Στη Νότια Καρολίνα, οι αρχές ανακοίνωσαν χθες ότι πλέον έχουν τα μέσα για να προχωρήσουν στην εφαρμογή της εσχάτης των ποινών με εκτελεστικά αποσπάσματα. Μόλις σε άλλες τρεις πολιτείες των ΗΠΑ είναι νόμιμη και εφικτή η εφαρμογή της θανατικής ποινής με αυτόν τον τρόπο.

Το πολιτειακό υπουργείο Σωφρονισμού της Νότιας Καρολίνας ανέφερε ότι ειδοποίησε τις υπηρεσίες του γενικού εισαγγελέα για το γεγονός πως καταρτίστηκαν πρωτόκολλα και ολοκληρώθηκαν ανακαινίσεις σε φυλακή στην πρωτεύουσα Κολούμπια, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα, οι θανατοποινίτες να εκτελούνται διά τυφεκισμού από τριμελές απόσπασμα.

Η δυνατότητα αυτή εγγράφηκε στη νομοθεσία της πολιτείας τον Μάιο του 2021, δίνοντας στους θανατοποινίτες την επιλογή ανάμεσα στην εκτέλεση διά τυφεκισμού ή με θανατηφόρα ένεση. Τότε έγινε επίσης η χρήση ηλεκτρικής καρέκλας η βασική μέθοδος εκτέλεσης.

Πέρα από τη Νότια Καρολίνα, μόνο οι πολιτείες του Μισισιπή, της Οκλαχόμας και της Γιούτας επιτρέπουν τις εκτελέσεις διά τυφεκισμού. Σε αυτές τις πολιτείες η θανατηφόρα ένεση είναι η βασική μέθοδος θανάτωσης.

Από το 1976 ως σήμερα έχουν γίνει τρεις εκτελέσεις διά τυφεκισμού, όλες στη Γιούτα, σύμφωνα με τη κυβερνητική οργάνωση Death Penalty Information Center («Κέντρο Ενημέρωσης για τη Θανατική Ποινή»).

Η πιο πρόσφατη ήταν αυτή του Ρόνι Λι Γκάρντνερ, 49χρονου καταδικασμένου για φόνο, το 2010.

Στη Νότια Καρολίνα η πιο πρόσφατη εκτέλεση έγινε το 2011, με θανατηφόρα ένεση και ήταν αυτή του Τζέφρι Μόουτς, 36 ετών, καταδικασμένου για τον φόνο συγκρατουμένου του.

Αφότου αποκαταστάθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ η δυνατότητα επιβολής της εσχάτης των ποινών, το 1977, οι αρχές της Νότιας Καρολίνας έχουν προχωρήσει σε 43 εκτελέσεις. Το τρέχον διάστημα, 35 φυλακισμένοι που τους έχει επιβληθεί η θανατική ποινή αναμένουν την εκτέλεσή τους, σύμφωνα με το υπουργείο Σωφρονισμού.

Σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου των αρχών, ο θάλαμος των εκτελέσεων στη φυλακή της πολιτείας ανακαινίστηκε, ώστε να προστεθεί ειδικό μεταλλικό κάθισμα για όσους θανατοποινίτες θα εκτελούνται διά τυφεκισμού, εξοπλισμός προστασίας και αλεξίσφαιρο τζάμι που θα χωρίζει την αίθουσα από τον χώρο των μαρτύρων.

Μέλη των εκτελεστικών αποσπασμάτων θα είναι υπάλληλοι της υπηρεσίας φυλακών που πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, προστίθεται στο κείμενο.

Η Σαουδική Αραβία προχώρησε στην μεγαλύτερη μαζική εκτέλεση που έχει γίνει στο βασίλειο, κατά τη σύγχρονη ιστορία του, κόβωντας το νήμα της ζωής σε 81 άτομα.

Η προηγούμενη μεγάλη μαζική εκτέλεση έλαβε χώρα το 1980, όταν εκτελέστηκαν 63 άτομα. Οι 81 που εκτελέστηκαν εν έτει 2022 είχαν καταδικαστεί με κατηγορίες για διάφορα εγκλήματα, όπως δολοφονίες ή συμμετοχή σε ένοπλες ομάδες.

Από αυτούς οι 73 ήταν υπήκοοι Σ. Αραβίας, 7 από την Υεμένη και 1 από τη Συρία, ενώ παραμένει άγνωστο γιατί το βασίλειο επέλεξε τη σημερινή μέρα για τις εκτελέσεις, με την κατακραυγή διεθνώς να είναι μεγάλη.

Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου και αμέσως μετά την εξόντωση των Ιταλών στην Κεφαλονιά από τους Γερμανούς, το δεύτερο κατά σειρά σημασίας και μεγέθους. Αναφερόμαστε στις εκτελέσεις Ιταλών στο νησί της Κω, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας.

Για το θέμα αυτό μας μίλησε ο Ιωάννης Δ. Τρικοίλης Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, ενώ ευχαριστούμε και το Δήμο της Κω που μας εξυπηρέτησε στην έρευνα αυτή.

Η ανάρτησή μας είναι αναδημοσίευση του σχετικού θέματος που είχαμε κάνει το 2016 στο ert.gr με αφορμή τη θλιβερή επέτειο.

-Ποια ήταν η συμπεριφορά των Ιταλών προς τους κατοίκους της Κω και της Δωδεκανήσου γενικότερα;

-Η συμπεριφορά των Ιταλών προς το ελληνικό πληθυσμό είναι γεγονός ότι υπήρξε σαφώς καλύτερη από αυτή των Τούρκων αφού αναφερόμαστε σε ευρωπαϊκό προηγμένο λαό και βεβαίως χριστιανικό λαό, που αυτόματα δημιουργεί θετικά αντανακλαστικά και υψηλές προσδοκίες στους κατοίκους των νησιών της Δωδεκανήσου.  Είναι αληθές ότι από το 1912 και μέχρι την έλευση του πρώτου κυβερνήτη Mario Lago το 1923 υπήρξε στρατιωτική κατοχή κατά την οποία τα νησιά δεν ένιωσαν καταπίεση από ενέργειες επιβολής ή αυταρχικές συμπεριφορές από τους στρατιωτικούς Ιταλούς διοικητές.

 

Ο Mario Lago ως πρώτος κυβερνήτης  1923- 1936 όντας γερουσιαστής και μορφωμένος προσπάθησε με αρκετά έξυπνο τρόπο (διαμέσου μεγάλων έργων υποδομών, νέων τεχνικών και τεχνολογιών  στις κατασκευές και στις καλλιέργειες) να δημιουργήσει ένα αίσθημα στους κατοίκους ότι θα αλλάξει η οικονομική κατάσταση τους προσφέροντας τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν εάν θέλουν την ιταλική υπηκοότητα και να έχουν πρόσβαση σε διάφορες θέσεις στο Δημόσιο και παράλληλα τη δυνατότητα σπουδών σε ορισμένα Ιταλικά πανεπιστήμια Ρώμης, Πίζας.  Μάλιστα μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1933 η ιταλική διοίκηση προέβη σε δημιουργία της καινούργιας πόλης της Κω με μοντέρνες υποδομές και κτίρια που θα στεγάζονταν όλες οι κρατικές υπηρεσίες.

Παράλληλα έδωσε δάνεια χαμηλότοκα και σε ορισμένες περιπτώσεις άτοκα για κατασκευή κατοικιών, γεγονός που είχε θετική απήχηση στην πλειονότητα των φτωχών κατοίκων (περίπτωση λαϊκών κατοικιών).  Στον τομέα της παιδείας ένα μέρος των χρημάτων για τη λειτουργία των σχολειών είχε προέλευση από τα ιταλικά ταμεία που βεβαίως είχαν πόρους από το ιταλικό κράτος, αλλά και από μια σχετικά ήπια φορολογία των νησιωτών.

Το 1936 στη θέση του μετριοπαθούς Mario Lago έρχεται ο τετράρχης του φασισμού Cesare Maria De Vecchi, άνθρωπος αυταρχικός, σκληρός και σε πολλές περιπτώσεις βάναυσος απέναντι στους νησιώτες που τόλμησαν να oρθρώσουν το ανάστημά τους όταν αυτός επιχείρησε να επιβάλλει ολοκληρωτικά την ιταλική γλώσσα στα σχολεία και να ελέγξει πλήρως την λειτουργία της εκκλησίας. Πολλές υπήρξαν  οι αντιδράσεις των νησιωτών, ιδιαίτερα των Καλύμνιων διανοούμενων, αλλά και του απλού λαού όταν δημιουργήθηκε το εκκλησιαστικό ζήτημα.

Είναι γνωστός ο «πετροπόλεμος» του γυναικείου πληθυσμού της Καλύμνου εναντίων των Ιταλών κατακτητών που ήθελαν να δημιουργήσουν μια νέα κατάσταση στα θρησκευτικά πράγματα (που δεν άρμοζε στις θρησκευτικές παραδόσεις του νησιού των σφουγγαράδων).

-Υπήρχε στο νησί αντιστασιακή δραστηριότητα και αν ναι ποια;

Στο νησί της Κω δεν μπορούμε να πούμε ότι υπήρξε οργανωμένη αντιστασιακή δράση όμως δεν ήταν λίγες οι φορές που οι κάτοικοι εξέφραζαν σχεδόν φανερά την αντίθεση τους με ορισμένες πρακτικές της ιταλικής διοίκησης κυρίως σε ζητήματα θρησκείας και εκπαίδευσης.

Ζήτημα θρησκείας: η προσπάθεια των Ιταλών να αποκόψουν την εκκλησία της Δωδεκανήσου από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως.

Ζήτημα εκπαίδευσης: η επιβολή της ιταλικής γλώσσας ως κύριας γλώσσας στα σχολεία και η σχεδόν κατάργηση της ελληνικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

-Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και μέχρι τις παρεμβάσεις των Γερμανών, ποια ήταν η στάση των Ιταλών στο νησί;

Από την 8^η Σεπτεμβρίου 1943 ημέρα κατά την οποία ο Βασιλείας Vittorio Emmanouele ο Γ’ και ο στρατάρχης Pietro Badoglio κατέληξαν σε μυστική συνθηκολόγηση με τους συμμάχους δεν υπάρχουν μαρτυρίες ή γεγονότα που να μας βεβαιώνουν ότι υπήρξε κάποια αλλαγή στη στάση της ιταλικής διοίκησης έναντι των κατοίκων της Κω  βεβαίως υπήρξε ένα κλίμα έντασης και αβεβαιότητας αφού ο φόβος για αντίδραση των Γερμανών ήταν διάχυτος στις τάξεις της ιταλικής φρουράς του νησιού.

Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις έχουμε μαρτυρίες κατοίκων της Κω που είχαν κάποια σχέση με Ιταλούς υπαλλήλους αλλά και χαμηλόβαθμους Ιταλούς αξιωματικούς ότι ο φόβος αντιποίνων από πλευρά των εξαγριωμένων Γερμανών έκαναν τους Ιταλούς να αποκτήσουν ένα ηπιότερο προσωπείο απέναντι στους κατοίκους.

Οι Γερμανοί αμέσως μετά την συνθηκολόγηση των Ιταλών έθεσαν σε εφαρμογή την επιχείρηση για τον αφοπλισμό της ιταλικής φρουράς στα Δωδεκάνησα μάλιστα σε αυτήν την επιχείρηση έδωσαν ειρωνικά την κωδική ονομασία «ΑΞΩΝ».  Στη Ρόδο με αστραπιαία κίνηση ο έμπειρος υποστράτηγος Ulrich Kleemann με τη μεραρχία εφόδου «ΡΟΔΟΣ» κατάφερε μέσα σε λίγες ώρες να αιχμαλωτίσει αμαχητί τον κύριο όγκο της μεραρχίας «REGINA» που έδρευε στη Ρόδο, ένα σύνολο ανδρών όλων των κλάδων που αριθμούσε γύρω στις 40.000.  Ο επόμενος στόχος ήταν η Κως και η Λέρος.

Η Κως έπρεπε να καταληφθεί πρώτη γιατί διέθετε αεροδρόμιο και οι υπερασπιστές της Ιταλοί ήταν γύρω στις 4.000 και οι Βρετανοί 1.600, αριθμός που σίγουρα ήταν μικρότερος από αυτόν της Ναυτικής βάσης της Λέρου.  Οι Γερμανοί άρχισαν να βομβαρδίζουν από την επομένη της συνθηκολόγησης των Ιταλών όλους τους στρατιωτικούς στόχους της Κω, παράλληλα δε με προκηρύξεις ενημέρωναν τους Ιταλούς ότι σε περίπτωση συνεργασίας αυτοί θα θεωρηθούν σύντροφοι και σύμμαχοι, σε περίπτωση που παραδοθούν θα θεωρηθούν αιχμάλωτοι πολέμου και η μεταχείριση τους θα είναι η προβλεπόμενη από τις προβλεπόμενες συνθήκες.

Σε περίπτωση ένοπλης αντίστασης αυτόματα θα καταδικαστούν για έσχατη προδοσία με ό,τι αυτό συνεπάγεται.  Η συντριπτική πλειοψηφία των Ιταλών αξιωματικών πλην ελαχίστων πεπεισμένοι ότι η παρουσία των Βρετανών από τη μια αλλά και η πτώση της γερμανικής στρατιωτικής ισχύος από την άλλη καθιστούσε δύσκολο το εγχείρημα των Γερμανών να καταλάβουν τα νησιά. Έτσι λοιπόν αγνόησαν τα τελεσίγραφα των Γερμανών και ετοιμάστηκαν για μια θανάσιμη μέχρις εσχάτων μάχη.

Οι  Ιταλοί παραμονή της γερμανικής επίθεσης (που έλαβε την ονομασία ICEBERG – πολική άρκτος) διέθεταν στην Κω γύρω στις 4000 άνδρες υπό την διοίκηση του συνταγματάρχη Felice Leggio.  Στην Κω η βρετανική δύναμη αριθμούσε γύρω στους 1600 άνδρες και μια υπολογίσιμη δύναμη αεροσκαφών με έδρα το αεροδρόμιο της Αντιμάχειας, αλλά σε συνθήκες ανάγκης και στους αεροδιαδρόμους στην περιοχή Τιγκάκι και στη περιοχή Λάμπη πλησίον της πόλης της Κω.

Πως ξεκίνησαν τα γεγονότα;

-Στις 3 Οκτωβρίου 1943 οι Γερμανοί με απόλυτο αιφνιδιασμό έκαναν απόβαση ταυτόχρονα σε τρία σημεία της Κω. Ο κύριος όγκος των Γερμανών αποβιβάστηκε στην βόρια παραλιακή περιοχή ανάμεσα Μαρμάρι και Τιγκάκι, υπό την διοίκηση του ταγματάρχη Silvester von Saldern.  Ένα άλλο τμήμα αποβιβάστηκε στη νότια περιοχή του νησιού στην περιοχή Αγιος Ζαχαρίας υπό τις διαταγές του λοχαγού Philip Aschof.

Το τρίτο τμήμα αποτελούσε ένας λόχος αμφίβιων καταδρομέων της μεραρχίας Brandenburg και αποβιβάστηκε στην νότια πλευρά της Κω κοντά στη Κέφαλο μαζί με ένα λόχο αλεξιπτωτιστών της ίδιας μεραρχίας που έπεσε μεταξύ Κεφάλου και αεροδρομίου της Αντιμάχειας.

Αυτοί οι δύο λόχοι υπό την διοίκηση του λοχαγού Αρμιν Κουλμαν  και του υπολοχαγού Οsatz είχαν ως κύριο στόχο την κατάληψη του αεροδρομίου.   Οι Γερμανοί έχοντας κυριαρχήσει αεροπορικά στις προηγούμενες μέρες της απόβασης με αστραπιαίες κινήσεις κατάφεραν να καταλάβουν ολόκληρο το νησί της Κω μέσα σε μια ημέρα, αιχμαλωτίζοντας 3145 Ιταλούς και 1388 Βρετανούς.

Ο Γερμανός διοικητής όλων των δυνάμεων της απόβασης αντιστράτηγος Φρίντριχ Μύλλερ όρισε έκτακτο στρατοδικείο μεταξύ 5-6 Οκτωβρίου στο ιταλικό στρατόπεδο της περιοχής Λινοποτίου.  Εκεί δικαστής υπήρξε ο σκληρός λοχαγός των καταδρομέων Άρμιν Κούλμαν ο οποίος με συνοπτικές διαδικασίες απήλλαξε όσους Ιταλούς αξιωματικούς παρέμειναν κατά τη διάρκεια της μάχης αδρανείς και αποδεδειγμένα πιστοί στην φασιστική και ναζιστική συμμαχία και όσους άλλους αξιωματικούς υπηρετούσαν σε μονάδες υγειονομικού.

Οι υπόλοιποι 103 αξιωματικοί με το πρόσχημα ότι θα οδηγηθούν στην παραλία κοντά στην αλυκή για να τους παραλάβει πλοίο που θα τους μεταφέρει στον Πειραιά και από εκεί σε άλλους χώρους αιχμαλωσίας εκτελέστηκαν  κατά ομάδες και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους που ήδη είχαν ανοιχθεί στην περιοχή Τσιφλίκα δίπλα στην αλυκή.

Οι εκτελέσεις παρέμειναν μυστικές για όλους του υπόλοιπους Ιταλούς αιχμαλώτους, υπήρξαν όμως κάποιοι Ιταλοί αξιωματικοί και καθολικοί ιερείς στους οποίους εκμυστηρεύθηκαν μετά από λίγο οι συνεργάτες των Γερμανών, ένας από αυτούς ήταν ο Ιταλός υπολοχαγός Aielo.  Θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρξαν και κάποιοι, ελάχιστοι βέβαια, Κωοι που είδαν το φρικιαστικό αυτό έγκλημα των Γερμανών αλλά υπό τον φόβο της τιμωρίας παρέμειναν σιωπηλοί.

-Μετά τις εκτελέσεις ποια ήταν η καθημερινότητα στο νησί μέχρι και τη λήξη του πολέμου;

-Μετά την εκτέλεση των Ιταλών και την επικράτηση των Γερμανών στην Κω επικρατεί ένα κλίμα φόβου και ανασφάλειας παρ’ όλο που οι Γερμανοί έμειναν ουδέτεροι και ουσιαστικά αδιάφοροι για την διοικητική οργάνωση του νησιού.  Στην ουσία επέτρεψαν στο ιταλικό διοικητικό προσωπικό να συνεχίσει το έργο του, ενώ αυτοί είχαν μόνο την στρατιωτική κατοχή.  Την περίοδο των 19 μηνών παρουσίας των Γερμανών στην Κω έχουμε τα πρώτα θύματα της σκληρότητας τους απέναντι σ’ εκείνους που πίστευαν ότι συνεργάζονταν με τους Άγγλους.

Με την κατηγορία ότι εντοπίσθηκε αγγλικό υλικό στην κατοχή τους εκτελέστηκαν με απαγχονισμό οι γεωργοκτηνοτρόφοι Ηλίας Καπιρης, Θεόκριτος Κώστογλου, Γεώργιος Ζουμπουλικος, Ανεζούλα Πατάκου και Σταματία Περρή.

-Υπήρξαν προσπάθειες απόδοσης δικαιοσύνης και τιμωρίας των ενόχων για εγκλήματα πολέμου και ποια ήταν η τύχη τους;

-Μετά το τέλος του πολέμου είναι γεγονός ότι υπήρξαν προσπάθειες για την απόδοση ευθυνών στις βαρβαρότητες των Γερμανών εναντίων των Ιταλών.  Για τους εκτελεσθέντες νησιώτες ούτε λόγος να γίνεται.  Ο στρατηγός Μύλερ υπήρξε διοικητής  των γερμανικών δυνάμεων που κατέλαβαν την Κω και την Λέρο και έκανε πράξη την «ΟΔΗΓΙΑ» του Χίτλερ σχετικά με την μεταχείριση των Ιταλών που θα αντιστέκονταν με τα όπλα εναντίον των πρώην συμμάχων τους.  Ο στρατηγός Μύλερ το 1947 καταδικάσθηκε σε θάνατο από το στρατοδικείο των Αθηνών, η καταδίκη του όμως δεν αφορούσε στην εκτέλεση των Ιταλών αξιωματικών, αλλά για τις δολοφονίες των αμάχων στην Κρήτη της οποίας υπήρξε φρούραρχος για ένα μεγάλο διάστημα.

Η μοίρα των Ιταλών αιχμαλώτων υπήρξε τραγική αναμφισβήτητα, και παραδόξως κανένας Γερμανός δεν διώχθηκε ποινικά για αυτή τη δολοφονία αφού νομικίστικα οι εκτελέσεις ήταν καλυμμένες από το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μπαντόλιο δεν είχε κηρύξει πόλεμο κατά της Γερμανίας την 8^η Σεπτεμβρίου με  αποτέλεσμα αυτοί οι Ιταλοί αξιωματικοί να θεωρηθούν προδότες των συμμάχων τους και να εκτελεσθούν.

– Στο νησί υπάρχει μνημείο από τον Δήμο και έχουν γίνει και εκδηλώσεις με παρουσία απογόνων των θυμάτων. Ο αντίκτυπος των γεγονότων αλλά και οι κατοπινές εκδηλώσεις μνήμης στην Ιταλία ποιος μπορούμε να πούμε ότι είναι;

-Οι κάτοικοι της Κω και ο Δήμος της Κω παρότι οι Ιταλοί αξιωματικοί υπήρξαν κατακτητές, περιέβαλε την μνήμη τους με σεβασμό.  Δημιούργησε μνημείο μαρμάρινο όπου αναγράφονται όλα τα ονόματα των εκτελεσθέντων Ιταλών αξιωματικών στο χώρο του καθολικού νεκροταφείου.  Τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με το κομιτάτο των Ιταλών πεσόντων στο Αιγαίο γίνονται λαμπρές εκδηλώσεις μνήμης παρουσία των Ιταλικών Αρχών αλλά και πλήθους συγγενών των εκτελεσθέντων.

Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Giorgio Napolitano είχε προγραμματίσει την επίσκεψη του στην Κω στην 70^η επέτειο της εκτέλεσης όμως πολιτικοί λόγοι της τελευταίας στιγμής (πτώση της κυβέρνησης Berlusconi) δεν του επέτρεψαν να παραστεί στις εκδηλώσεις μνήμης. Ωστόσο έστειλε δια αντιπροσώπου του μια πλακέτα που ευχαριστεί τον Κωακό λαό για τον σεβασμό και την συμπάθεια του προς τους Ιταλούς πεσόντες.  Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί τεράστια δημοσιότητα στο γεγονός των Ιταλών αξιωματικών της Κω.  Σε αυτές τις προσπάθειες πρωτεργάτης είναι ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία Pietro Giovanni Liuzzi και βέβαια όλοι οι συγγενείς των θυμάτων.

Το  2015 με  πρωτοβουλίες  του κ. Liuzzi και του στρατιωτικού ακόλουθου της ιταλικής πρεσβείας στην Αθήνα έγινε προσπάθεια εντοπισμού και ανασκαφής στην  περιοχή όπου έγιναν οι εκτελέσεις για τον εντοπισμό των υπολοίπων τριών ομαδικών τάφων και την εύρεση των λειψάνων περίπου 30 αξιωματικών που δεν είχαν εντοπισθεί στις πρώτες έρευνες στις οποίες είχε γίνει η εκταφή των 64 σορών, λίγα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου.

Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατό να εντοπισθούν οι υπολειπόμενοι ομαδικοί τάφοι όμως εντοπίσθηκε μεγάλος αριθμός προσωπικών αντικειμένων από τους ήδη ανοιγμένους τάφους.

Συγκεκριμένα βρέθηκαν χρυσά γυαλιά, χρυσά μενταγιόν και φυλακτά, μια χρυσή πένα, κουμπιά, διακριτικά βαθμού και ειδικοτήτων, λίγα οστά και το συγκλονιστικότερο όλων δεκαεπτά κάλυκες από τις χαριστικές βολές των Γερμανών εκτελεστών.  Τα αντικείμενα αυτά κατόπιν απόφασης του κομιτάτου των Ιταλών πεσόντων εκτίθενται στο μουσείο νεώτερης ιστορίας της Κω.

Φωτο: αρχείο Ιωάννη Τρικοίλη

Φωτογραφίες Ιταλών εκτελεσθέντων: αρχείο Pietro Giovanni Liuzzi

Συνέντευξη: Nάσος Μπράτσος

ΠΗΓΗ / ΕΡΤ / Νάσος Μπράτσος /

Στο 19ο χιλιόμετρο της Λεωφόρου Μαραθώνος, στο Πικέρμι, στο ρεύμα προς Μαραθώνα, δίπλα στο χώρο της επιχείρησης Μπουτάρη ένα μνημείο που λίγοι παρατηρούν όντας απορροφημένοι με την οδήγηση, υπάρχει για να μας θυμίζει τη θυσία (από τις πολλές που έγιναν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) των 54 Ελλήνων που εκτελέστηκαν με απαγχονισμό στις 21 Ιουλίου 1944.

Δύσκολα σταματάς ακόμα και αν το δεις αφού ο χώρος δίπλα στο δρόμο δεν διευκολύνει.

Ήταν τα αντίποινα για επιχείρηση του ΕΛΑΣ, λίγες μέρες νωρίτερα, που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις Γερμανοί αξιωματικοί.

Η επίθεση στη γερμανική φάλαγγα είχε γίνει στις 12 Ιουλίου  από κλιμάκιο του ΕΛΑΣ που είχε σαν έδρα την περιοχή του Νταού Πεντέλης και νεκροί έπεσαν  ο Γερμανός λιμενάρχης της Ραφήνας,  ο λοχαγός διοικητής του «Οχυρού» της Ραφήνας  και ο οδηγός τους.

Τα αντίποινα ήταν μπλόκα στην περιοχή, αλλά και μεταφορά κρατουμένων από το τις φυλακές στο Χαϊδάρι (Μπλοκ 15), καθώς και τέσσερις που νοσηλεύονταν στο σανατόριο Νταού Πεντέλης.

Την ίδια μέρα, άλλοι 200 συλληφθέντες σε μπλόκα, αλλά και κρατούμενοι στις φυλακές Χαίδαρίου, μεταφέρθηκαν και εκτελέστηκαν με φριχτά βασανιστήρια στο Λόφο του Λεβίδη, στην Παλλήνη.
Τα οστά τους μεταφέρθηκαν στην μεταπολεμική περίοδο με μυστικότητα σε άγνωστο χώρο. Στο σημείο της εκτέλεσης δεν υπάρχει ούτε καν μνημείο. Στο Πικέρμι οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης γίνονται από τους συγγενείς και απογόνους των θυμάτων.

Κείμενο & Φωτο: Νάσος Μπράτσος
ΠΗΓΗ ΕΡΤ

Σαν σήμερα.. 13 Δεκεμβρίου του 1943 Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων.. ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που διέπραξαν οι Γερμανοί Ναζί κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου.

Γερμανικές δυνάμεις κατοχής και συγκεκριμμένα της 117ης Μεραρχίας Καταδρομών μαζί με ταγματασφαλίτες συγκεντρώνουν όλους τους άνδρες των Καλαβρύτων στην πλατεία και τους εκτελούν ομαδικά. Στο τέλος πυρπολούν και την ηρωική κωμόπολη.Η σφαγή των Καλαβρύτων είναι η πιο βαριά περίπτωση πολεμικού εγκλήματος στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Η διαταγή της μαζικής δολοφονίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης «Καλάβρυτα», ξεκίνησε από την παράκτια περιοχή της Αχαΐας στη βόρεια Πελοπόννησο, όταν τα στρατεύματα της Βέρμαχτ στην πορεία τους έκαψαν χωριά και δολοφόνησαν τους πολίτες στο δρόμο τους. Εισήλθαν στα Καλάβρυτα στις 9 Δεκεμβρίου, δημιουργώντας  ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη. Παραπλάνησαν τον κόσμο, διαβεβαιώνοντας ότι στόχος τους ήταν αποκλειστικά η εξόντωση των ανταρτών του ΕΛΑΣ.



Η σφαγή των αμάχων διαπράχθηκε από την 117η Μεραρχία Καταδρομών, η οποία αποτελούνταν από Αυστριακούς και Γερμανούς.

Οι Γερμανοί, στο δρόμο για τα Καλάβρυτα, εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού, καθώς και στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Επίσης έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, αφού τα λεηλάτησαν αποκομίζοντας περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές.

Όταν έφθασαν στα Καλάβρυτα, κλείδωσαν όλες τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 14 στο σχολείο και διέταξαν όλους τους άνδρες από 14 και πάνω να παρουσιαστούν έξω από το χωριό.

Εκεί οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων. Περισσότεροι από 700 οι νεκροί - όλος ο ανδρικός πληθυσμός πλην 13 που επέζησαν από τα τραύματά τους κατά την εκτέλεση (καταπλακώθηκαν από τους νεκρούς συμπολίτες τους και θεωρήθηκαν νεκροί από τους ναζί).

Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ το χωριό φλεγόταν, σπάζοντας πόρτες και παράθυρα. Ηταν αυτές που έμειναν πίσω να θάψουν και να κλάψουν τους νεκρούς τους και πάνω απ' όλα να βρουν το κουράγιο να συνεχίσουν να ζουν.

Παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει αναγνωρίσει δημόσια τη ναζιστική αγριότητα των Καλαβρύτων, ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμμιά αποζημίωση.





Ντοκιμαντέρ με θέμα την τραγωδία που εκτυλίχθηκε τον Δεκέμβριο του 1943 στο τρίγωνο Καλάβρυτα, Κερπινή, Ρογοί, με κορύφωση τη μαζική εκτέλεση Καλαβρυτινών από τις ναζιστικές δυνάμεις στη μαρτυρική κωμόπολη στις 13/12/1943:

Ήταν 23 Φεβρουαρίου 1943 και 14 κάτοικοι της Μήλου έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες των ναζιστικών στρατευμάτων, κατηγορούμενοι για «κλοπή υλικών».

Μέχρι τότε, όταν η θάλσσα έβγαζε υλικά που προέρχονταν από ναυάγια, οι κατοχικές αρχές δεν είχαν πρόβλημα για την περισυλλογή και ιδιοποίηση αυτών των υλικών από τους κατοίκους.

Για να φτάσουμε μέχρι τις εκτελέσεις, είχε προηγηθεί βομβαρδισμός πλοίου από αεροπλάνα των Εγγλέζων, από τον οποίο βρήκαν το θάνατο 15 Έλληνες μέλη του πληρώματος και 14 Γερμανοί.

Όσοι κάτοικοι περισυνέλλεξαν υλικά από το πλοίο που είχαν επιτάξει οι Γερμανοί και βομβάρδισαν οι Εγγλέζοι, θεωρήθηκε ότι έκλεψαν υλικά των Γερμανών.

Όπως αναφέρει σχετικό βιβλίο (Χαλκουτσάκης, «Η Μήλος στην Κατοχή». Να σημειωθεί ότι μεταξύ των αντικειμένων που μάζεψαν ήσαν κάτι ξύλινες σανίδες, μια βούρτσα σφουγγαρίσματος, ένα ψάρι που σκότωσαν οι βόμβες, και άλλα τέτοια».σελ. 64) «

Η διαταγή της εκτέλεσης υπεγράφη από τον γνωστό για τις εκκαθαρίσεις των Εβραίων στην πόλη Libau της Λετονίας, διοικητή των κατοχικών δυνάμεων στη Μήλο, πλοίαρχο Hans Kawelmacher, «Διότι ελαφυραγώγησαν και έκλεψαν εκ του ατμοπλοίου «Άρτεμις» είδη ανήκοντα εις τον γερμανικόν στρατόν».

Παρά τη διατύπωση του αιτήματος από το Δήμο Μήλου, για να χαρακτηριστεί το νησί «ως μαρτυρική νήσος που επλήγη από τις δυνάμεις κατοχής την περίοδο 1941-1944», αυτό δυστυχώς δεν έγινε αποδεκτό.



Ο Δήμος Μήλου θα πραγματοποιήσει εκδήλωση τιμής και μνήμης την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

-11:30 π. μ. – Επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του μνημείου Το λεωφορειάκι του Δήμου θα ξεκινήσει από την Τρυπητή στις 11. 00πμ για τον τόπο εκτέλεσης (μνημείο)

-13:00 μ. μ. -Εγκαίνια της έκθεσης «ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΩ» Ο Δήμος Μήλου φιλοξενεί την ιστορική έκθεση φωτογραφιών «Δεν Λησμονώ… Μια εικόνα χίλιες λέξεις» στο Γερμανικό Καταφύγιο Αδάμαντα

-18:30 μ. μ. -Εκδήλωση με θέμα “14 Λουλούδια στη Γη” σε συνεργασία με το Γενικό Λύκειο Μήλου στην αίθουσα προβολών του Γερμανικού Καταφυγίου Αδάμαντα

Διαβάστε την αναλυτική ιστορία των εκτελέσεων στη Μήλο, από το παλαιότερο αφιέρωμα του ert.gr:
Το ναζιστικό έγκλημα στη Μήλο – Οι εκτελέσεις της 23ης Φεβρουαρίου 1943

Περισσότερους από 500 αιχμαλώτους έχουν εκτελέσει οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ από την αρχή της προέλασής τους τον Ιούνιο, ανακοίνωσε την Τετάρτη το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW).

Η εφημερίδα "New York Times" δημοσίευσε στο Διαδίκτυο ένα βίντεο που δείχνει Σύρους αντάρτες να εκτελούν με συνοπτικές διαδικασίες στρατιώτες του τακτικού στρατού.

Το βίντεο δείχνει επτά Σύρους στρατιώτες γυμνούς από τη μέση και πάνω και γονατισμένους στο έδαφος, με το μέτωπό τους να αγγίζει τη γη. Στην πλάτη τους φαίνονται μώλωπες και τραύματα. Πίσω τους, Σύροι αντάρτες όρθιοι με τα όπλα τους να σημαδεύουν τους στρατιώτες περιμένοντας.

Ένας αξιωματικός απαγγέλλει ένα επαναστατικό ποίημα: «Επί 50 χρόνια ήταν σύντροφοι της διαφθοράς. Ορκιζόμαστε στον πανίσχυρο Κύριο, αυτή είναι η υπόσχεσή μας: θα εκδικηθούμε».
Μόλις ολοκληρώνεται η απαγγελία, πυροβολεί τον πρώτο στρατιώτη. Οι συμμαχητές του στη συνέχεια κάνουν το ίδιο με τους υπόλοιπους.

Η εφημερίδα New York Times διευκρινίζει ότι αυτό το βίντεο κυκλοφόρησε λαθραία στη Συρία πριν μερικές ημέρες από έναν πρώην αντάρτη που απηύδησε από τη βία και τις δολοφονίες που διαπράττουν και οι δύο πλευρές. Σύμφωνα με την εφημερίδα, το βίντεο τραβήχτηκε το 2012.