Οι κιρσοί είναι μόνο αισθητικό πρόβλημα ή πρόκειται για μια πάθηση που επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής; Πάσχουν μόνο άτομα μεγάλης ηλικίας; Αν είναι και ιατρικό πρόβλημα θεραπεύεται και πώς;

Στα παραπάνω ερωτήματα απαντάει ο κ. Κωνσταντίνος Ν. Ξηρομερίτης MD, PHD, MSC Αγγειοχειρουργός - Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών, Διευθυντής Δ´ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής-Ενδοαυλικό Laser Φλεβικών Παθήσεων Metropolitan General, καταρρίπτοντας τους μύθους και αναδεικνύοντας τις αλήθειες που αφορούν στην πάθηση:

Μύθος 1 – Οι κιρσοί εμφανίζονται μόνο σε γυναίκες μέσης ηλικίας

Αλήθεια: Ο καθένας από εμάς μπορεί να εμφανίσει φλεβική ανεπάρκεια και κιρσούς κάτω άκρων. Παρατηρούνται και στα δύο φύλα σε όλες ανεξαιρέτως τις ηλικίες – αν και η συχνότητα εμφάνισης των κιρσών είναι υψηλότερη στις ηλικίες μεταξύ 35 και 65 ετών. Ενοχοποιείται πρωτίστως ο κληρονομικός παράγοντας σε συνδυασμό με τον τρόπο ζωής (μπορεί να επιδεινωθούν σε επαγγέλματα που απαιτούν παρατεταμένη ορθοστασία ή καθιστή θέση (π.χ.: εκπαιδευτικοί, κομμωτές-κομμώτριες, σερβιτόροι, χειρουργοί κ.ά.).

Μύθος 2 - Το παρατεταμένο σταύρωμα των ποδιών προδιαθέτει σε εμφάνιση κιρσών

Αλήθεια: Δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία που να αποδεικνύουν αυτό τον ισχυρισμό. Αντιθέτως, υπάρχουν σίγουρα τρόποι καθίσματος που είναι σαφώς καλύτεροι για τη στάση σας από άλλους και πιο βολικοί πιθανόν για κάποιον που αντιμετωπίζει ήδη στην καθημερινότητά του την ενοχλητική συμπτωματολογία των κιρσών.

Μύθος 3 - Η θεραπεία των κιρσών περιλαμβάνει επώδυνη χειρουργική επέμβαση με μεγάλη μετεγχειρητική ταλαιπωρία και πιθανές σοβαρές επιπλοκές

Αλήθεια: Οι πλέον σύγχρονες θεραπείες για τους κιρσούς είναι ελάχιστα επεμβατικές, γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μεγάλες τομές και ράμματα ή ορατές ουλές. Διενεργούνται στην κλινική, σε χειρουργική αίθουσα. Ο/η ασθενής παραμένει μετεγχειρητικά 2-3 ώρες στο νοσοκομείο. Η συνολική διάρκεια της επέμβασης (ενδοαυλικό laser) είναι περίπου 25-40 λεπτά για το κάθε πόδι και ο χειρουργικός χρόνος αυξάνεται αν διενεργηθούν και μικροφλεβεκτομές (κιρσεκτομές). Οι ασθενείς είναι σε θέση να επιστρέψουν την επόμενη ημέρα στην εργασία τους.

Μύθος 4 - Οι κιρσοί αποτελούν μόνο αισθητικό πρόβλημα

Αλήθεια: Οι κιρσοί δεν αποτελούν μόνο αισθητικό πρόβλημα, αλλά συνιστούν υπό προϋποθέσεις, μία άκρως επικίνδυνη παθολογία! Εμφανίζονται λόγω ανεπάρκειας των βαλβίδων στο εσωτερικό κάποιων συγκεκριμένων φλεβών. Ο ρόλος των βαλβίδων, με τη σωστή λειτουργία τους, είναι να εμποδίζουν την παλινδρόμηση του αίματος στο εσωτερικό των συγκεκριμένων φλεβικών στελεχών. Το αίμα που διαρκώς παλινδρομεί αυξάνει τη φλεβική πίεση, διεισδύει σε παράπλευρους φλεβικούς κλάδους τους οποίους και, σε βάθος χρόνου, διογκώνει και τους κάνει κιρσούς! Μέσα στους κιρσούς το αίμα λιμνάζει και αυτό προδιαθέτει σε θρομβώσεις.

Εφόσον η παθολογική αυτή κατάσταση αφεθεί χωρίς θεραπεία, εμφανίζεται χωρίς εξαίρεση η τυπική συμπτωματολογία και κλινική εικόνα των κιρσών όπως οίδημα στο πόδι, κυρίως στα σφυρά, αίσθημα βάρους, φλεβικό έκζεμα, αποχρωματισμός, μελάγχρωση και σκλήρυνση του δέρματος του κάτω άκρου. Σε πιο προχωρημένα στάδια εμφανίζονται ανοιχτές πληγές, τα λεγόμενα άτονα φλεβικά έλκη.

Μύθος 5 - Δεν έχει νόημα η θεραπευτική αντιμετώπιση των κιρσών... Απλά θα επιστρέψουν

Αλήθεια: Η επιτυχία της θεραπείας με το ενδοαυλικό laser εξαρτάται από την εμπειρία και την εξειδίκευση του θεράποντος Αγγειοχειρουργού.

Όταν πραγματοποιείται ένα ολοκληρωμένο υπερηχογράφημα (triplex φλεβών) κατά την αρχική αξιολόγηση, ο γιατρός μπορεί να χαρτογραφήσει πλήρως το ανεπαρκές φλεβικό δίκτυο και να εντοπίσει τις προς αντιμετώπιση φλέβες.
Η κλασική χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης των κιρσών (σαφηνεκτομή ή stripping), ήταν συνήθως επεμβατική, ιδιαίτερα τραυματική, επώδυνη και συνοδεύονταν από στατιστικά αυξημένα ποσοστά υποτροπής και επιπλοκών. Ωστόσο, οι σημερινές, σύγχρονες μη χειρουργικές, ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες, κυρίαρχη θέση στις οποίες έχει το ενδοαυλικό laser, επιτρέπουν την επιστροφή στην καθημερινότητα και στην εργασία ίδια ημέρα, αντιμετωπίζοντας ριζικά το πρόβλημα.

Καμία διαδικασία, ωστόσο, δεν μπορεί να αποτρέψει με απόλυτη βεβαιότητα το σχηματισμό νέων φλεβών. Εάν ένας ασθενής έχει τους παράγοντες κινδύνου για κιρσούς (κληρονομικότητα, εγκυμοσύνη, παρατεταμένη ορθοστασία ή καθιστική ζωή κ.λπ.), είναι πιθανό νέοι κιρσοί και ευρυαγγείες να αναπτυχθούν με το χρόνο.

Οι κιρσοί των κάτω άκρων είναι μια προχωρημένη μορφή φλεβικής ανεπάρκειας, με εμφανείς και διατεταμένες (πρησμένες) φλέβες (μεγέθους «ρεβιθιού» ή και πιο μεγάλο) κυρίως από το γόνατο και κάτω.

«Παλιότερα έχει χρησιμοποιηθεί και ο όρος «εσωτερικός φλεβίτης» αλλά η ονομασία αυτή δεν είναι πλέον αποδεκτή γιατί στους κιρσούς πρακτικά πάντα υπάρχουν εμφανείς φλέβες, στις κνήμες ή και στο μηρό. Ο λόγος για τον οποίο οι κιρσοί αποτελούν μια σημαντική πάθηση είναι ότι σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα θρόμβωσης, κυρίως επιφανειακής, ή ακόμα και πνευμονικής εμβολής» επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Νικολόπουλος Διευθυντής Αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital. 

Ο χαρακτηρισμός των κιρσών ως «επιφανειακών» φλεβών, είναι σωστός;

«Συχνά, αναφορικά με τους κιρσούς ακούμε ότι πρόκειται για επιφανειακές φλέβες ή για ανεπάρκεια μικρού βαθμού.

Το πρώτο ισχύει και μάλιστα κυριολεκτικά -όντως οι κιρσοί είναι επιφανειακές φλέβες-αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και «αθώες». Λανθασμένα μερικοί ασθενείς μεταφράζουν το «επιφανειακές» ως ασήμαντο και αθώο πρόβλημα. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι και οι επιφανειακές αυτές φλέβες, οι ορατές δια «γυμνού οφθαλμού», μπορούν να οδηγήσουν σε περιστατικά θρόμβωσης, ενίοτε σοβαρά.

Όσον αφορά στον χαρακτηρισμό «μικρού βαθμού ανεπάρκεια», θα πρέπει να σημειωθεί ότι εφόσον υπάρχει φλεβική ανεπάρκεια στις σαφηνείς φλέβες και κιρσοί, τότε πρόκειται για νόσο, συνεπώς ο χαρακτηρισμός «μικρού βαθμού» δεν σχετίζεται με την ύπαρξη ή όχι της παθολογίας, όπως εσφαλμένα πιστεύεται», τονίζει ο ειδικός.

Σε κάθε περίπτωση, αναφορικά με τους κιρσούς και την αντιμετώπισή τους, είναι σημαντικό να απευθυνόμαστε σε ειδικό αγγειοχειρουργό και όχι σε ιατρούς άλλων ειδικοτήτων. Άλλωστε, μια θρόμβωση δεν είναι ποτέ «αθώα ή μικρή».

Πώς αντιμετωπίζονται οι κιρσοί των κάτω άκρων

«Η θεραπεία των κιρσών σήμερα έχει εξελιχθεί εντυπωσιακά. Στις μέρες μας έχουμε στη διάθεσή μας ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, οι οποίες αφαιρούν τους κιρσούς κάτω από το δέρμα, επιτυγχάνοντας ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και ταυτόχρονα καταργούν την ανεπάρκεια. Οι κιρσοί των κάτω άκρων αντιμετωπίζονται με τη βοήθεια των υπερήχων και τη χρήση σύγχρονων ενδαγγειακών τεχνικών με laser. Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση με laser είναι η τεχνική που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια.

Προσφέρει στους ασθενείς εξαιρετικό όφελος και προστασία από τις θρομβώσεις με ταυτόχρονα πολύ απλό τρόπο και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία ή/και μέθη, μιας και συνοδεύεται από ελάχιστο ως μηδενικό πόνο. Δεν επιβάλλει παραμονή στο νοσοκομείο και ο ασθενής μπορεί, πολύ γρήγορα, να επιστρέψει στην εργασία του και στις καθημερινές του δραστηριότητες», καταλήγει ο κ. Νικολόπουλος.