Οι κιρσοί των κάτω άκρων είναι μια προχωρημένη μορφή φλεβικής ανεπάρκειας, με εμφανείς και διατεταμένες (πρησμένες) φλέβες (μεγέθους «ρεβιθιού» ή και πιο μεγάλο) κυρίως από το γόνατο και κάτω.

«Παλιότερα έχει χρησιμοποιηθεί και ο όρος «εσωτερικός φλεβίτης» αλλά η ονομασία αυτή δεν είναι πλέον αποδεκτή γιατί στους κιρσούς πρακτικά πάντα υπάρχουν εμφανείς φλέβες, στις κνήμες ή και στο μηρό. Ο λόγος για τον οποίο οι κιρσοί αποτελούν μια σημαντική πάθηση είναι ότι σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα θρόμβωσης, κυρίως επιφανειακής, ή ακόμα και πνευμονικής εμβολής» επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Νικολόπουλος Διευθυντής Αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital. 

Ο χαρακτηρισμός των κιρσών ως «επιφανειακών» φλεβών, είναι σωστός;

«Συχνά, αναφορικά με τους κιρσούς ακούμε ότι πρόκειται για επιφανειακές φλέβες ή για ανεπάρκεια μικρού βαθμού.

Το πρώτο ισχύει και μάλιστα κυριολεκτικά -όντως οι κιρσοί είναι επιφανειακές φλέβες-αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και «αθώες». Λανθασμένα μερικοί ασθενείς μεταφράζουν το «επιφανειακές» ως ασήμαντο και αθώο πρόβλημα. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι και οι επιφανειακές αυτές φλέβες, οι ορατές δια «γυμνού οφθαλμού», μπορούν να οδηγήσουν σε περιστατικά θρόμβωσης, ενίοτε σοβαρά.

Όσον αφορά στον χαρακτηρισμό «μικρού βαθμού ανεπάρκεια», θα πρέπει να σημειωθεί ότι εφόσον υπάρχει φλεβική ανεπάρκεια στις σαφηνείς φλέβες και κιρσοί, τότε πρόκειται για νόσο, συνεπώς ο χαρακτηρισμός «μικρού βαθμού» δεν σχετίζεται με την ύπαρξη ή όχι της παθολογίας, όπως εσφαλμένα πιστεύεται», τονίζει ο ειδικός.

Σε κάθε περίπτωση, αναφορικά με τους κιρσούς και την αντιμετώπισή τους, είναι σημαντικό να απευθυνόμαστε σε ειδικό αγγειοχειρουργό και όχι σε ιατρούς άλλων ειδικοτήτων. Άλλωστε, μια θρόμβωση δεν είναι ποτέ «αθώα ή μικρή».

Πώς αντιμετωπίζονται οι κιρσοί των κάτω άκρων

«Η θεραπεία των κιρσών σήμερα έχει εξελιχθεί εντυπωσιακά. Στις μέρες μας έχουμε στη διάθεσή μας ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, οι οποίες αφαιρούν τους κιρσούς κάτω από το δέρμα, επιτυγχάνοντας ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και ταυτόχρονα καταργούν την ανεπάρκεια. Οι κιρσοί των κάτω άκρων αντιμετωπίζονται με τη βοήθεια των υπερήχων και τη χρήση σύγχρονων ενδαγγειακών τεχνικών με laser. Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση με laser είναι η τεχνική που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια.

Προσφέρει στους ασθενείς εξαιρετικό όφελος και προστασία από τις θρομβώσεις με ταυτόχρονα πολύ απλό τρόπο και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία ή/και μέθη, μιας και συνοδεύεται από ελάχιστο ως μηδενικό πόνο. Δεν επιβάλλει παραμονή στο νοσοκομείο και ο ασθενής μπορεί, πολύ γρήγορα, να επιστρέψει στην εργασία του και στις καθημερινές του δραστηριότητες», καταλήγει ο κ. Νικολόπουλος.

 

 

Πότε επιβάλλεται επίσκεψη στον αγγειοχειρουργό για τη φλεβική υγεία των ποδιών;

 

Το πρώτο κύμα καύσωνα έφτασε ήδη στη χώρα μας. Μαζί όμως με το καλοκαίρι και τη ζέστη για ορισμένους ανθρώπους ξεκινάει μια περίοδος με διάφορα ενοχλητικά συμπτώματα στα πόδια τους. Αίσθημα βάρους και κούρασης, μικρό πρήξιμο στα κάτω άκρα, αίσθημα καύσου στη γάμπα, κράμπες, φαγούρα, «ανήσυχα» πόδια τη νύχτα, αποτελούν μια σειρά από συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται ή επιδεινώνονται με την αύξηση της θερμοκρασίας. Όλα αυτά τα προβλήματα μπορεί να σημαίνουν είτε μια απλή επιβάρυνση της φλεβικής λειτουργίας είτε μια εγκατεστημένη φλεβική ανεπάρκεια.

Γιατί το καλοκαίρι επιβαρύνεται η φλεβική λειτουργία;

«Κατ’ αρχάς πρέπει να αναφερθούμε στην κύρια λειτουργία του φλεβικού δικτύου, η οποία είναι η επιστροφή του αίματος προς τα πάνω, προς την καρδιά, δηλαδή αντίθετα στη βαρύτητα, η οποία το οδηγεί προς τα κάτω, προς τα πόδια. Για να το επιτύχει αυτό, το φλεβικό δίκτυο διαθέτει ειδικές βαλβίδες που επιτρέπουν την κίνηση του αίματος μόνο προς τα πάνω, (ανεπίστροφες βαλβίδες).

Το καλοκαίρι, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, οι φυσιολογικές φλέβες των ποδιών μεγαλώνουν σε διάμετρο (διαστέλλονται) και έτσι διαχειρίζονται μεγαλύτερη ποσότητα αίματος. Συχνά, η αποτελεσματικότητα των βαλβίδων μειώνεται, το όλο δίκτυο υπερλειτουργεί, ενώ η ορθοστασία της ημέρας επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Τότε, και λόγω της υπερδραστηριότητας αυτής των φλεβών, εμφανίζονται ή επιδεινώνονται τα ενοχλητικά συμπτώματα που αναφέραμε πριν.

Όλα τα παραπάνω, λοιπόν, συμβαίνουν το καλοκαίρι σε ανθρώπους με φυσιολογικό φλεβικό δίκτυο και σε ορισμένους οδηγούν στην εμφάνιση συμπτωμάτων των οποίων η παρουσία δεν σημαίνει υποχρεωτικά και την παρουσία νόσου. Βεβαίως, στην περίπτωση που είναι ήδη εγκατεστημένη μια φλεβική ανεπάρκεια τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα, ενώ πλέον αρχίζει να αυξάνεται ακόμη περισσότερο η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών, όπως η φλεβική θρόμβωση», επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Νικολόπουλος, Αναπληρωτής Διευθυντής Αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Αποφυγή της ζέστης: Αποτελεί τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο ανακούφισης των συμπτωμάτων μιας και επαναφέρει τη λειτουργία του φλεβικού δικτύου σε φυσιολογικούς ρυθμούς. Σε αυτή την κατεύθυνση συνεισφέρει και το δρόσισμα, που μπορεί να επιτευχθεί είτε ρίχνοντας περιστασιακά δροσερό νερό στα πόδια είτε χρησιμοποιώντας κάποια ενυδατική κρέμα, η οποία προηγουμένως έχει μείνει στο ψυγείο για λίγη ώρα.
Άσκηση και βάδιση: Η βασική κινητήρια δύναμη για την φλεβική επιστροφή είναι η σύσπαση των μυών των κάτω άκρων και κυρίως της γάμπας. Συνεπώς, οποιαδήποτε κίνηση μόνο θετικό αντίκτυπο έχει. Αυτή μπορεί να είναι ένα απλό περπάτημα, είτε διάφορες στατικές ασκήσεις (κίνηση δακτύλων, άκρου ποδός, κ.ά.).

Καλή ενυδάτωση: Το καλοκαίρι είναι μια περίοδος που πολύ εύκολα χάνονται υγρά από το σώμα. Η καλή ενυδάτωση έχει ευεργετικά αποτελέσματα, τόσο στη ρευστότητα του αίματος και συνεπώς στην καλύτερη ροή του εντός του φλεβικού δικτύου, όσο και στη λειτουργία του δέρματος με αποτέλεσμα τη μείωση των συμπτωμάτων.

Χρήση φλεβοτονικών σκευασμάτων: Τα σκευάσματα αυτά έχουν διάφορες δράσεις, μεταξύ των οποίων είναι ο περιορισμός της αύξησης της διαμέτρου (αγγειοδιαστολή) των μικρών φλεβών, σε επίπεδο μικροκυκλοφορίας, με συνέπεια να ανακουφίζουν από τα συμπτώματα. Έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και προτείνονται όταν είναι πολύ έντονα τα συμπτώματα.

Ελαστικές κάλτσες: Είναι αποτελεσματικές στο να βελτιώνουν τα συμπτώματα αλλά δεν είναι εύχρηστες μέσα στο θερμό περιβάλλον του καλοκαιριού και τα ηλικιωμένα άτομα δυσκολεύονται στη σωστή εφαρμογή τους. Προτείνονται μόνο για περιπτώσεις εγκατεστημένης νόσου φλεβικής ανεπάρκειας και μόνο μέχρι την αποκατάστασή της.

Το πιο σημαντικό όμως από όλα τα παραπάνω μέτρα είναι το να γνωρίζει κανείς εάν οι φλέβες του είναι φυσιολογικές και απλά δίνουν κάποιες ενοχλήσεις ή εάν υπάρχει φλεβική ανεπάρκεια (οπότε στα όποια συμπτώματα προστίθεται και ο κίνδυνος θρόμβωσης). Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα με μια επίσκεψη στον αγγειοχειρουργό και την εξέταση με υπέρηχο (triplex) φλεβών.

Πώς αντιμετωπίζεται η φλεβική ανεπάρκεια;

«Σήμερα η φλεβική ανεπάρκεια (και οι κιρσοί που πολλές φορές συνυπάρχουν ως ορατή επιφανειακή εκδήλωση μιας εν τω βάθει φλεβικής ανεπάρκειας) αντιμετωπίζονται με ενδοαγγειακές μεθόδους, με laser, ραδιοσυχνότητες ή με ακόμα πιο σύγχρονες τεχνικές με χρήση ειδικής κόλλας (χωρίς θερμότητα).
Σε κάθε περίπτωση, η θεραπεία γίνεται σε μία ημέρα και χωρίς διανυκτέρευση στο νοσοκομείο. Είναι εξαιρετικά ανώδυνη, ο ασθενής περπατάει ελεύθερα, άμεσα (χωρίς χρήση βοηθήματος) και επιστρέφει αμέσως στις καθημερινές του δραστηριότητες και εντός 3-4 ημερών στην εργασία του. Η χρήση, δε, της ενοχλητικής, κατά πολλούς, ελαστικής κάλτσας μετά την αποκατάσταση περιορίζεται πλέον στο πρώτο 24ωρο. Φυσικά, προϋπόθεση για εύκολη, ανώδυνη και ταχύτατη αποθεραπεία αποτελεί η εμπειρία στον τομέα της αποκατάστασης της φλεβικής ανεπάρκεια.