ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

Από τη μία Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στην άλλη, από το Ντουμπάι στο Μπακού, από την COP 28 στην COP 29, οι ελπίδες σκορπίζονται από τους ανέμους της απληστίας, της αμεριμνησίας, της ανευθυνότητας, των σκληρών συμφερόντων, του πολιτικαντισμού. Οι ψευδαισθήσεις μειώνονται ταχύτερα και από τις αντοχές της Γης, που οι πιο πονηροί εκμεταλλευτές της τη ζωγραφίζουν αυτοθεραπευόμενη. Θα βρει λέει μονάχη τον δρόμο της, θα αυτοϊαθεί, όπως παλιά, όταν πληγωνόταν από μετεωρίτες ή από μακρότατες περιόδους ξηρασίας.

Ναι, μια φορά κι έναν καιρό ο πλανητάκος μας αυτοθεραπευόταν. Τότε όμως είχε τον χρόνο με το μέρος του, άπλετο. Επιπλέον, το ανθρώπινο γένος κατοικούσε τη Γη σε μικρούς πληθυσμούς, που ο παγανισμός τους σεβόταν τους πόρους και τα δώρα της. Τώρα πια, εμείς τα ευφυή δίποδα εξαντλούμε κάθε πόρο, επειδή μας συγκινεί αποκλειστικά το παροντικό και το αυστηρώς ιδιωτικό, όχι το κοινό και το μελλοντικό. Δεν κυνηγούμε για να ζήσουμε, αλλά για να «διασκεδάσουμε», να πλουτίσουμε, να κυριαρχήσουμε.

Από το κυνήγι ενός ελαφιού για να χορτάσει η οικογένεια έως την εξόντωση ρινόκερων ή ελεφάντων για να στολίσουν τα κέρατα και οι χαυλιόδοντές τους το σαλόνι σου, σαν «σύμβολα κύρους» (ή διανοητικής κενότητας και ψυχικής αναλγησίας), υπάρχει αβυσσαλέα απόσταση. Η ίδια που χωρίζει το κυνήγι μετρημένων δελφινιών στα βόρεια του πλανήτη για να εφοδιαστεί η κοινότητα από την εξολόθρευση χιλιάδων, τάχα επειδή «το καλεί η παράδοση», και κυρίως το απαιτούν τα καταβροχθιστικά έθιμα των όπου γης καλοφαγάδων.

Οι θαλάσσιες χελώνες, όπως είδα σε ένα από τα ντοκιμαντέρ που σε συναρπάζουν και σε καταθλίβουν ταυτόχρονα, απειλούνται με εξαφάνιση. Με την αύξηση της θερμοκρασίας του θαλασσινού νερού, ταράχτηκε η ισορροπία που κατορθώθηκε μέσα σε εκατομμύρια χρόνια και πια το 90% των νεογέννητων είναι γένους θηλυκού. Και λοιπόν; Χάθηκε ο κόσμος;

Τα χέλια του Αμβρακικού και της Βιστωνίδας ολοκληρώνουν τον βιολογικό τους κύκλο διασχίζοντας τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό, ένα ταξίδι 10.000 χιλιομέτρων σε δεκαοκτώ μήνες, μένοντας νηστικά για να μη χάνουν χρόνο. Εντέλει φτάνουν στη Θάλασσα των Σαργασσών, στον Κόλπο του Μεξικού, όπου και αναπαράγονται. Τα τέκνα τους επιστρέφουν στην πατρίδα των γονιών τους, κινημένα από κάποια «φυλετική μνήμη» ίσως. Κι όταν έρθει ο καιρός γυρνούν κι αυτά στον τόπο όπου γεννήθηκαν, για να γεννήσουν και να πεθάνουν. Πλην όμως κινδυνεύουμε, κινδυνεύουν τα χέλια δηλαδή, να περάσουμε από τον ενεστώτα, «επιστρέφουν», στον παρατατικό, «επέστρεφαν». Γιατί και τα θαλάσσια ρεύματα, ο δρόμος και ο κινητήρας των χελιών, έχουν κλονιστεί εξαιτίας μας, και οι θαλάσσιες οδοί μπερδεύτηκαν, έσπασαν. Ξανά: Και λοιπόν; Χάθηκε ο κόσμος;

Περί τους 2.000 λομπίστες του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου ταξίδεψαν στο Μπακού για να καταθέσουν την αγωνία τους για το μέλλον του πλανήτη.

Οντως. Και λοιπόν; Από ποιους τάχα περιμένουμε ευαισθησία για τα χέλια, τα κοράλλια και τους ελέφαντες, για τις λίμνες και τα ποτάμια που ξεραίνονται, για τους παγετώνες που λιώνουν, για τα πλατάνια που αρρωσταίνουν, για τα αποδημητικά που χάνουν τους ενδιάμεσους σταθμούς τους και τελικά τον δρόμο τους; Μήπως από τα ίδια κράτη και τους ίδιους «παγκόσμιους ηγέτες» που παρακολουθούν απαθείς να πεθαίνει ή να τραυματίζεται ένα παιδί κάθε δέκα λεπτά στην πολύπαθη Γάζα; Φρικαλέος ο αριθμός –ένα παιδί κάθε δέκα λεπτά, περίπου 15.000 παιδιά σκοτωμένα από βόμβα ή σφαίρα, από την πείνα και από αρρώστιες ιάσιμες παντού αλλού–, όμως έχει ήδη παλιώσει. Τον ανακοίνωσε η UNICEF μέσα Απριλίου του 2024. Στους επτά μήνες που πέρασαν, το Ισραήλ του Νετανιάχου και των ακροδεξιών εταίρων του όχι μόνο μετέτρεψε το δικαίωμά του να αμύνεται σε δικαίωμά του να χρησιμοποιεί και τη λιμοκτονία ακόμα σαν όπλο και να βομβαρδίζει αμάχους, πάντα με την ίδια πρόφαση, «κρύβονταν μέλη της Χαμάς», αλλά κήρυξε και πόλεμο κατά του ΟΗΕ και του «ανεπιθύμητου» γενικού γραμματέα του.

Ισως πρέπει να χάνονται δέκα Παλαιστινιάκια ανά λεπτό για να συγκινηθούν οι τρανοί του κόσμου, ν’ ακούσουν έστω όσους Ισραηλινούς και Εβραίους καταγγέλλουν τον Νετανιάχου για τα παλαιοδιαθηκικά εξολοθρευτικά όνειρά του και για την υβριστική εργαλειοποίηση του ίδιου του Ολοκαυτώματος. Είναι ανόητο και καταστροφικό να περιμένουμε συγκίνηση και δράση για την προστασία του πλανήτη από ηγέτες που ερωτοτροπούν αναίσχυντα ακόμα και με το ενδεχόμενο πυρηνικού πολέμου.

Ποια συγκίνηση και ποια δράση; Ακίνητοι έμειναν στους θρόνους τους, αδρανείς, οι πιο τρανοί από τους τρανούς του πλανήτη, Αμερικανοί, Ρώσοι, Κινέζοι, Γάλλοι, Γερμανοί. Δεν πήγαν στο Μπακού. Μήπως για να μην ενισχύσουν με την αίγλη τους μια Διάσκεψη που λειτουργεί σαν πλυντήριο για το απολυταρχικό καθεστώς του Ιλχάμ Αλίεφ; Αστεία πράγματα. Πλην της Διεθνούς Αμνηστίας και των περιβαλλοντικών οργανώσεων, ουδείς άλλος ενοχλήθηκε που ως έδρα της Διάσκεψης για το Κλίμα επελέγη μια χώρα που και στα μεγάλα πετρελαιορυπαντήρια συγκαταλέγεται και σε άλλα πεδία «διαπρέπει». Στο μεν εσωτερικό, με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις αθρόες συλλήψεις όσων τολμούν να διαμαρτυρηθούν, στο δε εξωτερικό με τις επεκτατικές επιδρομές κατά της Αρμενίας, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Και η προηγούμενη Διάσκεψη άλλωστε, του Ντουμπάι, σε χώρα ανάλογης δημοκρατικότητας και οικολογικότητας είχε γίνει.

Κάπως έτσι, περί τους 2.000 λομπίστες του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου κατάφεραν να εξασφαλίσουν επίσημη πρόσκληση και να ταξιδέψουν στο Μπακού για να καταθέσουν την αγωνία τους για το μέλλον του πλανήτη και της ανθρωπότητας. Δεν αρκούνται, ωστόσο, σε αυτήν τη συγκινητική κατάθεση. Καταθέτουν και χρήματα, γερά ποσά, καθαρά ή λερωμένα, σε λογαριασμούς πολιτικών και κομμάτων. Ή προσφέρουν από καρδιάς νομικές συμβουλές στον όμιλο των κρατών που, υπό την καθοδήγηση της Σαουδικής Αραβίας, διεκδικούν καθεστώς «αναπτυσσόμενης χώρας» και όχι ανεπτυγμένης, για να συνεχίσουν άνευ περιορισμών την περιβαλλοντοκτόνο δράση τους.

Στον χρόνο που τελειώνει, τον θερμότερο καταγραμμένο, τα «ακραία φυσικά φαινόμενα», καύσωνες, πλημμύρες, τυφώνες, έγιναν συνήθη και κανονικά. Στον χρόνο που θα ξημερώσει σε ενάμιση μήνα, ο πλανήτης θα βρεθεί και τυπικά υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ. Δεδηλωμένος αρνητής της κλιματικής κρίσης ο παλινορθούμενος πρόεδρος, επέλεξε ως υπουργό Ενέργειας έναν ομοϊδεάτη του κροίσο πετρελαιά, τον Κρις Ράιτ, που θεωρεί «παραπλανητικό, αγοραίο και εκφοβιστικό» τον όρο «κλιματική κρίση». Μήνυμα ελήφθη. Οχι βέβαια από τους πάμπολλους λάτρεις του Τραμπ, όλη την ακροδεξιά ποικιλία, αλλά από τους εκπροσώπους δεκάδων χωρών και λαών που συμμετείχαν στην Παγκόσμια Συνάντηση για το Κλίμα και τη Ζωή – AntiCOP 2024, στην Οαχάκα του Μεξικού. Στην τελική απόφασή τους, όπως διαβάζω στο TVXS, χαρακτήρισαν τη παλινόρθωση του Τραμπ «σοβαρό σύμπτωμα της κρίσης του πολιτισμού και απειλή για την κλιματική δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως για τους ανθρώπους συγκεκριμένων φυλών». Φωνή βοώντος…

Πηγή:  Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Σε τουλάχιστον 158 ανήλθε ο αριθμός των νεκρών από τις καταστροφικές πλημμύρες στην ανατολική Ισπανία, σύμφωνα με τις υπηρεσίες διάσωσης της χώρας, το απόγευμα της Πέμπτης (31/10).

Δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά παραμένουν χωρίς ρεύμα, ενώ οι υλικές ζημιές είναι ανυπολόγιστες. Πολλοί δρόμοι στην επαρχία της Βαλένθια είναι κλειστοί, όπου εκατοντάδες αυτοκίνητα έχουν παρασυρθεί από τα ορμητικά νερά. Σε περιοχές εκτός του κέντρου της πόλη υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι κάτοικοι βρίσκονται στην αναμονή, να μετρούν πληγές.

Άνθρωποι καθαρίζουν το σπίτι τους που επλήγη από τις πλημμύρες στο Utiel της Ισπανίας 2024 Manu Fernandez/AP Photo

Όπως περιέγραψε στο NEWS 24/7 και τη Βιολέτα Φωτιάδη ο Javier Carrascosa, κάτοικος Μαδρίτης με καταγωγή από τη Βαλένθια: «Η αδερφή μου είναι εγκλωβισμένη στην περιοχή που μένει, εκτός πόλης. Έχει οικογένεια, δύο παιδιά, και δεν μπορούν να φύγουν από την περιοχή που μένουν γιατί όλοι οι δρόμοι είναι κατεστραμμένοι. Πριν από δυο μέρες διακόπηκε η παροχή νερού όποτε δύο μέρες τώρα δεν έχουν νερό. Περιμένουμε τις Αρχές να αποκαταστήσουν την εφοδιαστική αλυσίδα».

Σύμφωνα με τον Javier, αυτή την ώρα οι Αρχές εστιάζουν στους αγνοούμενους, τους ηλικιωμένους, τα ΑμεΑ και τον καθαρισμό δρόμων που έχουν υποστεί ζημιές ώστε να μπορέσουν να παρέχουν στις πληγείσες περιοχές όσα χρειάζονται οι κάτοικοι οι οποίοι έχουν φτάσει σε σημείο να μπαίνουν σε καταστήματα και να παίρνουν προϊόντα που είναι απαραίτητα για να επιβιώσουν.

Σάντσεθ: “Μείνετε στα σπίτια σας”

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ κάλεσε σήμερα τους κατοίκους της περιφέρειας της Βαλένθια, που υπέστη σοβαρές ζημιές από φονικές πλημμύρες, να «παραμείνουν στα σπίτια τους» καθώς ο κίνδυνος εξακολουθεί να υφίσταται.

Όπως είχε κάνει και ο βασιλιάς Φελίπε ΣΤ’ λίγο πριν από τη Μαδρίτη, ο Σάντσεθ υπογράμμισε με ένταση πως το επεισόδιο της κακοκαιρίας που προκάλεσε τις πλημμύρες «συνεχίζεται» και κάλεσε όλους όσοι ζουν στις περιοχές που επηρεάζονται να επιδείξουν τη μέγιστη δυνατή επαγρύπνηση.

«Η προτεραιότητα αυτή την ώρα είναι να βρεθούν τα θύματα» που εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από τα ερείπια «και οι αγνοούμενοι», είπε ο Σάντσεθ στους δημοσιογράφους στο τέλος μιας επίσκεψης στη Βαλένθια, πρωτεύουσα της ομώνυμης περιφέρειας, που κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων (92 σε σύνολο 95).

Πλημμύρες στην Ισπανία AP Photo/Manu Fernandez

Ο Σάντσεθ δεν διευκρίνισε τον αριθμό των αγνοουμένων, όμως ο ισπανικός Τύπος εκτιμά πως ανέρχονται σε δεκάδες.

«Το πιο σημαντικό είναι οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν πως (το επεισόδιο της κακοκαιρίας) δεν έχει τελειώσει», είπε, καλώντας τους κατοίκους της επαρχίας Βαλένθια και εκείνους της Καστίλλης, που βρίσκεται ακριβώς βόρεια, να «παραμείνουν στα σπίτια τους, να μην βγουν» και να ακολουθούν τα μηνύματα των υπηρεσιών εκτάκτου ανάγκης.

Αναφερόταν στο γεγονός ότι η μετεωρολογική υπηρεσία Aemet εξέδωσε σήμερα το πρωί κόκκινο συναγερμό (το ύψιστο επίπεδο συναγερμού) για αυτήν την επαρχία της Καστίλλης, τη μία από τις τρεις που αποτελούν την αυτόνομη περιφέρεια της Βαλένθια.

Πλημμύρες στην Ισπανία AP Photo/Manu Fernandez

Μάχη με τον χρόνο για τους αγνοούμενους

Τα συνεργεία διάσωσης συνεχίζουν τις έρευνές τους για τον εντοπισμό των αγνοουμένων από τις χειρότερες πλημμύρες που έχει αντιμετωπίσει η χώρα εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια.

Σχεδόν χίλιοι στρατιωτικοί έχουν αναπτυχθεί στο πεδίο, κυρίως στην περιφέρεια της Βαλένθια, στο πλευρό πυροσβεστών, αστυνομικών και διασωστών που ψάχνουν για να εντοπίσουν επιζώντες και αγωνίζονται για να καθαρίσουν τις πληγείσες περιοχές από τα συντρίμμια.

Πλημμύρες στην Ισπανία 2024 Manu Fernandez/AP Photo

Ο αριθμός των νεκρών είναι ο μεγαλύτερος μετά τις πλημμύρες του Οκτωβρίου του 1973 στην Ισπανία, ενώ ενδέχεται να αυξηθεί.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος, αναμενόταν να μεταβεί στις 10:30 τοπική ώρα (11:30 ώρα Ελλάδος) στην Βαλένθια, για να επισκεφθεί το Κέντρο Συντονισμού επιχειρήσεων Διάσωσης (Cecopi).

Σε σύντομο τηλεοπτικό του διάγγελμα χθες, ο Σάντσεθ βεβαίωσε ότι η κυβέρνηση δεν θα αφήσει «μόνους» τους πληγέντες, και κάλεσε ταυτοχρόνως τους κατοίκους της περιοχής να παραμείνουν σε επαγρύπνηση.

Residents clean their houses affected by floods in Valencia, Spain, Thursday, Oct. 31, 2024. (AP Photo/Alberto Saiz)

Σύμφωνα με την μετεωρολογική υπηρεσία Aemet, πάνω από 300 λίτρα νερού ανά τετραγωνικό μέτρο έπεσαν τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη σε πολλές πόλεις της περιφέρειας Βαλένθια, με αποκορύφωμα τα 491 λίτρα στο μικρό χωριό Τσίβα. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί «σε βροχές ενός χρόνου», διευκρίνισε.

Ο ισπανικός Τύπος, που χαρακτηρίζει «πλημμύρες του αιώνα» την κακοκαιρία αυτή, άρχισε να αμφισβητεί την αντίδραση των αρχών: το προειδοποιητικό μήνυμα της υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας στους κατοίκους εστάλη την Τρίτη μετά τις 20:00 τοπική ώρα, ενώ η μετεωρολογική υπηρεσία Aemet είχε εκδώσει «κόκκινο συναγερμό» ήδη από το πρωί.

Πλημμύρες στην Ισπανία 2024 Manu Fernandez/AP Photo

Η περιοχή της Βαλένθια και η ισπανική ακτή στη Μεσόγειο υφίστανται εν γένει συχνά το φθινόπωρο το καιρικό φαινόμενο του «γκότα φρία» (ψυχρή σταγόνα), που προκαλεί ξαφνικές και εξαιρετικά σφοδρές βροχές, ορισμένες φορές για αρκετές ημέρες.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως τα κύματα καύσωνα και οι καταιγίδες, γίνονται εντονότερα και εμφανίζονται συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.

«Οι ξαφνικές αυτές πλημμύρες στην Ισπανία είναι μια νέα τρομερή υπενθύμιση της κλιματικής αλλαγής και του χαοτικού χαρακτήρα της», υπογράμμισε ο Τζες Νόιμαν, καθηγητής υδρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στη Βρετανία.

Πηγή: news247.gr

Η Ισπανία μετρά τις πληγές της, μετά τη θεομηνία που προκάλεσε τις φονικότερες πλημμύρες εδώ και τρεις δεκαετίες στη χώρα. Περισσότεροι από 95 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ πολλοί είναι αυτοί που παραμένουν εγκλωβισμένοι με τις Αρχές να κάνουν λόγο για μεγάλο αριθμό αγνοουμένων, τροφοδοτώντας τους φόβους για αύξηση του αριθμού των θυμάτων.

Ο υπουργός Εδαφικής Πολιτικής Άνχελ Βίκτορ Τόρες είπε στην κρατική τηλεόραση TVE ότι 92 θάνατοι καταγράφηκαν μόνο στη Βαλένθια, η οποία είναι η περιοχή που υπέστη το χειρότερο πλήγμα. Δύο θάνατοι αναφέρθηκαν στη γειτονική Καστίγια-Λα Μάντσα και ένας στην Ανδαλουσία.

Η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε τριήμερο εθνικό πένθος από σήμερα Πέμπτη έως το Σάββατο.

Τα συνεργεία διάσωσης με τη βοήθεια του Στρατού δίνουν μάχη με τον χρόνο για να φτάσουν στις πληγείσες περιοχές, όπου το νερό κατά τόπους ξεπερνά τα τρία μέτρα.

Από τους ορμητικούς χειμάρρους που σχηματίστηκαν μέσα σε λίγη ώρα έχουν γκρεμιστεί σπίτια, δρόμοι και γέφυρες, ενώ έχουν διακοπεί η ηλεκτροδότηση και οι τηλεπικοινωνίες.

«Η κακοκαιρία δεν έχει τελειώσει»

Καθώς συνεχίζονταν οι έρευνες για τον εντοπισμό των δεκάδων αγνοουμένων, οι οδηγοί καλούνταν να μείνουν μακριά από τους δρόμους και τα φουσκωμένα ποτάμια, εν μέσω προειδοποιήσεων ότι η κακοκαιρία δεν έχει τελειώσει.

Εικόνες βιβλικής καταστροφής

Οι αρχές της Βαλένθια κάλεσαν τους πολίτες να μείνουν μακριά από τους πλημμυρισμένους ή αποκομμένους δρόμους, λέγοντας ότι οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης χρειάζονται πρόσβαση και ότι θα μπορούσαν να συσσωρευτούν περισσότερα νερά από τις πλημμύρες.

Περισσότεροι από 1.000 στρατιώτες από τις μονάδες αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών της Ισπανίας αναπτύχθηκαν στις κατεστραμμένες περιοχές. Η κεντρική κυβέρνηση έστειλε επίσης εννέα ιατροδικαστές στη Βαλένθια για να βοηθήσουν στο έργο της ταυτοποίησης των πτωμάτων.

Συνεχίζονται οι προσπάθειες διάσωσης

Κάποιοι διασώθηκαν με τη βοήθεια ελικοπτέρων, ανάμεσά τους μικρά παιδιά. Χρησιμοποιώντας σωσίβιες λέμβους, διασώστες απομάκρυναν εκατοντάδες ανθρώπους από τα πλημμυρισμένα σπίτια τους, ενώ σωστικά συνεργεία προσπαθούσαν να φθάσουν αποκλεισμένες περιοχές.

Εικόνες βιβλικής καταστροφής στην Ισπανία

Οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις που σε ορισμένες περιοχές έφθασαν σε ποσότητα ενός έτους μέσα σε μόλις οκτώ ώρες, πλημμύρισαν πόλεις όπως τη Βαλένθια και τη Μάλαγα, με τους κατοίκους να παγιδεύονται «σαν τα ποντίκια» στα σπίτια τους και τα αυτοκίνητά τους, όσο η στάθμη του νερού ανέβαινε.

Χείμαρροι παρέσυραν αυτοκίνητα ενώ σπίτια εξαφανίστηκαν κάτω από το νερό.

Εικόνες στην ισπανική τηλεόραση έδειχναν ταραχώδη, λασπώδη νερά να διασχίζουν την πόλη Λετούρ στην ανατολική επαρχία Αλμπαθέτε την Τρίτη, παρασύροντας αυτοκίνητα στους δρόμους της.

Οι φωτογραφίες δείχνουν συντρίμμια σκορπισμένα σε δρόμους. Τα αυτοκίνητα που παρασύρθηκαν από το νερό της βροχής είναι στοιβαγμένα στους δρόμους. Λάσπες υπάρχουν παντού.

Τα αυτοκίνητα που παρασύρθηκαν από το νερό της βροχής είναι στοιβαγμένα στους δρόμους

Τεράστιες καταστροφές από τις πλημμύρες

Εικόνα μετά τις φονικές πλημμύρες στην Ισπανία

Άνθρωποι περπατούν στους λασπωμένους δρόμους στη Βαλένθια

Εικόνα μετά τις πλημμύρες στο Utiel της Ισπανίας

Τριήμερο πένθος

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, κάλεσε σε ενότητα, αλληλεγγύη και επαγρύπνηση. «Δεν πρέπει να χαλαρώσουμε την επαγρύπνησή μας, διότι το καιρικό μέτωπο εξακολουθεί να σπέρνει τον όλεθρο και δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό το καταστροφικό επεισόδιο έχει τελειώσει», είπε.

«Εξακολουθούν να ισχύουν προειδοποιήσεις για τον καιρό στην Ανδαλουσία, τη Βαλένθια, την Αραγονία, την Καταλονία, την Εξτρεμαδούρα, τη Ναβάρα, τη Λα Ριόχα και τη Θέουτα. Γι’ αυτό ζητώ από τους κατοίκους αυτών των περιοχών να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί: να μένουν μακριά από τους δρόμους, να αποφεύγουν να ταξιδεύουν κοντά σε χαράδρες, όχθες και κοίτες ποταμών και να λαμβάνουν υπόψη τους τις συμβουλές των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και της αστυνομίας. Κανείς δεν πρέπει να θέτει τη ζωή του σε κίνδυνο» συμπλήρωσε.

Μπροστά σε μια απρόσμενη εικόνα βρέθηκαν φέτος τα μέλη της σπηλαιολογικής ομάδας του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου (ΕΟΣ) Καβάλας 1933 στην ετήσια εξερεύνηση που πραγματοποίησαν στο μη επισκέψιμο τμήμα του σπηλαίου των πηγών του ποταμού Αγγίτη.

Με έκπληξη διαπίστωσαν πως η στάθμη του νερού στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, είναι η ιδιαίτερα χαμηλή, «η χαμηλότερη των τελευταίων ετών», όπως τονίζουν χαρακτηριστικά και στην ανακοίνωσή τους.

Συνολικά δεκατρία μέλη, σπηλαιολόγοι του Ε.Ο.Σ Καβάλας 1933, μετά από άδεια, που ευγενικά τους παραχώρησε η Εφορία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας Βόρειας Ελλάδας βρέθηκαν στο μη επισκέψιμο τμήμα του σπηλαίου «Πηγών Αγγίτη» (Μααράς), που τροφοδοτείται υδρολογικά, τόσο από το Μενοίκιο όρος όσο και τις καταβόθρες του λεκανοπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου.

Η στάθμη του νερού στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, είναι η ιδιαίτερα χαμηλή

«Στα αξιοσημείωτα της επίσκεψης – εξερεύνησης, πέρα από τις μεγάλες και εντυπωσιακές σε διαστάσεις και σπηλαιοθέματα αίθουσες, είναι η πιο χαμηλή στάθμη νερού που έχουμε παρατηρήσεις όλα αυτά τα χρόνια των επισκέψεών μας. Η μείωση αυτή οφείλεται στις αυξημένες θερμοκρασίες και τις μειωμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, δείγμα προφανώς των δεινών, που οι αλόγιστες ανθρώπινες παρεμβάσεις προκαλούν στους καρστικούς υδροφορείς και το παγκόσμιο κλίμα», επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση.

Οι σπηλαιολόγοι του Ε.Ο.Σ. Καβάλας 1933 πραγματοποιούν τακτικές εξερευνήσεις στο μη επισκέψιμο τμήμα στο σπήλαιο του Αγγίτη, στο οποίο δεν έχουν πρόσβαση οι χιλιάδες επισκέπτες που συρρέουν όλο τον χρόνο για να θαυμάσουν από κοντά αυτό το μοναδικό μνημείο της φύσης. Ωστόσο, το μη επισκέψιμο τμήμα θεωρείται ακόμα πιο εντυπωσιακό για όσους έχουν το προνόμιο να το δουν από κοντά.

Δυστυχώς, η σημερινή εικόνα του παραποτάμιου σπηλαίου είναι αποκαρδιωτική

Το σπήλαιο του Αγγίτη βρίσκεται 23 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Δράμας, στην κοινότητα Κοκκινογείων του δήμου Προσοτσάνης και είναι το μόνο εκμεταλλεύσιμο ποτάμιο σπήλαιο στην Ελλάδα.

Το φυσικό περιβάλλον εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, ενώ οι καταρράχτες που σχηματίζονταν μέσα στο φαράγγι όταν υπήρχε επάρκεια νερού δημιουργούσαν μια ατμόσφαιρα μοναδικής φυσικής ομορφιάς.

Δυστυχώς, η σημερινή εικόνα του παραποτάμιου σπηλαίου είναι αποκαρδιωτική για όσους το είχαν επισκεφθεί στο παρελθόν και σήμερα αντικρίζουν ένα σχεδόν στεγνό φυσικό τοπίο.

Κ. Παπαδόπουλος: «Χρειάζονται χιόνια για να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας»

«Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια είναι η πρώτη φορά που η στάθμη του ποταμού έπεσε τόσο χαμηλά», τονίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, προϊστάμενος του τμήματος Πολιτισμού – Τουρισμού του δήμου Προσοτσάνης, που διαχειρίζεται το σπήλαιο του Αγγίτη. «Η εικόνα είναι στενάχωρη», συνεχίζει, «και χωρίς το νερό το φυσικό τοπίο του σπηλαίου και του περιβάλλοντα χώρου έχει μεταβληθεί. Είναι μεγάλη, μάλιστα, η έκπληξη εκείνων των επισκεπτών που έχουν έρθει ξανά στο σπήλαιο και θυμόνται το νερό να αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο και σήμερα διαπιστώνουν πως το νερό είναι πραγματικά ελάχιστο».

Το σπήλαιο του Αγγίτη, βέβαια, παραμένει ένα εντυπωσιακό μνημείο της φύσης. Ωστόσο, η έλλειψη νερού αποτελεί ένα στοιχείο καθοριστικό. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως αυτό δημιουργήθηκε από τη διάβρωση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του Φαλακρού Όρους. Σε ένα ταξίδι 12 χλμ. που αρχίζει εδώ και χιλιάδες χρόνια από τις καταβόθρες της κλειστής λεκάνης του Νευροκοπίου, όπου συγκεντρώνεται το νερό από τα χιόνια του χειμώνα και τις βροχές, μεταφέρεται ο υγρός θησαυρός μέχρι τη δραμινή πεδιάδα.

Το σπήλαιο, βέβαια, παραμένει ένα εντυπωσιακό μνημείο της φύσης. Ωστόσο, η έλλειψη νερού αποτελεί ένα στοιχείο καθοριστικό

Ο κ. Παπαδόπουλος υπογραμμίζει πως δεν αρκούν μόνο οι βροχές για να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας, πρέπει να υπάρξουν ικανές χιονοπτώσεις ώστε να ποτιστεί η γη και να γεμίσουν ξανά οι υπόγειες φυσικές δεξαμενές.

   Αύξηση 18% στην επισκεψιμότητα του σπηλαίου του Αγγίτη

Το σπήλαιο του ποταμού Αγγίτη παρέμενε συνήθως κλειστό τρεις με τέσσερεις μήνες τον χρόνο, γιατί ανέβαινε η στάθμη του ποταμού και ήταν δύσκολη η πρόσβαση.

«Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν καθοριστικά την πρόσβαση στο ποτάμιο σπήλαιο», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος και προσθέτει: «συνήθως είναι ανοιχτό εννέα με δέκα μήνες τον χρόνο.

Υπήρχε μια χρονιά που το σπήλαιο έμεινε κλειστό εφτά ολόκληρους μήνες, καθώς οι βροχοπτώσεις ήταν πολλές, με αποτέλεσμα να μην κατέβει για καιρό η στάθμη του ποταμού. Επιπλέον, οι χιονοπτώσεις επηρεάζουν το σπήλαιο, αφού με το λιώσιμο του χιονιού σχηματίζονται μεγάλες ποσότητες νερού που το διαπερνούν, βρίσκοντας διέξοδο στον κάμπο.

Το σπήλαιο έχει την μοναδική ικανότητα να αναγεννάται από μόνο του. Το γεγονός ότι κάποιους μήνες τον χρόνο είναι κλειστό και δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη παρουσία διατηρεί τη φυσική ισορροπία του». Το 2024, το σπήλαιο δεν έκλεισε καθόλου αφού η στάθμη του νερού ήταν χαμηλή, οπότε μπορούσε να παραμένει επισκέψιμο ολόκληρο τον χρόνο.

Έχουν εξερευνηθεί 12 χιλιόμετρα

Για πρώτη φορά το 1978 Έλληνες και Γάλλοι σπηλαιολόγοι καταδύθηκαν στο νερό και προχώρησαν στα πρώτα 500μ. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν εξερευνηθεί περίπου 12 χλμ. και έχουν χαρτογραφηθεί 10 χλμ. διαδρομής. Από το 2000, που ξεκίνησε η λειτουργία του σπηλαίου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα πρώτα 500 μέτρα. Το σπήλαιο του ποταμού Αγγίτη ποταμού αποτελεί ένα εντυπωσιακό μνημείο της φύσης. Χιλιάδες χρόνια μετά παραμένει ένα ενεργό και δραστήριο σπήλαιο. Ο επισκέπτης γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της δημιουργίας ενός σταλαχτίτη ζώντας από κοντά το μεγαλείο της φύσης.

Αυτός είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι το επισκέπτονται και το θαυμάζουν από κοντά. Ο κ. Παπαδόπουλος τονίζει «ότι τη φετινή χρονιά, η επισκεψιμότητα παρουσίασε αύξηση της τάξης του 18%. Μάλιστα, είχαμε και ξένους τουρίστες, που βρέθηκαν για πρώτη φορά στην περιοχή της Δράμας και το επισκέφθηκαν».

Ένα δάσος με έλατα δημιούργησαν ερευνητές στο Μεξικό, στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν την απειλούμενη πεταλούδα «μονάρχη».

Πιο αναλυτικά, σχεδόν 1.000 έλατα του είδους oyamel (Abies religiosa ) έχουν μεταφυτευτεί σε ένα βουνό που βρίσκεται στην πολιτεία Μιτσοακάν.

Όπως επισημαίνει το Nature, εάν τα δέντρα επιβιώσουν τις επόμενες δεκαετίες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία του μεταναστευτικού πληθυσμού των πεταλούδων «μοναρχών» ( Danaus plexippus ), οι οποίες περνούν τον χειμώνα κουρνιάζοντας σε δάση έλατου oyamel, από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Οι πεταλούδες μονάρχες που μεταναστεύουν έως και 4.500 χιλιόμετρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά προς το Μεξικό, έχουν μειωθεί δραματικά από τη δεκαετία του 1990, λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Οι προσπάθειες μετεγκατάστασης
Για να δοκιμάσουν αν ο βιότοπος της πεταλούδας θα μπορούσε να μεταφερθεί, ο Sáenz-Romero και οι συνάδελφοί του μετέφεραν εκατοντάδες δενδρύλλια στην πλαγιά ενός βουνού περίπου 400 μέτρα μακριά από εκεί που βρισκόταν πριν από αρκετά χρόνια.

Δασοφύλακες ανακάλυψαν μια νέα αποικία πεταλούδων να περνά εκεί το χειμώνα από το 2019, γεγονός που υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να είναι μια κατάλληλη τοποθεσία για τη δημιουργία ενός νέου οικοτόπου, σημειώνει ο επικεφαλής της μελέτης.

Το υψόμετρο στο οποίο εκτιμάται πως μπορούν να αναπτυχθούν τα έλατα είναι περίπου τα 3.550 μέτρα. Αλλά η ομάδα διαπίστωσε ότι το 68% των δενδρυλλίων που φυτεύτηκαν στα 3.800 μέτρα επέζησαν, όπως και το 44% αυτών που φυτεύτηκαν στα 4.000 μέτρα. Αναπτύχθηκαν, ωστόσο, πιο αργά από εκείνα που φυτεύτηκαν στα δύο χαμηλότερα υψόμετρα.

Αυτή η μελέτη, λοιπόν, έχει μεγάλη σημασία, αλλά θα απαιτούσε πολλή προσπάθεια για να φυτευτούν αρκετά δέντρα σε τέτοιο υψόμετρο ώστε να καταφέρουν να προσφέρουν καταφύγιο στις πεταλούδες, σημειώνει ο καθηγητής Τζον Πλέζαντς, τονίζοντας πως ίσως «αυτή μπορεί να είναι η μόνη επιλογή που έχουν». 

Οι εκτιμώμενες εκπομπές μεθανίου 29 εταιρειών κρέατος και γαλακτοκομικών που αναλύθηκαν σε νέα μελέτη του σκανδιναβικού γραφείου της Greenpeace^[1] ανταγωνίζονται τις εκπομπές των 100 μεγαλύτερων εταιρειών της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων. Σύμφωνα με την έκθεση, οι εκτιμώμενες εκπομπές μεθανίου των 5 μεγαλύτερων εταιρειών κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων μαζί (JBS, Marfrig, Minerva, Cargill και Dairy Farmers of America) ξεπερνούν τις συνδυασμένες αναφερόμενες εκπομπές μεθανίου των 5 μεγάλων κολοσσών ορυκτών καυσίμων όπως η ExxonMobil, η Shell, η Total Energies, η Chevron και η BP^[2].

Η έκθεση του σκανδιναβικού γραφείου της Greenpeace “Turning down the heat: Pulling the Climate Emergency Brake on Big Meat and Dairy” δείχνει ότι είναι εφικτό να επιβραδύνουμε σημαντικά την υπερθέρμανση άμεσα, μέσω μιας δίκαιης μετάβασης του συστήματος διατροφής μακριά από τη βιομηχανική παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών, και με αύξηση των φρούτων, των λαχανικών και των οσπρίων στη διατροφή μας. Οι συστηματικές αλλαγές στην παραγωγή και την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών στις χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος θα μπορούσαν να φέρουν σημαντική επιβράδυνση της υπερθέρμανσης μέχρι το 2050, με κάποια θετικά αποτελέσματα ήδη από το 2030. Αντίθετα, αν δεν ληφθούν μέτρα, η βιομηχανία του κρέατος και των γαλακτοκομικών αναμένεται να θερμάνει τον κόσμο κατά επιπλέον 0,32°C μέχρι το 2050^[2]. Αυτές οι νέες εκτιμήσεις βασίζονται στο σενάριο του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) για μια πορεία με βάση τα σημερινά δεδομένα για τα τρόφιμα και τη γεωργία μέχρι το 2050^[3].

Η έκθεση προβλέπει μείωση της υπερθέρμανσης κατά 0,12°C έως το 2050 μέσω της μείωσης στην υπερπαραγωγή και υπερκατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών. Αυτό θα ισοδυναμούσε με μείωση κατά 37% της αναμενόμενης θέρμανσης στα μέσα του αιώνα κατά 0,32°C μόνο από το κρέας και τα γαλακτοκομικά, σύμφωνα με την τρέχουσα προβλεπόμενη παραγωγή και κατανάλωσή τους. Ακόμη και ένα κλάσμα βαθμού θέρμανσης που θα αποτραπεί, θα μείωνε τις σημαντικές, βλαβερές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, κάθε 0,3°C προβλεπόμενης αύξησης της θερμοκρασίας που θα αποτραπεί μέχρι το τέλος του αιώνα, θα μπορούσε να μειώσει την έκθεση σε ακραία ζέστη για 410 εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με μελέτη^[4]. 

“Αυτά είναι πραγματικά ελπιδοφόρα ευρήματα. Για πολύ καιρό, οι μεγάλες εταιρείες κρέατος και γαλακτοκομικών, και η αχαλίνωτη ανάπτυξή τους, απαλλάσσονται κατά κάποιο τρόπο από τις δραστικές αλλαγές που όλοι στον πλανήτη πρέπει να κάνουν. Είναι πάντα είτε ο αγρότης είτε ο καταναλωτής που πρέπει να αλλάξει, ενώ αυτές οι εταιρείες αποφασίζουν τι καλλιεργούν οι αγρότες, τι μισθό έχουν και τι τελικά τρώμε εμείς. Αποδείξαμε ότι ο δρόμος είναι σαφής”, δήλωσε η Shefali Sharma, υπεύθυνη εκστρατείας για τη γεωργία στο σκανδιναβικό γραφείο της Greenpeace. “Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση και να προωθήσουν τις επενδύσεις και τους κανόνες που θα μας οδηγήσουν σε αυτή τη νέα, ελπιδοφόρα πορεία, η οποία θα διορθώσει κάποια από τα λάθη στον αγροδιατροφικό τομέα, εξαλείφοντας την υπερπαραγωγή και την υπερκατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών. Απαιτεί από τις κυβερνήσεις να στηρίξουν τους αγρότες και τους εργαζόμενους σε μια δίκαιη μετάβαση και δίνει σε όλους μας μια ευκαιρία για να περιορίσουμε την υπερθέρμανση, σώζοντας παράλληλα εκατομμύρια ζωές και δουλειές”, συμπλήρωσε η Shefali Sharma.

Ενόψει της Διάσκεψης για το Κλίμα COP29, ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο ανέλαβαν δράση κατά της βιομηχανίας κρέατος και γαλακτοκομικών, ώστε να αναδείξουν το πρόβλημα των εκπομπών μεθανίου των εταιρειών^[5]. Οι εταιρείες αυτές κάνουν “πράσινο ξέπλυμα” σχετικά με τις επιπτώσεις της δραστηριότητάς τους στο κλίμα με ψεύτικες λύσεις και ρηχές δεσμεύσεις, ενώ οι κυβερνήσεις τους δίνουν συγχωροχάρτι για την καταστροφή που προκαλούν.

Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι το μεθάνιο, ένα αέριο του θερμοκηπίου 80 φορές ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) σε βάθος 20 ετών, πρέπει να μειωθεί ραγδαία και άμεσα ώστε να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Παρά το γεγονός ότι η επιστήμη υποδεικνύει την κτηνοτροφία ως τη μεγαλύτερη ανθρωπογενή πηγή μεθανίου, η Παγκόσμια Δέσμευση για το μεθάνιο (GMP) – η οποία δρομολογήθηκε στην COP26 το 2021 – επικεντρώνεται στη δραστική και γρήγορη μείωση του μεθανίου μόνο από τον τομέα των ορυκτών καυσίμων και δεν ζητά δραστική μείωση των εκπομπών μεθανίου από τη βιομηχανία κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων^{[6] [7]}.

Σημειώσεις προς συντάκτες

[1] Η έκθεση “Turning down the heat: Pulling the Climate Emergency Brake on Big Meat and Dairy” είναι διαθέσιμη στα αγγλικά. Δείτε επίσης μια σύνοψη και έναν αναλυτικό πίνακα με τις εκπομπές μεθανίου των εταιρειών.

[2] Σύμφωνα με την έκθεση, οι εκτιμώμενες εκπομπές μεθανίου των 5 μεγαλύτερων εταιρειών κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων μαζί (JBS, Marfrig, Minerva, Cargill και Dairy Farmers of America) ξεπερνούν τις συνδυασμένες αναφερόμενες εκπομπές μεθανίου των 5 μεγάλων κολοσσών ορυκτών καυσίμων όπως η ExxonMobil, η Shell, η Total Energies, η Chevron και η BP (εικόνα 6).

Η έκθεση διαπιστώνει ότι η JBS, το μεγαθήριο της κτηνοτροφικής βιομηχανίας, θα κατατασσόταν στην 5η θέση, αν βρισκόταν σε έναν κατάλογο μαζί με τις μεγαλύτερες εταιρείες που εκπέμπουν μεθάνιο (πίνακας 1), και ανταγωνίζεται τις εκπομπές μεθανίου για τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες ExxonMobil και Shell μαζί. 

Η έκθεση βασίζεται στους 100 κορυφαίους εταιρικούς φορείς εκπομπής μεθανίου από: Influence Map (2024) Carbon Majors Database. Σημείωση: Τα δεδομένα εκπομπών που αναφέρονται στις βάσεις δεδομένων Carbon Majors για τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων υπερβαίνουν κατά πολύ τις εκπομπές που αναφέρουν οι ίδιες οι εταιρείες στις δημοσιεύσεις τους. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες δεν συμπεριλαμβάνουν πλήρως τις εκπομπές Scope 3 στην αναφορά τους.

[3] FAO (2018). The future of food and agriculture – Alternative pathways to 2050. Summary version.  Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, Ρώμη. 60 σελίδες.

[4] Lenton et al (2023). Quantifying the human cost of global warming. Nature Sustainability 6, 1237-1247.

[5] Δείτε οπτικοακουστικό υλικό από τις παγκόσμιες διαμαρτυρίες.  

[6] UNEP IMEO (2022).An Eye on Methane: International Methane Emissions Observatory 2022. Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, Ναϊρόμπι. Εικόνα 1, σελίδα 8.
[7] 158 κυβερνήσεις έχουν υπογράψει την Παγκόσμια Δέσμευση για το μεθάνιο, δεσμευόμενες να μειώσουν συλλογικά το μεθάνιο κατά 30% αυτή τη δεκαετία, ενώ τα Ηνωμένα Έθνη προτείνουν ότι οι εκπομπές μεθανίου από όλους τους τομείς πρέπει να μειωθούν κατά 45% έως το 2030.

Πηγή: greenpeace.gr

Μια νέα μελέτη δείχνει ότι παράκτιες ιστορικές τοποθεσίες στην Ελλάδα όπως η Δήλος, κινδυνεύουν να βυθιστούν μέχρι το τέλος του αιώνα.

• ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΕΜΕΤΗΣ

Περισσότερες από τις μισές ιστορικές τοποθεσίες κατά μήκος των ακτών της Τουρκίας και της Ελλάδας διατρέχουν “υψηλό” ή “πολύ υψηλό” κίνδυνο να βρεθούν κάτω από το νερό μέχρι το τέλος του αιώνα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται σταθερά, καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί την τήξη περισσότερων παγετώνων και παγετώνων.

Ορισμένα νησιά, όπως η Δήλος υφίστανται ήδη δομικές ζημιές λόγω των αυξημένων πλημμυρών. Η μελέτη διεξήχθη από τον γεωεπιστήμονα Enes Zengin, από το Τμήμα Πολεοδομικού και Περιφερειακού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Dumlupınar της Τουρκίας, και βασίζεται σε ανάλυση δεδομένων από την Τεχνική Έκθεση του 2022 για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών των ΗΠΑ.

Ένα μέτρο άνοδος αναμένεται μέχρι το τέλος του αιώνα

Όπως αναλυτικότερα αναφέρει ο Zengin, η αναμενόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής απειλεί σχεδόν 150 αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικές δομές στις ακτές της Τουρκίας και της Ελλάδας. Οι αρχαίες πόλεις Κνίδος και Καύνος και το αρχαίο λιμάνι της Ελαίας στην Πέργαμο ξεχωρίζουν ως ιστορικές περιοχές που διατρέχουν “πολύ υψηλό” κίνδυνο και αναμένεται να βυθιστούν μερικώς ή πλήρως κάτω από το νερό.

Αυτά τα μέρη θα μπορούσαν να εξαφανιστούν “εν μέρει ή εντελώς κάτω από το νερό” μέχρι το τέλος του αιώνα, ακόμα κι αν η στάθμη της θάλασσας ανέβει μόνο κατά ένα μέτρο. Στο σενάριο αυτό, είναι και η Δήλος.

Είναι χαρακτηριστικό πως όπως κατέγραψε εικόνα του Copernicus Sentinel-2 στις 5 Ιανουαρίου 2024, η Δήλος έχει ήδη πληγεί από δομικές ζημιές από την άνοδο της θάλασσας. Μελέτη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πέρυσι διαπίστωσε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα υγρασίας, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την χημική σύνθεση ορισμένων υλικών, που χρησιμοποιούνται σε μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.

Τα μνημεία που απειλούνται

Συνολικά εξετάστηκε η κατάσταση κινδύνου 464 ιστορικών τοποθεσιών στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου της Τουρκίας και της Ελλάδας. Προσδιορίστηκε πως 34 περιοχές ήταν σε “πολύ υψηλό” κίνδυνο, 21 περιοχές ήταν σε “υψηλό” κίνδυνο και 25 περιοχές ήταν σε “μέτριο” επίπεδο κινδύνου.

Σύμφωνα με την έρευνα, σε “πολύ υψηλό” κίνδυνο στην Ελλάδα είναι το Σίσι της Κρήτης, το Παυλοπέτρι απέναντι από την Ελαφόνησο, και παραθαλάσσιες περιοχές στη Λοκρίδα. Εκτός από αυτές τις τρεις περιοχές, 20 ιστορικές τοποθεσίες μεσαίας και μικρής κλίμακας στην Ελλάδα διατρέχουν “πολύ υψηλό” κίνδυνο.

Ο Zengin δημιούργησε χάρτες κινδύνου πλημμύρας για πέντε διαφορετικά σενάρια με κατηγορίες κινδύνου που κυμαίνονται από πολύ υψηλό έως πολύ χαμηλό, με βάση παγκόσμιες και τοπικές προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια άνοδος τριών μέτρων θα έθετε σε κίνδυνο άλλες τοποθεσίες, όπως το λιμάνι της Εφέσου, τη Μίλητο, το κάστρο Güvercinada του Κουσάντασι και τις αρχαίες πόλεις της Ολύμπου και τα Πάταρα στη Λυκία.

Ανησυχητικές προβλέψεις

Σημειώνεται πως σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2023 (Science), το 83% των παγκόσμιων ορεινών παγετώνων θα μπορούσε να εξαφανιστεί μέχρι το 2100 εάν η υπερθέρμανση του πλανήτη φτάσει τους τέσσερις βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Και στην καλύτερη περίπτωση όμως, αν δηλαδή η άνοδος της θερμοκρασίας περιοριζόταν στους 1,5°C, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν σχεδόν μόνο οι μισοί από τους παγετώνες.

Παράλληλα, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλείται από το λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής με τους επιστήμονες να κρούουν διαρκώς τον κώδωνα του κινδύνου για λήψη περισσότερων μέτρων.

Αξίζει να αναφερθεί πως σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) στη διεξαγωγή της οποίας μετείχε και η NASA, προβλέπεται ότι οι πλημμύρες κατά μήκος της ακτογραμμής των Ηνωμένων Πολιτειών θα αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα 30 χρόνια. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι η άνοδος της στάθμης θα αυξηθεί κατά μέσο όρο 25 έως 30 εκ. πάνω από τα σημερινά επίπεδα έως το 2050.

Μάλιστα, ο ρυθμός ανόδου της παγκόσμιας στάθμης της θάλασσας επιταχύνεται. Συγκεκριμένα, έχει υπερδιπλασιαστεί από 1,4 χιλιοστά ανά έτος σε 3,6 χιλιοστά ετησίως από το 2006 έως το 2015, σύμφωνα πάντα με την ίδια μελέτη. Τα αίτια είναι το λιώσιμο των πάγων αλλά και η θερμική διαστολή του θαλασσινού νερού.

Πρόσφατα, ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, απηύθυνε έκκληση ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, να καταργηθούν τα ορυκτά καύσιμα και να ενισχυθούν οι πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος και την αποτροπή μελλοντικού κινδύνου.

Πόλεις που κινδυνεύουν με ζημιές από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας μέσα στα επόμενα 30 χρόνια είναι το Άμστερνταμ, το Πίτερμπορο στη Μεγάλη Βρετανία, η Βενετία, η Μπανγκόκ, η Βασόρα στο Ιράκ, η Νέα Ορλεάνη, η Καλκούτα στην Ινδία, το Μαϊάμι, η Σαγκάη, η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, το Μαλέ στις Μαλδίβες, αλλά και το Ρίο ντε Τζανέιρο.

Πηγή: news247.gr

Οαριθμός των παιδιών τα οποία αναζήτησαν θεραπεία στα τμήματα επειγόντων περιστατικών νοσοκομείων στις ΗΠΑ για ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη αυξήθηκε κατά 170% από το 2012 ως το 2023, σύμφωνα με έρευνα σε δύο μεγάλα αμερικανικά παιδιατρικά νοσοκομεία, που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του εθνικού συνεδρίου της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, στο Ορλάντο της Φλόριντας.

Σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, οι ερευνητές ανέλυσαν 542 περιστατικά και διαπίστωσαν αυτή τη μεγάλη αύξηση, από 4,3 περιστατικά ανά 10.000 συνολικές εγγραφές στα τμήματα επειγόντων περιστατικών το 2012 σε 11,6 περιστατικά ανά 10.000.

Από το σύνολο των περιστατικών που σχετίζονται με τη ζέστη, το 77% είχαν ειδικές διαγνώσεις για τη ζέστη, όπως η θερμική εξάντληση και η θερμοπληξία, αλλά δεν χρειάστηκαν εισαγωγή στο νοσοκομείο (96%).

Το 24% είχαν διάγνωση ραβδομυόλυσης, μιας βλάβης του μυικού ιστού που συχνά προκαλείται από τη θερμική καταπόνηση ή την παρατεταμένη άσκηση, από τους οποίους το 63% χρειάστηκαν εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Τα περισσότερα παιδιά που προσήλθαν στα νοσοκομεία ήταν μικρότερα σε ηλικία, είχαν περισσότερες πιθανότητες να είναι ισπανόφωνα, να χρησιμοποιούν κρατική ασφάλιση και να ζουν σε περιοχές με χαμηλότερη βαθμολογία στον Δείκτη Παιδικών Ευκαιριών.

«Καθώς οι ακραίες καλοκαιρινές θερμοκρασίες γίνονται πιο συχνές λόγω της αλλαγής του κλίματος, βλέπουμε αύξηση των ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, ιδίως σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά», δηλώνει η επικεφαλής της έρευνας, γιατρός Τέιλορ Μέριτ.

Η Ζιμπάμπουε έχει εξουσιοδοτήσει τη μαζική σφαγή ελεφάντων για να ταΐσει τους πολίτες που είναι αντιμέτωποι με την πείνα λόγω της χειρότερης ξηρασίας των τελευταίων δεκαετιών.

Με σχεδόν το μισό του πληθυσμού της χώρας να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο οξείας πείνας, «στοχεύουμε να θανατώσουμε 200 ελέφαντες», δήλωσε τη Δευτέρα στο CNN ο Τινάσε Φαράουο, εκπρόσωπος της Αρχής Πάρκων και Άγριας Ζωής της Ζιμπάμπουε.

Η κίνηση αυτή ακολουθεί την απόφαση της Ναμίμπιας να θανατώσει ελέφαντες και άλλα άγρια ζώα για να ανακουφίσει την επισιτιστική ανασφάλεια που προκλήθηκε από μια παρατεταμένη ξηρασία. Οι θανατώσεις έχουν προκαλέσει κριτική από ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων και περιβαλλοντολόγους.

“Η Ζιμπάμπουε φιλοξενεί περισσότερους από 84.000 ελέφαντες, δήλωσε ο Φαράουο, αριθμός περίπου διπλάσιος από τη «χωρητικότητά» της των 45.000, πρόσθεσε.”

“Ο πληθυσμός ελεφάντων της Ζιμπάμπουε είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στον κόσμο. Μόνο η Μποτσουάνα έχει περισσότερους.

Η υπουργός Περιβάλλοντος, Σιθέμπισο Νιόνι, δήλωσε στους βουλευτές την περασμένη εβδομάδα ότι «η Ζιμπάμπουε έχει περισσότερους ελέφαντες από όσους χρειαζόμαστε και περισσότερους από όσους μπορούν να φιλοξενήσουν τα δάση μας».

Πρόσθεσε ότι ο υπερπληθυσμός των ελεφάντων «προκαλεί έλλειψη πόρων» για τη συντήρησή τους, γεγονός που ενισχύει τη σύγκρουση ανθρώπων και άγριας ζωής στη χώρα.

«Συζητάμε με την Αρχή Πάρκων και Άγριας Ζωής της Ζιμπάμπουε (Zim Parks) και με ορισμένες κοινότητες για να κάνουμε ό,τι έκανε η Ναμίμπια, ώστε να μπορούμε να μετρήσουμε τους ελέφαντες, να κινητοποιήσουμε τις γυναίκες να αποξηράνουν ίσως το κρέας και να το συσκευάσουν για να διασφαλίσουμε ότι θα φτάσει σε κοινότητες που χρειάζονται πρωτεΐνη», δήλωσε η Νιόνι.

«Όταν υπάρχει υπερπληθυσμός άγριας ζωής σε ένα συγκεκριμένο πάρκο, τότε θα επιδιώξουν να βγουν έξω από το πάρκο για να αναζητήσουν άλλους πόρους, όπως νερό ή βλάστηση. Όταν συμβαίνει αυτό, έρχονται σε επαφή με τους ανθρώπους και αρχίζουν οι συγκρούσεις» εξήγησε στη συνέχεια.

Στη Ναμίμπια, 700 άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ελεφάντων, εγκρίθηκαν για σφαγή τον περασμένο μήνα και το κρέας τους να διανεμηθεί σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια.

Περισσότερα από 150 ζώα έχουν ήδη θανατωθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, Δασοκομίας και Τουρισμού της Ναμίμπια, με πάνω από 125.000 λίβρες κρέατος να έχουν διανεμηθεί.

Η Ζιμπάμπουε και η Ναμίμπια είναι μόνο δύο από τις πολλές χώρες στη νότια Αφρική που αντιμετωπίζουν σοβαρή ξηρασία λόγω του φαινομένου Ελ Νίνιο — ένα φυσικό κλιματικό μοτίβο που έχει οδηγήσει σε ελάχιστες βροχοπτώσεις στην περιοχή από την αρχή του έτους. Οι χώρες είναι επίσης ευάλωτες σε ξηρασίες που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή.

Ο Φαράουο, εκπρόσωπος της Αρχής Πάρκων, δήλωσε στο CNN ότι η θανάτωση θα ξεκινήσει μόλις η αρχή ολοκληρώσει τα απαραίτητα έγγραφα.”

«Συμπληρώνουμε τα έγγραφα… ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε το συντομότερο δυνατό», είπε, προσθέτοντας ότι η προγραμματισμένη σφαγή θα στοχεύει περιοχές με μεγάλο πληθυσμό ελεφάντων.

Αντιδράσεις από οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων

Οι προτεινόμενες σφαγές ελεφάντων στη Ζιμπάμπουε και τη Ναμίμπια έχουν δεχτεί έντονη κριτική.

«Η σφαγή των ελεφάντων πρέπει να σταματήσει», δήλωσε ο Φαράι Μαγκούου, επικεφαλής της ομάδας υπεράσπισης με έδρα τη Ζιμπάμπουε, το Κέντρο Διακυβέρνησης Φυσικών Πόρων, σε μια ανάρτηση στο X.

«Οι ελέφαντες έχουν το δικαίωμα να υπάρχουν», έγραψε, προσθέτοντας ότι «οι μελλοντικές γενιές έχουν το δικαίωμα να δουν ελέφαντες στο φυσικό τους περιβάλλον».

Ο βιολόγος διατήρησης και σύμβουλος φυσικών πόρων, Κιθ Λίντσεϊ, εξέφρασε επίσης τη δυσφορία του για τη χρήση της άγριας ζωής για την ανακούφιση της επισιτιστικής ανασφάλειας, λέγοντας στο CNN ότι «είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε πιο τακτική και συνεχιζόμενη ζήτηση για κρέας από άγρια ζώα, κάτι που θα ήταν μη βιώσιμο».

Ο Φαράουο, ωστόσο, δήλωσε ότι η απόφαση της Ζιμπάμπουε να σφάξει ελέφαντες — η πρώτη της σφαγή από το 1988 — ήταν μέρος ευρύτερων μέτρων για τη μείωση των συγκρούσεων μεταξύ ελεφάντων και ανθρώπων, μετά από μια σειρά επιθέσεων ελεφάντων σε ανθρώπους.

«Τα ζώα προκαλούν πολλά προβλήματα στις κοινότητες, σκοτώνοντας ανθρώπους. Την περασμένη εβδομάδα, χάσαμε μια γυναίκα στο βόρειο τμήμα της χώρας που σκοτώθηκε από έναν ελέφαντα. Την προηγούμενη εβδομάδα, συνέβη το ίδιο πράγμα. Επομένως, η (σφαγή) είναι επίσης ένας τρόπος ελέγχου», είπε.

Τουλάχιστον 31 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Ζιμπάμπουε φέτος ως αποτέλεσμα συγκρούσεων μεταξύ ανθρώπων και άγριας ζωής, ανέφεραν τοπικά μέσα ενημέρωσης.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Αυστραλίας ψήφισε σήμερα υπέρ της τροποποίησης του νομοσχεδίου που εισάγει υποχρεωτική υποβολή κλιματικών αναφορών

ΗΒουλή των Αντιπροσώπων της Αυστραλίας ψήφισε σήμερα, υπέρ της τροποποίησης του νομοσχεδίου Treasury Laws Amendment, που εισάγει νέες υποχρεώσεις για κλιματική αναφορά από μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως μεταδίδει το Bloomberg.

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, οι εταιρείες θα υποχρεούνται να αποκαλύπτουν πληροφορίες σχετικά με τους κλιματικούς κινδύνους, τις ευκαιρίες, καθώς και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από τη λειτουργία τους, ξεκινώντας από το 2025 για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Αυτό το μέτρο αποτελεί το τελευταίο μεγάλο βήμα πριν την πλήρη ενσωμάτωση της νομοθεσίας στο κλιματικό ρυθμιστικό πλαίσιο της χώρας. Παράλληλα, η ψήφιση της νέας νομοθεσίας για τη σύσταση της Αρχής Οικονομίας Μηδενικών Εκπομπών (Net Zero Economy Authority) σηματοδοτεί την έναρξη της οικονομικής μεταστροφής της Αυστραλίας προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών, με έμφαση στην επανεκπαίδευση εργαζομένων και την υποστήριξη επενδυτών.

Οι νέες απαιτήσεις αναφοράς που εισήχθησαν από τον Αυστραλό Υπουργό Οικονομικών, Jim Chalmers, είναι σύμφωνες με τα διεθνή πρότυπα που έθεσε το Διεθνές Συμβούλιο Προτύπων Βιωσιμότητας (ISSB) και θα ξεκινήσουν να εφαρμόζονται σταδιακά από τον Ιανουάριο του 2025.

Η νομοθεσία υποστηρίζεται ευρέως από επενδυτικές ομάδες, καθώς θα παρέχει στους επενδυτές σαφέστερες πληροφορίες για τους κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, διευκολύνοντας τη λήψη αποφάσεων και την εκτίμηση ρίσκου.

Η Αυστραλία συνεχίζει να στοχεύει στη μείωση των εκπομπών της κατά 43% έως το 2030 και την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, με την ενσωμάτωση αυτών των νέων μέτρων να αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή.