Aκόμα ένα δείγμα ποινικού αυταρχισμού, που εργαλειοποιεί επικοινωνιακά το ποινικό δίκαιο, προμηνύεται με τη νέα τροποποιημένη διάταξη που ετοιμάζει, σύμφωνα με διαρροές, το υπουργείο Δικαιοσύνης. Αυτό έγινε σαφές και από τον ίδιο τον αρμόδιο υπουργό Γιώργο Φλωρίδη, ο οποίος σε ραδιοφωνική συνέντευξή του προχθές (ΣΚΑΪ) προανήγγειλε την τροποποίηση σχετικής διάταξης για την αντικατάσταση των περιοριστικών όρων με προσωρινή κράτηση. «Κάποιος διαπράττει μια πράξη σε βαθμό κακουργήματος, οδηγείται στον ανακριτή και αφήνεται ελεύθερος ή μένει δύο με τρεις μήνες στη φυλακή, αποφυλακίζεται και συνεχίζει», δήλωσε ο υπουργός. «Εκεί έχουμε ένα κενό, το οποίο σύντομα θα κλείσει».

Aυτό το «κενό» στα φαινόμενα «υποτροπής» θα αντιμετωπιστεί με υποχρεωτική προφυλάκιση από το υπουργείο Δικαιοσύνης, «για το καλό των θυμάτων», όπως επανέλαβε ο κ. Φλωρίδης, επενδύοντας ξανά στο δόγμα «Νόμος και Τάξη», με περισσότερη φυλακή και κατάλυση θεμελιωδών αρχών του κράτους δικαίου. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η «Καθημερινή», στη φυλακή θα οδηγούνται υποχρεωτικά όσοι κατηγορούμενοι διαπράττουν νέο κακούργημα βαριάς ποινικής απαξίας ενώ τους είχαν επιβληθεί περιοριστικοί όροι. Μέχρι σήμερα, ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας προβλέπει πως οι περιοριστικοί όροι που έχουν επιβληθεί σε έναν κατηγορούμενο μπορεί να αντικατασταθούν με προσωρινή κράτηση σε περίπτωση που εκείνος τους παραβιάσει. Για παράδειγμα, αν ένας υπόδικος δεν εμφανιστεί στις αρμόδιες αρχές, όπως του είχε επιβληθεί, μπορεί να κριθεί προφυλακιστέος και να οδηγηθεί στη φυλακή. Πλέον σε περιπτώσεις νέας διάπραξης εγκλημάτων ο κατηγορούμενος θα προφυλακίζεται υποχρεωτικά.

Την αντισυνταγματικότητα της ρύθμισης δεν είναι δύσκολο να την αντιληφθεί κανείς, ωστόσο δεν είναι το πρώτο δείγμα ποινικού λαϊκισμού. Αντίστοιχα όταν, στον απόηχο της υπόθεσης κακοποίησης με δράστη τον ποινικολόγο Απόστολο Λύτρα, η κυβέρνηση προσπαθούσε να πείσει πως η περισσότερη αυστηροποίηση θα οδηγήσει στην αποθάρρυνση των παραβατών, ο υπουργός Δικαιοσύνης είχε εξαγγείλει νέες διατάξεις για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας. Τότε, μεταξύ των εξαγγελθέντων μέτρων ήταν και αυτό της προφυλάκισης για «σοβαρά αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας» σε βαθμό πλημμελήματος, όπως και η καθιέρωση της υποτροπής του δράστη ως επιβαρυντικής περίπτωσης ενδοοικογενειακής βίας. Αν και εκείνα τα μέτρα εξαγγέλθηκαν τον Ιούνιο, μέχρι σήμερα δεν έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Ωστόσο, μετά τις νέες διαρροές έχουν ήδη προκληθεί σοβαρές αντιδράσεις, αφού μια τέτοια ρύθμιση μετατρέπει την προφυλάκιση σε τιμωρητικό μέτρο, μια ποινή που επιβάλλεται «προκαταβολικά» σε έναν κατηγορούμενο που δεν έχει περάσει καν ακόμη το κατώφλι του δικαστηρίου. Εκριζώνοντας, έτσι, θεμελιώδεις αρχές, όπως το τεκμήριο αθωότητας. Σύμφωνα με τις ίδιες διαρροές, η υποχρεωτική προφυλάκιση αναμένεται να αφορά κατηγορουμένους οι οποίοι όσο είναι ελεύθεροι υπό όρους μπορεί να διαπράξουν ανθρωποκτονία από πρόθεση ή να κατηγορηθούν μεταξύ άλλων για τρομοκρατικές ενέργειες, πρόκληση βαριάς ή θανατηφόρου σωματικής βλάβης, κλοπή, ληστεία, εκβίαση ή απάτη σε βαθμό κακουργήματος. Ομως, ακόμα και αν ένας υπόδικος κατηγορηθεί για νέο αδίκημα σε βαθμό πλημμελήματος θα είναι στην «ευχέρεια» των αρμόδιων δικαστικών αρχών εάν ο κατηγορούμενος τελικά θα προφυλακιστεί.

Υποχρεωτική προφυλάκιση: μια προκαταβολή ποινής χωρίς δίκη!

Το σχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την υποχρεωτική προφυλάκιση δεν προκαλεί έκπληξη: ενώ το ποινικό σύστημα μετρά τις πληγές του από τον πρόσφατο ν. 5090/2024, το επικοινωνιακό του άρωμα έχει ήδη ξεθυμάνει. Μια νέα δόση, με την ίδια συνταγή, είναι αναγκαία: λίγη ακόμα φυλακή, με περιτύλιγμα φόνους, ληστείες και υποτροπές. Η κυβερνητική επιλογή αφενός θυμίζει το αμερικάνικο «three strikes and you ‘re out», αφετέρου μας γυρίζει πίσω 40 και πλέον χρόνια όταν, με τον ν. 1128/1981 (και κυβέρνηση Ν.Δ.!), η (υποχρεωτική) προφυλάκιση αντικαταστάθηκε από τη δυνητική «προσωρινή κράτηση».

Σήμερα, η προσωρινή κράτηση δεν έχει τιμωρητικό σκοπό, δεν αποτελεί μια ποινή «εδώ και τώρα». Αντίθετα, εξασφαλίζει ότι ο κατηγορούμενος θα έλθει στη δίκη και, επιπλέον, μέχρι τότε δεν θα τελέσει νέα εγκλήματα. Δεν απαντά στο έγκλημα, αλλά στις ανάγκες της ποινικής δίκης. Γι’ αυτό δεν φτάνει η βαρύτητα του εγκλήματος αλλά απαιτούνται αφενός ισχυρές ενδείξεις ενοχής, αφετέρου κίνδυνος φυγής ή τέλεσης νέου εγκλήματος. Αν αυτά λείπουν, όσο βαρύ και αν είναι το έγκλημα, δεν συγχωρείται κράτηση πριν γίνει η δίκη. Γι’ αυτό η υποχρεωτική προφυλάκιση είναι καταφανώς αντισυνταγματική και αντίθετη στην ΕΣΔΑ, καθώς αντιβαίνει στο τεκμήριο αθωότητας, παραβιάζει την προσωπική ελευθερία και την αρχή της αναλογικότητας, ενώ (τέλος) ακυρώνει τον ρόλο του δικαστή και τις δικαστικές εγγυήσεις υπέρ του πολίτη.

Δυστυχώς, η «εξαγγελία» της υποχρεωτικής προφυλάκισης θα πρέπει να θεωρηθεί ως το «ορεκτικό» γι’ αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει, με το επερχόμενο νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία. Τα θεμέλια του φιλελεύθερου ποινικού δικαίου τρίζουν. Ο χορός του ποινικού λαϊκισμού καλά κρατεί. Ως πότε;

«Κατ’ επάγγελμα παραβατικός»

Την πρόθεση του υπουργείου Δικαιοσύνης προανήγγειλε πρώτος πρώτος ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση για «την αύξηση της παραβατικότητας των Ρομά», ο υπουργός είπε: «Υπάρχουν φαινόμενα όπου κάποιος είναι υπότροπος 10 φορές. Είναι υπόδικος 10 φορές ή είναι κατάδικος 10 φορές. Και είναι έξω. Φέρνουμε μαζί με τον κ. Φλωρίδη ρυθμίσεις γιατί αυτό πρέπει να τελειώνει. Να τελειώνει. Δεν μπορεί να έχει ένας 5 πλημμελήματα κι άλλα 5 κακουργήματα και στη συνέχεια να του επιτρέπεται από τη νομοθεσία, ο δικαστής ή εισαγγελέας να τον αφήνει να είναι έξω με κάποιους όρους, με αποτέλεσμα να συνεχίζει τη δράση του. [...] Είσαι υπότροπος, προφανώς είσαι κατ’ επάγγελμα παραβατικός».

Η ανακοίνωσή του συνοδεύτηκε από πηχυαίο τίτλο: «Φέρνουμε ρύθμιση για να σταματήσουν οι αποφυλακίσεις υπότροπων Ρομά», παρά το γεγονός πως δεν νοείται νομοθέτηση για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Είχε προηγηθεί, την προηγούμενη εβδομάδα, κοινοβουλευτική ερώτηση στο υπουργείο Προ.Πο. των βουλευτών της Ν.Δ. Θάνου Πλεύρη και Δημήτρη Μαρκόπουλου υπό τον τίτλο «Πολιτικές κατά της εγκληματικότητας προερχόμενης από τους Ρομά», αξιοποιώντας παραποιημένα στατιστικά στοιχεία από πρόσφατη έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. για το 2022. Για την ερώτηση βασίστηκαν σε ρεπορτάζ του «Πρώτου Θέματος» το οποίο ισχυρίζεται πως «οι Ρομά ευθύνονται σε ποσοστό 84% για τις διαρρήξεις και τις κλοπές Ελλήνων στη χώρα».

Τα παραποιημένα στοιχεία καταγγέλθηκαν ως fake news αρχικά από την παράταξη Εναλλακτική Παρέμβαση – Δικηγορική Ανατροπή, η οποία έκανε λόγο για «καραμπινάτη διασπορά ψευδών ειδήσεων με ρατσιστική στοχοποίηση», ενώ στη συνέχεια αποδομήθηκαν από τα Ελληνικά Hoaxes. Μία από τις παρατηρήσεις των E.H. ήταν πως η συγκεκριμένη έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. «είχε δημοσιευθεί ήδη από τον Ιανουάριο του 2024, αλλά πρόσφατα παρερμηνεύτηκε το περιεχόμενό της». Ωστόσο διακινήθηκε ευρέως ακόμη και σε τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων.

Πηγή: efsyn.gr

Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την κατάθεση στη Βουλή του νέου Ποινικού Κώδικα. Ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας δήλωσε ότι η κυβέρνηση νομοθετεί την ποινική ευθύνη ανηλίκου στα 10 έτη.

Το σχετικό απόσπασμα ανάρτησε σχολιαστικά ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης:

Αύξηση των ποινών στα κακουργήματα, κατάργηση των τριμελών πλημμελειοδικείων και των πενταμελών εφετείων, παραπομπή σε δίκη χωρίς δικαστικά συμβούλια, μία αναβολή ανά υπόθεση και ποινές σε δικομανείς, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο για το ποινικό και δικαστικό σύστημα,

Σύμφωνα με την «Καθημερινή», στο πακέτο των νέων διατάξεων προβλέπονται ρυθμίσεις με τις οποίες στο εξής σχεδόν όλα τα κακουργήματα, κλοπές, ληστείες, υπεξαιρέσεις, πλαστογραφίες, απάτες και άλλα, θα τιμωρούνται από τα 15 χρόνια, που είναι σήμερα, στα 20 χρόνια.

Η πρόκληση φωτιάς από αμέλεια θα τιμωρείται από τρία έως πέντε χρόνια φυλακή, ενώ από δόλο έως και ισόβια, ενώ και στις δύο περιπτώσεις θα οδηγούνται στη φυλακή. Επιπλέον, προβλέπεται πρόστιμο 180.000 ευρώ για τους εμπρηστές από δόλο.

Οι δίκες για εμπρησμούς θα γίνονται κατά προτεραιότητα και οι διαδικασίες μέχρι τη δίκη προβλέπονται σύντομες. Το ίδιο θα ισχύει και για τα επικίνδυνα τροχαία ατυχήματα, θανατηφόρα, που έχουν προκληθεί από παραβίαση κόκκινου ή από άλλες σοβαρές παραβάσεις του ΚΟΚ: θα έχουν ειδική μεταχείριση, οι δράστες θα μπαίνουν φυλακή και οι δίκες θα διεξάγονται γρήγορα.

Προβλέπεται, επίσης, πως όλα τα πλημμελήματα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, όπως παραβάσεις καθήκοντος, θα δικάζονται στο εξής από έναν μόνο δικαστή, μιας και τα Τριμελή Πλημμελειοδικεία καταργούνται.

Στην ίδια λογική, τα περισσότερα κακουργήματα στο εξής θα εκδικάζονται από έναν δικαστή (Μονομελές Δικαστήριο), αφού μειώνονται δραστικά τα Τριμελή και καταργούνται εντελώς τα Πενταμελή Εφετεία, τα οποία μετατρέπονται πλέον σε Τριμελή Δικαστήρια.

Μεταξύ ανάκρισης και δίκης, διαδικασίες όπως δικαστικά συμβούλια, προτάσεις εισαγγελέων κλπ, καταργούνται σε πολλά εγκλήματα και η παραπομπή των κατηγορουμένων σε δίκη μετά την ανάκριση θα γίνεται με σύντομες διαδικασίες.

Ανάλογη πρόβλεψη υπάρχει και για τις μηνύσεις. Όσες είναι προδήλως αβάσιμες, αστήρικτες και χωρίς τεκμηρίωση, ο εισαγγελέας θα τις βάζει στο αρχείο.

Αν πρόκειται για δικομανείς θα ασκείται ποινική δίωξη για ψευδή καταμήνυση και θα επιβάλλονται πρόστιμα.

Μόνο στην Αθήνα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από το 2018 έως το 2022 έχουν κατατεθεί 700.000 μηνύσεις. Στο πλαίσιο περιορισμού του φαινομένου, επανακάμπτει το παράβολο (100 ευρώ) για κάθε μήνυση, όπως ίσχυε πριν καταργηθεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Του μέτρου εξαιρούνται ειδικές κοινωνικές κατηγορίες που δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα.

Επίσης καταργούνται οι πολλές αναβολές στις ποινικές δίκες. Επιτρέπεται μόνο μία για όλους τους παράγοντες της δίκης, δικηγόρους, κατηγορουμένους, και μία δεύτερη μόνο για λόγους υγείας, που βεβαιώνονται από δημόσιο νοσοκομείο.

Το νομοσχέδιο επαναφέρει στο προσκήνιο την ποινική συνδιαλλαγή, ένα θεσμό που στα χαρτιά ισχύει από χρόνια.

Πριν ακόμη ασκηθεί ποινική δίωξη, στο στάδιο της εισαγγελικής έρευνας, ο ελεγχόμενος πολίτης θα μπορεί να ζητήσει διαπραγμάτευση από τον εισαγγελέα, να αποδεχθεί δηλαδή την ενοχή του και να συμφωνήσει σε πλαίσιο ποινής, οπότε η υπόθεση να κλείσει χωρίς τα περαιτέρω. Αντίστοιχα, πρωτοβουλία για διαπραγμάτευση μπορεί να πάρει και ο εισαγγελέας.

Για όλα τα κακουργήματα ο χρόνος που ο καταδικασθείς θα μένει στη φυλακή, θα είναι δύο με τρία χρόνια παραπάνω απ’ ό,τι μέχρι σήμερα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, στο εξής όσοι καταδικάζονται για οποιοδήποτε αδίκημα (σε βαθμό πλημμελήματος) σε ποινή τρία χρόνια και άνω, θα πηγαίνουν κατευθείαν φυλακή. Το δικαστήριο δεν θα δίνει ούτε αναστολή ούτε θα μετατρέπει την ποινή σε χρηματική.

Οι ποινές θα αναστέλλονται μόνον αν δεν υπάρχει υποτροπή, δηλαδή δεν έχει κι άλλες αμετάκλητες καταδίκες ο κατηγορούμενος, όταν η καταδίκη είναι έως ένα χρόνο. Αν κάποιος καταδικαστεί σε ποινή από ένα έως δύο χρόνια ή θα πληρώνει (χρηματική ποινή) ή θα εργάζεται στο πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας. Σε περίπτωση που η ποινή του είναι από δύο έως τρία χρόνια, θα μπαίνει φυλακή ένα διάστημα (από 30 ημέρες έως 6 μήνες) και το υπόλοιπο ή θα το πληρώνει ή θα εργάζεται.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας αθωώνει ακόμη και εκείνους που καταδικάστηκαν επειδή εισέπρατταν παράνομα συντάξεις συγγενών τους (κατά κανόνα του πατέρα ή της μητέρας τους) οι οποίοι είχαν αποβιώσει και εσκεμμένα δεν δήλωσαν τον θάνατό τους στις αρμόδιες αρχές, ενώ την ίδια στιγμή η ετήσια ζημιά στα ασφαλιστικά ταμεία από τις συντάξεις-μαϊμού αγγίζει περίπου τα 450 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με επίσημα χείλη.

Από το 2011 έχει ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου για να αποκαλυφθούν τα πρόσωπα τα οποία εισέπρατταν παράνομα 120.000 συντάξεις συγγενών αποβιωσάντων οι οποίοι δεν είχαν δηλώσει τον θάνατό τους. Ετσι μπορούσαν να εισπράττουν τις συντάξεις τους, καθώς ήταν συνδικαιούχοι σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς.

Αιμορραγία Ταμείων

Η ετήσια ζημία των ασφαλιστικών ταμείων εκτιμήθηκε ότι άγγιζε το 1,5 δισ. ευρώ. Η δε οικονομική αιμορραγία του ασφαλιστικού συστήματος συνεχιζόταν αδιάλειπτα, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να ξεκινήσουν διεξοδικοί έλεγχοι. Αποκαλύφθηκαν τα πρόσωπα και έγιναν καταλογισμοί των παρανόμως καταβληθέντων-εισπραχθέντων συντάξεων, ενώ παράλληλα ασκήθηκαν και ποινικές διώξεις.

Από τους ελέγχους που πραγματοποίησαν το ΙΚΑ και ο ΟΓΑ το 2012 εντοπίστηκαν 328 άτομα στα οποία καταβαλλόταν η σύνταξη ενώ είχαν φύγει από τη ζωή πριν από 10, 18 ή ακόμα και 40 χρόνια. Συγκεκριμένα, υπήρχε ασφαλισμένος του ΙΚΑ που είχε γεννηθεί το 1910, απεβίωσε στις 18/7/1972 και από τότε και επί 40 και πλέον χρόνια του καταβαλλόταν κανονικά η σύνταξη, την οποία ενθυλάκωνε κάποιος στενός συγγενής του.

Τα χρόνια πέρασαν και οι έλεγχοι εν μέρει απέδωσαν. Το 2013 το ποσό που επιστράφηκε στα ασφαλιστικά ταμεία από τους συγγενείς των αποβιωσάντων συνταξιούχων που εισέπρατταν παράνομα τις συντάξεις ως αχρεωστήτως καταβληθείσες ανήλθε στα 13,6 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον τότε αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα.

Ζημία 420 εκατ. ευρώ τον χρόνο

Το ίδιο έτος ο τότε υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης ενώπιον της Βουλής επισήμανε ότι τουλάχιστον 420 εκατ. ευρώ τον χρόνο κοστίζουν στα ασφαλιστικά ταμεία οι συντάξεις-μαϊμού. Σύμφωνα με τον υπουργό, διαπιστώθηκε ότι τα Ταμεία κατέβαλαν 51.551 συντάξεις σε μη δικαιούχους.

Κατά όσων παράνομα εισέπρατταν συντάξεις, πλέον των καταλογιστικών πράξεων για τα συνολικά ποσά που παράνομα εισέπρατταν, ασκήθηκαν και ποινικές διώξεις για το κακουργηματικό αδίκημα της κατ’ εξακολούθηση απάτης.

Από 1-7-2019 ήρθε η εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μετέτρεψε το αδίκημα της κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση απάτης από κακούργημα σε πλημμέλημα εφόσον το ποσό δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όσοι καταδικάστηκαν επειδή εισέπρατταν παράνομα συντάξεις συγγενών τους οι οποίοι είχαν αποβιώσει εδώ και χρόνια να αθωώνονται, σε εφαρμογή του επιεικέστερου νόμου (Ποινικού Κώδικα), εφόσον το ποσό που ενθυλάκωσαν ήταν μικρότερο των 120.000 ευρώ.

Τους αρεοπαγίτες τους απασχόλησε περίπτωση συνταξιούχου η οποία απεβίωσε τον Φεβρουάριο του 1999. Ωστόσο, ο γιος της δεν δήλωσε τον θάνατό της και επί 161 μήνες (Μάρτιος 1999 έως και Απρίλιος 2014) εισέπραττε την πολεμική σύνταξη που ελάμβανε η μητέρα του εν ζωή, επωφελούμενος παράνομα 64.660 ευρώ.

Οπως αναφέρεται στην αρεοπαγιτική απόφαση, ο γιος «απέκρυψε από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους το γεγονός του θανάτου της μητέρας του, παραπλανώντας έτσι τους υπαλλήλους του Γενικού Λογιστηρίου, οι οποίοι και δεν έδωσαν εντολή για τη διακοπή καταβολής της σύνταξης». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, συνεχίζουν οι δικαστές, «την καταβολή της σύνταξης στον τραπεζικό λογαριασμό που διατηρούσε η αποβιώσασα στην Εμπορική Τράπεζα και στον οποίο ήταν συνδικαιούχος ο κατηγορούμενος και συνέχισε να αναλαμβάνει τα χρηματικά ποσά, προσποριζόμενος έτσι παράνομο περιουσιακό όφελος ανερχόμενο στο ποσό των 64.660 ευρώ, με αντίστοιχη περιουσιακή ζημία του κράτους».

Τελικά, εκείνος καταδικάστηκε από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης σε φυλάκιση 4 ετών, μετατρέψιμη προς 3 ευρώ την ημέρα για το αδίκημα της απάτης κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση. Στη συνέχεια προσέφυγε στον Αρειο Πάγο ζητώντας να αναιρεθεί η καταδικαστική για εκείνον εφετειακή απόφαση.

Οι αρεοπαγίτες σε εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα έπαυσαν οριστικά την σε βάρος του ποινική δίωξη λόγω παραγραφής (πλημμέλημα πλέον). Οπως σημειώνεται στην απόφαση του Ζ' Ποινικού Τμήματος, το αδίκημα της απάτης κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση «είναι πλέον πλημμέλημα, λαμβανομένου υπόψη του ύψους της προκληθείσας σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ζημίας (64.660 ευρώ)» και σε συνδυασμό με το ότι «ήδη έχει παρέλθει χρονικό διάστημα που υπερβαίνει την οκταετία (σ.σ.: από την τέλεση του αδικήματος), έχει εξαλειφθεί το αξιόποινο της πράξης αυτής λόγω παραγραφής».

Διευκρινίζουν οι αρεοπαγίτες ότι με τον παλαιό Ποινικό Κώδικα «το έγκλημα της απάτης χαρακτηριζόταν ως κακούργημα α) αν ο υπαίτιος διέπραττε απάτες κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια και το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερέβαιναν το ποσό των 30.000 ευρώ, β) αν διέπραττε απάτη από την οποία το όφελος ή η προξενηθείσα ζημία υπερέβαινε συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ».

Μετά τον νέο Ποινικό Κώδικα «η κακουργηματική μορφή της απάτης εδράζεται πλέον σε συγκεκριμένο χρηματικό κριτήριο και ειδικότερα στο παράνομο περιουσιακό όφελος του υπαίτιου, με αντίστοιχη περιουσιακή ζημία του παθόντα, το οποίο πρέπει να υπερβαίνει το χρηματικό ποσό των 120.000 ευρώ, ενώ απαλείφθηκε η επιβαρυντική περίσταση της κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια τελέσεως του εγκλήματος», καταλήγει ο Αρειος Πάγος.

Το κοινοβούλιο της Ινδονησίας υιοθέτησε σήμερα νέο ποινικό κώδικα βάσει του οποίου θα τιμωρούνται οι σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου, με τους υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να καταγγέλλουν το πισωγύρισμα στις ατομικές ελευθερίες και τη ροπή της χώρας προς τον φονταμενταλισμό.

Ο νέος ποινικός κώδικας προετοιμαζόταν επί δεκαετίες και αντικαθιστά αυτόν που ίσχυε από την εποχή της ολλανδικής αποικιοκρατίας στην Ινδονησία. Υιοθετήθηκε από την πλειοψηφία των βουλευτών.

Θα απαγορεύεται να συζούν τα ζευγάρια πριν το γάμο

Σύμφωνα με αυτόν, θα απαγορεύεται κάποιος να προσβάλει τον πρόεδρο και τους κρατικούς θεσμούς της Ινδονησίας αλλά και να εκφράζει απόψεις αντίθετες με την κρατική ιδεολογία. Επίσης θα απαγορεύεται τα ζευγάρια να συζούν πριν τον γάμο.

«Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε για να λάβουμε υπόψη μας σημαντικά ζητήματα και συζητήθηκαν διάφορες απόψεις», δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιασόνα Λαόλι ενώπιον του κοινοβουλίου.

«Ωστόσο έχει έρθει η ώρα να λάβουμε μια ιστορική απόφαση για την τροποποίηση του ποινικού κώδικα και να αφήσουμε πίσω μας τον αποικιοκρατικό ποινικό κώδικα τον οποίο κληρονομήσαμε» μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1949, πρόσθεσε.

Ο Άλμπερτ Άριες, εκπρόσωπος της επιτροπής του υπουργείου Δικαιοσύνης αρμόδιας για την κατάρτιση του νέου ποινικού κώδικα, επεσήμανε ότι η αλλαγή του θα προστατεύσει τον θεσμό του γάμου.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι οι προγαμιαίες σχέσεις και οι σχέσεις εκτός γάμου θα μπορούν να καταγγέλλονται μόνο από έναν από τους δύο συζύγους, τους γονείς ή τα παιδιά του ζευγαριού, κάτι που περιορίζει την ισχύ του νόμου.

«Πηγαίνουμε προς τα πίσω»

Ο νέος ποινικός κώδικας θα ισχύει τόσο για τους Ινδονήσιους όσο και για τους αλλοδαπούς που βρίσκονται στη χώρα, με κάποιες επιχειρήσεις να έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην εικόνα της Ινδονησίας ως τουριστικού και επενδυτικού προορισμού.

Το προσχέδιο του νέου ποινικού κώδικα είχε τη στήριξη κάποιων ισλαμικών ομάδων, σε μια χώρα που παρατηρείται άνοδος του συντηρητισμού, όμως οι επικριτές του καταγγέλλουν ότι ανατρέπει τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν μετά την πτώση το 1998 του αυταρχικού ηγέτη της Ινδονησίας Σουχάρτο.

Όπως καταγγέλλουν οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αλλαγές στον ποινικό κώδικα σηματοδοτούν ένα πισωγύρισμα για την πιο πολυπληθή μουσουλμανική χώρα παγκοσμίως, η οποία ήταν γνωστή για την ανεκτικότητά της σε θέματα θρησκείας.

Οι νέοι νόμοι ενδέχεται να πλήξουν σημαντικά και τα δικαιώματα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ στην Ινδονησία.

«Κάνουμε βήματα προς τα πίσω (…) οι καταπιεστικοί νόμοι θα έπρεπε να καταργηθούν. Αλλά το νομοσχέδιο δείχνει ότι τα επιχειρήματα ξένων πανεπιστημιακών είναι σωστά: η δημοκρατία μας αναμφισβήτητα είναι σε παρακμή», δήλωσε ο Ουσμάν Χαμίντ διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ινδονησία. 

Διαδηλώσεις

Περίπου 100 άνθρωποι, όπως αναφέρει το ΑΠΕ, διαδήλωσαν κατά του νέου ποινικού κώδικα χθες Δευτέρα στη Τζακάρτα, κρατώντας πανό το οποίο έγραφε: «Απορρίψτε την υιοθέτηση της αναθεώρησης του ποινικού κώδικα».

Άλλη διαδήλωση κατά του νέου ποινικού κώδικα ήταν προγραμματισμένη για σήμερα μπροστά από το κοινοβούλιο.

Το νομοσχέδιο πρέπει τώρα να υπογραφεί από τον πρόεδρο και θα τεθεί σε ισχύ σε τρία χρόνια.

Η κόπωση και η υπερβολική ταχύτητα αποτελούν τις συνηθέστερες αιτίες πρόκλησης ατυχημάτων κυρίως από οδηγούς φορτηγών, λεωφορείων και εταιρικών αυτοκινήτων. Τα τροχαία συμβάντα αποτελούν εδώ και πολλά χρόνια, την πρώτη αιτία θανάτων όσον αφορά τα εργατικά ατυχήματα στις βιομηχανικές χώρες.

Ο νέος νόμος φιλοδοξεί να δημιουργήσει στους οδηγούς μια νέα συμπεριφορά στην οδήγηση, αφού οι συνέπειες είναι σοβαρές.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας- Ν 4619/2019 (ΦΕΚ Α΄ 95/11.6.2019) που ψηφίσθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων στις στις αρχές του μήνα με έναρξη ισχύος την 1 Ιουλίου, ουσιαστικά καταργεί τον Ποινικό Κώδικα που ίσχυε από την 1 Ιανουαρίου 1951 και προβαίνει στη ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος των ποινών, την κατάργηση αναχρονιστικών διατάξεων, την κατάργηση των πταισμάτων, καθώς και τον εξορθολογισμό των οικονομικών εγκλημάτων.

Έτσι σύμφωνα με τον νέο Κώδικα όποιος οδηγεί όχημα έχοντας καταναλώσει ποσότητα οινοπνεύματος ή έχοντας κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών ή είναι σωματικά και πνευματικά εξαντλημένος, ή οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης, οδηγεί σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες ή αν οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο τιμωρείται -αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις σε άλλες διατάξεις- με φυλάκιση έως τρία έτη ή με χρηματική ποινή αν από την πράξη προέκυψε κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα. Τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους αν από την πράξη προέκυψε κίνδυνος για άνθρωπο, με κάθειρξη έως δέκα έτη αν η πράξη του είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών αν είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου ανθρώπου. Αν προκλήθηκε θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.

Τέλος, όποιος οδηγεί επικίνδυνα από αμέλεια και από την πράξη του αυτή προέκυψε κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα ή για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή

Ομόφωνα έγιναν δεκτά επί της αρχής, επί των άρθρων και στο σύνολό του τα νομοσχέδια του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον νέο Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Τα νομοσχέδια υπερψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ και το Ποτάμι, τα οποία συμμετείχαν στην συζήτηση και στην ψηφοφορία.

• Παραμένει κακούργημα ο βιασμός-Τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 έτη

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μιχάλης Καλογήρου, προχώρησε στην τροποποίηση της παραγράφου 5 του άρθρου 336 του νέου ποινικού κώδικα που αφορά στο έγκλημα του βιασμού που είχε προκαλέσει αντιδράσεις.Σύμφωνα με τη νομοτεχνική βελτίωση που κατέθεσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης στη Βουλή» όποιος επιχειρεί γενετήσια πράξη χωρίς την συναίνεση του παθόντος επισύρει κάθειρξη έως 10 έτη.»

«Τελειώσαμε και με αυτό και παρακαλώ να χαιρετιστεί ότι η νομοπαρασκευαστική επιτροπή αφουγκράστηκε και εργάστηκε να δώσει λύση», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης, που νωρίτερα είχε καταγγείλει εκείνους που επιχειρούν αυτές τις ημέρες να εμφανίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως υπερασπιστή των βιαστών.

Χαιρετίζει η Διεθνής Αμνηστία

«Ιστορική νίκη του γυναικείου κινήματος και του κινήματος ανθρώπινων δικαιωμάτων» χαρακτηρίζει η Διεθνής Αμνηστία την τροποποίηση του άρθρου 336 του νέου Ποινικού Κώδικα, όπως διαμορφώθηκε σήμερα από τον υπουργό Δικαιοσύνης.

Όπως αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία σε ανακοίνωσή της «η νέα αυτή διατύπωση ενσωματώνει την έννοια της συναίνεσης στον ορισμό του βιασμού όπως τέθηκε καθολικά ως αίτημα στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης, από όλες τις συλλογικότητες και φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του γυναικείου κινήματος και αρμόδιων μερών. Η Διεθνής Αμνηστία διεξήγαγε εκστρατεία, στο πλαίσιο της οποίας είχε καταθέσει επίσημο υπόμνημα στο υπουργείο Δικαιοσύνης, όπου τόνιζε την ανάγκη να ενσωματωθεί ένας τέτοιος ορισμός στο πλαίσιο των τυπικών δεσμεύσεων της χώρας και τον πολιτικών υποχρεώσεων της κυβέρνησης».

Επιπλέον η Διεθνής Αμνηστία χαιρετίζει την απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης, «έστω και την ύστατη στιγμή, να προβεί στον ορισμό του βιασμού με βάση τη συναίνεση». «Ο ορισμός του βιασμού με βάση την απουσία συναίνεσης, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, θεμελιώνει επιτέλους ότι το δικαίωμα το οποίο πλήττεται κατά το έγκλημα του βιασμού, είναι το δικαίωμα στη σεξουαλική αυτονομία και τη σωματική ακεραιότητα του κάθε ατόμου», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Πηγή:ΕΡΤ, ΑΠΕ

Tο τελευταίο, ενδεχομένως, νομοσχέδιο της κυβέρνησης κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή.
Συγκεκριμένα, με σημαντικές αλλαγές κατατέθηκαν στη Βουλή προς ψήφιση ο Ποινικός Κώδικας και ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, η εφαρμογή τους αναμένεται να ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου του τρέχοντος έτους.

Η κύρωση του νέου Ποινικού Κώδικα, μια σημαντική εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση, θα δώσει τη δυνατότητα να προχωρήσουν εκατοντάδες ποινικές δίκες που είχαν «παγώσει», καθώς δικηγόροι και κατηγορούμενοι επιθυμούν να κριθούν υπό το νέο νομοθετικό καθεστώς.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας εξορθολογίζει ποινές και αδικήματα, καθώς ανανεώνει ύστερα από πολλές δεκαετίες το σύστημα ποινικής καταστολής, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ενόψει και της συνεχιζόμενης δίκης της Χρυσής Αυγής, παρουσιάζει η αυστηροποίηση διατάξεων που αφορούν την εγκληματική οργάνωση, αλλά και άλλες που αφορούσαν θέματα ασφάλειας, όπως ρυθμίσεις για κατοχή εκρηκτικών.

Τροποποιήσεις

Μετά τη δημόσια διαβούλευση επί των δύο κωδίκων, πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις, όπως είναι μεταξύ των άλλων, η αστικοποίηση του πλαισίου ποινής για τους διευθύνοντες εγκληματικές οργανώσεις (κάθειρξη έως 15 έτη).

Αναλυτικότερα, στους Κώδικες επήλθαν οι εξής τροποποιήσεις:

– Ορίστηκε αυστηρότερο πλαίσιο ποινής για τους διευθύνοντες εγκληματικές οργανώσεις (κάθειρξη έως 15 έτη) και βελτιώθηκαν νομοτεχνικά οι σχετικές διατάξεις.
– Προβλέφθηκε η αυτεπάγγελτη δίωξη της κακουργηματικής απιστίας και στον ιδιωτικό τομέα, προς αποφυγήν τυχόν καταχρήσεων, κυρίως εκ μέρους οργάνων της διοίκησης μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών.
– Περιλήφθηκε ειδική διάταξη αυστηρής τιμωρίας του ρατσιστικού εγκλήματος.
– Βελτιώθηκαν νομοτεχνικά και συντονίστηκαν οι διατάξεις για την αναστολή εκτέλεσης της ποινής, την κατ’ οίκον έκτιση της ποινής, την παροχή κοινωφελούς εργασίας, την υφ’ όρων απόλυση και την μεταχείριση των ανηλίκων.
– Ορίστηκε η ποινή της κάθειρξης για τη δωροδοκία πολιτικών προσώπων και εναρμονίστηκαν οι διατάξεις προς τις διεθνείς συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα.
– Εντάχθηκαν στο άρθρο 336 (ως παρ. 5) και οι λοιπές (πλην του εξαναγκασμού με σωματική βία ή απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας) μορφές βιασμού, με αναλογική κλιμάκωση των απειλούμενων ποινών.
– Συμπληρώθηκαν οι διατάξεις για την ενίσχυση της προστασίας των ανηλίκων απέναντι στη γενετήσια εκμετάλλευσή τους και προσαρμόστηκαν σε διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας.
– Εγκλήματα όπως η κλοπή και η φθορά, προβλέφθηκε ότι θα διώκονται κατ’ αρχήν αυτεπαγγέλτως, ώστε να εξυπηρετηθούν πρακτικές ανάγκες (σύλληψη επ’ αυτοφώρω κλπ.), με τη δυνατότητα όμως της εκ των υστέρων παύσεως της ποινικής δίωξης αν υποβάλει σχετική δήλωση ο ίδιος ο παθών.
– Λήφθηκε πρόνοια ώστε να μην επηρεάζονται οι αστικές απαιτήσεις του παθόντος σε περίπτωση παραγραφής του αδικήματος, λόγω μετατροπής του από κακούργημα σε πλημμέλημα.
– Προβλέφθηκε η αύξηση της ύλης των μονομελών εφετείων προς αποσυμφόρηση του τριμελούς εφετείου και του πενταμελούς εφετείου κακουργημάτων, με μεταβίβαση αρμοδιότητας εκδίκασης των υποθέσεων συγχώνευσης ποινών και καθορισμού συνολικής ποινής.
– Επανακαθορίστηκε η αρμοδιότητα του μονομελούς πλημμελειοδικείου, έτσι ώστε να περιλαμβάνει πλέον όσα πλημμελήματα απειλούνται με ποινή φυλάκισης έως τρία έτη.
– Προβλέφθηκε για τις προφανώς αβάσιμες μηνύσεις, ή αναφορές, ή εγκλήσεις, η άρση κατάσχεσης να διατάσσεται από τον εισαγγελέα, ώστε να αποκαθίσταται ταχύτερα η νομιμότητα και να μην επιβαρύνεται το δικαστικό συμβούλιο.

Ακόμη, σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, στην ποινική διαπραγμάτευση προβλέφθηκε:
α) απαγόρευση υπαγωγής εγκλημάτων αυξημένης ηθικοκοινωνικής απαξίας (λ.χ. κακουργημάτων με απειλούμενη ποινή και την ισόβια κάθειρξη, κακουργημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής), και
β) παρέχεται στον εισαγγελέα η ευχέρεια να θεωρήσει υπόθεση ως ακατάλληλη προς διαπραγμάτευση, βάσει των περιστάσεων τέλεσης και την προσωπικότητα του κατηγορουμένου.
– Αποσύρθηκε η πρόβλεψη για ορισμό εισηγητή δικαστή σε δίκες κακουργημάτων, αφού για τρέχοντες υπηρεσιακούς λόγους θα επιβαρύνονταν οι σύνεδροι δικαστές.
– Ενισχύθηκε θεσμικά η εφαρμογή της ποινικής διαταγής, με πρόβλεψη:
α) ευμενέστερης ποινικής αντιμετώπισης όσων αποδέχονται την ποινική διαταγή, β) διαδικασίας εκδίκασης αντιρρήσεων και ανατροπής της απόφασης της ποινικής διαταγής, σε μεγαλύτερη προθεσμία, και μετά από συζήτηση με την κοινή διαδικασία ύστερα από προηγούμενη κλήτευση του κατηγορουμένου.
– Θεσπίστηκε το δικαίωμα του κατηγορουμένου να ζητεί χρόνο προετοιμασίας για την αντίκρουση της κατηγορίας, «αν από την αποδεικτική διαδικασία προκύψουν νέες περιστάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να συνδεθούν με επιτρεπτή μεταβολή της».
– Θεσπίστηκε ως αναγκαία και σύγχρονη αξίωση ο ειδικός τρόπος έναρξης της προθεσμίας αναίρεσης ύστερα από ειδοποίηση με e-mail.

Πηγές: ΕΡΤ, ΑΠΕ