Δρ. Ευθύμης Λέκκας για την μεγάλη καταστροφή που προκάλεσαν οι πυρκαγιές στην Χαβάη και συγκεκριμένα στο νησί Μάου όπου υπήρξαν και δεκάδες θάνατοι.

Ακολουθεί η επιστημονική εξήγηση του κύριου Λέκκα:

Τα δύο στερεοποιημένα ρεύματα λάβας με διεύθυνση Ανατολή – Δύση, που προήλθαν από παλαιότερες ηφαιστειακές δραστηριότητες, δημιούργησαν μια επιμήκη μορφολογική ταπείνωση, μέσα στην οποία αναπτύχθηκε η πόλη Lahaina, καθιστώντας την το πλέον κατάλληλο πλαίσιο για τη δημιουργία του Φαινομένου της Καμινάδας, από το οποίο δεν θα μπορούσε να διαφύγει κανένας.

Η πυρκαγιά κατέκαυσε αγροδασικές εκτάσεις στις πλευρές των μεγάλων ηφαιστειακών κώνων που συγκροτούν την νήσο Maui. Όταν έφτασε στο χαμηλότερο υψομετρικά σημείο στο κέντρο των κώνων, όπου και ήταν ανεπτυγμένος ο αστικός ιστός (πόλη Lahaina), η πυρκαγιά γιγαντώθηκε με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η αντιμετώπισή της και η πόλη να καταστραφεί ολοσχερώς.

Το δεύτερο μεγαλύτερο νησί του ηφαιστειακού συμπλέγματος της Χαβάης, το Maui, αντιμετώπισε μία μεγάλη καταστροφή από δασική πυρκαγιά, επιφέροντας μεγάλες απώλειες σε ανθρώπους, σε κοινωνικό οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο και κυρίως τεράστιο πλήγμα στον τουριστικό τομέα.

Τα συγκροτημένα επιχειρησιακά σχέδια αντιμετώπισης του ηφαιστειακού κινδύνου και του κινδύνου από σεισμό και τσουνάμι της FEMA, δεν αποτελούν δεδομένο ότι θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά στη διαχείριση και αντιμετώπιση άλλων κινδύνων. Στην εποχή της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης επιβάλλεται μία νέα, ολιστική αντιμετώπιση των γεωδυναμικών και υδρομετεωρολογικών κινδύνων, τονίζει ο καθηγητής Δυναμικής, Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευθύμης Λέκκας.

Ο κ Ευθύμης Λέκκας είναι Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Διευθυντής Εργαστηρίου Διαχείρισης Καταστροφών και Διευθυντής ΠΜΣ «Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών & Κρίσεων», π. Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και γιΠρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας

Αυτή την Δευτέρα 9 Ιανουαρίου στην εκπομπή ΠΕΣ ΤΑ ΟΛΑ καλεσμένος της δημοσιογράφου Άννας Ματθαίου ο καθηγητής Δυναμικής τεκτονικής εφαρμοσμένης γεωλογίας και διαχείρισης φυσικών καταστροφών του ΕΚΠΑ κ.Ευθύμης Λέκκας .Μιλά για τον πρόσφατο σεισμό στην Λέσβο και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την περιοχή.

Στις 16:00-17:00 συντονίσου στην ΕΡΤopen

Εδώ ακούς καλά!

www.ertopen.com live24.gr

Τον δεκάλογο των συμπερασμάτων της για την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι έδωσε στη δημοσιότητα η ερευνητική ομάδα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών υπό τον καθηγητή Ευθύμη Λέκκα.  Τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η ερευνητική ομάδα βασίζονται στην έρευνα πεδίου που πραγματοποιήθηκε μετά την πυρκαγιά και στα δεδομένα μετεωρολογικών σταθμών αλλά και σταθμών από την ευρύτερη περιοχή.

Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο κ. Λέκκας είπε ότι όταν έφτασε η πυρκαγιά στην πληγείσα περιοχή, η λεωφόρος Μαραθώνος αντί να λειτουργήσει σαν μια αντιπυρική ζώνη, επιτάχυνε τη διέλευση της φωτιάς.

Αυτό συνέβη γιατί στο δυτικό τμήμα της λεωφόρου Μαραθώνος, υπήρχε ένα μεγάλο «ρεζερβουάρ» καύσιμης ύλης από δέντρα, ένα μεγάλο δάσος που δεν έχει συντηρηθεί, με αποτέλεσμα η φωτιά να γιγαντωθεί και να περάσει κατευθείαν από την άλλη πλευρά της Μαραθώνος.

Ο οικιστικός χώρο στον οποίο έφτασε η φωτιά είναι πυκνός με πολλή μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού, σημειώνει ο κ. Λέκκας και χαρακτηρίζεται από την έλλειψη υποδομών διαφυγής και από την έλλειψη ενός σχεδίου που θα πρόσφερε κάποια προστασία στους κατοίκους.

Αναλυτικά, τα συμπεράσματα της έρευνας:

1. Πρόκειται για χαρακτηριστική περίπτωση πυρκαγιάς σε ζώνη μίξης δασών – οικισμών (wildland urban interface – WUI), όπου καταγράφεται η υψηλότερη πιθανότητα ανθρώπινων απωλειών στον ελληνικό χώρο και παγκοσμίως.
Ειδικά στον ελληνικό χώρο τέτοιες περιπτώσεις είναι πολυάριθμες.

2. Οι ισχυροί δυτικοί άνεμοι, ταχύτητας κατά θέσεις και κατά διαστήματα ακόμα και άνω των 90 χιλ. την ώρα, διαδραμάτισαν πολύ σημαντικό ρόλο στη γρήγορη μετάδοση της πυρκαγιάς προς τα χαμηλότερα υψόμετρα
(downslope spread).

3. Η ταχύτατη πλευρική εξάπλωση της πυρκαγιάς, αποτέλεσε πιθανότατα τον κύριο λόγο για τη μη έγκαιρη προειδοποίηση, γεγονός που συντέλεσε στο μεγάλο αριθμό των θυμάτων.

4. Παρατηρήθηκε ότι επηρεάστηκαν κυρίως κατοικίες και κτήρια υπερυψωμένα ή με ορόφους, με μικρότερες καταγεγραμμένες ζημιές στα ισόγεια και στα υπόγεια, τυπικό δείγμα πυρκαγιάς κόμης.

5. Με βάση μαρτυρίες που αναλύονται αυτή τη στιγμή συστηματικά, προκύπτει ότι ο πληθυσμός που βρισκόταν κοντά στην παραλία, πληροφορήθηκε για την πυρκαγιά από άτομα που εκκένωναν το δυτικότερο τμήμα του οικισμού Μάτι, το οποίο είχε ήδη πληγεί και όχι με τη μορφή έγκαιρης προειδοποίησης από κάποιο φορέα. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι δόθηκε σχεδόν μηδενικός χρόνος προειδοποίησης και αντίδρασης.

6. Από την έρευνα πεδίου διαπιστώθηκαν αδυναμίες στην κατασκευή των οικιών με ευαίσθητα σημεία στη στέγη, τα κουφώματα και άλλα μέρη, τα οποία συνετέλεσαν στην καταστροφή τους. Η βελτίωσή τους πιθανόν να είχε θετικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά στην τρωτότητά τους απέναντι σε πυρκαγιές.

7. Σημαντικός εκτιμάται ότι είναι ο ιδιαίτερος πολεοδομικός σχεδιασμός του οικισμού, ο οποίος ενέργησε ως «παγίδα» για τον πληθυσμό που προσπάθησε να εκκενώσει. Κάποια από τα σημαντικά χαρακτηριστικά του ήταν: οδοί μικρού πλάτους, πολυάριθμα αδιέξοδα, ιδιαίτερα επιμήκη οικοδομικά τετράγωνα, χωρίς δυνατότητα πλευρικής διαφυγής.

8. Με βάση μαρτυρίες που αναλύονται αυτή τη στιγμή συστηματικά, στις επιπτώσεις συνέβαλε η κυκλοφοριακή συμφόρηση, λόγω πανικού αλλά και η μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού (κατοίκων αλλά και επισκεπτών / τουριστών που πιθανόν δεν γνώριζαν τη γεωγραφία της περιοχής).

9. Η μορφολογία της ακτογραμμής έκανε δυσχερή την πρόσβαση στην παραλία στα περισσότερα σημεία (κρημνώδεις ακτές), περιορισμένες οι προσβάσιμες παραλίες, τα οποία σε συνδυασμό με τη χαμηλή ορατότητα και την αποπνιχτική ατμόσφαιρα συντέλεσαν στον εγκλωβισμό.

10. Πιθανή απρόσμενη συμπεριφορά της πυρκαγιάς λόγω αλλαγής στον τύπο της βλάστησης. Η πυρκαγιά ξεκίνησε από περιοχές που είχαν καεί στο παρελθόν και μετέβει σε περιοχή που δεν είχε καεί πρόσφατα με υψηλή συγκέντρωση καύσιμης ύλης και επομένως η συμπεριφορά της έγινε κατά πολύ πιο εκρηκτική.

Πηγή: ΕΡΤ