Ήλιος με δόντια
μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης
Κάθε Σάββατο στις 18:00 & Κυριακή στις 21:00
«Γυρνοκοπούσα σαν την άδικη κατάρα δεξιά κι αριστερά κι απ᾿ όπου περνούσα, τα κορίτσια που ήτανε συναγμένα γύρω από τα παιχνίδια τους βουβαίνονταν και µε κοιτούσανε µε µισό µάτι και τ᾽ αγόρια τρέχανε να φύγουνε. δε µου μιλούσε κανένα, διότι φοβούνταν τις µανάδες τους, που λέγανε ότι αποτελούσα τη δεύτερη μεγάλη ντροπή του Φρουρίου. Μετά τις παστρικές λογαριάζανε εµένα, γυναικωτό µε ανεβάζανε, ανώμαλο µε κατεβάζανε. σταυροκοπιόντουσαν στα παράθυρα και κλείνανε µε ορµή τα πατζούρια. μαζεύανε αλαφιασμένες και τα κουτσούβελά τους από το κατώφλι να µη µε δούνε κι εγώ δεν ήξερα από τέτοια τότε και απορούσα.»
«Έχω ένα προαίσθημα πως σήμερα θα πάει η ιστορία ως το τέλος, ναι, ναι…»
λέει και ξαναλέει ο απόκληρος Κωνσταντής· ή «Ιδιώνυμο» ή «η δεύτερη μεγάλη ντροπή του Φρουρίου», όπως τον ξέρανε στη γειτονιά, στη φτωχιά προκυμαία της Χίου.
Σήμερα, ο Κωνσταντής θα κατορθώσει να βάλει τη ζωή του σε σειρά, φτάνοντας σ’ αυτή τη μαύρη μέρα που αλλάξανε όλα κι έχασε τον μόνο άνθρωπο που τον αποδέχτηκε, όπως είναι. Σήμερα, μέσα απ’ τις μνήμες του Κωνσταντή θα αναβιώσουν μερικές από τις σημαντικότερες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σήμερα, θα ακουστεί για πρώτη φορά, η φωνή αυτού που αναγκάστηκε να σωπαίνει, για να μην προκαλεί τους «ευυπόληπτους και νοικοκυρεμένους».
Γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σε μια παράγκα μέσα στο Φρούριο της Χίου, ο Κωνσταντής παλεύει με τις μνήμες, τις πληγές και τα πάθη μιας ολόκληρης κοινωνίας που τον κατέκρινε για τη διαφορετικότητά του και τον περιθωριοποίησε.
Η παράσταση «Ήλιος με δόντια», βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη, θα αξιοποιήσει τον φρενήρη ρυθμό των σκέψεων του Κωνσταντή, για να μεταφέρει στη σκηνή, μέσω δύο ερμηνευτών, τη λησμονημένη ζωή ενός ανθρώπου που γεννήθηκε και έζησε στο περιθώριο της ιστορίας.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης
Δραματουργική επεξεργασία: Νεφέλη Μαϊστράλη
Σκηνικά- Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική επιμέλεια/ σύνθεση: Μιχάλης Λατουσάκης, Γιάννης Λατουσάκης
Βοηθός σκηνοθέτη: Αιμιλία Κεφαλά
Κίνηση: Πάνος Τοψίδης
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Γραφιστική επιμέλεια/trailer: Θωμάς Παλυβός
Παραγωγή: Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna – Σταμάτης Μουμουλίδης
Ακούγεται ο Δημήτρης Καραμπέτσης και ο Κώστας Φλωκατούλας.
μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης
Πρεμιέρα: Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2024
Κάθε Σάββατο στις 18:00 & Κυριακή στις 21:00
Προσφορά προπώλησης: 10€
"Γυρνοκοπούσα σαν την άδικη κατάρα δεξιά κι αριστερά κι απ᾿ όπου περνούσα, τα κορίτσια που ήτανε συναγμένα γύρω από τα παιχνίδια τους βουβαίνονταν και µε κοιτούσανε µε µισό µάτι και τ᾽ αγόρια τρέχανε να φύγουνε. δε µου μιλούσε κανένα, διότι φοβούνταν τις µανάδες τους, που λέγανε ότι αποτελούσα τη δεύτερη μεγάλη ντροπή του Φρουρίου. Μετά τις παστρικές λογαριάζανε εµένα, γυναικωτό µε ανεβάζανε, ανώμαλο µε κατεβάζανε. σταυροκοπιόντουσαν στα παράθυρα και κλείνανε µε ορµή τα πατζούρια. μαζεύανε αλαφιασμένες και τα κουτσούβελά τους από το κατώφλι να µη µε δούνε κι εγώ δεν ήξερα από τέτοια τότε και απορούσα.”
«Έχω ένα προαίσθημα πως σήμερα θα πάει η ιστορία ως το τέλος, ναι, ναι…»
λέει και ξαναλέει ο απόκληρος Κωνσταντής· ή «Ιδιώνυμο» ή «η δεύτερη μεγάλη ντροπή του Φρουρίου», όπως τον ξέρανε στη γειτονιά, στη φτωχιά προκυμαία της Χίου.
Σήμερα, ο Κωνσταντής θα κατορθώσει να βάλει τη ζωή του σε σειρά, φτάνοντας σ’ αυτή τη μαύρη μέρα που αλλάξανε όλα κι έχασε τον μόνο άνθρωπο που τον αποδέχτηκε, όπως είναι. Σήμερα, μέσα απ’ τις μνήμες του Κωνσταντή θα αναβιώσουν μερικές από τις σημαντικότερες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σήμερα, θα ακουστεί για πρώτη φορά, η φωνή αυτού που αναγκάστηκε να σωπαίνει, για να μην προκαλεί τους «ευυπόληπτους και νοικοκυρεμένους».
Γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σε μια παράγκα μέσα στο Φρούριο της Χίου, ο Κωνσταντής παλεύει με τις μνήμες, τις πληγές και τα πάθη μιας ολόκληρης κοινωνίας που τον κατέκρινε για τη διαφορετικότητά του και τον περιθωριοποίησε.
Η παράσταση «Ήλιος με δόντια», βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη, θα αξιοποιήσει τον φρενήρη ρυθμό των σκέψεων του Κωνσταντή, για να μεταφέρει στη σκηνή, μέσω δύο ερμηνευτών, τη λησμονημένη ζωή ενός ανθρώπου που γεννήθηκε και έζησε στο περιθώριο της ιστορίας.
Η ιστορία των Σκουριών επαναλαμβάνεται στο βόρειο Αιγαίο. Μια κυβέρνηση η οποία συνεπικουρούμενη από την δημοτική αρχή Χίουπροχωρά στο σχεδιασμό για τις εξορύξειςαντιμονίου στο βόρειο μέρος του νησιού.
Μια διαβούλευση για τα μάτια του κόσμου που απαξιώνει το ηχηρό «όχι» της τοπικής κοινωνίας. Μελέτες που δεν έχουν κατατεθεί, των οποίων τη χρηματοδότηση έχουν αναλάβει ενδιαφερόμενες εταιρείες εξόρυξης. Ένας διαγωνισμός φωτογραφικός. Μια δυσοίωνη εικόνα από το μέλλον εξαιτίας της οικολογικής καταστροφής που θα επιφέρει η «επένδυση» σε μια περιοχή μεγάλο μέρος της οποίας έχει χαρακτηριστεί Natura.
«Ξεσκίζουν τις σάρκες της χώρας. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε Μπουρούντι» λέει στο tvxs ο Χιώτης συγγραφέας και μέλος της Πρωτοβουλίας Ενάντια στις Εξορύξεις στη Βόρεια Χίο, Γιάννης Μακριδάκης, ο οποίος προσθέτει πως «Με νόμο που βγήκε τη δεκαετία του ΄80, η Χίος είναι ο μόνος τόπος που έχει κηρυχθεί ολόκληρη, δημόσιος μεταλλευτικός χώρος, χάρη στη σπουδαία γεωλογία της, που τη μελετούν σε όλο τον κόσμο. Έχουμε κάνει αίτημα στον καθηγητή τον κ. Ζούρο, να ονομαστεί γεωπάρκο της UNESCO για να προστατευτεί. Εδώ όμως δεν μας αφήνουν. Θα μπορούσε να έχει αειφόρο τουρισμό και ανάπτυξη και αντ’ αυτού την ξεσκίζουν και την κατατρώγουν».
ΒΟΡΕΙΑ ΧΙΟΣ – ΚΕΡΑΜΟΣ
Τι είναι το αντιμόνιο
Πρόκειται για ένα μετάλλευμα που εδώ και χρόνια έχει χαρακτηριστεί κρίσιμης σημασίας για όλη την Ευρώπη, αλλά και για τις ΗΠΑ, αφού, το πολυχρηστικό αυτό μέταλλο με εφαρμογές κυρίως στις νέες τεχνολογίες και στην πολεμική βιομηχανία παράγεται σε ποσοστό που ξεπερνά το 80% σε Κίνα και Ρωσία. Η προοπτική εφαρμογής του σε μπαταρίες νέας γενιάς (υγρού μετάλλου) αναμένεται να εκτοξεύσει επιπλέον την τιμή του που εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα είναι στα ύψη. Το tvxs είχε αναδείξει πως ο νέος αυτός χρυσός σχετίζεται και με την υπόθεση της ΛΑΡΚΟ.
Η μεταλλευτική ιστορία του Κεράμου στη Χίο ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα και διήρκεσε μέχρι και το 1908 με τις εργασίες να πραγματοποιούνται από εργάτες που έσκαβαν με τα χέρια. Ξεκίνησε ξανά το 1919, αλλά υπολειτουργούσε και μετά τον πόλεμο, τα μεταλλεία Κεράμου πέρασαν στον όμιλο Μποδοσάκη. Έκλεισαν όμως το 1954, όταν απορρίφθηκε η ένταξη της επιχείρησης στο Σχέδιο Μάρσαλ. Στην περιοχή υπάρχει επιτύμβια πλάκα με τα ονόματα όσων εργατών πέθαναν κυρίως από καρκίνο και πνευμονοκοκκίαση, μνημείο που κρατά ζωντανή την ιστορική μνήμη και την πληροφορία για την επικινδυνότητα του υλικού.
Σήμερα, η περιοχή είναι καταπράσινη και δέχεται επισκέπτες χάρη στα ιαματικά νερά και το δημοτικό υδροθεραπευτήριο. Στον χάρτη Natura βλέπουμε πως η Βόρεια Χίος προστατεύεται βάσει της Οδηγίας για τους Οικοτόπους και τα προστατευόμενα είδη όπως τα 45 είδη πτηνών.
«Μας αντιμετώπισαν όπως οι αποικιοκράτες τους ιθαγενείς»
Πριν λίγες μέρες, πραγματοποιήθηκε το δημοτικό συμβούλιο, με θέμα το πράσινο φως στην «επένδυση». Αν και η απόφαση έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα, οι κάτοικοι φρόντισαν να δώσουν ενεργά το παρόν, πλαισιωμένοι από επιστήμονες που εξηγούσαν τους λόγους για τους οποίους η εξόρυξη θα σημάνει τεράστια οικολογική καταστροφή για το νησί. Ο Γιάννης Μακριδάκης ήταν εκεί. Πριν αφηγηθεί τι έγινε στο δημοτικό συμβούλιο, μας εξηγεί πως ξεκίνησε η ιστορία.
«Τον περασμένο Ιούλιο στις 11 του μήνα, ήρθε στο νησί η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, με δύο – τρεις υπηρεσιακούς παράγοντες και τον γενικό διευθυντή του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, να μας ανακοινώσουν ότι θα κάνουν έναν διαγωνισμό για έρευνα και εξόρυξη του αντιμονίου στον Κέραμο στη Βόρεια Χίο.
Πολλοί πολίτες που αγωνιούμε παρευρεθήκαμε να ακούσουμε τι έχουν να πουν. Ακούσαμε υποσχέσεις ότι θα έρθουν όσες φορές χρειαστεί για να μας λύσουν τις απορίες κι ότι μόνο αν είναι σύμφωνη η τοπική κοινωνία θα γίνει η επένδυση. Μετά έφυγαν, κι έβγαλαν στον αέρα τον διαγωνισμό για τη σύμβαση.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες μας είπαν γενικολογίες. Οι πολιτικοί παράγοντες μας είπαν ότι θέλουν τη συναίνεση μας για να συνεχίσουν αλλά ουσιαστικά έστρωσαν τον δρόμο στον πρόεδρο συνδέσμου. Με τον τρόπο που οι αποικιοκράτες πάνε στους ιθαγενείς, μας είπαν πόσο καλά είναι τα μεταλλεία, πόσο περιβαλλοντικά φροντισμένα θα γίνουν όλα και δεν υπάρχει κίνδυνος. Ο κόσμος αντέδρασε, παρόλα αυτά η προπαγάνδα των καθεστωτικών ΜΜΕ πρόβαλε την παρουσία μας εκεί ως ενδιαφέρον.
Εμείς έπειτα ενδιαφερθήκαμε να δούμε τι είναι το αντιμόνιο, πως είναι ένα σύγχρονο ορυχείο απέναντι στην περιοχή της Σμύρνης.
Φτιάξαμε Επιτροπή Αγώνα, ενημερώσαμε τους κατοίκους και σήμερα έχουμε σε όλα τα χωριά λαϊκές συνελεύσεις. Έχουμε αποφάσεις συλλόγων και ΚΙΝΣΕΠ που αντιτίθενται στην εξόρυξη και ζητούν διακοπή των διαδικασιών. Υπάρχει συντονιστική επιτροπή στην πόλη της Χίου. Τα ψηφίσματα τα ανεβάζουμε και στη διαβούλευση.
Παρά το γεγονός ότι η τοπική κοινωνία είναι στην συντριπτική πλειοψηφία της στα κάγκελα, ο δήμαρχος και ο τοπικός αντιδήμαρχος είναι υπέρ του σχεδίου της κυβέρνησης»
Η ακούραστη έρευνα των κατοίκων του νησιού, απέδωσε καρπούς. Έχουν στα χέρια τους αποδείξεις για τα όσα υποστηρίζουν και επιστημονική τεκμηρίωση. Αυτά παρουσιάστηκαν και στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο. Ο Γ. Μακριδάκης λέει στο tvxs:
«Στο δημοτικό συμβούλιο υπήρξε μεγάλη διαμαρτυρία και διαβάστηκαν όλα τα ψηφίσματα από όλα τα χωριά. Μίλησαν τρεις πολίτες και τρεις προσκεκλημένοι επιστήμονες και επισήμαναν τους κινδύνους. Όταν ήρθε η ώρα να τοποθετηθούν οι δημοτικοί σύμβουλοι, ο δήμαρχος διέκοπτε ειρωνικά τους πάντες. Στο τέλος για λόγους που δεν κατάλαβα διέκοψαν την ψηφοφορία, μάλλον δεν έβγαιναν τα κουκιά.
Όλοι αιτούμασταν να εισηγηθεί ο δήμος διακοπή της διαδικασίας. Ο μόνος που δεν ήθελε ήταν ο δήμαρχος και δύο δημοτικοί σύμβουλοι της πλειοψηφίας. Οι υπόλοιποι της πλειοψηφίας δεν εκφράστηκαν. Μπορεί η απόφαση αυτή να είναι γνωμοδοτική, αφού ότι θέλει θα κάνει το υπουργείο, αλλά για μας είχε σημασία να μην υπερψηφιστεί γιατί μέχρι τις 15 Οκτωβρίου διαρκεί η δήθεν διαβούλευση για την υπογραφή της σύμβασης έρευνας και εξόρυξης. Μετά τις 15 Οκτώβρη θα πάνε στα επόμενα στάδια.
Βγάλανε διαγωνισμό για να κατατεθούν προσφορές από εταιρείες. Το περίεργο είναι, ότι γράφουν πως όποια εταιρεία πάρει τη δουλειά είναι υποχρεωτικό να συνεργαστεί με την Ροκφέλερ που έχει αναλάβει τους Μολάους Λακωνίας».
Οι κάτοικοι, μεταξύ άλλων, καλούν για άμεση εκδήλωση εναντίωσης στα σχέδια διάθεσης εκμετάλλευσης του μεταλλείου Κεράμου για εξόρυξη αντιμονίου.
Συλλογή υπογραφών ενάντια στις εξορύξεις αντιμονίου:
«Τα επιχειρήματα ότι θα φέρει ανάπτυξη στην περιοχή η επένδυση είναι ψευδή. Αυτός είναι ο μόνος βέβαιος δρόμος προς την εξαθλίωση. Η ομιλία μου στο δημοτικό συμβούλιο, ήταν πάνω στο δίκτυο ανθρώπινης ανάπτυξης. Οι επιστήμονες εξήγησαν ότι όλες οι χώρες που είναι στον πάτο έχουν ορυκτό πλούτο που τον έχουν εξορύξει πολυεθνικές. Τώρα αρχίζει να γίνεται γνωστό διεθνώς. Το επιχείρημα επίσης ότι θα φέρει δουλειά σε ντόπιους δεν ισχύει. Η διαφορές με τις Σκουριές είναι ότι εκεί υπήρχαν άνθρωποι με μεροκάματα. Εδώ στη Χίο, αν βγάλουν ανακοίνωση για εργάτες δεν θα πάει κανένας. Δεν υπάρχει ψυχή να δουλέψει στα χωριά και στην πόλη είναι μια κοινωνία ευκατάστατη.
Πριν δύο χρόνια, ήρθε μια εταιρεία από την Ξάνθη να κάνει σύμβαση να κλαδέψει δάση. Έφερε εργαζόμενους από Έβρο γιατί δεν βρήκε άνθρωπο. Θα πρέπει λοιπόν να φέρουν εργάτες να χτίσουν χωριά και όλα αυτά για το αντιμόνιο, που είναι στις 25.000 ο τόνος και σύμφωνα με αυτά που μας είπαν τον Ιούλιο για να είναι συμφέρουσα η επένδυση θα πρέπει να παράγει 10.000 τόνους μέταλλο το χρόνο. 250 εκ. είναι ψίχουλα για μια πολυεθνική. Όμως να σας πω και το άλλο, ολόκληρη η Τουρκία παράγει 6.000 τόνους το χρόνο, η Κίνα 40.000 τόνους.
Το παγκόσμιο απόθεμα μπορεί να υπάρχει για 24 ακόμα χρόνια άρα το 2050 δεν θα υπάρχει ίχνος αντιμονίου. Και μας λένε ότι τα 5 χωριά της Βόρειας Χίου με τα ιαματικά λουτρά, το παρθένο δάσος με τον εναλλακτικό τουρισμό θα σηκώσουν το βάρος του παγκόσμιου αντιμονίου! Στο δημοτικό συμβούλιο κάποιος είπε εύστοχα πως αφού είναι τόσο πολύτιμο το αντιμόνιο ας το κρατήσουμε να το βγάλουμε το 2050 να το έχουμε μόνο εμείς.
Για να παράξεις 10.000 τόνους μέταλλο σύμφωνα με τους υπολογισμούς, πρέπει να κάνεις εξόρυξη 60.000 κυβικών μέτρων νερού. Δεν μας λένε ούτε που θα τα αποθηκεύουν, ούτε που θα βρεθεί το νερό για την επεξεργασία. Εντωμεταξύ θα πρέπει να κάνουν τούνελ 3.5 χιλιάδων μέτρων κάθε χρόνο σε μια περιοχή NATURA.
Αν υπογραφεί η σύμβαση, θα μπει η περιοχή στον μεταλλευτικό νόμο που είναι χουντικός και τα δίνει όλα στην εξορυκτική εταιρία. Θα έχει δικαίωμα για απαλλοτριώσεις στο έδαφος. Οι κάτοικοι θα πρέπει να δέχονται τα πάντα. Αλλάζει το τοπίο. Θα γίνει μεταλλευτική περιοχή και θα πρέπει να οργανωθούμε για να προσβάλλουμε τις περιβαλλοντικές μελέτες, που είναι “Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει”. Οι ίδιες εταιρείες κάνουν τις μελέτες» λέει ο Γιάννης Μακριδάκης ο οποίος υπογραμμίζει και την ευθύνη της ΕΕ:
«Όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής που μετατρέπει την Ελλάδα σε αφρικανική χώρα και πουλάει τον ορυκτό πλούτο της, και παρεμβαίνει στη φύση είτε με ανεμογεννήτριες, είτε με φωτοβολταϊκά είτε με εξορύξεις. Ξεσκίζουν τις σάρκες της χώρας, αυτό συμβαίνει αν δεις τη μεγάλη εικόνα».
μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης
Πρεμιέρα: Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2024
Κάθε Σάββατο στις 18:00 & Κυριακή στις 21:00
Προσφορά προπώλησης: 10€
"Γυρνοκοπούσα σαν την άδικη κατάρα δεξιά κι αριστερά κι απ᾿ όπου περνούσα, τα κορίτσια που ήτανε συναγμένα γύρω από τα παιχνίδια τους βουβαίνονταν και µε κοιτούσανε µε µισό µάτι και τ᾽ αγόρια τρέχανε να φύγουνε. δε µου μιλούσε κανένα, διότι φοβούνταν τις µανάδες τους, που λέγανε ότι αποτελούσα τη δεύτερη μεγάλη ντροπή του Φρουρίου. Μετά τις παστρικές λογαριάζανε εµένα, γυναικωτό µε ανεβάζανε, ανώμαλο µε κατεβάζανε. σταυροκοπιόντουσαν στα παράθυρα και κλείνανε µε ορµή τα πατζούρια. μαζεύανε αλαφιασμένες και τα κουτσούβελά τους από το κατώφλι να µη µε δούνε κι εγώ δεν ήξερα από τέτοια τότε και απορούσα.”
«Έχω ένα προαίσθημα πως σήμερα θα πάει η ιστορία ως το τέλος, ναι, ναι…»
λέει και ξαναλέει ο απόκληρος Κωνσταντής· ή «Ιδιώνυμο» ή «η δεύτερη μεγάλη ντροπή του Φρουρίου», όπως τον ξέρανε στη γειτονιά, στη φτωχιά προκυμαία της Χίου.
Σήμερα, ο Κωνσταντής θα κατορθώσει να βάλει τη ζωή του σε σειρά, φτάνοντας σ’ αυτή τη μαύρη μέρα που αλλάξανε όλα κι έχασε τον μόνο άνθρωπο που τον αποδέχτηκε, όπως είναι. Σήμερα, μέσα απ’ τις μνήμες του Κωνσταντή θα αναβιώσουν μερικές από τις σημαντικότερες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σήμερα, θα ακουστεί για πρώτη φορά, η φωνή αυτού που αναγκάστηκε να σωπαίνει, για να μην προκαλεί τους «ευυπόληπτους και νοικοκυρεμένους».
Γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σε μια παράγκα μέσα στο Φρούριο της Χίου, ο Κωνσταντής παλεύει με τις μνήμες, τις πληγές και τα πάθη μιας ολόκληρης κοινωνίας που τον κατέκρινε για τη διαφορετικότητά του και τον περιθωριοποίησε.
Η παράσταση «Ήλιος με δόντια», βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη, θα αξιοποιήσει τον φρενήρη ρυθμό των σκέψεων του Κωνσταντή, για να μεταφέρει στη σκηνή, μέσω δύο ερμηνευτών, τη λησμονημένη ζωή ενός ανθρώπου που γεννήθηκε και έζησε στο περιθώριο της ιστορίας.
Παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, σε σκηνοθεσία
Μελίνας Σκούφου
Με την
Χριστίνα Λυκοτσέτα
Έπειτα από 8 συνεχή sold out την περασμένη άνοιξη και τη συγκινητική ανταπόκριση του κοινού, οι Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι επανέρχονται στο θέατρο Άβατον, από την Κυριακή 13 Οκτωβρίου για λίγες παραστάσεις.
Αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εγκατέλειψαν τον τόπο τους και ξεκίνησαν ένα ταξίδι προς το άγνωστο· κατευθύνθηκαν προς την Τουρκία, Κύπρο και Μέση Ανατολή. Μια άγνωστη πτυχή της Ιστορίας, η οποία έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι, αποτελεί την έμπνευση και συνθέτει έναν θεατρικό μονόλογο.
Επιζήσαντες αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράνομες αποδράσεις από το νησί, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στο μέτωπο, στα κινήματα, τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι άλλοι χάθηκαν στη διαδρομή.
Η παράσταση είναι βασισμένη στο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη "Συρματένιοι ξεσυρματένιοι· Όλοι" (εκδόσεις ΕΣΤΙΑ), στο οποίο καταγράφονται προσωπικές μαρτυρίες Χιωτών προσφύγων που έφευγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη, κλπ) μέσω Τουρκίας,κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944.
**Την περίοδο Μάρτιο – Μάιο 2019 καθώς και στον β κύκλο είχαμε την τιμή να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις μας, ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, καθώς και οι Κατερίνα Μάτσα και Σάββας Μιχαήλ και να ακολουθήσουν ξεχωριστές βραδιές συζήτησης με το κοινό.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα βίντεο με την Κατερίνα Μάτσα, Σάββα Μιχαήλ, την ηθοποιό Χριστίνα Λυκοτσέτα και τη σκηνοθέτη Μελίνα Σκούφου, οι οποίοι παρουσιάζουν την παράσταση
Οι εικόνες που περιγράφονται στις αφηγήσεις μοιάζουν πολύ με τις εικόνες που έχουμε από τους σημερινούς πρόσφυγες από τις τηλεοράσεις. Διαβάζοντας πρώτη φορά το βιβλίο με κέντρισε η άγνωστη αυτή πτυχή της Ιστορίας και η πάλη των ανθρώπων για την επιβίωση. Θαυμάζω τους ανθρώπους που ό,τι και να συμβαίνει καταφέρνουν να επιβιώσουν διατηρώντας ζωντανή τη σπίθα μέσα τους. Επέλεξα οι αφηγήσεις να συνθέσουν ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο αφηγείται μία μόνο ηθοποιός εναλλάσσοντας τα πρόσωπα. Στην προκειμένη, βρισκόμαστε στην δεκαετία του ’40, από τη Χίο στη Μέση Ανατολή. Όμως, στην πραγματικότητα, ο πρόσφυγας δεν έχει φύλο, δεν έχει ηλικία, δεν ανήκει σε μία συγκεκριμένη εποχή. (Μελίνα Σκούφου)
H Χριστίνα Λυκοτσέτα αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν το 2007 και από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το 2014. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής με τους Τάσο Μπαντή, Μιχαήλ Μαρμαρινό και Ανδρέα Μανωλικάκη (ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος στο ActorsStudio). Έχε συνεργαστεί στον κινηματογράφο με τον Τόνυ Λυκουρέση, στην τηλεόραση με την Πηγή Δημητρακοπούλου και στο θέατρο με τους Γ.Κουσκουλή, Δ.Δεγαίτη και Μελίνα Σκούφου. Επίσης, έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια θεάτρου στο ΚΕΘΕΑ ΝΟΣΤΟΣ.
Πρόκειται για μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, σε σκηνοθεσία της Μελίνας Σκούφου με την Χριστίνα Λυκοτσέτα με δραματοποιημένα αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944) βρέθηκαν αντιμέτωποι με την πείνα και το θανάτο που έπληξε το νησί, οι κάτοικοι του οποίου αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους ξεκινώντας ένα μακρύ ταξίδι με πολλούς κινδύνους. Πρώτος σταθμός τους η Τουρκία για να διοχετευθούν στη συνέχεια σε Κύπρο, Μέση Ανατολή, Συρία, Παλαιστίνη κ.λ.π. Αυτή η πτυχή της Ιστορίας, έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι» εμπνέοντας αυτόν τον θεατρικό μονόλογο σε μια περίοδο που η λήθη οδηγεί πολλούς Έλληνες να ξεχνούν ότι υπήρξαν στη θέση των προσφύγων αναγκαζόμενοι και εκείνοι κάποτε να εγκαταλείψουν τη χώρα τους καθώς δυο ήταν οι δρόμοι, όπως αναφέρεται και από Χιώτες εκείνης της εποχής: «ή το νεκροταφείο ή η βάρκα για την Τουρκία» και μετά από εκεί ποιος ξέρει για πού.
Όσοι επέζησαν αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράτολμες αποδράσεις από το νησί, τον φόβο των γερμανών, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, τα χίλια άτομα σε στρατόπεδο – καταυλισμό στο Πορτ Σαίντ , τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι από αυτούς χάθηκαν στη διαδρομή. Παρόμοιες σκηνές με αυτές που βιώνουν οι σημερινοί πρόσφυγες.
Σε ένα σκηνικό αποτελούμενα από προσωπικά αντικείμενα, από ενδύματα και φωτογραφίες μέχρι σκεύη κουζίνας, βιβλία και βαλίτσες, ανασυνθέτοντας επί σκηνής τον οικείοι χώρο ενός σπιτιού της νησιωτικής επαρχίας. Μια αφήγηση με νόημα, με δράση, με άποψη, με απόλυτη συμμετοχή κάθε εκφραστικού μέσου της ηθοποιού, Χριστίνας Λυκοτσέτα, που ενσαρκώνει πολλούς ρόλους, μπαίνει σε διάφορες ψυχολογίες και αποκτά άλλη χροιά η φωνή της, για να συνεπάρει τους θεατές σε αυτό το ταξίδι ζωής και σκέψης.
Η σκηνοθεσία της Μελίνας Σκούφου βασίστηκε πολύ στο σκηνικό περιβάλλον που δημιούργησε η Γεωργία Μπούρδα, στην εκπληκτική μουσική επιλογή του Αντρέα Σκούφου και βέβαια στη διδασκαλία της ηθοποιού που από την πρώτη στιγμή αιχμαλώτισε την προσοχή του θεατή και απευθύνθηκε ευθέως στο θυμικό του για να παρακινήσει την σκέψη του. « Όπως σωστά επισημαίνει η σκηνοθέτης, ο πρόσφυγας δεν έχει ούτε φύλο, ούτε ηλικία». Είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να επιβιώσει διασώζοντας ό,τι μπορεί από την οικογένειά του, από την αξιοπρέπειά του, ένας άνθρωπος που διατηρεί αναμμένη μέσα του τη σπίθα της ζωής.
TEXNES PLUS Από την Μυρτώ Παπαιωάννου
Στο θέατρο Άβατον, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ύστερα από την θερμή ανταπόκριση του κοινού, ανεβαίνουν και πάλι οι «Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι». Πρόκειται για μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, το οποίο γράφτηκε το 2006.
Ο συγγραφέας
Ο Γιάννης Μακριδάκης γεννήθηκε το 1971 στη Χίο και σπούδασε μαθηματικά και το 1997 ίδρυσε το Κέντρο Χιακών Μελετών με σκοπό την έρευνα, αρχειοθέτηση, μελέτη και διάδοση των τεκμηρίων της Χίου. Οργανώνει τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα του Κέντρου, επιμελείται τις εκδόσεις του και διευθύνει το τριμηνιαίο περιοδικό “Πελινναίο”.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα, ο οποίος εδώ συγκέντρωσε και κατέγραψε προσωπικές αφηγήσεις από πρόσφυγες της Χίου που εγκατέλειψαν τον τόπο τους και (δι)έφυγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη) μέσω Τουρκίας, κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944. Οι επιζήσαντες εξιστορούν στο βιβλίο αυτό τις συνθήκες πείνας κι εξαθλίωσης στη Χίο μετά την άφιξη των Γερμανών, τις απόπειρες απόδρασης από το νησί με βάρκες, τις περιπέτειες στη θάλασσα, την υποδοχή τους σε Τουρκία και Κύπρο, την ζωή στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Μέσης Ανατολής, τον εγκλεισμό τους στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και μέχρι και την απελευθέρωση και την επιστροφή –για κάποιους- στο νησί.
Το έργο
Το έργο μέσα από αυτές τις μαρτυρίες μας ταξιδεύει στα γεγονότα της περιόδου εκείνης με μια χρονολογική συνοχή, ξεκινώντας από την επίταξη της Χίου από τους Γερμανούς, την περίοδο της κατοχής. Η ζωή των κατοίκων εξαθλιωμένη, δεν τους μένει άλλη επιλογή παρά να φύγουν. Ξεκινούν οι προσφυγικές ροές από τη Χίο προς τα τουρκικά παράλια με απώτερο προορισμό τη Μέση Ανατολή. Πολλοί πρόσφυγες προωθούνται από την Αγγλία μέσω της Τουρκίας στην Κύπρο, που ήταν βρετανική αποικία, όπου και γίνεται μία διαλογή ανάμεσα σε «στρατεύσιμους» και «άμαχους».
Οι «στρατεύσιμοι» προωθούνται εν συνεχεία στην Αίγυπτο, στη Συρία, το Ιράκ, την Παλαιστίνη και αλλού για εκπαίδευση και οι «άμαχοι» οδηγούνται σε προσφυγικούς καταυλισμούς στην Παλαιστίνη, στο Σινά, στο Λίβανο, μέχρι και το Βελγικό Κονγκό και την Γκάνα. Το 1942 οι Βρετανοί αποφασίζουν να μεταφέρονται πλέον οι Έλληνες πρόσφυγες από τα Μικρασιατικά παράλια κατευθείαν στο Χαλέπι της Συρίας, διασχίζοντας με τρένα την Τουρκική ενδοχώρα. Στη Συρία πλέον θα γίνεται ο διαχωρισμός των προσφύγων σε «στρατεύσιμους» μη «στρατεύσιμους» και θα προωθούνται εν συνεχεία ανάλογα στους προορισμούς τους. Είναι αυτοί », αυτούς που αποκαλούνται στο έργο «συρματένιοι» και «ξεσυρματένιοι». Το 1943 ξεκινά η διαλογή των στρατολογημένων από τους Άγγλους Ιερολοχίτες, για να πολεμήσουν σε διάφορες μάχες. Το 1944 αποχωρούν οι Γερμανοί από τη Χίο, ωστόσο οι Χιώτες πρόσφυγες, οι «συρματένιοι» και οι «ξεσυρματένιοι», επιστρέφουν πίσω στον τόπο τους μέσα τα επόμενα δύο χρόνια.
Μέσα από τους μονολόγους που ερμηνεύει η Χριστίνα Λυκοτσέτα, οι αφηγήσεις παίρνουν σάρκα και οστά. Ενσαρκώνει διαδοχικά πολλούς ρόλους, ανδρών και γυναικών, μεγάλων και μικρών με πολύ πάθος και εκφραστικότητα, μεταδίδοντας και στους θεατές όλο το κλίμα της εποχής εκείνης μαζί με τα συναισθήματα του καθενός από τις ιστορίες. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα κατά την γνώμη μου το γεγονός ότι παρά την διάκριση της μιας ιστορίας από την άλλη, μέσω του φωτισμού, τη μουσικής και της διακριτικής αλλαγή ύφους από την ερμηνεύτρια, ωστόσο δίνονται στα πρόσωπα των προσφύγων μια συνέχεια, μια ομοιότητα στην υπόστασή τους. Η σκηνοθέτιδα Μελίνα Σκούφου αναδεικνύει με μεγάλη αμεσότητα αυτό το στοιχείο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή η συνέχεια στην δραματοποίηση των προσώπων αποτελεί τον σημαντικότερο συμβολισμό, καθώς ενώνει τις ιστορίες αλλά και τα προφίλ των προσφύγων, διαπιστώνοντας όλοι μας αυτή την τραγικότητα ακόμα βαθύτερα: ότι οι πρόσφυγες είναι παντού και πάντα ίδιοι, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, ηλικία και σύνορο.
Κατά τα άλλα πρόκειται για μια σκηνοθετική ματιά που επενδύει στην απλότητα, μέσα από την οποία το ανθρώπινο δράμα αποκαλύπτεται ωστόσο χωρίς επίκληση στο συναίσθημα και χωρίς διαθέσεις θυματοποίησης, επικεντρώνοντας στην κάθε ανθρώπινη ιστορία, όπως εκείνη βιώθηκε.
Τα σκηνικά της Γεωργίας Μπούρδα ήταν κατάλληλα με την ιστορική περίσταση, τα πιο βασικά και απαραίτητα αντικείμενα της εποχής, καθημερινής ως επί το πλείστον χρήσης, το ίδιο και τα κοστούμια, που αποτελούνταν από ρούχα εποχής τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο. Η μουσική από τον Ανδρέα Σκούφο ήταν εξίσου ταιριαστή με το κλίμα και την δραματικότητα της εποχής.
Πρόκειται για μια παράσταση που δημιουργεί προβληματισμούς ως προς το ζήτημα της προσφυγιάς, και της ατέρμονης διαιώνισής της μέσα στις εποχές. Είναι πραγματικά ανατριχιαστικό να ακούς και να έρχεσαι κοντά στις δραματικές ιστορίες των Χιωτών προσφύγων, όταν στις μέρες μας είναι η Χίος ένα από τα νησιά που υποδέχεται τους πρόσφυγες που συρρέουν στην Ελλάδα.
Το έργο αυτό αποτελεί μια ιδανική ευκαιρία για όσους δεν γνωρίζουν αυτή την πτυχή της ελληνικής ιστορίας, αλλά και για όσους θεωρούν πως γνωρίζουν, να ξανασκεφτούν κι ίσως να αναπλαισιώσουν τις σκέψεις τους για τις πανανθρώπινες αυτές οντότητες, τους πρόσφυγες. Επιπλέον, πέρα από τους ενήλικες θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να παρακολουθήσουν την παράσταση και μαθητές Λυκείου, καθώς πρόκειται για μια παράσταση καθόλου δυσνόητη για την ηλικία τους, που θα τους πρόσφερε αφορμή για προβληματισμούς και παραλληλισμούς.
Έπειτα από 8 συνεχή soldoutτην περασμένη άνοιξη και τη συγκινητική ανταπόκριση του κοινού, οι Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι επανέρχονται στο θέατρο Άβατον, από την Κυριακή 13 Οκτωβρίου για λίγες παραστάσεις.
Αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εγκατέλειψαν τον τόπο τους και ξεκίνησαν ένα ταξίδι προς το άγνωστο· κατευθύνθηκαν προς την Τουρκία, Κύπρο και Μέση Ανατολή. Μια άγνωστη πτυχή της Ιστορίας, η οποία έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι, αποτελεί την έμπνευση και συνθέτει έναν θεατρικό μονόλογο.
Επιζήσαντες αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράνομες αποδράσεις από το νησί, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στο μέτωπο, στα κινήματα, τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι άλλοι χάθηκαν στη διαδρομή.
Η παράσταση είναι βασισμένη στο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη "Συρματένιοι ξεσυρματένιοι· Όλοι" (εκδόσεις ΕΣΤΙΑ), στο οποίο καταγράφονται προσωπικές μαρτυρίες Χιωτών προσφύγων που έφευγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη, κλπ) μέσω Τουρκίας,κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944.
**Την περίοδο Μάρτιο – Μάιο 2019 είχαμε την τιμή να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις μας, ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, καθώς και οι Κατερίνα Μάτσα και Σάββας Μιχαήλ και να ακολουθήσουν ξεχωριστές βραδιές συζήτησης με το κοινό.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα βίντεο με την Κατερίνα Μάτσα, Σάββα Μιχαήλ, την ηθοποιό Χριστίνα Λυκοτσέτα και τη σκηνοθέτη Μελίνα Σκούφου, οι οποίοι παρουσιάζουν την παράσταση
Οι εικόνες που περιγράφονται στις αφηγήσεις μοιάζουν πολύ με τις εικόνες που έχουμε από τους σημερινούς πρόσφυγες από τις τηλεοράσεις. Διαβάζοντας πρώτη φορά το βιβλίο με κέντρισε η άγνωστη αυτή πτυχή της Ιστορίας και η πάλη των ανθρώπων για την επιβίωση. Θαυμάζω τους ανθρώπους που ό,τι και να συμβαίνει καταφέρνουν να επιβιώσουν διατηρώντας ζωντανή τη σπίθα μέσα τους. Επέλεξα οι αφηγήσεις να συνθέσουν ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο αφηγείται μία μόνο ηθοποιός εναλλάσσοντας τα πρόσωπα. Στην προκειμένη, βρισκόμαστε στην δεκαετία του ’40, από τη Χίο στη Μέση Ανατολή. Όμως, στην πραγματικότητα, ο πρόσφυγας δεν έχει φύλο, δεν έχει ηλικία, δεν ανήκει σε μία συγκεκριμένη εποχή. (Μελίνα Σκούφου)
HΧριστίνα Λυκοτσέτα αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν το 2007 και από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το 2014. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής με τους Τάσο Μπαντή, Μιχαήλ Μαρμαρινό και Ανδρέα Μανωλικάκη (ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος στο ActorsStudio). Έχε συνεργαστεί στον κινηματογράφο με τον Τόνυ Λυκουρέση, στην τηλεόραση με την Πηγή Δημητρακοπούλου και στο θέατρο με τους Γ.Κουσκουλή, Δ.Δεγαίτη και Μελίνα Σκούφου. Επίσης, έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια θεάτρου στο ΚΕΘΕΑ ΝΟΣΤΟΣ.
Παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, σε σκηνοθεσία
Μελίνας Σκούφου
Με την
Χριστίνα Λυκοτσέτα
Έπειτα από 8 συνεχή sold out την περασμένη άνοιξη και τη συγκινητική ανταπόκριση του κοινού, οι Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι επανέρχονται στο θέατρο Άβατον, από την Κυριακή 13 Οκτωβρίου για λίγες παραστάσεις.
Αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εγκατέλειψαν τον τόπο τους και ξεκίνησαν ένα ταξίδι προς το άγνωστο· κατευθύνθηκαν προς την Τουρκία, Κύπρο και Μέση Ανατολή. Μια άγνωστη πτυχή της Ιστορίας, η οποία έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι, αποτελεί την έμπνευση και συνθέτει έναν θεατρικό μονόλογο.
Επιζήσαντες αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράνομες αποδράσεις από το νησί, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στο μέτωπο, στα κινήματα, τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι άλλοι χάθηκαν στη διαδρομή.
Η παράσταση είναι βασισμένη στο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη "Συρματένιοι ξεσυρματένιοι· Όλοι" (εκδόσεις ΕΣΤΙΑ), στο οποίο καταγράφονται προσωπικές μαρτυρίες Χιωτών προσφύγων που έφευγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη, κλπ) μέσω Τουρκίας,κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944.
**Την περίοδο Μάρτιο – Μάιο 2019 είχαμε την τιμή να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις μας, ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, καθώς και οι Κατερίνα Μάτσα και Σάββας Μιχαήλ και να ακολουθήσουν ξεχωριστές βραδιές συζήτησης με το κοινό.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα βίντεο με την Κατερίνα Μάτσα, Σάββα Μιχαήλ, την ηθοποιό Χριστίνα Λυκοτσέτα και τη σκηνοθέτη Μελίνα Σκούφου, οι οποίοι παρουσιάζουν την παράσταση
Οι εικόνες που περιγράφονται στις αφηγήσεις μοιάζουν πολύ με τις εικόνες που έχουμε από τους σημερινούς πρόσφυγες από τις τηλεοράσεις. Διαβάζοντας πρώτη φορά το βιβλίο με κέντρισε η άγνωστη αυτή πτυχή της Ιστορίας και η πάλη των ανθρώπων για την επιβίωση. Θαυμάζω τους ανθρώπους που ό,τι και να συμβαίνει καταφέρνουν να επιβιώσουν διατηρώντας ζωντανή τη σπίθα μέσα τους. Επέλεξα οι αφηγήσεις να συνθέσουν ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο αφηγείται μία μόνο ηθοποιός εναλλάσσοντας τα πρόσωπα. Στην προκειμένη, βρισκόμαστε στην δεκαετία του ’40, από τη Χίο στη Μέση Ανατολή. Όμως, στην πραγματικότητα, ο πρόσφυγας δεν έχει φύλο, δεν έχει ηλικία, δεν ανήκει σε μία συγκεκριμένη εποχή. (Μελίνα Σκούφου)
H Χριστίνα Λυκοτσέτα αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν το 2007 και από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το 2014. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής με τους Τάσο Μπαντή, Μιχαήλ Μαρμαρινό και Ανδρέα Μανωλικάκη (ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος στο ActorsStudio). Έχε συνεργαστεί στον κινηματογράφο με τον Τόνυ Λυκουρέση, στην τηλεόραση με την Πηγή Δημητρακοπούλου και στο θέατρο με τους Γ.Κουσκουλή, Δ.Δεγαίτη και Μελίνα Σκούφου. Επίσης, έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια θεάτρου στο ΚΕΘΕΑ ΝΟΣΤΟΣ.
Παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, σε σκηνοθεσία
Μελίνα Σκούφου
Με την
Χριστίνα Λυκοτσέτα
Αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εγκατέλειψαν τον τόπο τους και ξεκίνησαν ένα ταξίδι προς το άγνωστο· κατευθύνθηκαν προς την Τουρκία, Κύπρο και Μέση Ανατολή. Μια άγνωστη πτυχή της Ιστορίας, η οποία έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι, αποτελεί την έμπνευση και συνθέτει έναν θεατρικό μονόλογο.
Επιζήσαντες αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράνομες αποδράσεις από το νησί, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στο μέτωπο, στα κινήματα, τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι άλλοι χάθηκαν στη διαδρομή.
Η παράσταση είναι βασισμένη στο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη "Συρματένιοι ξεσυρματένιοι· Όλοι" (εκδόσεις ΕΣΤΙΑ), στο οποίο καταγράφονται προσωπικές μαρτυρίες Χιωτών προσφύγων που έφευγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη, κλπ) μέσω Τουρκίας,κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944.
Η νέα μας καλλιτεχνική πρόταση έρχεται λίγα χρόνια μετά την συνεργασία της ηθοποιού και σκηνοθέτιδας στην παράσταση με τίτλο «Εβίβα!», που παρουσιάστηκε με επιτυχία επί δύο σεζόν (2014-2016) στο «Τρένο στο Ρουφ», όπου είχαν ξανά δραματοποιήσει προσωπικές αφηγήσεις από την εποχή της κατοχής και του πολέμου.
Σημείωμα σκηνοθέτη:
Οι εικόνες που περιγράφονται στις αφηγήσεις μοιάζουν πολύ με τις εικόνες που έχουμε από τους σημερινούς πρόσφυγες από τις τηλεοράσεις. Διαβάζοντας πρώτη φορά το βιβλίο με κέντρισε η άγνωστη αυτή πτυχή της Ιστορίας και η πάλη των ανθρώπων για την επιβίωση. Θαυμάζω τους ανθρώπους που ό,τι και να συμβαίνει καταφέρνουν να επιβιώσουν διατηρώντας ζωντανή την σπίθα μέσα τους. Επέλεξα οι αφηγήσεις να συνθέσουν ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο αφηγείται μία μόνο ηθοποιός εναλλάσσοντας τα πρόσωπα. Στην προκειμένη, βρισκόμαστε στην δεκαετία του ’40, από τη Χίο στη Μέση Ανατολή. Όμως, στην πραγματικότητα, ο πρόσφυγας δεν έχει φύλο, δεν έχει ηλικία, δεν ανήκει σε μία συγκεκριμένη εποχή. (Μελίνα Σκούφου)
H Χριστίνα Λυκοτσέτα αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν το 2007 και από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το 2014. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής με τους Τάσο Μπαντή, Μιχαήλ Μαρμαρινό και Ανδρέα Μανωλικάκη (ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος στο ActorsStudio). Έχε συνεργαστεί στον κινηματογράφο με τον Τόνυ Λυκουρέση, στην τηλεόραση με την Πηγή Δημητρακοπούλου και στο θέατρο με τους Γ.Κουσκουλή, Δ.Δεγαίτη και Μελίνα Σκούφου. Επίσης, έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια θεάτρου στο ΚΕΘΕΑ ΝΟΣΤΟΣ.
Την ώρα που έμπαινε το βαπόρι για το λιμάνι, λέει ο πιλότος, κράτει. Ήμουνα στο τιμόνι εγώ. Λέει, καπετάνιε θα κάνουμε κράτει για να περάσουνε τα πουλιά. Δισεκατομμύρια πουλιά, κοπάδια· σμήνη ολόκληρα. Σταμάτησε το βαπόρι και περάσανε από μπροστά μας. Μιλιούνια· χάθηκε ο ουρανός. Δέκα λεπτά περνούσανε. Οι γλάροι.
Ένας ναυτικός και μια πόρνη αφηγούνται ιστορίες από τις ζωές τους.
Η Αρκαδία Ψάλτη διασκευάζει και σκηνοθετεί την νουβέλα του Γιάννη Μακριδάκη, με τίτλο «Η πρώτη φλέβα», (Εκδόσεις Εστία) τοποθετώντας το έργο σε χώρους στους οποίους θα μπορούσαν να έχουν συμβεί και ακουστεί οι ιστορίες αυτές.
Η παράσταση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Cabaret, Hotel Lux, με μεγάλη επιτυχία, στο πλαίσια του ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΤΛΑΣ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά τον Ιούλιο του 2018 και επιστρέφει με έναν κύκλο παραστάσεων στον ίδιο χώρο αλλά και σε διαφορετικές περιοχές και χώρους της Αττικής .Στον Πειραιά, στο Μαρούσι και στην Κηφισιά.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Η Λόλα βρέθηκε να δουλεύει στην Ντάπια των Χανίων από τη δεκαετία του ’60 έως και τη δεκαετία του ’80. Ο Γιώργης ταξίδευε το ίδιο διάστημα από την Ιαπωνία μέχρι τη Βραζιλία και είχε περιστασιακές σχέσεις με πόρνες.
Οι δυο τους εξιστορούν φουρτούνες και απαγωγές, αρραβώνες και βαφτίσια, αυτοκτονίες και έρωτες με φόντο μια ολόκληρη εποχή, αλλά κυρίως την καθημερινότητα της ζωής στα βαπόρια, τα λιμάνια και τα «σπίτια».
Ημερολόγια σκέψεων και εναλλάξ αφηγήσεις δύο ανθρώπων που έζησαν παράλληλα σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη με μια σχέση και ένα σύνδεσμο ιερό, χωρίς να το γνωρίζουν.
Πως το σεξ γίνεται πανοπλία και όπλο ενάντια στην αγάπη; Τί μας κάνει να θάβουμε τις πιο βαθιές επιθυμίες μας τόσο βαθιά σαν να μην έχουν υπάρξει ποτέ; Πως παραδινόμαστε σε λειψή κι ανάπηρη ζωή νιώθοντας νικητές και δικαιωμένοι; Τί είναι αυτό που ενώνει τις ζωές μας και δεν το γνωρίζουμε; Πού είναι εκείνο το λιμάνι-άνθρωπος που αράζει η αγάπη;
Οι ιστορίες ταξιδεύουν τον θεατή, ο οποίος παρακολουθεί την παράσταση σε άμεση επαφή με τους ηθοποιούς αφού κινούνται ανάμεσα τους, πότε πάνω στον παγκόσμιο χάρτη και πότε πάνω στον άλλο, σε αυτόν τον εσωτερικό των δύο προσώπων.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Τα εν οίκω εν δήμο για πλιά θεράπεψή μας
Σε λαικές ταβέρνες,έχω ζήσει κάποιες φορές συγκινητικές, ανθρώπινα αυθεντικές στιγμές. Εκεί που είσαι ο ξένος και σε κοιτούν κλεφτά μα είναι όλο πάνω σου και ανταποκρίνονται ακούσια σε κάθε κίνηση και κάθε λόγο σου, φτιάχνεται σιγά σιγά με λίγο κρασί λίγο τσίπουρο κάτι τραγούδια,μια άκρως εξομολογητική συνθήκη που παρασύρει ακόμη και τα στρείδια να ανοίξουν έστω για μεζέ λίγο αέρα. Έχω ακούσει και έχω πει, παρασυρμένη απ΄ό,τι ακούω, πράγματα που μπορεί να μην τα έχω πει σε φίλους καλούς ή και ακόμη στον ίδιο μου τον εαυτό. Αυτό,που ακούς και ανοίγεις, θες να πεις, σε κατακλύζει αυτή η ανάγκη, κάτι να βγει από μέσα σου και να ανασάνεις, να το δεις μέσα από μάτια άλλα, και μέσα από του τώρα σου τα μάτια. Αυτό που την ώρα που το λές πλημμυρίζεις από συναισθήματα κουβάρι και εκτίθεσαι σε σένα πρώτα και εκπλήσσεσαι. Αυτή την άκρως ιαματική διαδικασία που ακόμη και ό ίδιος ο Χάρος στην ''Ερωφίλη'' του Χορτάτση δεν μπόρεσε να αντισταθεί ''Μ’ ὅλον ἐτοῦτο πεθυμῶ γιὰ πλιὰ θαράπεψή μου,ποιός εἶμαι νὰ σᾶς δηγηθῶ καὶ ποιά ’ναι ἡ μπόρεσή μου''
Όταν μου διάβασε την νουβέλα του ο Γιάννης Μακριδάκης, αυτή η συνθήκη ήρθε στο μυαλό μου.Ο ναυτικός και η πόρνη, ο Γιώργης και η Λόλα, ν΄αρχίζουν το αλισβερίσι της ρουτίνας τους, κάτι να θέλει να πάρει ο ένας κάτι να θέλει να δώσει ο άλλος και τούμπαλιν, ποτέ να μην ονοματίζεται αυτό, και όλο γύρω γύρω μες στα θολά νερά της μνήμης. Και κουβέντα στην κουβέντα, να σπρώχνει ο ένας τον άλλον στον βυθό.Και να αναδύονται από κει στο τέλος καθαροί, αθώοι και αναβαπτισμένοι. Έχοντας πια αυτό που είναι βάλσαμο για τις πληγές τους. Ωραία διαδρομή.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία :
Αρκαδία Ψάλτη
Ερμηνεύουν :
Δημήτρης Τσολάκης, Αρκαδία Ψάλτη
Ενδυματολογική-σκηνογραφική επιμέλεια :
Μάρθα Φωκά
Βοηθός Σκηνοθέτη :
Δέσποινα Γιαννούλη
Φωτογραφίες: Θάλεια Νουβάρου
Επικοινωνία: Μαρία Κωνσταντοπούλου
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη
Σκηνοθεσία: Μελίνα Σκούφου
Με την Χριστίνα Λυκοτσέτα
Προγραμματισμένη πρεμιέρα
Κυριακή 17 Μαρτίου 2019
και κάθε Κυριακή στις 19.00,
στο θέατρο ΑΒΑΤΟΝ
Αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εγκατέλειψαν τον τόπο τους και ξεκίνησαν ένα ταξίδι προς το άγνωστο· κατευθύνθηκαν προς την Τουρκία, Κύπρο και Μέση Ανατολή. Μια άγνωστη πτυχή της Ιστορίας, η οποία έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι, αποτελεί την έμπνευση και συνθέτει έναν θεατρικό μονόλογο.
Επιζήσαντες αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράνομες αποδράσεις από το νησί, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, στο μέτωπο, στα κινήματα, τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι άλλοι χάθηκαν στη διαδρομή.
Η παράσταση είναι βασισμένη στο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη "Συρματένιοι ξεσυρματένιοι· Όλοι" (εκδόσεις ΕΣΤΙΑ), στο οποίο καταγράφονται προσωπικές μαρτυρίες Χιωτών προσφύγων που έφευγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη, κλπ) μέσω Τουρκίας,κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944.
Η νέα μας καλλιτεχνική πρόταση έρχεται λίγα χρόνια μετά την συνεργασία της ηθοποιού και σκηνοθέτιδας στην παράσταση με τίτλο «Εβίβα!», που παρουσιάστηκε με επιτυχία επί δύο σεζόν (2014-2016) στο «Τρένο στο Ρουφ», όπου είχαν ξανά δραματοποιήσει προσωπικές αφηγήσεις από την εποχή της κατοχής και του πολέμου.
Σημείωμα σκηνοθέτη:
Οι εικόνες που περιγράφονται στις αφηγήσεις μοιάζουν πολύ με τις εικόνες που έχουμε από τους σημερινούς πρόσφυγες από τις τηλεοράσεις. Διαβάζοντας πρώτη φορά το βιβλίο με κέντρισε η άγνωστη αυτή πτυχή της Ιστορίας και η πάλη των ανθρώπων για την επιβίωση. Θαυμάζω τους ανθρώπους που ό,τι και να συμβαίνει καταφέρνουν να επιβιώσουν διατηρώντας ζωντανή την σπίθα μέσα τους. Επέλεξα οι αφηγήσεις να συνθέσουν ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο αφηγείται μία μόνο ηθοποιός εναλλάσσοντας τα πρόσωπα. Στην προκειμένη, βρισκόμαστε στην δεκαετία του ’40, από τη Χίο στη Μέση Ανατολή. Όμως, στην πραγματικότητα, ο πρόσφυγας δεν έχει φύλο, δεν έχει ηλικία, δεν ανήκει σε μία συγκεκριμένη εποχή. (Μελίνα Σκούφου)
H Χριστίνα Λυκοτσέτα αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν το 2007 και από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το 2014. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής με τους Τάσο Μπαντή, Μιχαήλ Μαρμαρινό και Ανδρέα Μανωλικάκη (ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος στο ActorsStudio). Έχε συνεργαστεί στον κινηματογράφο με τον Τόνυ Λυκουρέση, στην τηλεόραση με την Πηγή Δημητρακοπούλου και στο θέατρο με τους Γ.Κουσκουλή, Δ.Δεγαίτη και Μελίνα Σκούφου. Επίσης, έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια θεάτρου στο ΚΕΘΕΑ ΝΟΣΤΟΣ.
Προσφορά προπώλησης: 10€
ΘΕΑΤΡΟΜΑΝΙΑ
Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή
Πρόκειται για μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, σε σκηνοθεσία της Μελίνας Σκούφου με την Χριστίνα Λυκοτσέτα με δραματοποιημένα αποσπάσματα αφηγήσεων από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944) βρέθηκαν αντιμέτωποι με την πείνα και το θανάτο που έπληξε το νησί, οι κάτοικοι του οποίου αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους ξεκινώντας ένα μακρύ ταξίδι με πολλούς κινδύνους. Πρώτος σταθμός τους η Τουρκία για να διοχετευθούν στη συνέχεια σε Κύπρο, Μέση Ανατολή, Συρία, Παλαιστίνη κ.λ.π. Αυτή η πτυχή της Ιστορίας, έχει καταγραφεί από τον Γιάννη Μακριδάκη στο πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι» εμπνέοντας αυτόν τον θεατρικό μονόλογο σε μια περίοδο που η λήθη οδηγεί πολλούς Έλληνες να ξεχνούν ότι υπήρξαν στη θέση των προσφύγων αναγκαζόμενοι και εκείνοι κάποτε να εγκαταλείψουν τη χώρα τους καθώς δυο ήταν οι δρόμοι, όπως αναφέρεται και από Χιώτες εκείνης της εποχής: «ή το νεκροταφείο ή η βάρκα για την Τουρκία» και μετά από εκεί ποιος ξέρει για πού.
Όσοι επέζησαν αφηγούνται τις συνθήκες πείνας κι ανέχειας, τις νυχτερινές παράτολμες αποδράσεις από το νησί, τον φόβο των γερμανών, την μάχη με τα κύματα, τη ζωή στον στρατό της Μέσης Ανατολής, στους προσφυγικούς καταυλισμούς, τα χίλια άτομα σε στρατόπεδο – καταυλισμό στο Πορτ Σαίντ , τον εγκλεισμό στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και την απελευθέρωση. Κάποιοι από αυτούς χάθηκαν στη διαδρομή. Παρόμοιες σκηνές με αυτές που βιώνουν οι σημερινοί πρόσφυγες.
Σε ένα σκηνικό αποτελούμενα από προσωπικά αντικείμενα, από ενδύματα και φωτογραφίες μέχρι σκεύη κουζίνας, βιβλία και βαλίτσες, ανασυνθέτοντας επί σκηνής τον οικείοι χώρο ενός σπιτιού της νησιωτικής επαρχίας. Μια αφήγηση με νόημα, με δράση, με άποψη, με απόλυτη συμμετοχή κάθε εκφραστικού μέσου της ηθοποιού, Χριστίνας Λυκοτσέτα, που ενσαρκώνει πολλούς ρόλους, μπαίνει σε διάφορες ψυχολογίες και αποκτά άλλη χροιά η φωνή της, για να συνεπάρει τους θεατές σε αυτό το ταξίδι ζωής και σκέψης.
Η σκηνοθεσία της Μελίνας Σκούφου βασίστηκε πολύ στο σκηνικό περιβάλλον που δημιούργησε η Γεωργία Μπούρδα, στην εκπληκτική μουσική επιλογή του Αντρέα Σκούφου και βέβαια στη διδασκαλία της ηθοποιού που από την πρώτη στιγμή αιχμαλώτισε την προσοχή του θεατή και απευθύνθηκε ευθέως στο θυμικό του για να παρακινήσει την σκέψη του. « Όπως σωστά επισημαίνει η σκηνοθέτης, ο πρόσφυγας δεν έχει ούτε φύλο, ούτε ηλικία». Είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να επιβιώσει διασώζοντας ό,τι μπορεί από την οικογένειά του, από την αξιοπρέπειά του, ένας άνθρωπος που διατηρεί αναμμένη μέσα του τη σπίθα της ζωής.
TEXNES PLUS
Από την Μυρτώ Παπαιωάννου
Στο θέατρο Άβατον, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ύστερα από την θερμή ανταπόκριση του κοινού, ανεβαίνουν και πάλι οι «Συρματένιοι Ξεσυρματένιοι· Όλοι». Πρόκειται για μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη, το οποίο γράφτηκε το 2006.
Ο συγγραφέας
Ο Γιάννης Μακριδάκης γεννήθηκε το 1971 στη Χίο και σπούδασε μαθηματικά και το 1997 ίδρυσε το Κέντρο Χιακών Μελετών με σκοπό την έρευνα, αρχειοθέτηση, μελέτη και διάδοση των τεκμηρίων της Χίου. Οργανώνει τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα του Κέντρου, επιμελείται τις εκδόσεις του και διευθύνει το τριμηνιαίο περιοδικό “Πελινναίο”.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα, ο οποίος εδώ συγκέντρωσε και κατέγραψε προσωπικές αφηγήσεις από πρόσφυγες της Χίου που εγκατέλειψαν τον τόπο τους και (δι)έφυγαν με βάρκες από Χίο προς Μέση Ανατολή (Συρία, Κύπρο, Παλαιστίνη) μέσω Τουρκίας, κατά τη διάρκεια των ετών 1941-1944. Οι επιζήσαντες εξιστορούν στο βιβλίο αυτό τις συνθήκες πείνας κι εξαθλίωσης στη Χίο μετά την άφιξη των Γερμανών, τις απόπειρες απόδρασης από το νησί με βάρκες, τις περιπέτειες στη θάλασσα, την υποδοχή τους σε Τουρκία και Κύπρο, την ζωή στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Μέσης Ανατολής, τον εγκλεισμό τους στα «σύρματα», τον Ιερό Λόχο και μέχρι και την απελευθέρωση και την επιστροφή –για κάποιους- στο νησί.
Το έργο
Το έργο μέσα από αυτές τις μαρτυρίες μας ταξιδεύει στα γεγονότα της περιόδου εκείνης με μια χρονολογική συνοχή, ξεκινώντας από την επίταξη της Χίου από τους Γερμανούς, την περίοδο της κατοχής. Η ζωή των κατοίκων εξαθλιωμένη, δεν τους μένει άλλη επιλογή παρά να φύγουν. Ξεκινούν οι προσφυγικές ροές από τη Χίο προς τα τουρκικά παράλια με απώτερο προορισμό τη Μέση Ανατολή. Πολλοί πρόσφυγες προωθούνται από την Αγγλία μέσω της Τουρκίας στην Κύπρο, που ήταν βρετανική αποικία, όπου και γίνεται μία διαλογή ανάμεσα σε «στρατεύσιμους» και «άμαχους».
Οι «στρατεύσιμοι» προωθούνται εν συνεχεία στην Αίγυπτο, στη Συρία, το Ιράκ, την Παλαιστίνη και αλλού για εκπαίδευση και οι «άμαχοι» οδηγούνται σε προσφυγικούς καταυλισμούς στην Παλαιστίνη, στο Σινά, στο Λίβανο, μέχρι και το Βελγικό Κονγκό και την Γκάνα. Το 1942 οι Βρετανοί αποφασίζουν να μεταφέρονται πλέον οι Έλληνες πρόσφυγες από τα Μικρασιατικά παράλια κατευθείαν στο Χαλέπι της Συρίας, διασχίζοντας με τρένα την Τουρκική ενδοχώρα. Στη Συρία πλέον θα γίνεται ο διαχωρισμός των προσφύγων σε «στρατεύσιμους» μη «στρατεύσιμους» και θα προωθούνται εν συνεχεία ανάλογα στους προορισμούς τους. Είναι αυτοί », αυτούς που αποκαλούνται στο έργο «συρματένιοι» και «ξεσυρματένιοι». Το 1943 ξεκινά η διαλογή των στρατολογημένων από τους Άγγλους Ιερολοχίτες, για να πολεμήσουν σε διάφορες μάχες. Το 1944 αποχωρούν οι Γερμανοί από τη Χίο, ωστόσο οι Χιώτες πρόσφυγες, οι «συρματένιοι» και οι «ξεσυρματένιοι», επιστρέφουν πίσω στον τόπο τους μέσα τα επόμενα δύο χρόνια.
Μέσα από τους μονολόγους που ερμηνεύει η Χριστίνα Λυκοτσέτα, οι αφηγήσεις παίρνουν σάρκα και οστά. Ενσαρκώνει διαδοχικά πολλούς ρόλους, ανδρών και γυναικών, μεγάλων και μικρών με πολύ πάθος και εκφραστικότητα, μεταδίδοντας και στους θεατές όλο το κλίμα της εποχής εκείνης μαζί με τα συναισθήματα του καθενός από τις ιστορίες. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα κατά την γνώμη μου το γεγονός ότι παρά την διάκριση της μιας ιστορίας από την άλλη, μέσω του φωτισμού, τη μουσικής και της διακριτικής αλλαγή ύφους από την ερμηνεύτρια, ωστόσο δίνονται στα πρόσωπα των προσφύγων μια συνέχεια, μια ομοιότητα στην υπόστασή τους. Η σκηνοθέτιδα Μελίνα Σκούφου αναδεικνύει με μεγάλη αμεσότητα αυτό το στοιχείο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή η συνέχεια στην δραματοποίηση των προσώπων αποτελεί τον σημαντικότερο συμβολισμό, καθώς ενώνει τις ιστορίες αλλά και τα προφίλ των προσφύγων, διαπιστώνοντας όλοι μας αυτή την τραγικότητα ακόμα βαθύτερα: ότι οι πρόσφυγες είναι παντού και πάντα ίδιοι, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, ηλικία και σύνορο.
Κατά τα άλλα πρόκειται για μια σκηνοθετική ματιά που επενδύει στην απλότητα, μέσα από την οποία το ανθρώπινο δράμα αποκαλύπτεται ωστόσο χωρίς επίκληση στο συναίσθημα και χωρίς διαθέσεις θυματοποίησης, επικεντρώνοντας στην κάθε ανθρώπινη ιστορία, όπως εκείνη βιώθηκε.
Τα σκηνικά της Γεωργίας Μπούρδα ήταν κατάλληλα με την ιστορική περίσταση, τα πιο βασικά και απαραίτητα αντικείμενα της εποχής, καθημερινής ως επί το πλείστον χρήσης, το ίδιο και τα κοστούμια, που αποτελούνταν από ρούχα εποχής τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο. Η μουσική από τον Ανδρέα Σκούφο ήταν εξίσου ταιριαστή με το κλίμα και την δραματικότητα της εποχής.
Πρόκειται για μια παράσταση που δημιουργεί προβληματισμούς ως προς το ζήτημα της προσφυγιάς, και της ατέρμονης διαιώνισής της μέσα στις εποχές. Είναι πραγματικά ανατριχιαστικό να ακούς και να έρχεσαι κοντά στις δραματικές ιστορίες των Χιωτών προσφύγων, όταν στις μέρες μας είναι η Χίος ένα από τα νησιά που υποδέχεται τους πρόσφυγες που συρρέουν στην Ελλάδα.
Το έργο αυτό αποτελεί μια ιδανική ευκαιρία για όσους δεν γνωρίζουν αυτή την πτυχή της ελληνικής ιστορίας, αλλά και για όσους θεωρούν πως γνωρίζουν, να ξανασκεφτούν κι ίσως να αναπλαισιώσουν τις σκέψεις τους για τις πανανθρώπινες αυτές οντότητες, τους πρόσφυγες. Επιπλέον, πέρα από τους ενήλικες θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να παρακολουθήσουν την παράσταση και μαθητές Λυκείου, καθώς πρόκειται για μια παράσταση καθόλου δυσνόητη για την ηλικία τους, που θα τους πρόσφερε αφορμή για προβληματισμούς και παραλληλισμούς.