Επτά Κροάτες συνελήφθησαν το απόγευμα της Τρίτης στα σύνορα των Ευζώνων, οι οποίοι επιχείρησαν να διαφύγουν από την Ελλάδα μετά την δολοφονία του 29χρονου Μιχάλη και τα αιματηρά επεισόδια στη Νέα Φιλαδέλφεια.

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το αλβανικό τηλεοπτικό κανάλι top-channel.tv συνελήθη ακόμη ένας Κροάτης υπήκοος ως ύποπτος για την δολοφονία του 29χρονου Μιχάλη, ο οποίος βρισκόταν σε λεωφορείο της γραμμής Αθήνα-Τίρανα.

Αποκλειστικές πηγές ανέφεραν στο Top Channel ότι ο Κροάτης χούλιγκαν προσπάθησε να φύγει από την Ελλάδα, αλλά ακινητοποιήθηκε στο ελληνικό συνοριακό σημείο της Κακαβιάς. 

Η Κροατία υιοθέτησε σήμερα το ευρώ κι εντάχθηκε στον χώρο Σένγκεν, στον οποίο επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των αγαθών, δυο ορόσημα για τη μικρή χώρα των Βαλκανίων που έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από περίπου μια δεκαετία.

Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (τοπική ώρα· στη 01:00 ώρα Ελλάδας), η Κροατία αποχαιρέτισε το νόμισμά της, το κούνα, για να γίνει το 20ό μέλος της ευρωζώνης. Έγινε επίσης το 27ο κράτος το οποίο εντάσσεται στον χώρο Σένγκεν, την αχανή ζώνη όπου πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς να υποβάλλονται σε ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

Οι τοπικές εφημερίδες χαιρέτισαν χθες Σάββατο τα δύο γεγονότα, με την Vecernji List να τα χαρακτηρίζει "αποκορύφωμα της ένταξης της Κροατίας στην ΕΕ". Η πρόεδρος της Ένωσης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται να επισκεφθεί τη χώρα σήμερα.

Η Κροατία, που εντάχθηκε στην ΕΕ τον Ιούλιο του 2013, κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Γιουγκοσλαβία το 1991, ενώ η σύγκρουση που ακολούθησε (1991-95) προκάλεσε περίπου 20.000 νεκρούς.

Οι Κροάτες αξιωματούχοι υπογραμμίζουν τακτικά τα οφέλη που θα έχουν οι 3,9 εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας από την ένταξή της στην ευρωζώνη και τον χώρο Σένγκεν.

Για τους ειδικούς, η υιοθέτηση του ευρώ θα συμβάλει στην προστασία της κροατικής οικονομίας, μίας από τις πιο αδύναμες της ΕΕ, μπροστά στον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό, τη σοβαρή ενεργειακή κρίση και τη γεωπολιτική ανασφάλεια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός στην Κροατία έφτασε το 13,5%, έναντι 10% στην ευρωζώνη.

"Κλαμπ ελίτ"

Οι Κροάτες από την πλευρά τους έχουν ανάμικτα συναισθήματα: χαίρονται για την άρση των ελέγχων στα σύνορα, όμως η αλλαγή νομίσματος προκαλεί δυσπιστία.

Τις τελευταίες ημέρες πολίτες κάνουν ουρά έξω από τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης των τραπεζών, καθώς φοβούνται ότι θα υπάρχουν προβλήματα ρευστότητας μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου.

Νωρίς σήμερα ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας έκανε συμβολικά ανάληψη ευρώ από αυτόματο μηχάνημα στο Ζάγκρεμπ.

Εξάλλου πολλοί Κροάτες ανησυχούν ότι η υιοθέτηση του ευρώ θα προκαλέσει άνοδο τιμών, κυρίως καθώς οι εταιρείες θα στρογγυλοποιήσουν προς τα πάνω τις τιμές μετά την αλλαγή νομίσματος.

Όμως ο Μάρκο Πάβιτς, εργαζόμενος σε τουριστικό γραφείο, εκτίμησε ότι "η Κροατία εντάσσεται σε ένα κλαμπ ελίτ".

Ωστόσο "τίποτα δεν αλλάζει από την 1η Ιανουαρίου, ούτως ή άλλως όλα τα υπολογίζαμε σε ευρώ εδώ και δύο δεκαετίες", πρόσθεσε ο Νέβεν Μπάνιτς, άλλος εργαζόμενος.

Περίπου το 80% των τραπεζικών καταθέσεων είναι ήδη σε ευρώ στην Κροατία, καθώς οι βασικοί εταίροι της χώρας ανήκουν στην ευρωζώνη, και ο τουρισμός, που συμβάλει σε ποσοστό 20% στο ΑΕΠ της χώρας, τροφοδοτείται από Ευρωπαίους.

Τα μεσάνυκτα ο Κροάτης υπουργός Εσωτερικών Νταβόρ Μποζινόβιτς και η υπουργός Δημόσιας Διοίκησης της Σλοβενίας Σάνια Αγιάνοβιτς Χόβνικ παρέστησαν σε σύντομη τελετή στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, στη διάρκεια της οποίας απομακρύνθηκαν μπάρες από τα σύνορα.

"Σήμερα το βράδυ γιορτάζουμε το νέο έτος, τη νέα Ευρώπη με την Κροατία στη ζώνη Σένγκεν", δήλωσε ο Μποζινόβιτς, χαρακτηρίζοντας το γεγονός "τελική επιβεβαίωση της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας".

Ο Κροάτης υπουργός Εξωτερικών Γκόρνταν Γκρλιτς- Ράντμαν παρέστη σε αντίστοιχη τελετή σε συνοριακό φυλάκιο στη μεθόριο με την Ουγγαρία.

Τουρισμός

Η Κροατία δέχθηκε φέτος τέσσερις φορές περισσότερους τουρίστες από όσους κατοίκους έχει και η ένταξή της στη ζώνη Σένγκεν αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στον κλάδο.

Οι μεγάλες ουρές αναμονής στα σύνορα της χώρας με τους γείτονές της της ΕΕ θα αποτελούν παρελθόν. Σήμερα θα κλείσουν 73 μεθοριακά φυλάκια. Στα αεροδρόμια η αλλαγή θα γίνει στις 26 Μαρτίου για τεχνικούς λόγους.

Παράλληλα η κατάσταση στα σύνορα της Κροατίας με τους γείτονές της που δεν ανήκουν στην ΕΕ – τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία—δεν θα αλλάξει.

Ωστόσο η αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης θα παραμείνει μια μεγάλη πρόκληση για τη χώρα. Από τοτε που εντάχθηκε στην ΕΕ η Κροατία ανέλαβε το καθήκον να προστατεύει τα εξωτερικά, χερσαία σύνορα του μπλοκ, μήκους περισσότερων από 1.350 χιλιομέτρων.

Η χώρα βρίσκεται στη λεγόμενη οδό των δυτικών Βαλκανίων την οποία ακολουθούν οι μετανάστες για να εισέλθουν στην ΕΕ, αλλά και λαθρέμποροι όπλων, ναρκωτικών και διακινητές ανθρώπων.

Μετά την άρση των περιορισμών που είχαν υιοθετηθεί λόγω της πανδημίας covid η Κροατία κατέγραψε 30.000 παράτυπους μετανάστες τους δέκα πρώτους μήνες του 2022, αύξηση 1505 σε σχέση με την ίδια περίοδο την προηγούμενη χρονιά.

Καμπανάκι, για την Ελλάδα και άλλα κράτη μέλη, έκρουσε η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΕ Ίλβα Γιόχανσεν μετά τις καταγγελίες και τα οπτικοακουστικά ντοκουμέντα για βίαιες πρακτικές απώθησης προσφύγων στα σύνορα τους. Οι αποκαλύψεις με δυνάμεις μασκοφόρων και λιμενικών που απομακρύνουν με βία και διώχνουν μακριά στη θάλασσα λέμβους με πρόσφυγες έχουν τραβήξει την προσοχή των Βρυξελλών, φέρνοντας τη δαμόκλειο σπάθη ακόμα και κυρώσεων πάνω από την Ελλάδα.

Τις αποκαλύψεις για τις πρακτικές ιδιαίτερα της Κροατίας και τη Ελλάδας έκανε το γερμανικό SPIEGEL μετά από μεγάλη έρευνα στις εν λόγω χώρες όπου συγκέντρωσε σε συνεργασία με άλλους φορείς όγκο οπτικοακουστικού υλικού. Τα δημοσιεύματα αυτά έρχονται στο φως την ίδια στιγμή που η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 12 χώρες της ΕΕ που καλούν με επιστολή τους –όπως αποκάλυψε το POLITICO- τις Βρυξέλλες να αυστηροποιήσουν τα συνοριακά μέτρα κατά προσφύγων και μεταναστών ενόψει  της συζήτησης για τη μεταρρύθμιση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ο οποίος διέπει τον κοινό ταξιδιωτικό χώρο της Γηραιάς Ηπείρου. Στην επιστολή των 12 κρατών μελών επί της ουσίας ζητείται η νομιμοποίηση των βίαιων επαναπροωθήσεων και η χρηματοδότηση «φυσικών εμποδίων» με ευρωπαϊκά κονδύλια. 

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του SPIEGEL, τους τελευταίους μήνες το Αιγαίο έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης ενώ ηχογραφημένα οπτικά ντοκουμέντα που τραβήχτηκαν από πρόσφυγες και την τουρκική ακτοφυλακή δείχνουν πώς κλιμακώνεται η βία. Άνδρες που φορούν κουκούλες μαχαιρώνουν τις βάρκες των προσφύγων με άγκιστρα ρίχνοντας προειδοποιητικά πυρά. Η ακτοφυλακή ρυμουλκεί πρόσφυγες με πορτοκαλί σωσίβια προς την Τουρκία και τους αφήνει στη θάλασσα, σύμφωνα με μαρτυρίες προσφύγων. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επικίνδυνη και παράνομη μορφή pushback.

Η έρευνα που έκανε το SPIEGEL, σε συνεργασία με άλλους φορείς και ΜΜΕ, διήρκεσε έναν χρόνο και –όπως αναφέρει- δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία ότι οι απωθήσεις γίνονται από πλοία της ελληνικής ακτοφυλακής, ακόμη και αν η κυβέρνηση ισχυρίζεται το αντίθετο.

* Βίντεο με σκάφος του ελληνικού λιμενικού να ρυμουλκεί μακριά λέμβος με μετανάστες (καταγραφή από Τουρκική Ακτοφυλακή)

Ενδεικτικό παράδειγμα θυμάτων προσφύγων είναι η περίπτωση του Κονγκολέζου Junior Amba και της εγκύου συζύγου του που έμειναν σε μια πορτοκαλί σωσίβια λέμβο όλο το βράδυ, στα νερά του Αιγαίου ενώ τους είχα απωθήσει μασκοφόροι του ελληνικού λιμενικού, όπως ανέφερε το γερμανικό μέσο.

Ήταν 21/4 όταν ο ίδιος με τη σύζυγό του είχαν φτάσει στη Σάμο, περνώντας από τις τουρκικές ακτές με μια φουσκωτή λέμβο. Όταν έφτασαν, στην αρχή, κρύφτηκαν από την αστυνομία στους λόφους, αλλά οι δυνάμεις ασφαλείας τους εντόπισαν και τους έστειλαν πίσω στη θάλασσα μαζί με άλλους 26 αιτούντες άσυλο. Όπως αναφέρει ο Άμπα, φοβόταν για τη ζωή του μέσα στη φουσκωτή σχεδία που δεν διέθετε μηχανή, προσθέτοντας ότι οι Έλληνες λιμανικοί δεν τους είχαν δώσει ούτε σωσίβια. Τον ίδιο και τη γυναίκα τους διέσωσαν λίγες ώρες αργότερα Τούρκοι συνοριοφύλακες.

Έπρεπε να ξαναπροσπαθήσουν ο ίδιος και η σύζυγός του για να καταφέρουν να φτάσουν στη Σάμο και να εγγραφούν σε στρατόπεδο προσφύγων. Ωστόσο ο ίδιος είναι αποφασισμένος να μηνύσει τους άνδρες που όπως καταγγέλλει βασάνισαν τον ίδιο και τη σύζυγό με τη βοήθεια Έλληνα δικηγόρου.

Οι Κροάτες μασκοφόροι που ποζάρουν στο Facebook

Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ, οι δημοσιογράφοι μεταμφιέστηκαν σε ψαράδες για να πλησιάσουν, πέταξαν drones πάνω από την παραμεθόρια περιοχή, εξέτασαν δορυφορικές εικόνες και ανέλυσαν εκατοντάδες βίντεο που τους στάλθηκαν.

Στην Κροατία, ειδικές μονάδες της αστυνομίας και βετεράνοι του πολέμου εναντίον της Σερβίας τη δεκαετία του 1990, οι οποίες είναι εκπαιδευμένες για να αντιμετωπίζουν χούλιγκαν και εμπόρους ναρκωτικών, έχουν επιστρατευθεί για να αναγκάζουν τους αιτούντες άσυλο να φύγουν από τα σύνορα. Οι μονάδες αυτές δουλεύουν στο «σκοτάδι», ωστόσο πληρώνονται από τις χρηματοδοτήσεις της ΕΕ. Έτσι, λόγω του απορρήτου που περιβάλλει αυτές τις μονάδες, δεν υπήρξε σχεδόν καμία δημόσια συζήτηση για τις δραστηριότητές τους, ούτε παρουσιάστηκε καμία πολιτική αιτιολόγηση.

Οι δημοσιογράφοι του SPIEGEL μίλησαν με περισσότερες από δώδεκα πηγές σε διάφορες υπηρεσίες ασφαλείας σε Κροατία και Ελλάδα ενώ ακολούθησαν τα ψηφιακά ίχνη που άφησαν ειδικά οι Κροάτες, οι οποίοι πόζαραν με τα κράνη και τα γκλομπ τους στο Instagram και το Facebook.

Οι κυβερνήσεις Κροατίας και Ελλάδας, στην πρώτη τους αντίδραση, ισχυρίζονται ότι όλα αυτά είναι αποκύημα της φαντασίας των δημοσιογράφων και ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη κρατικής εμπλοκής. Όμως φαίνεται ότι αποδείξεις είναι ισχυρές και αυτό επισημαίνει πλέον και η Κομισιόν. 

* Άνδρες της κροατικής αστυνομίας χτυπάνε Αφγανούς και Πακιστανούς που προσπαθούν να εισέλθουν στη χώρα

Ο μηχανισμός Γιόχανσον

Οι συστηματικές επαναπροωθήσεις δεν θέτουν μόνο σε κίνδυνο τη Σύμβασης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, θέτουν επίσης υπό αμφισβήτηση το κοινοτικό δίκαιο. Για το λόγο αυτό, η Γιόχανσον πιέζει εδώ και μήνες για έναν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης, κατά τον οποίο, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα παρακολουθούν τους αξιωματούχους των κρατών μελών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Ένας τέτοιος μηχανισμός παρακολούθησης υπάρχει ήδη στην Κροατία. Η ομάδα της Γιόχανσον διαπραγματεύτηκε για αρκετούς μήνες πριν εφαρμοστεί ο μηχανισμός αυτός, αλλά όπως φαίνεται δεν είναι στην πραγματικότητα ανεξάρτητος. Για να συμμετέχουν οι κροατικές οργανώσεις -που είναι υπεύθυνες για την παρακολούθηση- πρέπει συνήθως να ενημερώνουν προηγουμένως τις αρχές ενώ δύο από τους πέντε εξουσιοδοτημένους οργανισμούς χρηματοδοτούνται από την κροατική κυβέρνηση.

Η Κομισιόν, πάντως, που έχει επισημάνει την κατηγορηματική αντίθεσή της στις επαναπροωθήσεις, δήλωσε ότι η Κροατία είναι υπεύθυνη για την επιλογή των οργανισμών που επιτηρούν, των οποίων το έργο είναι εξαιρετικά σημαντικό για να πετύχει το εγχείρημα. Ωστόσο, η Κομισιόν ανησυχεί ιδιαίτερα για τις συνεχώς αυξανόμενες αναφορές για επαναπροωθήσεις ζητώντας να διερευνηθούν όλοι οι ισχυρισμοί.

* Κλούβες της κροατικής αστυνομίας οδηγούν μετανάστες στα σύνορα

Εξοργισμένη η Γιόχανσον με Μηταράκη

Μπροστά στα νέα ντοκουμέντα που παρουσίασε το γερμανικό Μέσο, η Ίλβα Γιόχανσον χαρακτήρισε την έρευνα «συγκλονιστική» εκφράζοντας έντονες ανησυχίες ενώ απαίτησε να διερευνηθούν οι καταγγελίες. Υπενθύμισε ότι ναι μεν τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να προστατεύουν τα σύνορά τους, αλλά ότι είναι υποχρεωμένα να τηρούν το κοινοτικό δίκαιο. Όπως είπε χαρακτηριστικά, απαντώντας σε ερώτηση κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από τις Βρυξέλλες με αφορμή το φόρουμ υψηλού επιπέδου για το Αφγανιστάν, «φαίνεται ότι υπάρχει κάποιου είδους ενορχήστρωση βίας στα εξωτερικά μας σύνορα και φαίνεται να υπάρχουν πειστικές αποδείξεις κακής χρήσης των πόρων της ΕΕ».

* Ελληνικό Λιμενικό δίπλα σε λέμβους με πρόσφυγες

Η είχε επαφές με Έλληνες και Κροάτες αξιωματούχους για να συζητήσει απευθείας μαζί τους για τα ντοκουμέντα και τις καταγγελίες ενώ έχει επισημάνει ότι είναι πολύ σημαντικό το θέμα της συνεργασίας με την Ελλάδα για τη συγκρότηση ενός ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης στα σύνορα, ένα ζήτημα στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση είχε δεσμευθεί, όπως είπε.

Ωστόσο, μετά τη συνάντηση που είχε με τους δύο αξιωματούχους της Ελλάδας και της Κροατίας, η κ. Γιόχανσον εμφανίστηκε εξοργισμένη με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης. Προσερχόμενη στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων, στο Λουξεμβούργο, δήλωσε πως σε συζήτησή της με τον Νότη Μηταράκη έκανε σαφές πως δεν θα δεχτεί να μην προχωρήσει η Ελλάδα σε έρευνα για το ζήτημα, αποδοκιμάζοντας την χώρα μας, σε αντίθεση με την Κροατία, της οποίας, όπως είπε η στάση ήταν θετική.

Πάντως, όπως σημειώνει το SPIEGEL, γενικά οι εκκλήσεις της Γιόχανσον έως σήμερα έχουν αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό, τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Κροατία, ενώ την ίδια στάση τηρούν Ρουμανία, Ιταλία και Αυστρία οι οποίες επίσης χρησιμοποιούν την τακτική των επαναπροωθήσεων. Η Λιθουανία, πιέζει να νομιμοποιήσει την πρακτική των pushbacks ενώ η Πολωνία προτίμησε να αφήσει τους αιτούντες άσυλο που έχουν εγκλωβιστεί στη συνοριακή περιοχή της Λευκορωσίας να πεινάσουν παρά να τους επιτρέψει να εισέλθουν.

Μη συνεργάσιμη η Αθήνα - Κίνδυνος για κυρώσεις

Σχετικά με την Ελλάδα, η Κομισιόν βλέπει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τη διεξαγωγή σοβαρής έρευνας πόσο μάλλον για τον μηχανισμό παρακολούθησης που προτείνει η Γιόχανσον. Όπως αναφέρει το SPIEGEL, για τον αρμόδιο υπουργό Νότη Μηταράκη δεν υπάρχει λόγος για έναν τέτοιο μηχανισμό ενώ όσον αφορά για την προστασία των συνόρων, λέει, δεν υπάρχει ανάγκη για συμβουλές από ΜΚΟ.

Σημειώνεται ότι η Κομισιόν, παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα αποφεύγει παρά τις απειλές και τις προειδοποιήσεις να σταματήσει να χρηματοδοτεί χώρες όπως η Ελλάδα και η Κροατία για την προστασία των συνόρων. Τα τελευταία χρόνια, οι Βρυξέλλες έχουν στείλει περισσότερα από 422 εκατ. ευρώ στην Αθήνα και περισσότερα από 110 εκατ. ευρώ στη Κροατία για το σκοπό αυτό. Η γερμανική κυβέρνηση παρείχε κάμερες υπέρυθρης ακτινοβολίας και οχήματα παντός εδάφους στην Κροατία. Ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ σημείωσε ότι «δεν έχει απολύτως τίποτα κρίσιμο να πει» για το έργο που έχει κάνει η Κροατία.

* Τραυματισμένοι πρόσφυγες που αναζητούσαν άσυλο

Σύμφωνα με έγγραφα, που επικαλείται το SPIEGEL, η ΕΕ πληρώνει για τη διαμονή των αξιωματικών που συμμετέχουν στην επιχείρηση Koridor που κρατάει μακριά τους πρόσφυγες στην Κροατία. Οι Βρυξέλλες καλύπτουν επίσης τις υπερωρίες για τους συνοριακούς υπαλλήλους μαζί με τα μεροκάματα τους. Ακόμα και τα καπιτονέ μπουφάν της κροατικής αστυνομίας έχουν αγοραστεί με χρήματα της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες πλήρωσαν 380.000 ευρώ μόνο γι΄αυτά τα μπουφάν.

Μετά και τις νέες αποκαλύψεις, η Κομισιόν δήλωσε ότι αγνοεί εάν οι επαναπροωθήσεις έγιναν με τη χρήση εξοπλισμού που πλήρωσε η ΕΕ, ενώ στην περίπτωση που αυτό έχει γίνει, τότε ενδέχεται να ανασταλούν οι πληρωμές προς τα κράτη, αλλά και να επιβληθούν κυρώσεις.

Αν συμβεί αυτό, θα μπορούσε να επηρεαστεί και η Ελλάδα, όπως αναφέρει το SPIEGEL καθώς πολλές από τις πορτοκαλί σωσίβιες σχεδίες που χρησιμοποίησαν οι ελληνικές ειδικές δυνάμεις για να ωθήσουν τους πρόσφυγες πίσω στη θάλασσα, πληρώθηκαν από την ΕΕ μετά από διαγωνισμό που κέρδισε η ελληνική εταιρεία Lalizas το 2016. Το σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα είναι εδώ και καιρό στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών για τη διαχείριση και την αντιμετώπιση των προσφύγων. 

Περίπου 3,85 εκατομμύρια Κροάτες εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι καλούνται σήμερα να προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν νέα κυβέρνηση σε μια χρονική περίοδο που τα κρούσματα μόλυνσης του κορονοϊού αυξάνονται στη χώρα, και με την οικονομία να αντιμετωπίζει απότομη κάμψη.

Τα εκλογικά τμήματα θα ανοίξουν στις 08:00 και θα κλείσουν στις 20:00 (ώρες Ελλάδας), όταν και θα δημοσιευτούν τα exit-polls. Τα πρώτα προκαταρκτικά επίσημα αποτελέσματα αναμένονται περίπου δύο ώρες αργότερα.

Η κυβερνώσα κεντροδεξιά Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ) καταγράφει μικρό προβάδισμα στις περισσότερες δημοσκοπήσεις έναντι του βασικού αντιπάλου της - Σοσιαλδημοκράτες (SDP) - αλλά κανένα κόμμα δεν φαίνεται να μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

«Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές τόσο για τη δημόσια υγεία όσο και για την οικονομία, η Κροατία αξίζει να ηγηθεί από έμπειρους και υπεύθυνους ανθρώπους», δήλωσε ο πρωθυπουργός και ηγέτης του HDZ, ο Αντρέι Πλένκοβιτς σε υποστηρικτές του κόμματος την περασμένη εβδομάδα, υπαινισσόμενος έλλειψη οράματος και εμπειρίας των δύο βασικών αντιπάλων του.

Με βάση τις δημοσκοπήσεις, το HDZ και το SDP κινούνται στο 30%, ενώ το εθνικιστικό - ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Domovinski Pokret (Κίνημα Πατρίδα) του δημοφιλή τραγουδιστή Μίροσλαβ Σκόρο λίγο πάνω από το 10%.

Η νέα κυβέρνηση θα έχει μια δύσκολη αποστολή για την προστασία της δημόσιας υγείας, προσπαθώντας παράλληλα να επανακάμψει την οικονομία, που αναμένεται να συρρικνωθεί περίπου 10% φέτος, με τα έσοδα από τον τουρισμό να μειώνονται κατά 70%.

Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι τα δύο μεγαλύτερα κόμματα μπορεί να αναγκαστούν να συμμαχήσουν, καθώς η εναλλακτική λύση προσπάθειας σχηματισμού σταθερής κυβέρνησης με μικρότερους εταίρους, όπως το Κίνημα Πατρίδα του Σκόρο ή το συντηρητικό κόμμα Most (Γέφυρα), μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη.

Τόσο ο Πλένκοβιτς όσο και ο επικεφαλής του SPD Νταβόρ Μπέρναντιτς έχουν απορρίψει σθεναρά την ιδέα ενός «μεγάλου συνασπισμού».

Η Κροατία έχει ανακοινώσει ένα σχετικά μικρό αριθμό μολύνσεων από κορονοϊό - 3.000 κρούσματα και περίπου 100 θανάτους από την αρχή της επιδημίας - αλλά οι λοιμώξεις έχουν επιταχυνθεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες, με αύξηση των ημερήσιων κρουσμάτων.

Συνιστάται έντονα στους ψηφοφόρους να φορούν μάσκες και να σέβονται άλλα υγειονομικά μέτρα καθώς προσέρχονται στα εκλογικά κέντρα.

Στην τελική ευθεία για τη διεξαγωγή του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών, στις 5 Ιανουαρίου 2020, εισήλθε η Κροατία, με τους πρωταγωνιστές, τους δύο υποψηφίους που διεκδικούν το προεδρικό αξίωμα να διασταυρώνουν τα "ξίφη" τους στη διάρκεια τηλεοπτικής "μονομαχίας" που μεταδόθηκε απευθείας από την κροατική τηλεόραση.

Ο Σοσιαλδημοκράτης πρώην πρωθυπουργός της Κροατίας, Ζόραν Μιλάνοβιτς, συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και θα αντιμετωπίσει την απερχόμενη Πρόεδρο της χώρας, Κολίντα Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς, στον β' γύρο.  Ο 53χρονος Μιλάνοβιτς κέρδισε το 29,58% των ψήφων. Η Κιτάροβιτς, 51 ετών, που στηρίζεται από το κυβερνών κόμμα HDZ, το οποίο κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της Κροατίας από την ανεξαρτησία της, το 1991, συγκέντρωσε το 26,76%.
Η απερχόμενη Πρόεδρος και εκ νέου υποψήφια, Κολίντα Γκράμπαρ Κιτάροβιτς, περιέγραψε την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον Ζόραν Μιλάνοβιτς ως αναποτελεσματική, τονίζοντας πως οδήγησε τη χώρα σε οικονομικά αδιέξοδα. Ο κ. Μιλάνοβιτς απάντησε ότι η κυβέρνησή του ήταν αυτή που κατάφερε να βγάλει την Κροατία από τον κύκλο της ύφεσης και να της δώσει αναπτυξιακή προοπτική.
Η υποψήφια του HDZ κατηγόρησε τον κ. Μιλάνοβιτς ότι διαστρεβλώνει τη δήλωσή της περί της "αληθινής Κροατίας" και εξήγησε τι ακριβώς σημαίνει αυτή της η τοποθέτηση. Οπως είπε η κ. Κιτάροβιτς, "η αληθινή Κροατία είναι η Κροατία που όλοι αγαπάμε και που θέλουμε να συνεχίσουμε να μεγαλώνουμε και να ευημερούμε, αντί να επιστρέψουμε στις παλιές εποχές. Αυτή δεν είναι η Κροατία των διαχωρισμών, αλλά η Κροατία της ενότητας".
Η διευκρινιστική δήλωση της κ. Κιτάροβιτς οδήγησε τον κ. Μιλάνοβιτς να απαντήσει ότι η απερχόμενη Πρόεδρος και εκ νέου υποψήφια ήταν αυτή που προκάλεσε διχασμό στη χώρα από το 2014, εκμεταλλευόμενη πολιτικά τις διαμαρτυρίες βετεράνων πολέμου κατά της κυβέρνησής του που διήρκεσαν για διάστημα άνω του ενός έτους.


ΑΠΕ

Η Κροατία αναλαμβάνει για πρώτη φορά σήμερα και για έξι μήνες την εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αποχώρηση της Βρετανίας από τον συνασπισμό των ευρωπαϊκών κρατών να βρίσκεται στην κορυφή ενός καταλόγου με ζητήματα που πιέζουν.

Δύο φορές τον χρόνο ένα διαφορετικό μέλος αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ για να οργανώνει συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο και να διαμεσολαβεί μεταξύ των κρατών μελών ώστε να επιτυγχάνεται συναίνεση σε ευαίσθητα ζητήματα και να προωθείται η ατζέντα του συνασπισμού.

Η Κροατία, η οποία το 2013 έγινε η 28η χώρα που εντάχθηκε στην ΕΕ, θα επιβλέψει την πρώτη αποχώρηση κράτους μέλους από την ένωση, καθώς η Βρετανία πρόκειται να αποχωρήσει στις 31 Ιανουαρίου.

Τότε οι δύο πλευρές θα εισέλθουν σε μια νέα φάση διαπραγματεύσεων για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις καθώς και για τη συνεργασία σε πολιτικό επίπεδο και στην ασφάλεια. Πολλά διακυβεύονται και ο χρόνος είναι λίγος, καθώς ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επιμένει στην επίτευξη μιας συμφωνίας πριν από το τέλος του 2020.

Ενώ των συνομιλιών πρόκειται να ηγηθεί ο διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ, τα κράτη μέλη πρέπει πρώτα να συμφωνήσουν σχετικά με την εντολή του -- μια διαδικασία της οποίας θα προεδρεύσει η Κροατία.

«Τον Φεβρουάριο ήδη θα προσπαθήσουμε να συμφωνήσουμε στο διαπραγματευτικό πλαίσιο για τις μελλοντικές σχέσεις», δήλωσε ο κροάτης υπουργός Εξωτερικών Γκόρνταν Γκέρλιτς Ράντμαν στην εφημερίδα Glas Slavonije, σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε το Σάββατο.

Ένα άλλο επείγον ζήτημα είναι ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, ο οποίος θα καλύψει τις προτεραιότητες στις δαπάνες από το 2021 έως το 2027. Αν δεν επιτευχθεί εγκαίρως συμφωνία, θα κινδυνεύσουν οι αγροτικές επιδοτήσεις της ΕΕ, οι φοιτητικές και ερευνητικές χορηγίες και η στήριξη του συνασπισμού προς τις φτωχότερες περιφέρειες.

Τα κράτη μέλη είναι διχασμένα όσον αφορά το πόσα χρήματα πρέπει να συνεισφέρουν και πώς πρέπει τα χρήματα αυτά να κατανέμονται. Το Brexit περιπλέκει τα πράγματα, καθώς η απουσία των συνεισφορών του Λονδίνου αφήνει ένα χρηματοδοτικό κενό σε μια εποχή πιεστικών προτεραιοτήτων, όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση.

Η Κροατία είναι μεταξύ αυτών που αντιτίθενται σε περικοπές στην αγροτική χρηματοδότηση και τη στήριξη των φτωχότερων περιοχών, που έχουν τη μερίδα του λέοντος στον προϋπολογισμό της ΕΕ και ωφελούν το Ζάγκρεμπ.

«Η Κροατία είχε έναν πόλεμο στην πρόσφατη ιστορία και χρειάσθηκε να ξεκινήσει από βαθιά κάτω από το μηδέν για να φθάσει στα σημερινά στάνταρ», επισήμανε ο Γκόρνταν Γκέρλιτς Ράντμαν.

Όμως υπάρχει κι άλλο ένα θέμα για το οποίο ενδιαφέρεται ιδιαίτερα η Κροατία: η διεύρυνση της ΕΕ, με τους περισσότερους από τους γείτονες της χώρας στα δυτικά Βαλκάνια να βρίσκονται στη λίστα αναμονής για ένταξη. Το Ζάγκρεμπ πρόκειται να φιλοξενήσει τον Μάιο μια πολυαναμενόμενη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων.

Η σύνοδος αυτή θα διεξαχθεί αφού τον Οκτώβριο η ΕΕ αρνήθηκε στην Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών, τις οποίες τους είχε από καιρό υποσχεθεί. Κυρίως η Γαλλία αντιτάχθηκε την τελευταία στιγμή στην έναρξη των συνομιλιών αυτών.

«Για την Κροατία είναι ιδιαίτερα σημαντικό να βρεθεί μια λύση μετά την κατά την άποψή μας ατυχή απουσία απόφασης για την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο πρωθυπουργός Αντρέι Πλένκοβιτς σε κοινή συνέντευξη Τύπου με την γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ.

Ο Πλένκοβιτς είχε προσθέσει πως ελπίζει σε μια λύση πριν από τη σύνοδο κορυφής του Ζάγκρεμπ, έναν στόχο τον οποίο συμμερίζονται αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες.

Για να επιτύχει η σύνοδος κορυφής, «θα είναι φυσικά σημαντικό να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για να αρχίσουν οι ενταξιακές συνομιλίες με τη Βόρεια Μακδονία και την Αλβανία», είχε δηλώσει η Μέρκελ στη συνέντευξη Τύπου του Δεκεμβρίου.

Στο μεταξύ, ο Πλένκοβιτς αντιμετωπίζει τις επόμενες ημέρες αμφισβήτηση στο εσωτερικό, με τον προκάτοχο και πολιτικό αντίπαλό του Ζόραν Μιλάνοβιτς των Σοσιαλδημοκρατών να εμφανίζεται ως το φαβορί για τις προεδρικές εκλογές της Κυριακής.

Μια νίκη του Μιλάνοβιτς θα μπορούσε να δημιουργήσει εντάσεις στο πηδάλιο της Κροατίας πριν από τις βουλευτικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν τον Δεκέμβριο του 2020. Μεταξύ άλλων, ο πρώην πρωθυπουργός επικρίνει τις προσπάθειες του Ζάγκρεμπ να ενταχθεί στην ευρωζώνη.

Η Κροατία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ από τη Φινλανδία και θα παραδώσει τη σκυτάλη στη Γερμανία την 1η Ιουλίου.



ΑΠΕ

Οι προεδρικές εκλογές στην Κροατία θα διεξαχθούν στις 22 Δεκεμβρίου και ο δεύτερος γύρος, εφόσον χρειαστεί, στις 5 Ιανουαρίου, ανακοίνωσε την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου, η κυβέρνηση.

Η συντηρητική πρόεδρος Κολίντα Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς θα είναι υποψήφια, επιδιώκοντας να εκλεγεί για δεύτερη πενταετή θητεία. Ως ισχυρότερος αντίπαλός της θεωρείται ο Σοσιαλδημοκράτης πρώην πρωθυπουργός Ζόραν Μιλάνοβιτς, ο οποίος επέκρινε δριμύτατα την απόφαση διεξαγωγής των εκλογών αυτών εν μέσω της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Το κυβερνών κόμμα HDZ (Δημοκρατική Ένωση Κροατίας) «θέλει να μειώσει τη συμμετοχή» και «επί της ουσίας να σκοτώσει την προεκλογική εκστρατεία για τον δεύτερο γύρο», σχολίασε ο Μιλάνοβιτς, σύμφωνα με τη δημόσια τηλεόραση HRT.

Οι Καθολικοί Κροάτες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου ενώ οι Σέρβοι, η μεγαλύτερη μειονότητα της χώρας, ακολουθούν το Ιουλιανό ημερολόγιο και τα γιορτάζουν στις 7 Ιανουαρίου. 
«Περισσότεροι από 100.000 ψηφοφόροι θα βρίσκονται σε διακοπές με τις οικογένειές τους και δεν θα μπορούν να επιστρέψουν για τις εκλογές», τόνισε ο Μιλάνοβιτς.




ΑΠΕ

Στις εργασίες της 8ης συνόδου κορυφής κρατών της Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Κίνας, που είναι γνωστή ως «Πρωτοβουλία 16+1», στην οποία πρόκειται να ανακοινωθεί η ένταξη της Ελλάδας ως πλήρες μέλος της (θα μετονομασθεί σε «Πρωτοβουλία 17+1»), θα μετάσχει σήμερα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Η ένταξη της Ελλάδας ως πλήρες μέλος στην εν λόγω Πρωτοβουλία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα προσδώσει προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία, ενισχύοντάς την ως περιφερειακό κόμβο, ενώ θα συμβάλλει σημαντικά και σε διπλωματικό επίπεδο, στην ενίσχυση των σχέσεών της με την Κίνα. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως η ένταξη της χώρας μας στην Πρωτοβουλία αυτή «κατέστη δυνατή μόνον κατόπιν της υπογραφής της Συμφωνίας των Πρεσπών και την επίλυση του ονοματολογικού, δεδομένου ότι μέχρι πρότινος ήταν αδύνατο να συμμετέχουμε ως πλήρες μέλος, εφόσον η Βόρεια Μακεδονία συμμετείχε με το τότε συνταγματικό της όνομα».

Γίνεται επίσης γνωστό πως ο πρωθυπουργός θα συμμετάσχει στη Σύνοδο της ανωτέρω Πρωτοβουλίας που θα πραγματοποιηθεί στις 27/4 στο Πεκίνο, στο περιθώριο της οποίας θα έχει συναντήσεις με Κινέζους αξιωματούχους.

Υπογραμμίζεται ακόμα και η παράλληλη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Κατρούγκαλου στη Διάσκεψη της Διαδικασίας του Βερολίνου, που πραγματοποιείται σήμερα στη Βαρσοβία, και στην οποία η Ελλάδα επίσης έγινε μέλος μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Στο περιθώριο της συνόδου, ο κ. Τσίπρας θα έχει διμερή συνάντηση με τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα. Σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στις 10:00 το πρωί της Παρασκευής (τοπική ώρα), ενώ στη συνέχεια, στις 11:00, ο κ. Τσίπρας θα συμμετάσχει στη συνάντηση της ολομέλειας της «Πρωτοβουλίας 16+1». Στις 12.30 (τοπική ώρα) ο πρωθυπουργός θα κάνει δηλώσεις προς τους εκπροσώπους του Τύπου.

Πρόγραμμα συνόδου κορυφής Κίνας - χωρών Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης

Παραμονή της συνόδου, το βράδυ της Πέμπτης ο οικοδεσπότης πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς παρέθεσε δείπνο προς τιμήν των ηγετών των χωρών που συμμετέχουν στη Σύνοδο.

Η επίσημη έναρξη των εργασιών της Συνόδου θα πραγματοποιηθεί το πρωί με τον χαιρετισμό του Κροάτη πρωθυπουργού, ενώ θα ακολουθήσει η έναρξη του 9ου Επιχειρηματικού Φόρουμ των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και της Κίνας. Στο πλαίσιο αυτό, θα πραγματοποιηθούν 114 συναντήσεις με τη συμμετοχή 431 συμμετεχόντων, όπως εκπροσώπων νεοφυών επιχειρήσεων, μικρομεσαίων εταιρειών, ακαδημαϊκών, κυβερνητικών παραγόντων κ.ά.

Η Σύνοδος θα συνεχιστεί με τα εγκαίνια της έκθεσης για τη συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και της Κίνας. Στις 10.15 (τοπική ώρα) είναι προγραμματισμένο από τους διοργανωτές να ξεκινήσουν οι κατ' ιδίαν επιχειρηματικές συναντήσεις (B2B).

Οι εργασίες της συνόδου θα συνεχιστούν με τη σύγκληση της ολομέλειας της συνόδου κορυφής των αρχηγών κυβερνήσεων των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και της Κίνας, την τελετή υπογραφής των διμερών συμφωνιών, στις 12.30 (τοπική ώρα) και την αποκάλυψη της αναμνηστικής πλάκας για το «Κέντρο Παγκόσμιας Συνεργασίας», που ιδρύθηκε στην 7η σύνοδο στη Σόφια, από τους πρωθυπουργούς της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς, της Κίνας Λι Κετσιάνγκ και της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ.

«Η Πρωτοβουλία 16+1»

Πρόκειται για πρωτοβουλία της Κίνας που ξεκίνησε το 2012 και αποσκοπεί στην εντατικοποίηση και επέκταση της συνεργασίας, ιδιαίτερα στον τομέα των υποδομών και της διασυνδεσιμότητας, με τα κράτη της Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το εγχείρημα αποτελεί παράλληλη - και ενίοτε συμπληρωματική - δράση του στρατηγικού σχεδίου της Κίνας για την Πρωτοβουλία μιας Ζώνης και ενός Δρόμου (Belt and Road Initiative, BRI,πρώην OBOR) που θα συνδέει την Κίνα με μεγάλο αριθμό χωρών της Ασίας, της Ευρώπης και της Αφρικής.

Στη σύνοδο συμμετέχουν οι ηγέτες των 16 χωρών της κεντρικής, ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης (Βουλγαρία, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Βόρεια Μακεδονία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σερβία, Ουγγαρία, Κροατία, Μαυροβούνιο, Τσεχία) και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Επισημαίνεται πως από τις 16 χώρες, οι 11 είναι κράτη-μέλη της ΕΕ. Η Πρωτοβουλία θα διευρυνθεί με τη συμμετοχή της Ελλάδας, και ως εκ τούτου θα μετονομαστεί σε «Πρωτοβουλία 17+1».

Η διακρατική αυτή συνεργασία συνεδριάζει μία φορά τον χρόνο σε επίπεδο αρχηγών κυβερνήσεων.

Η όγδοη διοργάνωση της Συνόδου της πρωτοβουλίας «16+1», την οποία η κροατική κυβέρνηση περιγράφει ως το μεγαλύτερο συνέδριο εξωτερικών υποθέσεων στο έδαφος της Κροατίας, φιλοξενείται στην αναγεννησιακή πόλη των κροατικών δαλματικών ακτών, το Ντουμπρόβνικ.

Η Κίνα, από την πλευρά της, θεωρεί την πρωτοβουλία ως τμήμα της στρατηγικής της «One Belt, One Road», του λεγόμενου νέου «Δρόμου του Μεταξιού». Η σημασία που αποδίδει το Πεκίνο στη Σύνοδο αυτή είναι εμφανής από τη μεγάλη κινεζική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό της Κίνας, Λι Κετσιάνγκ.

Έχουν περάσει επτά χρόνια από την πρώτη σύνοδο κορυφής στη Βαρσοβία το 2012. Οι επακόλουθες σύνοδοι κορυφής πραγματοποιήθηκαν στο Βουκουρέστι, το Βελιγράδι, την Κίνα, τη Ρίγα και τη Βουδαπέστη και πέρυσι στη Σόφια.

Τομείς συνεργασίας

Οι συμμετέχουσες χώρες επιδιώκουν να ενδυναμώσουν και να επεκτείνουν τη συνεργασία τους σε ένα ευρύ φάσμα τομέων: όπως το εμπόριο και τις επενδύσεις, τη διασυνδετικότητα, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τη γεωργία, την επιστήμη και την τεχνολογία, την υγεία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.




ΑΠΕ

Πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες, ορισμένοι δείχνοντας τις πληγές και τις μελανιές τους, κατηγόρησαν την κροατική αστυνομία ότι τους ξυλοκόπησε πριν τους στείλει πίσω στη Βοσνία, η οποία έχει καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλές πέρασμα για την Ευρώπη καθώς άλλα σύνορα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση κλείνουν.

Η Κροατία αρνείται την κατηγορία ότι η συνοριακή αστυνομία της αντιμετωπίζει με σκληρότητα τους επίδοξους πρόσφυγες οι οποίοι προσπαθούν να γλιτώσουν από τους πολέμους και τη φτώχεια στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ευρώπη. Απορρίπτει επίσης τις κατηγορίες περί αστυνομικής βίας και υποστηρίζει ότι οι συνοριοφύλακές της ενεργούν με βάση τα διεθνή πρότυπα.

Ωστόσο, πολλοί από τους περίπου 5.000 μετανάστες που ζουν σε καταυλισμούς κοντά στα σύνορα των δύο χωρών, αφηγούναι μια διαφορετική ιστορία.

"Η Κροατία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα" φώναζε μια ομάδα Πακιστανών που ζουν σε σκηνές κοντά στην πόλη Μπίχατς. Πολλοί έδειχναν τις ραγισμένες οθόνες των κινητών τηλεφώνων τους που, όπως υποστηρίζουν, τα κατέστρεψαν οι Κροάτες αστυνομικοί.

"Οι Κροάτες αστυνομικοί βλέπουν κάποιον που είναι Άραβας, μουσουλμάνος και δείτε τι συμβαίνει", είπε ο 40χρονος Μοχάμαντ από τη Γάζα, μιλώντας ιταλικά και δείχνοντας μελανιές στην πλάτη, τα χέρια και τα γόνατά του. "Ρατσιστές, ρατσιστές Κροάτες" πρόσθεσε ο Μοχάμαντ, στόχος του οποίου είναι να φτάσει στην Ιταλία όπου ζουν η σύζυγος και η κόρη του.

Η Βοσνία προσπαθεί το τελευταίο διάστημα να αντιμετωπίσει την αιφνίδια αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών. Περίπου 11.000 άνθρωποι από την Ασία και τη Βόρεια Αφρική έχουν φτάσει φέτος στη χώρα. Η Βοσνία δεν βίωσε τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16, όταν 1 εκατομμύριο άνθρωποι πέρασαν από τα Βαλκάνια οδεύοντας προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Αλλά, καθώς τα σύνορα σε άλλες περιοχές κλείνουν, έχει καταστεί πλέον περιοχή διέλευσης. Σύμφωνα με τις βοσνιακές αρχές, οι μετανάστες -οι περισσότεροι από αυτούς είναι Αφγανοί, Ιρανοί, Σύροι και Πακιστανοί- φτάνουν στη χώρα από τη Σερβία και την Ελλάδα, μέσω Αλβανίας και Μαυροβουνίου. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι το 60% όσων έφτασαν έχουν ήδη φύγει από τη χώρα, όμως εθελοντές και εργαζόμενοι σε υπηρεσίες αρωγής εκτιμούν ότι τουλάχιστον 5.000 από αυτούς έχουν αποκλειστεί εκεί.

"Καθημερινά, φτάνουν 50-60 νέοι άνθρωποι και πραγματικά δεν γνωρίζω αν θα φύγουν από τη χώρα", είπε ο Αμίρα Χαντιμεχμέτοβιτς, ο διευθυντής ενός προσφυγικού καταυλισμού του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στο Μπίχατς. "Είναι πολύ, πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε τους σωστούς αριθμούς", πρόσθεσε.







ΑΠΕ