοφυλακή προκάλεσε την ανατροπή του σκάφους τους και στη συνέχεια τους πίεσε να ενοχοποιήσουν τους Αιγύπτιους.
Ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Δημήτρης Χούλης, ο οποίος εκπροσώπησε ορισμένους από τους κατηγορούμενους Αιγύπτιους, δήλωσε ότι δεν εκπλήσσεται από τα όσα καταγράφουν αυτές οι καταγραφές.
«Γνωρίζουμε για την τακτική της ακτοφυλακής είτε να απωθεί είτε να μην διασώζει ανθρώπους».
Υποστήριξε ότι υπήρξε «προσπάθεια συγκάλυψης από την πρώτη μέρα».
«Είπαν [οι ελληνικές αρχές] την ιστορία «δεν ήθελαν να διασωθούν» και έτσι προσέβαλαν τη μνήμη τόσων νεκρών ανθρώπων», δήλωσε στο BBC.
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων της Διεθνούς Αμνηστίας και του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχουν δηλώσει ότι έχουν σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με την ακεραιότητα της ελληνικής έρευνας και έχουν ζητήσει τη διεξαγωγή διεθνούς έρευνας.
Ο Έλληνας Συνήγορος του Πολίτη -μια ανεξάρτητη αρχή απομακρυσμένη από την κυβέρνηση- έχει εξετάσει τους ισχυρισμούς.
Η καταστροφή εξετάζεται επίσης από το Ελληνικό Ναυτοδικείο.
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ «ΕΦ.ΣΥΝ.», ΟΜΝΙΑΤV: Το Λιμενικό έκρυψε από την εισαγγελία του Ναυτοδικείου κρίσιμες επιχειρησιακές συνομιλίες ● Λείπουν όλες οι συνδιαλέξεις δυόμισι ώρες πριν από το ναυάγιο ● Δεν καταγράφονται επικοινωνίες με το αλιευτικό και με το ΠΠΛΣ 920 που κατηγορείται για τη ρυμούλκηση ● Συντόνιζαν την επιχείρηση από διπλανά τηλέφωνα χωρίς καταγραφή ● Πώς καθοδηγούσαν τους πρόσφυγες να δηλώσουν ότι θέλουν να πάνε στην Ιταλία ● Μεθόδευαν την επιχείρηση κουκουλώματος μέχρι ακόμη και την ώρα που περισυνέλεγαν νεκρούς.
Σε συνομιλίες που δεν καταγράφονται επισήμως αλλά και σε άλλες που καταγράφονται, αξιωματικοί του Κέντρου Επιχειρήσεων του Λιμενικού ακούγονται ώρες πριν από το ναυάγιο της Πύλου να κατευθύνουν τους πρόσφυγες του αλιευτικού και παραπλέοντα πλοία να δηλώσουν ρητά πως δεν επιθυμούν οι πρόσφυγες να διασωθούν στην Ελλάδα, αλλά να μεταφερθούν στην Ιταλία. Την ίδια στιγμή κρίσιμες επιχειρησιακές συνομιλίες που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στο πολύνεκρο ναυάγιο λείπουν από το υλικό που παρέδωσε το Λιμενικό στην Εισαγγελία του Ναυτοδικείου, η οποία διερευνά τυχόν ποινικές ευθύνες των αξιωματικών που είχαν επιχειρησιακή εμπλοκή.
Οπως αποκαλύπτουν σήμερα η «Εφ.Συν.» και το omniatv, από τον φάκελο λείπουν ολόκληρα τμήματα κρίσιμων συνομιλιών του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ). Πρόκειται για τη νευραλγική υπηρεσία με έδρα τον Πειραιά που έχει την ευθύνη του συντονισμού των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης σε αέρα και θάλασσα. Οσον αφορά περιστατικά κινδύνου στη θάλασσα, το ΕΚΣΕΔ βρίσκεται σε ευθεία επικοινωνία με την πολιτική και φυσική ηγεσία του Λιμενικού και με τον παρακείμενο θάλαμο του Κέντρου Επιχειρήσεων όπως επίσης με λιμεναρχεία, σκάφη και μέσα του Λιμενικού και με παραπλέοντα εμπορικά πλοία.
Στην περίπτωση του τραγικού αλιευτικού που έπλεε εντός της ελληνικής ζώνης έρευνας και διάσωσης με χαλασμένες μηχανές, χωρίς σωστικά μέσα, καταφορτωμένο με 750 πρόσφυγες και μετανάστες, το ΕΚΣΕΔ παρακολουθούσε στενά την εξέλιξή του περιστατικού κινδύνου και έδινε εντολές για τουλάχιστον 15 ώρες πριν από τη βύθισή του σκάφους όπως και για μέρες μετά.
Κάθε εντολή που έδωσε ή παρέλειψε να δώσει το ΕΚΣΕΔ είναι κρίσιμη για να σχηματιστεί πλήρης και ξεκάθαρη εικόνα για τις συνθήκες του ναυαγίου, που έγινε σε ήρεμα νερά και με καλό καιρό. Είναι επίσης κρίσιμη για να αποδοθούν τυχόν βαρύτατες ευθύνες για τον πνιγμό περισσότερων από 650 ανθρώπων, ευθύνες όχι μόνο του καπετάνιου και του πληρώματος του μη εξοπλισμένου και ακατάλληλου για διάσωση περιπολικού ΠΠΛΣ-920, που κατηγορείται από τους επιζώντες ότι προκάλεσε την ανατροπή του αλιευτικού στην προσπάθειά του να το ρυμουλκήσει εκτός Ελλάδας, αλλά και όσων συντόνιζαν την επιχείρηση και είχαν την επιτελική ευθύνη της.
Η εξαφάνιση καίριων συνομιλιών ενισχύει την έντονη υποψία της απόπειρας συγκάλυψης με μεθόδους όπως αυτές που συγκλονίζουν την κοινή γνώμη στην υπόθεση των Τεμπών ή του σκανδάλου των υποκλοπών. Ιδίως μάλιστα όταν από τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά το τραγικό ναυάγιο υπήρξαν αντιφατικές δηλώσεις που έσπευσαν να ρίξουν την αποκλειστική ευθύνη στους διακινητές βγάζοντας από το κάδρο τους αξιωματικούς του Λιμενικού, ενώ στη συνέχεια εξαφανίστηκαν κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία σε μια ακολουθία συμπτώσεων που προκαλεί τη λογική.
Οι δύο πιο κραυγαλέες «συμπτώσεις»
Δεν υπήρχε στο περιπολικό πλοίο του Λιμενικού Σώματος 920 (ΠΠΛΣ-920) Σύστημα Καταγραφής Δεδομένων Ταξιδιού (Voyage Data Recorder - VDR), το λεγόμενο «μαύρο κουτί», ενώ και οι κάμερες του σκάφους είτε δεν λειτουργούσαν, όπως ισχυρίστηκαν αρχικά πηγές του Λιμενικού, είτε δεν αποθηκευόταν η εικόνα τους διότι δεν λειτουργούσε το σύστημα καταγραφής λόγω πολύμηνης βλάβης, όπως ισχυρίστηκε αργότερα το Λιμενικό.
Εξίσου προβληματικά είναι τα κενά στις κλήσεις του ΕΚΣΕΔ από τις ώρες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ναυάγιο, όπως τις έδωσε το Λιμενικό στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Εισαγγελία του Ναυτοδικείου δεν ζήτησε και δεν πήρε το σύνολο των κλήσεων που έγιναν στο ΕΚΣΕΔ το επίμαχο διάστημα, ώστε να έχει τον πλήρη έλεγχο του υλικού. Αντιθέτως, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το υλικό που παραδόθηκε στην Εισαγγελία το επέλεξε επιτροπή του Λιμενικού, με κριτήριο αν αφορά η κλήση το συγκεκριμένο περιστατικό ή άλλο περιστατικό που πιθανόν βρισκόταν σε εξέλιξη σε άλλη περιοχή της Ελλάδας.
Ποιοι διάλεξαν τι θα δώσουν
Η επιλογή του αποδεικτικού υλικού από το Λιμενικό, τον ίδιο δηλαδή τον φορέα που ελέγχεται από τη Δικαιοσύνη, εγείρει σοβαρά ερωτήματα, αν όχι υπόνοιες, με δεδομένες μάλιστα τις εμφανείς όσο και ανεξήγητες ελλείψεις και τα αδικαιολόγητα κενά του υλικού που παρέδωσε. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν καταγράφεται καμία απολύτως επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ το πιο κρίσιμο διάστημα, δυόμισι ώρες πριν από τη μοιραία ανατροπή του αλιευτικού και δεκαοκτώ λεπτά μετά, από τις 11.34 το βράδυ της 13ης Ιουνίου μέχρι τις 2.22 το πρωί στις 14 Ιουνίου.
Το κενό αυτό το επισημαίνει σε πρόσφατο δημοσίευμα και η εφημερίδα «Καθημερινή» («Ναυάγιο της Πύλου: Οι “χαμένες” επικοινωνίες», Γιάννης Σουλιώτης, 14/2/2025), σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «το αρχηγείο [...] απέφυγε να διαβιβάσει το σύνολο των ενσύρματων συνομιλιών μέσω του θαλάμου επιχειρήσεων του Λιμενικού τη νύχτα του ναυαγίου».
Αδικαιολόγητα κενά
Σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει τα κενά το Λιμενικό προβάλλει, σύμφωνα με πληροφορίες, τον ισχυρισμό ότι σε περιπτώσεις πλήρους κατάρρευσης του τηλεπικοινωνιακού συστήματος του ΕΚΣΕΔ γίνονται συνδιαλέξεις από αναλογικές συσκευές που δεν έχουν τη δυνατότητα καταγραφής. Ωστόσο δεν υπάρχει απολύτως καμία ένδειξη ότι κατά το συγκεκριμένο διάστημα κατέρρευσε το σύστημα τηλεπικοινωνιών του ΕΚΣΕΔ.
Υπάρχουν και πολλά άλλα κενά στις κλήσεις από και προς το ΕΚΣΕΔ πριν από το ναυάγιο. Για τις 13 Ιουνίου μέχρι και την ώρα του ναυαγίου το Λιμενικό παραδίδει μόνο 17 αρχεία ηχητικών κλήσεων, που περιλαμβάνονται και στην έκθεση απομαγνητοφώνησης. Κάποια από τα αρχεία αποτυπώνουν κλήσεις του ΕΚΣΕΔ σε παραπλέοντα σκάφη από τα οποία ζητά να μεταβούν σε απόσταση λίγων μιλίων από το αλιευτικό για να περιγράψουν στο Λιμενικό την κατάσταση του σκάφους. Σε ορισμένες κλήσεις υπάρχουν φράσεις που παραπέμπουν σε προηγούμενες συνομιλίες του ΕΚΣΕΔ με τα παραπλέοντα σκάφη. Ωστόσο οι προηγούμενες συνομιλίες δεν καταγράφονται πουθενά, ούτε σε ηχητικό αρχείο ούτε στην έκθεση απομαγνητοφώνησης.
Η πρώτη καταγεγραμμένη συνδιάλεξη του ΕΚΣΕΔ γίνεται στις 15.41.51 στις 13 Ιουνίου (στην έκθεση απομαγνητοφώνησης αυτή η συνομιλία όπως και η αμέσως επόμενη καταγράφονται δύο φορές η καθεμία με διαφορά ελάχιστων δευτερολέπτων) και αφορά κλήση του Ραδιοτηλεοπτικού Κέντρου του Λιμενικού σχετικά με την προσπάθεια επικοινωνίας του με ελικόπτερο του Λιμενικού μέσω του συστήματος επικοινωνίας SSB, προκειμένου να σταλεί για να εντοπίσει το αλιευτικό.
Είναι όμως γνωστό από την αναλυτική και πλήρως εμπεριστατωμένη έκθεση του αξιωματικού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex (που καταλογίζει κι αυτή βαριές ευθύνες στο Λιμενικό για το ναυάγιο, ενώ επισημαίνει έλλειψη συνεργασίας του Λιμενικού στη διερεύνηση του ναυαγίου και άρνηση να δώσει στοιχεία που ζητήθηκαν) ότι το ΕΚΣΕΔ είχε ενημερωθεί πολύ νωρίτερα, στις 11.01 το πρωί στις 13 Ιουνίου, από το Κέντρο Επιχειρήσεων της Ρώμης για την παρουσία του αλιευτικού σκάφους στην ελληνική περιοχή έρευνας και διάσωσης.
Υπάρχουν επίσης άλλες πέντε γνωστές επικοινωνίες της Frontex με το ΕΚΣΕΔ μέχρι την ώρα του ναυαγίου. Σε αυτές, όπως έχει κάνει γνωστό ο ίδιος ο ευρωπαϊκός οργανισμός, η Frontex προσφέρει στο ΕΚΣΕΔ βοήθεια σε μέσα εντοπισμού ή διάσωσης, αλλά το ΕΚΣΕΔ είτε την αρνείται είτε δεν απαντά.
Οι ύποπτες συνομιλίες
Η πιο κραυγαλέα απόκρυψη κρίσιμων συνομιλιών, αυτή που προκαλεί τα σοβαρότερα ερωτήματα και εντείνει τις υπόνοιες συγκάλυψης, αφορά τις συνομιλίες του ΕΚΣΕΔ τόσο με το περιπολικό ΠΠΛΣ-920 του Λιμενικού όσο και με το μοιραίο αλιευτικό των προσφύγων.
Ο πλοίαρχος του περιπολικού ΠΠΛΣ-920, στο οποίο δόθηκε εντολή να αποπλεύσει από τη μακρινή Σούδα για να μεταβεί κοντά στο αλιευτικό έξω από την Πύλο με τελείως ανεπαρκή σωστικά μέσα, έχει καταθέσει στις δικαστικές αρχές της Καλαμάτας (διερευνούσαν τις κατηγορίες κατά εννέα επιζώντων για διακίνηση, οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν) ότι ενημερώθηκε για τον απόπλου το μεσημέρι στις 13 Ιουνίου. Ωστόσο καμία επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ με το ΠΠΛΣ-920 δεν περιλαμβάνεται στις καταγραμμένες συνδιαλέξεις πριν από το ναυάγιο, ούτε η εντολή για τον απόπλου ούτε η άφιξη του περιπολικού κοντά στο αλιευτικό στις 22.40, περίπου 3 ώρες και 25 λεπτά πριν από το ναυάγιο, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού.
Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση του Λιμενικού, 24 λεπτά πριν από το ναυάγιο το αλιευτικό ενημέρωσε τις Αρχές για μηχανική βλάβη και το ΠΠΛΣ-920 πλησίασε το αλιευτικό για να εκτιμήσει την κατάσταση. Ωστόσο δεν καταγράφεται καμία τέτοια συνδιάλεξη ούτε με το αλιευτικό ούτε με το περιπολικό.
Αντιθέτως, μετά το ναυάγιο οι επικοινωνίες του ΕΚΣΕΔ με το 920 δίνουν και παίρνουν: τουλάχιστον δώδεκα κλήσεις καταγράφονται μέχρι τις 8 το πρωί στις 14 Ιουνίου: στις 3.06, στις 3.29, στις 3:36, στις 4.09, στις 4.11, στις 4.44, στις 4.59, στις 5.17, στις 5.58, στις 6.15, στις 7.02 και στις 7.11. Στις κλήσεις αυτές το ΕΚΣΕΔ ζητά από το 920 να ενημερώνει για την εξέλιξη της περισυλλογής επιζώντων και νεκρών.
Σημαντικά κενά παρουσιάζουν και οι καταγραμμένες συνδιαλέξεις με το αλιευτικό. Αν και το Λιμενικό έχει ανακοινώσει ότι επικοινώνησε για πρώτη φορά με το αλιευτικό στις 2 το μεσημέρι στις 13 Ιουνίου και αργότερα στις 18.30 μέσω δορυφορικού τηλεφώνου, αυτές οι συνδιαλέξεις δεν καταγράφονται ούτε σε ηχητικό αρχείο ούτε στην έκθεση απομαγνητοφώνησης. Υπάρχει μια κλήση στις 17.04.50, κατά την οποία το ΕΚΣΕΔ ακούγεται να ενημερώνει πρόσφυγα ότι έρχεται βοήθεια με περιπολικό του Λιμενικού σε περίπου μία ώρα. Ωστόσο το ΠΠΛΣ-920 προσέγγισε το σκάφος των προσφύγων περίπου 5,5 ώρες μετά, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού.
Λίγο αργότερα γίνεται και άλλη συνομιλία με το αλιευτικό, εκτενέστερη, η οποία όμως δεν καταγράφεται στην έκθεση απομαγνητοφώνησης, ούτε περιλαμβάνεται σε ξεχωριστό ηχητικό αρχείο. Πρόκειται για συνομιλία που ακούγεται στο βάθος κατά τη διάρκεια άλλης καταγραμμένης κλήσης του Ραδιοτηλεοπτικού Κέντρου με το ΕΚΣΕΔ στις 18.51.34, προφανώς από διπλανό τηλέφωνο.
Ακούγεται λοιπόν στο βάθος να λέει ο χειριστής του ΕΚΣΕΔ, μιλώντας προφανώς με το αλιευτικό των προσφύγων (μετάφραση από τα αγγλικά): «Γεια σου, φίλε μου. Ακουσέ με. Βλέπεις το μεγάλο σκάφος; Οκέι, άκουσέ με. Το σκάφος σάς πλησιάζει για να σας δώσει φαγητό, νερό και [ακατάληπτο]. Οκέι, άκουσέ με [ακατάληπτο]. Μην κινηθεί κανείς [ακατάληπτο], οκέι; Ολα τα άτομα να μείνουν ήρεμα, μην κινηθεί κανείς [ακατάληπτο]. Οκέι, ναι, το σκάφος σάς πλησιάζει για να σας δώσει πετρέλαιο, νερό και φαγητό. Και σε μία ώρα θα στείλουμε δεύτερο πλοίο, οκέι; Πείτε στον καπετάνιο του μεγάλου πλοίου "δεν θέλουμε να πάμε στην Ελλάδα", οκέι; Οκέι, επαναλαμβάνω: Το μεγάλο κόκκινο πλοίο σάς προσεγγίζει για να σας δώσει νερό, φαγητό και πετρέλαιο και…». Στο σημείο αυτό η κύρια κλήση με το Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο τερματίζεται και έτσι χάνεται η συνέχεια της συνομιλίας με το αλιευτικό, που ακουγόταν στο βάθος.
Δηλαδή το ΕΚΣΕΔ σε συνομιλία με ένα αλιευτικό υπερφορτωμένο με 750 ανθρώπους, ανάμεσά τους νεκροί, με προβλήματα μηχανικά και χωρίς σωστικά μέσα, ζητά από τους επιβάτες να δηλώσουν στον καπετάνιο παραπλέοντος πλοίου ότι δεν επιθυμούν να διασωθούν και να μεταφερθούν στην Ελλάδα. Μάλιστα το ζήτημα αυτό το συζητούσαν μεταξύ τους αξιωματικοί του Λιμενικού στον θάλαμο επιχειρήσεων του ΕΚΣΕΔ μία ώρα νωρίτερα, όπως ακούγεται στο βάθος μιας καταγραμμένης συνδιάλεξης στις 17.54.47.
Περίπου 1 λεπτό μετά την έναρξη της κλήσης ακούγονται αποσπασματικά αξιωματικοί στο βάθος να λένε τα ακόλουθα: «βολεύει… [ακατάληπτο] να το ξέρουμε από τώρα… -σε μία ώρα... [ακατάληπτο]- να καταγραφεί από ένα πλοίο ότι δε θέλω να πάω στην Ελλάδα, το καταλάβατε;... [ακατάληπτο] … εννοείται, εννοείται… [ακατάληπτο] πορεία… course».
Η επιμονή των αξιωματικών στον θάλαμο επιχειρήσεων να ειπωθεί ρητά και να καταγραφεί ότι προορισμός των προσφύγων είναι η Ιταλία εξηγεί γιατί καθυστέρησε για 15 ώρες να κάνει επιχείρηση διάσωσης, παρά μόνο αφού ναυάγησε το αλιευτικό, όπως και γιατί κάλεσε περιπολικό από τη μακρινή Σούδα χωρίς επαρκή μέσα διάσωσης, αντί για διασωστικά σκάφη που βρίσκονταν πολύ κοντύτερα, στο Γύθειο και αλλού.
Συντεταγμένες
Αλλωστε σε άλλη κλήση στις 18.54.50, κατά την οποία το ΕΚΣΕΔ προσπαθεί να ελέγξει την ακρίβεια των συντεταγμένων του αλιευτικού, ακούγεται στο βάθος χειριστής να λέει ότι οι λάθος συντεταγμένες που είχαν αρχικά δοθεί δείχνουν το σκάφος «να βγαίνει έξω στην Ιταλία» και συμπληρώνει: «Μακάρι να ήταν εκεί».
Η συνέχεια έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Περίπου μία ώρα και ένα τέταρτο αργότερα, στις 20.10.42, το ΕΚΣΕΔ επικοινωνεί με το παραπλέον σκάφος «Lucky Sailor». Ο καπετάνιος του «Lucky Sailor» ενημερώνει ότι έχει μόλις δώσει φαγητό και νερό στους πρόσφυγες του αλιευτικού.
Στη συνέχεια ο αξιωματικός του ΕΚΣΕΔ ακούγεται να λέει: «Σας είπαν ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα αλλά στην Ιταλία και δεν θέλουν τίποτα παραπάνω». Ο καπετάνιος του «Lucky Sailor» απαντά ότι τους φώναξε στο μεγάφωνο «Ελλάδα ή Ιταλία;» και αυτοί απάντησαν «Ιταλία».
Στη συνέχεια, ενώ ενημερώνει ότι το αλιευτικό είναι υπερφορτωμένο, ο αξιωματικός του ΕΚΣΕΔ τού ζητά επίμονα (μετάφραση από τα αγγλικά): «Καπετάνιε, θέλω αυτό να το γράψετε στο ημερολόγιό σας, το ημερολόγιο γέφυρας. […] Θέλω να γράψετε για το ότι “δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία. Δεν θέλουν τίποτε άλλο από την Ελλάδα και θέλουν να πάνε Ιταλία”».
Δεξιά: Ο θάλαμος του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ)
Σχέδιο συγκάλυψης, ενώ μάζευαν νεκρούς
Γνωρίζοντας σήμερα την τραγική κατάληξη του σκάφους, μόνο ανατριχίλα μπορεί να προκαλέσει η κυνική πρόνοια του Λιμενικού να ζητήσει από παραπλέον σκάφος να καταγράψει ότι οι πρόσφυγες δεν ήθελαν να σωθούν στην Ελλάδα αλλά να μεταφερθούν στην Ιταλία, όπως τους έχει ζητήσει ήδη το ίδιο το Λιμενικό. Αν μη τι άλλο, η σπουδή αυτή του Λιμενικού δείχνει ότι πολύ νωρίς τη μοιραία μέρα μεθόδευε πώς θα φυλάξει τα νώτα του για κάθε ενδεχόμενο.
Αλλά και μετά τη βύθιση του σκάφους, ενώ τα παραπλέοντα σκάφη και τα μέσα του Λιμενικού μάζευαν από τη θάλασσα δεκάδες πτώματα πνιγμένων προσφύγων και τα στοίβαζαν όπου υπήρχε χώρος για να μεταφερθούν στην Πύλο, ακόμη και τότε η έγνοια της ηγεσίας του Λιμενικού φαίνεται πως εξακολουθούσε να είναι πώς θα φυλάξει τα νώτα της, υφαίνοντας το αφήγημα της συγκάλυψης. Περισσεύει ο κυνισμός από τη συνδιάλεξη του ΕΚΣΕΔ στις 6.15 τα ξημερώματα στις 14 Ιουνίου με το ΠΠΛΣ - 920 που επιχειρεί για να μαζέψει νεκρούς (στη συνέχεια λείπουν περισσότερα από 230 ηχητικά αρχεία συνομιλιών από τις επόμενες μέρες, που όμως περιλαμβάνονται στην έκθεση απομαγνητοφωνήσεων).
Ο χειριστής του ΕΚΣΕΔ, ονόματι Γιώργος, ζητά από τον Μιλτιάδη Ζουριδάκη, καπετάνιο του ΠΠΛΣ - 920, να στείλει μέσω whatsapp στον επικεφαλής της Υπηρεσίας Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΥΟΘΕ), πλοίαρχο Γεώργιο Χριστιανό, τη φωτογραφία ενός Σύρου επιζώντα, ο οποίος είχε κάνει μια δήλωση που ίσως βόλευε το αφήγημα της συγκάλυψης που είχε αρχίσει από νωρίς να κατασκευάζεται.
Δεν μπορεί παρά να σοκάρει και να εξοργίζει η συνομιλία τους μια τέτοια στιγμή:
«Ακου τι θέλω. - Ναι. - Ο Σύρος που ανέφερες στον κ. αρχηγό και στον κ. Χριστιανό… - Ναι. - Για τις δηλώσεις του… - Ναι. - Θέλω να τον βγάλεις μια φωτογραφία και να τον στείλεις στο WHAT’S UP και του κου Χριστιανού και στο υπηρεσιακό. - Ωραία. - Πριν τον δώσεις. - Ναι ναι. - Θυμάσαι τις δηλώσεις που έκανε ο Σύρος…; - Ναι. - Ωραία. - Ωραία. - Είναι, είναι πολύ σημαντικό… […] ωραία να σου πω…φίλε τώρα που ξημερώνει ποια είναι η εικόνα; - Τώρα που ξημερώνει εγώ δεν βλέπω κάτι τώρα να επιπλέει απλά τώρα προχωράμε και είναι δίπλα μας, και ούτε φαίνεται […] - Τα πτώματα τα έχει οριακά κάτω από την επιφάνεια δεν επιπλέουν, είναι από κάτω δηλαδή; - Εεεε… είναι στην επιφάνεια απλά τώρα… εεεεε … δεν φαίνεται από… - Καλώς. - Δεν είναι στην επιφάνεια να φαίνονται όχι… ναι, είναι… [...] Εντάξει Μίλτο μου, σ’ αφήνω, μην ξεχάσεις μόνο τη φωτογραφία του Σύρου πριν τον διώξεις στον κ. Χριστιανό και σε μας».
Ανωμοτί κατάθεση για ανώτερους αξιωματικούς
Για ανωμοτί συμπληρωματική κατάθεση, καλεί σύμφωνα με πληροφορίες, η εισαγγελέας του Ναυτοδικείου ανώτερους αξιωματικούς του Λιμενικού, για τους οποίους βρήκε ενδείξεις πιθανής ενοχής ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος με την αρμοδιότητα του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας διερεύνησε τις πειθαρχικές ευθύνες που είχε αρνηθεί να διερευνήσει η ηγεσία του Λιμενικού.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για αξιωματικούς που βρίσκονταν στον θάλαμο των επιχειρήσεων του ΕΚΣΕΔ τις μοιραίες ώρες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ναυάγιο και συγκεκριμένα για τον αρχηγό του Λιμενικού, τον κλαδάρχη επιχειρήσεων, αξιωματικούς Ναυσιπλοΐας, τον αρχηγό Επιφυλακής, τον επικεφαλής ΥΟΘΕ, τον επόπτη ΕΚΣΕΔ, τον διευθυντή του κλάδου Ασφάλειας και Αστυνόμευσης και τον κυβερνήτη του ΠΠΛΣ-920.
Τι απαντά το Λιμενικό
Η «Εφ.Συν.» και το OmniaTV έθεσαν στο Λιμενικό Σώμα τα εξής ερωτήματα:
● Πώς, από ποιον και με ποιο κριτήριο έγινε η επιλογή του υλικού που δόθηκε στην Εισαγγελία του Ναυτοδικείου;
● Πώς γνώριζαν οι αξιωματικοί του ΕΚΣΕΔ ότι οι πρόσφυγες επιθυμούσαν να συνεχίσουν για την Ιταλία, εφόσον δεν υπάρχει καταγραμμένη σχετική επικοινωνία;
● Γιατί δεν παραδόθηκαν ηχητικά αρχεία, το περιεχόμενο των οποίων καταγράφεται στην έκθεση απομαγνητοφώνησης;
● Πώς εξηγείται το κενό στις συνδιαλέξεις του ΕΚΣΕΔ για περίπου δυόμισι ώρες πριν από το ναυάγιο;
Το Λιμενικό Σώμα επιμένει στην επανάληψη των αρχικών ισχυρισμών του που όμως δεν δίνει ουσιαστική απάντηση στα προφανή κενά του υλικού και συγκρούεται με όσα αποκαλύπτουμε σήμερα.
Η απάντηση του γραφείου Τύπου του Λιμενικού Σώματος είναι η εξής:
«Σε απάντηση του σχετικού, σας ενημερώνουμε ότι για το τραγικό ναυάγιο της Πύλου διενεργείται προκαταρκτική εξέταση από την Εισαγγελία Ναυτοδικείου Πειραιά. Το Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. έχει υποβάλει στο Ναυτοδικείο το σύνολο του υλικού που είχε στη διάθεσή του, συμπεριλαμβανομένων των απομαγνητοφωνήσεων και των ημερολογίων συμβάντων. Σημειώνεται ότι το ανθρωπιστικό έργο του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. είναι αδιαμφισβήτητο και ακριβώς γι’ αυτό αναγνωρίζεται διεθνώς, διαχρονικά. Καθ' όλη τη διάρκεια της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης από το έτος 2015 έως και σήμερα έχουν διασωθεί από το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή 256.067 υπήκοοι τρίτων χωρών που κινδύνευαν στο θαλάσσιο πεδίο σε συνολικά 6.299 περιστατικά. Επιπλέον, σε αυτά τα περιστατικά έχουν συλληφθεί 1.091 διακινητές».
Η ισπανική κυβέρνηση θα χορηγήσει άδειες παραμονής και εργασίας, διάρκειας ενός έτους, σε σχεδόν 25.000 μετανάστες που επλήγησαν από τις φονικές πλημμύρες που σάρωσαν πέρσι το ανατολικό τμήμα της χώρας, ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Μετανάστευσης.
Πάνω από 220 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις αστραπιαίες πλημμύρες στα τέλη Οκτωβρίου που παρέσυραν ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονταν μέσα στα αυτοκίνητά τους και κατέκλυσαν υπόγειους χώρους στάθμευσης και ισόγεια σπίτια γύρω από την πόλη της Βαλένθια, σε μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές στη σύγχρονη ιστορία της Ισπανίας.
Σχεδόν 60.000 σπίτια, περίπου 105.000 αυτοκίνητα και πάνω από 10.000 καταστήματα καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Μετανάστευσης προβλέπουν μεταξύ άλλων τη χορήγηση φοιτητικών αδειών, ενώ αναμένεται να ωφελήσουν τουλάχιστον 25.000 μετανάστες και μέλη οικογενειών τους που ζούσαν σε έναν από τους δήμους που επλήγησαν από τις πλημμύρες από τις 28 Οκτωβρίου έως τις 4 Νοεμβρίου.
«Βασικός στόχος είναι να προστατευτούν οι αλλοδαποί που βρίσκονται σε πολύ ευάλωτη κατάσταση και να αποτραπούν από το να ζουν υπό παράνομο καθεστώς», τόνισε το υπουργείο.
Η Ισπανία , υπό την κυβέρνηση Σοσιαλιστών – Αριστεράς είναι σε μεγάλο βαθμό δεκτική στους μετανάστες, οι οποίοι έχουν συμβάλει στην ισχυρή οικονομική ανάπτυξη πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, ακόμη και όταν άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία και η Γερμανία επιδιώκουν να ενισχύσουν τους συνοριακούς ελέγχους.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να νομιμοποιήσει περίπου 900.000 μετανάστες χωρίς έγγραφα μέσα στα επόμενα τρία χρόνια για να επεκτείνει το εργατικό δυναμικό της ενόψει της γήρανσης του πληθυσμού.
Το πρώτο αμερικανικό στρατιωτικό αεροσκάφος με απελαθέντες μετανάστες απογειώθηκε την Τρίτη για το Γκουαντάναμο, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι, καθώς η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να στείλει ενδεχομένως δεκάδες χιλιάδες μετανάστες στη ναυτική βάση των ΗΠΑ στην Κούβα.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι επιθυμεί το Πεντάγωνο και το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας να επεκτείνουν ένα κέντρο κράτησης μεταναστών στη βάση για να φιλοξενήσει περισσότερους από 30.000 μετανάστες.
Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Tricia McLaughlin, δήλωσε ότι η στρατιωτική πτήση προς το Γκουαντάναμο μετέφερε 9-10 μετανάστες.
Η McLaughlin τους χαρακτήρισε «εξαιρετικά επικίνδυνους εγκληματίες αλλοδαπούς», αλλά αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι ΗΠΑ με στρατιωτικές πτήσεις έχουν ήδη απελάσει μετανάστες στη Γουατεμάλα, το Περού, την Ονδούρα και την Ινδία.
Το Πεντάγωνο δήλωσε ότι σχεδιάζει να απελάσει περισσότερους από 5.000 μετανάστες που κρατούνται από τις αμερικανικές αρχές στο Ελ Πάσο του Τέξας και στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια.
Και απάνθρωπες και πανάκριβες οι απελάσεις
Οι στρατιωτικές πτήσεις είναι ένας δαπανηρός τρόπος μεταφοράς μεταναστών. Το Reuters ανέφερε ότι μια στρατιωτική πτήση απέλασης προς τη Γουατεμάλα την περασμένη εβδομάδα πιθανότατα κόστισε τουλάχιστον 4.675 δολάρια ανά μετανάστη.
Ο Τραμπ έχει στραφεί όλο και περισσότερο στον στρατό για να βοηθήσει στην υλοποίηση της μεταναστευτικής του ατζέντας, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής πρόσθετων στρατευμάτων στα σύνορα, της χρήσης στρατιωτικών αεροσκαφών για την απομάκρυνση των μεταναστών από τις Ηνωμένες Πολιτείες και του ανοίγματος στρατιωτικών βάσεων για τη στέγαση τους.
Ο επικεφαλής του αμερικανικού υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας αρνήθηκε την Κυριακή να πει αν οι γυναίκες, τα παιδιά ή οι οικογένειες μεταναστών θα κρατούνται στο κέντρο κράτησης του Γκουαντάναμο.
Η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Κρίστι Νόεμ δήλωσε ότι το σχέδιο ήταν να μην κρατηθούν άνθρωποι στο Γκουαντάναμο επ’ αόριστον και ότι η κυβέρνηση θα ακολουθήσει την αμερικανική νομοθεσία.
Η βάση στεγάζει ήδη μια εγκατάσταση για μετανάστες – ξεχωριστή από την αμερικανική φυλακή υψίστης ασφαλείας για ξένους υπόπτους για τρομοκρατία – που χρησιμοποιείται περιστασιακά εδώ και δεκαετίες, μεταξύ άλλων για την κράτηση Αϊτινών και Κουβανών που περισυνελέγησαν στη θάλασσα.
Η κυβέρνηση δεν έχει πει πόσο θα κοστίσει η επέκταση του Γκουαντάναμο.
Η αμερικανική φυλακή υψηλής ασφαλείας επικρίθηκε το 2023 από εμπειρογνώμονα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος δήλωσε ότι η μεταχείριση των κρατουμένων του Γκουαντάναμο από την αμερικανική κυβέρνηση ήταν σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Διακόσιοι έντεκα Έλληνες υπήκοοι περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνειακής Επιβολής των ΗΠΑ (ICE) που καταγράφει τους υπηκόους ξένων χωρών που έχουν λάβει οριστική εντολή απέλασης χωρίς όμως να τελούν υπό καθεστώς κράτησης.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ, στη συγκεκριμένη λίστα βρίσκονται συνολικά 1.445.549 ξένοι υπήκοοι για την απέλαση των οποίων υπάρχει δικαστική απόφαση που έχει τελεσιδικήσει μέχρι τις 24 Νοεμβρίου 2024.
Παρόλα αυτά, η ICE δεν είναι σε θέση να δώσει συγκεκριμένες εξηγήσεις ανά περίπτωση, για τους λόγους που δυσκολεύεται ή καθυστερεί ο επαναπατρισμός των συγκεκριμένων προσώπων.
ICE: Γιατί ενδέχεται να μην μπορεί να ολοκληρώσει τις απελάσεις
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους η ICE ενδέχεται να μην μπορεί να ολοκληρώσει τις απελάσεις.
Η ICE μπορεί να απομακρύνει ξένους υπηκόους από τις ΗΠΑ που υπόκεινται σε τελική εντολή απέλασης που έχει εκδοθεί με απόφαση δικαστή μεταναστευτικών υποθέσεων. Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνονται εκείνοι που είτε δεν έχουν εκφράσει φόβο για την επιστροφή τους είτε εκείνοι που έχει αξιολογηθεί αρνητικά ο ισχυρισμός τους από έναν δικαστή μεταναστευτικών υποθέσεων.
Όπως επίσης υπάρχουν διάφοροι λόγοι γιατί δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει την απομάκρυνση ενός μη Αμερικανού πολίτη με οριστική εντολή απέλασης. Οι μη πολίτες μπορούν να επιδιώξουν μια μορφή προστασίας από την απέλαση, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει την παραχώρηση άσυλου, την απαγόρευση απομάκρυνσης ή την προστασία βάσει της Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων. Εάν χορηγηθεί σε έναν μη Αμερικανό πολίτη οποιαδήποτε μορφή προστασίας από την απέλαση, η ICE δεν είναι σε θέση να προχωρήσει τη διαδικασία.
Ωστόσο, το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας πιστεύει ότι κάθε χώρα είναι υποχρεωμένη να δεχτεί την επιστροφή των πολιτών και των υπηκόων της που δεν δικαιούνται να παραμείνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η έλλειψη συνεργασίας από τις ξένες κυβερνήσεις καθυστερεί και σε πολλές περιπτώσεις εμποδίζει τη διαδικασία απέλασης.
Υπό αυτό το πρίσμα, κυβέρνηση των ΗΠΑ ζητά από τα ξένα κράτη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να επιβεβαιώσουν την υπηκοότητα των μη Αμερικανών πολιτών που βρίσκονται στις ΗΠΑ, μέσω της διεξαγωγής συνεντεύξεων, της έγκαιρης έκδοσης ταξιδιωτικών εγγράφων και της αποδοχής της φυσικής επιστροφής των υπηκόων τους με προγραμματισμένες εμπορικές ή τσάρτερ πτήσεις.
Η έλλειψη συνεργασίας από τις χώρες για την αποδοχή της επιστροφής των υπηκόων τους μπορεί να οδηγήσει την ICE στο να τις εντάξει στη λίστα των μη συνεργάσιμων χωρών ή στη λίστα των χωρών που βρίσκονται σε κίνδυνο μη συμμόρφωσης.
Επί του παρόντος, η ICE θεωρεί 15 χώρες μη συνεργάσιμες:
Μπουτάν
Βιρμανία
Κούβα
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
Ερυθραία
Αιθιοπία
Χονγκ Κονγκ
Ινδία
Ιράν
Λάος
Πακιστάν
Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας
Ρωσία
Σομαλία
Βενεζουέλα
Η ICE θεωρεί επίσης ότι 11 χώρες βρίσκονται σε κίνδυνο μη συμμόρφωσης:
