H Γερουσία της Αργεντινής ενέκρινε, χθες Τετάρτη βράδυ, πακέτο σαρωτικών νεοφιλελεύθερων οικονομικών μέτρων που είχε εισηγηθεί η κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου Χαβιέρ Μιλέι επί της αρχής. Πλέον αναμένεται να αρχίσει η διαδικασία ψηφοφορίας κατ’ άρθρον.

Η διαδικασία βρισκόταν σε αδιέξοδο -36 μέλη είχαν ταχθεί υπέρ και ισάριθμα κατά- προτού ψηφίσει υπέρ η αντιπρόεδρος της χώρας Βικτόρια Βιγιαροέλ. «Για τους Αργεντινούς που υποφέρουν, που περιμένουν, που δεν θέλουν τα παιδιά τους να φύγουν από τη χώρα (...) ψηφίζω ναι», είπε η αντιπρόεδρος, που ως του αξιώματός της είναι πρόεδρος της Γερουσίας.

Έξω από τις αίθουσες του κοινοβουλίου στο μεταξύ μαίνονταν συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και κατασταλτικών δυνάμεων. Τα επεισόδια ξέσπασαν όταν διαδηλωτές προσπάθησαν να σπάσουν την περίμετρο ασφαλείας γύρω από το κοινοβούλιο, όπου συζητείτο ο αμφιλεγόμενος «γενικός νόμος» που ενσωματώνει σειρά ιδιωτικοποιήσεων.

Επτά άνθρωποι, ανάμεσά τους πέντε βουλευτές της αντιπολίτευσης, χρειάστηκαν φροντίδες σε νοσοκομείο, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, καθώς αντιμετώπισαν αναπνευστικά προβλήματα εξαιτίας της εκτεταμένης χρήσης δακρυγόνων από τις αστυνομικές δυνάμεις. 

Οχήματα πυρπολήθηκαν και η αστυνομία προσπάθησε να απωθήσει νεαρούς που πέταγαν αντικείμενα χρησιμοποιώντας πλαστικές σφαίρες, εκτοξευτήρες πεπιεσμένου νερού και δακρυγόνα. Τουλάχιστον δέκα πρόσωπα συνελήφθησαν και εννέα αστυνομικοί τραυματίστηκαν, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος της υπηρεσίας Ασφαλείας. 

Η προεδρία της Αργεντινής έκανε λόγο για «τρομοκρατικές» οργανώσεις, οι οποίες, χρησιμοποιώντας «ρόπαλα, πέτρες και ακόμα και χειροβομβίδες» αποπειράθηκαν να προχωρήσουν «σε πραξικόπημα».

«Γυρίζουμε έναν αιώνα πίσω»

Οι γερουσιαστές συζητούσαν από χθες το πρωί τη νέα εκδοχή του πακέτου μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης Μιλέι, που είχε απορριφθεί στην αρχική μορφή της, που περιείχε 600 άρθρα και υιοθετήθηκε με αρκετές μείζονες τροπολογίες και συνολικά 238 άρθρα από τη Βουλή τον Απρίλιο.

Ανάμεσα στις παραχωρήσεις που αναγκάστηκε να κάνει η κυβέρνηση, που άρχισε να δείχνει περισσότερο πραγματισμό στην πορεία των μηνών, ήταν η μείωση των ιδιωτικοποιήσεων από περίπου σαράντα σε λιγότερες από δέκα. Στο τραπέζι παρέμεινε ωστόσο η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου αερομεταφορέα, της Aerolíneas Argentinas.

Το πρόγραμμα ελαστικοποίησης της αγοράς εργασίας τελούσε επίσης υπό συζήτηση, ενώ φορολογική μεταρρύθμιση, που αρχικά συμπεριλαμβανόταν στον λεγόμενο «omnibus» (γενικό) νόμο, διαχωρίστηκε από αυτόν κι αναμένεται να εξεταστεί χωριστά.

Ο γερουσιαστής της αντιπολίτευσης Μαριάνο Ρεκάλδε έκρινε πως με τον νόμο αυτό, ειδικά τις μεταρρυθμίσεις στην εργατική νομοθεσία, «γυρίζουμε έναν αιώνα πίσω, όταν ο εργαζόμενος δεν είχε κανένα δικαίωμα».

«Δεν μπορούμε να το πιστέψουμε ότι στην Αργεντινή συζητάμε νόμο που μας πάει εκατό χρόνια πίσω», πλειοδότησε ο Φάμπιο Νούνιες, δικηγόρος 55 ετών που διαδήλωνε έξω από το κοινοβούλιο.

«Θεραπεία σοκ» τάζει ο Μιλέι

Πέρα από τον νόμο αυτό, η «θεραπεία σοκ», η «μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή στην ιστορία της ανθρωπότητας», όπως αρέσκεται να επαναλαμβάνει, έχει αρχίσει από τον Δεκέμβριο, με μεγάλη υποτίμηση του πέσο (–54%), «απελευθέρωση» τιμών και ενοικίων, τέλος των επιδοτήσεων των μεταφορών, της ενέργειας, πάγωμα δημοσίων έργων, περικοπές δαπανών παντού και ούτω καθεξής.

Ο πρόεδρος Μιλέι καυχιέται πως «υπέταξε» τον πληθωρισμό, ο οποίος μειώνεται σταθερά τους τελευταίους πέντε μήνες, από το 25% στο 8,8% τον Απρίλιο. Πανηγύρισε επίσης το πρωτογενές πλεόνασμα του πρώτου τριμήνου, κάτι που είχε να καταγραφεί 16 χρόνια.

Οικονομική λιτότητα και ύφεση

Όμως η πολιτική λιτότητας στραγγαλίζει την κατανάλωση, η οικονομική δραστηριότητα έχει καταρρεύσει και η χώρα έχει εισέλθει σε ύφεση, με συρρίκνωση 5,3% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο κι ουδεμία ένδειξη ότι επίκειται ανάκαμψή της άμεσα.

«Από το ΔΝΤ ως τους ξένους επενδυτές, πολλοί παράγοντες λένε πως για να είναι αξιόπιστη η πρόταση (του προέδρου Μιλέι), πρέπει να περάσουν νόμοι από το κοινοβούλιο, να υπογραφτούν συμφωνίες, το κράτος να λειτουργεί λίγο ως πολύ», σύμφωνα με τον Ιβάν Σουλιάκερ, πολιτολόγο στο πανεπιστήμιο Σαν Μαρτίν.

Αλλά έξι μήνες αφότου ανέλαβε την προεδρία, ο Μιλέι ακόμη δεν έχει ως σήμερα εξασφαλίσει κοινοβουλευτική έγκριση ούτε ενός μέτρου, καθώς η κοινοβουλευτική αριθμητική είναι σε βάρος του. Το μικρό κόμμα του, το Libertad Avanza, είναι τρίτη δύναμη στη Βουλή και στη Γερουσία δεν έχει παρά επτά από τα 72 μέλη.

Προτού επανεξετάσει τον «γενικό νόμο», η Γερουσία απέρριψε τον Μάρτιο διάταγμα-ποταμό με μέτρα για την αντιμετώπιση της «κατάστασης έκτακτης ανάγκης» που υπέγραψε με το που ανέλαβε ο πρόεδρος.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΝΤΖΟΥ

Η Αργεντινή επέστρεψε στη Δύση, στην πλευρά της προόδου, της δημοκρατίας και πάνω από όλα στην πλευρά της ελευθερίας», έλεγε ο «αναρχοκαπιταλιστής» πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι, μετά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν. Πανηγύρισε με αυτό το νέο «βάπτισμα φιλίας» με τις ΗΠΑ που του πρόσφερε ο Μπλίνκεν, ο οποίος μάλιστα τον ευχαρίστησε για την αμέριστη στήριξή του στο Ισραήλ (την πρώτη χώρα που επισκέφθηκε ως πρόεδρος) και την Ουκρανία και τον ανήγαγε σε «πόλο αναφοράς» του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών για την «προάσπιση των δημοκρατικών αξιών έναντι των αυταρχικών καθεστώτων».

O Μπλίνκεν, που δεν βλέπει αυταρχισμό στο καθεστώς του Μιλέι ούτε κοινωνική κρίση από τα μέτρα του, δήλωσε πως «ο αργεντίνικος λαός μπορεί να υπολογίζει σε εμάς όσο σταθεροποιεί την οικονομία του». Ανάλογος ήταν κι ο έπαινος της υποδιευθύντριας του ΔΝΤ, Γκίτα Γκόπιναθ, που χαιρέτισε τις «σημαντικές προσπάθειες για την αποκατάσταση της μακροοικονομικής σταθερότητας». Πιο διορατική ωστόσο για τις συνέπειες αυτών των πολιτικών, ζήτησε από τον πρόεδρο να εκμαιεύσει κοινωνική και πολιτική συναίνεση και ιδίως την έγκριση του Κοινοβουλίου για το οικονομικό του πρόγραμμα.

Αλλά ο διάλογος και η διαπραγμάτευση είναι εκτός της ατζέντας του κι ας διαθέτει μόλις 38 από τους 257 βουλευτές και 7 από τους 72 γερουσιαστές. Ετσι το αποκαλούμενο «νομοσχέδιο-λεωφορείο» που επιχειρούσε να αναδιαρθρώσει (διαλύσει) άρδην ολόκληρο το σύστημα αποδομήθηκε: από τα 664 άρθρα απέμειναν μόνο 224, κι αυτά με αρκετές τροποποιήσεις, ώστε ο ίδιος ο Μιλέι το απέσυρε απειλώντας θεούς και δαίμονες και χαρακτηρίζοντας όσους συγκυριακά συμμάχους του καταψήφισαν τα άρθρα του «πουτανίτσες των περονιστών».

Για πρώτη φορά τον Ιανουάριο η Αργεντινή σημείωσε πλεόνασμα, κάτι που δεν έχει συμβεί εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια. Αλλά το όχημα ήταν οι περικοπές συντάξεων, κοινωνικών επιδομάτων και επιδοτήσεων: μόνο οι συντάξεις μειώθηκαν κατά 44% λόγω του πληθωρισμού το πρώτο τρίμηνο και από αυτές κέρδισε σημαντικό μέρος του πλεονάσματος για το οποίο επαίρεται.

Από 49,5% τον Δεκέμβριο η φτώχεια έφτασε στο 57%, σύμφωνα με εκτίμηση του Καθολικού Πανεπιστημίου: 27 εκατ. άνθρωποι από τα 46 εκατ. του πληθυσμού της χώρας, ο μεγαλύτερος αριθμός από την κρίση του 2001-2002.

Οι τιμές των φαρμάκων το τελευταίο δίμηνο αυξήθηκαν κατά 140% και συνολικά η κατανάλωσή τους μειώθηκε κατά 45% γιατί οι πολίτες δεν έχουν να τα πληρώσουν. Οι δε ταρίφες των ιδιωτικών ιατρικών εταιρειών από την ανάληψη του Μιλέι αυξήθηκαν κατά 80-90%.

Ανάλογα, οι τιμές των τροφίμων μόνο τον τελευταίο μήνα αυξήθηκαν κατά 20,4%. Σύμφωνα με τη Unicef, περισσότερα από 3,5 εκατ. παιδιά έπαψαν να λαμβάνουν κάποιο βασικό γεύμα ή μείωσαν τις μερίδες. Τα σχολικά γεύματα καταργήθηκαν. Οι ουρές για ένα πιάτο φαγητό στις «λαϊκές τραπεζαρίες», όπως αποκαλούν τις κοινωνικές κουζίνες, αυξάνουν. Αλλά η κυβέρνηση σταμάτησε την αποστολή τροφίμων σε αυτές που «τρέφουν» κυριολεκτικά πάνω από 5 εκατ. ανθρώπους. Από τις 40.000 κοινωνικές τραπεζαρίες εγγεγραμμένες στο σχετικό δημόσιο μητρώο, οι 10.000 έκλεισαν και οι υπόλοιπες αναζητούν απεγνωσμένα λίγες προμήθειες.

«Kατάργηση μεσαζόντων»

Η δικαιολογία της αρμόδιας υπερυπουργού Ανθρώπινου Κεφαλαίου, Σάντρα Πετοβέλο, είναι πως απαιτείται «αλλαγή του μοντέλου βοήθειας που ισχύει, αναλύοντας τις “πραγματικές” ανάγκες και εξασφαλίζοντας πως η βοήθεια θα φτάνει σε αυτούς που τη χρειάζονται». Μιλά για κατάργηση «μεσαζόντων που σφετερίζονται πόρους». Αλλά στην πραγματικότητα έχει στο στόχαστρό της τις κοινωνικές οργανώσεις που μαζί με τρόφιμα προσφέρουν αλληλεγγύη, κοινωνικοποίηση και μαχητικότητα. Γι’ αυτό και η νέα της στρατηγική είναι να αναθέσει αυτή τη δουλειά σε ευαγγελικές εκκλησίες ή την Cáritas.

Στις αρχές του μήνα η Πετοβέλο αρνήθηκε να συναντήσει τους εκπροσώπους των κοινωνικών οργανώσεων που διαμαρτύρονταν μπροστά στο υπουργείο της ζητώντας τρόφιμα και τους απάντησε αλαζονικά: «Πεινάτε; Ελάτε ένας ένας με όνομα και ταυτότητα και θα λάβετε βοήθεια ατομικά». 10.000 συγκεντρώθηκαν, παρέδωσαν μια λίστα, αλλά κανένας δεν έγινε δεκτός, κανείς δεν έλαβε βοήθεια. Αυτό είναι το μήνυμα όλων των πολιτικών: η εξατομικευμένη «λύση» των συλλογικών προβλημάτων και «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» σε μια κοινωνία απόλυτου ατομικισμού.

O 53χρονος οικονομολόγος και πρώην τηλεπερσόνα έχασε ήδη μέσα σε δύο μήνες 15 μονάδες δημοτικότητας, με το 54% των Αργεντινών να έχει πλέον αρνητική εικόνα γι’ αυτόν έναντι 45% που έχει θετική, κάτι που διαψεύδει τις δηλώσεις ότι εξακολουθεί να έχει τη στήριξη του 56% του πληθυσμού. Οπως διαψεύδεται ο ισχυρισμός του ότι τη δημοσιονομική προσαρμογή την πληρώνει η κάστα, αφού το 76% λέει πως την πληρώνει ο λαός.

Ο Μιλέι είναι ένας από τους εμβληματικούς ηγέτες της παγκόσμιας Ακροδεξιάς που αυτοανακηρύσσονται σωτήρες και μαζί θύματα συνωμοσιών της παλιάς πολιτικής και των μίντια, όπως ακριβώς και ο Τραμπ, γράφει ο Αλεχάντρο Γκρίμπσον σε δοκίμιο στη Revista Anfibia. «Πέρα από τις συνήθεις πρακτικές της Ακροδεξιάς, εφαρμόζει το αξίωμα πως όλα είναι μέρος της νέας βιομηχανίας του θεάματος, ενταγμένο στη στρατηγική που ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ και του Μπολσονάρο, Στιβ Μπάνον, προτείνει: Να πλημμυρίσεις την αρένα με σκατά», γράφει ο Γκρίμπσον. «Το κάνει με τρία βασικά εργαλεία, τη μετα-αλήθεια, τα fake news και τις θεωρίες συνωμοσίας, επιδιώκοντας η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του να ζει νοερά σε μια πραγματικότητα ξένη από τα στοιχεία, τα επιχειρήματα και τα γεγονότα».

Μεταφέροντας αυτόν τον ανοίκειο κόσμο ταξίδεψε το Σαββατοκύριακο στην Ουάσινγκτον για να μετάσχει –ο μόνος Λατινοαμερικανός πρόεδρος μαζί με τον Ναγκίμπ Μπουκέλε του Ελ Σαλβαδόρ– στη Διάσκεψη Πολιτικής Δράσης των Συντηρητικών (CPAC), τη μεγάλη συνάντηση της πιο ριζοσπαστικής αμερικανικής Δεξιάς, που είχε πρωταγωνιστή τον Ντόναλντ Τραμπ, για να παρουσιάσει τα «επιτεύγματα» του καταστροφικού του πειράματος.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Απορρίπτοντας τη «νομιμοποιημένη λεηλασία», το «αλυσοπρίονο», δεκάδες χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν χθες Τετάρτη στην Αργεντινή εναντίον των μεταρρυθμίσεων, των ιδιωτικοποιήσεων και της πολιτικής λιτότητας του ακραίου φιλελεύθερου νέου προέδρου της χώρας Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος, μόλις ενάμιση μήνα αφού ανέλαβε την εξουσία, βρέθηκε μπροστά στην πρώτη μεγάλη κινητοποίηση και απεργία της θητείας του.

«Η πατρίδα δεν πωλείται», «εδώ δεν υπάρχουν κάστες», «το να τρως δεν είναι προνόμιο»: πανό και πλακάτ, κάτω από ομοίωμα του προέδρου Μιλέι, γέμισαν την αχανή πλατεία του κοινοβουλίου, στο Μπουένος Άιρες, στη συγκέντρωση στην οποία κάλεσαν η συνομοσπονδία συνδικάτων CGT —προσκείμενη στον λεγόμενο περονισμό, στην κεντροαριστερή απελθούσα κυβέρνηση—, πολλές ακόμη συνδικαλιστικές οργανώσεις, κοινωνικοί φορείς, η ριζοσπαστική αριστερά…

Σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας του Μπουένος Άιρες, τον Ντιέγο Κράβετς, 80.000 άνθρωποι συμμετείχαν στη συγκέντρωση μπροστά στο κοινοβούλιο. Εκπρόσωπος της CGT ωστόσο είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως μόνο στην πρωτεύουσα διαδήλωσαν μισό εκατομμύριο πολίτες, όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Και στις επαρχίες, στην Κόρδομπα, στην Κοριέντες, στη Ροσάριο και στην Τουκουμάν, μεταξύ άλλων, μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο για διαδηλώσεις με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων.

Ενάμιση μήνα αφότου άρχισε η προεδρία Μιλέι, εν μέσω αληθινού καταιγισμού σχεδίων νόμου για την απορρύθμιση της οικονομίας, υποτίμησης του νομίσματος κατά 54%, μέτρων λιτότητας που εφαρμόζονται ή σχεδιάζονται, «ήρθαμε να υπερασπιστούμε 40 χρόνια δημοκρατίας, να υπερασπιστούμε την πατρίδα», είπε στο πλήθος ο Έκτορ Ντάερ, μέλος της ηγετικής ομάδας της CGT.

«Το να περιφέρεσαι με αλυσοπρίονο είναι ένα πράγμα, το να κυβερνάς είναι άλλο», προϋποθέτει «να αποδέχεσαι τον διάλογο» και «να δείχνεις μέτρο», πρόσθεσε.

«Οργανωμένος αντιμιλεϊσμός»

Στην πρωτεύουσα, οι συγκοινωνίες, τα εμπορικά καταστήματα, οι τράπεζες λειτουργούσαν κανονικά χθες το πρωί. Λεωφορεία και τρένα κυκλοφορούσαν ως τις 19:00, προτού η λειτουργία τους διακοπεί μέχρι τα μεσάνυχτα, με τις αποβάθρες άδειες καθώς τέλειωνε η μέρα.

Οι αερομεταφορές επηρεάστηκαν πολύ περισσότερο. Η Aerolíneas Argentinas ανακοίνωσε πως ακυρώθηκαν 295 πτήσεις, ανάμεσά τους διεθνείς, πλήττοντας «πάνω από 20.000 επιβάτες». Η ζημία, υπολόγισε, θα ξεπεράσει «τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια».

«Η χώρα δεν σταματά», υποστήριξε η υπουργός Ασφάλειας Πατρίσια Μπούλριτς, για την οποία έγινε «μίνιμουμ» κινητοποίηση —δεν συμμετείχαν σ’ αυτή παρά 40.000 άνθρωποι στο Μπουένος Άιρες, υποστήριξε—, σε σύγκριση με τον «αριθμό των ανθρώπων που αποφάσισε να πάει να δουλέψει». Χαρακτήρισε την αντικυβερνητική κινητοποίηση «απόλυτη αποτυχία».

Καταφέρθηκε εναντίον των «μαφιόζων συνδικαλιστών», των «μάνατζερ της φτώχειας» οι οποίοι «αντιστέκονται στην αλλαγή που αποφασίστηκε δημοκρατικά από την κοινωνία».

Ενώ συνδικάτα προεξοφλούν πως η σύγκρουση στην κοινωνία θα κλιμακωθεί πολύ τους επόμενους μήνες, καθώς θα γίνονται αισθητές οι αθροιστικές συνέπειες των πολιτικών λιτότητας και του πληθωρισμού, η χθεσινή κινητοποίηση ήταν «επίδειξη δύναμης, της δύναμης του πεζοδρομίου», με σκοπό να φανεί «η κοινωνική αντίσταση που θα συναντήσει ο Μιλέι», έκρινε ο πολιτολόγος Ιβάν Σουλιάκερ. Και να φανεί επίσης πως, παρότι οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πως ο νέος πρόεδρος παραμένει ακόμη δημοφιλής (θετική άποψη εκφράζει το 47% ως 55%), υπάρχει «οργανωμένος αντιμιλεϊσμός» ήδη.

Για την κυβέρνηση, «δεν υπάρχει εναλλακτική» στην άσκηση πολιτικής λιτότητας για να εξυγιανθεί η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, βαθιά χρεωμένης, και να σταθεροποιηθεί η οικονομία την οποία στραγγαλίζει ο πληθωρισμός (211% σε ετήσια βάση).

Κατηγορεί τα συνδικάτα πως επέλεξαν τη «λάθος πλευρά της ιστορίας» προκηρύσσοντας την απεργιακή κινητοποίηση, που αποτελούσε γι’ αυτήν «απόλυτο παραλογισμό» , καθώς αναγγέλθηκε τον Δεκέμβριο, 18 ημέρες μετά την ορκωμοσία του προέδρου Μιλέι, ενώ οι μεταρρυθμίσεις πήραν τη «δημοκρατική» οδό, κατατέθηκαν στο κοινοβούλιο.

Εκεί, η κυβέρνηση πιέζει να περάσει το γιγαντιαίο πακέτο μεταρρυθμίσεων με εφαρμοστικό νόμο, όμως ο συσχετισμός ισχύος στο κοινοβούλιο —η παράταξη του κ. Μιλέι, το κόμμα La Libertad Avanza («Η ελευθερία προχωρά»), δεν είναι παρά τρίτη δύναμη— την αναγκάζει να αναζητήσει συμβιβασμούς.

Προειδοποίηση στους βουλευτές

Στις διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση τις τελευταίες ημέρες, προσφέρθηκε να αποσύρει 141 από τις 664 αρχικές διατάξεις. Οι ιδιωτικοποιήσεις (αφορούν σε πρώτη φάση 41 δημόσιες επιχειρήσεις), τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, η εκχώρηση ευρύτερων εξουσιών στην κεντρική κυβέρνηση εξαιτίας της «κατάστασης εκτάκτου ανάγκης της οικονομίας», η κατανομή πόρων στις επαρχίες παραμένουν τα βασικά σημεία τριβής.

Η Βουλή θα συζητήσει την επόμενη εβδομάδα μια πρώτη εκδοχή του κειμένου. Η CGT προειδοποίησε τα μέλη της «να αποφασίσουν αν θα σταθούν στο πλευρό των εργαζομένων ή θα τους προδώσουν».

Το προεδρικό εκτελεστικό διάταγμα-ποταμός που προωθήθηκε με κατεπείγουσα διαδικασία στα μέσα Δεκεμβρίου και θέτει το γενικό πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων έχει μπροστά του υφάλους: έχουν κατατεθεί πάνω από 60 προσφυγές στη δικαιοσύνη που το χαρακτηρίζουν αντισυνταγματικό.

Μπροστά στην κινητοποίηση, η κυρία Μπούλριτς διεμήνυσε πως θα ενεργοποιούσε το «πρωτόκολλο» εναντίον των αποκλεισμών δρόμων, που προβλέπει επεμβάσεις ομοσπονδιακών δυνάμεων αν σημειώνονται διακοπές της κυκλοφορίας σε οδικούς άξονες. Υπήρξαν de facto αρκετές, λόγω του όγκου της κινητοποίησης.

«Εδώ αντισταθήκαμε στη δικτατορία, που ήταν καθημερινή άσκηση τρομοκρατίας, δεν θα αντιστεκόμασταν σε αυτή την κλόουν την Μπούλριτς;», σχολίασε ειρωνικά ο Ραφαέλ Κλέτσερ, ακτιβιστής που θέλει «λαϊκή οικονομία» και πήγε να διαδηλώσει εναντίον της «λεηλασίας» της Αργεντινής «διά νόμου».

Δεν είχε αναφερθεί κανένα επεισόδιο αρκετές ώρες μετά το τέλος της συγκέντρωσης στην πλατεία του κοινοβουλίου.

Στους δρόμους βγήκαν χιλιάδες πολίτες στο Μπουένος Άιρες διαμαρτυρόμενοι για την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, γνωστός πλέον ως ο «αναρχοκαπιταλιστής» με το αλυσοπρίονο.

Ειδικότερα, οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πόλης, στην πλατεία όπου βρίσκεται το εθνικό δικαστήριο, για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στις παράνομες, όπως τις χαρακτηρίζουν, μεταρρυθμίσεις που έχουν εξαγγελθεί.

Βαγγέλης Μαρινάκης

Υποτίμηση κατά 50% του πέσο, κλείσιμο εννέα υπουργείων, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και μείωση επιδοτήσεων σε ενέργεια και μεταφορές. Αυτό είναι το πακέτο μέτρων πρωτοφανούς λιτότητας που ανακοίνωσε προ ολίγων ημερών ο νέος, ακραίος φιλελεύθερος και υπερσυντηρητικός, Πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι, πιστός στην προεκλογική εξαγγελία του για «δόγμα του σοκ», θέτοντας την οικονομία και την κοινωνία της Αργεντινής υπό την απειλή του αλυσοπρίονου το οποίο κράδαινε προεκλογικά.

Το σκεπτικό; Να σταθεροποιηθεί μέσα από την εφαρμογή της πλέον νεοφιλελεύθερης ΤΙΝΑ (Τhere Is No Alternative) η οικονομία, που είναι αντιμέτωπη με υψηλό πληθωρισμό, υψηλά δημόσια ελλείμματα και δυσβάστακτο κρατικό χρέος. «Η γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων μας ήταν πάντα δημοσιονομική», υποστήριξε ο νέος Υπουργός Οικονομίας Λουίς Καπούτο, προσθέτοντας πως, για πρώτη φορά, ψηφίζοντας τον Χαβιέρ Μιλέι οι πολίτες της Αργεντινής έδειξαν να κατανοούν πως «δεν υπάρχουν χρήματα».

«Εάν συνεχίσουμε έτσι, οδεύουμε προς τον υπερπληθωρισμό. Αποστολή μας είναι να αποφύγουμε την καταστροφή», είπε ο Καπούτο. Παραδέχθηκε, ωστόσο, ότι τα μέτρα αυτά θα επιφέρουν πλήγμα στους πολίτες και στην αγοραστική τους δύναμη. Ο ίδιος ανακοίνωσε, επίσης, ότι το κράτος δεν θα οργανώνει πλέον διαγωνισμούς για δημόσια έργα και θα ακυρώσει συμβάσεις για όσα «δεν έχουν αρχίσει ήδη». Τα δημόσια έργα θα εκτελούνται από τον ιδιωτικό τομέα, «καθώς το κράτος δεν έχει ούτε τα χρήματα ούτε τη χρηματοδότηση» για αυτά, δήλωσε.

Του πακέτου μέτρων είχε προηγηθεί μια πραγματικά σοκαριστική ομιλία του ίδιου του Μιλέι, που από πολλούς θεωρείται η νέα λατινοαμερικανική εκδοχή του Ντόναλντ Τραμπ, μετά την ήττα του Ζαΐρ Μπολσονάρου. Συγκεκριμένα, στην ομιλία του προειδοποίησε ότι οι Αργεντινοί θα πρέπει να υπομείνουν μήνες πόνου όσο εργάζεται για να βγάλει τη χώρα από την οικονομική κρίση που κληρονόμησε από τον προκάτοχό του. Ο πληθωρισμός είναι ήδη πάνω από 140% ετησίως και οι τιμές αναμένεται να εκτιναχθούν μεταξύ 20% και 40% τους επόμενους μήνες, εκτιμά ο νέος πρόεδρος, λογική που συνοψίζεται στο απλοϊκό δόγμα: «Θα πάμε χειρότερα, μέχρι να πάμε καλύτερα».

Οι αντιδράσεις εντός Αργεντινής ήταν περιορισμένες, δεδομένης της πρόσφατης λαϊκής εντολής αλλά και της πλήρους απαξίωσης της απελθούσας κεντροαριστερής κυβέρνησης του Αλμπέρτο Φερνάντεθ. Και τα δυσάρεστα νέα δεν σταματούν εκεί, αφού η νεότευκτη κυβέρνηση, διά στόματος της νέας Υπουργού Ασφάλειας Πατρίτσια Μπούλριτς, επιβεβαίωσε πως υπάρχει «ειδικό πρόγραμμα» και για τους διαδηλωτές, που προβλέπει πρόστιμα και ποινές, σε μια χώρα που διαθέτει σταθερά ζωντανό κοινωνικό κεφάλαιο και ιδιαίτερη παράδοση σε κινήματα και συλλογικότητες. «Αν υπάρχει αναστάτωση στους δρόμους, θα υπάρξουν επιπτώσεις για όσους τις προκαλούν», συμπλήρωσε η ίδια, σε μια φράση που φάνηκε να απηχεί την προδημοκρατική περίοδο.

Μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα καταγράφονται ωστόσο και αντιστάσεις, κεντρικές και λαϊκές ως προς το χαρακτήρα τους. Ο Χουάν Γκραμπόις, γνωστός ακτιβιστής ηγέτης του αριστερού περονικού κόμματος Frente Patria Grande και δικηγόρος, ο οποίος συνδέεται με την πλευρά της πρώην προέδρου Κριστίνα Φερνάντεζ, δηλώνει ότι ο Καπούτο εξήγγειλε «κοινωνικές δολοφονίες χωρίς να πτοείται, σαν ψυχοπαθής που ετοιμάζεται να σφάξει τα ανυπεράσπιστα θύματά του». Και πρόσθεσε: «Αλήθεια, πιστεύετε ότι δεν θα διαμαρτυρηθεί ο κόσμος;». Και ο επικεφαλής του κοινωνικού κινήματος Polo Obrero Εντουάρντο Μπελιμπόνι, αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Μιλέι, έκανε λόγο για «πόλεμο κατά του λαού».

Την ίδια στιγμή, μεγάλη μερίδα εγχώριων οικονομολόγων εκτιμά πως θα υπάρξει δυσανάλογο κόστος, ιδίως για τους συνταξιούχους, δεδομένης της αύξησης του στασιμοποληθωρισμού, ενώ επισημαίνουν ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για τον Μιλέι θα είναι να συγκρατήσει την κοινωνική αναταραχή ενός κοινωνικού σώματος που δείχνει διατεθειμένο να δοκιμάσει κάθε είδους συνταγή, αλλά δεν δίνει επ’ ουδενί λευκή επιταγή στο νέο «φιντάνι» της Alt Right του Νέου Κόσμου.

Υπήρχαν βέβαια και οι ικανοποιημένοι της υπόθεσης. Μεταξύ αυτών το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο επαίνεσε τις «τολμηρές αρχικές ενέργειες» της νέας κυβέρνησης λίγο μετά από την ανακοίνωση του Καπούτο. «Η αποφασιστική εφαρμογή τους θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση της οικονομίας και θα θέσει τη βάση για μια πιο βιώσιμη ανάπτυξη που θα καθοδηγείται από τον ιδιωτικό τομέα», δήλωσε η εκπρόσωπος Τζούλι Κόζακ, ενώ η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα έγραψε στο Χ: «Χαιρετίζω τα αποφασιστικά μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον πρόεδρο Μιλέι και την οικονομική του ομάδα σήμερα για την αντιμετώπιση των σημαντικών οικονομικών προκλήσεων της Αργεντινής – ένα σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της σταθερότητας και την ανόρθωση του οικονομικού δυναμικού της χώρας». Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν οι θεσμοί της εγχώριας οικονομικής ελίτ, όπως η Ένωση Τραπεζών Αργεντινής και το Χρηματιστήριο του Μπουένος Άιρες.

Κι αν το ΔΝΤ βλέπει στον Μιλέι την προοπτική να καταφέρει να λύσει κάπως το γρίφο της οικονομίας της Αργεντινής και να ξορκίσει μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες του διεθνούς οργανισμού, μια σειρά από χώρες, όπως η Κίνα, περιμένουν να δουν πώς θα προσαρμοστεί στα νέα του καθήκοντα το πρόσωπο εκείνο που έκανε λόγο για διακοπή σχέσεων με «κομμουνιστικές χώρες». Σε αυτό το πεδίο πάντως ο Μιλέι επέδειξε αξιοθαύμαστη… ευλυγισία, αφού του πήρε μόλις 24 ώρες από την ανάληψη της προεδρίας του για να σκύψει το κεφάλι μπροστά στο Πεκίνο, έναν από τους μεγαλύτερους δανειστές της Αργεντινής και δεύτερου μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της, στέλνοντας μια επιστολή στον Κινέζο ομόλογό του για συναλλαγματικές διευκολύνσεις σε γιουάν ύψους 5 δισ. δολαρίων.

Γίγαντας μέσα, νήπιο έξω; Πολλοί επισημαίνουν πως οι εξωτερικές υποχρεώσεις της Αργεντινής ακυρώνουν τους προεκλογικούς λεονταρισμούς του Μιλέι, ενώ άλλοι επεκτείνουν το επιχείρημα και στα της εγχώριας οικονομίας, καθώς η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που δρομολογεί απαιτεί τη συναίνεση ευρύτερων κεντροδεξιών δυνάμεων στο κοινοβούλιο και η δυνατότητα του νέου εκκεντρικού αστέρα της λατινοαμερικανικής Ακροδεξιάς να κάνει συμβιβασμούς θα δοκιμαστεί. Και παρόλο που οι Αργεντινοί έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στις υποσχέσεις του Μιλέι ότι θα διορθώσει, με τον δικό του ακραίο τρόπο, τα κακώς κείμενα, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι τα σχέδιά του θα λειτουργήσουν ή ακόμη και ότι η κυβέρνηση θα μπορέσει να τα ολοκληρώσει.

* Βαγγέλης Δ. Μαρινάκης, Πολιτικός Επιστήμονας, ΜSc Δημόσιες Πολιτικές – H ανάλυση περιλαμβάνεται στο 16^ο Δελτίο Διεθνών & Ευρωπαϊκών Εξελίξεων του Ινστιτούτου ΕΝΑ που δημοσιεύεται στο www.enainstitute.org