Χριστόφορος Κάσδαγλης, Δέσποινα Παπαγεωργίου | Εικονογράφηση: Κωνσταντίνα Μαλτεπιώτη

Η ιδιοκτησία των ερευνητικών αποτελεσμάτων εκχωρείται σε δύο εταιρείες ● Στο φως όλο το κυβερνητικό σχέδιο, που εξελίσσεται στα μουλωχτά ● Πλήρης η αποδόμησή του από το Επιστημονικό Συμβούλιο του καθ’ ύλην αρμόδιου Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού ● Τεράστια τα τεχνικά και ηθικά ζητήματα που εγείρονται ● Με το κυβερνητικό σχέδιο, το γενετικό υλικό όλων των Ελλήνων κινδυνεύει να βρεθεί στα χέρια ιδιωτών, χωρίς σαφείς όρους και προϋποθέσεις. Πρόκειται για καταγραφή γενετικού προφίλ μοναδικής πολυτιμότητας, το οποίο ενδιαφέρει ζωτικά κολοσσιαίες πολυεθνικές εταιρείες όπως οι φαρμακευτικές και οι ασφαλιστικές

Επίσημο κυβερνητικό σχέδιο για την ιδιωτικοποίηση του προληπτικού ελέγχου των νεογνών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με στόχο να ξεκινήσει άμεσα και να ολοκληρωθεί έως το 2029.

Παράλληλα με τον προληπτικό έλεγχο νεογνών, που διεξάγεται μέχρι σήμερα βιοχημικά από το δημόσιο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, η κυβέρνηση σχεδιάζει να εκχωρήσει σε δύο συγκεκριμένες ιδιωτικές εταιρείες τη διεξαγωγή του με ριζική αλλαγή της ακολουθούμενης επιστημονικής μεθοδολογίας, υιοθετώντας τη γενετική προσέγγιση - μέσω της αλληλούχισης ολόκληρου του ανθρώπινου γονιδιώματος. Με σαφή διάταξη στη σύμβαση, τα ερευνητικά αποτελέσματα θα αποτελούν ιδιοκτησία των εταιρειών.

Τα τεχνικά και ηθικά ζητήματα που εγείρονται είναι τεράστια. Ο γενετικός προληπτικός έλεγχος νεογνών βρίσκεται ακόμα διεθνώς σε πιλοτικό στάδιο. Αφενός ελέγχεται αν υπάρχει πραγματικά λόγος να αντικαταστήσει ή να συμπληρώσει -σε ποιον βαθμό και με ποιες προϋποθέσεις- τον βιοχημικό.

Αφετέρου, εξετάζονται ζητήματα διαχείρισης και ασφαλούς αποθήκευσης των αποτελεσμάτων για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων και τρόποι διασφάλισης της έγκυρης πληροφόρησης των γονέων ώστε να γνωρίζουν επακριβώς τι σημαίνει η συναίνεσή τους.

Συνακόλουθα, ελέγχονται τα εξαιρετικά βαρύνοντα και δυσεπίλυτα ηθικά προβλήματα που εγείρονται από την ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος, πολύ δε περισσότερο όταν αυτή η διαδικασία χρηματοδοτείται από τον ιδιωτικό τομέα και ελέγχεται απ’ αυτόν. Με το κυβερνητικό σχέδιο που αποκαλύπτουμε, το γενετικό υλικό όλων των Ελλήνων κινδυνεύει να βρεθεί στα χέρια ιδιωτών, χωρίς σαφείς όρους και προϋποθέσεις. Πρόκειται για καταγραφή γενετικού προφίλ μοναδικής πολυτιμότητας, το οποίο ενδιαφέρει ζωτικά κολοσσιαίες πολυεθνικές εταιρείες όπως οι φαρμακευτικές και οι ασφαλιστικές.

Η προγραμματική σύμβαση

Το κυβερνητικό σχέδιο αποτυπώνεται διεξοδικά στην «Προγραμματική Σύμβαση» που υπογράφηκε στις 17 Μαΐου 2024 μεταξύ του υπουργείου Υγείας και των εταιρειών RealGenix και Beginnings.

Αν και το κείμενο της σύμβασης που ήρθε στα χέρια μας, έκτασης 15 σελίδων, φέρει τη σφραγίδα «ΣΧΕΔΙΟ», δεν αποτελεί προσχέδιο, καθώς είναι επισήμως υπογεγραμμένο από τον υπουργό Υγείας κ. Αδωνη Γεωργιάδη και από τον κ. Πέτρο Τσίπουρα, που εκπροσωπεί και τις δύο προαναφερόμενες εταιρείες.

Η ύπαρξη και η εγκυρότητά της πιστοποιείται επίσης από τη ρητή αναφορά σε αυτήν σε υπουργική απόφαση της 9ης Ιανουαρίου 2025, καθώς επίσης και σε δημόσια δήλωση του κ. Αδωνη Γεωργιάδη.

Στη σύμβαση αναδεικνύεται ως σκοπός η εισαγωγή καθολικού ελέγχου του συνολικού γονιδιώματος νεογνών στην Ελλάδα έως το 2029 «μέσω της εφαρμογής τεχνολογιών αλληλούχισης και ανάλυσης DNA νέας γενιάς». Το «έργο» αυτό, με την ονομασία First Steps, δηλώνει ότι «δύναται» να διεκπεραιώσει «με την κατάλληλη συνδρομή του υπουργείου Υγείας» η εταιρεία Beginnings. Θα υλοποιηθεί σε δύο χρονικές φάσεις (1η Ιανουαρίου 2025 - 31Μαρτίου 2026 και 1 Απριλίου 2026 - 31 Μαρτίου 2029), με προβλεπόμενη συμμετοχή 100.000 νεογνών.

Η ιδιωτικοποίηση του νεογνικού προληπτικού ελέγχου προωθείται χωρίς προηγούμενη ρητή, σαφή και έγκυρη επιστημονική αξιολόγηση: στη σύμβαση δεν γίνεται μνεία σε οποιαδήποτε απόφαση ή γνωμοδότηση κάποιου εθνικού θεσμικού επιστημονικού οργάνου για τη σκοπιμότητα και την εγκυρότητα του έργου.

Στην προγραμματική σύμβαση διατυπώνεται ρητά ότι τα ερευνητικά αποτελέσματα από την αλληλούχιση του γονιδιώματος των νεογνών θα ανήκουν στη μία εκ των δύο εταιρειών: «Το υπουργείο Υγείας γνωρίζει ότι τα εν λόγω ερευνητικά αποτελέσματα θα αποτελέσουν περιουσία της RealGenix» (σελ. 4) και «Τα ερευνητικά αποτελέσματα της αλληλούχισης των γονιδιωμάτων και τα κλινικά και επιδημιολογικά δεδομένα που προκύπτουν από την παρούσα προγραμματική συνεργασία αποτελούν αποκλειστική ιδιοκτησία της RealGenix» (σελ. 11).

Διευκρινίζεται ότι τα ερευνητικά αποτελέσματα που θα προκύψουν «θα είναι πλήρως αποσυνδεδεμένα από τα προσωπικά δεδομένα των υποκειμένων», χωρίς ωστόσο να προσδιορίζονται ασφαλιστικές δικλίδες που θα κατοχυρώσουν αυτή τη δέσμευση, παρά μόνο γενικές προβλέψεις (για παράδειγμα ψευδωνυμοποίηση δειγμάτων, GDPR) και χωρίς αυτό να αλλάζει το βασικό γεγονός ότι το γενετικό προφίλ του ελληνικού πληθυσμού (μέσω του δείγματος 100.000 νεογέννητων!) θα αποτελεί «αποκλειστική ιδιοκτησία» της ιδιωτικής εταιρείας.

Κατά την προγραμματική σύμβαση, «εξασφαλίζεται ότι ο προϋπολογισμός του Ελληνικού Κράτους δεν θα έχει την παραμικρή οικονομική επιβάρυνση» από την υλοποίηση του συγκεκριμένου προγράμματος, καθώς «το σύνολο των οικονομικών πόρων που θα απαιτηθούν για την εφαρμογή της παρούσας, αναλαμβάνει να τα εξασφαλίσει [...] η συμβαλλόμενη RealGenix». Το κόστος της υπηρεσίας αλληλούχισης, ανάλυσης και αποθήκευσης ενός πλήρους γονιδιώματος για τα 100.000 νεογνά εκτιμάται στη σύμβαση σε 56.000.000 ευρώ και το αναλαμβάνουν οι δύο εταιρείες. Το προφανές αντάλλαγμα που εξασφαλίζουν είναι η «αποκλειστική ιδιοκτησία των ερευνητικών αποτελεσμάτων».

Δεν υπάρχει καμία διαφάνεια ως προς τις πηγές άντλησης κεφαλαίων από τη RealGenix για τη χρηματοδότηση του έργου (αναφέρεται γενικά στη σελίδα 11 ότι θα τα αντλήσει «από τον ιδιωτικό τομέα, και ειδικότερα από εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και ανάπτυξης καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων»), ούτε έλεγχος για τα ανταλλάγματα που θα αποκομίσουν οι αφανείς χρηματοδότες, εκτός από την έμμεση παραδοχή του υπουργείου πως «αντιλαμβάνεται ότι η χρησιμότητα των ως άνω ερευνητικών αποτελεσμάτων στον ευρύτερο τομέα της ιατροφαρμακευτικής βιομηχανίας θα συμβάλλουν στην διασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης για την υλοποίηση της παρούσας συμβασης» (σελ. 4). Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν σαφείς ρήτρες για απαγόρευση «εμπορικής εκμετάλλευσης, εμπορίας δεδομένων» κ.λπ.

Πίσω απ’ αυτή τη νεφελώδη παραδοχή κρύβεται προφανώς όλη η ουσία του θέματος. Αυτή ακριβώς η ιδιαίτερη χρησιμότητα των ως άνω ερευνητικών αποτελεσμάτων καθιστά ανεπίτρεπτη την αδιαφάνεια που διέπει τις πηγές και τις σκοπιμότητες χρηματοδότησης του «δωρεάν» για το κράτος αυτού εγχειρήματος και απαράδεκτη τη μυστικοπάθεια που αποπνέουν οι ρήτρες εχεμύθειας οι οποίες -όπως θα δούμε- το διαπερνούν.

Ρήτρα εχεμύθειας

Η σύμβαση εμπεριέχει αυστηρή ρήτρα εμπιστευτικότητας: Το άρθρο 10, τιτλοφορούμενο ως «Ρήτρα εχεμύθειας», προβλέπει μεταξύ άλλων ότι το «όλο έργο της παρούσας Προγραμματικής Συμφωνίας και τα οποιαδήποτε πορίσματα χαρακτηρίζονται απόρρητα και ως τοιαύτα τα διαχειρίζονται κατ’ αρχήν τα εμπλεκόμενα μέρη».

Κι όλα αυτά, για ένα έργο που αφορά τα σχετιζόμενα με το DNA ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των κατοίκων της χώρας, αποτελεί δηλαδή υπέρτατο θέμα δημόσιου συμφέροντος.

Προσωπικό πρότζεκτ του Αδωνη Γεωργιάδη

Η κατάρτιση της σύμβασης και η τελική συμφωνία συμπίπτουν με μια περίοδο που το υπουργείο Υγείας προωθεί μπαράζ ιδιωτικοποιήσεων σε κρίσιμους τομείς της δημόσιας υγείας. Κι ενώ ένα πέπλο σιωπής σκεπάζει εντός της χώρας καθετί που αφορά αυτό το μεγάλο έργο, πέντε μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης σπεύδει να του προσφέρει την πλήρη κάλυψή του μέσω χαιρετισμού που έστειλε βιντεοσκοπημένο σε διεθνές συνέδριο.

Τον Οκτώβριο του 2024, απηύθυνε χαιρετισμό στο Διεθνές Συνέδριο της παγκόσμιας πρωτοβουλίας ICoNS (International Consortium on Newborn Sequencing), η οποία στην Ελλάδα έχει «βραχίονα» το First Steps.

Στον χαιρετισμό αυτό, αναρτημένο στο κανάλι του First Steps στο YouTube, ο κ. Γεωργιάδης δήλωνε απερίφραστα (μιλώντας στα αγγλικά) πως το «υπουργείο Υγείας έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να ενσωματώσει το Γενωμικό Screening στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, μετά από μια μεγάλη πιλοτική φάση». Συνέχιζε τονίζοντας ότι η «υπογραφή της σχετικής προγραμματικής συμφωνίας επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Ελλάδας να υιοθετήσει αυτή την επαναστατική τεχνολογία για να προσφέρει εξατομικευμένη και έγκαιρη φροντίδα στα νεογέννητα».

Ο υπουργός Υγείας επικαλέστηκε στον ένθερμο χαιρετισμό του τη σύμφωνη γνώμη του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης.

Ρωτήσαμε τον κ. Γεωργιάδη: «Σωστά υποθέτουμε ότι είστε προσωπικά δεσμευμένος με την προώθηση και την επιτυχία του προγράμματος γενετικού προληπτικού νεογνικού ελέγχου First Steps στην Ελλάδα;». Μέχρι αυτή τη στιγμή, απαντήσεις δεν έχουμε πάρει.

Οι ενστάσεις του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού

Στη σύμβαση προβλέπεται ότι το υπουργείο Υγείας «θα μεριμνήσει» ώστε το ΙΥΠ «να αποστείλει στην Beginnings τρεις (3) αποξηραμένες κηλίδες αίματος από τις πέντε (5) που έχουν εναποτεθεί στις ειδικές κάρτες συλλογής αίματος σε όλα τα νεογέννητα στην Ελλάδα». Ομως εάν δώσει στις εταιρείες τις τρεις σταγόνες, οι δύο που απομένουν δεν θα επαρκούν σε όλες τις περιπτώσεις για την εκπλήρωση του έργου που έχει αναλάβει

Η σύμβαση απεικονίζει μια διαπραγμάτευση στην οποία συμμετέχουν αποκλειστικά το υπουργείο και οι δύο εταιρείες, με το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, τον κατεξοχήν αρμόδιο επί του θέματος δημόσιο θεσμό, σε ρόλο κομπάρσου. Αναγνωρίζεται μεν, εκ των πραγμάτων, ως στρατηγικός εταίρος του First Steps, μόνο και μόνο γιατί συγκεντρώνει τα δείγματα αίματος από όλα τα νεογέννητα της χώρας για το βιοχημικό νεογνικό screening που διεξάγει.

Στη σύμβαση προβλέπεται ότι το υπουργείο Υγείας «θα μεριμνήσει» ώστε το ΙΥΠ «να αποστείλει στην Beginnings τρεις (3) αποξηραμένες κηλίδες αίματος από τις πέντε (5) που έχουν εναποτεθεί στις ειδικές κάρτες συλλογής αίματος σε όλα τα νεογέννητα στην Ελλάδα».

Ολο αυτό, με «τυράκι» 10 ευρώ ανά νεογνό που η σύμβαση προβλέπει ότι θα καταβάλλει η RealGenix στο ΙΥΠ για να πάρει τα δείγματα αίματος. Κι αν ήταν απλώς υποψία ότι στο ΙΥΠ επιχειρήθηκε να επιβληθεί άνωθεν η απόφαση για το First Steps, αυτή μετατράπηκε σε βεβαιότητα όταν ήρθε στα χέρια μας η σχετική απόφαση του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου, η οποία ελήφθη ομόφωνα σε συνεδρίασή του στις 8 Οκτωβρίου 2024.

Το Επιστημονικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού απαρτίζεται από τους διευθυντές όλων των τμημάτων του - μεταξύ των οποίων και των πλέον αρμόδιων Διευθύνσεων Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών και Γενετικής.

Στην απόφασή του σχετικά με την προγραμματική σύμβαση, το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΙΥΠ «διατυπώνει ισχυρές επιφυλάξεις για την όλη διαδικασία παραχώρησης του υλικού αυτού» - και τις τεκμηριώνει.

Καταρχάς επισημαίνει ότι εάν δώσει στις εταιρείες τις τρεις σταγόνες, οι δύο που απομένουν δεν θα επαρκούν σε όλες τις περιπτώσεις για την εκπλήρωση του έργου που έχει αναλάβει.

Τονίζει ότι η τεχνολογία της μαζικής παράλληλης αλληλούχισης στο νεογνικό screening βρίσκεται στο στάδιο που «αξιολογείται διεθνώς» σε πιλοτικές μελέτες, ότι «δεν έχει μέχρι τούδε γίνει διεθνώς παραδεκτή η ένταξη του γενωμικού screening σε μαζική κλίμακα και το θέμα αποτελεί αντικείμενο μεγάλης ερευνητικής προσπάθειας».

Σε αυτές τις μελέτες, εκτός των τεχνικών ζητημάτων, «εξετάζεται η διαχείριση και ασφαλής αποθήκευση των αποτελεσμάτων, ηθικά προβλήματα - θέματα δεοντολογίας που προκύπτουν από την ανάλυση του γονιδιώματος και ο βαθμός αποδοχής του ελέγχου από τους γονείς».

Για το First Steps συγκεκριμένα, η απόφαση αναφέρεται ξεκάθαρα σε «προβλήματα ηθικής και δεοντολογίας που εγείρει η συνέργεια σε ένα τέτοιο εγχείρημα μαζικής κλίμακας γενωμικού ελέγχου του γονιδιώματος των νεογνών».

Κρίνει την προτεινόμενη διαδικασία «ασαφή», αλλά «και με πολλά ερωτηματικά αναφορικά με τη διασφάλιση της βούλησης των επωφελούμενων, των προσωπικών τους δεδομένων ευαίσθητου χαρακτήρα κ.ο.κ. καθώς δεν καθορίζεται σαφώς ποιος έχει πρόσβαση σε αυτά και με τι στόχους, τι δικλείδες διασφάλισης της προστασίας των προσωπικών δεδομένων παρέχονται κ.λπ.».

Τέλος, δηλώνει απερίφραστα ότι η αλληλούχιση του DNA είναι διαδικασία τεράστιας βαρύτητας που ακολουθεί τον άνθρωπο σε όλη του τη ζωή, με ανυπολόγιστες συνέπειες αν τα εν λόγω δεδομένα βρεθούν σε χέρια συγκεκριμένων συμφερόντων.

Ποια είναι η σύνδεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής

Ποιες είναι όμως οι δύο εταιρείες με τις οποίες το υπουργείο Υγείας επέλεξε να κάνει το deal για το DNA των νεογνών;

H RealGenix Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία είναι η θυγατρική στην Ελλάδα της αμερικανικής εταιρείας δεδομένων Βιοτεχνολογίας και Φροντίδας Υγείας PlumCare RWE, η οποία εδρεύει στο Γούντμπριτζ των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το ΓΕΜΗ, η RealGenix -η οποία προβλέπεται «να εξασφαλίσει τη συνολική χρηματοδότηση για την υλοποίηση της παρούσας Σύμβασης»- εμφανίζει κεφάλαιο 7.000 ευρώ.

Η εταιρεία Beginnings - Newborn Sequence Initiative Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία -η οποία κατά τη σύμβαση αναλαμβάνει την υποχρέωση «να παρέχει την αναγκαία επιστημονική γνώση, εμπειρογνωμοσύνη και τεχνογνωσία» για την υλοποίηση του First Steps- έχει κεφάλαιο 1.000 ευρώ, σύμφωνα με το καταστατικό της.

Στις 3 Οκτωβρίου 2022, η αμερικανική PlumCare RWE (δηλαδή η μητρική της RealGenix) και το επίσης αμερικανικό Rady’s Children’s Institute for Genomic Medicine (RCIGM) του Νοσοκομείου Παίδων του Σαν Ντιέγκο (ΗΠΑ) ανακοίνωναν από κοινού ότι συμφώνησαν να συνεργαστούν για τη δημιουργία «της πρώτης διεθνούς τοποθεσίας για το BeginNGS [προφέρεται «beginnings»]» στην Ελλάδα - πρόγραμμα συντονιζόμενο από το RCIGM. Στη συνέχεια, το BeginNGS θα βαφτιζόταν εδώ First Steps.

Ο κ. Πέτρος Τσίπουρας, επιστημονικός υπεύθυνος του First Steps, είναι διαχειριστής της RealGenix, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της μητρικής της, Plumcare, και συνδιαχειριστής της Beginnings μαζί με τον κ. Aujla Matthew Jawala, με τον τελευταίο να εμφανίζεται με το όνομα Matthew Aujla επίσης ως συνιδρυτής της Plumcare.

Το γονιδίωμα ενός ολόκληρου λαού θα βρεθεί λοιπόν στα χέρια ιδιωτικών εταιρειών που συνδέονται οργανικά με ξένες χώρες.

Τα επίμαχα σημεία

Το Reporters United πραγματοποίησε συνάντηση με τον κ. Πέτρο Τσίπουρα, κατά την οποία ο πρωτεργάτης του προγράμματος First Steps παρουσίασε το όραμά του και τοποθετήθηκε στα επίμαχα σημεία του ρεπορτάζ. Ειδικότερα:

Υποστήριξε ότι το πρόγραμμα έχει κολλήσει λόγω των ενστάσεων του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, αν και στην ουσία δήλωσε άγνοια για τις επίσημες ενστάσεις που διατύπωσε ομόφωνα το Επιστημονικό Συμβούλιό του.

Ειδικότερα, επιβεβαίωσε ότι ο βασικός συμβατικός όρος της παράδοσης των 20.000 δειγμάτων αίματος (από το ΙΥΠ στις εταιρείες) στις 31 Μαρτίου 2025 δεν έχει εκπληρωθεί. Δήλωσε πάντως ότι η υλοποίηση της προγραμματικής σύμβασης θα συνεχιστεί κανονικά. Αναγνώρισε ότι το γενωμικό screening βρίσκεται ακόμα στη φάση της επιστημονικής διερεύνησης και ότι δεν είναι ακόμα ώριμο για χρήση στο Δημόσιο.

Παραδέχτηκε ότι οι αιτιάσεις που αφορούν την απαίτηση να υπάρχει συγκατάθεση των γονέων για την ανάλυση του γονιδιώματος των νεογνών είναι βάσιμες. Υποστήριξε ότι η χρηματοδότηση της πρώτης φάσης του προγράμματος για το 2025 έχει σχεδόν εξασφαλιστεί χάρη στις δωρεές φιλανθρωπικών ιδρυμάτων και ότι δεν έχουν εμπλακεί εταιρείες τεχνολογικής καινοτομίας και φαρμακευτικές.

Το πρόγραμμα σε σημείο καμπής

Τρεις μήνες μετά την ομόφωνη αρνητική γνωμοδότηση του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΙΥΠ επί της προγραμματικής σύμβασης, στις 9 Ιανουαρίου 2025, ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης υπέγραφε υπουργική απόφαση με θέμα «Συγκρότηση και ορισμός μελών στην Επιτροπή Παρακολούθησης της από 17.05.2024 Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Υγείας και των Εταιρειών “Beginnings” και “RealGenix”».

Στην Επιτροπή αυτή συμμετέχουν επιστήμονες και εκπρόσωποι του υπουργείου, των δύο εταιρειών και δημόσιων δομών που συνδέονται με το πρόγραμμα. Εχει μέχρι στιγμής πραγματοποιήσει μία μόνο συνεδρίαση, στις 27 Μαρτίου.

Στις 31 Μαρτίου θα έπρεπε, σύμφωνα με τη σύμβαση, να γίνει η παράδοση από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού στην Beginnings του συνόλου των δειγμάτων αίματος που το ΙΥΠ θα παραλάμβανε από τα μαιευτήρια της χώρας κατά το τρίμηνο Ιανουάριος-Μάρτιος, τα οποία υπολογίζονταν σε 20.000 και αντιστοιχούν σε όλες τις γεννήσεις στην Ελλάδα κατά το τρίμηνο αυτό. Η παράδοση αυτή δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη.

Και μια κρίσιμη παρατήρηση: Πώς γνωρίζουν υπουργείο και εταιρείες εκ των προτέρων ότι οι γονείς όλων των νεογνών που θα γεννηθούν το πρώτο τρίμηνο του 2025 θα συναινέσουν στον γενετικό έλεγχο, ώστε να προεξοφλούν την παράδοση του υλικού, χωρίς άλλες προϋποθέσεις;

Επί της ουσίας, το γενωμικό screening είναι μια «πολλά υποσχόμενη» μέθοδος -όπως τη χαρακτηρίζει και το ΙΥΠ- και πρέπει να γίνονται μελέτες γι’ αυτήν, μόνο όμως εντός αυστηρού πλαισίου όρων και προϋποθέσεων.

Ας σημειωθεί ότι επτά από τα προγράμματα των εταίρων της ICoNS δεν έχουν εγκριθεί από αρμόδιες επιτροπές δεοντολογίας της έρευνας (Institutional Review Boards, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ICoNS), που αξιολογούν ερευνητικές μελέτες για να διασφαλιστεί ότι συμμορφώνονται με τους ισχύοντες κανονισμούς, πληρούν τα γενικά αποδεκτά πρότυπα βιοηθικής, ακολουθούν τις θεσμικές πολιτικές και προστατεύουν επαρκώς τους συμμετέχοντες στην έρευνα.

Μεταξύ αυτών που δεν έχουν εγκριθεί, περιλαμβάνoνται τόσο το First Steps όσο και το BeginNGS.

Η ιστορία

Μέχρι σήμερα, ο προληπτικός έλεγχος νεογνών στην Ελλάδα, γνωστός και ως νεογνικό screening, διεξάγεται με επιτυχία με βιοχημικές μεθόδους για όλα τα νεογνά, διευρυμένος για 33 νοσήματα (ξεκίνησε με τέσσερα), στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών, το οποίο πραγματοποιείται από το 1974 από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (ΙΥΠ).

Με το βιοχημικό νεογνικό screening εντοπίζονται έγκαιρα νοσήματα που επιδέχονται θεραπεία και μπορούν να καταστούν ελεγχόμενα. Το πρόγραμμα First Steps εμφανίζεται ως πρωτοποριακό, γιατί υπόσχεται ότι ελέγχει με «τη μέθοδο αλληλούχισης ολόκληρου του ανθρώπινου γονιδιώματος» περισσότερα από 500 νοσήματα, τα οποία αναφέρει ως δυνητικά θεραπεύσιμα. Η υπόσχεση θα φάνταζε εκπληκτική, ωστόσο η γενετική μέθοδος που ακολουθεί βρίσκεται ακόμα υπό διεθνή αξιολόγηση για πληθώρα τεχνικών και ηθικών λόγων.

? Περισσότερα στοιχεία για το θέμα υπάρχουν σε μια πιο εκτεταμένη εκδοχή του ρεπορτάζ αυτού στο www.reportersunited.gr. Εκεί θα βρείτε το κείμενο της κρυφής προγραμματικής συμφωνίας, την αδημοσίευτη ομόφωνη απόφαση που έλαβε το Επιστημονικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και το βίντεο με τον χαιρετισμό/ύμνο του κ. Αδωνη Γεωργιάδη στο διεθνές συνέδριο του ICoNS (διεθνής πρωτοβουλία για την υποστήριξη του γενωμικού ελέγχου).

Πηγή: efsyn.gr

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΥΚΕΣΑΣ

"Αβάφτιστη" μεν, ιδιωτικοποίηση δε. Ενα μέρος του τομέα καθαριότητας στον Δήμο Θεσσαλονίκης ιδιωτικοποιείται με συνοπτικές διαδικασίες και η διοίκηση Αγγελούδη επικαλείται τις χειρότερες στιγμές της διοίκησης Μπουτάρη και επικαλείται μεταφορικές περιγραφές για «επικουρία» στο σάρωμα και στη συλλογή-μεταφορά των ογκωδών.

Το είχε όμως προαναγγείλει ο ίδιος ο δήμαρχος πριν από έξι μήνες, όταν στις 18 Ιανουαρίου, διαφημίζοντας τη βελτίωση της κατάστασης στην πόλη σε σχέση με ό,τι είχε παραλάβει, έλεγε πως «η οποιαδήποτε σκέψη περί παραχώρησης σε ιδιώτη αυτή τη στιγμή δεν μας απασχολεί». Ηταν λοιπόν μια στιγμή που πέρασε με μεγάλη ταχύτητα και η αντιπολίτευση τον καταγγέλλει για «νέα κωλοτούμπα».

Την προηγούμενη Τετάρτη συνεδρίασε η Δημοτική Επιτροπή που αποφάσισε την έναρξη των διαδικασιών για ιδιωτικοποίηση τομέων της καθαριότητας. Η Εκθεση Σκοπιμότητας ήταν λαλίστατη: α) για το μηχανοκίνητο σάρωμα των οδών θα χρησιμοποιηθούν από την ιδιωτική εταιρεία 6 σάρωθρα και 6 χειριστές (4.357.779,68 ευρώ!), β) για το πλύσιμο κάδων για 60 μέρες ανά έτος θα χρησιμοποιηθούν 2 καδοπλυντήρια, 1 οδηγός και ένας εργάτης (350.236,92 ευρώ!), γ) για τη συλλογή και μεταφορά ογκωδών αντικειμένων 4 φορτηγά, 4 οδηγοί και 4 εργάτες (3.511.983,40 ευρώ). Διάρκεια των ανωτέρω 4 χρόνια, συνολικός προϋπολογισμός 8.220.000 ευρώ.

«Σκανδαλώδεις όροι»

Αυτά τα χρήματα σχολίαζε η ΔΑΣ (δυνάμεις του ΠΑΜΕ) για 12 οχήματα-μηχανήματα καθαριότητας και 18 εργαζόμενους «ακόμα και αν μετά την κατάθεση των προσφορών των εταιρειών ο προϋπολογισμός πέσει στα μισά (κάτι βέβαια που δεν πρόκειται να γίνει) πάλι το ποσό είναι μεγάλο. Και μετά η διοίκηση Αγγελούδη έχει το θράσος να παρουσιάζει εισηγήσεις που λένε ότι οι ιδιωτικές εταιρείες κοστίζουν λιγότερο στον δήμο από τους εργαζόμενους του δήμου!».

Σε αντίθεση με αυτά η υπηρεσία καθαριότητας «διαθέτει 15 και πλέον υδροφόρες για το πλύσιμο των δρόμων, 3 καινούργια καδοπλυντήρια που δεν χρησιμοποιούνται, αναμένει την προμήθεια τεσσάρων ηλεκτροκίνητων σαρώθρων και άλλων οχημάτων για το πλύσιμο των οδών και φορτηγών, στα μέσα Ιούλη προσλήφθηκαν άλλοι 100 εργαζόμενοι από το πρόγραμμα 55-67 χρόνων του ΟΑΕΔ».

Με αναφορές σε σκανδαλώδεις όρους του διαγωνισμού η υπόθεση άναψε αστραπιαία τη μετωπική πολιτική σύγκρουση. Η παράταξη «Θεσσαλονίκη Για Ολους» του Σπύρου Πέγκα έκανε λόγο για «νέα κωλοτούμπα της διοίκησης Αγγελούδη», αφού «μετά την κωλοτούμπα για το FlyOver -όπου προεκλογικά διατυμπάνιζε “όχι” στην κατασκευή του έργου-, την κωλοτούμπα για τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στους χώρους της ΔΕΘ και την προεκλογική δέσμευση για τη μετεγκατάστασή της, ήρθε και η σειρά της κωλοτούμπας αυτή τη φορά στην καθαριότητα».

Οπως τονίζει ο κ. Πέγκας «παρά την προεκλογική δέσμευση του κ. Αγγελούδη περί μη ιδιωτικοποίησης της καθαριότητας» με την απόφαση «επιχειρείται νωρίς νωρίς -μόλις στο πρώτο εξάμηνο της νέας διοίκησης- και με την προοπτική να είναι για τα υπόλοιπα τέσσερα χρόνια της θητείας του κ. Αγγελούδη».

Η σφοδρή κριτική ολοκληρώνεται με τη διαπίστωση πως «σιγά σιγά εμπεδώνουμε πως η νέα διοίκηση ήρθε για να υπηρετήσει στρατηγικά συμφέροντα, αλλότρια προς το συμφέρον της πόλης, των δημοτών και των εργαζομένων του δήμου, αλλά κυρίως της προοπτικής και του μέλλοντος της Θεσσαλονίκης».

Ακόμη και η παράταξη του προηγούμενου δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα σχολίασε, αν και σε χαμηλούς τόνους, πως «η απόφαση ελήφθη με την ψήφο των συμβούλων της διοικούσας παράταξης στη Δημοτική Επιτροπή και όχι με δημόσια ανοιχτή συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο» και «τελικά -όπως προκύπτει- λεφτά υπάρχουν ή εύκολα βρίσκονται!».

Για λάθος ερμηνεία της απόφασης της Δημοτικής Επιτροπής μιλάει σε ανακοίνωσή του ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Γιώργος Δημαρέλος, κάνοντας λόγο «για την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των δημοτικών υπηρεσιών καθαριότητας» και απόφαση η οποία «δεν υπηρετεί αλλότρια συμφέροντα», αλλά «επικουρεί το έργο που έχουμε ξεκινήσει».

«Πρόσληψη 100 εργατών»

Ο κ. Δημαρέλος κάνει λόγο για «αισχίστου είδους λαϊκιστές που στην προσπάθειά τους να αντιπολιτευθούν ξεχνούν τι ψήφιζαν πριν μερικά χρόνια» και διερωτάται: «Η “ιδιωτικοποίηση” υπηρεσιών για επισκευές του μηχανολογικού εξοπλισμού, προκειμένου να αναταχθεί ο στόλος της καθαριότητας, από τη διοίκηση του Γιάννη Μπουτάρη στην οποία ήταν αντιδήμαρχος ο κ. Πέγκας και την υποστήριζε με ζέση, σε τι ακριβώς διαφέρει από την “ιδιωτικοποίηση” που αφορά την παροχή υπηρεσιών για την ουσιαστική και μόνιμη βελτίωση της καθαριότητας;

»Υπάρχει “ιδιωτικοποίηση” καλή και κακή, ανάλογα με τα συμφέροντα και την εποχή;» (το σχόλιο έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού και ο κ. Δημαρέλος υπήρξε αντιδήμαρχος της διοίκησης Μπουτάρη όπως και άλλοι σύμβουλοι του σημερινού δημάρχου έχουν υπάρξει αντιδήμαρχοι ή σε άλλες θέσεις ευθύνης με διαφορετικές μάλιστα απόψεις και συγκρούσεις στα χρόνια Μπουτάρη για διάφορα θέματα, μεταξύ αυτών και για την ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας!).

Ο κ. Δημαρέλος τονίζει πως «μέρος της χρηματοδότησης (18 εκατομμύρια) που εξασφάλισε η δημοτική Αρχή κατευθύνεται στην πρόσληψη άνω των 100 εργατών για 1+1 χρόνο», ακόμη ότι «είναι αδήριτη ανάγκη να ενισχυθούν τα logistics της μεταφοράς των ογκωδών από το πεζοδρόμιο στον τελικό τους προορισμό» και ότι το καινούργιο τροχαίο υλικό «απορριμματοφόρα και σάρωθρα δεν αναμένεται να παραληφθούν πριν το 2026».

Πηγή: efsyn.gr

Στη δεύτερη φάση υλοποίησής της εισήλθε από σήμερα 1η Νοεμβρίου η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, με την έναρξη της απογραφικής διαδικασίας τού Ωραρίου Απασχόλησης από όλες τις επιχειρήσεις – εργοδότες της χώρας για το σύνολο των εργαζομένων τους, με σύμβαση μισθωτής εξαρτημένης εργασίας. Σταδιακά η διαδικασία αυτή αναμένεται να επεκταθεί στο σύνολο των επιχειρήσεων και εργαζόμενων της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιουλίου η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας εφαρμόζεται σε όλες τις τράπεζες και τα σουπερμάρκετ που απασχολούν περισσότερους από 250 εργαζόμενους. Το επόμενο διάστημα, αφού προηγηθεί διάλογος τόσο με την εργοδοσία όσο και με τους εργαζόμενους, θα προχωρήσει με βάση όσα έχουν ήδη ανακοινωθεί η σταδιακή επέκταση του μέτρου σε κλάδους όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι εταιρείες security, οι ΔΕΚΟ, η βιομηχανία, η εστίαση και ο τουρισμός.

Διάλογος

Λαμβάνοντας υπόψιν ότι κάθε κλάδος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, ο διάλογος αυτός θα ξεκινήσει άμεσα, προκειμένου η μεταρρύθμιση να εφαρμοστεί στους κλάδους προτεραιότητας χωρίς καθυστερήσεις, αλλά και χωρίς να αγνοούνται οι ιδιαιτερότητες των επιμέρους δραστηριοτήτων. Στον εν λόγω διάλογο θα ληφθεί υπόψη και η εμπειρία που έχει αποκτηθεί από την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στις τράπεζες και τα σούπερ μάρκετ.

Στο πλαίσιο της απογραφικής διαδικασίας που ξεκίνησε σήμερα, ο εργοδότης δηλώνει για κάθε εργαζόμενο τα γενικά στοιχεία εργασιακής σχέσης που αφορούν το χρόνο εργασίας καθώς και το ωράριο απασχόλησης σε ψηφιακή μορφή είτε ως σταθερό εβδομαδιαίο είτε ως μεταβαλλόμενο ανά ημέρα. Η απογραφή των εργαζόμενων μπορεί να γίνει σταδιακά (π.χ. για κάθε παράρτημα), με την προϋπόθεση να έχει ολοκληρωθεί για το σύνολο του προσωπικού μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2022. Με τη διαδικασία αυτή αντικαθίσταται η δήλωση του ωραρίου εργασίας στο Εργάνη που γίνεται σήμερα με μορφή κειμένου ή επισυναπτόμενων αρχείων, από τη νέα ψηφιακή διαδικασία.

Μετά την ολοκλήρωση της απογραφικής διαδικασίας, στο Π.Σ. Εργάνη θα εμφανίζεται το προγραμματισμένο ωράριο απασχόλησης ανά εργαζόμενο, παράρτημα ή επιχείρηση σε ψηφιακή μορφή ημερολογίου (Τρέχουσα Κατάσταση Ψηφιακής Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας), το οποίο θα είναι επίσης άμεσα διαθέσιμο και στον εργαζόμενο μέσα από την εφαρμογή myErgani mobile app, καθώς και μέσα από το myErgani web portal.

Για την προετοιμασία των επιχειρήσεων και την ενημέρωση των εργαζόμενων, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχει αναρτήσει αναλυτικές οδηγίες και τις τεχνικές προδιαγραφές υλοποίησης των νέων ρυθμίσεων στη διεύθυνση https://eservices.yeka.gr/(S(onzdetukeisybiaszyblyboa))/Announcements.aspx?id=257 

Πλεονεκτήματα

Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας εξασφαλίζει σειρά πλεονεκτημάτων για τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις αλλά και το Δημόσιο καθώς με την εφαρμογή της:

· Διασφαλίζονται τα συμφέροντα των εργαζομένων με την πλήρη καταγραφή των πραγματικών ωρών εργασίας και την εξασφάλιση σημαντικού αποδεικτικού στοιχείου για την διεκδίκηση οφειλομένων.

· Προστατεύονται οι υγιείς επιχειρήσεις από τον αθέμιτο ανταγωνισμό της «μαύρης» και υποδηλωμένης εργασίας.

· Διευκολύνεται ο έλεγχος από την Επιθεώρηση Εργασίας με διαφανείς και αντικειμενικές διαδικασίες.

· Προστατεύονται τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος από εισφορές.

Αυτοπρόσωπη θα είναι πλέον η παρουσία των εργαζομένων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς σύμφωνα με το ΦΕΚ παύει να ισχύει η τηλεργασία. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει σύσταση όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες να εργάζονται σε θέσεις στις οποίες δεν απαιτείται επαφή με το κοινό.

Στο πλαίσιο αυτό, στον ιδιωτικό τομέα, δεν υφίσταται πλέον η υποχρέωση να απασχολείται με τηλεργασία το 20% του προσωπικού.

Όπως διευκρινίζεται στο ΦΕΚ του υπουργείου Εσωτερικών, η εξυπηρέτηση του κοινού, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, μπορεί να γίνεται και χωρίς ραντεβού, αλλά, σε κάθε περίπτωση, είτε με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης, είτε με αρνητικό rapid test ή αρνητικό self test για τα παιδιά 4-17 ετών.

Ποιοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες

• Άτομα με μεταμόσχευση συμπαγούς οργάνου που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
• Άτομα με μεταμόσχευση μυελού των οστών το τελευταίο έτος ή που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
• Άτομα με διάγνωση νεοπλασίας, που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.
• Άτομα με αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμία, λέμφωμα, ή μυέλωμα) που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.
• Άτομα με βαριά πνευμονοπάθεια (κυστική ίνωση, σοβαρού βαθμού άσθμα, σοβαρού βαθμού χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια – ΧΑΠ, ασθενείς σε μόνιμη οξυγονοθεραπεία για άλλες αναπνευστικές παθήσεις), που εμπίπτουν στην ακόλουθη ή και ισάξιας συμπτωματολογία: ασθενείς με άσθμα με 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος, παρά τη μέγιστη αγωγή (με β-διεγέρτη και εισπνεόμενο κορτικοειδές), ασθενείς με ΧΑΠ που βρίσκονται σε οξυγονοθεραπεία κατ’ οίκον ή παρουσίασαν 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος ή/και μία νοσηλεία σε νοσοκομείο.
• Άτομα με κληρονομικές ανοσοανεπάρκειες ή δρεπανοκυτταρική αναιμία ή πολυμεταγγιζόμενα (μια ή περισσότερες μεταγγίσεις ανά μήνα).
• Άτομα που λαμβάνουν υψηλές δόσεις κορτικοειδών ή δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
• Γυναίκες που κυοφορούν.
• Άτομα με HIV λοίμωξη και CD4≤200μL.
• Άτομα με βαριά καρδιοπάθεια, ή και άτομα με χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα, που εμφανίζουν την ακόλουθη συμπτωματολογία: κλάσμα εξώθησης αριστεράς κοιλίας: <40%, ενεργό ισχαιμία του μυοκαρδίου, άνω του μετρίου βαθμού στένωση ή ανεπάρκεια μιτροειδούς ή αορτικής βαλβίδας, πνευμονική υπέρταση, ιστορικό πρόσφατης καρδιοχειρουργικής επέμβασης (προ τριμήνου), καθώς και οι μυοκαρδιοπάθειες, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία άλλης καρδιαγγειακής πάθησης.
• Άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, που υποβάλλονται σε εξωνεφρική κάθαρση. 

Άτομα ενδιάμεσου κινδύνου:

• Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
• Άτομα με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, όπως προκύπτει από τις ακόλουθες ενδεικτικές τιμές: HbA1c του τελευταίου 3μήνου: ≥8.0% ή Μ.Ο. τιμών γλυκόζης αίματος ≥200 mg/dL τις τελευταίες 7 ημέρες και ασθενείς με μικρο/μακρο αγγειακές επιπλοκές, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία.
• Άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια (άσθμα, ΧΑΠ, εμφύσημα) που δεν εμπίπτουν στον ορισμό της βαριάς πνευμονοπάθειας που αναφέρεται στην κατηγορία των ατόμων υψηλού κινδύνου.
• Άτομα που παρουσιάζουν βαριές νευρολογικές/ νευρομυϊκές παθήσεις (σοβαρή νόσος Πάρκινσον, νόσος κινητικού νευρώνα, πολλαπλή σκλήρυνση υπό αγωγή, εγκεφαλική παράλυση).
• Άτομα με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια (μη αντιροπούμενη κίρρωση).
• Άτομα με υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ>40).
• Άτομα με ανθεκτική αρτηριακή υπέρταση παρά τη μέγιστη αγωγή.
• Άτομα που λαμβάνουν χρονίως χαμηλές δόσεις κορτικοειδών ή ανοσοκατασταλτικό φάρμακο.
• Άτομα με μεταμόσχευση, ή διάγνωση νεοπλασματικής νόσου την τελευταία πενταετία, που δεν εμπίπτουν στους όρους που αναφέρονται για τα άτομα υψηλού κινδύνου.

Όταν ένα άτομο συγκεντρώνει περισσότερα του ενός κριτήρια της κατηγορίας ενδιάμεσου κινδύνου, τότε θεωρείται αυτόματα ότι ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου.

 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας «ξεπάγωσε» την καταβολή του επιδόματος προϋπηρεσίας, γνωστού και ως «τριετίες», το οποίο ήταν «παγωμένο» από το 2012, αφού απέρριψε την αίτηση ακύρωσης του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και άλλων περιφερειακών εργοδοτικών Ενώσεων που ζητούσαν να ακυρωθεί η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας της 18ης Φεβρουαρίου 2019, με την οποία δινόντουσαν οδηγίες για την εφαρμογή του νέου κατώτατου μισθού των 586 ευρώ, του ημερομισθίου των 22,83 ευρώ και την καταβολή τριετιών στους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.

Η αίτηση των εργοδοτικών Οργανώσεων απορρίφθηκε ως απαράδεκτη, καθώς οι σύμβουλοι Επικρατείας του Δ΄ Τμήματος, έκριναν ότι η επίμαχη υπ΄ αριθμ. 7613/395/18.2.2019 εγκύκλιος του υπουργού Εργασίας που παρείχε οδηγίες «για την εφαρμογή του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου για τους υπαλλήλους και εργατοτεχνίτες όλης της χώρας» (με ισχύ από 1η Φεβρουαρίου 2019), είναι καθαρά ερμηνευτική εγκύκλιος και δεν μπορεί να προσβληθεί στο ΣτΕ. Δηλαδή, ο ΣΕΒ κ.λπ. στρεφόντουσαν, όπως λέγεται στην νομική επιστήμη, «κατά πράξης μη εκτελεστής».

Ειδικότερα, στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχε προσφύγει τον Απρίλιο του 2019 ο ΣΕΒ και άλλοι έξι περιφερειακοί σύνδεσμοι-Ενώσεις (ΣΒΑΠ, ΣΒΘΚΕ, ΣΒΣΕ, ΣΕΒΠΔΕ, ΣΘΕΒ, ΠΑΣΕΒΙΠΕ), όπως και ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων. Όλοι ζητούσαν να ακυρωθεί η επίμαχη εγκύκλιος η οποία προέβλεπε τα καθορισθέντα με την υπ΄ αριθμ. 4241/127/30.1.2019 απόφαση του υπουργού Εργασίας, ποσά με τα οποία θα προσαυξάνονται οι τριετίες σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο 4093/2012.

Η πλευρά των εργοδοτών υποστήριζε ότι οι τριετίες στις κατώτατες αμοιβές έχουν καταργηθεί, ενώ η επίμαχη εγκύκλιος διευκρινίζει ότι οι τριετίες πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται.

Ειδικότερα, η εργοδοτική πλευρά υποστήριζε ότι δεν έχει τηρηθεί η νόμιμη διαδικασία για τις τριετίες, και η επίμαχη εγκύκλιος αν έχει κανονιστικό χαρακτήρα (είναι δηλαδή κατ’ ουσίαν ψευδοερμηνευτική), δεν έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σύμφωνα με τις θέσεις του ΣΕΒ, οι τριετίες έχουν καταργηθεί όσον αφορά τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το κατώτατο ημερομίσθιο, βάσει του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 και ειδικά μετά την προσθήκη με το άρθρο πρώτο υποπαράγραφος ΙΑ.6 περ. 2 του ν. 4254/2014, ενώ οι εργοδοτικές οργανώσεις σημείωναν ότι θα υποστούν οικονομική επιβάρυνση από τον καθορισμό των αποδοχών των εργαζομένων οι οποίες θα προσαυξηθούν ανάλογα με την προϋπηρεσία (τριετίες) του κάθε εργαζόμενου.

Από την άλλη πλευρά, η ΓΣΕΕ, η Ομοσπονδία Συλλόγων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων, το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας και το υπουργείο Εργασίας υποστήριζαν ότι η εγκύκλιος είναι γνήσια ερμηνευτική και για τον λόγο αυτό απαραδέκτως προσβάλλεται ενώπιον του ΣτΕ με αίτηση ακύρωσης, και ότι οι τριετίες ορθώς συνεχίζουν και καταβάλλονται στους εργαζομένους που τις δικαιούνται, καθώς από καμία διάταξη νόμου δεν προκύπτει ρητά ή σιωπηρά η κατάργησή τους.

Τώρα, το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο την Αικατερίνη Χριστοφορίδου και εισηγήτρια την σύμβουλο Επικρατείας Μαρίνα Παπαδοπούλου, απέρριψαν ως απαράδεκτη την αίτηση του ΣΕΒ κ.λπ.

Συγκεκριμένα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάνθηκαν ότι η εν λόγω εγκύκλιος «δεν είναι εκτελεστή διότι έχει χαρακτήρα ερμηνευτικής εγκυκλίου» και προσθέτουν ότι με την επίμαχη εγκύκλιο το υπουργείο Εργασίας παρέχει υποδείξεις για την ορθή εφαρμογή και συμμόρφωση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, που όμως οι υποδείξεις αυτές «δεν είναι καθ΄ ευατές δεσμευτικές για τους αποδέκτες και δεν αποτελούν νομική δέσμευση γι΄ αυτούς».

Παράλληλα, σύμφωνα με το ΣτΕ, «δεν παράγονται δεσμευτικές έννομες συνέπειες από τις υποδείξεις σχετικά με το ύψος των καταβλητέων αποδοχών, η δε προσβαλλόμενη πράξη (σ.σ.: Εγκύκλιος υπουργείου εργασίας) δεν αποτελεί κατόπιν τούτων εκτελεστή διοικητική πράξη».

Υπογραμμίζεται στην συνέχεια ότι οι εργοδότες «μπορούν να μη συμμορφωθούν (σ.σ.: στο περιεχόμενο της εγκυκλίου) αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις προβλεπόμενες τυχόν από το νόμο κυρώσεις, στην περίπτωση που οι ενέργειες τους δεν θα είναι πράγματι νόμιμες».

Οι τριετίες

Οι τριετίες στον κατώτατο μισθό και το ημερομίσθιο αποτελούν αυξήσεις αμοιβών που έχουν σχέση με την προϋπηρεσία των εργαζομένων σε οποιονδήποτε εργοδότη.

Σε κάθε περίπτωση, το επίδομα προϋπηρεσίας, γνωστό και ως «τριετία», ισούται με 10% επί του κατώτατου μισθού και μπορούν να καταβληθούν έως τρεις τριετίες κατ’ ανώτατο όριο. Πάντως, το ύψος του επιδόματος προϋπηρεσίας κυμαίνεται ανάλογα με το αν είναι υπάλληλος ή εργατοτεχνίτης, την ηλικία του κάθε εργαζόμενου (κάτω των 19 ετών ή τα άνω 25 ετών, κ.λπ.).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μπαίνει ο στρατός στη μάχη απεγκλωβισμού χιλιάδων οδηγών στην Αττική Οδό λόγω της κακοκαιρίας Ελπίδα.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές είναι σε εξέλιξη ευρεία κινητοποίηση στρατού και δυνάμεων για Αττική οδό. Η επιχείρηση απεγκλωβισμού θα γίνει από έξι σημεία. 

Η κυβέρνηση στο τελευταίο Eurogroup δεσμεύτηκε για πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ για πέντε χρονιές, από το 2018 μέχρι και το 2022. Πρωτογενές πλεόνασμα του Δημοσίου Τομέα σημαίνει έλλειμμα του Ιδιωτικού Τομέα. Σημαίνει τα τακτικά έσοδα του Δημοσίου, που είναι η άμεση και η έμμεση φορολογία,να είναι μεγαλύτερα από τις τακτικές δαπάνες του, δηλαδή τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, τις συντάξεις, τη δημόσια υγεία, την παιδεία και τις λοιπές παροχές του κράτους. Σημαίνει πως όλοι εμείς οι ιδιώτες θα δίνουμε περισσότερα στο κράτος από τις παροχές που αυτό μας επιστρέφει, σα να πληρώνουμε για ένα κιλό ψωμί και να μας δίνουν 850 γραμμάρια.



Ας δούμε λοιπόν σε αριθμούς αυτό το έλλειμμα του Ιδιωτικού Τομέα έναντι του Δημόσιου Τομέα, πόσο είναι ετησίως αλλά και συνολικά για τα πέντε επόμενα χρόνια. Αν υποθέσουμε πως μεσοσταθμικά το ΑΕΠ θα κινηθεί στα 185 δις€, τότε το ετήσιο έλλειμμα του Ιδιωτικού Τομέα ανέρχεται σε 6,475 δις€ και συνολικά στα πέντε χρόνια σε 32,375 δις€, το 17,5% δηλαδή ενός ετήσιου ΑΕΠ. Εκτός από ένα μικρό μέρος περί του 10% που δαπανείται σε “αντίμετρα” ή όπως αλλιώς επιλέξει το εκάστοτε πολιτικό προσωπικό να ονομάσει αυτό το ελάχιστο ποσοστό που επιστρέφει στην κοινωνία, το υπόλοιπο 90% αφαιρείται από το κύκλωμα της ελληνικής οικονομίας καθώς κατευθύνεται στην αποπληρωμή του χρέους. Μέχρι και το 2022 θα έχουν αφαιρεθεί 30 δις€ από την ελληνική οικονομία, αποστραγγίζοντας περαιτέρω το σώμα της από αίμα, επειδή αυτό αποτελεί η ρευστότητα σε μια οικονομία.



Εντούτοις η  κυβέρνηση και αντιπολίτευση μιλούν για ανάπτυξη, με έναν Ιδιωτικό Τομέα που ξεκινά με ένα χάντικαπ του -3,5% ετησίως. Οι ρυθμοί ανάπτυξης λοιπόν θα πρέπει να είναι τέτοιοι που να υπερκαλύπτουν τα καιόμενα στο χρέος πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα που αφαιρούνται από την οικονομία, δηλαδή άνω του 3,5%. Εδώ γελάμε. Στόχος άλλωστε του διαρκούς μνημονίου δεν ήταν ποτέ η ανάπτυξη αλλά το ακριβώς αντίθετο, η εσωτερική υποτίμηση, το σπάσιμο της ακαμψίας των μισθών και των εργασιακών δικαιωμάτων κυρίως. Αυτή η αφαίμαξη μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών καθιστώντας τους πιο ελαστικούς στο να αποδέχονται χαμηλότερους μισθούς και αυθαίρετο εργασιακό περιβάλλον και συνθήκες.



Όπως φαίνεται η κυβέρνηση έχει προσχωρήσει στην παγκάλεια λογική του “μαζί τα φάγαμε” και συμφωνεί στην επιστροφή των “φαγωμένων”, σε μια πρωτοφανή στην ιστορία περίπτωση λαού να αποπληρώνει από τη φορολογία του κεφάλαιο δημοσίου χρέους αντί της παγιωμένης πρακτικής της ανακύκλωσης του δημόσιου χρέους, μέσω αυτών των εξαντλητικών πρωτογενών πλεονασμάτων που υπέγραψε. Αυτό δεν είναι απλώς κωλοτούμπα, αυτό είναι μετατόπιση στον πολιτικό χάρτη: η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύεται η πιο στοχοπροσηλωμένη στους βασικούς μνημονιακούς στόχους της εσωτερικής υποτίμησης και ανταγωνιστικότητας.



Αλέξης Σμυρλής,

Οικονομολόγος

Μέλος DiEM25 Ελλάδας