Τη διαγραφή του Δημήτρη Δανίκα από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, αποφάσισε η Επιτροπή Δεοντολογίας της Ακαδημίας, έπειτα από το άρθρο του στο Πρώτο Θέμα, με τίτλο «Ο αρβυλόμαγκας και το αλαλούμ», στο οποίο ουσιαστικά υπερασπιζόταν τον Στάθη Παναγιωτόπουλο.

«Αφού λοιπόν λόγω τηλεοπτικής δημοφιλίας κατέληξαν στο κρεβάτι του. Αφού λοιπόν λόγω “επωνυμίας” έκατσαν στα τέσσερα. Και αφού λόγω αρβυλο-εκπομπών, που όζουν πετσίλα και πορδίλα, συμφώνησαν να απαθανατιστούν, οπτικώς και μπρος και πίσω και πλαγίως και μπρούμυτα και παρτουζοειδώς, ε τότε με το σπαθί τους κέρδισαν πρώτο ρόλο σ’ αυτή τη χυδαιότητα που μπροστά στο τελευταίο επαγγελματικό πορνογράφημα του Δημήτρη Σειρηνάκη μοιάζει κάτι χειρότερο από σκουπίδι» έγραφε μεταξύ άλλων στο άρθρο του. Μετά από το άρθρο του αυτό, τέσσερα μέλη της Ε.Α.Σ ζήτησαν να διαγραφεί από την Ακαδημία καθώς οι θέσεις που εκφράζει δεν συνάδουν με τα ήθη που οφείλει να πρεσβεύει κάποιος που φέρει την ιδιότητα του ακαδημαϊκού μέλους και η Επιτροπή Δεοντολογίας έκανε δεκτό το αίτημά τους.

Η ανακοίνωση της Ε.Α.Κ. 

Σας ενημερώνουμε πως τον Ιανουάριο υποβλήθηκε από 4 μέλη μας, την Ενδυματολόγο Μάρλι Αλειφέρη και τις Σκηνοθέτιδες Ρηνιώ Δραγασάκη, Σοφία Εξάρχου και Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη, αίτημα διαγραφής του κριτικού κινηματογράφου, Δημήτρη Δανίκα, με αφορμή άρθρο του στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα. Το αίτημα έκανε χρήση του άρθρου 16 του καταστατικού μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο, ακολουθώντας τη διαδικασία που ορίζει το συγκεκριμένο άρθρο, ενημέρωσε την Επιτροπή Δεοντολογίας της ΕΑΚ, η οποία επιλήφθηκε του θέματος. Στη συνέχεια, η Επιτροπή προσκάλεσε τις δύο πλευρές σε ακροάσεις, ώστε να ακούσει τα επιχειρήματά τους και να αποκτήσει σφαιρική εικόνα του θέματος. Μετά από αρκετές συνεδριάσεις, τα μέλη της Επιτροπής Δεοντολογίας ψήφισαν σε μυστική ψηφοφορία (όπως ορίζει το καταστατικό) και η απόφαση που προέκυψε είναι η παρακάτω.

Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής Δεοντολογίας της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, μετά από καταγγελία που δεχθήκαμε από 4 μέλη της, με αίτημα να διαγραφεί από την ΕΑΚ ο κριτικός Δανίκας Δημήτρης με αφορμή το άρθρο του, «Ο αρβυλόμαγκας και το αλαλούμ» (Πρώτο Θέμα, 24/12/2021), ακούσαμε εκτενώς και τις δύο πλευρές και συγκεντρωθήκαμε σε πολύωρες συνεδριάσεις για να αποφασίσουμε με ευθύνη, σοβαρότητα αλλά και θάρρος.

Σχετικά με την απόφασή μας, όλοι μας θεωρούμε εξαιρετικά επικίνδυνο ένα προηγούμενο που πλήττει, ή έστω αφήνει διάτρητη σε μελλοντικές ερμηνείες, την ελευθερία του λόγου – ειδικά στις τέχνες και την κριτική τους. Ο κινηματογράφος είναι πολιτισμός και μόνο πολιτισμός είναι η απάντηση – σε οποιαδήποτε ερώτηση. Η ελευθερία του λόγου όμως, όπως και οποιαδήποτε άλλη ελευθερία στα δημοκρατικά πολιτεύματα, έχει και ευθύνες και συνέπειες και όρια. Αν ο λόγος κρίνεται συκοφαντικός, προσβλητικός, επικίνδυνος, αν ακολουθεί τη ρητορική του μίσους, τότε αυτό πλήττει την αξιοπρέπεια, το κύρος, την κοινή ασφάλεια και τότε τα όρια είναι απαραίτητα.

Ο κύριος Δανίκας δεν έγραψε την κριτική μιας ταινίας. Αλλά ένα κείμενο άποψης, ένα στην ουσία πολιτικό κείμενο, για ένα σοβαρότατο κοινωνικό θέμα που μόνο τελευταία τολμήσαμε ως κοινωνίες να επαναδιαπραγματευτούμε και να επαναπροσδιορίσουμε. Σε μία εποχή όπου έχει ανοίξει επιτέλους ένας σοβαρός διάλογος για τη σεξουαλική παρενόχληση/κακοποίηση, την κουλτούρα του βιασμού, τις γυναικοκτονίες, όπου οι δημόσιες φωνές προσπαθούν να πάνε μπροστά έναν κόσμο που, άμεσα ή έμμεσα, έχει την τάση να κατηγορεί το θύμα, ένα μέλος της ΕΑΚ γράφει ένα άρθρο για το revenge porn, που εμμένει να θεωρεί τη γυναίκα (τουλάχιστον) συνένοχη στο έγκλημα.

Θεωρούμε ότι ένα τέτοιο κείμενο από έναν τόσο επιδραστικό αρθρογράφο σ’ ένα τόσο λαοφιλές έντυπο επηρεάζει καταλυτικά την κοινή γνώμη, ενισχύοντας τα ταμπού και τα διαστρεβλωμένα πρότυπα που θέλουν την γυναίκα να μην έχει δικαίωμα στην σεξουαλικότητά της και την ελεύθερη αυτοδιάθεσή της. Κατά τον κύριο Δανίκα μια γυναίκα «πρέπει να προσέχει» γιατί αλλιώς «καλώς πληρώνει το τίμημα».

Οφείλουμε επίσης να λάβουμε υπόψη μας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο κύριος Δανίκας έχει γράψει με παρόμοιο τόνο, ύφος και λόγο για τις γυναίκες («Οι άλλες άγνωστες αμαρτίες του Χάρβεϊ Γουάινσταϊν: Ο βίος και η πολιτεία του» | Πρώτο Θέμα, 16/10/2017).

Η Επιτροπή Δεοντολογίας της ΕΑΚ δεν είναι δικαστήριο. Έχει μία συμβολική ισχύ και δράση. Θεωρούμε ότι ο κύριος Δανίκας δεν πλήττεται – δεν χάνει την εργασία του ή την πρόσβαση να συνεχίσει να γράφει τις απόψεις του ελεύθερα. Εμείς όμως πιστεύουμε ότι τέτοιου είδους κείμενα κάνουν κάτι χειρότερο από το «να πλήττουν το κύρος της Ακαδημίας» (όπως προβλέπει το καταστατικό ως κριτήριο διαγραφής στο Άρθρο 16 παράγραφος 2β). Τέτοιου είδους κείμενα εκπροσωπούν παλιές, λοξές κι επικίνδυνες αντιλήψεις που δεν έχουν καμία θέση σ’ έναν θεσμό πολιτισμού. Οι κινηματογραφιστές στεκόμαστε στο πλευρό των γυναικών κι επιλέγουμε το δρόμο της ισότητας, του σεβασμού και της ανοιχτής σκέψης που θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει σ’ έναν πιο δίκαιο κόσμο.

Για όλα τα παραπάνω, ως επιτροπή δεοντολογίας αποφασίζουμε να κάνουμε δεκτό το αίτημα της διαγραφής του κυρίου Δανίκα από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.

Η Επιτροπή Δεοντολογίας

Αποστολίδη Ρέα, παραγωγός
Βαρυμποπιώτης Κώστας, μιξέρ ήχου
Καραμάνης Χρήστος, διευθυντής φωτογραφίας
Κατσούφης Βασίλης, παραγωγός
Λυκούργου Πόλυ, κριτικός κινηματογράφου
Μακρίδης Μπάμπης, σκηνοθέτης
Παπαδημητρίου Λυδία, θεωρητικός κινηματογράφου
Σουγανίδου Ειρήνη, διανομέας
Χατζάκου Μαρία, σκηνοθέτις – παραγωγός

Στις 4 το απόγευμα της Τετάρτης εμφανίστηκε στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Θεσσαλονίκης, συνοδευόμενος από τον δικηγόρο του, ο Στάθης Παναγιωτόπουλος, εναντίον του οποίου εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης από το πρωί στα πλαίσια του αυτοφώρου.

Ο τηλεπαρουσιαστής, ο οποίος αναμένεται να οδηγηθεί στα δικαστήρια, σύμφωνα με πληροφορίες, κατηγορείται για ανάρτηση βίντεο με πορνογραφικό περιεχόμενο, μετά από μήνυση που υπέβαλε εναντίον του μια 28χρονη γυναίκα. Ο Παναγιωτόπουλος είχε φύγει από το σπίτι του στις 14.30 για να παραδοθεί στην Αστυνομία. 

Εν τω μεταξύ, ο δικηγόρος της 28χρονης γυναίκας η οποία κατέθεσε μήνυση χθες Τρίτη κατά του Παναγιωτόπουλου, Απόστολος Λύτρας, ενημέρωσε τους δημοσιογράφους πως εντοπίστηκαν εννέα βίντεο με πορνογραφικό περιεχόμενο που βρίσκονται τώρα αναρτημένα στο Διαδίκτυο. Ο εντοπισμός τους έγινε δυνατός με την αρωγή της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. 

Ο κ. Λύτρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να εντοπιστούν ποσά τα οποία απεκόμισε ο Στάθης Παναγιωτόπουλος από την ανάρτηση βίντεο με πορνογραφικό περιεχόμενο σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες. Εάν τα ποσά αυτά υπερβαίνουν τα 120.000 ευρώ, τότε η ενέργεια αυτή είναι κακούργημα, το δε αδίκημα είναι διαρκές.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα εάν το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε η Εισαγγελία αφορά αδικήματα πλημμεληματικού ή κακουργηματικού χαρακτήρα.

Το χρονικό των εξελίξεων

Την Τρίτη 21/12 κατέθεσε μήνυση στην Εισαγγελία Θεσσαλονίκης μια 28χρονη γυναίκα κατά του Στάθη Παναγιωτόπουλου για ανάρτηση πορνογραφικών βίντεο στο Διαδίκτυο με περιεχόμενο που την αφορούσε. Πρόκειται για νέα εξέλιξη η οποία δεν σχετίζεται με τις γνωστές προηγούμενες υποθέσεις. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, την υπόθεση Παναγιωτόπουλου τη διαχειρίζεται η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, η οποία αποφασίζει τελικά για το εάν και πότε θα εκδοθεί ένταλμα σύλληψης του Στάθη Παναγιωτόπουλου.

Ωστόσο, η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος εκφράζει την έντονη απορία της για τους λόγους που ώθησαν τον δικηγόρο Απόστολο Λύτρα να δημοσιοποιήσει με τόσο άμεσο τρόπο όλες τις διαδικασίες. Αυτή η δημοσιοποίηση, κατά τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ενδεχομένως να πρόσφερε στον Στάθη Παναγιωτόπουλο την ευκαιρία να εξαφανίσει κάθε πειστήριο από το Διαδίκτυο, θολώνοντας έτσι τα νερά.

Νωρίς το πρωί της Τετάρτης 22/12 άρχισε να κυκλοφορεί έντονα η φήμη πως η Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε ετοιμότητα, διότι αναμένεται εντός της ημέρας οδηγία από την Εισαγγελία για τη σύλληψη του Στάθη Παναγιωτόπουλου στο πλαίσιο του αυτοφώρου. Λίγο πριν το μεσημέρι της Τετάρτης έγινε γνωστό πως η εντολή εισαγγελέα δόθηκε τελικά στην Αστυνομία προκειμένου να συλληφθεί ο Παναγιωτόπουλος. Από τη στιγμή που έγιναν γνωστές οι φήμες μέχρι την τελική εισαγγελική εντολή πέρασαν τουλάχιστον τέσσερις ώρες.

Νέα καταγγελία έρχεται στο φως της δημοσιότητας μέσα από ανάρτηση που κάνει πρώην εργαζόμενη της τηλεοπτικής εκπομπής Ράδιο Αρβύλα.

Συγκεκριμένα, περιγράφει πώς ο Στάθης Παναγιωτόπουλος την παρενοχλούσε επί χρόνια, ενώ της έστελνε μηνύματα στο κινητό και στο Viber, αν και εκείνη δεν ανταποκρινόταν.

Η καταγγελία της πρώην εργαζόμενης στο Ράδιο Αρβύλα ;

Σαν πρώην εργαζόμενη στο Ράδιο Αρβύλα θα τα πω, γιατί σαν γυναίκα τα έχω πει πολλάκις και τα είπαν κι άλλοι καλύτερα από ‘μένα. Το θέμα της δημοσίευσης πορνογραφικού υλικού εν αγνοία των συμμετεχόντων έχει προφανώς πολλές διαστάσεις, κοινωνικές, ψυχολογικές, νομικές. Θέλω εδώ να αναφερθώ σε μία μόνο, αυτή που αφορά την ανοχή των άλλων. Ας δεχτούμε ότι οι υπόλοιποι τρεις του πάνελ δεν ήξεραν ότι ο τέταρτος ανεβάζει στο ίντερνετ προσωπικές στιγμές άλλων ανθρώπων εν αγνοία τους. Μιας και είναι αδύνατο να ξέρουμε αν ισχύει στ’ αλήθεια ή όχι, ας δεχτούμε ότι δεν το ήξεραν.

Θέλω όμως, σαν άνθρωπος που συνεργάστηκα μαζί τους, να πω τι ήξεραν. Ήξεραν ότι ο εν λόγω τύπος είναι ένας γλοιώδης παρενοχλητής. Ήξεραν ότι την πέφτει σε ό,τι κινείται, προχωρώντας άμεσα και σε κινήσεις – χοντράδες αν τυχόν η εκάστοτε κοπέλα προσπαθούσε να αρνηθεί με ευγενικό τρόπο. Γιατί δεν έφτανε να δείξεις ευγενικά ότι δεν ενδιαφέρεσαι, καθώς κάθε ευγένεια την έπαιρνε ως αφορμή για περισσότερο μπάσιμο. Ήξεραν όλοι ότι παρενοχλούσε τα κορίτσια στο γραφείο, στο στούντιο, όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν. Φαίνεται βέβαια και στην ίδια την εκπομπή όλα αυτά τα χρόνια πως είναι αποδεκτό από τους υπόλοιπους το γλοιώδες πέσιμό του σε συνεργάτιδες και καλεσμένες μουσικούς.

Έχω πολλά παραδείγματα να δώσω και από τη συμπεριφορά του προς εμένα. Όπως ότι με προσκάλεσε μέσα στο στούντιο την ώρα της ραδιοφωνικής του εκπομπής και ενώ βρισκόμουν στο χώρο για θέματα της τηλεοπτικής, για να μου δείξει πώς γίνεται η εκπομπή και να μου την πέσει εντός και εκτός αέρα. Όπως ότι μου έφερε λουλούδια «από τον κήπο της μητέρας του», στα καλά καθούμενα και μπροστά στους συναδέρφους μου στη συντακτική ομάδα της Αρβύλας. Για το πόσο ντράπηκα φυσικά, ούτε λόγος. Όταν παραιτήθηκα από την Αρβύλα με πλησίασε για να μου τάξει άλλη δουλειά και όταν δέχτηκα να συναντηθούμε να το συζητήσουμε μου είπε έξω από τα δόντια ότι θα χρειαστεί πρώτα «να περάσω από το σπίτι του για να μου δείξει τη συλλογή με τα CD του».

Και όταν έφυγα αηδιασμένη από εκείνη τη συνάντηση φυσικά δεν πτοήθηκε, καθώς μου έστελνε μηνύματα, στα οποία ποτέ δεν ανταποκρινόμουν, για ΧΡΟΝΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΑ. SMS και viber, πρωί ή βράδυ, χωρίς ποτέ να ανταποκρίνομαι, δεν είχε καμία σημασία για τον «Σκύλο». Το τελευταίο μήνυμα μου το έστειλε πριν 4 περίπου χρόνια (8 χρόνια από την τελευταία φορά που τον είδα!!), για να με ενημερώσει, έτσι στο άσχετο, για τις επιδόσεις του στο στοματικό έρωτα. Ναι, καλά διαβάσατε. Δεν ξέρω λοιπόν να σας πω αν ήξεραν για τις παράνομες πράξεις του, μπορώ όμως σίγουρα να σας πω ότι ήξεραν για τις «νόμιμες» και τις φανερές. Αυτές που στην καθημερινότητα γίνονται ανεκτές, εν μέσω αστείων, με βλέμματα που κάνουν πως δε βλέπουν και με σκέψεις τύπου «Έλα μωρέ, έτσι είναι ο Στάθης». Με ανοχή, λοξές ματιές και σιωπηλή συγκάλυψη, έτσι συνέπλεαν με το γυμνοσάλιαγκα οι υπόλοιποι. Αναγνωρίζω τις καλές τους προθέσεις εν γένει, αλλά το σύννεφο από το οποίο δείχνουν να έπεσαν, όχι. Στην τελική γιατί όχι, έτσι κι αλλιώς με αυτόν τον τρόπο δε συμπλέει και η πλειονότητα των Ελλήνων που έχει στο περιβάλλον της έναν φίλο, έναν γνωστό, έναν ξάδερφο, έναν θείο ή ένα συνεργάτη που είναι ένας γλοιώδης πέφτουλας που παρενοχλεί γυναίκες;

Με αφορμή τις τελευταίες κατηγορίες, επανέρχεται στο προσκήνιο ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, το Revenge Porn ή αλλιώς εκδικητική πορνογραφία.