Μέσα σε ένα διήμερο η βοιωτική γη ποτίστηκε από το αίμα των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας που ακόμα και σήμερα, 76 χρόνια μετά, ο χρόνος δεν στάθηκε ικανός να σβήσει ή να απαλύνει τις μνήμες.

Στην παγκόσμια ιστορία το έγκλημα στο Δίστομο είναι ιδιαίτερα γνωστό, δίπλα του όμως στον απόηχο του ολοκαυτώματος του Διστόμου, ακριβώς την επόμενη μέρα, έγινε και το ολοκαύτωμα στο Καλάμι Βοιωτίας.

Από αφιερώματα που έχουμε ήδη παρουσιάσει στο ert.gr, σταχυολογήσαμε όσα στοιχεία είναι χρήσιμα για την υπενθύμιση των εγκλημάτων αυτών. Ξεκινώντας από το Δίστομο, πρέπει να πούμε ότι η ναζιστική θηριωδία στοίχισε 218 ανθρώπινες ζωές, στις 10 Ιουνίου 1944. Όμως κανείς δεν ξέχασε, κανείς δεν έχει δικαίωμα να ξεχάσει τι έγινε, γιατί έγινε και ποιοι το έκαναν. Όπως κάθε χρόνο ο Δήμος οργανώνει πολυήμερες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης.

Πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμα και αν κάποιος δεν έχει μπορέσει να τις παρακολουθήσει, στο Δίστομο υπάρχει και λειτουργεί μουσείο θυμάτων του ναζισμού, το οποίο μπορεί να αποτελέσει τόπο επίσκεψης σε οποιαδήποτε άλλη ευκαιρία.
Το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού βρίσκεται στην είσοδο της κωμόπολης του Διστόμου, απέναντι & διαγώνια από το Δημαρχείο με ομαλή και άνετη πρόσβαση. Διαμορφώθηκε το 2005, στο χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου και ο μέσος όρος επισκέψεων ανά μήνα είναι τα 150 άτομα.

Στην είσοδο δεσπόζει η φωτογραφία της Διστομίτισας Μαρίας Παντίσκα (απεβίωσε στις 16/3/2009 σε ηλικία 84 ετών), διάσημης από τη δημοσίευσή της στο περιοδικό LIFE, αρ. τ. 10 στις 27-11-1944.

Ο συνολικός χώρος του, που ανέρχεται σε 200 περίπου τ.μ.χωρίζεται σε δύο επίπεδα. Στον πρώτο όροφο είναι αναρτημένες σε ειδική αίθουσα, οι φωτογραφίες όλων των θυμάτων, καθώς και ειδικός χώρος φωτογραφίας του οστεοφυλακίου, που βρίσκεται ατόφιο στο ειδικό Μαυσωλείο στο λόφο Κάναλες του Διστόμου. Στον προθάλαμο, υπάρχει ιστορικό υλικό εφημερίδων και περιοδικών εκδόσεων της εποχής με άρθρα φωτογραφίες και ντοκουμέντα.

Όπως αναφέρει ο Δήμος Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας, ο Διστομίτης Στάθης Σταθάς, με την ευκαιρία κυκλοφορίας τριπτύχου για τα πενηντάχρονα της σφαγής του Διστόμου, το 1994, έγραφε:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ -Σάββατο 10 Ιουνίου 1944

Τα νέα από το μέτωπο ήταν καλά.
Ξημέρωνε μια ακόμα μέρα εργασίας και ελπίδας. Η μέρα της λευτεριάς και της ειρήνης κοντοζύγωνε. Τέσσερις μέρες πριν, στις 6 Ιουνίου, οι σύμμαχοι είχαν αποβιβαστεί στη Νορμανδία. Οι Γερμανοί κατακτητές βλέποντας να φτάνει το τέλος της αυτοκρατορίας τους καταλαμβάνονται από αμόκ καταστροφής. Βγάζουν διαταγές γενοκτονίας.
«Ένας Γερμανός σκοτωμένος – πενήντα Έλληνες, δέκα Γερμανοί – ένα χωριό».

Ήθελαν να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους ώστε να πάψουν να ενισχύουν τις οργανωμένες ανταρτικές ομάδες που δρούσαν στην περιοχή. Έτσι στα πλαίσια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εκείνο το φοβερό πρωινό μια φάλαγγα επτά αυτοκινήτων με Γερμανούς στρατιώτες (2ος λόχος του 2ου τάγματος του 7ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας των Ες – Ες με έδρα την Λιβαδειά), ξεκίνησε από τη Λιβαδειά με κατεύθυνση προς το Δίστομο. Από αυτά τα δύο πρώτα που προπορεύονταν αρκετά, ήταν ελληνικά επιταγμένα, γεμάτα με Γερμανούς στρατιώτες ντυμένους μαυραγορίτες. Αυτοί θα πρωτοκτυπούσαν τους αντάρτες που ανύποπτοι θα πλησίαζαν τα αυτοκίνητα και θα ενισχύονταν από τη δύναμη που θα ακολουθούσε.

Από τον Καρακόλιθο και μετά σκορπούν το θάνατο. Σκοτώνουν πέντε και συλλαμβάνουν σαν ομήρους δώδεκα αγρότες ενώ θέριζαν.»
Τα ιστορικά δρώμενα σύμφωνα με τις μέχρι τώρα διασταυρωμένες πληροφορίες έχουν ως εξής: Στη διασταύρωση Διστόμου – Αράχωβας συναντιούνται με άλλα 60 αυτοκίνητα γεμάτα Γερμανούς στρατιώτες που έρχονταν από την Άμφισσα με κατεύθυνση προς το Δίστομο.

Μπαίνουν στο Δίστομο αφού ανταλλάσσουν και διασταυρώνουν τις πληροφορίες τους. Οι κάτοικοι είναι ανυποψίαστοι. Βλέποντας όμως τους ομήρους ανησυχούν. Η φάλαγγα ήταν πρωτόφαντα μεγάλη. O επικεφαλής των Γερμανών, δε δέχεται τη συνάντηση που ζητούν ο Πρόεδρος της κοινότητας, Χαράλαμπος Κίνιας και ο παπάς τον χωριού Σωτήρης Ζήσης από τους οποίους και παλιότερα ζητούσε πληροφορίες για τις κινήσεις των ανταρτών στην περιοχή αλλά δεν μπορούσε να αποσπάσει πληροφορίες.

Στη συνέχεια τοποθετούνται στα υψώματα γύρω από το χωριό φυλάκια για τον έλεγχο και εκφοβισμό ενώ ανακοινώνουν ότι όποιος δεν κλειστεί στα σπίτι του και φύγει θα θεωρηθεί αντάρτης και θα εκτελείται επί τόπου.

Κατορθώνουν με διάφορους εκφοβισμούς και τους πράκτορές τους και συγκεντρώνουν πληροφορίες ότι στο κοντινό Στείρι κινούνται οι αντάρτες της περιοχής και ένα τμήμα της αυτοκινητοπομπής μαζί με τους «μαυραγορίτες» ξεκινά για το Στείρι. Λίγο πριν από το Στείρι πέφτουν σε ενέδρα των ανταρτών που στρατοπέδευαν στην περιοχή και ενημερώθηκαν για την έλευση των ναζιστικών δυνάμεων στην περιοχή.

Ακολουθεί μάχη και σκοτώνονται ο Έλληνας οδηγός του προπορευόμενου πολιτικού οχήματος και τραυματίζεται ο βαθμοφόρος Τεό. Μετά από σχετικά σύντομη μάχη με ακαθόριστες απώλειες εκατέρωθεν, η πομπή επιστρέφει στο Δίστομο και εκεί ο Τεό αποβιώνει. Έξαλλος ο επικεφαλής λοχαγός Λάουτενμπαχ, αναλαμβάνει την επιχείρηση αντιποίνων και σύσσωμη η δύναμη των Ναζιτικών δυνάμεων επιπίπτει επί των αμάχων κατοίκων του χωριού, εκτελώντας την διαταγή της πλήρους εξόντωσης.

Σφαγή

Κι εδώ αρχίζει η τραγωδία του Διστόμου.

Οι κάτοικοι, όσοι δεν κατάφεραν να διαφύγουν νωρίτερα από το Διάσκελο, τη μόνη αφύλακτη διάβαση, κλείνονται έντρομοι στα σπίτια τους.
Τους έρημους δρόμους του χωριου διατρέχουν εξαγριωμένοι στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχη.
Μπαίνουν στα σπίτια, σκοτώνουν, καίνε, σφάζουν ότι βρίσκουν στο διάβα τους. Γέροι, γριές, γυναίκες ακόμα και βρέφη λίγων ημερών πέρασαν από τον ίδιο τρομακτικό Γολγοθά. Γίδια, πρόβατα, άλογα, σκυλιά… ότι ζωντανό κινείται, εξολοθρεύεται.

«Απαίσιοι ακούγονται οι θρήνοι και οι οιμωγές αυτών που ξεψυχούν. Νέοι Ηρώδεις οι εκπολιτιστές του Χίτλερ μακελεύουν τα παιδάκια του Διστόμου».

Ο Στάθης Σταθάς συνεχίζει: «Στο Δίστομο έγιναν αυτά. Θα γίνονταν κι άλλα. Μα ήρθε η νύχτα και οι δολοφόνοι φοβήθηκαν και έφυγαν.
Τώρα στο χωριό απλώνεται η γαλήνη του Νεκροταφείου για πολλή ώρα. Μα σιγά – σιγά ξύπνησε το Δίστομο. Και τότε ακούστηκαν οι θρήνοι των παιδιών που έρημα κλαίγαν τους γονείς τους και οι γόοι των γερόντων.
Ακούγονταν ακόμη και κάποια παράξενα γέλια και τραγούδια αυτών που παρεφρόνησαν, μπροστά στη φρίκη που έζησαν.

Μέσα στη νύχτα μικρά παιδιά πήραν τους σκοτεινούς δρόμους προσπαθώντας να φτάσουν στα κοντινά χωριά. ‘Ενα καραβάνι παιδιών που γύρευε ένα ανθρώπινο χέρι για να σκουπίσει τα δάκρυα από τα μουτράκια τους και να δώσει απάντηση στο ερωτηματικό: Γιατί τους σκότωσαν;»

Από το βιβλίο του Γιάννη Μπασδέκη «ΔΙΣΤΟΜΟ», μεταφέρουμε εν συντομία τις κάτωθι πληροφορίες: «Οι βιαιότητες συνεχίστηκαν τις επόμενες ημέρες με ιδιαίτερη αγριότητα όπου οι Χιτλερικοί πλιατσικολόγησαν ότι είχε απομείνει όρθιο. Στις 26 Ιουνίου επανέρχονται με αποκορύφωμα τον ομαδικό βιασμό μιας 50χρονης τυφλής και πνευματικά ανάπηρης γυναίκας αφού την χτυπούν στο πρόσωπο με τον υποκόπανο σπάζοντάς της τα δόντια και αναίσθητη όπως είναι, ξεσπούν επάνω της, το βρώμικο σαρκικό πάθος τους».

Ο Στάθης Σταθάς συνεχίζει: «Αποτελεί κατάπτυστο γεγονός για τον πολιτισμό εκείνων που φιλοδόξησαν να κυβερνήσουν τον κόσμο και που κατέδειξε ότι ο μέχρι σήμερα πολιτισμός καμιά εν γένει επίδραση δεν είχε στις εγκληματικές ψυχές τους» (Νυρεμβέργη).

Μετά τον πόλεμο και την ήττα των Γερμανών, ο Διοικητής των Γερμανικών δυνάμεων που διέπραξαν το πανανθρώπινο έγκλημα του Διστόμου Χάνς Ζάμπελ συνελήφθη στο Παρίσι και εκδόθηκε από τις Γαλλικές αρχές στην Ελλάδα, ενώ όμως ήταν προφυλακισμένος και επρόκειτο να προσαχθεί σε δίκη ζητήθηκε απο την Κυβέρνηση της τότε Δ. Γερμανίας και εστάλη σ’ αυτή, όπου σύμφωνα με πληροφορίες παραμένει σήμερα ελεύθερος».

Το Καλάμι Βοιωτίας

Mία ημέρα μετά το Ολοκαύτωμα στο Δίστομο (10/6/1944), ακολούθησαν τα γεγονότα στο Καλάμι Βοιωτίας. Ήταν 11 Ιουνίου 1944 και οι ναζί σφαγείς του Διστόμου, αφού «το είχαν γλεντήσει» το βράδυ στη Λιβαδειά, αποφασίζουν να κάνουν μπλόκο κοντά στο χωριό Καλάμι και συγκεντρώνουν 26 άτομα.

Τους ξεχώρισαν άνδρες και γυναίκες και τους εκτέλεσαν. Μετά πέταξαν μέσα σε ένα σπίτι τα πτώματα και έβαλαν φωτιά για να τα απανθρακώσουν.

«Πιστοί» στις «συνήθειές» τους το έριξαν στο πλιάτσικο. Τίποτα δεν γλίτωσε, ζώα, ρούχα, σπαρτά, κότες, ακόμα και η αποθήκη του Ερυθρού Σταυρού λεηλατήθηκε. Οι άρπαγες τα φόρτωσαν σε φορτηγά και έφυγαν.
Το Καλάμι πλήρωσε με 26 ζωές, με δύο τραυματίες και με λεηλασία τουλάχιστον 20 σπιτιών, τη μανία των χιτλερικών αποβρασμάτων.

Oι ναζί εκτέλεσαν τους: Άκ. Σλατινόπουλο, Παναγιού Σλατινοπούλου, Ευαγγελία Σλατινοπούλου, Άπ. Σλατινόπουλο το και αβάπτιστο κοριτσάκι του Σλατινοπούλου, Σπυρ. Νάκο, Βάγια Νάκου, Αγγελική Νάκου, Άπ. Νάκο, Αννα Νάκου, Μόρφω Κυρίτση, Δήμητρα Κυρίτση και άλλους.

Όπως διαπιστώθηκε, στο Δίστομο και στο Καλάμι οι αξιωματικοί των ναζί ήταν: ο στρατιωτικός Διοικητής Λεβαδείας Ταγματάρχης των S.S. Stuzmau Afeohrer Rickert, ο Φρούραρχος Λεβαδείας Γερμανός υπολοχαγός των S.S. Ober Sturmpeyhrer Zabel, ο Γερμανός λοχαγός των S.S. Λεβαδείας Hauptstuzmpmfuhrer Copenfer, ο διοικητής της Γκεσταπό Λεβαδείας ανθυπολοχαγός Sekre Karl Kaze Paar, ο υποδιοικητής της G.F.P. Λεβαδείας επιλοχίας Rellwebel Willy Jannis και η διερμηνέας του Franlein Johanna.

Ένα λιτό μνημείο στην άκρη του δρόμου, κρατάει τη μνήμη ζωντανή.

Επιμέλεια αφιερώματος & φωτο από το Καλάμι: Νάσος Μπράτσος


πηγή ΕΡΤ

Ήταν 75 χρόνια πριν, όταν η ναζιστική θηριωδία στοίχισε 218 ανθρώπινες ζωές, στις 10 Ιουνίου 1944 στο Δίστομο.
Όμως κανείς δεν ξέχασε, κανείς δεν έχει δικαίωμα να ξεχάσει τί έγινε, γιατί έγινε και ποιοι το έκαναν. Όπως κάθε χρόνο ο Δήμος οργανώνει πολυήμερες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης.

Πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμα και αν κάποιος δεν έχει μπορέσει να τις παρακολουθήσει, στο Δίστομο υπάρχει και λειτουργεί μουσείο θυμάτων του ναζισμού, το οποίο μπορεί να αποτελέσει τόπο επίσκεψης σε οποιαδήποτε άλλη ευκαιρία.





Το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού βρίσκεται στην είσοδο της κωμόπολης του Διστόμου, απέναντι & διαγώνια από το Δημαρχείο με ομαλή και άνετη πρόσβαση. Διαμορφώθηκε το 2005, στο χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου και ο μέσος όρος επισκέψεων ανά μήνα είναι τα 150 άτομα.

Στην είσοδο δεσπόζει η φωτογραφία της Διστομίτισας Μαρίας Παντίσκα (απεβίωσε στις 16/3/2009 σε ηλικία 84 ετών), διάσημης από τη δημοσίευσή της στο περιοδικό LIFE, αρ. τ. 10 στις 27-11-1944.
Ο συνολικός χώρος του, που ανέρχεται σε 200 περίπου τ.μ.χωρίζεται σε δύο επίπεδα. Στον πρώτο όροφο ειναι αναρτημένες σε ειδική αίθουσα, οι φωτογραφίες όλων των θυμάτων, καθώς και ειδικός χώρος φωτογραφίας του οστεοφυλακίου, που βρίσκεται ατόφιο στο ειδικό Μαυσωλείο  στο λόφο Κάναλες του Διστόμου. Στον προθάλαμο, υπάρχει ιστορικό υλικό εφημερίδων και περιοδικών εκδόσεων της εποχής με άρθρα φωτογραφίες και ντοκουμέντα.

Όπως αναφέρει ο Δήμος Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας, ο Διστομίτης Στάθης Σταθάς, με την ευκαιρία κυκλοφορίας τριπτύχου για τα πενηντάχρονα της σφαγής του Διστόμου, το 1994, έγραφε:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ -Σάββατο 10 Ιουνίου 1944

Τα νέα από το μέτωπο ήταν καλά.
Ξημέρωνε μια ακόμα μέρα εργασίας και ελπίδας. Η μέρα της λευτεριάς και της ειρήνης κοντοζύγωνε. Τέσσερις μέρες πρίν, στις 6 Ιουνίου, οι σύμμαχοι είχαν αποβιβαστεί στη Νορμανδία. Οι Γερμανοί κατακτητές βλέπονιας να φτάνει το τέλος της αυτοκρατορίας τους καταλαμβάνονται από αμόκ καταστροφής. Βγάζουν διαταγές γενοκτονίας.
«Ένας Γερμανός σκοτωμένος – πενήντα Έλληνες, δέκα Γερμανοί – ένα χωριό».

Ήθελαν να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους ώστε να πάψουν να ενισχύουν τις οργανωμένες ανταρτικές ομάδες που δρούσαν στην περιοχή. Έτσι στα πλαίσια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εκείνο το φοβερό πρωϊνό μια φάλαγγα επτά αυτοκινήτων με Γερμανούς στρατιώτες (2ος λόχος του 2ου τάγματος του 7ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας των Ες – Ες με έδρα την Λιβαδειά), ξεκίνησε από τη Λιβαδειά με κατεύθυνση προς το Δίστομο. Από αυτά τα δύο πρώτα που προπορεύονταν αρκετά, ήταν ελληνικά επιταγμένα, γεμάτα με Γερμανούς στρατιώτες ντυμένους μαυραγορίτες. Αυτοί θα πρωτοκτυπούσαν τους αντάρτες που ανύποπτοι θα πλησίαζαν τα αυτοκίνητα και θα ενισχύονταν από τη δύναμη που θα ακολουθούσε.

Από τον Καρακόλιθο και μετά σκορπούν το θάνατο. Σκοτώνουν πέντε και συλλαμβάνουν σαν ομήρους δώδεκα αγρότες ενώ θέριζαν.»
Τα ιστορικά δρώμενα σύμφωνα με τις μέχρι τώρα διασταυρωμένες πληροφορίες έχουν ως εξής: Στη διασταύρωση Διστόμου – Αράχωβας συναντιούνται με άλλα 60 αυτοκίνητα γεμάτα Γερμανούς στρατιώτες που έρχονταν από την Άμφισσα με κατεύθυνση προς το Δίστομο.

Μπαίνουν στο Δίστομο αφού ανταλλάσσουν και διασταυρώνουν τις πληροφορίες τους. Οι κάτοικοι είναι ανυποψίαστοι. Βλέποντας όμως τους ομήρους ανησυχούν. Η φάλαγγα ήταν πρωτόφαντα μεγάλη. O επικεφαλής των Γερμανών, δε δέχεται τη συνάντηση που ζητούν ο Πρόεδρος της κοινότητας, Χαράλαμπος Κίνιας και ο παπάς τον χωριού Σωτήρης Ζήσης από τους οποίους και παλιότερα ζητούσε πληροφορίες για τις κινήσεις των ανταρτών στην περιοχή αλλά δεν μπορούσε να αποσπάσει πληροφορίες.

Στη συνέχεια τοποθετούνται στα υψώματα γύρω από το χωριό φυλάκια για τον έλεγχο και εκφοβισμό ενώ ανακοινώνουν ότι όποιος δεν κλειστεί στα σπίτι του και φύγει θα θεωρηθεί αντάρτης και θα εκτελείται επί τόπου.

Κατορθώνουν με διάφορους εκφοβισμούς και τους πράκτορές τους και συγκεντρώνουν πληροφορίες ότι στο κοντινό Στείρι κινούνται οι αντάρτες της περιοχής και ένα τμήμα της αυτοκινητοπομπής μαζί με τους «μαυραγορίτες» ξεκινά για το Στείρι. Λίγο πρίν από το Στείρι πέφτουν σε ενέδρα των ανταρτών που στρατοπέδευαν στην περιοχή και ενημερώθηκαν για την έλευση των Ναζιστικών δυνάμεων στην περιοχή.

Ακολουθεί μάχη και σκοτώνονται ο Έλληνας οδηγός του προπορευόμενου πολιτικού οχήματος και τραυματίζεται ο βαθμοφόρος Τεό. Μετά από σχετικά σύντομη μάχη με ακαθόριστες απώλειες εκατέρωθεν, η πομπή επιστρέφει στο Δίστομο και εκεί ο Τεό αποβιώνει. Έξαλλος ο επικεφαλής λοχαγός Λάουτενμπαχ, αναλαμβάνει την επιχείρηση αντιποίνων και σύσσωμη η δύναμη των Ναζιτικών δυνάμεων επιπίπτει επί των αμάχων κατοίκων του χωριού, εκτελώντας την διαταγή της πλήρους εξόντωσης.

Σφαγή

Κι εδώ αρχίζει η τραγωδία του Διστόμου.

Οι κάτοικοι, όσοι δεν κατάφεραν να διαφύγουν νωρίτερα από το Διάσκελο, τη μόνη αφύλακτη διάβαση, κλείνονται έντρομοι στα σπίτια τους.
Τους έρημους δρόμους του χωριου διατρέχουν εξαγριωμένοι στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχη.
Μπαίνουν στα σπίτια, σκοτώνουν, καίνε, σφάζουν ότι βρίσκουν στο διάβα τους. Γέροι, γριές, γυναίκες ακόμα και βρέφη λίγων ημερών πέρασαν από τον ίδιο τρομακτικό Γολγοθά. Γίδια, πρόβατα, άλογα, σκυλιά… ότι ζωντανό κινείται, εξολοθρεύεται.

«Απαίσιοι ακούγονται οι θρήνοι και οι οιμωγές αυτών που ξεψυχούν. Νέοι Ηρώδεις οι εκπολιτιστές του Χίτλερ μακελεύουν τα παιδάκια του Διστόμου.»

Ο Στάθης Σταθάς συνεχίζει: «Στο Δίστομο έγιναν αυτά. Θα γίνονταν κι άλλα. Μα ήρθε η νύχτα και οι δολοφόνοι φοβήθηκαν και έφυγαν.
Τώρα στο χωριό απλώνεται η γαλήνη του Νεκροταφείου για πολλή ώρα. Μα σιγά – σιγά ξύπνησε το Δίστομο. Και τότε ακούστηκαν οι θρήνοι των παιδιών που έρημα κλαίγαν τους γονείς τους και οι γόοι των γερόντων.
Ακούγονταν ακόμη και κάποια παράξενα γέλια και τραγούδια αυτών που παρεφρόνησαν, μπροστά στη φρίκη που έζησαν.

Μέσα στη νύχτα μικρά παιδιά πήραν τους σκοτεινούς δρόμους προσπαθώντας να φτάσουν στα κοντινά χωριά. ‘Ενα καραβάνι παιδιών που γύρευε ένα ανθρώπινο χέρι για να σκουπίσει τα δάκρυα από τα μουτράκια τους και να δώσει απάντηση στο ερωτηματικό: Γιατί τους σκότωσαν;»

Από το βιβλίο του Γιάννη Μπασδέκη «ΔΙΣΤΟΜΟ», μεταφέρουμε εν συντομία τις κάτωθι πληροφορίες: «Οι βιαιότητες συνεχίστηκαν τις επόμενες ημέρες με ιδιαίτερη αγριότητα όπου οι Χιτλερικοί πλιατσικολόγησαν ότι είχε απομείνει όρθιο. Στις 26 Ιουνίου επανέρχονται με αποκορύφωμα τον ομαδικό βιασμό μιάς 50χρονης τυφλής και πνευματικά ανάπηρης γυναίκας αφού την χτυπούν στο πρόσωπο με τον υποκόπανο σπάζοντάς της τα δόντια και αναίσθητη όπως είναι, ξεσπούν επάνω της, το βρώμικο σαρκικό πάθος τους».

Ο Στάθης Σταθάς συνεχίζει: «Αποτελεί κατάπτυστο γεγονός για τον πολιτισμό εκείνων που φιλοδόξησαν να κυβερνήσουν τον κόσμο και που κατέδειξε ότι ο μέχρι σήμερα πολιτισμός καμμιά εν γένει επίδραση δεν είχε στις εγκληματικές ψυχές τους» (Νυρεμβέργη).

Μετά τον πόλεμο και την ήττα των Γερμανών, ο Διοικητής των Γερμανικών δυνάμεων που διέπραξαν το πανανθρώπινο έγκλημα του Διστόμου Χάνς Ζάμπελ συνελήφθη στο Παρίσι και εκδόθηκε από τις Γαλλικές αρχές στην Ελλάδα, ενώ όμως ήταν προφυλακισμένος και επρόκειτο να προσαχθεί σε δίκη ζητήθηκε απο την Κυβέρνηση της τοτε Δ. Γερμανίας και εστάλη σ’ αυτή, όπου σύμφωνα με πληροφορίες παραμένει σήμερα ελεύθερος».

Χρήσιμη σύνδεση και πηγή των στοιχείων του αφιερώματος: Δήμος Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας

Επιμέλεια αφιερώματος: Νάσος Μπράτσος

Πηγή ΕΡΤ/ Νάσος Μπράτσος /

Με πολυήμερο πρόγραμμα εκδηλώσεων ο Δήμος Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας και η Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας, τιμούν τη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος του Διστόμου που συνέβη στις 10 Ιουνίου 1944.

Οι εκδηλώσεις θα κορυφωθούν στις 10 Ιουνίου 2019.

Το αναλυτικό πρόγραμμα

πηγή:ΕΡΤ

Ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα των Ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα.

Η σφαγή στο Δίστομο από τους Ναζί. Σκότωσαν ακόμα και μωρό και χάραξαν τον αγκυλωτό σταυρό στο πρόσωπό του. «Δεν θα αφήσετε ούτε γάτα» (βίντεο με μαρτυρίες)...


Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του BBC στο εξωτερικό και προκάλεσε την κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης. Η Γερμανική Διοίκηση της Αθήνας επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές εντολές.

Του Γιώργου Ε. Μουργή
από το hitandrun

Fräulein Μέρκελ, έχεις τραγουδήσει το Ein Lied für Argyris ;

Ο μικρός Αργύρης Σφουντούρης βιώνει την κτηνώδη θηριωδία της σφαγής απο τις Γερμανικές δυνάμεις Κατοχής καταφέρνοντας να επιζήσει.

Στις 10 Ιουνίου του 1944 οι Γερμανοί εισβάλουν στο Δίστομο.

Μια ολόκληρη ναζιστική μεραρχία σε λιγότερο από δύο ώρες, δολοφονεί 218 κάτοικους του χωριού.

Γυναίκες, άντρες, γέροι και τα βρέφη του χωριού χάνουν τη ζωή τους, θύματα του δικού μας ολοκαυτώματος, ελέω διαταγής των φασιστικών δυνάμεων, σαν «Μέτρο Εξιλέωσης» όπως ανέφεραν, για την επίθεση που είχε δεχθεί νωρίτερα Γερμανικό στρατιωτικό απόσπασμα από αντάρτες στη περιοχή γύρω από το Δίστομο.

Η κτηνωδία της σφαγής των κάτοικων του είναι τα αντίποινα στις πληροφορίες που φτάνουν στη Γερμανική διοίκηση, για την αποκάλυψη της θέσης του στρατιωτικού αποσπάσματος τους, στους Έλληνες αντάρτες από Διστομίτες.

Ο μικρός Αργύρης Σφουντούρης σώζεται της γενοκτονίας αλλά χάνει τους γονείς του μαζί με άλλα 30 συγγενικά του πρόσωπα.

Το«τραγούδι»των αποζημιώσεων…

Η συγκινητική ιστορία της ζωής του και η πορεία της, αποτυπώνεται με την βοήθεια του σκηνοθέτη και δημιουργού του ελβετικής παραγωγής ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη»,Στεφάν Χάουπτ.

Η τυχαία συνάντηση των δυο ανδρών, με αφορμή μια παράσταση που σκηνοθετούσε ο Χάουπτ, τους φέρνει πίσω στο Δίστομο για να αναταράξουν παρέα τα επαιτειακά εορταζόμενα λιμνάζοντα νερά της ιστορικής μνήμης, με τα απόνερα να φτάνουν μέχρι και το γερμανικό κοινό που παρακολουθεί αποσβολωμένο τις πρώτες προβολές.

Το βιωματικό γίγνεσθαι του ΑργύρηΣφουντούρη ξεπερνάει την ίδια την αφήγηση του ολοκαυτώματος του Δίστομου, με τελικό στόχο να επικαιροποιήσει τον αγώνα που μοναδικά έδινε, στη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων.

Η Μαρία Κανελλοπούλου τον Μάη του 2015, μέλος της διακομματικής επιτροπής για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, στη συζήτηση που ακολούθησε τη δημοσιογραφική προβολή της ταινίας «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη», χαρακτηριστικά αναφέρει: «Ένα βλέμμα δεν υποκαθιστά ποτέ ένα αρχείο. Ένα βλέμμα μόνο μπορεί να σε κάνει να θέλεις να ανοίξεις όλα τα αρχεία αυτής της Γης για την αλήθεια»

Στη συγκλονιστική ιστορία τουΑργύρη Σφουντούρημε φόντο τα γεγονότα που στιγμάτισαν την Ελλάδα τα τελευταία 70 χρόνια, από τη γερμανική Κατοχή και τον Εμφύλιο μέχρι τη Μεταπολίτευση, «Το «Τραγούδι για τον Αργύρη»έρχεται να θυμίσει μια σοβαρή εκκρεμότητα που όσο περνούσαν τα χρόνια καταχωνιαζόταν από τη ζωντανή πολιτική σφαίρα στο διεθνές υποσυνείδητο.

Κάτι άβολο, όχι για τους Γερμανούς, επειδή αυτοί ξέρουν τι έκαναν στον πλανήτη και κατά ένα τρόπο φέρουν συλλογικές τύψεις.

Εμείς όμως ολιγωρήσαμε, επί μακρόν σιγήσαμε, εξαντληθήκαμε σε μνημόσυνα και αυτό ήταν μόνο. Υπήρξαν όμως και οι ακάματοι, γραφικοί ευτυχώς, αυτοί που δεν ξεχνούν και πάντα σώζουν την τιμή των όπλων» συνεχίζει η Μαρία Κανελλοπούλου.

Παραθέτοντας μια μικρή σύνοψη της πορείας του Αργυρή όπως τη βρίσκουμε σε πολλά δημοσιεύματα, ίδια διατυπωμένη, μας προκαλεί απορία γιατί αυτή η ιστορία που ξεκινάει από το τρόπο που επέζησε ο ίδιος μέχρι και τις πολεμικές αποζημιώσεις που διεκδίκησε για λογαριασμό ολοκλήρου του Δίστομου, επιμελώς θάβεται από το επίσημο κράτος ή τις εκάστοτε κυβερνήσεις μέχρι σήμερα.


Η«αποζημίωση»του τραγουδιού…

«Ο μικρός Αργύρης , γλυτώνει από τύχη, καθώς περνά τα επόμενα χρόνια σε ορφανοτροφεία στην Αθήνα, μαζί με άλλα παιδιά θύματα του πολέμου.

Μία μέρα, εμφανίζεται μία αποστολή του Ερυθρού Σταυρού και διαλέγει κάποια παιδιά να κάνουν μια καινούρια αρχή σε άλλη χώρα.

Ο Αργύρης θέλει οπωσδήποτε να πάει μαζί τους.

Έτσι βρίσκεται στην Ελβετία, στο παιδικό χωριό Πεσταλότσι στο Τρόγκεν, όπου μεγαλώνει μακριά από την πατρίδα του αλλά και από τη δυστυχία που επικρατεί στην μεταπολεμική Ελλάδα.

Χρόνια αργότερα κάνει τη διδακτορική του διατριβή στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ΕΤΗ) στα Μαθηματικά και την Αστροφυσική.

Σύντομα αρχίζει να διδάσκει στα λύκεια της Ζυρίχης, μεταφράζει Έλληνες ποιητές στα γερμανικά, και για κάποια χρόνια εργάζεται ως βοηθός στην αναπτυξιακή βοήθεια του Ελβετικού Σώματος Βοήθειας για τα θύματα καταστροφών στη Σομαλία, το Νεπάλ και την Ινδονησία.

Όταν επιστρέφει στην Ευρώπη, πραγματοποιεί τακτικά ταξίδια μεταξύ Ελβετίας και Ελλάδας και η παραμονή στην παλιά του πατρίδα γίνεται κάθε φορά όλο και πιο μακροχρόνια».

Τρία χρόνια χρειάστηκαν για να ολοκληρώσει το ντοκιμαντέρ ο Στεφάν Χάουπτ.Ίσως οδυνηρά για τον Αργύρη Σφουντούρη, αφού χρειάστηκε να περάσει μέσα σε λίγους μήνες όλα όσα είχε ζήσει τα τελευταία 50 χρόνια.

Η αντιμετώπιση του θρήνου ενός μικροί παιδιού που σε ηλικία 4 ετών χάνει γονείς και συγγενείς στη ιστορική σφαγή του Δίστομου, αποτελεί το κομβικό σημείο της πορείας που χάραξε στον δρόμο της επιστήμης του αλλά και στη συνειδητοποίηση του ιστορικού χρέους που ανέλαβε στη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων.

Πάνω από 70 χρονιά έχουν περάσει από τη σφαγή που διέπραξαν οι ναζιστικές δυνάμεις Κατοχής στο Δίστομο. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας παραμένουν απαράγραφα στο συλλογικό ιστορικό υποσυνείδητο μας. Όσο κι αν οι Γερμανοί σήμερα επιδιώκουν τη βιολογική παραγραφή που θεωρητικά συντελείται με το πέρασμα του χρόνου.

Ηάσκηση αγωγής του Αργύρη Σφουντούρη ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων τον Νοέμβριο του 1995, είναι κομμάτι της συνολικής Ελληνικής διεκδίκησηςπου διατηρεί ταυτόχρονα ζωντανή την ηθική της ιστορικής μνήμης.

Εξάλλου το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων και οφειλών έπονται αυτής της ηθικής.Η απόφαση του Δίστομου μαζί με άλλες αποφάσεις έχουν τελεσίδικα και αμετάκλητατελειώσει, συνεπώς μπορούν να θεωρούνται εκτελεστές.


Η Γερμανία οφείλει ποσά για τις αποζημιώσεις αυτές, η οικονομική διεκδίκηση, δε, που έχει αναγνωρισθεί από τις διεθνείς συμβάσεις αποτελεί νομικό τετελεσμένο τουλάχιστον για να θυμούνται οι επόμενες γενιές τι έπραξαν οι προηγούμενες.

Για να μην επαναληφθούν παρόμοια και να διατηρηθεί στο ακέραιο η βιολογική μνήμη, κύτταρο που αποκλειστικά τρέφεται από τη συλλογική ιστορική μνήμη των λαών στον πολιτικό και κοινωνικό αγώνα ενάντια στην οδύνη του πολέμου.

Ο Αργύρης Σφουρντούρης στη διάρκεια εκείνης της συζήτησης ανέφερε: «Με την αλλαγή της κυβέρνησης τον Ιανουάριο, το θέμα των αποζημιώσεων έχει γίνει σχεδόν πρώτο θέμα στη Γερμανία, που μέχρι τώρα ήταν κυριολεκτικά τελευταίο. Τώρα έγινε επίσημο θέμα των διαπραγματεύσεων Ελλάδας και Γερμανίας κάτι το οποίο θα έπρεπε, εφόσον θα είχαμε ανεξάρτητες κυβερνήσεις, να έχει γίνει τα τελευταία 70 χρόνια».

  Ο σκηνοθέτης του «Ένα Τραγούδι για τον Αργύρη» επισημαίνει: «Το αίτημα των γερμανικών αποζημιώσεων είναι και δίκαιο και σωστό»

Σήμερα το Δίστομο για άλλη μια χρονιάαναβιώνει το χορό του μαρτυρίου, τη μαύρη μέρα της σφαγής του Ιούνη του 1944,σαν το συλλογικό υποκείμενο των παθών του λαού μας στη ναζιστική κατοχή. Όπως έγραψε ο ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ. «Μια από τις χειρότερες ωμότητες ολόκληρου του Πολέμου».

Ιστορική μνήμη στη λήθη των μνημονίων…

Αλήθειααφού η Ελλάδα έχει ζητήσει και κατά ένα τρόπο διεκδικήσει τις πολεμικές αποζημιώσεις, χρόνια πριν την οικονομική κρίση και ενώ επιπρόσθετα η Γερμανία οφείλει να ξεπληρώσει το εξαναγκαστικό δάνειο που έλαβε από τη χώρα μας στη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής, τι άλλαξε στη διατυπωμένη προγραμματική θέση που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ σαν κόμμα, πριν αναλάβει τη κυβερνητική εξουσία;

Τι απέγινε τελικά ηΔιακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπήδιεκδίκησης των γερμανικών οφειλών; (πολεμικών αποζημιώσεων, επανορθώσεων, αποπληρωμής του κατοχικού δανείου).

Γιατί ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπυλος δεν έχει τηρήσει την δέσμευσή του, στις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης περιόδου διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, με την οποία θα υπέγραφε, για να ενεργοποιηθεί η εκτέλεση της δικαστικής απόφασης, αποζημίωσης των συγγενών των θυμάτων του Δίστομου;

Ο Αργύρης Σφουρντούρης μπορεί να επέζησε από το δικό μας ολοκαύτωμα δυστυχώς όμως, μαζί με εμάς βιώνει το ηθικό ολοκαύτωμα της συνθηκολόγησης που συντελείται σε βάρος της ιστορικής μνήμης της προσδοκίας, της ελπίδας και της αξιοπρέπειας μας από τη σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Αφαιρώντας όχι μόνο το νόμιμο δικαίωμα των πολεμικών αποζημιώσεων άλλα και το ζωντανό κυριαρχικό δικαίωμα στο επίπεδο της Ιστορίας ακυρώνοντας δια της ενοχής σιωπής τους, αγώνες αντίστασης και πάλης που έδωσε ο λαός στο όνομα της ελευθερίας του.

Η παρακαταθήκη της θυσίας των πεσόντων στο Δίστομο, όπως και σε όλη τη χώρα από τη σκοτεινή κατοχική περίοδο μέχρι τις εξορίες και τη χούντα, όχι μόνο δεν εκχωρείται άλλα αποτελεί θύλακα δημοκρατικής αντίστασης, ανάχωμα στα σημερινά μνημόνια που επέβαλαν Μέρκελ, Σόιμπλε και η Ευρωπαϊκή παρέα των δανειστών, σηματοδοτώντας νέους αγώνες για λαϊκή κυριαρχία, εθνική ανεξαρτησία.

Να αποκτήσει ξανά νόημα το «τραγούδι για τον Αργύρη», το τραγούδι των νεκρών του Δίστομου, το διαχρονικά επίκαιρο τραγούδι της δικής μας «αντίστασης-ανάστασης».

Επίσκεψη στους εργάτες της πρωινής βάρδιας στο εργοστάσιο του Αλουμινίου έκανε η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα.




Οι εργάτες της μίλησαν για τις συνθήκες της δουλειάς τους και τα προβλήματά τους, της ζήτησαν την ιδρυτική διακήρυξη της Πλεύσης Ελευθερίας καθώς και περισσότερη ενημέρωση για τις επόμενες κινήσεις της ενώ δεν παρέλειψαν να εκφράσουν την αγωνία τους για το αύριο και το μέλλον των παιδιών τους.








Η Ζωή Κωνσταντοπούλου επισκέφθηκε, επίσης, το μαρτυρικό Δίστομο και το μνημείο των σφαγιασθέντων..

Ένοπλη ληστεία με λεία 300.000 ευρώ σημειώθηκε σε υποκατάστημα τράπεζας, στα Άσπρα Σπίτια Διστόμου. Οι δράστες, 3 άτομα με βαρύ όπλισμο και καλυμμένα πρόσωπα, πήραν μαζί τους και έναν όμηρο, τον ταμία της τράπεζας.

Ένοπλη ληστεία σε τράπεζα πραγματοποιήθηκε πριν από λίγη ώρα στο Δίστομο Βοιωτίας, ενώ σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες οι δράστες έχουν πάρει μαζί τους και ένα όμηρο. Σε εξέλιξη βρίσκεται μεγάλη επιχείρηση της αστυνομίας για τον εντοπισμό των δραστών, οι οποίοι διέφυγαν με ΙΧ το οποίο βρέθηκε λίγο αργότερα καμμένο. Στην επιχείρηση της αστυνομίας συμμετέχουν άντρες της Αντιτρομοκρατικής αφού τη ληστεία, σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, δεν αποκλείεται να έχουν πραγματοποιήσει άτομα που έχουν σχέση με την τρομοκρατία.