Η αρχαιολόγος Δρ. Αναστασία Κουμούση, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, εντόπισε τη μοναδική προσωπογραφία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου,  το οποίο χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα.

Η προσωπογραφία βρέθηκε στο Καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας, μόλις 15 χλμ από το Αίγιο.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού: «στην τοιχογραφία απεικονίζεται η μορφή ενός ώριμου άνδρα που φέρει αυτοκρατορικά "διάσημα" (πολυτελή λώρο πάνω από τον ανοιχτόχρωμο σάκκο, διάλιθο στέμμα) και κρατά σταυροφόρο σκήπτρο. Ο χρυσοκέντητος πορφυρός του μανδύας διακοσμείται με μετάλλια, στα οποία εγγράφονται δικέφαλοι αετοί με στέμμα ανάμεσα στις κεφαλές τους, διακριτικό των μελών της οικογένειας των Παλαιολόγων. Η παρουσία των δικέφαλων αετών στο ένδυμα της μορφής, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα insignia, αποτελούσαν ένα εικονογραφημένο μήνυμα που επέτρεπε στον θεατή να ταυτοποιήσει αδιαμφισβήτητα τον άντρα με αυτοκράτορα».

«Ο αυτοκράτορας που απεικονίζεται είναι ιστορικό πρόσωπο και ταυτίζεται με τον Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο, αδελφό των χορηγών της ανακαίνισης της Μονής, των δεσποτών Δημήτριο και Θωμά. Είναι η τελευταία χρονολογικά σωζόμενη προσωπογραφία αυτοκράτορα στη βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική και το μοναδικό πορτρέτο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, σύγχρονο με τη σύντομη βασιλεία του (6 Ιανουαρίου 1449-29 Μαΐου 1453). Ως πορτρέτο δεν είναι ιδεαλιστικό ή τυποποιημένο. Πρόκειται για αυθεντική προσωπογραφία, που αποδίδει με ακρίβεια τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα. Είναι μια μορφή γήινη, ένας ώριμος άντρας, με λεπτό πρόσωπο και εξατομικευμένα χαρακτηριστικά, που αποπνέει ηρεμία και ευγένεια.»

Στον Μυστρά απ' όπου πιθανότατα προερχόταν ο ζωγράφος που εικονογράφησε το δεύτερο στρώμα του Καθολικού, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είχε ζήσει πέντε χρόνια ως δεσπότης, πριν στεφθεί αυτοκράτορας. Το αυτοκρατορικό πορτραίτο συνδέεται με τη γνωστή από τις γραπτές πηγές γενναιόδωρη χορηγία των αδελφών του στη μονή, μετά τη λήξη του πρώτου μεταξύ τους εμφυλίου πολέμου (1449-1450), που επιτεύχθηκε με τη «διαιτησία» του Κωνσταντίνου, όπως αναφέρει ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης.

 

 

 

Κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών έργων στην περιοχή Unkapanı της Κωνσταντινούπολης, ανακαλύφθηκαν κτιριακά κατάλοιπα της βυζαντινής περιόδου, που χρονολογούνται στον 5ο αιώνα μ.Χ.

Τα βυζαντινά κατάλοιπα βρέθηκαν κοντά σε δρόμο, συγκεκριμένα στην οδό Fatih Unkapanı Ragıp Gümüşpala, όπου χιλιάδες οχήματα περνούν καθημερινά από το σημείο.

Ο Rahmi Asal, Διευθυντής των Αρχαιολογικών Μουσείων της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος διεξάγει μελέτες για τα κατάλοιπα που βρέθηκαν μόλις 120 εκατοστά κάτω από το έδαφος, δήλωσε: «Τα ερείπια βρέθηκαν στην περιοχή Unkapanı στην ιστορική ευρωπαϊκή χερσόνησο, στο πλαίσιο κατασκευαστικών έργων για την διαχείριση αποβλήτων και καναλιών ομβρίων υδάτων και έργων βελτίωσης της ροής. Ήταν μια έκπληξη και για εμάς. Αρχικά, εξετάσαμε σε ποιό κτήριο ανήκουν αυτά τα κατάλοιπα. Με βάση την εμφάνιση του κτηρίου, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα ήταν τα τείχη του Χρυσού Κέρατος (του Κεράτιου κόλπου) της βυζαντινής περιόδου. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουμε με ασφάλεια κατά 90%», δήλωσε χαρακτηριστικά.

 

Επισημαίνοντας ότι τα θεμέλια τους έχουν χτιστεί με λίθους και κουρασάνι, ο Asal είπε: «Είμαστε αντιμέτωποι με μια τοιχοποιία ύψους περίπου 6 μέτρων και πάχους 2 μέτρων. Το κατάλοιπο είναι στην πραγματικότητα ένας τύπος θωρακικού τοιχώματος. Τα θεμέλιά του κατασκευάστηκαν με γέμισμα λίθων και κουρασάνι στο κάτω μέρος. Πάνω από αυτό, διαμορφώθηκε η χαρακτηριστική γραμμή με τον διακεκομμένο λίθο».

Τονίζοντας ότι πρόκειται για χαρακτηριστικό βυζαντινό αρχιτεκτονικό ύφος, ο Asal συμπλήρωσε: «Το κατάλοιπο χτίστηκε πιθανότατα τον 5ο αιώνα μ.Χ. Εκτιμούμε ότι η συγκεκριμένη τοιχοποιία είναι περίπου 1500 ετών και αρκετά καλά διατηρημένη. Ως Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων Κωνσταντινούπολης παρακολουθούμε την εξέλιξη των κατασκευαστικών έργων στην περιοχή. Μέχρι αυτό το σημείο, δεν έχουμε συναντήσει σημαντικά ευρήματα. Αλλά όταν φτάσαμε εδώ, συναντήσαμε ακριβώς αυτό το κτηριακό κατάλοιπο που για εμάς, πρόκειται για ένα όμορφο κειμήλιο». είπε.

 

Αναφέροντας ότι θα συνεχίσουν να ανασκάπτουν το τείχος, ο Asal είπε: «Πήραμε την απόφαση να εκτελεστούν όλες οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης. Οι εργασίες έρευνας και τεκμηρίωσης για αυτό το κτηριακό κατάλοιπο θα ολοκληρωθούν».

 

Πηγή: Arkeofili