του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο ανθρώπινος μηχανισμός προσαρμογής στο κρύο είναι αυτόματος. Γίνεται με μια συγχρονισμένη ενέργεια του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος. Αυτό -φυσικά- δεν αποτελεί πανάκεια, αφού οι αντιδράσεις δεν είναι οι ίδιες σε όλους τους ανθρώπους.
Όμως, με μια συστηματική εξάσκηση και σταδιακή αύξηση του κρύου, ο άνθρωπος μπορεί να το αντέξει χωρίς να ενοχλείται ιδιαίτερα από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Αν και αρχικά μπορεί η προσαρμογή να χαρακτηριστεί βάρβαρη και επώδυνη, με το πέρασμα του χρόνου γίνεται αντιμετωπίσιμη, με πολύ καλά αποτελέσματα.

Οι χειμερινοί κολυμβητές δεν σταματούν την κολύμβηση, ακόμη και τις πιο κρύες μέρες του χειμώνα. Αρχικά, ο κολυμβητής που θα αποφασίσει να μπει σε παγωμένο νερό νιώθει έντονα το κρύο, στη συνέχεια ένα μούδιασμα και λίγο αργότερα ένα κάψιμο σ' όλο το σώμα του. Είναι η στιγμή που το σώμα δεν καταλαβαίνει το κρύο. Όχι όμως για πολύ, καθώς η απώλεια της θερμότητας οδηγεί στην υποθερμία, μέσα σε λίγα λεπτά.

Ο άνθρωπος χάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της θερμότητάς του από το κεφάλι και το λαιμό του. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να φοράει καπέλο ή σκουφί και ένα κασκόλ. Αυτά δεν πρέπει να βγουν πριν μπει σε χώρο με κανονική θερμοκρασία, γιατί το κεφάλι και ο λαιμός θα εκτεθούν απότομα στο κρύο, με άσχημα, συνήθως, αποτελέσματα.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η τροφή. Στο κρύο απαιτείται καλή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, ζάχαρη και λίπη. Δηλαδή, επιτρέπονται, με μέτρο φυσικά, γλυκά, ωμό λάδι, γάλα, φρέσκο βούτυρο και πολλά φρούτα, λαχανικά και κρέας.

Το οινόπνευμα και ο καπνός, όχι μόνο δεν αυξάνουν την αντοχή μας στο κρύο, αλλά αντιθέτως τη μειώνουν. Μετά την πρώτη αίσθηση ζέστης, το οινόπνευμα έχει την τάση να εξατμίζεται μέσα από τους πόρους, μειώνοντας την θερμοκρασία του σώματος. Μετά τη συστολή των πόρων, εισέρχεται ευκολότερα το κρύο. 

Όσο για τον καπνό, αυτός καταστρέφει την βιταμίνη C, η οποία βοηθάει τον οργανισμό να αντισταθεί στις μολύνσεις και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ο καπνός προκαλεί συστολή των περιφερειακών αγγείων, με αποτέλεσμα να πηγαίνει λιγότερο αίμα στα άκρα, άρα και να κρυώνουν περισσότερο.

Τέλος, πολύ ωφέλιμη στο κρύο είναι η άσκηση. Ορισμένα σπορ βοηθούν σε μεγάλο βαθμό. Ποδήλατο, ήπιο τρέξιμο, περπάτημα -κυρίως στη φύση- και ενασχόληση με τα χειμερινά σπορ, με τον ανάλογο εξοπλισμό, είναι μερικά σπορ, που έχουν θετικά αποτελέσματα στη "συμμαχία" μας με το κρύο.

Yποθερμία

Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη σε ένα οργανισμό, αυτό αποκαλείται ιατρικώς υποθερμία. Στην υποθερμία ο οργανισμός, χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

Όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι 32-35οC το άτομο εμφανίζει:

α) Ταχυκαρδία

β) Υπέρταση

γ) Ρίγος

δ) Μειωμένη συνείδηση, κρίση, απάθεια

Σε θερμοκρασία σώματος 28-32οC εμφανίζονται:

α) Βραδυκαρδία

β) Μυδρίαση

γ) Επιβράδυνση αντανακλαστικών

δ) Διανοητική σύγχυση

ε) Λήθαργο

ζ) Αλλοιώσεις στο ΗΚΓ

Σε θερμοκρασίες σώματος κάτω των 28οC το δέρμα είναι μελανό και παρουσιάζεται άπνοια, ασυστολία, κοιλιακή μαρμαρυγή, διαταραχή ηλεκτρολυτών, νεφρική ανεπάρκεια.

Άμεση φροντίδα για βλάβες από το κρύο

•   άμεση μετακίνηση από το ψυχρό περιβάλλον, 
αφαίρεση των βρεγμένων ρούχων και 
σκέπασμα με ζεστές κουβέρτες. 


Υποθερμία χεριών – ποδιών

Τα άκρα (χέρια – πόδια) δεν πρέπει να τρίβονται ή να μαζεύονται.

α) Τοπικό μασάζ κατά την επαναθέρμανση

β) Η επαναθέρμανση πρέπει να γίνεται το γρηγορότερο δυνατό.

Υπάρχει ο γενικός κανόνας που εκφράζεται σαν «Διατήρηση ζεστού σκέλους – Να μην είναι υγρό το σκέλος – Να κινείται έστω και παθητικά το σκέλος».

Σαν κανόνας:

α) ζευγάρια κάλτσες – εσώρουχα

β) γάντια

γ) ζεστά υποδήματα

δ) παραπάνω φορεσιές ρούχων

πρέπει πάντα να υπάρχουν όταν γίνονται επισκέψεις ή εκδρομές σε χιονοδρομικά κέντρα

Γενικές Συμβουλές.

Να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας (κρύο ζέστη), την πολύωρη παραμονή στο κρύο, τα κρύα ρεύματα. Αλλάζετε άμεσα τα ρούχα σας όταν είναι βρεγμένα. Προτιμάτε αδιάβροχα ρούχα. Να φοράτε πάντα κάλτσες τον Χειμώνα. Αποφύγετε τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια)

Πηγή: medlabnews.gr iatrikanea 

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

«Θα κρυώσεις», έλεγαν οι μαμάδες μας για να μας προειδοποιήσουν τις κρύες μέρες του χειμώνα, αν φεύγαμε από το σπίτι χωρίς να στεγνώσουμε επαρκώς τα μαλλιά μας ή χωρίς να ντυθούμε σωστά.
 

Eίναι μύθος η αλήθεια ότι το κρύο μας κάνει ευάλωτους σε ασθένειες;

Για πάρα πολλά χρόνια υπάρχει η αντίληψη αν εκτεθούμε σε χαμηλές θερμοκρασίες θα κρυολογήσουμε. Σχετίζεται πράγματι το κρύο με το κρυολόγημα και τη γρίπη ή όλα αυτά είναι ένας μύθος;

Όμως, το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη προκαλούνται από ιό.

Έτσι, αν έχετε βρέξει τα μαλλιά σας και πρέπει να φύγετε από το σπίτι επειγόντως ή αν βγείτε χωρίς μπουφάν, άραγε θα πρέπει να ανησυχείτε για την προειδοποίηση της γιαγιάς σας;

Το μόνο σίγουρο είναι ότι για να αρρωστήσετε θα πρέπει να εκτεθείτε στον μολυσματικό παράγοντα.
 

Σε περιόδους ψυχρού καιρού κυκλοφορούν περισσότερο ιοί της γρίπης και ιοί του κρυολογήματος.

Πιστεύεται πως η πρωταρχική αιτία είναι ο αυξημένος χρόνος παραμονής μεγάλου αριθμού πληθυσμού σε κλειστούς χώρους, ειδικά των παιδιών όταν επιστρέφουν στα σχολεία.

Ωστόσο, μπορεί να έχει να κάνει και με αλλαγές στο αναπνευστικό σύστημα, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την ευκολότερη μετάδοση της λοίμωξης.

Τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας στο περιβάλλον μπορούν να αυξήσουν τα ποσοστά μετάδοσης λόγω του ξηρού αέρα, ο οποίος επιτρέπει στα σταγονίδια να σκορπίζονται ακόμα πιο μακριά και να παραμένουν στην ατμόσφαιρα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Επίσης, η υποθερμία μειώνει τις αντιστάσεις του ανοσοποιητικού συστήματος.

Συγκεκριμένα, μια ομάδα επιστημόνων του πανεπιστημίου του Υale ανακοίνωσε την ανακάλυψη ότι οι χαμηλότερες θερμοκρασίες αποδυναμώνουν την πρώτη γραμμή άμυνας της μύτης (βλέννα και τριχίδια).

Οι ερευνητές ξεκίνησαν τροποποιώντας ένα στέλεχος του ρινοϊού-το είδος του ιού που προκαλεί τα περισσότερα κρυολογήματα-και μόλυναν ποντικούς.

Η τροποποίηση ήταν απαραίτητη επειδή οι περισσότεροι ιοί που μολύνουν τους ανθρώπους δεν αποδεικνύεται ότι μολύνουν τα τρωκτικά.

Στη συνέχεια δοκιμάστηκε το πόσο καλά τα κύτταρα που βρίσκονται στους αεραγωγούς του ποντικιού ανταποκρίνονται στον ιό σε διαφορετικές θερμοκρασίες, διαπιστώνοντας ότι σε ψυχρότερες θερμοκρασίες υπήρχε πιο αργή ανοσολογική απόκριση και συνεπώς μεγαλύτερη ευαισθησία σε λοιμώξεις.

Επομένως, ο κρύος καιρός εμποδίζει στην πραγματικότητα τις άμυνές μας ενάντια στον ρινοϊό.

Σύμφωνα με το τμήμα υγείας του πανεπιστημίου του Harvard, οι ειδικοί που μελετούν το ζήτημα υποστηρίζουν ότι η νορμάλ έκθεση σε μέτριο κρύο δεν αυξάνει την ευαισθησία μας στις λοιμώξεις.

Οι περισσότεροι ειδικοί υγείας συμφωνούν ότι ο λόγος για τον οποίο ο χειμώνας είναι η περίοδος του κρυολογήματος και της γρίπης δεν είναι η χαμηλή θερμοκρασία.

Ένας παράγοντας μπορεί να είναι η χαμηλή ηλιοφάνεια και η μικρή διάρκεια των ημερών, καθώς η έλλειψη της βιταμίνης D που παίρνουμε από τον ήλιο μπορεί ίσως να επηρεάσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Επιπρόσθετα, έρευνα του Εθνικού Αμερικανικού Ινστιτούτου Υγείας απέδειξε ότι το περίβλημα του ιού της γρίπης γίνεται πιο σκληρό και ανθεκτικό σε θερμοκρασίες κοντά στο μηδέν, καθιστώντας τον ιό πιο ενεργό και πιο εύκολο να μεταδοθεί το χειμώνα.

Eπίσης πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι το κρύο σφίγγει τα αιμοφόρα αγγεία με αποτέλεσμα τα λευκά αιμοσφαίρια που είναι υπεύθυνα για την καταστολή των ιώσεων να καθυστερούν και συνεπώς το ανοσοποιητικό σύστημα γίνεται πιο ασθενές.

Το μόνο σίγουρο πάντως, είναι ότι δεν είναι η έκθεση στο κρύο που ευνοεί τις λοιμώξεις, αλλά η παραμονή σε κλειστούς χώρους!

Κι αυτό γιατί πολύ απλά οι άνθρωποι έρχονται έτσι σε στενότερη επαφή με άλλους ανθρώπους που μπορούν να μεταφέρουν μικρόβια, καθώς ως γνωστόν οι λοιμώξεις αυτές οφείλονται σε ιούς

Συμπερασματικά, όντως είναι πιθανότερο να αρρωστήσουμε όταν κάνει πολύ κρύο όμως δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε για μέτρια έκθεση στο κρύο καθώς δεν έχει δυσμενή επίδραση στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Οπότε για να είμαστε σίγουροι, καλό είναι τον χειμώνα να βγαίνουμε έξω, αλλά να βάζουμε και ένα ρούχο παραπάνω. 

Πηγή: medlabnews.gr iatrikanea