Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 η Αθήνα απελευθερώνεται από τη ναζιστική μπότα.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας οι Γερμανοί ανασυγκροτούνται και τα ξημερώματα αρχίζουν να αποχωρούν. Όσοι ελάχιστοι έχουν μείνει πίσω συγκεντρώνονται στο Σύνταγμα και με επικεφαλής τον στρατηγό Φέλμι καταθέτουν βιαστικά στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Χωρίς επισημότητες στις 9.15 ένας στρατιώτης τους υποστέλλει τη σημαία με τη σβάστικα από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, σημαίνοντας τη λήξη της Κατοχής, που διήρκεσε 1.625 μέρες.

Θα είναι μια απελευθέρωση γλυκιά που θα σκορπίσει τη χαρά, με τους Αθηναίους να βγαίνουν στους δρόμους να πανηγυρίσουν, φωνάζοντας «Χριστός Ανέστη».

Θα είναι όμως παράλληλα και μια απελευθέρωση πικρή. Οι τελευταίοι μήνες της Κατοχής έχουν βαφτεί με αίμα. Οι Γερμανοί, σίγουροι πλέον για την ήττα τους έχουν εκδικηθεί. Κομμένο, Καλάβρυτα, Δίστομο, Χορτιάτης, Γιαννιτσά. Τα σπέρματα ενός νέου εθνικού διχασμού έχουν πέσει και σύντομα θα έρθει ο Δεκέμβρης.

Το σπάνιο βίντεο – ντοκουμέντο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από την «χαμένη» ταινία επικαίρων της Φίνος Φιλμ για το τέλος της ναζιστικής Κατοχής στην Αθήνα, η οποία δεν προβλήθηκε τότε στην Ελλάδα.

Τα ιστορικής σημασίας επίκαιρα ανακαλύφθηκαν από το Ροβήρο Μανθούλη σε κινηματογραφικά αρχεία στις ΗΠΑ και παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην αρχική τους μορφή ενσωματωμένα στο ντοκιμαντέρ του «Βίοι παράλληλοι του Εμφυλίου»

Τα πλάνα αλλά και η περιγραφή είναι συγκλονιστικά:

Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το βιβλιου του ιστορικού Μενέλαου Χαραλαμπίδη, «Η Εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα», όπου περιγράφει τη μεγάλη αυτή μέρα.

Το πρωινό της 12^ης Οκτωβρίου 1944, ένα άγημα Γερμανών στρατιωτών κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, παρουσία του Δημάρχου Αθηναίων και λίγων επισήμων. Μετά από τρεισήμισι χρόνια Κατοχής, οι Γερμανοί έφευγαν από την Αθήνα, αφήνοντας πίσω τους μια κατεστραμμένη πόλη: 40 – 45.000 νεκροί από πείνα, τουλάχιστον 1.800 εκτελεσμένοι και 2.000 περίπου νεκροί από τις εμφύλιες συγκρούσεις που συστηματικά οι κατακτητές υποδαύλιζαν.

Αρκετές εβδομάδες πριν την Απελευθέρωση, επικρατούσε στην Αθήνα ένα εντελώς παράδοξο κλίμα: το κέντρο της πόλης βρίσκονταν υπό κατοχή, ενώ οι γύρω συνοικίες είχαν «απελευθερωθεί». Οι κάτοικοι του κέντρου μετέβαιναν καθημερινά στις προσφυγικές κυρίως συνοικίες για να συμμετέχουν στους πανηγυρισμούς των κατοίκων τους και να παρακολουθήσουν τις παρελάσεις του ΕΛΑΣ και τις γιορτές της ΕΠΟΝ στους κεντρικούς δρόμους και τις πλατείες.

Το πανηγυρικό κλίμα κορυφώθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1944, ημέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας. Λίγο μετά την υποστολή της ναζιστικής σημαίας από τον βράχο της Ακρόπολης και ενώ γερμανικά στρατιωτικά φορτηγά διέσχιζαν ακόμη την Πανεπιστημίου με προορισμό την Λιοσίων και την Αχαρνών, εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου συνέρρευσαν στο κέντρο της πόλης, γιορτάζοντας το τέλος της πιο σκληρής δοκιμασίας που έζησαν οι κάτοικοί της από τότε που η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους. Όμως, το ξέφρενο πανηγύρι των Αθηναίων δεν επισκίασε το μεγάλο ερώτημα εκείνης της ημέρας: ποια στάση θα κρατούσε το ΕΑΜ τις πρώτες ώρες μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων; Με ποιο τρόπο θα αξιοποιούσε το γεγονός ότι η πρωτεύουσα του κράτους βρίσκονταν σε κενό εξουσίας; Με άλλα λόγια, τι θα γινόταν τις κρίσιμες ώρες που ο ΕΛΑΣ θα μπορούσε να καταλάβει τα κτίρια και τους στρατώνες των Σωμάτων και Ταγμάτων Ασφαλείας και τέλος τα Παλαιά Ανάκτορα, με τις δυνάμεις που είχε ήδη στην Αθήνα, χωρίς να χρειαστεί η επέμβαση του εμπειροπόλεμου ΕΛΑΣ του βουνού;

Ήδη από το καλοκαίρι του 1944, η ανησυχία για τη στάση που θα τηρούσε το ΕΑΜ, οδήγησε την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου σε εγρήγορση. Γνωρίζοντας ότι οι βρετανικές δυνάμεις θα μπορούσαν να εισέλθουν στην Αθήνα μετά την αποχώρηση των Γερμανών, προσπάθησε να καλύψει το κρίσιμο χρονικό κενό με τη δημιουργία του Εθνικού Στρατού Αθηνών.

Στις αρχές Αυγούστου του 1944 ο υποστράτηγος Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής Αττικής, από τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Μια από τις πρώτες εντολές που έλαβε ήταν να θέσει όλες τις εθνικές οργανώσεις, εκτός των εαμικών, υπό ενιαία διοίκηση στο νέο σώμα που θα ονομαζόταν Εθνικός Στρατός Αθηνών. Ο Σπηλιωτόπουλος εφαρμόζοντας ουσιαστικά ένα σχέδιο αμύνης απέναντι στον ΕΛΑΣ, διένειμε τους άνδρες των μη εαμικών αντιστασιακών οργανώσεων, αλλά και της αμιγώς αντικομμουνιστικής οργάνωσης «Χ» σε κεντρικά ξενοδοχεία και κτίρια της Αθήνας:

«…Ουσιαστικά η όλη επιχείρηση αντανακλούσε την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε τις παραμονές της απελευθέρωσης. Η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση αναζητούσε ένα στρατιωτικό στήριγμα που θα της έδινε την ευκαιρία να μεταφέρει την πολιτική της εξουσία στην Αθήνα και στη συνέχεια να την εδραιώσει με την πολιτικοστρατιωτική συμβολή των Βρετανών. Η δημιουργία του Εθνικού Στρατού Αθηνών αποκλειστικά από ένοπλα τμήματα των εθνικών οργανώσεων, καταδείκνυε τη βαθιά καχυποψία της κυβέρνησης απέναντι στο ΕΑΜ. Η στρατιωτική αυτή δύναμη […] δεν απέκλειε απλώς τις εαμικές δυνάμεις, αλλά ενέτασσε στον Εθνικό Στρατό οργανώσεις όπως η “Χ” και ο ΕΔΕΣ, μέλη των οποίων συγκρούονταν την περίοδο εκείνη με τον ΕΛΑΣ στους δρόμους της Αθήνας.»

Το πρώτο βράδυ της Απελευθέρωσης πρόσφερε μια μεγάλη ανακούφιση στους άνδρες του Εθνικού Στρατού Αθηνών και τα μέλη της κυβέρνησης Παπανδρέου. Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας όχι μόνο δεν επιχείρησε να καταλάβει την πόλη, αλλά αντίθετα ήταν ο κύριος παράγοντας διατήρησης της τάξης τη νύχτα εκείνη, αλλά και τις επόμενες ημέρες:

«Την απόλυτη τήρηση των υποχρεώσεων που είχε αναλάβει ο ΕΛΑΣ της Αθήνας απέναντι στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας πιστοποιεί και έγγραφο της βρετανικής Force 133, στο οποίο αναφέρεται ότι Βρετανός πληροφοριοδότης, έκανε το γύρο των προαστίων της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένων και των εαμικών προπυργίων, τη νύχτα της 12ης Οκτωβρίου: “Απόλυτη ησυχία παντού. Καμία ταραχή και οι δρόμοι σχεδόν άδειοι. Ο ΕΛΑΣ και άλλα όργανα περιπολούν με τάξη”.»

Η στάση αυτή αντανακλούσε την απόφαση της ηγεσίας του ΚΚΕ και του ΕΑΜ να «παραμερίσει» την επαναστατική λύση, στρεφόμενη προς τη νομιμότητα. Άλλωστε η μαζικότητα των εαμικών οργανώσεων αποτελούσε εγγύηση για μια άνετη επικράτηση του ΕΑΜ όχι πλέον ως αντιστασιακής οργάνωσης, αλλά ως πολιτικού φορέα. Την κατάσταση, σε ότι είχε να κάνει με την στάση του ΕΛΑΣ κατά την ημέρα της απελευθέρωσης αλλά και σε όλη τη διάρκεια μέχρι την άφιξη της εξόριστης κυβέρνησης, ξεκαθάριζε η ημερήσια διαταγή του 1ου Συντάγματος της 1ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Αθηνών, την παραμονή της απελευθέρωσης:

«Συναγωνιστές. Μπήκαμε στην πιο αποφασιστική φάση του αγώνα μας μετά από την τρίχρονη σκληρή δοκημασία που σ’ αυτήν θα πρέπει να δείξωμεν την επαναστατηκότητά μας πάνω στην εξασφάληση της τάξης και ησυχίας. Σύνθημά μας μπένει μακριά από ανησυχίες (άσκοπους πυροβολισμούς, ατομικός έλεγχος ταυτοτήτων) […] Συναγωνιστές, προσοχή στη βαθειά κατανόηση της νίκης που ζητάμε να επιτύχωμε και η οποία διαφέρει κατά πολύ από τις νίκες της σκληρής δοκημασίας, είνε νίκη που θάχη σαν αποτέλεσμα να κερδήσωμε την μεγάλη έκπληξη στα μάτια των συμμάχων μας και όλης της ανθρωπότητας του να παρουσιασθούμε σαν στρατός επιβολής, με πειθαρχία εμφάνηση και ταχήτητα πρωτοφανή και πρωτότυπο στην εκτέλεση των διαταγών.»

Υπό αυτή την οπτική, της μεταφοράς δηλαδή της αντιπαράθεσης ανάμεσα στο ΕΑΜ και τις αντιεαμικές δυνάμεις από τις ένοπλες συγκρούσεις των προηγούμενων μηνών στον πολιτικό ανταγωνισμό των ημερών μετά την αποχώρηση των κατακτητών, πρέπει να εξεταστούν οι μεγάλες διαδηλώσεις της Απελευθέρωσης. Μετά το αυθόρμητο «ξέσπασμα» των κατοίκων κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών της 12ης Οκτωβρίου 1944, τις επόμενες δύο ημέρες το ΕΑΜ πραγματοποίησε τεράστιες και άρτια οργανωμένες διαδηλώσεις, παρουσιάζοντας την εντυπωσιακή δύναμη που είχε πλέον στην Αθήνα. Σε αυτές «πρώτο λόγο» είχαν οι κάτοικοι των εργατικών συνοικιών της Αθήνας και του Πειραιά, αλλά και ένα σημαντικό τμήμα των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων, η ζωή των οποίων εξαθλιώθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Στις 15 Οκτωβρίου ήρθε η σειρά των εθνικών οργανώσεων, του μη εαμικού χώρου δηλαδή, να κάνουν επίδειξη ισχύος στους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας:

«Η διαδήλωση αυτή πρόβαλε ξεκάθαρα σε επίπεδο εικόνας, συμβολισμών και συνθημάτων, τον ταξικό χαρακτήρα της επερχόμενης σύγκρουσης. Η έκδηλη διαφοροποίηση των δύο στρατοπέδων, έγινε ορατή τις τρεις αυτές πρώτες ημέρες μετά την απελευθέρωση, διότι για πρώτη φορά δινόταν η ευκαιρία δημόσιας και μαζικής έκφρασής της, σε ξεχωριστές εκδηλώσεις. Η διαμάχη του ΕΑΜ με το μη εαμικό χώρο γινόταν πλέον περισσότερο απτή: ο καθένας μπορούσε να δει την απήχηση που είχε η κάθε πλευρά μέσα από τον όγκο και τον παλμό των διαδηλώσεων και να μάθει, κωδικοποιημένα, τις βασικές πολιτικές τους θέσεις μέσα από τη συνθηματολογία τους. Η εικόνα των διαδηλωτών που ζητωκραύγαζαν στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, οπτικοποιούσε πτυχές της διαμάχης, αναδεικνύοντας το βαθύ διχασμό της ελληνικής κοινωνίας και πως αυτός καταγραφόταν ακόμη και στις ενδυματολογικές διαφοροποιήσεις τους, όπως παρατήρησε ο Γιώργος Θεοτοκάς παρακολουθώντας τη διαδήλωση των “εθνικών” οργανώσεων:

“Πραγματικά η σημερινή διαδήλωση ήταν πολύ αισθητά πιο καλοντυμένη και ευπαρουσίαστη από τη χτεσινή και περιείχε αρκετές κομψές γυναίκες. Είναι η πρώτη φορά αυτές τις μέρες που ένιωσα στην Ελλάδα τόσο έντονα, τόσο ξεκάθαρα κι απόλυτα τον κοινωνικό διχασμό, την ατμόσφαιρα του ταξικού πολέμου”.»

Η κατάληξη της πορείας αυτής ήταν τραγική και αποτέλεσε μια ακόμη τεράστια δοκιμασία για τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στην Αθήνα. Καθώς ομάδες από τις οργανώσεις του ΕΑΜ Βύρωνα και Καισαριανής κατηφόριζαν την οδό Πανεπιστημίου προς την πλατεία Ομονοίας, δέχτηκαν καταιγισμό πυρών από άνδρες αντικομμουνιστικών οργανώσεων που βρίσκονταν υπό περιορισμό, αλλά ένοπλοι, στο ξενοδοχείο «Ερμής». Από τα πυρά σκοτώθηκαν τουλάχιστον επτά μέλη εαμικών οργανώσεων και τραυματίστηκαν 82. Για τους υποστηρικτές του ΕΑΜ η κατάσταση ήταν ξεκάθαρη: ακόμη και μετά την Απελευθέρωση, οι συνεργάτες των Γερμανών προξενούσαν θύματα. Επιπρόσθετα, η επιλογή της κυβέρνησης Παπανδρέου να θέσει υπό περιορισμό τους άνδρες των δωσιλογικών οργανώσεων, όχι στα στρατόπεδα που βρίσκονταν στην περιφέρεια της πόλης, αλλά σε κεντρικά ξενοδοχεία της Αθήνας και μάλιστα χωρίς να τους αφοπλίσει, γεννούσε εύλογα ερωτήματα για το ποιοι ήταν αυτοί που επιθυμούσαν τη δημιουργία ενός ομαλού κλίματος και ποιοι το υπονόμευαν:

«Αμέσως μετά το επεισόδιο επενέβησαν επιτόπου ο επιτελάρχης του στρατιωτικού διοικητή Αττικής, Παυσανίας Κατσώτας και ο διευθυντής της Αστυνομίας Άγγελος Έβερτ, με διαταγή των οποίων αφοπλίστηκαν τα μέλη των οργανώσεων αυτών, ενώ για την αποφυγή παρόμοιων επεισοδίων τοποθετήθηκαν ισχυρές βρετανικές φρουρές στις πλατείες Συντάγματος και Ομονοίας. Όμως για τους υποστηρικτές του ΕΑΜ το γεγονός ότι οι συνεργάτες του κατακτητή όχι μόνον παρέμεναν οπλισμένοι αλλά και προκαλούσαν νέα θύματα, αποδείκνυε την πρόθεση της κυβέρνησης Παπανδρέου και των Βρετανών να διατηρήσουν ετοιμοπόλεμα τα στοιχεία αυτά για μια ενδεχόμενη ένοπλη σύγκρουσή τους με τον ΕΛΑΣ. Το ΕΑΜ, στην προσπάθειά του να αποδείξει έμπρακτα την τήρηση των δεσμεύσεών του απέναντι στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, δεν απάντησε ένοπλα στην επίθεση που δέχτηκαν τα μέλη του στις 15 Οκτωβρίου. Έχοντας ως δεδομένη την πολιτική του κυριαρχία σε ολόκληρη την πρωτεύουσα, επεδίωκε τη συμβολή του στο κλίμα ομαλότητας για να μπορέσει να κεφαλαιοποιήσει σε πολιτικό επίπεδο την απόλυτη επικράτησή του σε Αθήνα και Πειραιά:

ΑΘ“Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, εάν ήθελε το ΕΑΜ, μπορούσε στις 15 Οκτωβρίου, με τις βοηθητικές του μόνον δυνάμεις, να προκαλέσει λουτρό αίματος των αντιπάλων του και να ελέγξει την πρωτεύουσα. Απλώς δεν το ήθελε, για τους λόγους που υποδεικνύει το ημερολόγιο του Ζέβγου, η κατευναστική επιρροή του οποίου ομολογείται και από εκπροσώπους της συντηρητικής πλευράς […] Αλλά η εαμική αντίδραση παρέμεινε στο επίπεδο της καταγγελίας, χωρίς αντίποινα”.

Οι λίγες εβδομάδες που ακολούθησαν μέχρι την έναρξη των Δεκεμβριανών, κύλησαν μέσα σε ένα κλίμα αναζήτησης πολιτικών ισορροπιών με την απειλή προσφυγής στην ένοπλη βία και από τις δύο πλευρές που συγκρούστηκαν το Δεκέμβρη. Σε ένα πολωμένο κλίμα το οποίο τροφοδοτούνταν διαρκώς από το διχασμό της βάσης της ελληνικής κοινωνίας, μια οποιαδήποτε αιτία μπορούσε να οδηγήσει στην έναρξη της εμφύλιας σύγκρουσης. Η διαφωνία σχετικά με τη διάλυση των αντιστασιακών οργανώσεων και τη σύνθεση του υπό δημιουργία εθνικού στρατού, ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή αιτία. Οι συσχετισμοί ανάμεσα στις εαμικές και μη δυνάμεις στον υπό δημιουργία εθνικό στρατό, αποτέλεσαν ανυπέρβλητο εμπόδιο για τη βιωσιμότητα της βραχύβιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Στις 3 Δεκεμβρίου 1944, ξέσπασε με σαφώς μεγαλύτερη σφοδρότητα μια σύγκρουση που είχε την αφετηρία της στα διχαστικά γεγονότα του τελευταίου χρόνου της Κατοχής. Η πολιτική ηγεσία της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των υπουργών του ΕΑΜ, είχε χάσει την ευκαιρία για μια ειρηνική μετάβαση στη μεταπολεμική περίοδο».

Η Πολωνία πραγματοποίησε τη Δευτέρα μια κρατική ταφή των λειψάνων περισσότερων από 700 θυμάτων των μαζικών εκτελέσεων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στη Ναζιστική Γερμανία που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα στη λεγόμενη Κοιλάδα του Θανάτου στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Οι ακολουθίες στην πόλη Τσοϊνίσε ξεκίνησαν με μια νεκρώσιμη Λειτουργία στη βασιλική, που οδήγησε σε ενταφιασμό με στρατιωτικές τιμές σε ένα τοπικό νεκροταφείο των θυμάτων των ναζιστικών εγκλημάτων.

Στις εκδηλώσεις συμμετείχαν ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, οι τοπικές αρχές και ανώτατοι αξιωματούχοι του κρατικού Εθνικού Ινστιτούτου Μνήμης, το οποίο πραγματοποίησε και τεκμηρίωσε τις εκταφές. Τα λείψανα Πολωνών αμάχων, συμπεριλαμβανομένων περίπου 218 ασθενών ασύλου, εκτάφηκαν το 2021-2024 από διάφορους ξεχωριστούς ομαδικούς τάφους στα περίχωρα του Τσοϊνίσε.

Προσωπικά αντικείμενα και έγγραφα βοήθησαν να εντοπιστούν περίπου 120 από τα θύματα μιας εκτέλεσης στις αρχές του 1945. Ανάμεσά τους ήταν δάσκαλοι, ιερείς, αστυνομικοί, δασολόγοι, ταχυδρομικοί υπάλληλοι και ιδιοκτήτες γης.

Οι ιστορικοί έχουν διαπιστώσει ότι οι Ναζί, λίγο μετά την εισβολή στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939, εκτέλεσε μερικούς από τους αμάχους.

Τα λείψανα άλλων 500 θυμάτων προέρχονται από την εκτέλεση του Ιανουαρίου του 1945, όταν οι Γερμανοί έφευγαν από την περιοχή.

Η Πολωνία έχασε 6 εκατομμύρια πολίτες, ή το ένα έκτο του πληθυσμού της, εκ των οποίων τα 3 εκατομμύρια ήταν Εβραίοι, στον πόλεμο. Η χώρα υπέστη επίσης τεράστιες απώλειες στις υποδομές, τη βιομηχανία και τη γεωργία της.

Πριν περίπου έναν χρόνο, οι Φινλανδοί τα… είχαν βάλει με τη Σάνα Μάριν όταν μια σειρά από βίντεο και φωτογραφίες που την έδειχναν να διασκεδάζει σε διάφορα πάρτι είδαν το φως της δημοσιότητας. Η τότε πρωθυπουργός της χώρας είχε θεωρηθεί, από ένα μεγάλο μέρος του λαού της, προκλητική. Η 37χρονη εν τέλει έχασε την κυβερνητική της θέση στις εκλογές του 2023, ενώ στη συνέχεια αποχώρησε και από την ηγεσία του κόμματος των Σοσιαλιστών και τη θέση της πήρε ο Άντι Λίντμαν.

Όμως, ο διάδοχος της Σάνα Μάριν ήρθε να προκαλέσει έναν νέο πονοκέφαλο στο κόμμα, αφού φωτογραφίες από το παρελθόν του Λίντμαν έχουν έρθει στην επιφάνεια πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις, καθώς μεταξύ άλλων, σε κάποιες από αυτές εμφανίζεται γυμνός να κρατάει ένα πιστόλι δίπλα σε άλλους γυμνούς άνδρες, ορισμένοι εκ των οποίων κάνουν τον ναζιστικό χαιρετισμό. Μάλιστα, σε ένα άλλο στιγμιότυπο που κάνει τον γύρο του Διαδικτύου, ο 41χρονος ποζάρει με μια άγνωστη γυναίκα να έχει σκύψει μπροστά του σε άσεμνη στάση, με τον ίδιο να πανηγυρίζει.

Σύμφωνα με την Bild, οι φωτογραφίες απεικονίζουν τον Λίντμαν στα 18 του χρόνια.

Συγκεκριμένα, στην πρώτη επίμαχη φωτογραφία ο νέος ηγέτης των Φιλανδών Σοσιαλιστών ποζάρει δίπλα σε άλλους τέσσερις άνδρες. Όλοι τους φοράνε σκούφους του Άγιου Βασίλη και κουκούλες full face, με δύο εξ αυτών να κρατάνε όπλα και άλλους δύο να κάνουν τον ναζιστικό χαιρετισμό.

Ο ίδιος ο Λίντμαν, αφού οι φωτογραφίες αναρτήθηκαν στις αρχές Ιουλίου στα social media, παραδέχθηκε ότι είναι ένας από τους πέντε νέους και συγκεκριμένα αυτός που είναι στην πάνω αριστερή άκρη της φωτογραφίας. «Είμαι αυτός που κρατάει ένα πλαστικό όπλο στα χέρια του» δήλωσε στην εφημερίδα Italehti, στις 5 Ιουλίου, διευκρινίζοντας ότι όλα συνέβησαν σε χριστουγεννιάτικο πάρτι συμμαθητών ως «ευχαριστώ» σε όλους όσοι βοήθησαν στα γυρίσματα μιας ταινίας μικρού μήκους, στην οποία συμμετείχε και ο ίδιος. Ειδικά, δε, για τους ναζιστικούς χαιρετισμούς ο Λίντμαν δήλωσε στην ίδια εφημερίδα ότι «προφανώς το παρατράβηξαν με αυτή την κίνηση. Δεν ήμουν ποτέ οπαδός των Ναζί, ούτε είμαι και τώρα. Έστω και έτσι, όμως, δεν θα έπρεπε να είμαι μαζί με νεοναζί λόγω της ιδεολογίας μου».

Στη δεύτερη φωτογραφία που έχει προκαλέσει «πονοκέφαλο» στον 41χρονο πολιτικό, ο Λίντμαν φαίνεται σε να διασκεδάζει σε ένα πάρτι έχοντας μπροστά του και στο ύψος της μέσης του μια κοπέλα. Όσοι είδαν τη φωτογραφία τον κατηγόρησαν για μισογυνισμό, ενώ άλλοι αναρωτήθηκαν αν βρισκόταν τότε υπό την επήρεια ναρκωτικών. Γι’ αυτό το καρέ, ο Λίντμαν διαβεβαίωσε ότι δεν έχει κάνει ποτέ χρήση ναρκωτικών, ενώ δήλωσε ντροπιασμένος για τις κατηγορίες περί μισογυνισμού. «Μπορώ να πω ότι δεν είμαι και πολύ υπερήφανος για τη στάση μου σε πολλές φωτογραφίες» πρόσθεσε μετά τις αντιδράσεις.

Σύμφωνα με τον Λίντμαν, οι φωτογραφίες αυτές από το 1999 έως το 2009, οι οποίες αναρτήθηκαν σε διαδικτυακό φόρουμ και πλέον δεν είναι διαθέσιμες, «δεν προορίζονταν για δημοσιοποίηση». Ο ίδιος υποστήριξε ότι είχε ζητήσει πριν από χρόνια από τον διαχειριστή του φόρουμ να αφαιρέσει τα επίμαχα καρέ, ωστόσο εκείνος το έκανε μόλις ξέσπασε το σκάνδαλο.

Με την κατάθεση ενός εκ των Αιγύπτιων αλλλιεργατών που έπεσαν θύματα της άγριας βίας των ταγμάτων εφόδου της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή συνεχίστηκε η εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό.

Ανεβαίνοντας στο βήμα του μάρτυρα του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, ο Αμπουζίντ Εμπαράκ μίλησε αναλυτικά και με φρικιαστικές λεπτομέρειες για την ωμότητα της μισαλλόδοξης επίθεσης των φασιστών εις εις βάρος του ίδιου και τριών συμπατριωτών του, στις 12 Ιουνίου 2012 στο σπίτι που έμεναν στο Ικόνιο Περάματος. Και η επίθεση έγινε «επειδή είμαστε ξένοι» υποστήριξε ο μάρτυρας.

«Ήταν πάρα πολλά άτομα με μαύρες μπλούζες από πάνω μου. Είδα ότι κρατούσαν σίδερα και ξύλα και με χτυπούσαν με αυτά και με κλωτσιές. Τα σίδερα και τα ξύλα έπεφταν πάνω μου κι όποιος δεν είχε, με χτυπούσε με τα πόδια και τα χέρια. Ήταν δεκαπέντε άτομα κι εγώ κοιμόμουν», είπε ο Εμπαράκ.

Ο πρώτος μάρτυρας και θύμα της επίθεσης κατέθεσε όσα βίωσε στις 3.00 τα ξημερώματα ενώ κοιμόταν στην ταράτσα του σπιτιού που μοιραζόταν με άλλους συμπατριώτες του, όταν δέχθηκε σφοδρά χτυπήματα από ομάδα μαυροφορεμένων με σιδηρολοστούς και ξύλινα κοντάρια. Το θύμα τραυματίσθηκε σφοδρά από τη δολοφονική επίθεση, από την οποία επιβίωσε επειδή οι χρυσαυγίτες νόμιζαν πως τον σκότωσαν, όπως είπε. Συγκεκριμένα, τραυματίστηκε πολύ σοβαρά στη γνάθο, στο κεφάλι και στο σώμα, είχε υποστεί θλάση πνεύμονα και είχε χρειαστεί νοσηλεία και σειρά επεμβάσεων.

Όπως είπε ο μάρτυρας «εκείνη τη βραδιά κοιμόμουν στην ταράτσα γιατί είχε πολλή ζέστη και κουνούπια και έτσι συνήθιζα όταν είχε ζέστη… Κοιμήθηκα στην ταράτσα όπως συνηθίζω, γύρω στις 2.00-3.00 η ώρα, ένιωσα χτυπήματα στα πόδια μου… Έσπασε σε τρία σημεία η γνάθος. Όταν με χτυπούσαν ένιωθα ότι έχω πεθάνει. Άκουσα, σαν σε όνειρο, τη λέξη “πάμε” και έφυγαν από πάνω μου ενώ ήξεραν ότι σχεδόν έχω πεθάνει. Όταν συνήλθα κατάλαβα ότι ήμουν στο ασθενοφόρο. Ξανασυνήλθα όταν ήμουν στο νοσοκομείο, αλλά δεν ξέρω τι ώρα ήταν. Τα δόντια μου ήταν σπασμένα, δώδεκα ράμματα στο κεφάλι, τρία κατάγματα στο σαγόνι. Από το κεφάλι μέχρι τα πόδια ήμουν σε μια πολύ κρίσιμη κατάσταση. Όταν συνήλθα είπα στους φίλους μου ότι θέλω να πάω να πεθάνω στην Αίγυπτο, κοντά στα παιδιά μου».

Ο αλιεργάτης περιέγραψε τις επεμβάσεις που έγιναν και είπε πως υπέγραψαν οι φίλοι του για να μπει στο χειρουργείο. «Μου έβγαλαν τα δόντια μου. Δεν θυμάμαι πόσες ώρες κράτησε το χειρουργείο. Συνήλθα και είδα ότι μου είχαν κάνει μια επέμβαση στο λαιμό σαν να είμαι μια κότα που την έχουν σφάξει με μαχαίρι. Έχω τρία κομμάτια σίδερο στο στόμα μου». Είπε ακόμη ότι αντιμετωπίζει μέχρι και σήμερα προβλήματα υγείας εξαιτίας των βλαβών που του έχει αφήσει η δολοφονική επίθεση του τάγματος εφόδου.

Σε ερώτηση της προέδρου ο Αμπουζίντ Εμπάρακ είπε πως όλα τα άτομα που τον χτυπούσαν φορούσαν μαύρα.

Πρόεδρος: Ήταν άτομα της Χρυσής Αυγής;

Μάρτυρας: Εκείνη τη στιγμή εγώ δεν ήξερα κάτι για αυτό. Αλλά όταν βγήκα από το νοσοκομείο και συνήλθα, οι φίλοι μου, μου είπαν ότι ήταν της Χρυσής Αυγής γιατί, όπως μου είπαν, αφού με χτύπησαν πήγαν σε εκείνους και ήθελαν να μπουν μέσα να χτυπήσουν κι αυτούς. Μετά άκουσα το βίντεο του αρχηγού τους [σ.σ.: εννοεί τον Λαγό] και εκείνη τη βραδιά είπε ότι «εμείς θα αντιμετωπίσουμε τους Αιγύπτιους ψαράδες».

Πρόεδρος: Γιατί σας άφησαν και έφυγαν;

Μάρτυρας: Με αφήσανε νεκρό, γι' αυτό φύγανε.

Πρόεδρος: Νόμισαν ότι ήσασταν νεκρός;

Μάρτυρας: Ναι.

Εισαγγελέας: Ξέρετε αν εκείνη την ημέρα ο βουλευτής Λαγός είχε δώσει ομιλία στο Πέραμα;

Μάρτυρας: Αυτός που ήταν εδώ την προηγούμενη φορά; Μου έδειξαν βίντεο από εκείνη την ημέρα που έλεγε ότι θα αντιμετωπίσουμε τους Aιγύπτιους ψαράδες κι εκείνη την ημέρα με χτύπησαν. Στόχος τους ήταν να μας σκοτώσουν.

Απαντώντας σε ερώτηση της προέδρου ο μάρτυρας είπε ότι πιστεύει πως δεν ήταν προσωπικά μόνος του στόχος και πως ο οποιοσδήποτε μετανάστης, θα ήταν στόχος της Χρυσής Αυγής: «Είμαστε στόχος γιατί είμαστε ξένοι», είπε.

Εισαγγελέας: Αποκτήσατε άδεια παραμονής ως θύμα εγκληματικής οργάνωσης; Έχετε τη δυνατότητα να λάβετε άδεια παραμονής βάσει του νόμου;

Μάρτυρας: Δύο χρόνια μετά από αυτά τα γεγονότα δεν είχα άδεια παραμονής. Μετά ο δικηγόρος με βοήθησε για να αποκτήσω άδεια παραμονής για να είμαι νόμιμος.

Απαντώντας σε ερωτήσεις συνηγόρων προς Υποστήριξη της Κατηγορίας ο μάρτυρας είπε πως 11 χρόνια μετά την επίθεση που δέχθηκε, δεν μπορεί να φάει σκληρές τροφές και πως δεν μπορεί να μείνει για περισσότερες από 3-4 ώρες όρθιος.

Η υπόθεση των Αιγυπτίων αλιεργατών θεωρείται ως μία από τις πλέον ενδεικτικές για τη δράση και τους στόχους της εγκληματικής οργάνωσης αλλά και για τον τρόπο που λειτουργούσε με άνωθεν εντολές και υποδείξεις. Και αυτό σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση φαίνεται ξεκάθαρα στην υπόθεση της επίθεσης στους αλιεργάτες η οποία οργανώθηκε και εκδηλώθηκε μετά από δηλώσεις του τότε βουλευτή της Χρυσής Αυγής Γιάννη Λαγού ο οποίος είχε στοχοποιήσει τα θύματα. Ο νυν ευρωβουλευτής, καταδικασμένος σε κάθειρξη 13 ετών Γιάννης Λαγός είχε αναφερθεί σε ομιλίες του στην περιοχή, στο «πρόβλημα με τους Αιγύπτιους αλιεργάτες». Ο τότε βουλευτής είχε πει: «Έχουμε γίνει δέκτες παραπόνων για κάποια θέματα που έχετε εδώ στην ιχθυόσκαλα, στο Κερατσίνι, με τους Αιγύπτιους που κάνουν ό,τι θέλουν, που πουλάν τα ψάρια όπως θέλουν, που τα παίρνουν από όπου θέλουν, γενικά δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Ε, λοιπόν, εμείς τους λέμε ότι από δω και πέρα θα δίνουν λογαριασμό, θα δίνουν λογαριασμό στη Χρυσή Αυγή».

Κατηγορούμενοι για την απόπειρα ανθρωποκτονίας είναι ο πυρηνάρχης Περάματος Αναστάσιος Πανταζής, καταδικασμένος σε πρώτο βαθμό σε κάθειρξη 10 ετών και 24 μηνών και τα μέλη της Τοπικής στο Πέραμα Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Δημήτρης Αγριογιάννης, Θωμάς Μαριάς, και Μάρκος Ευγενικός καταδικασμένοι όλοι σε 7ετή κάθειρξη. 

Όπως ανακοινώθηκε το βράδυ της Παρασκευής 29 Απριλίου 2022, η Γερμανία προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης της Χάγης εναντίον της Ιταλίας για δεύτερη φορά μετά το 2008 επικαλούμενη ότι η Ιταλία συνεχίζει να επιτρέπει την άσκηση αξιώσεων αποζημίωσης στα εθνικά δικαστήρια, παρά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης της Χάγης (International Court of Justice) στις 3 Φεβρουαρίου 2012 και ότι αυτό παραβιάζει το δικαίωμα του Βερολίνου στην κρατική ασυλία.. Ο στόχος της αμετανόητης Γερμανίας είναι σαφής και διπλός: να εμποδίσει τα Ιταλικά Δικαστήρια να εκδώσουν αποφάσεις κατάσχεσης περιουσίας του γερμανικού δημοσίου προς αποζημίωση των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας και να σταματήσει την έκδοση νέων αποφάσεων υπέρ των θυμάτων του ναζισμού.

Υπενθυμίζουμε ότι η Γερμανία είχε προσφύγει εναντίον της Ιταλίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το 2008. Η δίκη (προφορική διαδικασία) έλαβε χώρα από τις 12 έως τις 16 Σεπτεμβρίου 2011 και η Ελλάδα συμμετείχε ως παρεμβαίνουσα (μη διάδικο μέρος) κατόπιν επίσημου αιτήματός της το οποίο κατατέθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2011 κι έγινε αποδεκτό από το Διεθνές Δικαστήριο με διάταξή του στις 4/15 Ιουλίου 2011.  Πληρεξούσιος της Ελληνικής Δημοκρατίας ήταν ο Καθηγητής Στέλιος Περράκης, ενώ στην ελληνική νομική ομάδα συμμετείχαν, επίσης, ο Καθηγητής Αντώνης Μπρεδήμας και η Λέκτορας (τότε) Μαρία – Ντανιέλλα Μαρούδα.

Είχα την τιμή να εκπροσωπώ το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και έζησα από κοντά, από την πρώτη μέρα, την ιστορική αυτή διαδικασία. Παράλληλα, συμμετείχα, μαζί με άλλους Έλληνες συναγωνιστές σε σημαντικές εκδηλώσεις εκτός του Δικαστηρίου, τις οποίες οργάνωσε η Ομάδα “ΑΚ Distomo” από το Αμβούργο, σε συνεργασία με τη Διεθνή Αμνηστία και άλλους φορείς. Στόχος των παρεμβάσεων αυτών ήταν η έκφραση διεθνιστικής αλληλεγγύης στα θύματα του Διστόμου και των άλλων ελληνικών Ολοκαυτωμάτων, η ενημέρωση της κοινής γνώμης και η στήριξη του αγώνα για Δικαιοσύνη. Είναι χαρακτηριστικά τα συνθήματα που φωνάξαμε στους δρόμους της Χάγης εκείνες τις μέρες, Γερμανοί, Ολλανδοί και Έλληνες συναγωνιστές: «Δικαιοσύνη και Αποζημίωση», «άμεση αποζημίωση όλων των θυμάτων του εθνικοσοσιαλισμού» και «όχι κρατική ασυλία για τα εγκλήματα των Ναζί - έξω (η γερμανική κυβέρνηση) από τη Χάγη!».
 
Στη μνήμη μου έχει αποτυπωθεί έντονα η εξαιρετική εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο της Χάγης, παράλληλα με τη διεξαγωγή της δίκης, την οποία είχαν οργανώσει η Διεθνής Αμνηστία Ολλανδίας και η Ομάδα “ΑΚ Distomo” από το Αμβούργο με κύριο ομιλητή τον διεθνούς φήμης Γερμανό Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου Δρ. Michael Bothe. Η ποιότητα των επιχειρημάτων του, η ρητορική του ικανότητα αλλά και το γεγονός ότι αυτός, ένας Γερμανός, δεν δίστασε να καταρρίψει πλήρως τα επιχειρήματα της Γερμανίας με έκανε να αναρωτηθώ γιατί, άραγε, δεν είχε κληθεί να στηρίξει την ελληνική νομική ομάδα στο δύσκολο έργο της… Ας ελπίσουμε ότι θα κληθεί αυτή τη φορά!

Η Γερμανία στην επιχειρηματολογία της κατά την πρώτη μέρα της διαδικασίας προσπάθησε να απορρίψει το προβάδισμα του Ανθρωπιστικού Δικαίου εντός του Διεθνούς Δικαίου, εκφράζοντας την άποψη της απόλυτης εφαρμογής, χωρίς εξαίρεση,  του προνομίου της κρατικής ασυλίας - ετεροδικίας. Υποστήριξε δηλαδή ότι καμία υπόθεση δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται διαφορετικά (δηλαδή να εξαιρείται της εφαρμογής της αρχής της ετεροδικίας), ακόμα κι αυτές που παραβιάζουν τα πιο θεμελιώδη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στρέφονται εναντίον της ανθρωπότητας («jus cogens»). Η Γερμανία προχώρησε, μάλιστα, ακόμα πιο πέρα, δείχνοντας την προϊούσα ηθική έκπτωση του γερμανικού κράτους: προειδοποίησε (ή καλύτερα απείλησε) ότι στην περίπτωση που γίνουν δεκτές οι αποφάσεις των Ιταλικών Δικαστηρίων, που δικαιώνουν τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, ο πλανήτης θα βυθισθεί στο χάος και θα υπάρξει παγκόσμια αναρχία! Το Διεθνές Δικαστήριο δέχθηκε, ουσιαστικά, τον εκβιασμό της ισχυρής Γερμανίας αλλά στην πράξη συνέβη το ακριβώς αντίθετο από αυτό που επικαλούνταν η Γερμανία: η μη απόδοση Δικαιοσύνης στα θύματα του ναζισμού και ο μη έμπρακτος σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου κινδυνεύει να βυθίσει σήμερα τον πλανήτη στο χάος!

Όμως, παρά την απόφαση της Χάγης, η Ιταλική Δικαιοσύνη απέδειξε το υψηλό της κύρος. Με ιστορικές αποφάσεις τους τα Ιταλικά Δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένου του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας (Οκτώβριος 2014), δεν δέχθηκαν το σχετικό νόμο της Ιταλικής Βουλής, που επιχειρούσε την εφαρμογή της απόφασης της Χάγης και απέρριψαν εκ νέου την απόλυτη εφαρμογή της αρχής της ετεροδικίας, η οποία προσβάλλει τόσο το Ιταλικό Σύνταγμα όσο και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ακολούθησε, δε, ο Ιταλικός Άρειος Πάγος με την πολύ σημαντική απόφασή του της 3ης Σεπτεμβρίου 2019 με την οποία απέρριψε όλους τους ισχυρισμούς της Γερμανίας και άνοιξε διάπλατα το δρόμο για τη δικαίωση των θυμάτων του Διστόμου δικαιώνοντας τον πρωτοπόρο της δικαστικής διεκδίκησης Γιάννη Σταμούλη και τον δικηγόρο Φλωρεντίας Γιόακιμ Λάου που πέτυχε τις σημαντικές αυτές αποφάσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά την απόφαση του Δ.Δ. της Χάγης, χάρη στις γενναίες αποφάσεις της Ιταλικής Δικαιοσύνης, έχουν κατατεθεί στην Ιταλία μετά τις 3.2.2012  περισσότερες από 25 νέες αγωγές αποζημίωσης κατά του γερμανικού κράτους για εγκλήματα του Γ' Ράιχ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Σε πολλές από αυτές τις υποθέσεις, τα δικαστήρια έχουν διατάξει τη Γερμανία να καταβάλει αποζημίωση, ενώ σε δύο τέτοιες υποθέσεις Ιταλικά Δικαστήρια προσπαθούν να κατασχέσουν ακίνητα του Γερμανικού Δημοσίου στη Ρώμη.

Η νέα προσφυγή της Γερμανίας εναντίον της Ιταλίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντική εξέλιξη που αφορά και την Ελλάδα και δικαιώνει όσους υποστηρίζαμε ότι το θέμα δεν έχει κλείσει! Και εκθέτει τη χώρα μας που δεν έχει προχωρήσει αποφασιστικά στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών. Ταυτόχρονα η σθεναρή στάση της Ιταλικής Δικαιοσύνης στην προάσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απέναντι στα κελεύσματα της κρατικής εξουσίας, υπενθυμίζει σε μας τους Έλληνες, άμεσα θύματα και απογόνους θυμάτων της ναζιστικής κατοχής, ότι πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα και να δώσουμε και στην Ελληνική Δικαιοσύνη την ευκαιρία μέσω της άσκησης αγωγών, να σταθεί στο ύψος της Ιταλικής Δικαιοσύνης.

Αλλά και η Ελληνική Δημοκρατία οφείλει να ζητήσει επισήμως να παρέμβει στη δίκη της Γερμανίας εναντίον της Ιταλίας στη Χάγη και να στείλει την κατάλληλη νομική αντιπροσωπεία με ισχυρή στήριξη, αφού -ας μη το ξεχνάμε- στην Ιταλία συνεχίζεται ο δικαστικός αγώνας της υπόθεσης του Διστόμου εξαιτίας του οποίου και προκλήθηκε η προηγούμενη προσφυγή της Γερμανίας στη Χάγη. Παράλληλα οφείλει η ελληνική κυβέρνηση να άρει πλήρως τα δικαστικά εμπόδια (δικαστικό ένσημο για αγωγές θυμάτων, αλλαγή του άρθρου 923 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που αποτελεί κατάλοιπο της δικτατορίας του Μεταξά, κ.α.) διευκολύνοντας την πρόσβαση των θυμάτων των ελληνικών Ολοκαυτωμάτων σε δίκη και δικαστή, όπως επιτάσσει ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου!

Αναμφισβήτητα, ο αγώνας για Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση μπαίνει σε μια ενδιαφέρουσα και κρίσιμη φάση. Η Γερμανία μετά την μονομερή και αντίθετη με τις Διεθνείς Συνθήκες απόφασή της για τον περαιτέρω επανεξοπλισμό της προχωρά σε νέα πρόκληση επιχειρώντας, κυνικά και απροκάλυπτα, να μπλοκάρει τη δικαίωση των Ιταλών και Ελλήνων θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας. Αποδεικνύει, έτσι, ότι δεν της αξίζει ο ρόλος της ηγέτιδας δύναμης της Ευρώπης αλλά η περιφρόνηση όσων πιστεύουν στην ισχύ της Ηθικής και του Δικαίου απέναντι στο δίκαιο της ισχύος.

Ο ελληνικός και ο ιταλικός λαός πρέπει να κινητοποιηθούν για να αναγκάσουν όλους τους εμπλεκόμενους – και ιδίως τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας – να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων!

* Δρ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και μέλος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου. Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Πηγή: tvxs.gr

«Η συγκρότηση του ΕΛΑΣ αποτέλεσε το επιστέγασμα της τιτάνιας προσπάθειας των κομμουνιστών να ανασυγκροτήσουν το ΚΚΕ και να οργανώσουν μαζική εργατική - λαϊκή απελευθερωτική πάλη» τονίζει η ΚΕ του ΚΚΕ σε Διακήρυξή της (επισυνάπτεται) για τα 80 χρόνια από την ίδρυση του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), στις 16 Φλεβάρη 1942.

Στη Διακήρυξη σημειώνεται ότι «σύσσωμη η ελληνική αστική τάξη άφησε στην καλύτερη περίπτωση τον λαό έρμαιο στις επιδιώξεις των Αρχών Κατοχής και στη χειρότερη συνεργάστηκε μαζί τους, σε συνθήκες μαζικών συλλήψεων, εκτελέσεων και εκτεταμένου λιμού. Το σύνολο της αστικής τάξης απέδειξε ότι οι διακηρύξεις της περί "εθνικής ενότητας»" αποτελούν μόνο προπαγάνδα που αξιοποιείται όταν και όσο είναι συμβατή με τα δικά της συμφέροντα».

Γίνεται αναφορά στην κατάσταση του ΚΚΕ, το οποίο «η Κατοχή βρήκε βαριά χτυπημένο από το καπιταλιστικό κράτος», στην δράση του την περίοδο εκείνη και τονίζεται ότι «σε αυτές τις συνθήκες αποδείχθηκε για μια ακόμα φορά η αξία της οργανωμένης ιδεολογικής-πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, του Κομμουνιστικού Κόμματος».

«Η δημιουργία του ΕΛΑΣ ήταν η πιο σημαντική κατάκτηση του εργατικού - λαϊκού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής. Σήμαινε ότι διαμορφώθηκε στρατιωτικό κέντρο με δική του διάρθρωση, λειτουργία και πειθαρχία, η οποία υπερέβαινε το αστικό πλαίσιο των καταπιεστικών στρατιωτικών κανονισμών και κατά προέκταση της αντιλαϊκής-αντικομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης του αστικού στρατού. Ο ΕΛΑΣ υπήρξε στρατός στην υπηρεσία ενός κινήματος που η καθοδηγητική του δύναμη ήταν το ΚΚΕ. Συγκέντρωνε τις βασικές προϋποθέσεις για να εξελιχτεί σε μοχλό ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας και σε όργανο της εργατικής εξουσίας» τονίζει το ΚΚΕ.

Στη Διακήρυξη γίνεται εκτενής αναφορά στην ολόπλευρη στήριξη που προσέφερε ο εργαζόμενος λαός στον ΕΛΑΣ, στα μέλη και οπαδούς του ΚΚΕ που ήταν αξιωματικοί του αστικού στρατού και στελέχωσαν τον ΕΛΑΣ από την πρώτη στιγμή και στους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών που κατατάχτηκαν στον ΕΛΑΣ.

Στο κείμενο σημειώνεται: «Στην ανάδειξη του ΚΚΕ σε κόμμα με την ισχυρότερη επιρροή στις εργατικές-λαϊκές δυνάμεις συντέλεσαν: Οι συνθήκες πρωτοφανούς ταξικής εκμετάλλευσης (σε λίγες χώρες στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου παρατηρήθηκαν σε τέτοιο μεγάλο βαθμό μαζικοί θάνατοι από πείνα, ταχεία επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των εργατικών-λαϊκών μαζών και προλεταριοποίηση των μεσαίων στρωμάτων). Η βαθιά πολιτική κρίση και διάσπαση των αστικών πολιτικών δυνάμεων, μια μερίδα των οποίων άφησε τον λαό έρμαιο στις επιδιώξεις των δυνάμεων Κατοχής και μια άλλη συνεργάστηκε μαζί τους. Η διάλυση του αστικού στρατού μέσα στη χώρα και στην πορεία οι ήττες των κατοχικών στρατευμάτων. Στην εργατική-λαϊκή συνείδηση επέδρασαν ο πρωτοπόρος ρόλος και οι θυσίες των κομμουνιστών, ενώ από ένα σημείο και έπειτα σημαντική ήταν και η συμβολή των θυσιών του σοβιετικού λαού και των επιτυχιών του Κόκκινου Στρατού, που ανέβασαν το κύρος και την επιρροή του ΚΚΕ».

«Από το φθινόπωρο του 1942, ο ΕΛΑΣ έδωσε τις πρώτες μάχες με τις δυνάμεις Κατοχής. Το 1943 σημαδεύτηκε από τη μαζικοποίηση των γραμμών του. Στις 2 Μάη 1943, με κοινή απόφαση της ΚΕ του ΕΑΜ και της ΚΕ του ΕΛΑΣ ιδρύθηκε το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ με στρατιωτικό διοικητή τον Στέφανο Σαράφη, πρωτοκαπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη και πολιτικό αντιπρόσωπο της ΚΕ του ΕΑΜ τον Ανδρέα Τζήμα (Σαμαρινιώτη). Στις 16 Ιούνη 1943, ο ΕΛΑΣ διαρθρώθηκε σε τακτικό στρατό» αναφέρει η Διακήρυξη, προσθέτοντας ότι «στη διάρκεια του 1943, ο ΕΛΑΣ άρχισε να παγιώνει τη στρατιωτική του κυριαρχία σε μεγάλο μέρος των εδαφών της χώρας, όπου υπό την προστασία του συγκροτήθηκαν λαογέννητοι θεσμοί τοπικής διοίκησης, εκπαίδευσης και δικαιοσύνης και οργανώθηκαν υγειονομικές υπηρεσίες».

Στο κείμενο γίνεται αναφορά στις κινήσεις των αστικών πολιτικών δυνάμεων με στόχο «τη μεταπολεμική διάσωση της καπιταλιστικής εξουσίας με την ενίσχυση του βρετανικού ιμπεριαλισμού», στόχος που «συνδεόταν ευθύγραμμα με την αντιμετώπιση της δράσης του ΕΛΑΣ και μοιραία οδήγησε στην όξυνση της ταξικής πάλης».

«Το καλοκαίρι του 1943, η τελευταία δοσιλογική κυβέρνηση του Γεώργιου Ράλλη, εις γνώση του βρετανικού ιμπεριαλισμού και με τη συνδρομή αξιωματικών προερχόμενων από όλο το φάσμα του αστικού πολιτικού κόσμου, προχώρησε στη συγκρότηση των Ταγμάτων Ασφαλείας, που στράφηκαν εναντίον της δράσης του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Την ίδια περίοδο, οι αστικές αντιστασιακές οργανώσεις έριχναν γέφυρες επικοινωνίας με τις Αρχές Κατοχής και άρχισαν να συγκρούονται στρατιωτικά με τον ΕΛΑΣ.

Ο πόλεμος του ΕΛΑΣ με τα Τάγματα Ασφαλείας ήταν πόλεμος ταξικός. Η εθνικοαπελευθερωτική χροιά που προσλάμβανε, εξαιτίας της κοινής δράσης των ταγματασφαλιτών με τις ναζιστικές δυνάμεις, δεν ακύρωνε τα ταξικά χαρακτηριστικά του. Τον ίδιο ταξικό χαρακτήρα είχε η σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τις γερμανόφιλες αστικές οργανώσεις, αλλά και τις βρετανόφιλες (ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ). Έτσι και αλλιώς, το σύνολο των αστικών οργανώσεων της εποχής είχε διαύλους επικοινωνίας τόσο με τις Αρχές Κατοχής, όσο και με τον βρετανικό ιμπεριαλισμό» τονίζεται στο κείμενο.

Η Διακήρυξη επισημαίνει, σε άλλο σημείο, ότι «το ΚΚΕ αποσύνδεε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα από την πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας. Επηρεασμένο και από τις αντίστοιχες προγραμματικές αδυναμίες του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, υιοθετούσε τον στόχο της λεγόμενης "λαϊκής δημοκρατίας" ή "λαοκρατίας", που αντιμετώπιζε ως ενδιάμεση εξουσία ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό. Ως αποτέλεσμα, δεν μπόρεσε να διαμορφώσει μια επαναστατική στρατηγική και να αξιοποιήσει την επαναστατική κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στην Ελλάδα την περίοδο της αποχώρησης των γερμανικών στρατευμάτων. Αντίθετα, επέμεινε στην πολιτική της "εθνικής ενότητας" και της δημοκρατικής εξομάλυνσης και υπέγραψε τις Συμφωνίες του Λιβάνου (Μάης 1944) και της Καζέρτας (Σεπτέμβρης 1944), με τις οποίες αναγνώρισε την απούσα αστική κυβέρνηση, συμμετείχε σε κυβέρνηση "εθνικής ενότητας" και δεσμεύτηκε να μην μπουν τα στρατιωτικά σώματα του ΕΛΑΣ στην Αθήνα».

Ακολουθεί ανάλυση των εξελίξεων που οδήγησαν στην «κρίσιμη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944, τον τελευταίο ηρωικό αγώνα δυνάμεων του ΕΛΑΣ, που, στηριζόμενες μόνο στη μαζική στήριξη του εργατικού-λαϊκού κινήματος, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν υπέρτερες δυνάμεις. Μετά 33 μέρες σκληρών συγκρούσεων, η υπογραφή της απαράδεκτης Συμφωνίας της Βάρκιζας (Φλεβάρης 1945) οδήγησε στον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ».

«Στην πλειοψηφία τους, οι μαχητές του ΕΛΑΣ δεν αποστρατεύτηκαν ουσιαστικά ποτέ. Αντιμετώπισαν το όργιο της καταστολής και τρομοκρατίας του καπιταλιστικού κράτους και των συμμοριών του, που ακολούθησε τον Δεκέμβρη, πολλοί δολοφονήθηκαν, φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν για τη δράση τους, άλλοι ξαναπήραν τον δρόμο για το βουνό και κατατάχτηκαν στον ΔΣΕ, δίνοντας τη ζωή τους ή καταλήγοντας στην πολιτική προσφυγιά.

Ο τρίχρονος ηρωικός αγώνας του ΔΣΕ, όπως και ο Δεκέμβρης του 1944 νωρίτερα απέδειξαν ότι οι όποιες αδυναμίες του ΚΚΕ δεν οφείλονταν σε συνειδητό συμβιβασμό με τον ταξικό αντίπαλο.

Ακόμα και μετά τον αγώνα του ΔΣΕ, οι μαχητές του ΕΛΑΣ συνέχισαν για πολλές δεκαετίες να είναι παρόντες σε κάθε προσκλητήριο αγώνα» τονίζει το ΚΚΕ.

«Η μεγάλη εποποιία του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας ενάντια στην Τριπλή Φασιστική Κατοχή, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και των άλλων ΕΑΜικών οργανώσεων, αποτελεί πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων. Ιδιαίτερα σήμερα, που η καπιταλιστική εξουσία επιδιώκει να "ξαναγράψει" την Ιστορία με προμετωπίδα τον αντικομμουνισμό.

Τα διαχρονικά συμπεράσματα της δεκαετίας του 1940 αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, αφού οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις ΗΠΑ, στην ΕΕ, στην Κίνα, στη Ρωσία και των συμμαχιών τους είναι σε εξέλιξη, εγκυμονώντας κινδύνους νέων και γενικευμένων πολεμικών συγκρούσεων. Στο ίδιο πλαίσιο, η χρόνια εμπλοκή της χώρας μας στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και σχεδιασμούς, η παρουσία ξένων στρατιωτικών βάσεων απ' άκρη σ' άκρη σε όλη την Ελλάδα, όχι μόνο δεν προστατεύουν τα σύνορα της χώρας και τον λαό, όπως ισχυρίζονται τα αστικά κυβερνητικά κόμματα -ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ (ΠΑΣΟΚ)- αλλά προσθέτουν νέους κινδύνους πολεμικής εμπλοκής» αναφέρει η Διακήρυξη.

Σε ό,τι αφορά την ιστορική πείρα του ΕΛΑΣ και συνολικότερα της δεκαετίας 1940-1950, το ΚΚΕ επισημαίνει: «Επιβεβαιώθηκε κυρίως ότι δεν υπάρχει ενδιάμεση πολιτική εξουσία ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό, ούτε "ειρηνικό πέρασμα" από τον ένα στον άλλο ή φιλολαϊκή διαχείριση του καπιταλισμού. Η πάλη των τάξεων είναι αντικειμενική και αυτή είναι που σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης θα οδηγήσει σε σοσιαλιστική επανάσταση μόνο με τη συνειδητή δράση της ιδεολογικής-πολιτικής εργατικής πρωτοπορίας, του Κομμουνιστικού Κόμματος. Η άποψη ότι η συμμετοχή ενός Κομμουνιστικού Κόμματος σε κυβέρνηση συνεργασίας αποτελεί σκαλοπάτι για να προχωρήσει το κίνημα σε πιο προωθημένους στόχους καταρρίφθηκε από την κυβέρνηση "εθνικής ενότητας" του 1944, από την προσπάθειά της να αφοπλίσει τον ΕΛΑΣ, από τις σκληρές μάχες του Δεκέμβρη του 1944 και από το όργιο της αστικής τρομοκρατίας και καταστολής που ακολούθησε. Καμιά αυταπάτη δεν μπορεί να υπάρχει ότι η συμμετοχή ενός ΚΚ σε αστική κυβέρνηση μπορεί να την οδηγήσει σε φιλολαϊκή διαχείριση».

«Η απελευθέρωση του μεγαλύτερου μέρους της Ελλάδας από τον ΕΛΑΣ απέδειξε έμπρακτα τη δυναμική του συνθήματος "μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, βαδίζοντας στο δρόμο της ανατροπής". Σήμερα, ο δρόμος της ανατροπής είναι η μόνη πραγματική επιλογή που έχει η εργατική τάξη, οι βιοπαλαιστές αγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι της πόλης, η νεολαία και οι γυναίκες των εργατικών-λαϊκών οικογενειών για να σώσουν τη ζωή τους και το μέλλον τους» καταλήγει η Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η Διακήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ

Πηγή: ethnos.gr

Η ανάρτηση του 

«Κύριοι συνάδελφοι,
Αναρωτιέμαι αν συνειδητοποιείτε σε τι συμπράττει αυτό το κοινοβούλιο.
Συζητάμε για την τήρηση του Ευρωπαϊκού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και καταψηφίζετε τροπολογίες που τα υπερασπίζονται.
Μιλάμε για το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το ακρωτηριάζετε στο όνομα της παντοδυναμίας των νόμων της αγοράς.

Βλέπουμε να θεριεύουν ο ναζισμός και ο ακραίος εθνικισμός και συνεχίζετε να υποστηρίζετε και να συντηρείτε τις αιτίες που τα γεννούν.

Φτώχεια, ανεργία, εργασιακός μεσαίωνας.
Πιστεύετε πραγματικά ότι η σημερινή συζήτηση αφορά και περιορίζεται στην Ελλάδα;

Κύριοι συνάδελφοι συμπράττουμε στη σταδιακή αποσάθρωση της ενωμένης Ευρώπης.

Γνωρίζετε κύριε Επίτροπε, ότι κάποιοι κερδίζουν πολλά από αυτό. Και βρίσκουν πρόθυμους και υπάκουους.

Νομίζετε ότι μπορείτε να μας πείσετε και εσείς και το Συμβούλιο ότι η Ελλάδα των εκατομμυρίων ανέργων, εκατομμυρίων φτωχών και αποκλεισμένων είναι το επιτυχημένο σας πείραμα;
Όχι φυσικά.

Σχέδιο υπηρετείτε.

Και αδιαφορείτε και για τις συνέπειες και για τα αποτελέσματα.»