Ένας κακοποιητής χορογράφος υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού

Δευτέρα, 09/01/2023 - 19:59

Η Γεωργία Παΐζη χορογράφος και μέλος του Σωματείου Εργαζομένων στο Χώρο του Χορού περιγράφει τη δική της σκληρή εμπειρία έμφυλης κακοποίησης.


Όταν ξεπήδησε το ελληνικό metoo, αρκετοί φανεροί ή καμουφλαρισμένοι πολέμιοι, πόνταραν στη γρήγορη αποδυνάμωση του. Θεωρούσαν ότι συνιστά ένα, ακίνδυνο για την πατριαρχική τάξη, trend που θα ξεθυμάνει ή θα απονευρωθεί μέσω της τηλεοπτικοποίησης του.

Της Μαρίας Λούκα για το NEWS 24/7:

Για πολλές γυναίκες, όμως, θηλυκότητες και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που είχαν μεγαλώσει σε συνθήκες κανονικοποιημένης και μη ομολογημένης βίας, ήταν σαφές πως επρόκειτο για μια τομή που θα έχει διάρκεια, ένταση και αποτύπωμα. Κι έτσι είναι. Παρά τις προσπάθειες υποτίμησης, τις ανοιχτές επιθέσεις από τις λεγόμενες «ομάδες δικαιωμάτων των ανδρών», τις θεσμικές παλινωδίες και απογοητεύσεις, ανοίχτηκε ένας χώρος. Τον άνοιξαν οι επιζώσες και τα επιζώντα άτομα με τα χέρια τους, με τους λυγμούς τους, με τις ιστορίες τους, απαλύνοντας το αίσθημα μοναξιάς και ντροπής που βίωνε η καθεμία ξεχωριστά γι’ αυτό που κουβάλαγε. Βέβαια, μένουν πολλά ακόμα να ειπωθούν, πολλές πληγές να επουλωθούν, πολλοί κακοποιητές που νομίζουν ότι μπορούν χωρίς καμία αυτοκριτική και καμία επανόρθωση να σουλουπώσουν το προφίλ τους, καπηλευόμενοι τους φεμινιστικούς αγώνες, να αποκαθηλωθούν. Δεν υπάρχει κατάλληλος χρόνος. Ο κατάλληλος χρόνος είναι εκείνος, όπου μια γυναίκα επιζώσα έμφυλης βίας, αποφασίζει ότι θέλει να μιλήσει. Μπορεί να μην το αποφασίσει και ποτέ. Δεν έχει καμία τέτοια υποχρέωση. Αν, όμως, και όταν αποφασίσει να μιλήσει είναι υποχρέωση της κοινωνίας και της Πολιτείας να την ακούσουν.

Η Γεωργία Παΐζη είναι εκπαιδεύτρια κίνησης, χορογράφος και μέλος του Σωματείου Εργαζομένων στο Χώρο του Χορού. Η δική της εμπειρία έμφυλης κακοποίησης είναι πολύ σκληρή, συνέβη πριν αρκετά χρόνια μ’ ένα γνώριμο μοτίβο που ανακυκλώνονταν για δεκαετίες στους καλλιτεχνικούς και όχι μόνο χώρους και που παρέμενε αποσοβημένο στο πλαίσιο της «καλλιτεχνικής ιδιοτροπίας». Μετά από μακροχρόνιες προσωπικές και συλλογικές διεργασίες και με έναυσμα το metoo εκμυστηρεύτηκε αυτό που της είχε συμβεί σε προσωπικούς και επαγγελματικούς κύκλους. Πρόσφατα ανακάλυψε ότι ο άνδρας που κακοποίησε την ίδια (και άλλες γυναίκες) εξακολουθεί όχι απλά να είναι αμετανόητος και δραστήριος στον κλάδο αλλά επιχορηγήθηκε κιόλας από το Υπουργείο Πολιτισμού για να εκπονήσει ένα πρόγραμμα κατά της έμφυλης βίας για παιδιά και εφήβους.

Η Γεωργία ενημέρωσε το Υπουργείο με επιστολή και κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά στην εισαγγελία, έχοντας προφανώς υπόψη της ότι το αδίκημα νομικά είναι παραγεγραμμένο, ωστόσο κοινωνικά και ηθικά παραμένει επιλήψιμο, ελλοχεύοντας κινδύνους για άλλες νεαρές γυναίκες. Σήμερα αποφασίζει να μιλήσει δημόσια, σαν ένα διάβημα έγνοιας προς την κοινότητα, σαν έναν ακόμα μικρό και πολύτιμο κρίκο στην χειραφετητική αλυσίδα του metoo.

(Προειδοποίηση περιεχομένου: Στη συνέντευξη υπάρχουν περιγραφές διάφορων μορφών έμφυλης βίας)

– Γεωργία έχεις βιώσει μια ιστορία κακοποίησης στον καλλιτεχνικό χώρο. Είσαι έτοιμη να τη μοιραστείς δημόσια;
Ναι, είχα κάνει ήδη μια ανάρτηση το 2021 στο προφίλ μου στο facebook, την έχω καταθέσει και μέσω της φόρμας καταγγελιών στο σωματείο μου και τώρα συντρέχουν αρκετοί λόγοι ώστε να τη μοιραστώ και δημόσια. Θεωρώ μάλιστα πως υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά της που είναι άκρως αντιπροσωπευτικά για τις παραβιαστικές – κακοποιητικές συμπεριφορές που επικρατούσαν για χρόνια στο συγκεκριμένο κλάδο. Τον γνώρισα όταν ήμουν σπουδάστρια, σε ηλικία 19 ετών. Εκείνος ήταν 44 ετών, ήδη γνωστός χορογράφος και εκπαιδευτής. Ξεκίνησε γρήγορα από την πλευρά του ένα χειριστικό σκωτσέζικο ντους που αργότερα έμαθα ότι γενικά εφάρμοζε σε κορίτσια τέτοιων ηλικιών στα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά περιβάλλοντα που κινούνταν. Μου καλλιεργήθηκε η ιδέα ότι με ενδιαφέρει η δουλειά του μέσα από διάφορες στρατηγικές. Έτσι βρέθηκα σύντομα να είμαι βοηθός του. Ένα πράγμα που αξίζει να ειπωθεί εδώ είναι ότι αυτό, η μαθητεία, είναι ούτως ή άλλως προβληματική. Είναι ο τρόπος με τον οποίο νεαρά άτομα βρίσκονται συχνά να δουλεύουν χωρίς θεσμικό πλαίσιο, χωρίς όρους εργασίας, χωρίς ωράριο δίπλα σε ανθρώπους έμπειρους και με εξουσία που εναπόκεινται εντελώς στην ηθική τους πως θα τους φερθούν. Επιπλέον, οι τεχνικές χορού που διδάσκει περιλαμβάνουν στα εργαλεία τους το άγγιγμα και την επαφή, τα οποία και εκμεταλλεύεται συνειδητά. Ήταν ένας άνθρωπος στα 44 του. Κι εγώ ήμουν 19. Σήμερα που είμαι 37 καταλαβαίνω πολύ καλά τη διαφορά ηλικίας που έχω από τα παιδιά, στις δραματικές στις οποίες εργάζομαι, που είναι γύρω στα 19. Είναι συγκεκριμένοι οι τρόποι με τους οποίους οφείλω να έχω τη συναίνεση τους στο μάθημα, και μου είναι σαφή τα όρια του τι είναι οκ και τι δεν είναι οκ. Μου είναι πολύ σαφές λοιπόν πλέον, ότι αυτό που μου συνέβαινε το 2005 ήταν grooming. Χειραγώγηση. Εξημέρωση.

Οπότε μέσω αυτής της μεθοδολογίας του grooming, που είναι από τις πλέον διαδεδομένες για άτομα με τέτοια διαφορά ηλικίας και ισχύος, η σχέση σας μετεξελίχθηκε;
Κάπως έτσι. Άρχισε μέσα σε αυτό το ανεπίσημο πλαίσιο εργασίας που δεν ξέρεις, δεν γράφει κάπου, τι ώρα σχολάς και τι περιλαμβάνει η δουλειά σου, η πρόβα να επεκτείνεται προς διάφορες δραστηριότητες. Όπως να πάμε να δούμε μια παράσταση και να τη συζητήσουμε ή να πάμε να συζητήσουμε την πρόβα σπίτι του, ή να πάμε για φαγητό. Έτσι συνέβη τις πρώτες φορές που έμεινα εκεί. Να προσθέσω εδώ ότι έχω πάρα πολλά κενά στις αναμνήσεις μου, ότι ο οργανισμός μου, μετά από αρκετά χρόνια ψυχοθεραπείας, κατάλαβα ότι κάποια στιγμή ανέπτυξε έναν μηχανισμό επιβίωσης που είναι σαν να έχουν σβηστεί ολόκληρα κομμάτια από τη ζωή μου, μόνο και μόνο επειδή ήταν πάνω τους προσκολλημένα τα γεγονότα αυτής της σχέσης, η οποία περιείχε από την αρχή τακτικές ελέγχου, επιβράβευσης και τιμωρίας. Υπήρχε μια ένταση διαρκώς συνεχώς. Η αίσθηση ότι κάνω κάτι λάθος και θα τον εκνευρίσω. Το λάθος μπορεί να ήταν ότι χαμογέλασα σε κάποιον, ότι κάπου θέλω να πάω ή απλά ένα τηλεφώνημα.

Η μνημονική απώθηση είναι ένας μηχανισμός διαχείρισης του τραύματος και εικάζω ότι η ανάκληση είναι επώδυνη και αποκαλυπτική μαζί;
Είναι συγκλονιστικό το πώς θυμήθηκα τον ξυλοδαρμό του 2005. Βρίσκομαι στο Λονδίνο το 2015. Δέκα χρόνια μετά. Είμαι σε ένα μάθημα χορού, και στο στούντιο έχουν κάτι τεράστια ηχεία πάνω σε ρόδες για να τα αλλάζουν θέσεις. Και δεν έχω καταλάβει ότι ή εγώ ή το ηχείο έχει μετακινηθεί και βρίσκομαι ξαφνικά να χορεύω δίπλα του. Στο μάθημα μιας τεχνικής που έχει μια τέτοια, ψυχοφυσική όπως λέμε στην εκπαίδευση του χορού, λειτουργία. Και μια λειτουργία ανασκαφής. Κάτι άνοιξε δηλαδή μέσα μου, ή κάτι έσπασε. Κάποιος μηχανισμός με τον οποίο είχα καταφέρει να κρύβω τι μου είχε συμβεί πριν χρόνια, διαλύθηκε επειδή βρέθηκα στην ίδια θέση, στην ίδια σχέση, στην ίδια απόσταση στον χώρο με ένα ηχείο στη διαπασόνδιαπασών. Και θυμήθηκα. Και ξαφνικά ξεκινάω να κλαίω. Και έρχεται όλη η ανάμνηση. Από εκείνη την πρώτη φορά που με έσπασε στο ξύλο.

Ο τρόμος μου είναι πιο μεγάλος από τον σωματικό πόνο. Θυμάμαι να φωνάζω η μύτη μου, η μύτη μου και εκείνος να το επαναλαμβάνει κοροϊδευτικά. Θυμάμαι τις φωνές μου. Θυμάμαι ότι μένω στο πάτωμα.
Η οποία είναι η εξής: Εγώ κάθομαι σε μια πολυθρόνα. Έχω μείνει έγκυος ύστερα από πιέσεις για επαφές χωρίς προφυλάξεις, καθώς επέμενε ότι είναι «στείρος», μια λέξη που τη χρησιμοποιεί για τον εαυτό του συστηματικά σε διάφορα πλαίσια. Μια αφήγηση για την οποία δεν ξέρω αν έχει προσπαθήσει να παγιδεύσει και άλλες γυναίκες με αυτήν. Ότι αυτός είναι στείρος, αλλά μπορεί να συμβεί ένα θαύμα… και παράλληλα μια ρομαντικοποίηση της δικής μου γονιμότητας αφού είμαι μόλις 20 χρονών. Και μένω έγκυος προφανώς, σε ελάχιστο χρόνο. Μου διαλέγει εκείνος γυναικολόγο. Πάμε κι εγώ κλαίω, έχω τρομάξει, δεν ξέρω καθόλου τι να κάνω. Κάποια στιγμή, παρόλα αυτά επικρατεί η κοινή λογική. Αποφασίζω ότι θα κάνω έκτρωση και αποφασίζω να του το πω. Είμαστε λοιπόν στο σαλόνι του, κάθομαι σε μια πολυθρόνα. Και εκείνος είναι στην άλλη μεριά του δωματίου, δίπλα στο ηχείο και στέκεται. Του λέω ότι θα κάνω έκτρωση και μου κάνει ένα νεύμα, από το οποίο εγώ συμπεραίνω ότι με φωνάζει να με αγκαλιάσει. Αισθάνομαι ότι είναι πολύ φυσικό αυτό, θα έκανα μια επέμβαση, οπότε περίμενα κάπως αντανακλαστικά ότι με φωνάζει να με παρηγορήσει. Σηκώνομαι και τον πλησιάζω στο ηχείο. Και εκείνος με το ένα χέρι δυναμώνει τη μουσική για να μη με ακούνε οι γείτονες και με το άλλο αρχίζει να με χτυπάει. Δεν πιστεύω αυτό που μου συμβαίνει.

Ο τρόμος μου είναι πιο μεγάλος από τον σωματικό πόνο. Θυμάμαι να φωνάζω η μύτη μου, η μύτη μου και εκείνος να το επαναλαμβάνει κοροϊδευτικά. Θυμάμαι τις φωνές μου. Θυμάμαι ότι μένω στο πάτωμα.

Εκείνος βγαίνει από το σπίτι και ακούω τη μηχανή του που φεύγει. Εγώ σηκώνομαι και πηγαίνω μέσα στο δωμάτιό του και κοιμάμαι. Θυμάμαι ότι φευγαλέα μου περνάει από το μυαλό ότι ίσως πρέπει να πάω στην αστυνομία. Αλλά σκέφτομαι ότι είμαι μικρή, δεν είμαι σίγουρη αν μπορώ να πάω για κάτι τέτοιο. Μου λείπει δηλαδή η ενημέρωση, που έλειπε γενικά εκείνα τα χρόνια. Επίσης δεν είναι κάτι που μπορώ να μοιραστώ με τους δικούς μου. Και σίγουρα ντρέπομαι να το πω οπουδήποτε.

Ντρεπόσουν γι’ αυτό που σου είχε συμβεί, σαν να έφταιγες εσύ ή σα να σου άξιζε;

Ναι. Όταν άρχισα να τον συναναστρέφομαι αρκετοί άνθρωποι προσπάθησαν να με αποτρέψουν. Και δασκάλες μου και άσχετοι άνθρωποι. Που μου έλεγαν να προσέχω. Όμως ήταν ένας άνθρωπος που μου ασκούσε γοητεία σε εκείνη την ηλικία. Που ασχολούταν με πράγματα που αγαπώ και που εξαιτίας της εμπειρίας μου μαζί του άφησα ύστερα για πολλά χρόνια. Για χρόνια μετά κουβάλαγα μια ντροπή ότι είμαι γνωστή στην κοινότητά μου ως η δαρμένη η πιτσιρίκα που έμπλεξε με τον χορογράφο και καλά να πάθει. Βλακείες. Αλλά για πάρα πολλά χρόνια δεν έπαιρνα πρωτοβουλίες εξαιτίας όλων αυτών. Σα να είχα εξευτελιστεί σε μια περιοχή και τώρα απαγορευόταν να ξαναμπώ. Στα πράγματα που αγαπώ. Έλειψα έτσι για κάποια χρόνια στο εξωτερικό και γύρισα ένας καινούργιος άνθρωπος για να ξεκινήσω να δουλεύω και να δραστηριοποιούμαι στο χώρο.

Το γεγονός ότι δε μπορούσες να μιλήσεις πουθενά για την κακοποίηση που βίωνες νιώθεις ότι επέτεινε τον εγκλωβισμό σου σε μια τέτοια σχέση;
Λέμε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε αλλά αυτό δεν είναι απολύτως αληθές. Μπορεί, αλλά μέχρι να συμβεί οι άνθρωποι αυτοί επενδύουν χρόνο για να σε απομονώσουν, να σε κάνουν να μην πιστεύεις την κρίση και τη μνήμη σου, να σε εξαρτήσουν από την αποδοχή τους, να σε αποδομήσουν, να είσαι κομμάτια από δω κι από κει. Για να είναι σίγουροι ότι θα δυσκολευτείς να τα μαζέψεις και να σηκωθείς να φύγεις. Αν μπορέσεις. Να πω εδώ ότι εκτός από τον ξυλοδαρμό του 2005, για τον οποίο σας μίλησα, έχω φωτογραφίες από τον ξυλοδαρμό μου το 2007, ενώ υπήρξαν κι άλλα περιστατικά βίας. Δεν έφυγα από αυτή τη σχέση γιατί ήμουν ένας διαλυμένος άνθρωπος. Δεν είχα πουθενά να μιλήσω κι από πουθενά να κρατηθώ. Τις περισσότερες φορές που με έδερνε ήταν γιατί προσπαθούσα να χωρίσω. Ο άνθρωπος με πλάκωνε στο ξύλο, με διέλυε, μου έπαιρνε ό,τι δύναμη είχα μαζέψει για να καταφέρω να τον αφήσω. Στο τέλος παρακαλούσα να μείνω. Το ότι με έδερνε ήταν ο τρόπος με τον οποίο κατάφερνε να θέλω να μείνω στη σχέση. Μετά ερχόταν η συγνώμη, δεν θα το ξανακάνω κλπ. Η απολογία που συνήθως περιελάμβανε και ονόματα άλλων γυναικών τις οποίες είχε χτυπήσει.

Τι ήταν αυτό που σε βοήθησε να αποδεσμευτείς από το κακοποιητικό περιβάλλον;

Η σχέση πρέπει να κράτησε δύο χρόνια. Κατάφερα να τον αφήσω, όμως, εντελώς όταν έγινε η κατάληψη στη Λυρική το Γενάρη του 2009. Είχε συμβεί η δολοφονία Γρηγορόπουλου. Τότε δεν τα είχαμε ακριβώς πια αλλά βλεπόμασταν. Δούλευα πάλι σε μια παράσταση του βοηθός. Μετά τη δολοφονία η κοινότητα των χορευτριών συζητούσε πως θα συμμετέχουμε στις κινητοποιήσεις γιατί τότε δεν είχαμε ακόμα σωματείο. Έτσι αποφασίζεται να γίνει η κατάληψη της Λυρικής – την οποία βεβαίως ο ίδιος προσπάθησε να καπηλευτεί, ψευδόμενος δημοσίως για την παρουσία και τις πρωτοβουλίες του. Γίνεται η πρώτη συνέλευση λοιπόν μέσα στη Λυρική με εκατοντάδες άτομα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να μπαίνω στη συνέλευση μαζί του. Και βλέπω τον κόσμο και του λέω σχεδόν κατά λέξη, αν εγώ είμαι εδώ μαζί σου δεν θα καταφέρω να είμαι με ΑΥΤΟ! Έτσι μπόρεσα και απομακρύνθηκα. Πιάστηκα από τις συλλογικές διαδικασίες. Είναι πολύ σημαντικό αυτό για μένα και η αγάπη που έχω για το σωματείο μας, που φτιάχτηκε αμέσως μετά, έχει πολύ μεγάλη σχέση με αυτό. Εκείνος ο Δεκέμβρης μας έκανε να αισθανόμαστε ότι είμαστε ικανές για οτιδήποτε.

Το metoo λειτούργησε για σένα ενδυναμωτικά, ώστε να αναστοχαστείς τη δική σου εμπειρία και να αποφασίσεις να μιλήσεις;
Σίγουρα. Κοίτα, το κομμάτι της προσωπικής ανακούφισης συνέβη πολύ πριν από όλα αυτά, σε προσωπικό επίπεδο, με τις φίλες και τους φίλους μου. Ένα διάστημα, για καιρό, έβλεπα φίλες και πάνω στην κουβέντα έλεγα «λοιπόν, θα σου πω τώρα κάτι» ή «μπορώ να σου πω τώρα κάτι πολύ άσχημο που μου έχει συμβεί;». Προϋποτίθεται αυτό για να καταφέρεις να μιλήσεις δημόσια. Η αντίδραση των φίλων είναι που σε κάνει να αντιληφθείς ότι το προσωπικό είναι πολιτικό. Όταν έκανα την ανάρτηση, την έκανα με την πεποίθηση ότι με αυτόν τον τρόπο συμμετέχω στη δημόσια κουβέντα που ξεκίνησε με το ελληνικό metoo και άγγιξε με έναν πολύ ουσιαστικό τρόπο και τον χώρο της επαγγελματικής καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Όπως και οι πρόσφατες φεμινιστικές κινητοποιήσεις και ο πολιτικός λόγος που αρθρώνουμε γυναίκες και θηλυκότητες σήμερα. Είναι μια πολύ επίπονη και πολύ ενδυναμωτική στιγμή το σήμερα για εμάς, όπως για τη γενιά μου ο Δεκέμβρης του 2008.

Και φτάνουμε, λοιπόν, στη σύγχρονη φάση που έκανες μια τρομοκρατική διαπίστωση για τη δράση του συγκεκριμένου ανθρώπου. Θες να πεις κάποια πράγματα γι’ αυτό;
Είναι τέλη Οκτώβρη, όταν μια φίλη και συνάδελφος παρατηρεί στον πίνακα εκπαιδευτικών επιχορηγήσεων που δημοσίευσε το Υπουργείο Πολιτισμού το καλοκαίρι, ότι η ομάδα χορού του κακοποιητή μου έχει λάβει επιχορήγηση και αιγίδα για να υλοποιήσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά και εφήβους με θέμα την έμφυλη βία. Η φίλη μου γνωρίζει την ιστορία, δεν πιστεύει στα μάτια της. Έγινε σαφές ότι έπρεπε να κάνω περισσότερα. Ότι αυτό που μου έχει συμβεί, αν μπορώ και αν θέλω, οφείλω να το πω ακόμη πιο καθαρά, γιατί ο άνθρωπος φαίνεται ότι έχει αναπτύξει στρατηγικές αλίευσης νεαρών ατόμων, εργαλειοποιώντας όχι μόνο το ΥΠΠΟΑ, αλλά και τους φεμινιστικούς μας αγώνες. Είναι ανατριχιαστικό. Ένας κακοποιητικός και παραβιαστικός σεξιστής, που ξυλοκοπεί τις συντρόφους του, τις οποίες γνωρίζει συστηματικά στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα στα οποία διδάσκει όταν εκείνες βρίσκονται στο γύρισμα της ενηλικίωσής τους, πήρε την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού για να υλοποιήσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα την έμφυλη βία για παιδιά και εφήβους. Συνέταξα μια επιστολή προς το Υπουργείο, γνωστοποιώντας τα γεγονότα. Επιπλέον, την κοινοποίησα στο καλλιτεχνικό γυμνάσιο που διδάσκει το ίδιο άτομο. Από το Υπουργείο δεν είχα καμία επίσημη απάντηση. Οι μόνες αντιδράσεις που είχα ήταν ανεπίσημες, και αυτές περιορίζονταν στην ερώτηση αν τα έχω καταθέσει όλα αυτά στην εισαγγελία. Αντιλήφθηκα λοιπόν ότι αν είναι να κινητοποιηθεί κάτι, θα πρέπει όλα αυτά να τα πω σε ένα πλαίσιο θεσμικό.

Έκανα τη μηνυτήρια αναφορά γιατί υπάρχουν γυναίκες που ήταν μαζί του πριν από εμένα και μετά από εμένα και ίσως θελήσουν να μιλήσουν. Εγώ έχω υπόψη μου τουλάχιστον άλλες τρεις γυναίκες που έχει προσεγγίσει με τακτικές grooming και που έχει κακοποιήσει, ορισμένες από την ίδια ηλικία που είχα εγώ τότε. Πρόκειται για γυναίκες που είτε μου μίλησαν απευθείας και μου εκμυστηρεύτηκαν την ιστορία τους, είτε σε μια περίπτωση που ο ξυλοδαρμός της είχε συμβεί παρουσία άλλων ατόμων σε χώρο και εν ώρα εργασίας. Δε θα πω λεπτομέρειες γιατί εναπόκεινται στις ίδιες να αποφασίσουν αν, πως και πότε θέλουν να διαχειριστούν το δικό τους βίωμα. Πάντως έκανα τη μηνυτήρια αναφορά γιατί για το ΥΠΠΟΑ η επιστολή μου δεν ήταν αρκετή για να αποσύρει την αιγίδα του, κι αυτό κάνει τα πράγματα επικίνδυνα. Η αιγίδα του ΥΠΠΟΑ δίνει κύρος. Επιπλέον, καλό είναι οι αρχές να γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος αυτός έχει αναπτύξει συγκεκριμένες τακτικές προσέγγισης παιδιών και νεαρών ενηλίκων.

Γεωργία τόσο σε διεθνές, όσο και σε εγχώριο επίπεδο αναπτύσσεται ένα μισογυνικο κίνημα ρεβανσισμού έναντι του metoo με βασικό αφήγημα ότι οι θηλυκότητες «λένε ψέματα». Σε ανησυχεί μήπως συναντήσεις κι εσύ τέτοιες αντιδράσεις;
Όχι δε με ανησυχεί καθόλου. Αυτό μάλιστα που είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό είναι πως κάθε άνθρωπος, κάθε θηλυκότητα, κάθε γυναίκα, που μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία δεν έχει πια κάτι να κερδίσει πέρα από την ανακούφιση ότι έχει καταφέρει να κάνει το σωστό. Για να καταφέρει, ωστόσο, να μιλήσει κανείς δημόσια για κάτι τέτοιο, όλα αυτά τα χρόνια που μεσολαβούν ανάμεσα στο περιστατικό και τη στιγμή που μιλάει δεν έχει πάψει ποτέ να ρωτάει την τον εαυτή εαυτό της γιατί; Γιατί έμεινα; Γιατί δεν έφυγα; Τώρα ξέρω γιατί. Γιατί δεν είχα τα εργαλεία που έχουμε σήμερα για να κατανοήσω εκείνο που μου συνέβαινε. Γιατί δεν είχα την κοινότητα που έχουμε σήμερα για να μου πει προχώρα, αυτό που έχεις να πεις αξίζει να ειπωθεί. Αν ένα μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι ο λόγος για τον οποίο σήμερα εγώ μπορώ να τα πω όλα αυτά είναι γιατί πριν από εμένα έχουν ανοίξει τον δρόμο άλλα άτομα, και αν αυτό ενδυναμώνει εμένα, τότε θέλω να μιλήσω δημόσια για την κακοποίησή μου, συμβάλλοντας ίσως έτσι κι εγώ στο να κρατήσουμε αυτόν τον δρόμο ανοιχτό μέχρι να μην έχουμε άλλες τέτοιες ιστορίες να μοιραστούμε. Όταν ένας άνθρωπος φτάσει να μιλήσει δημόσια το κάνει γιατί νιώθει ότι μπορεί να προσφέρει κάτι στην κοινότητα. Και αυτό είναι ένα συλλογικό κέρδος. Γι’ αυτό να μας πιστεύουν όταν μιλάμε. Γιατί δεν έχουμε κάτι προσωπικό να κερδίσουμε. Απλώς χρειάζεται πάρα πολύς χρόνος για να καταλάβεις ότι αυτό που έχασες δεν αφορά μόνο εσένα. Δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Η έμφυλη βία είναι συστημικό πρόβλημα.

Σε απογοητεύει η στάση του Υπουργείου; Η μη ανταπόκριση;
Από κοινή λογική θα περίμενα από το Υπουργείο να θέλει να αποσύρει την αιγίδα του.

Το κίνημα #metoo έδειξε ότι στις τέχνες υπάρχουν κακοποιητικές συμπεριφορές που στο παρελθόν προωθήθηκαν ως «καλλιτεχνικές πρακτικές». Σχετίζεται πιστεύεις αυτό με κάτι μεγαλύτερο από την ίδια την κοινότητα των παραστατικών τεχνών;
Βεβαίως. Καταρχάς σχετίζεται με το γεγονός ότι η αισθητική του λευκού καπιταλισμού και της πατριαρχίας είναι πολύ βαθιά ριζωμένη σε κάποια από τα θεατρικά και χορευτικά μας κοινά (audiences). Όταν η τελευταία φορά που έρχεσαι σ’ επαφή με την τέχνη ως ανθρώπινη δραστηριότητα είναι στην τετάρτη δημοτικού, έχεις ήδη γαλουχηθεί ως θεατής με μια πολύ συμπλεγματική σχέση με αυτό που θέλεις να δεις, γιατί είναι κάτι που σου έχει αρχικά αποστερηθεί. Κάτι στο οποίο σου έχει απαγορευτεί να συμμετέχεις. Αν είμαστε πολιτισμικά εθισμένοι σ’ ένα θέατρο που είναι προϊόν κακοποίησης των ερμηνευτών και των ερμηνευτριών, πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτό είναι που έχει νομιμοποιήσει ένα είδος εκλεπτυσμένου σναφ, ένα είδος εκλεπτυσμένου τσίρκου βασανιστηρίων, όπως είναι πχ τα έργα του Jan Fabre. Το μετα-δραματικό και το σχεσιακό θέατρο πχ δεν είναι πρωτίστως μια αισθητική επιλογή. Είναι πολιτικές επιλογές. Δε διασφαλίζουν προφανώς τις συμπεριφορές πίσω απ’ την παράσταση, αλλά αν σε αυτές υπάρχει κακοποίηση κανείς δε μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτή είναι μέρος της διαδικασίας, γίνεται στο βωμό της τέχνης, ή άλλες τέτοιες ύποπτες ανοησίες.

Όταν οι σχολές – αυτές που υποτίθεται ότι εποπτεύει το ΥΠΠΟΑ με το ΦΕΚ του 1980 – δεν έχουν επαρκή μεθοδολογικά εργαλεία για τη δημιουργική διαδικασία και τη διδασκαλία αλλά μόνο τεχνικές εκτέλεσης, η βία είναι συχνά εγγεγραμμένη στο πώς οι σπουδάστριες και οι σπουδαστές μαθαίνουν, και άρα αναπόφευκτα στο πώς θα διδάξουν και θα χορογραφήσουν.
Δεύτερον, φυσικά το πρόβλημα συνεχίζεται από τη γενική στην επαγγελματική εκπαίδευση. Σε πολλές περιπτώσεις η κακοποίηση είναι η μόνη μέθοδος ελλείψει μεθόδου. Όταν οι σχολές – αυτές που υποτίθεται ότι εποπτεύει το ΥΠΠΟΑ με το ΦΕΚ του 1980 – δεν έχουν επαρκή μεθοδολογικά εργαλεία για τη δημιουργική διαδικασία και τη διδασκαλία αλλά μόνο τεχνικές εκτέλεσης, η βία είναι συχνά εγγεγραμμένη στο πώς οι σπουδάστριες και οι σπουδαστές μαθαίνουν, και άρα αναπόφευκτα στο πώς θα διδάξουν και θα χορογραφήσουν. Η περιθωριοποίηση της τέχνης είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα της ελληνικής δεξιάς. Και ό,τι περιθωριοποιείται, περιθωριοποιείται για να εξαθλιωθεί, να ελεγχθεί με τη βία και στο τέλος να εξευγενιστεί, να γίνει gentrified. Όπου εξυπηρετεί, τα κακοποιητικά άτομα αισθητικοποιούνται ως «ιερά τέρατα», ενώ οι καλλιτεχνικές σπουδές επιχειρείται να γίνουν αποκλειστικότητα του ιδιωτικού τομέα. Δεν την δεχόμαστε τυχαία αυτήν την απαξίωση. Αυτή η απαξίωση σχετίζεται άμεσα με τις παραβιαστικές τακτικές που αποδομούμε σήμερα με πολύ πόνο και με μεγάλη τρυφερότητα.

Με ποιους τρόπους και με βάση τις διεθνείς καλές πρακτικές, θα μπορούσαν οι εκπαιδευτικοί και επαγγελματικοί καλλιτεχνικοί χώροι να γίνουν ασφαλείς για τις θηλυκότητες και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα;
Με αφορμή και τη συζήτηση για την εξίσωση των πτυχίων των επαγγελματικών δραματικών σχολών και των επαγγελματικών σχολών χορού με απολυτήρια λυκείου, πρέπει ως κοινότητα να εξετάσουμε επιτέλους σε βάθος τη μισαλλοδοξία του εγχώριου συντηρητισμού προς την τέχνη, και πρέπει να την εξετάσουμε παράλληλα με την τοξικότητα που συναντάμε μέσα στην ίδια την καλλιτεχνική εκπαίδευση. Στιγμές όπως αυτή, που η κυβέρνηση βγάζει πάνω μας όλο της το σύμπλεγμα, είναι οι πιο γόνιμες στιγμές για να οραματιστούμε και να αρχίσουμε να οργανώνουμε τους χώρους εκπαίδευσης και εργασίας μας ως χώρους τρυφερούς που μπορούν επιτέλους να προστατευτούν απ’ το κληρονομικό τραύμα του «απόκληρου, του καταραμένου, του απόβλητου, του προβληματικού καλλιτέχνη και του ιερού τέρατος». Η διαβάθμιση των σπουδών μας δεν είναι απλώς ζήτημα εργασιακών δικαιωμάτων. Χρειαζόμαστε το πλαίσιο και την ισότιμη πρόσβαση στα κεκτημένα της ακαδημαϊκής κοινότητας διεθνώς ώστε, μεταξύ άλλων, να περιοριστούν κακοποιητικά άτομα. Τα προβλήματα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, πόσο μάλλον αυτά που άπτονται της έμφυλης βίας, είναι συστημικά. Το metoo εγκαινίασε νέα εργαλεία έτοιμα να διαχυθούν, όπως τα εργαλεία συναίνεσης και συμπερίληψης που μοιράζονται διεθνώς οι Intimacy Coordinators, και οι διαδικασίες αυτομόρφωσης που πραγματοποιούν τα σωματεία μας. Αν έχω το χώρο να προτείνω κάτι είναι τα εξής: Ιntimacy Coordinators σε κάθε σχολή και σε κάθε παραγωγή, θεσμοποίηση της μαθητείας, και συστηματικές ενημερωτικές επισκέψεις των σωματείων στα εργασιακά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Πόσο μάλλον στα περιβάλλοντα που χρηματοδοτούνται ή εποπτεύονται από δημόσιους φορείς. Το ΣΕΧΩΧΟ, το σωματείο μας, κάνει ήδη σπουδαία δουλειά, μεταξύ άλλων και μέσα από το Παρατηρητήριο Παραβιαστικών Συμπεριφορών και το Δίκτυο Υποστήριξής του . Και χρειαζόμαστε επιτέλους απεμπλοκή από το ΥΠΠΟΑ. Δεν μπορεί το ΥΠΠΟΑ να εποπτεύσει την καλλιτεχνική εκπαίδευση. Χρειαζόμαστε Ακαδημίες Τεχνών και Πανεπιστημιακά Τμήματα.

Γεωργία σ’ ευχαριστώ πολύ για την εμπιστοσύνη και το μοίρασμα. Πως θα ήθελες να κλείσεις αυτή τη διήγηση; Τι έχει σημασία για σένα εξιστορώντας μια τόσο πληγωτική εμπειρία;
Κάτι έχει ήδη αλλάξει, Μαρία. Νιώθω απίστευτη ευγνωμοσύνη που τη ζω αυτή την περίοδο, με τις φίλες, τις συναδέλφισσες και τις μαθήτριές μου. Δεν υπάρχει τίποτε πιο τρυφερό και τίποτε πιο αιχμηρό από αυτήν την κοινότητα. Κάτι έχει ήδη αλλάξει και είμαστε μέρος του. Εγώ σ’ ευχαριστώ για τον χώρο και τη φροντίδα.

Fountains of Mojitos, μια παράσταση χορού που σχολιάζει τα γυναικεία στερεότυπα

Τρίτη, 29/11/2022 - 22:03

Συνέντευξη στη Μαρία Κωνσταντοπούλου

Η χορογράφος Εύη Δημητρίου μας μιλά για την παράσταση χορού Fountains of Mojitos, που θα παρουσιαστεί την Τρίτη 13 Δεκεμβρίου, στις 21.00, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Μιλήστε μας για την παράσταση σας και τους συνεργάτες σας;

Μέσα από την παράσταση, στόχος μας είναι να εκθέσουμε στερεότυπα που επικρατούν γύρω από τη γυναίκα και να αναδείξουμε διάφορες πλευρές της. Ασχολούμαστε με το πώς βιώνει τη σεξουαλικότητα, την εγκυμοσύνη, το αλλαγμένο σώμα της, καθώς και τη συναισθηματική της πορεία. Από την ντροπή μέχρι την ευχαρίστηση, από τη σιωπηλή αμηχανία στο γέλιο, από τη συνεσταλμένη αυτο-εξερεύνηση αισθησιακών ή δυναμικών συναντήσεων σε ενθουσιώδεις συναντήσεις συνύπαρξης.

Για την παράσταση προσκάλεσα μια ομάδα χορευτριών που θαυμάζω τόσο ως καλλιτέχνες όσο και ως άτομα. Μια ομάδα που μοιράζεται τους ίδιους προβληματισμούς. Όλες οι χορεύτριες έχουν ήδη χαράξει μια σημαντική πορεία στον χορό, και έχουν αφήσει το δικό τους στίγμα στον χώρο.  Επίσης, η κάθε χορεύτρια παρόλο που στο παρόν στάδιο έχει βάση την Κύπρο, κατάγεται από διαφορετική χώρα που αυτό σημαίνει και διαφορετικές αναφορές.  Η ομάδα απαρτίζεται από τη Ράνια Γλυμίτσα από την Ελλάδα, τη Μιλένα Ούγκρεν Κούλας από τη Σερβία, τη Julia Brendle από τη Γερμανία και την Ελευθερία Σωκράτους από την Κύπρο.

Επέλεξα αυτές τις συγκεκριμένες γυναίκες, διότι ήξερα ότι ανάμεσά μας, μπορούν να συζητηθούν πολλά από τα θέματα που με απασχολούν, όπως η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το πώς μια γυναίκα- μητέρα - χορεύτρια συνεχίζει την καριέρα της, το κατά πόσον το σύστημα ή η κοινωνία βοηθούν σε αυτό, πώς ανταποκρίνεται στις μεταβολές του σώματος, ποια είναι τα στερεότυπα που επικρατούν γύρω από τη γυναίκα. Μέσω όλων αυτών των ανταλλαγών, είτε σε φιλοσοφικό επίπεδο είτε σε σωματικό, στο στούντιο δημιουργείται η παράσταση «fountains of mojitos», ένα σύμπαν τεσσάρων γυναικών στο οποίο ο θεατής εισέρχεται και αφήνεται ελεύθερος να ταξιδέψει μέσω σκέψης και ενέργειας. 

Δραματουργός της παράστασης είναι ο παγκοσμίου φήμης Βέλγος δραματουργός Guy Cools. Tον σχεδιασμό φωτισμού ανέλαβε ο συνεργάτης της ομάδας Aleksandar Jotovic και τα κοστούμια επιμελήθηκε η Κρίστια Μιχαηλίδου.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το χορό και ποιο είναι το μήνυμα των χορογραφιών σας

Με τον χορό ασχολήθηκα από πολύ μικρή. Γύρω στα τέσσερά μου χρόνια άρχισα και εγώ μπαλέτο όπως τα πλείστα κορίτσια τότε, και συνέχισα με μπαλέτο και μοντέρνο χορό μέχρι τα 17 μου.  Μετά έφυγα για σπουδές στην Αγγλία και αποφοίτησα σε επιστημονικό κλάδο.  Είχα όμως έντονη την ανάγκη του χορού στη ζωή μου και γι’αυτό επέστρεψα σε αυτόν με σπουδές στο Trinity Laban Conservatoire of Music and Dance στο Λονδίνο και έπειτα με υποτροφία στο Limon Institute. Το ότι χρειαζόμουν τον χορό ως μέρος της ύπαρξης μου ήταν μία πολύ συνειδητή απόφαση. Με τα χρόνια συνειδητοποίησα ότι η χορογραφία αποτελεί τον δικό μου προσωπικό τρόπο να εκφράσω την άποψή μου για κοινωνικοπολιτικά θέματα.  

Στις παραστάσεις μου δημιουργώ μικρά ανοίγματα επικοινωνίας, ως τόπους και χρόνους συνάντησης με το κοινό. Εκεί ανάμεσα, μπορούν να συντελεστούν οι πιο βαθιές αλλά και προσωπικές μετατοπίσεις. Αυτό ισχύει και για τους ίδιους τους θεατές αλλά και για τους περφόρμερ. Ερευνώ και εκθέτω ζητήματα γύρω από τη γυναίκα, την πατριαρχία, την ταυτότητα, το φύλο, τη σεξουαλικότητα, μέσα από τη φεμινιστική προοπτική, και συχνά με μια παιχνιδιάρικη διάθεση.

Πέραν του αποτελέσματος της παράστασης, σημαντική είναι για μένα η ίδια η χορογραφική διαδικασία. Η “ηθική” της πρόβας και η ατμόσφαιρα που προκύπτει την ώρα της δημιουργίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας. Έτσι, οι συντελεστές είναι ταυτόχρονα συν-δημιουργοί της παράστασης, και έχουν τον χώρο να εκφράσουν τις δικές τους απόψεις.

Σκέψεις και συναισθήματα που δημιουργεί η παράσταση σας στον θεατή;

Όπως γράφει και ο δραματουργός της παράστασης Guy Cools, «οι χορευτές βρήκαν μια γλώσσα του σώματος που επιτρέπει στον θεατή να κρυφακούσει τις οικείες συζητήσεις τους, και να βιώσει ένα αντίστοιχο συναισθηματικό και ενεργειακό ταξίδι.»

Εννοείται ότι για τον κάθε θεατή αυτό το ταξίδι θα είναι διαφορετικό. Θα βασίζεται στις ξεχωριστές βιωματικές του εμπειρίες αλλά και τους συνειρμούς που θα κάνει, καθώς παρακολουθεί την παράσταση.

Πώς αποφασίσατε να κάνετε μια παράσταση με θέμα τη γυναίκα και διάφορες καταστάσεις που βιώνει καθημερινά;

Μέσα από την πορεία μου στον χρόνο και την εναλλαγή των ρόλων και των ιδιοτήτων που αποκτούσα -κόρη, μαθήτρια, περφόρμερ, σύντροφος, μητέρα, πολίτης- άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι το σώμα είναι ένα μέσo για να επιβάλουν οι διάφοροι θεσμοί (οικογένεια, σχολείο, πολιτεία κτλ.) τις πολιτικές τους. 

Παρατηρούμε όλο και πιο συχνά τις επιβολές που γίνονται στο σώμα είτε άμεσα - για παράδειγμα μέσα από τη σεξουαλική παρενόχληση κυρίως γυναικών - είτε με έμμεσο τρόπο - μέσα από κοινωνικά ταμπού και τις προσδοκίες της κοινωνίας. Βιώνουμε επίσης, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, πολιτικές αποφάσεις που αφορούν το σώμα μας.

Όλες αυτές οι επιβολές στο σώμα, κοινωνικές και πολιτικές, μας δημιουργούν ένα φόβο, μια ανασφάλεια για τη σχέση μας με το ίδιό μας το σώμα. Αισθάνομαι ότι ξεχάσαμε τη δύναμη που έχει, και χάσαμε την εμπιστοσύνη στο σώμα μας. Μαζί και την εμπιστοσύνη στην προσωπική μας κρίση. 

Με έναυσμα τη δική μου προσωπική ματιά στις αντιθέσεις μεταξύ του τι θέλω και τι εγώ έχω ανάγκη, αλλά και το τι αναμένουν οι άλλοι από εμένα, εξέτασα το ερώτημα: πώς το προσωπικό μπορεί να γίνει συλλογικό; Kάπως έτσι, άρχισε η καλλιτεχνική έρευνα για την παράσταση. Προσκάλεσα τέσσερις γυναίκες χορεύτριες και παράλληλα μητέρες που θαυμάζω τόσο ως καλλιτέχνες όσο και ως άτομα. Μέσα από μια διαρκή ανταλλαγή σκέψεων, πεποιθήσεων και κινησιολογικής έρευνας, προέκυψε η παράσταση Fountains of Mojitos.

Τι λειτουργεί ως πηγή έμπνευσης για εσάς;

Εμπνέομαι από τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, τις εικαστικές τέχνες αλλά και από την ίδια την καθημερινότητα. Για τη συγκεκριμένη παράσταση, επηρεάστηκα από τη φεμινίστρια συγγραφέα Rebecca Solnit και το βιβλίο της, Men explain things to me, το οποίο με ειρωνικό και χιουμοριστικό τρόπο πραγματεύεται στερεοτυπικές συμπεριφορές γύρω από την πατριαρχία και το φύλο. 

Η Εύη Δημητρίου

Η χορογραφική δουλειά της Εύης Δημητρίου έχει ως εναρκτήρια βάση την ανάγκη της να βρει νέους τρόπους επικοινωνίας με το κοινό. Μέσα από ένα συνεχή πειραματισμό πάνω στις έννοιες «χορός-παράσταση-περφόρμερ-θεατής», επιδιώκει να δημιουργήσει μικρά ανοίγματα επικοινωνίας, ως τόπους και χρόνους συνάντησης με το κοινό, εκεί όπου πιστεύει πως μπορούν να συντελεστούν οι πιο βαθιές αλλά και προσωπικές μετατοπίσεις, τόσο για τους ίδιους τους θεατές αλλά και για τους ίδιους τους περφόρμερ.
 
Η χορογραφική της έρευνα εστιάζει στις έννοιες της κοινωνικής δικαιοσύνης.  Οι παραστάσεις της ερευνούν και εκθέτουν ζητήματα γύρω από την γυναίκα, την πατριαρχία, την ταυτότητα, το φύλο, την σεξουαλικότητα, από την φεμινιστική προοπτική, συχνά με  παιχνιδιάρικη προσέγγιση.
 
Σπούδασε χορό στο Laban Centre, Λονδίνο και με υποτροφία στο Limon Institute Νέα Υόρκη.  Είναι υπότροφος του Danceweb Scholarship Program 2004 και του Ε-motional Bodies & Cities 2011. Ήταν προσκεκλημένη καλλιτέχνης στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα “Act Your Age” 2012-14 μία συνεργασία Ολλανδίας, Ιταλίας και Κύπρου.
 
Τα έργα της  έχουν παρουσιαστεί σε διάφορα θέατρα και φεστιβάλ στην Κύπρο και έχουν προσκληθεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ στην Κορέα, Ιταλία, Γερμανία, Σουηδία, Κροατία, Λετονία, Ιρλανδία, Ρουμανία, Τουρκία, Κένυα, Ελλάδα, Ισλανδία, Σουηδία, Λιθουανία, Ισπανία, Γαλλία.  Η ομάδα Εν δράσει στηρίζεται από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Aθλητισμού και Νεολαίας, και είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της  Στέγη Σύγχρονου Χορού Λεμεσού.
 
Παράλληλα βοήθησε στην εξέλιξη του σύγχρονου χορού στην Κύπρο ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Στέγης Σύγχρονου Χορού Λεμεσού και μέλος της επιτροπής της Νέας Κίνησης Ομάδων Χορού, Χορευτών και Χορογράφων.

 

 

 

Συντελεστές Παράστασης:

Ιδέα/Χορογραφία: Εύη Δημητρίου

Σε συνεργασία με τις χορεύτριες: Ράνια Γλυμίτσα, Μιλένα Ούγκρεν Κούλας, Julia Brendle, Ελευθερία Σωκράτους

Δραματουργία: Guy Cools

Σχεδιασμός Φωτισμού: Αλεξάντερ Γιότοβικ

Στυλιστική επιμέλεια: Κρίστια Μιχαηλίδου

Φωτογραφία: Παύλος Βριωνίδης

Παραγωγή: Ομάδα Εν δράσει

Στηρίζουν οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υφυπουργείο Πολιτισμού της Κύπρου και η  Στέγη Σύγχρονου Χορού Λεμεσού.

Παραστάσεις:

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Πειραιώς 206, Ταύρος

Ώρα έναρξης παραστάσεων: 21:00

Διάρκεια: 50'

Είσοδος Δωρεάν

Trailer: www.vimeo.com/388793045

Επικοινωνία:

www.eviedemetriou.com

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.@Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Facebook: @eviedemetrioudanceartist

Instagram: evie.demetriou

 

Αθανασία Κανελλοπούλου: Χωρίς επιθυμία και φόβο δεν μπορεί να υπάρξει καμιά εικόνα

Παρασκευή, 29/04/2022 - 09:59

Της Μαρίας Κωνσταντοπούλου

Η χορογράφος Αθανασία Κανελλοπούλου μας μιλά για την παράσταση της Nadja-Who Am I? που θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα 9 και την Τρίτη 10 Μαϊου 2022 στο Σύγχρονο θέατρο.

Ποιο είναι το μήνυμα/κεντρική ιδέα του έργου;

Κύρια έμπνευση του έργου ‘’Nadja-Who Am I?’’ στάθηκε το φωτογραφικό υλικό της Αμερικανίδας Φωτογράφου Francesca Woodman. Οι φωτογραφίες της κινούνται διαρκώς σε ένα μεταίχμιο, σε έναν ενδιάμεσο οριακό χώρο, μεταξύ ορατού και αόρατου, φανταστικού και πραγματικού, ζωής και θανάτου. Οι αναφορές της σε αρχετυπικές μορφές,  σύμβολα και λογοτεχνικά κείμενα του υπερρεαλισμού, μια λυρική μετατόπιση της πραγματικότητας σε άλλα επίπεδα, αλλά και μια βαθιά προσωπική μου ανάγκη να ερευνήσω πτυχές της γυναικείας ταυτότητας και φύσης, ξεδίπλωσαν τον χορογραφικό καμβά. Ένα βασικό στοιχείο των εικόνων της είναι η αργή ταχύτητα, και ως αποτέλεσμα οι φωτογραφίες της φαίνονται θολές, φευγαλέες. Σαν ένα φάντασμα να κινείται μαζί της στο χώρο, ή ένας άλλος εαυτός. Ή σαν να κλείνει συνωμοτικά το μάτι στον θάνατο και στην τρέλα.  Όπως και η ‘’Νάτζα’’ του Μπρετόν, ένα βιβλίο-σταθμός όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για πολλούς συγγραφείς. ‘’Ποιος είμαι’’; Με αυτή την ερώτηση  ξεκινάει ο Αντρέ Μπρετόν το βιβλίο του ‘’Νάντια’ ή Νάτζα, όπως  προφέρεται συνήθως.

Ποια είναι όμως η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, που τόσο επηρέασε τη Francesca Woodman, και κατ΄επέκταση τη χορογραφική σύνθεση του έργου ‘’Nadja-Who Am I?’’;

Η Νάτζα είναι τόσο αληθινή όσο μια ιστορία ανάμεσα σε δύο άγνωστους ταξιδιώτες. Ένα άπιαστο βλέμμα. Έρχεται για να διώξει το πέπλο από την όραση του ανθρώπου για να μπορέσει να δει την άλλη πλευρά της φύσης του, όχι αυτή του καθήκοντος, αλλά της επιθυμίας. Πόσο πραγματικό είναι το πρόσωπό της; ‘’Πραγματικό είναι αυτό που έχει φωτογραφηθεί’’ κατά τη Susan Sontag. Και εδώ ακριβώς έρχεται η φωτογραφία  σαν επαναστατική πράξη, ως μέσο αντίστασης στη φθορά και στο αναπόφευκτο τέλος. Γιατί φωτογραφίζοντας κάτι το καθιστάς αιώνιο. Ποια πραγματικά είναι η Νάτζα; Ίσως μια αλλόκοτη σύνθεση πραγματικότητας και φαντασίας που δημιουργεί μια νέα υπερ-πραγματικότητα που ξεπερνάει τα όρια του αισθητού. Ίσως η επιθυμία για αυτό που θα ήθελα να είμαι ή τίποτα περισσότερο από ένα αίνιγμα, όπως είναι και ή ίδια η ύπαρξη άλλωστε. Ή όπως αναρωτιέται και ο Μπρετόν για τη Νάτζα: ‘’Ποια είσαι; -Είμαι μια περιπλανώμενη ψυχή’- ‘’Καθόλου στατική, δηλαδή κλεισμένη μέσα στο πέτρινό της όνειρο,  ούτε υποταγμένη στον ξέφρενο καλπασμό’’.

Ποιος είναι ο κύριος άξονας του έργου;

Το έργο έχει κύριο άξονα τις φωτογραφίες της Woodman, που σε τόσο νεαρή ηλικία έδωσε τέλος στη ζωή της. Ολόκληρη η χορογραφική σύνθεση του έργου ξεδιπλώνει πτυχές από το έργο και τη ζωή της, παρουσιάζοντας όχι την πραγματικότητα, αλλά την εικόνα της πραγματικότητας, σαν μια σπουδή που ενίοτε παρεισφρέει το ‘’punctum’’, μια μικρή αμυχή,  ένα λάθος, που όμως χωρίς αυτό η φωτογραφία και κατ΄επέκταση η Τέχνη θα ήταν ανούσια. Το ‘’punctum’’ ήταν το κεντρί στη ζωή της Nadja και της Francesca, καθώς και οι δυο χάνονταν και παραπλανιόντουσαν σε λαβύρινθους του νου και της φαντασίας, για να συναντηθούν αργότερα στον καθρέπτη του κόσμου. Πέρα λοιπόν από τις καθημερινές συμβάσεις, κάπου εκεί έξω περιπλανιέται μια Νάτζα, που σπάει διαρκώς τους φραγμούς και τους νομοτελειακούς κανόνες. Χωρίς επιθυμία και φόβο δεν μπορεί να υπάρξει καμιά εικόνα.

Η Αθανασία Κανελλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Έχει σπουδάσει με υποτροφία κλασσικό και σύγχρονο χορό στη ‘’Rambert School of Ballet and Contemporary Dance’’ στο Λονδίνο και στη Σχολή της Martha Graham στη Νέα Υόρκη. Έχει επίσης σπουδάσει Ισπανική Γλώσσα και Πολιτισμό στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της Πάτρας και παραδοσιακή μουσική (πολίτικο λαούτο). Επί 18 συναπτά έτη έζησε στο εξωτερικό και συνεργάστηκε με πολλές ομάδες σύγχρονου χορού,  όπως  Les Ballets C de la B/ Koen Augustijnen (2008-2010), Tanztheater Wuppertal PinaBausch, (guest artist 2002-2008), Jasmin Vardimon Company( 2006-2008), Cocoondance, Alexandra Waierstall, Gregor Zoellig( Tanztheater Osnabrueck),  In jung Jun, Guy Weissman, Rami Levi, Jossi Berg κ.α .

Από το 2008 έχει χορογραφήσει συνολικά 18 έργα , πολλά εκ των οποίων έχουν παρουσιαστεί σε πολλά φεστιβάλ στην Ευρώπη,  Μέση Ανατολή και Β. Αφρική. (Παλαιστίνη, Γερμανία, Πολωνία, Ισπανία, Mάλτα, Τουρκία, Κύπρο, Πορτογαλία, Αγγλία, Ισλανδία, Αίγυπτο κ.α).  Η χορογραφική της έρευνα αφορά σε θέματα κοινωνικο-πολιτικά και σε μια βαθύτερη εμβάθυνση και κατανόηση της ανθρώπινης φύσης. Έχει προσκληθεί ως χορογράφος  από την ομάδα Σύγχρονου Χορού της Μάλτας ( Zfin Malta Dance Ensemble)  την ομάδα της Jasmin Vardimon, (JV2), το Κέντρο Σύγχρονου Χορού στο Κάιρο, την Ακαδημία Τεχνών της Ισλανδίας, ( Iceland Academy of Arts), την ομάδα Σύγχρονου Χορού της Παλαιστίνης, Sareyyet Ramallah, το πανεπιστήμιο της Μάλτας (Dance Studies University of Malta), την Ακαδημία Χορού της Νορβηγίας. Παραδίδει σεμινάρια σύγχρονου χορού, χορογραφίας και αυτοσχεδιασμού σε ομάδες και σε Ακαδημίες Χορού,  όπως  Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης,  SEAD Academy Αυστρία , Greenwich DanceAgency, Mimar Sinan University of Fine Arts  Istanbul, Iceland Academy of Arts,Dance Studies University of Malta, Vibra Slovenia,  Garage 29 Βρυξέλλες, Club Zak Πολωνία,  Seoul Arts Centre, Cairo Contemporary Dance Centre κ.α.  Από το 2017 μέχρι σήμερα διδάσκει στη Σχολή Χορού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και από το 2021 διδάσκει Αυτοσχεδιασμό και Χορογραφία στην ΚΣΟΤ. To 2018 ίδρυσε την ομάδα ‘’Athanasia Kanellopoulou Performing Arts’’ ως πλατφόρμα καλλιτεχνικής έρευνας και ανταλλαγής.

http://athanasiakanellopoulou.blogspot.com/

Δείτε το τρέιλερ της παράστασης εδώ: https://vimeo.com/696875462

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ημερομηνίες Παραστάσεων: 9-10 Μαΐου 2022
Ώρα: 21.00
Διάρκεια: 55 λεπτά
Χώρος: Σύγχρονο Θέατρο, Ευμολπιδών 45, Αθήνα 118 54, (Μετρό Κεραμεικός)
Εισιτήριο: Γενική είσοδος: 12 ευρώ | Άνεργοι/φοιτητές/άνω των 65 : 10 ευρώ
Προπώληση: https://www.ticketservices.gr/event/nadja-who-am-i/

Ηλεκτρονικά στο TicketServices.gr ,  στο εκδοτήριο της TicketServices Πανεπιστημίου 39, τηλεφωνικά στο 2107234567 και στο ταμείο του θεάτρου.

Η χορογράφος Βάσω Γιαννακοπούλου μας παρουσιάζει τη νέα παράσταση της Flutter στο Bios

Πέμπτη, 02/12/2021 - 14:11

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

- Μετά την παράσταση σας Πύθωνος 36, που παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2019 έρχεται η νέα με τίτλο Flutter. Τι συνδέει αυτά τα δυο έργα;

Η ανάγκη να διερευνήσω, παρέα με τους συνεργάτες μου, τη βαθύτερη δομή της ψυχής. Όχι ως μελέτη. Ως ανάγκη περισσότερο, να μοιραστώ με τον κόσμο τις προσωπικές μου ανησυχίες, το δικό μου εσωτερικό ταξίδι στον εαυτό και σε ό,τι μας περιβάλλει. Γιατί πιστεύω πως εκεί μπορεί να συναντηθώ με όλους μας. Αυτό με ενδιαφέρει: η συνάντηση.

- Ο ήρωας της παράστασης στέκεται απέναντι στον κόσμο αλλά κυρίως στον εαυτό του. Πόσο εύκολο ή δύσκολο για έναν δημιουργό να μεταφέρει αυτό το μήνυμα στο κοινό μέσω μιας performance χορού;

Ο χορός είναι αφαιρετική έκφραση κι ως εκ τούτου ποτέ δεν είναι εύκολο να σκιαγραφήσει κανείς την ψυχή, στο μέτρο που δεν θα επιλέξει να στραφεί σε περιγραφές, παρά να κάνει 'βουτιά στο μέσα’. Από την άλλη, η γλώσσα του σώματος πολύ δύσκολα ψεύδεται. Έτσι αν επενδύσει κανείς σε αυτή τη 'βουτιά',  μάλλον δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για βαθιά συνάντηση με το ουσιώδες, που ελπίζουμε ότι θα φέρει και την πηχτή και ζουμερή ατμόσφαιρα της συνάντησης με το κοινό.

- Πως σχολιάζετε την περίοδο πανδημίας για την καλλιτεχνική έμπνευση; Λειτούργησε ενισχυτικά ή αποτρεπτικά αυτός ο εγκλεισμός των ανθρώπων;

Κάθε εμπόδιο αποτελεί ένα είδος ανάσχεσης στην κανονικότητα. Τότε είναι που δημιουργείται καινούργιος χώρος για καινούργιες πιθανότητες, και τότε η φαντασία και άρα η δημιουργικότητα είναι στα καλύτερά της. Έτσι και με την πανδημία. Στερηθήκαμε κι αυτό μας έφερε λαχτάρα.

- Στα σχέδια σας είναι οι παραστάσεις σας να ταξιδεύουν εκτός Αθήνας αλλά και εκτός Ελλάδας;

Αλίμονο. Ποιος δεν θα ήθελε να επικοινωνήσει με μυαλά και ψυχές διαφορετικής κουλτούρας, εντός της επικράτειας αλλά κυρίως εκτός; Μόνο μεγαλύτερο άνοιγμα μπορεί να φέρει μια τέτοια συνθήκη, στη δημιουργία εννοώ αλλά και σε επίπεδο κατανόησης του κόσμου που μας περιβάλλει. Εκεί βέβαια πάντα εγείρονται ζητήματα οικονομικής υποστήριξης ενός τέτοιου εγχειρήματος.

- Μιλήστε μας για την ομάδα που συν εργαστήκατε στη νέα παράσταση σας.

Ας ξεκινήσω από το ότι οι συνεργάτες που επιλέγω λειτουργούν συχνά ως παράγοντες που ενισχύουν την όρεξη και την επιθυμία μου για δημιουργία. Χωρίς αυτούς δεν είναι τίποτα το ίδιο. Έχοντας πει αυτό, είμαι πολύ ευχαριστημένη από τη συνεργασία μου με όλους της ομάδας μας. Εξ ορισμού οι παραστατικές τέχνες είναι ομαδική, συνεργατική υπόθεση. Για εμένα λίγο παραπάνω. Γιατί έχω ανάγκη από τη θερμοκρασία της συντροφιάς, τόσο στη ζωή όσο και στη δημιουργία. 

Η Βάσω Γιαννακοπούλου  γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε χορό στη σχολή χορού της Δ. Γρηγοριάδου, στο φυτώριο της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης (K.Σ.Ο.Τ) και αποφοίτησε από το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών. Αφιερώθηκε στην έρευνα του ανθρώπινου σώματος και αυτό ήταν που την οδήγησε στις μετέπειτα σπουδές της πάνω στη μέθοδο Feldenkrais. Από το 1990 η καριέρα της στον χορό εμπλουτίστηκε με τη συμμετοχή της σε διεθνείς παραγωγές και τη διδασκαλία σύγχρονου χορού. Η πρώτη της χορογραφική δουλειά Night Miror(2003) έλαβε μέρος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας και Φεστιβάλ Χορού Αθήνας. Ιδρύει μαζί με τον φωτιστή Τάσο Παλαιορούτα το χοροθέατρο Νταλίκα (2004), έργα της Δίγωνο (2004), Φύλλο και φτερό (2005), Πουθενά (2006), Ευγενείς αποδράσεις (2008), Η Μαρία πάει στο ποτάμι (2010), Πύθωνος 36 (2019) έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ χορού στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εργάστηκε στην χορογραφική ομάδα των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνα 2004 και τελετής έναρξης των Ευρωπαϊκών Αγώνων Μπακού 2015 υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση και σκηνοθεσία του Δ. Παπαϊωάννου. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Χορού́ με τον οποίο έχουν πραγματοποιήσει σειρά από δράσεις, χορογραφικά εργαστήρια και παραστάσεις σε Φεστιβάλ Χορού  θέατρα και διοργανώσεις ανά την Ελλάδα. Έχει επιμεληθεί την κίνηση σε θεατρικές παραστάσεις με σκηνοθέτες μεταξύ αυτών: Δ. Ξανθόπουλος, D. Olbrychski, Γ. Μαυραγάνη, Ν. Φωσκόλου κ.α.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

15–18 Δεκεμβρίου 2021 / 21.30
ΒΙΟS, Πειραιώς 84

Flutter, η νέα παράσταση χορού-performance της Βάσως Γιαννακοπούλου θα παρουσιαστεί από την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου έως και το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου στο Bios.
Ερμηνεύει ο Νώντας Δαμόπουλος
Αθήνα, σήμερα, τώρα. Το σπίτι ενός άνδρα, ο πιο προσωπικός του χώρος, φιλοξενεί ως κρησφύγετο του αστικού εργένικου μύθου τις εκφάνσεις και τις πτυχές του χαρακτήρα του και αποκαλύπτει τους τρόπους και τα μέσα διαφυγής από την καθημερινότητά του.Μετά το σόλο της γυναίκας που διαμένει στην οδό «Πύθωνος 36», που πρωτοπαρουσιάστηκε τον Μάιο του 2019, ανοίγει η κλειδαρότρυπα του απέναντι διαμερίσματος στη συμβολή με την οδό «Κρίσσης 11».Το κοινό γίνεται θεατής ακόμα ενός ενδιάμεσου χώρου όπου το προσωπικό γίνεται δημόσιο φέρνοντας στο προσκήνιο τον άνθρωπο, που στέκεται απέναντι στον κόσμο, μα πιο πολύ απέναντι στον εαυτό του.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

σύλληψη | χορογραφία: Βάσω Γιαννακοπούλου
ερμηνεία: Νώντας Δαμόπουλος
δραματουργία: Σίμος Πατιερίδης
μουσική | live electronics: Χρύσανθος Χριστοδούλου
σχεδιασμός φωτισμού: Τάσος Παλαιορούτας
σκηνογραφική επιμέλεια | κοστούμι: Κένι Μακλέλαν
κατασκευή καρέκλας: Πέτρος Συρίγος
φωτογραφία: Χριστίνα Γεωργιάδου
βίντεο | φωτογραφία: Αλέκος & Χρήστος Μπουρελιάς
γραφιστικά: Γιάννης Μπαριτάκης
παραγωγή | εκτέλεση: Shared productions
facebook: https://www.facebook.com/dalika.dancetheater

ΒIOS
Πειραιώς 84, Αθήνα
15–18 Δεκεμβρίου 2021
Ώρα έναρξης: 21.30
Διάρκεια παράστασης: 50’
Γενική είσοδος: 10 ευρώ
Κρατήσεις : +30 210 3425335
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/festival/theater/flutter-tis-vasos-giannakopoulou-sto-bios/

Με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού 2020-2021