Οι βάσεις ως καθρέφτης των κοινωνικών τάσεων στη νεολαία

Τετάρτη, 31/08/2016 - 13:00
Χρήστος Σταυρακάκης
 
αναδημοσίευση από rproject

Κάθε χρόνο, στα τέλη Αυγούστου, ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος γεμίζει με άρθρα και ρεπορτάζ για το πόσο ανέβηκαν ή έπεσαν οι βάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Μα­κρο­σκε­λή, ή και μη, άρθρα που τις πε­ρισ­σό­τε­ρες φορές δεν έχουν τί­πο­τα πα­ρα­πά­νω να μας πουν πέρα από την απα­ραί­τη­τη ενη­μέ­ρω­ση για το ποιες είναι οι βά­σεις ει­σα­γω­γής.

Κά­νο­ντας ένα βήμα πα­ρα­πά­νω, οι βά­σεις μπο­ρούν να μας δώ­σουν κά­ποια χρή­σι­μα συ­μπε­ρά­σμα­τα για τις τά­σεις που ανα­πτύσ­σο­νται στην κοι­νω­νία και ει­δι­κό­τε­ρα στη νε­ο­λαία.

Η τρι­το­βάθ­μια εκ­παί­δευ­ση προ­ε­τοι­μά­ζει τους νέους και τις νέες να πά­ρουν θέση στην πα­ρα­γω­γή και άρα παί­ζει έναν ρόλο στον κοι­νω­νι­κό κα­τα­με­ρι­σμό της ερ­γα­σί­ας, αφού οι προ­σφε­ρό­με­νες θέ­σεις στα ανώ­τα­τα εκ­παι­δευ­τι­κά ιδρύ­μα­τα έχουν πάντα σχέση με τις ανά­γκες της αγο­ράς και της πα­ρα­γω­γής τόσο σε ει­δι­κό­τη­τες όσο και σε διοι­κη­τι­κές θέ­σεις, εξει­δι­κευ­μέ­νη δια­νοη­τι­κή ερ­γα­σία κτλ. Για να το πούμε δια­φο­ρε­τι­κά, σχε­δόν πάντα τα ανώ­τα­τα εκ­παι­δευ­τι­κά ιδρύ­μα­τα και τα επι­στη­μο­νι­κά τους αντι­κεί­με­να αντι­κα­το­πτρί­ζουν σε κάθε ιστο­ρι­κή συ­γκυ­ρία τα επαγ­γέλ­μα­τα και τις ει­δι­κό­τη­τες που «χρειά­ζε­ται» το σύ­στη­μα για να συ­νε­χί­σει να λει­τουρ­γεί και να ανα­πα­ρά­γε­ται. Ωστό­σο, στα χρό­νια της κρί­σης αυτή η σχέση διαρ­ρη­γνύ­ε­ται από τις αντι­κει­με­νι­κές οι­κο­νο­μι­κές συν­θή­κες αλλά και από τις επι­λο­γές των υπο­ψη­φί­ων, που με δε­δο­μέ­νο τον κοι­νω­νι­κό κα­νι­βα­λι­σμό που επι­κρα­τεί στην αγορά ερ­γα­σί­ας, φαί­νε­ται το κί­νη­τρό τους να είναι ολο­έ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρο η όσο το δυ­να­τόν πιο άμεση επαγ­γελ­μα­τι­κή απο­κα­τά­στα­ση μετά το τέλος των μελ­λο­ντι­κών σπου­δών τους.

Η αίγλη των πο­λυ­τε­χνι­κών σχο­λών, των ια­τρι­κών και των νο­μι­κών πα­ρα­μέ­νει υψηλή παρά τις δυ­σμε­νείς προ­ο­πτι­κές για τον μελ­λο­ντι­κό ερ­γα­σια­κό βίο των φοι­τη­τών/τριών, ιδιαί­τε­ρα για μη­χα­νι­κούς και δι­κη­γό­ρους, δύο κλά­δους που κυ­ριο­λε­κτι­κά τσα­κί­ζει το νέο ασφα­λι­στι­κό που ψη­φί­στη­κε πριν από λί­γους μήνες. Στα φε­τι­νά απο­τε­λέ­σμα­τα ξε­χω­ρί­ζει η άνο­δος των βά­σε­ων στις σχο­λές των οποί­ων το επι­στη­μο­νι­κό αντι­κεί­με­νο έχει σχέση (άμεση ή έμ­με­ση) με τη γη (π.χ. Γε­ω­πο­νι­κή), που μας δεί­χνει ότι η προ­ο­πτι­κή της ενα­σχό­λη­σης με τη γε­ωρ­γία (ή την κτη­νο­τρο­φία) απο­κτά με­γα­λύ­τε­ρο κύρος για τους νέους και τις νέες, καθώς μπο­ρεί να προ­σφέ­ρει άμεσα μετά το τέλος των σπου­δών ένα κά­ποιο στα­θε­ρό ει­σό­δη­μα σε μια χώρα που με­γά­λο πο­σο­στό της οι­κο­νο­μί­ας της βα­σί­ζε­ται στην αγρο­τι­κή πα­ρα­γω­γή. Εξί­σου ση­μα­ντι­κή άνοδο πα­ρου­σιά­ζουν και σχο­λές που έχουν αντι­κεί­με­νο πα­ραϊ­α­τρι­κό, όπως η νο­ση­λευ­τι­κή ή η δια­τρο­φο­λο­γία.

Ίσως η πιο κραυ­γα­λέα αντί­θε­ση στις προ­τι­μή­σεις των υπο­ψη­φί­ων είναι αυτή με­τα­ξύ των παι­δα­γω­γι­κών σχο­λών (δά­σκα­λοι και νη­πια­γω­γοί) και των σχο­λών της αστυ­νο­μί­ας, με τις δεύ­τε­ρες να βρί­σκο­νται αρ­κε­τές χι­λιά­δες μόρια πάνω από τις πρώ­τες, οι οποί­ες ση­μεί­ω­σαν ιστο­ρι­κή κά­θο­δο καθώς υπάρ­χουν τμή­μα­τα με βάση χα­μη­λό­τε­ρη του 10 στην επαρ­χία. Η διά­λυ­ση του δη­μό­σιου σχο­λεί­ου και οι μη διο­ρι­σμοί εκ­παι­δευ­τι­κών απα­ξιώ­νουν τις παι­δα­γω­γι­κές σχο­λές στα μάτια των μα­θη­τών/τριών ενώ με­γα­λώ­νει η αίγλη των αστυ­νο­μι­κών, βα­σι­κά λόγω της (σχε­δόν) σί­γου­ρης και άμε­σης επαγ­γελ­μα­τι­κής απο­κα­τά­στα­σης. Το πρό­βλη­μα που ανα­δει­κνύ­ε­ται είναι βα­θύ­τε­ρο, γιατί δεί­χνει την ει­κό­να μιας κοι­νω­νί­ας που δυ­νη­τι­κά θε­ω­ρεί κοι­νω­νι­κά πιο χρή­σι­μη την αστυ­νο­μι­κή κα­τα­στο­λή από τη δη­μό­σια προ­σχο­λι­κή και σχο­λι­κή εκ­παί­δευ­ση.

Ύστε­ρα από έξι χρό­νια μνη­μο­νί­ων και σκλη­ρής λι­τό­τη­τας, αρ­χί­ζουν και δια­φαί­νο­νται ση­μα­ντι­κές αλ­λα­γές και στο χάρτη της ανώ­τα­της εκ­παί­δευ­σης ως απο­τέ­λε­σμα των κοι­νω­νι­κών επι­πτώ­σε­ων των μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών. Αυτή την κοι­νω­νία δια­μορ­φώ­νουν τα μνη­μό­νια, και αν δεν θέ­λου­με να φτά­σου­με να δούμε τις αστυ­νο­μι­κές σχο­λές να φι­γου­ρά­ρουν στις πρώ­τες θέ­σεις παρέα με τις πο­λυ­τε­χνι­κές σχο­λές, δεν μπο­ρού­με να πα­ραι­τη­θού­με από την κε­ντρι­κή πο­λι­τι­κή μάχη για την ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας και των μνη­μο­νί­ων μαζί με τον αγώνα για μια δη­μό­σια και δω­ρε­άν παι­δεία στην υπη­ρε­σία των κοι­νω­νι­κών ανα­γκών.