Aπό τα μέσα Σεπτεμβρίου, καταγράφεται αυξημένη θνησιμότητα σε ψάρια της οικογένειας Epinephelidae (ροφοί, στήρες και σφυρίδες) με μεγάλο αριθμό νεκρών ψαριών να εκβράζεται στις ακτές και να παρατηρούνται ετοιμοθάνατα ψάρια στην επιφάνεια της θάλασσας.

Οι αναφορές για τους ροφούς, τις στήρες και τις σφυρίδες προέρχονται κυρίως από την Κρήτη, ειδικότερα τον νομό Λασιθίου, αλλά και από Κυκλάδες, όπως η Τήνος, η Σύρος και η Άνδρος.

Όπως γράφει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, οι ενδείξεις παραπέμπουν στην ιογενή εγκεφαλοπάθεια και αμφιβληστροειδοπάθεια, που προκαλείται από τον ιό Betanodavirus, ο οποίος είναι ευρέως διαδεδομένος στη Μεσόγειο και προσβάλλει έντονα τα είδη της οικογένειας Epinephelidae, τα οποία εμφανίζουν αυξημένη ευαισθησία στον ιό. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ασυνήθιστη συμπεριφορά, με τα ψάρια να κινούνται αργά και σε σπειροειδή τροχιά στην επιφάνεια της θάλασσας, συχνά με την κοιλιά προς τα πάνω λόγω διόγκωσης της νηκτικής κύστης. Παρόμοια περιστατικά, μικρότερης όμως έντασης, παρατηρούνται κάθε χρόνο με έξαρση κυρίως το φθινόπωρο.

Το προηγούμενο έτος, εργαστηριακές αναλύσεις σε στήρες που βρέθηκαν νεκρές στο Δισκό (Ν. Ηρακλείου) επιβεβαίωσαν την παρουσία του ιού με μοριακές μεθόδους. Φέτος, η ομάδα του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας Υδατοκαλλιεργειών του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ), σε συνεργασία με το Εργαστήριο Γενετικής (ΙΘΑΒΒΥΚ) και το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων & Εσωτερικών Υδάτων (ΙΘΑΒΙΠΕΥ) του Ελληνικού Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), έχει ξεκινήσει συστηματική διερεύνηση αυτών των περιστατικών.

Δείγματα έχουν συλλεχθεί από διάφορες περιοχές της Κρήτης και πραγματοποιείται λεπτομερής καταγραφή σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, αλιευτικούς συλλόγους και τη Διεύθυνση Αλιείας του Νομού Λασιθίου. Οι εργαστηριακές αναλύσεις που θα ακολουθήσουν θα δώσουν οριστική απάντηση για την αιτία της θνησιμότητας. Εάν επιβεβαιωθεί η παρουσία του ιού, θα διεξαχθούν γενετικές αναλύσεις για να εντοπιστούν τυχόν γενετικές αλλαγές που θα μπορούσαν να αιτιολογούν την αυξημένη θνησιμότητα της φετινής χρονιάς.

Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι ο ιός προσβάλλει αποκλειστικά τα ψάρια και δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, συνεπώς δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, τα νεκρά ψάρια που εκβράζονται στις ακτές δεν πρέπει να καταναλώνονται, καθώς ενδέχεται να έχουν αλλοιωθεί. Η ιογενής εγκεφαλοπάθεια επηρεάζει επίσης είδη ιχθυοκαλλιέργειας, όπως το λαβράκι, και σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν, εξάρσεις της νόσου σε άγριους πληθυσμούς είχαν συνδεθεί με δραστηριότητες ιχθυοκαλλιέργειας.

Ωστόσο, στην παρούσα κατάσταση, οι περιοχές που καταγράφονται εξάρσεις δεν γειτνιάζουν με μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, γεγονός που υποδεικνύει πως ο ιός υπάρχει φυσικά στο θαλάσσιο περιβάλλον και μπορεί να προσβάλει άγριους πληθυσμούς.

Το ΕΛΚΕΘΕ συνεχίζει τη συστηματική μελέτη των περιστατικών μέσω των εξειδικευμένων εργαστηρίων του. Για πληρέστερη καταγραφή των περιστατικών, το ΕΛΚΕΘΕ καλεί τους πολίτες που παρατηρούν θνησιμότητα σε ψάρια να επικοινωνούν στα τηλέφωνα 2810 337760 και 2810 337766 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. με τον επιστημονικά υπεύθυνο για τη συγκεκριμένη έρευνα, Δρ. Παντελή Καθάριο. Το ΕΛΚΕΘΕ παραμένει στη διάθεση του κοινού για ενημερώσεις σχετικά με την πρόοδο της έρευνας και συνεχίζει να εργάζεται για την προστασία των τοπικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την υποστήριξη της αλιείας.

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας & Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) είναι ένα από τα τρία ινστιτούτα του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) με έδρα
το Ηράκλειο, Κρήτη και εγκαταστάσεις στην Ανάβυσσο, Αττικής και Σούδα, Χανίων. Με προσωπικό 111 ατόμων και 24 τακτικούς ερευνητές, δραστηριοποιείται στην θαλάσσια βιοποικιλότητα, γενετική και γονιδιωματική, και τις υδατοκαλλιέργειες.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΔΗΣ

Επικίνδυνες, τοξικές ουσίες βρέθηκαν σε αυξημένες ποσότητες για την υγεία των παιδιών και τις μητέρες τους στο αίμα τους, σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Ευρώπης, λόγω της χρήσης απαγορευμένων φυτοφαρμάκων στην χώρα μας, όπως τα οργανοχλωριωμένα παρασιτοκτόνα με γνωστότερα το  DDT και DDE, που κυκλοφορούν παράνομα  στην αγορά ξεφεύγοντας από τους μηχανισμούς ελέγχου. Αυτό διαπιστώθηκε μετά από πολύχρονη συστηματική έρευνα που πραγματοποίησε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, η ομάδα του Ομότιμου Καθηγητή  Χημείας και πρώην Πρύτανη του Ιδρύματος, Ευρυπίδη Στεφάνου.  

Συγκεκριμένα στο πλαίσιο της μελέτης ΡΕΑ,  έγινε η μόνη έρευνα στην Ελλάδα   με 1500 ζεύγη μητέρας-παιδιού , από την εγκυμοσύνη , τον τοκετό, τους πρώτους μήνες ζωής, 18 μηνών, 4 ετών, 6 ετών 11 και 15 ετών. Αναλύθηκαν 947 δείγματα στα οποία βρέθηκαν υψηλά ποσοστά DDE στα παιδιά ηλικίας 6,5 ετών της Κρήτης συγκριτικά με συνομήλικα παιδιά Ευρωπαικών περιοχών, ενώ τα υψηλότερα επίπεδα της επικίνδυνης ουσίας DDE, ανιχνεύθηκαν στα παιδιά των 4 ετών και τα χαμηλότερα στα παιδιά 11 ετών. Η εν λόγω έρευνα είχε αρχίσει να πραγματοποιείται το 2007 από τον Καθηγητή Ιατρικής Μανόλη  Κογεβίνα.      

Τα προαναφερόμενα ερευνητικά  αποτελέσματα χτυπούν το «καμπανάκι» του κινδύνου για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών και  καθιστούν επιτακτική την ανάγκη άμεσης και δραστικής παρέμβασης από την Πολιτεία και ιδιαίτερα την κυβέρνηση , η οποία έχει ακυρώσει στην πράξη κάθε κοινωνικό και οικονομικό έλεγχο των παρανομιών.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη με επίκεντρο το Ηράκλειο είναι η μοναδική στην Ελλάδα και έχει δημιουργηθεί Βιοτράπεζα των εν λόγω δεδομένων με περισσότερα από οκτώ χιλιάδες δείγματα.

Κύριε Στεφάνου, τι σας οδήγησε να ερευνήσετε την παρουσία των απαγορευμένων ουσιών όπως το DDT σε ένα μεγάλο πληθυσμό παιδιών στην Κρήτη;

Σε ένα μεγάλο Ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας επονομαζόμενο HELIX, που συμπεριλαμβάνεται η Μελέτη «μητέρας-παιδιού ΡΕΑ» με έξι αντίστοιχες μελέτες πληθυσμού βάσης γεννήσεων στην Ευρώπη, αξιολογήθηκε η ενδομήτρια έκθεση σε ένα ευρύ φάσμα τοξικών ουσιών αλλά και αυτή κατά την παιδική ηλικία. Στην έρευνα HELIX μεταξύ των ουσιών που μελετήθηκαν ήταν τα οργανοχλωριωμένα παρασιτοκτόνα εξαχλωροβενζόλιο, διχλωροδιφαινυλοτριχλωραιθάνιο, ευρέως γνωστoύ ως DDT, και του παραγώγου του διχλωροδιφαινυλοδιχλωροαιθυλενίου γνωστού ως DDE. Διερευνήθηκαν οι διαφορές και οι συσχετίσεις που παρατηρήθηκαν μεταξύ μητέρων και των παιδιών τους. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν κλινικές μετρήσεις και νευρολογικές δοκιμές. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν από την ομάδα του HELIX, έδειξαν αυξημένα επίπεδα DDE στο αίμα τόσο των μητέρων όσο και των παιδιών εντός του πληθυσμού της μελέτης ΡΕΑ σε σχέση με τις αντίστοιχες μελέτες άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.

Τα παραπάνω δεδομένα ήταν το έναυσμα που μας οδήγησε στην συγκεκριμένη έρευνα με στόχο την βαθύτερη κατανόηση της έκθεσης των παιδιών στις ουσίες αυτές και των σχετικών κινδύνων για την υγεία τους.

1500 ζεύγη μητέρας -παιδιού

Τι είναι η Μελέτη Μητέρας-Παιδιού ΡΕΑ;

Η μελέτη Ρέα, είναι η πρώτη και η μόνη μελέτη μητέρας-παιδιού στην Ελλάδα. Αποτελεί ένα δεκαπενταετές ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, που εμπνευστής και δημιουργός του ήταν ο Καθηγητής Μανόλης Κογεβίνας, με πολύτιμα δεδομένα από τα πρώτα στάδια της ζωής και από τη διαχρονική παρακολούθηση του πληθυσμού. Η μελέτη «μητέρας-παιδιού ΡΕΑ» εστιάζεται στον πληθυσμό του νομού Ηρακλείου αλλά είναι η μοναδική στην Ελλάδα και από τις πλέον γνωστές στην Ευρώπη. Στοχευμένες παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια πρώιμων αναπτυξιακών σταδίων του ανθρώπου όπως η εγκυμοσύνη, η βρεφική και παιδική ηλικία, έχουν το μέγιστο αντίκτυπο και μπορούν να θέσουν σε υγιή τροχιά καθόλη τη διάρκεια της ζωής τον πληθυσμό, σύμφωνα με την υπόθεση της αναπτυξιακής προέλευσης της υγείας και της νόσου. Η απόδειξη της υπόθεσης ότι οι εμπειρίες που εμφανίζονται κατά την πρώιμη ανάπτυξη μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο υγείας και χρόνιων ασθενειών μέχρι και την ενήλικο ζωή απαιτεί στοιχεία υψηλής ποιότητας από μακροχρόνιες μελέτες παρατήρησης σε ανθρώπους.
Η μελέτη ξεκίνησε το 2007.  Έκτοτε ο αρχικός πληθυσμός των 1500 ζευγών μητέρας-παιδιου έχει παρακολουθηθεί στην εγκυμοσύνη, τοκετό, πρώτους μήνες ζωής, 18 μηνών, 4 ετών, 6 ετών, 11 ετών και 15 ετών. Η μεθοδολογία που ακολουθούμε για τη συλλογή πληροφοριών βασίζεται σε ερωτηματολογια, σταθμισμένα για τον ελληνικό πληθυσμό όταν ήταν διαθέσιμα, κλινικές εκτιμήσεις, ιατρικές καταγραφές, ηλεκτρονικές αξιολογήσεις, προσωπικές μετρήσεις και καταγραφές, μετρήσεις στο περιβάλλον, χαρτογραφικά δεδομένα καθώς και συλλογή βιολογικού υλικού. Η μελέτη έχει εξετάσει ένα εύρος εκθέσεων και εκβάσεων υγείας και μπορεί να υποστηρίξει την εξεταση νέων αναδυόμενων υποθέσεων κυρίως από μετρήσεις σε βιολογικά υλικά. Η βιοτράπεζα μας αποτελείται από περισσότερα από 8000 επαναλαμβανόμενα δείγματα αίματος, ούρων και άλλων βιολογικών υλικών. Η παρουσία της μελέτης Ρέα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει συνεισφέρει στην δημιουργία σημαντικής ερευνητικής κοινότητας και έχει δράσει κατά του brain drain. 

Οργανοχλωριωμένα Φυτοφάρμακα

Μπορείτε να μας περιγράψετε το πλαίσιο της έρευνάς σας;

Η έρευνα κατέστη δυνατή μέσω της στενής συνεργασίας μεταξύ του Εργαστηρίου Φασματομετρίας Μάζας και Ανάλυσης Διοξινών του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος και του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στηρίχθηκε από την διδάκτορα, Ελένη Μαυρομάτη, πρώην Διοικήτρια της 7ης ΥΠΕ Κρήτης (2016-2019), και χρηματοδοτήθηκε από την ΓΓΕΤ και το Υπουργείο Υγείας την ίδια περίοδο. Τα αποτελέσματα της δημοσιεύτηκαν στο πλέον έγκυρο επιστημονικό περιοδικό παγκοσμίως, στον τομέα των Περιβαλλοντικών Επιστημών και Επιδημιολογίας, Environment International, το 2024. 

Θα ήθελα να αναφέρω τι γνωρίζαμε πριν την πραγματοποίηση των εργασιών μας. Μια εκτεταμένη αναζήτηση βιβλιογραφίας, που επιτελέσαμε μετά τα αποτελέσματα της HELIX, αποκάλυψε έλλειψη συστηματικών μελετών σχετικά με την παρουσία οργανοχλωριωμένων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και το μητρικό γάλα στην Ελλάδα. Πρόσφατες μελέτες που δημοσιεύτηκαν το 2023,  από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, για Ελληνικά γεωργικά εδάφη αξιολόγησαν τα επίπεδα οργανοχλωριωμένων φυτοφαρμάκων σε εξήντα ελληνικά γεωργικά εδάφη. Παρά την επίσημη απόσυρσή τους από την αγορά, το DDT και τα παράγωγά του, μαζί με άλλα οργανοχλωριωμένα φυτοφάρμακα, ήταν οι κύριες ενώσεις που προσδιορίστηκαν. Στην Κρήτη, συγκεκριμένα στον Τυμπάκι, μια από τις πιο σημαντικές γεωργικές περιοχές που προμηθεύει την πλειοψηφία των φρούτων και των λαχανικών στο Ηράκλειο (περιοχή μελέτης ΡΕΑ), ανιχνεύθηκαν μόνο το DDT και το πιο τοξικό παράγωγό του DDE. Τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης, δημοσιευμένα το 2021,  έδειξαν την ενισχυμένη παρουσία του DDT και του DDE στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου. Μεταξύ αυτών,  το πλέον τοξικό DDE εμφάνισε την υψηλότερη συγκέντρωση, από εκείνες που μετρήθηκαν σε άλλες Ευρωπαϊκές περιοχές.

Το DDT και το εξαχλωροβενζόλιο, που χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερα στη γεωργία για τον έλεγχο μυκήτων και παρασίτων, έχουν χαρακτηριστεί ως πιθανά καρκινογόνα και ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό μας σύστημα. Η έκθεση σε αυτές έχει αποδεδειγμένα αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία όπως νευρολογικά προβλήματα, ανοσολογικές διαταραχές, αλλαγές στη λειτουργία του θυρεοειδούς και αλλεργιών. Παρόλο που η χρήση τους απαγορεύτηκε τη δεκαετία του 1970, το DDT, μαζί με τον κύριο μεταβολίτη του DDE, και το εξαχλωροβενζόλιο, εξακολουθούν να ανιχνεύονται στο αίμα των ανθρώπων.

Εκτεθειμένα τα παιδιά της Κρήτης                             

Ποια είναι τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας που δημοσιεύσατε;

Προχωρήσαμε στη συστηματική διερεύνηση των επιπέδων των απαγορευμένων οργανοχλωριωμένων παρασιτοκτόνων εξαχλωροβενζολίου, του DDT και του μεταβολίτη του DDE και των πολυχλωριωμένων διφαινυλίων στο αίμα παιδιών-μελών της ΡΕΑ, ηλικίας 4, 6,5 και 11 ετών. Εκτός της αξιολόγησης των επιπέδων έκθεσης, εξετάστηκε η σχέση τους με την ηλικία και το φύλο, και την αναγνώριση πιθανών πηγών έκθεσης. Αναλύθηκαν 947 δείγματα αίματος, και έγινε χρήση προχωρημένων σύγχρονων μεθόδων στατιστικής ανάλυσης για την κατανόηση των προτύπων και των πηγών έκθεσης αυτών των ουσιών. 

Αυξημένα επίπεδα DDE βρέθηκαν στα παιδιά ηλικίας 6,5 ετών σε σύγκριση με τους Ευρωπαίους συνομήλικους τους, με τα υψηλότερα επίπεδα DDE να παρατηρούνται στα παιδιά ηλικίας 4 ετών και τα χαμηλότερα στα 11 ετών. Η μείωση της συγκέντρωσης DDE, που παρατηρήθηκε από τη γέννηση έως την ηλικία των 11 ετών, υποδηλώνει ότι τα παιδιά της μελέτης ΡΕΑ στην Κρήτη εκτέθηκαν ενδομήτρια σε αυτές τις απαγορευμένες ουσίες πιθανώς μέσω θηλασμού και πρόσληψης τροφής κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. 

Η σύγκριση της εργασίας μας, με άλλες αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία, έδειξε ότι αποτελεί την πιο συστηματική διαχρονική μελέτη, μαζί με μια άλλη έρευνα που έγινε στη Γερμανία και δημοσιεύτηκε το 2020, σχετικά με την παρουσία του DDT, DDE και άλλων οργανοχλωριωμένων φυτοφαρμάκων στο πλάσμα αίματος των παιδιών στην Ευρώπη.

Η ενδελεχής βιβλιογραφική σύγκριση των αποτελεσμάτων αυτών, με αντίστοιχες μελέτες άλλων χωρών, επέδειξε υψηλά ενδεχόμενα επίπεδα του DDT στα τρόφιμα της Κρήτης, και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα περαιτέρω διερεύνησης για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας επισημαίνουν την συνεχιζόμενη παρουσία και τους κινδύνους για την υγεία από τα απαγορευμένα φυτοφάρμακα όπως το DDT, την αύξηση της αγοράς παράνομων φυτοφαρμάκων και την ανάγκη περαιτέρω έρευνας για την κατανόηση και τη μείωση των επιπέδων έκθεσης στα παιδιά.

Ευροπόλ στις παρανομίες

Αφού οι ουσίες αυτές έχουν απαγορευτεί εδώ και πολλά χρόνια πως δικαιολογείται η αυξημένη παρουσία τους στα παιδιά της Κρήτης;

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Επιβολής του Νόμου γνωστός ως Ευρωπόλ (EUROPOL) έχει εντοπίσει αύξηση στο εμπόριο παράνομων φυτοφαρμάκων. Περισσότερο από το 14% των φυτοφαρμάκων που κυκλοφορούν σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ εκτιμάται ότι παρανόμως στην αγορά. 
Σε στοχευμένη επιχείρηση της Ευρωπόλ, μεταξύ 2015 - 2017, κατασχέθηκαν πάνω από 300 τόνοι παράνομων φυτοφαρμάκων, με επιπλέον 2040 τόνους να έχουν κατασχεθεί το 2023. Αυτά τα παράνομα φυτοφάρμακα απειλούν την υγεία των αγροτών και των καταναλωτών και αποτελούν κίνδυνο για το φυσικό περιβάλλον. Τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης είναι η κύρια πηγή έκθεσης των ανθρώπων στο DDT και στις σχετικές ενώσεις.

Κύριε Στεφάνου, ποιες είναι οι προοπτικές αυτής της δραστηριότητας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης;

Τα χρόνια νοσήματα όπως καρδιαγγειακά, αναπνευστικά, καρκίνοι αποτελούν μια μορφή επιδημίας σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένου και της Ελλάδας. Παρά την υψηλότερη θνησιμότητα στους ηλικιωμένους, το 42% της θνησιμότητας που σχετίζεται με τα χρόνια νοσήματα εμφανίζεται σε άτομα κάτω των 70 ετών σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. 

Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας, που δημοσιεύτηκε το 2021, εντοπίζει ότι περίπου το 40% όλων των θανάτων στην Ελλάδα το 2019 μπορούν να αποδοθούν σε συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου. Όμως, το ποσοστό προλαμβανόμενης θνησιμότητας στην Ελλάδα μειώθηκε οριακά κατά την τελευταία πενταετία, και παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από το ποσοστό στην πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα παραπάνω τονίζουν την ανάγκη να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας για πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων στη χώρα μας, συνεισφέροντας στην επίτευξη του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών 3.4: “Έως το 2030, μείωση κατά ένα τρίτο της πρόωρης θνησιμότητας από χρόνια νοσήματα μέσω πρόληψης και θεραπείας”.

Οι στόχοι της μελέτης Ρέα για τα επόμενα 4 έτη, είναι η διασφάλιση και αξιοποίηση υπαρχόντων δεδομένων και εφαρμογή μεθόδων ανοιχτής επιστήμης, η ομαλή λειτουργία της βιοτράπεζας, η δημιουργία νέων δεδομένων για τους απογόνους  της μελέτης Ρέα, και η συνέχιση της στράτευσης μητέρων στην μελέτη.
Είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε την οικονομική στήριξη της μελέτης που απαιτεί πολλαπλές, επαναλαμβανόμενες αιτήσεις σε πολλούς οργανισμούς και αποτελεί μία από τις πιο μεγάλες προκλήσεις στην έρευνα. Η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της Ρέα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της στρατηγικής  μελέτης. Παράλληλα με την προσπάθειά μας αυτή, ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι θα έχουμε την στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης. 

Πηγή: efsyn.gr

Τέλος δεν έχουν τα περιστατικά κακοποίησης ζώων από νοσηρούς εγκεφάλους που δεν υπολογίζουν τίποτα. 

Ένα ακόμα αδιανόητο περιστατικό είδε το φως της δημοσιότητας από την ΑΝΙΜΑ που κλήθηκε να περιθάλψει ένα πυροβολημένο από σκάγια παγώνι μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού.

Το παγώνι εντόπισε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και προβληματίστηκε επειδή κούτσαινε τον τελευταίο καιρό. Τότε πήρε την πρωτοβουλία να μεταφερθεί στην ΑΝΙΜΑ προκειμένου να διαπιστωθεί για ποιο λόγο κουτσαίνει. 

Όπως αναφέρει η ΑΝΙΜΑ «με έκπληξή μας, εμφανίζοντας την ακτινογραφία, είδαμε δυο βολίδες αεροβόλου κι ένα σκάγι μέσα στο σώμα του!».

Το παγώνι έχει πυροβοληθεί τρείς φορές, χωρρίς να μπορεί να διαπιστωθεί εάν πυροβολήθηκε «την ίδια ώρα ή διαφορετικές δεν μπορούμε να ξέρουμε, ούτε αν ο δράστης είναι ένας ή δύο ή τρεις, μέσα ή δίπλα σε έναν από τους πιο πολυσύχναστους αρχαιολογικούς χώρους της Κρήτης και της Ελλάδας γενικότερα».

Αποκαλυπτική είναι η έρευνα που διενεργήθηκε με πρωτοβουλία του Συνδικάτου Επισιτισμού – Τουρισμού Ηρακλείου για τα σοβαρότερα προβλήματα του κλάδου στην Κρήτη.

Εργαζόμενοι στον τουρισμό ή στην εστίαση βγάζουν τους μήνες της τουριστικής περιόδου σχεδόν χωρίς ρεπό

Ανύπαρκτα ή ελάχιστα ρεπό, ανασφάλιστη εργασία, ρατσισμός, έλλειψη επιβράβευσης, απουσία κατάρτισης, αλλά και υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης είναι η πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και στην εστίαση.

Η έρευνα, που έγινε με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, αφορά ολόκληρο το νησί και το δείγμα ήταν 1.893 εργαζόμενοι στον κλάδο.

Σύμφωνα με την έρευνα, την οποία παρουσίασε και η ΕΡΤ, ως μείζον αναδεικνύεται το πρόβλημα της υπερεργασίας.

Ένα μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων (34,80%) απάντησε ότι στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, λαμβάνει μόλις ένα με δύο ρεπό το μήνα, ενώ και ένα 8,80% δήλωσε υπερβολική επιβάρυνση, δηλαδή λιγότερα ή και καθόλου ρεπό.

Ο φόρτος εργασίας των εργαζόμενων σε τουρισμό και εστίαση στην Κρήτη.

Η ανασφάλιστη εργασία «καλπάζει». Το 8,70% δηλώνει ότι αμείβεται λιγότερο από αυτό που του αναλογεί στις ώρες εργασίας του, ενώ το 65,2% δηλώνει ότι παρότι αποδίδει περισσότερο, αυτό δεν εκτιμάται και δεν υπάρχει προοπτική επιβράβευσης.

Τα εξοντωτικά ωράρια απομακρύνουν τους εργαζόμενους από τον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης.

Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν επίσης ότι υπάρχει έλλειψη σεμιναρίων επιμόρφωσης και κατάρτισης αν και το δυναμικό των εργαζομένων είναι υψηλού επιπέδου, με την πλειοψηφία να μιλά μια ή περισσότερες ξένες γλώσσες.

Για τις συνθήκες εργασίας στον τουρισμό και την εστίαση στην Κρήτη.

Φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και ρατσισμού

Στην έρευνα αποτυπώνεται ότι τα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και ρατσισμού όχι μόνο δεν λείπουν, αλλά έχουν πολλαπλασιαστεί το τελευταίο διάστημα.

Το 67,60% έχει γίνει μάρτυρας φαινομένων σεξουαλικής παρενόχλησης, ενώ το 61,40% έχει βρεθεί μπροστά περιστατικά ρατσισμού (διάκριση φύλου ή μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών).

Για τα εργατικά ατυχήματα

Το 44% έχει γίνει μάρτυρας εργατικού ατυχήματος στον χώρο εργασίας, γεγονός που τονίζει την ανάγκη για αυστηρότερη τήρηση των κανόνων ασφάλειας και καλύτερη εκπαίδευση.

Ο πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού – Τουρισμού Ηρακλείου, Μιχάλης Ριζικιανάκης δήλωσε στην ΕΡΤ ότι: «αυτές οι συνθήκες απομακρύνουν εργαζόμενους από τον κλάδο» και αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από το κράτος «σε πέντε χρόνια ο κρισιμότερος τουριστικός πυλώνας θα τελεί σε αδυναμία εύρεσης εργαζομένων».

Με… ποδοσφαιρική ορολογία και με προσπάθεια να καμφθούν οι αντιστάσεις ολοκληρώθηκε χθες η εκποίηση του λιμανιού του Ηρακλείου από την κυβέρνηση στον όμιλο Grimaldi. Η ήδη ψηφισμένη από τη Βουλή παραχώρηση του 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου, έναντι τιμήματος 80 εκατομμυρίων ευρώ, ολοκληρώθηκε και τυπικά στη φιέστα που ετοίμασε το ΤΑΙΠΕΔ στο κτίριο του επιβατικού σταθμού του λιμανιού. Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης μίλησε για μια νέα σελίδα για το Ηράκλειο και για την Κρήτη και τόνισε πως «το λιμάνι ανεβαίνει κατηγορία», ενώ ακόμα πιο παραστατικός ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης ανέφερε πως «φεύγουμε από τα εθνικά πλαίσια και πάμε... Champions League».

Από το βήμα της εκδήλωσης πέρασαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ και του ΟΛΗ, Δ. Πολίτης και Μ. Παπαδάκης, με τον τελευταίο μάλιστα να αποκαλύπτει πόσο πολύ επιθυμούσε να υπερισχύσει στον διαγωνισμό ο όμιλος Grimaldi καθώς γνωρίζει από πρώτο χέρι την προσήλωσή τους στην οικολογική διαχείριση των λιμανιών, δηλώνοντας βέβαιος ότι «θα φτιάξουμε ένα πράσινο λιμάνι».

Ο ίδιος ευχαρίστησε και προσωπικά τον Emmanuele Grimaldi για την εμπιστοσύνη του, καθώς θα παραμείνει και με τη νέα διοίκηση στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Τελευταίος μίλησε ο ιδιοκτήτης και πρόεδρος του ομίλου Grimaldi, ο οποίος ευχαρίστησε όλη την ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ τόνισε πως ήδη ο όμιλος διαχειρίζεται 20 λιμάνια σε 10 χώρες (ήδη κατέχει και την Ηγουμενίτσα), ενώ επισήμανε το αυτονόητο, πως το λιμάνι του Ηρακλείου δεν του είναι ξένο αφού μέχρι σήμερα αποτελεί, μέσω των Μινωικών Γραμμών, τον βασικότερο πελάτη του.

Οι αντιδράσεις

Αυτή ακριβώς η σχέση είναι που καυτηριάζεται και από την αντιπολίτευση. Για παράδειγμα, ο βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Χάρης Μαμουλάκης έχει κάνει ήδη λόγο για «δεσπόζουσα θέση» που αποκτά ο όμιλος Grimaldi στην ελληνική ακτοπλοΐα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον υγιή ανταγωνισμό. Σε χθεσινή ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ τονίζεται πως η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΗ με βάση και τις προβλέψεις της σύμβασης παραχώρησης προκαλεί σειρά σοβαρών προβλημάτων και θέτει εύλογα ερωτήματα και απορίες, ενώ, όπως αναφέρεται, «ο ΟΛΗ με ίδια κεφάλαια που υπερβαίνουν τα 15 εκατ. ευρώ μπορούσε να προχωρήσει ο ίδιος στην αξιοποίηση και αναβάθμιση των υποδομών και υπηρεσιών του, χωρίς να υπάρχει ανάγκη ιδιωτικοποίησης».

Σαφώς αρνητική είναι η θέση του ΚΚΕ και με ανακοίνωσή του τονίζει πως οι εργαζόμενοι και ο λαός του Ηρακλείου δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού, προβλέποντας «νέα αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων, στο κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων και αγροτικών προϊόντων». Το ΚΚΕ υποστηρίζει πως η εκποίηση «θα ενισχύσει το τσάκισμα των εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων στο λιμάνι και τον οικονομικό στραγγαλισμό των αλιέων που δεν “χωράνε” στο master plan που ετοιμάζουν».

Τέλος, σχολιάζει και τις ήδη διατυπωμένες υποσχέσεις που περιλαμβάνονται στο master plan, το οποίο «θα είναι ανοιχτό σε επενδύσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της κρουαζιέρας και του βιομηχανικού τουρισμού, μακριά από τα συμφέροντα εργαζομένων και επαγγελματιών στον τουρισμό και το εμπόριο, αλλά και την προώθηση των ΑΠΕ την ίδια στιγμή που ο λαός του Ηρακλείου θα συνεχίσει να ζει στην ενεργειακή φτώχεια», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Αρνητική είναι η στάση και του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, το οποίο μάλιστα με ανακοίνωσή του εξήγησε πως απείχε σκόπιμα (αν και προσκλήθηκε) από τη χθεσινή φιέστα. «Το ΕΚΗ θεωρεί αδιανόητη την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Ηρακλείου, που γίνεται “μετά βαΐων και κλάδων”, δίχως να έχουν υπολογίσει οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι κρατικοί φορείς τις συνέπειες της μεταβίβασης του πλειοψηφικού ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΛΗ», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Οι εκκρεμότητες

Πάντως, παρά τον πανηγυρικό χαρακτήρα της εκδήλωσης, ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι τόσο οι δύο υπουργοί (Χατζηδάκης και Στυλιανίδης) όσο και ο ίδιος ο Emm. Grimaldi αναφέρθηκαν ξεκάθαρα στις αντιδράσεις και σε όσους έχουν διαφορετική οπτική για την πώληση του λιμανιού, δείχνοντας διάθεση για «μασάζ» στην τοπική κοινωνία. Ακόμα και όσοι δεν έχουν πειστεί θα πειστούν όταν δουν τα πολλαπλά οφέλη που θα έχει αυτή η συνεργασία, ήταν η κοινή συνισταμένη στις αναφορές και των τριών ομιλητών στο συγκεκριμένο θέμα, με το βλέμμα στη στάση που θα κρατήσουν και τα εργατικά σωματεία του λιμανιού που ήδη περιμένουν σαφείς δεσμεύσεις για τη διασφάλιση των μισθών και των εργασιακών τους δικαιωμάτων.

Στις πολλές εκκρεμότητες που μένει να αποσαφηνιστούν είναι και η σχέση με τον Δήμο Ηρακλείου, ο οποίος διεκδικεί κατ' αρχάς συμμετοχή στο Δ.Σ. του νέου ΟΛΗ (κάτι που από τον δήμαρχο Αλέξη Καλοκαιρινό έχει χαρακτηριστεί αυτονόητη υποχρέωση) αλλά και παραχώρηση για χρήση των ακινήτων που βρίσκονται εκτός του συνεκτικού κομματιού του λιμένος και συγκεκριμένα του Θεατρικού Σταθμού, του πρώην ΚΤΕΛ και του Λιμενικού Περιπτέρου. Επίσης ο δήμος ζητά να θεσπιστεί άμεσα η παροχή έκτακτου αντισταθμιστικού τέλους 3,5% από τα ενοποιημένα ετήσια έσοδα του ΟΛΗ, μέρος του οποίου θα κατευθύνεται στην Αυτοδιοίκηση, όπως έγινε και στην παραχώρηση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας.

Χθες, πάντως, κατά τη σύντομη συνάντηση του δημάρχου με τον Emm. Grimaldi, συμφωνήθηκε η σύναψη «μνημονίου συνεργασίας και συναντίληψης» μεταξύ Δήμου Ηρακλείου και ΟΛΗ Α.Ε.

Πηγή: efsyn.gr

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΗΣ

Σε πρωτοφανή φίμωση του επικουρικού προσωπικού που απασχολείται στην 7η Υγειονομική Περιφέρεια (ΔΥΠΕ Κρήτης) προχωρά ο «γαλάζιος» διοικητής της Νεκτάριος Παπαβασιλείου. Οπως αποκαλύπτει σήμερα το Documento, το επικουρικό προσωπικό τη 7ης ΥΠΕ, στην οποία υπάγονται όλες οι δομές υγείας της Κρήτης (κέντρα υγείας, νοσοκομεία κ.λπ.), καλείται να υπογράψει «συμφωνητικό εχεμύθειας» με τη διοίκηση της ΥΠΕ. Το συμφωνητικό δεσμεύει τους εργαζόμενους για τη μη «δημοσιοποίηση ή αποκάλυψη» πληροφοριών που αφορούν τη λειτουργία της ΥΠΕ υπό το πρόσχημα της συμμόρφωσης με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR).

Πρόκειται για κίνηση που στόχο έχει να περιοριστούν οι καταγγελίες εργαζομένων για τις τραγικές ελλείψεις στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας της 7ης ΥΠΕ, σε σημείο που θυμίζει τη λογοκρισία της χούντας.

Σύμφωνα με νομικές πηγές το συμφωνητικό βρίθει «νομικών ανεπαρκειών», ενώ παράλληλα εγείρονται ζητήματα «καταχρηστικότητας» σε βάρος των εργαζομένων και ενδεχόμενο ποινικών ευθυνών της διοίκησης της 7ης ΥΠΕ. Ας δούμε όμως τι αφορά το περίφημο συμφωνητικό.

Η καταγγελία και το τρισέλιδο συμφωνητικό

Πριν από λίγες μέρες στο γραφείο του Documento έφτασε μια πολύ σοβαρή καταγγελία. Σύμφωνα με αυτήν, το επικουρικό προσωπικό (γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί) που επρόκειτο να απασχοληθεί στο κέντρο υγείας στις Μοίρες του νομού Ηρακλείου Κρήτης υποχρεωνόταν να υπογράψει «συμφωνητικό εχεμύθειας εργαζόμενου».

Πράγματι η καταγγελία συνοδευόταν από τρισέλιδο έγγραφο το οποίο έφερε το σήμα της 7ης ΥΠΕ και την υπογραφή του επικεφαλής της Νεκτ. Παπαβασιλείου. Πρόκειται για κομματικό στέλεχος της ΝΔ που το 2018 εκλέχτηκε και μέλος της Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος. Οικονομολόγος στο επάγγελμα, ο Νεκτ. Παπαβασιλείου διαθέτει στενούς δεσμούς με την Ντόρα Μπακογιάννη, με την οποία μάλιστα έχει γραφτεί ότι είναι και κουμπάροι. Ο Νεκτ. Παπαβασιλείου παραμένει επικεφαλής της 7ης ΥΠΕ από το 2022, παρότι τα νοσοκομεία της Κρήτης τα οποία διαχειρίζεται είναι υπό κατάρρευση και οι εργαζόμενοι αποχωρούν ο ένας μετά τον άλλο.

Το «συμφωνητικό εχεμύθειας» αποτελεί διμερή σύμβαση μεταξύ εργαζόμενου και του διοικητή της 7ης ΥΠΕ. Οπως επισημαίνεται, το συμφωνητικό αποτελεί «αναπόσπαστο μέρος της σύμβασης εργασίας» με το οποίο ο/η εργαζόμενος/η δεσμεύεται ότι «θα χειρίζεται πληροφορίες της 7ης ΥΠΕ με απόλυτη εμπιστευτικότητα και εχεμύθεια», ενώ υποχρεούται να «μην τις δημοσιοποιεί ή τις αποκαλύπτει».

Ως «εμπιστευτικές νοούνται όλες οι γενικές ή ειδικές πληροφορίες της 7ης ΥΠΕ στις οποίες ο εργαζόμενος ενδέχεται στο πλαίσιο των καθηκόντων του να αποκτήσει πρόσβαση». Οπως για παράδειγμα «η οργανωτική δομή, ρόλοι, αρμοδιότητες, θέσεις μέθοδοι διοίκησης, στοιχεία εργαζομένων και συνεργατών, διαδικασίες, έγγραφα ή σχέδια εγγράφων, περιεχόμενο εγγράφων, αρχεία (φυσικά ή ηλεκτρονικά), λογισμικά προγράμματα, διαχειριστικά συστήματα, οικονομικά στοιχεία κ.λπ.». Δηλαδή οτιδήποτε έχει να κάνει με τη λειτουργία των εποπτευόμενων από την 7η ΥΠΕ υγειονομικών φορέων. Στη λειτουργία προφανώς υπάγονται και οι τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό, με θύματα τους ίδιους τους εργαζόμενους αλλά κυρίως τους ασθενείς πολίτες. Ελλείψεις για τις οποίες οι καταγγελίες το τελευταίο διάστημα έχουν πάρει μορφή χιονοστιβάδας.

Συνέπειες για τους εργαζόμενους!

Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στο συμφωνητικό, «σε περίπτωση παραβίασης των όρων του η 7η ΥΠΕ μπορεί να λάβει κάθε μέτρο που θεωρεί απαραίτητο». Οπως «να καταγγείλει τη σύμβαση και να ζητήσει αποκατάσταση κάθε θετικής και αποθετικής ζημίας της, καθώς και καταβολή κάθε αποζημίωσης που θα κληθεί να καταβάλλει η 7η ΥΠΕ, σε τρίτους από την παραβίαση των προσωπικών τους δεδομένων».

Η υπογραφή του συμφωνητικού έχει θορυβήσει τους εργαζόμενους, ενώ εγείρει πολλά ερωτήματα. Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε που επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη οι διορισμένες διοικήσεις νοσοκομείων και υγειονομικών περιφερειών επιχειρούν να φιμώσουν γιατρούς και νοσηλευτές. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και επί πανδημίας Covid-19, όταν γιατροί και νοσηλευτές κατήγγειλαν διαρκώς τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό, ΜΕΘ κ.λπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι διοικήσεις νοσοκομείων είχαν απαγορεύσει εγγράφως στους εργαζόμενους να μιλούν δημόσια για τις τραγικές ελλείψεις που υπήρχαν.

Ενα από αυτά ήταν το Λαϊκό Νοσοκομείο. «Απαγορεύεται σε οποιονδήποτε εργαζόμενο να προβαίνει σε δηλώσεις προφορικές ή έγγραφες στα Μέσα Ενημέρωσης που αφορούν στη διαχείριση “ύποπτων” ή επιβεβαιωμένων περιστατικών του νέου κορονοϊού» αναφερόταν στη σχετική ανακοίνωση.

Στο ίδιο μήκος κύματος είχε κινηθεί και ανακοίνωση της διοίκησης του Ευαγγελισμού: «Σας ενημερώνουμε ότι καμία συνέντευξη ή δήλωση που αφορά το νοσοκομείο δεν θα γίνεται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χωρίς την προηγούμενη έγκριση της διοίκησης».

Οι απαντήσεις στο Documento

Το Documento επικοινώνησε με τη διευθύντρια του Κέντρου Υγείας Μοιρών Μαρία Φασουλάκη-Κουτεντάκη και έθεσε το ερώτημα για το «πιστοποιητικό εχεμύθειας». Απάντησε ότι «δεν γνωρίζω κάτι για το πιστοποιητικό» και «δεν έχει υπογράψει κάτι τέτοιο εργαζόμενος του κέντρου υγείας». Στη συνέχεια καλέσαμε στο γραφείο του Νεκτ. Παπαβασιλείου θέτοντας σχετικό ερώτημα. Υστερα από λίγο επικοινώνησε μαζί μας ο Γιάννης Καλαντζάκης, υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (CDPO) της 7ης ΥΠΕ και διοικητής κατά το παρελθόν στην ΥΠΕ. Παραδέχτηκε ότι πράγματι υφίσταται «συμφωνητικό εχεμύθειας εργαζόμενου» το οποίο αφορά το επικουρικό προσωπικό των υπηρεσιών που υπάγονται στην 7η ΥΠΕ και αναφέρεται σε… συμμόρφωση των εργαζομένων με όσα ορίζει το GDPR. Επίσης ο Γ. Καλαντζάκης υποστήριξε πως το συγκεκριμένο συμφωνητικό δεν εγείρει ζητήματα καταχρηστικότητας και έφερε παραδείγματα επικουρικών διοικητικών υπαλλήλων που λόγω της εργασίας τους μπορεί να έχουν πρόσβαση σε θέματα συμβάσεων ή διαγωνισμών της 7ης ΥΠΕ κ.λπ.

Πηγή: documentonews.gr

Η 17^η Αυγούστου, για όσους δεν ξεχνούν, είναι μια ιδιαίτερα φορτισμένη ημέρα. Το 2017 ξημερώματα έξω από το Πολυτεχνείο Κρήτης δυο 19χονα παιδιά, ο Γιάννης και η Στέλλα και το σκυλί τους έχασαν τη ζωή τους από εγκληματία οδηγό και τις εγκληματικές ελλείψεις υποδομών.

Το πρωί της 17^ης Αυγούστου 2024, ο 16χρονος Αλέξανδρος, ο 18χρονος Νίκος και ο 20χρονος Θοδωρής έχασαν την ζωή τους μετά από μια σφοδρή σύγκρουση οχημάτων στον ΒΟΑΚ στη περιοχή των Χανίων ενώ η 22χρονια συνεπιβάτης Μαρία εξακολουθεί να νοσηλεύεται στην εντατική… Οι ακριβείς συνθήκες του συμβάντος μένει να αποσαφηνιστούν. Ωστόσο αυτό που είναι πέραν αμφισβήτησης είναι η ύπαρξη ενός ναρκοπέδιου – οδικού δικτύου, αυτό που ονομάζεται ΒΟΑΚ.

Η συμβολή της κατάστασης του ΒΟΑΚ στη συγκεκριμένη σύγκρουση είναι τόσο προφανής που ανάγκασε, πριν καν η Τροχαία αποφανθεί, Δημάρχους, Περιφερειάρχες και Υπουργούς να ζητάνε ή να εξαγγέλλουν μέτρα για την οδική ασφάλεια και παρεμβάσεις σε σημεία του δρόμου.

«Αρναουτάκης: Άμεσα έργα Οδικής Ασφάλειας στα τμήματα που υπάρχει ανάγκη». Αλήθεια τώρα ανακάλυψαν ότι υπάρχουν τμήματα που υπάρχει ανάγκη έργων; Αλλά τι σημαίνει «άμεσα»; Το διευκρίνισε άμεσα ο αρμόδιος υπουργός κος Σταικούρας  «Δεν αποφασίζεις τη μία μέρα και την άλλη μέρα υλοποιείται. Θα κάνουμε γρηγορότερες διαδικασίες σήμερα, αλλά στο Πάτρα-Πύργος πήρε περίπου 15 – 16 μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία προκειμένου να μπουν τα κολωνάκια. Χρειάζεται διεθνής διαγωνισμός. Κόστισαν 30.000.000 ευρώ τα κολωνάκια στο Πάτρα-Πύργος. Θα τρέξουμε πιο γρήγορα τις διαδικασίες για να προσπαθήσουμε ένα κομμάτι του έργου να το έχουμε υλοποιήσει μέχρι του χρόνου το καλοκαίρι». 30.000.000 τα κολωνάκια… μεγάλο το ποσό για τον υπουργό. Και πως να διαφωνήσεις στη χώρα που η ζωή ενός δεκαεννιάχρονου αποτιμάται 12.500 ευρώ; (Δες την δικαστική απόφαση για το φόνο της Στέλλας και του Γιάννη). Κόστος/όφελος θα μας πουν…

Το ερχόμενο καλοκαίρι λοιπόν θα προσπαθήσουν να παραδοθεί ένα κομμάτι των έργων…

Είναι βέβαια να απορεί κανείς, για το ποιος και τι αποφασίζει τελικά, με όσα είπε ο υπουργός τις στιγμή που από 26 Ιανουαρίου 2024 έχει εγκριθεί από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Κρήτης και έχει κατοχυρωθεί στην ΟΔΟΣ ΑΤΕ το έργο  «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ Π.Ε.Ο. 90 ΣΤΟ ΟΔΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΑΠΟ ΚΑΣΤΕΛΙ ΚΙΣΣΑΜΟΥ ΕΩΣ ΚΑΛΟ ΧΩΡΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ», εκτιμώμενης αξίας 27.300.000,00.  Τα κολωνάκια θα είναι άλλο έργο; «Βελτίωση της βελτίωσης» με διεθνή διαγωνισμό; Κρατάμε πάντως το ότι: «υπάρχει ενδιαφέρον από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό», αλίμονο αν δεν υπήρχε τόσα χρόνια.

Το φετινό καλοκαίρι σύμφωνα με της δηλώσεις αξιωματικών της Τροχαίας κυκλοφορούσαν στην Κρήτη πάνω από ένα εκατομμύριο οχήματα. Για τους στατιστικολόγους αυτός ο κυκλοφοριακός φόρτος, σε αυτό το οδικό δίκτυο, μ αυτή την επιτήρηση, μ αυτό το θεσμικό πλαίσιο διοικητικής και ποινικής αντιμετώπισης της παραβατικότητας είναι φυσιολογικό να παράγει σαράντα (40) νεκρούς και αμέτρητους σοβαρά τραυματίες μέχρι στιγμής.

Αλλά το θέμα δεν είναι τι λένε οι στατιστικές. Είναι τι λέμε εμείς και τι λένε αυτοί που «εγγυώνται» την ασφαλή μετακίνηση μας. Αυτοί που θα βάλουν τα κολωνάκια.

♦ Κάντο όπως στο Πολυτεχνείο…

Είναι προφανές πως οι δηλώσεις των «αρμοδίων» προέκυψαν ως απάντηση όχι σ αυτό καθαυτό το φοβερό συμβάν, αλλά σαν απάντηση στη διάχυτη αγανάκτηση του τοπικού πληθυσμού για τους αλλεπάλληλούς θανάτους και τις αλλεπάλληλες υποσχέσεις.

Την ίδια ημέρα που ο Περιφερειάρχης Κρήτης ανακοίνωνε «άμεσα έργα Οδικής Ασφάλειας στα τμήματα που υπάρχει ανάγκη», η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου Κρήτης του υπενθύμιζε: «αναμένουμε με αγωνία την υλοποίηση από την Περιφέρεια Κρήτης του μελετητικά αδειοδοτημένου έργου της κατασκευής οδικών κυκλικών κόμβων στην ευρύτερη περιοχή της Πολυτεχνειούπολης». 

Παρότι κατά τη γνώμη μας ούτε η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου είναι αθώα του αίματος, αφού δέχτηκε να λειτουργεί ένα Πανεπιστήμιο με δεκάδες χιλιάδες μέχρι σήμερα φοιτητές και εργαζόμενους χωρίς να έχει εξασφαλισθεί η πρόσβαση σ αυτό με ασφάλεια και αν δεν κάνουμε λάθος δεν έκλεισε για διαμαρτυρία ούτε μία ημέρα το ίδρυμα (θα ήταν εξτρεμισμός φαίνεται) η υπενθύμιση προς τον κο Περιφερειάρχη έχει ιδιαίτερη σημασία.

Ξημέρωμα της 17^ης Αυγούστου 2024, η Βαρβάρα Γιοράν, μητέρα της Στέλλας Μούσχου έγραψε:

«7 ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ….

Έφτιαξαν το πεζοδρόμιο για να κλείσουν μερικά στόματα και 7 χρόνια μετά, ακόμη περιμένουμε…

Πάντως οφείλω να ομολογήσω ότι τα Χανιά βγάζουν πρώτα ονόματα στην πολιτική σκηνή της χώρας, καλούς ρήτορες, αλλά τι κρίμα για τον τόπο… Πολύ άχρηστοι και ψεύτες ρε παιδί μου… Μόνο υποσχέσεις είναι…

Άλλο βέβαια αν σκοτωθεί κανένα δικό τους παιδί. Εκεί θα γυρίσουν τον κόσμο ανάποδα. Των άλλων… «Λυπούμαστε» «τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια» «πόσο άδικα» «θα κάνουμε τα πάντα να προχωρήσει η κατασκευή των κυκλικών κόμβων στη μνήμη της Στέλλας και του Γιάννη αλλά και για το καλό των φοιτητών και των κατοίκων»

Βαρέθηκα 7 ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΧΡΟΝΙΑ να υπόσχεστε. Λες και πρέπει να σας κυνηγάμε εμείς για τα αυτονόητα.

Πόσο γελοίοι είστε πια;;;; Άρχοντες του τόπου;;;»

Οι κυκλικοί κόμβοι  δεν θα προστατέψουν την Στέλλα και το Γιάννη… Θα προστατέψουν όμως χιλιάδες άλλα παιδιά.

Αλλά την ώρα που μια μητέρα που έχασε το παιδί της σκέφτεται πως πρέπει να προστατευτεί η ζωή των άλλων παιδιών, τι σκέφτονται άραγε οι «αρμόδιοι»;

♦ Μια διδακτική ιστορία…

Η ιστορία των υποσχέσεων μετά των φόνο της Στέλλας και του Γιάννη είναι αρκετά διδακτική. Ας δούμε μερικά σημαντικά σημεία:

17 Αυγούστου 2017: Φόνος της Στέλλας και του Γιάννη έξω από το Πολυτεχνείο

Δύο χρόνια μετά…

19 Αυγούστου 2019: Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. ανακοίνωσε τα στοιχεία και το χρονοδιάγραμμα ενεργειών σχετικά με την ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ.

Το σύνολο των προτεινόμενων έργων αφορούσαν μήκος οδού 1.400 μέτρων και προέβλεπαν:

-Διαχωρισμό των δύο κατευθύνσεων κυκλοφορίας

-Κατασκευή τριών κόμβων κυκλικών κόμβων, στην αρχή, στο τέλος της περιοχής και  στην είσοδο του Πολυτεχνείου.

-Πεζοδιαβάσεις στους κλάδους πρόσβασης των κυκλικών κόμβων.

-Τοποθέτηση μπάρας– κιγκλιδώματος στα πεζοδρόμια με ανοίγματα ανά 50μ.

Δύο χρόνια μετά…

12 Σεπτεμβρίου 2021: Η Περιφέρεια Κρήτης γνωμοδότησε θετικά, υπό όρους, επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Απομένει η οριστική έγκριση της και η έκδοση των περιβαλλοντικών όρων του έργου, με την οποία, «θα ανοίξει ο δρόμος για τη δημοπράτηση» του έργου, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ.

Δύο χρόνια μετά…

7 Αυγούστου 2023: Σύσκεψη  στα γραφεία της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, μετά από πρόσκληση του αντιπεριφερειάρχη Ν. Καλογερή προς τον ΟΑΚ και το Πολυτεχνείο Κρήτης. Βασικό αντικείμενο η εξέταση συγκεκριμένων ζητημάτων που αφορούν στην οδική ασφάλεια πριν την οριστικοποίηση της μελέτης. Μετά από την εξέταση των θεμάτων, ελήφθησαν ομόφωνα οι αποφάσεις και δόθηκαν οι σχετικές οδηγίες για την γρήγορη τελική έγκριση των μελετών. Στη σύσκεψη μετείχαν ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Μ. Ζερβάκης, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΚ Ά. Παπαδογιάννης που όπως και ο κος Καλογερής εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την ολοκλήρωση των μελετών και δήλωσαν ότι άμεσος επόμενος στόχος είναι η εξασφάλιση της χρηματοδότησης και η δημοπράτηση του έργου.

Ένα χρόνο μετά…

22 Αυγούστου 2024:  Ενώ συμπληρώθηκαν επτά χρόνια από το τροχαίο που στοίχισε τη ζωή στη Στέλλα και τον Γιάννη, ακόμη δεν έχουν κατασκευαστεί οι κυκλικοί κόμβοι. Σε ανακοίνωση της η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου επισημαίνει: “Ειδικότερα, ως Σύγκλητος του Πολυτεχνείου Κρήτης αναμένουμε με αγωνία την υλοποίηση από την Περιφέρεια Κρήτης του μελετητικά αδειοδοτημένου έργου της κατασκευής οδικών κυκλικών κόμβων στην ευρύτερη περιοχή της Πολυτεχνειούπολης, το οποίο θα αναβαθμίσει την κυκλοφοριακή ασφάλεια των φοιτητών μας”

                                          ……………………………..

Διανύουμε πλέον τον 8^ο χρόνο μετά το έγκλημα και την εξαγγελία έργων οδικής ασφάλειας στο συγκεκριμένο μέρος. Και προφανώς η χρηματοδότηση ΔΕΝ έχει εξασφαλιστεί και βέβαια η δημοπράτηση ΔΕΝ έχει γίνει.

Αν αυτοί είναι οι ρυθμοί για ένα έργο της τάξεως των 2 εκατομμυρίων και μήκους 1400 μέτρων, καθένας μπορεί να φανταστεί, το ζει ήδη, το μέλλον ενός έργου όπως ο ΒΟΑΚ.

Όπως για το ΒΟΑΚ, οι υποσχέσεις για την ταχύτατη υλοποίηση του έργου εκφράστηκαν και για τον δρόμο του Πολυτεχνείου επανειλημμένα όλα αυτά τα χρόνια από υπουργικά και πρωθυπουργικά χείλη. Αλλά όπως ενημερωθήκαμε (Τέμπη) γι αυτούς ευθύνες ΔΕΝ υπάρχουν, μεσολάβησαν εκλογές και ο λαός αποφάνθηκε: ότι έγινε καλώς καμωμένο και ότι δεν έγινε πάλι καλώς.

Η Περιφέρεια Κρήτης βέβαια ως φορέας υλοποίησης και ως τοπική εξουσία παραμένει πολλαπλά εκτεθειμένη: ή είναι αδιάφορη για την οδική ασφάλεια, ή δεν έχει τα χρήματα (και δεν τα διεκδικεί) για να υλοποιήσει ένα τόσο μικρού μεγέθους, αλλά τόσο σημαντικό έργο.

Μπορεί βέβαια να συμβαίνουν και τα δύο. Εξάλλου αυτό δεν είναι το μόνο έργο που εκκρεμεί στην Κρήτη…

Ξέρουμε βέβαια ότι μεταβιβάστηκαν στις Περιφέρειες αρμοδιότητες για την Οδική Ασφάλεια χωρίς να μεταβιβαστούν οι ανάλογοι πόροι. Κάποιοι φωνάζουν… (ενδεικτική συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής φέτος: ΕΔΩ)

Εδώ η επιλογή είναι διαφορετική: Να λειτουργήσει η Περιφέρεια ως μηχανισμός απορρόφησης των κραδασμών (αμορτισέρ) που θα εισέπραττε  η κεντρική εξουσία.

Η εποχή των διεκδικήσεων έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Τώρα ζούμε στην εποχή των βιντεοσυσκέψεων όπου όλοι έχουν τις καλύτερες προθέσεις για το κοινό καλό. Όπου 8 χρόνια θεωρούνται ένας γρήγορος χρόνος για την ολοκλήρωση μιας μελέτης. Και άλλα 8 (με τις αναγκαίες παρατάσεις και εθιμοτυπικές αποζημιώσεις των εργολάβων) ίσως αρκετά για την ταχύτατη ολοκλήρωση του έργου.

Αν στο μεταξύ το θυμούνται αυτοί που το ζήτησαν ή δεν έχουν χαθεί κι αυτοί σε κάποια «τραγωδία στην άσφαλτο».

        26.8.2024           Πανελλαδικός σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα

ΥΓ. Αυτό που εκπλήσσει είναι η περιοδικότητα με την οποία «εξελίσσεται» το έργο στο δρόμο του Πολυτεχνείου. Ένα βήμα κάθε δύο χρόνια και μάλιστα κοντά στην επέτειο του εγκλήματος. Τρομερή σύμπτωση… Του χρόνου των Αύγουστο που συμπληρώνεται μια ακόμα διετία ίσως να έχουμε νεότερα.

Πηγή: sostegr.wordpress.com

Η αρχαιολογική οικογένεια και ο κόσμος των Χανίων θρηνούν για την απώλεια του ιστορικού και αρχαιολόγου Erik Hallager, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Aarhus της Δανίας, φίλου της Ελλάδας, λάτρη των Χανίων και εραστή της μινωικής αρχαιολογίας.

Σχετική ανακοίνωση δημοσιοποίησε η Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης, αναφέροντας: «Ο Erik υπήρξε ένας πολύ καλός άνθρωπος και εξαιρετικός συνάδελφος, αισιόδοξος και γενναιόδωρος. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του έχει συνδεθεί με την ανασκαφή της πλατείας Αγίας Αικατερίνης στον λόφο Καστέλλι, που ξεκίνησε το 1970 από την ΚΕ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και το Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (Γ. Τζεδάκις - C.-G. Styrenius). Αργότερα, με πρωτοβουλία του E. Hallager, η ανασκαφή μετατράπηκε σε ελληνο-σουηδο-δανέζικη. Ολα αυτά τα χρόνια δεν έλειψε σχεδόν ποτέ τα καλοκαίρια από τα Χανιά, για ανασκαφή ή για μελέτη. Για μία τουλάχιστον πενταετία διετέλεσε διευθυντής του Ινστιτούτου της Δανίας στην Αθήνα. Το τελευταίο διάστημα μαζί με την πολυαγαπημένη σύζυγό του Μπιργκίτα είχαν αναλάβει το τεράστιο έργο της έκδοσης της σειράς των αποτελεσμάτων αυτής της γοητευτικής ανασκαφής, στη συνέχεια μιας διεθνούς επιστημονικής καριέρας που τον έχει κατατάξει στα μεγάλα ονόματα της μινωικής αρχαιολογίας. Μαζί του μεγαλώσαμε ανασκαφικά, οι συνάδελφοι και συνεργάτες του στα Χανιά, και δεθήκαμε στενά με μακροχρόνια φιλία. Η ΙΛΑΕΚ πριν από μερικά χρόνια τον τίμησε για την παρουσία και την προσφορά του στην αρχαιολογία και τον πολιτισμό της πόλης μας και ευγνωμονεί τον ίδιο και τη σύζυγό του για τις δωρεές του προς την Εταιρεία. Τώρα μένει ένα μεγάλο, δυσαναπλήρωτο κενό».

Η Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης, μαζί με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων, το Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και το Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα, θα διεξαγάγουν ειδικό επιστημονικό συμπόσιο τιμώντας τη μνήμη του.

ΜΑΡΙΟΣ ΔΙΟΝΕΛΛΗΣ

Eίναι απορίας άξιο πόσες προειδοποιήσεις επιστημόνων, ειδικών, εκπροσώπων των κοινωνικών φορέων, κομμάτων κτλ χρειάζονται για να γίνει κατανοητό στις Αρχές της Κρήτης αλλά και στην κυβέρνηση το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε δρόμο χωρίς επιστροφή για την επερχόμενη ξηρασία και ερημοποίηση του νησιού. Ο υπερτουρισμός χτυπά όλο και πιο δυνατά την πόρτα της Κρήτης, με τα σημάδια να γίνονται κάθε χρόνο και πιο ορατά, ενώ την ίδια στιγμή μειώνονται δραματικά τα αποθέματα νερού σχεδόν σε όλη την έκταση του νησιού.

Βέβαια εδώ και χρόνια, από όταν ξεκίνησε το φαραωνικό έργο του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι, υπήρχαν αρκετοί που έλεγαν ότι οι υπερφιλόδοξες προβλέψεις για τον αριθμό των επισκεπτών (12 έως 15 εκατομμύρια τον χρόνο μόνο στην ανατολική Κρήτη) είναι απόλυτα αντίθετες με τη φέρουσα ικανότητα του νησιού. Ωστόσο, πάντα οι φωνές αυτές αντιμετωπίζονταν περίπου ως γραφικές από τις διαδοχικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ που προώθησαν το συγκεκριμένο έργο. Σήμερα μια μελέτη επιστημόνων από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης λέει αυτό ακριβώς. Οτι αποτελεί ασυγχώρητο παραλογισμό να σχεδιάζεις αυτό τον τεράστιο αριθμό αφίξεων επισκεπτών, όταν δεν έχεις τους επαρκείς φυσικούς πόρους για να τους εξυπηρετήσεις, στερώντας τους την ίδια στιγμή από τους μόνιμους κατοίκους αλλά και από τα οικοσυστήματα της Κρήτης.

«Κανείς δεν αναρωτήθηκε αν υπάρχουν οι διαθέσιμοι πόροι για να υποστηρίξουν τέτοιο τουριστικό ρεύμα και ταυτόχρονα να μην υπάρξει σημαντική υποβάθμιση ή κατάρρευση του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και της πολιτισμικής κληρονομιάς του νησιού» έλεγε πριν από λίγες μέρες («Καθημερινή», 26/7/2024) η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωπληροφορικής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Η ομάδα της εκπόνησε μελέτη χαρτογραφώντας την ελληνική επικράτεια με μια νέα μέθοδο που συνδυάζει κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες ώστε να διαμορφωθεί ένας Δείκτης Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης (Carrying Capacity Index – CCDI), ένα μέτρο δηλαδή για το μέγιστο επίπεδο της ανθρώπινης δραστηριότητας και του πληθυσμού που ένα περιβάλλον ή σύστημα μπορεί να αντέξει μακροπρόθεσμα χωρίς να υποβαθμιστεί.

Στην ουσία η κ. Γκεμιτζή απαντά στο ερώτημα που κανένας αρμόδιος φορέας στην Κρήτη (περιφέρεια, δήμοι, ξενοδόχοι, επιμελητήρια, τουριστικοί πράκτορες κ.ά.) δεν τόλμησε ποτέ να απαντήσει: «Πόσους τουρίστες χωράει το νησί;». Ομοίως και οι διαχρονικά αρμόδιοι υπουργοί όλων των κυβερνήσεων που περνώντας από την Κρήτη τη χαρακτηρίζουν «ναυαρχίδα» της βαριάς μας βιομηχανίας, χωρίς όμως να μπορούν ή να θέλουν να καθορίσουν πόσους τουρίστες μπορεί να αντέξει η… ναυαρχίδα χωρίς να «βουλιάξει».

Δεν καταλαβαίνουν

Οπως λέει και η κ. Γκεμιτζή, οι πολίτες αλλά και οι πολιτικοί δείχνουν να μην κατανοούν το πρόβλημα όταν τίθενται τέτοια ερωτήματα, σε σχέση δηλαδή με το πόσους τουρίστες μπορεί να αντέξει ένας τόπος: «Η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει ότι το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη υποδομών και όχι στην έλλειψη πόρων. Επικρατεί δηλαδή η λανθασμένη αντίληψη ότι υπάρχουν ανεξάντλητοι πόροι, όπως νερό, τρόφιμα, ενέργεια κ.ά., οι οποίοι για να γίνουν διαθέσιμοι προς χρήση χρειάζονται απλώς περισσότερες υποδομές».

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η κοινή ανακοίνωση τριών διακεκριμένων ερευνητών από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης: «Οι ελάχιστες βροχοπτώσεις και το χιόνι του περασμένου χειμώνα σε συνδυασμό με τις κατά μέσο όρο πολύ υψηλές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του χρόνου, αλλά και του προηγούμενου δημιουργούν πλέον έντονες συνθήκες λειψυδρίας σε πολλά μέρη του νησιού μας» λένε σε κοινή δημόσια παρέμβασή τους οι επιστήμονες Χαράλαμπος Φασουλάς (γεωλόγος), Μιχάλης Δρετάκης (βιολόγος) και Πέτρος Λυμπεράκης (βιολόγος-ερπετολόγος).

«Με βάση τις προβλέψεις για αφίξεις-ρεκόρ αυτό το καλοκαίρι, που σε μηνιαία βάση θα διπλασιάσουν ή τριπλασιάσουν τον πληθυσμό του νησιού και με τα δεδομένα που η ίδια η τουριστική βιομηχανία μάς προσφέρει, ότι ο μέσος επισκέπτης ξοδεύει τριπλάσιο νερό απ’ τον μόνιμο κάτοικο, καταλαβαίνουμε όλοι ότι οι συνθήκες που θα δημιουργηθούν θα είναι εκρηκτικές» τονίζουν στην κοινή ανακοίνωσή τους, επισημαίνοντας πως «συμπεριφερόμαστε ωσάν να μην υπάρχουν επιπτώσεις από την υπερεκμετάλλευση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων στα οικοσυστήματα και στον άνθρωπο».

Οι... φίλοι εργολάβοι

Ολα τα παραπάνω στα αυτιά ενός ανήσυχου πολίτη ακούγονται ως καμπανάκι κινδύνου. Στα αυτιά των επενδυτών και της κυβέρνησης πάντως ηχούν ως καμπάνες μοναδικής ευκαιρίας για μπίζνες. Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση όχι για να επιβάλει μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης, π.χ. στους ξενοδόχους και γενικότερα στην τουριστική αλυσίδα, αλλά ως αφορμή για εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων για τους φίλους της εργολάβους.

Η ολλανδική εταιρεία HVA, στην οποία ανατέθηκε το master plan για τη διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία και την αποκατάσταση των καταστροφών από την κακοκαιρία Daniel, με κυβερνητική απόφαση ανέλαβε πριν από λίγες μέρες και τη μελέτη για τη διαχείριση των νερών της Κρήτης.

Και παρόλο που το σχέδιο που παρουσίασε η εταιρεία για τη Θεσσαλία χαρακτηρίστηκε από τους επιστήμονες και τους τοπικούς φορείς ως «συρραφή παλιών ιδεών» που αποβλέπει στη δημιουργία ιδιωτικού φορέα διαχείρισης των υδάτων, φαίνεται πως το ίδιο μοντέλο, με τον ίδιο στόχο, ακολουθείται και για την Κρήτη. Από κοντά και η (πανταχού παρούσα) ΤΕΡΝΑ, η οποία ανέλαβε να χρηματοδοτήσει με δωρεά την εκπόνηση της μελέτης που θα κάνει η ολλανδική εταιρεία HVA. Η σχετική σύμβαση υπεγράφη στις 25/7 από τους εκπροσώπους των δύο εταιρειών και τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, ενώ ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης (ο ίδιος που δεν έχει απαντήσει ποτέ πόσους τουρίστες χωράει η Κρήτη) ομολόγησε πως το συγκεκριμένο σχέδιο το επεξεργάζεται από το 2016.

Τη θέση του CEO στην ολλανδική εταιρεία HVA κατέχει ο Μιλτιάδης Γκουζούρης, ο οποίος στο παρελθόν έχει διατελέσει σύμβουλος του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης επί κυβέρνησης Σαμαρά, Αθανάσιου Τσαυτάρη.

Πηγή: efsyn.gr

ΜΑΡΙΟΣ ΔΙΟΝΕΛΛΗΣ

Την παντελώς αποτυχημένη πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα της μετάκλησης εργαζομένων από τρίτες χώρες, με σοβαρές συνέπειες κυρίως στον αγροτικό τομέα, επισημαίνουν φορείς της Κρήτης, αφήνοντας αιχμές ακόμα και για την ύπαρξη κυκλωμάτων, μέχρι και για χρηματισμό υπαλλήλων των πρεσβειών μας, που δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την ήδη τεταμένη κατάσταση.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ιεράπετρας όπου σε πρόσφατη επίσκεψη του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρου Κελέτση, λίγες μέρες πριν από τις ευρωεκλογές, ακούστηκαν βαριές κουβέντες από τους αγανακτισμένους εκπροσώπους τοπικών φορέων. «Ξοδέψαμε πάνω από 1 εκατομμύριο ευρώ σε παράβολα και σε δικηγόρους και δεν έχουμε καταφέρει να φέρουμε περισσότερους από 60 με 70 εργάτες γης στην Ιεράπετρα, ενώ χρειαζόμαστε χιλιάδες - με κάποιον μαγικό τρόπο οι αιτήσεις απορρίπτονται από τους αρμόδιους υπαλλήλους των ελληνικών πρεσβειών και τα χρήματα που έχουμε ξοδέψει σε παράβολα και δικηγόρους δεν μας επιστρέφονται», ανέφεραν στον υφυπουργό οι εκπρόσωποι του Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας.

Κυκλώματα

Ακόμα πιο αιχμηρός ήταν ο δημοτικός σύμβουλος αλλά και μέλος της Επιτροπής Ανάπτυξης του Πρωτογενούς Τομέα της ΚΕΔΕ, Αργύρης Πανταζής, ο οποίος έφτασε να ζητήσει από την κυβέρνηση να ελέγξει τα «πόθεν έσχες» των υπαλλήλων των πρεσβειών μας, κάνοντας λόγο ευθέως για χρηματισμό τους: «Υπάρχει κόσμος που παίρνει χρήματα. Που χρηματίζεται… Αν δεν τον προσκυνήσεις και αν δεν τον πληρώσεις, δεν θα προχωρήσει η αίτησή σου για μετακλητό εργάτη γης», είπε στον υπουργό ο κ. Πανταζής.

Ο ίδιος μιλώντας στην «Εφ.Συν.» εξηγεί πως υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές που έχουν έρθει σε γνώση των φορέων της Ιεράπετρας, καλώντας τις αρμόδιες αρχές να ελέγξουν την κατάσταση. «Δεν είναι δυνατόν να γίνονται αιτήσεις με όλα τα απαραίτητα έγγραφα, να αναλαμβάνει κάθε υπάλληλος μια τεράστια στοίβα αιτήσεων και να τις απορρίπτει σωρηδόν και χωρίς λόγο. Ας δουν οι αρμόδιες αρχές πώς ακριβώς λειτουργεί το συγκεκριμένο σύστημα», λέει ο ίδιος.

Για «κυκλώματα» που λειτουργούν γύρω από τις μετακλήσεις εργατών μιλά στην «Εφ.Συν.» και ο γραμματέας του Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, Μιχάλης Βιαννιτάκης. «Ξέρουμε εδώ και χρόνια πως οι εργάτες από Πακιστάν, Αίγυπτο, Ινδία, Μπανγκλαντές κ.α. πληρώνουν σε μεσάζοντες στις χώρες τους για να προωθηθεί η αίτησή τους προς τις πρεσβείες. Πρόσφατα, με τη διμερή συμφωνία με την Αίγυπτο, η κυβέρνηση εκεί φαίνεται να έδωσε και θεσμικό χαρακτήρα σε αυτό. Είναι η ίδια που οφείλει βάσει της συμφωνίας να δίνει στην Ελλάδα κατάλογο με τους ενδιαφερόμενους υπαλλήλους.

Μαθαίνουμε πως πάνω από 200.000 άνθρωποι πλήρωσαν τα σχετικά παράβολα για να κάνουν αίτηση, αλλά τελικά ο κατάλογος που δόθηκε στην Ελλάδα είχε μόλις 5.000 ονόματα. Και μιλάμε για εργάτες γης, επί της ουσίας ανειδίκευτους, χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερα προσόντα. Το πώς και το γιατί κόβονται δεν το ξέρει κανείς. Στη συνέχεια αναλαμβάνουν οι πρεσβείες μας να διεκπεραιώσουν τα αιτήματα και εκεί πάλι περνούν με το σταγονόμετρο», λέει ο ίδιος.

Στην Ελλάδα οι εργοδότες πληρώνουν από 100 έως 200 ευρώ παράβολο για κάθε εργάτη και 200-300 ευρώ σε δικηγόρους, ενώ πληρώνουν ακόμα και ιδιωτικές μεταφορικές για να στείλουν πιο γρήγορα τους φακέλους στις ελληνικές πρεσβείες. Μόνο για φέτος και μόνο για την Ιεράπετρα τα χρήματα που πληρώθηκαν ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο ευρώ, με πενιχρά αποτελέσματα. «Στην Ιεράπετρα χρειαζόμαστε πάνω από 7.000 εργάτες και αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόλις 2-2,5 χιλιάδες», λέει ο κ. Βιαννιτάκης, αριθμός που αφορά ανθρώπους που έχουν μείνει από προηγούμενες περιόδους, ενώ ειδικά για φέτος δεν έχουν εγκριθεί περισσότερες από 70 αιτήσεις.

Ρατσισμός Σαμαρά

Το μεγάλο πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν οι εργάτες είδαν πως είχαν καλύτερες ευκαιρίες σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Μέχρι πέρυσι η νομοθεσία προέβλεπε πως για να βγάλει ένας άνθρωπος άδεια διαμονής για εργασία έπρεπε να έχει εργαστεί 7 χρόνια στην Ελλάδα. Η Ιταλία κατέβασε το όριο αυτό στα 3 χρόνια και αυτομάτως όλοι οι εργάτες μετακινήθηκαν εκεί. Ο υπουργός Μετανάστευσης Δ. Καιρίδης μείωσε (μόνο για φέτος) το όριο στα 3 χρόνια και στην Ελλάδα, αλλά ήταν ήδη αργά καθώς το πιο εκπαιδευμένο προσωπικό είχε ήδη φύγει για την Ιταλία. Και όχι μόνο αυτό αλλά η μείωση του ορίου συνάντησε και τις ακροδεξιές αντιδράσεις από την πλευρά του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος τότε έλεγε πως «η χώρα μας, με αυτή την τροπολογία, γίνεται, επί της ουσίας, φάρος προσέλκυσης λαθρομεταναστών».

«Ακόμα και με την αλλαγή όμως το πρόβλημα δεν λύθηκε. Απλά συγκρατήθηκε ένας αριθμός ανθρώπων που ήταν ήδη εδώ ώστε να μη φύγουν και αυτοί», λέει στην «Εφ.Συν.» ο κ. Βιαννιτάκης. «Εμείς δεν θα έχουμε περισσότερους εργάτες φέτος. Είναι ανάγκη να μείνουν οι ίδιοι που έχουν μάθει πλέον τη δουλειά. Οι νέοι που έρχονται πρέπει να εκπαιδευτούν από την αρχή και αυτό δημιουργεί πρόβλημα, ειδικά στα ευπαθή προϊόντα που η δουλειά πρέπει να προχωράει γρήγορα», λέει ο ίδιος.

Το μεγάλο πρόβλημα έχει αρχίσει να φαίνεται όχι μόνο στον αγροτικό αλλά και στον κατασκευαστικό τομέα και πλέον και στον τουρισμό. «Ολοι ζητούν εργαζόμενους, αλλά οι δαιδαλώδεις και θολές διαδικασίες τελικά γίνονται εμπόδιο. Εχουμε κάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις και στην Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας αφού, προφανώς, το θέμα δεν αφορά μόνο την Ιεράπετρα», αναφέρει από την πλευρά του ο δημοτικός σύμβουλος και μέλος της ΚΕΔΕ, Αργύρης Πανταζής.

Πηγή: efsyn.gr