Δέρμα και αλκοόλ: Ποια ποτά βλάπτουν περισσότερο;

Η λιγότερο υγιεινή διατροφή που υιοθετούν οι περισσότεροι τις μέρες των εορτών, ο ανεπαρκής ύπνος, η μεγαλύτερη χρήση προϊόντων καπνού και η αύξηση του στρες λόγω των προετοιμασιών, αλλά και της ανάγκης για ολοκλήρωση των εκκρεμοτήτων μέχρι το τέλος του έτους, επηρεάζουν την υγεία και την ομορφιά της επιδερμίδας.

Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ είναι άλλος ένας παράγοντας που προκαλεί βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες βλάβες σε αυτήν. Η αποφυγή ή ο μετριασμός της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών, όπως και η επιλογή των λιγότερο επιβλαβών, μπορεί να προφυλάξει το δέρμα και να το διατηρήσει καθαρό, λαμπερό, χωρίς ρυτίδες και σημάδια.

«Είναι γεγονός ότι ο αριθμός των ενηλίκων που πίνουν τακτικά έχει μειωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πρόκειται για μια αλλαγή που συμβαδίζει με την ανάγκη για καλύτερη υγεία, που θα χαρίσει περισσότερα και ποιοτικότερα χρόνια ζωής. Από δερματολογικής απόψεως αυτή η αλλαγή είναι ωφέλιμη, αφού η κατανάλωση αλκοόλ επιταχύνει τη γήρανση του δέρματος, μέσω της αφυδάτωσης, της διατάραξης του ύπνου και της μείωσης του κολλαγόνου που προκαλεί. Πέραν των αισθητικών επιπτώσεων, έχει άμεσες επιπτώσεις στο ακνεϊκό και ψωριασικό δέρμα, αλλά και σε εκείνα με σμηγματορροϊκή δερματίτιδα», επισημαίνει ο Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

Η κατανάλωση ακόμα και δύο ποτών ημερησίως επηρεάζουν όλα τα κύτταρα και τις μεμβράνες του οργανισμού. Στο δέρμα μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα, κοκκίνισμα και μείωση της ελαστικότητάς του.

Πιο συγκεκριμένα, οι διουρητικές ιδιότητες του αλκοόλ στερούν υγρά από τον οργανισμό, προκαλώντας αφυδάτωση, η οποία εκδηλώνεται με ξηρότητα και μικρά σκασίματα. Το σώμα μαζί με την απώλεια υγρών χάνει, επίσης, βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Α, η οποία είναι γνωστή για τις αντιγηραντικές της ιδιότητες. Έτσι, το ξηρό δέρμα αποκτά γρηγορότερα ρυτίδες, χάνει την λάμψη και το υγιές χρώμα του και φαίνεται θαμπό και ταλαιπωρημένο.

Εκτός από την ξηροδερμία, η κατανάλωση αλκοόλ έχει επιπτώσεις στη διάρκεια και στην ποιότητα του ύπνου. Παρότι, όσοι πίνουν κοιμούνται ευκολότερα, είναι πιθανότερο ο ύπνος τους να μην είναι ήρεμος και συνεχόμενος. Ο κακής ποιότητας ύπνος είναι γνωστή αιτία δημιουργίας μαύρων κύκλων κάτω από τα μάτια, όπως και ωχρότερης και πιο θαμπής επιδερμίδας.

Τα οινοπνευματώδη ποτά μπορεί να αυξήσουν και την πιθανότητα εμφάνισης ερυθρότητας στο δέρμα, λόγω διαστολής των αιμοφόρων αγγείων από την απελευθέρωση ισταμινών, όπως και αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συμπτωμάτων ροδόχρους ακμής.

«Πρόκειται για μια συχνή, χρόνια, φλεγμονώδη δερματική πάθηση που προκαλεί ερυθρότητα, συχνότερα στα μάγουλα, τη μύτη, το πηγούνι και το μέτωπο, και σπανιότερα στο τριχωτό της κεφαλής, τα αφτιά, τον λαιμό και το στήθος. Μπορεί να εκδηλωθεί, επίσης, με φλύκταινες και σπυράκια, αλλά και ορατά αιμοφόρα αγγεία.

Για την ύφεση των συμπτωμάτων χρησιμοποιούνται αντιφλεγμονώδη φάρμακα, θεραπείες με λέιζερ και φωτοθεραπεία. Η τελευταία επιλέγεται περισσότερο τα τελευταία χρόνια, αφού είναι απολύτως ασφαλής και αποτελεσματική στη μείωση της ερυθρότητας και του ερεθισμού του δέρματος, χωρίς να προκαλεί τις παρενέργειες που ενδεχομένως να δώσουν τα από του στόματος φάρμακα», εξηγεί ο δρ Στάμου.

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει και σε εμφάνιση ψωρίασης, σμηγματορροϊκής δερματίτιδας, δισκοειδούς εκζέματος, να προκαλέσει πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος και ως εκ τούτου να αυξήσει τον κίνδυνο δερματικών λοιμώξεων, αλλά και καρκίνου του δέρματος. Εάν προκαλέσει βλάβη στο ήπαρ, μπορεί το δέρμα να γίνει πιο ωχρό, να εμφανιστούν  μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια, κνησμός και τηλαγγειεκτασία.

Ρόλο στις επιπτώσεις παίζει και το είδος του αλκοόλ που θα καταναλωθεί. Σύμφωνα με τον δρ Στάμου, καλό είναι να αποφεύγονται τα κρασιά, η μπύρα και τα κοκτέιλ εξαιτίας  της μεγάλης ποσότητας υδατανθράκων που περιέχουν, οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες φλεγμονής και ακμής. Αντιθέτως, τα λεγόμενα διαυγή ποτά, όπως η βότκα, η τεκίλα και το τζιν αποτελούν ασφαλέστερες επιλογές, αφού αποβάλλονται γρηγορότερα από το σώμα και έχουν λιγότερη ζάχαρη.

«Εδώ και μερικά χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους μη αλκοολούχα ποτά, τα οποία προτιμούνται από ολοένα και περισσότερα άτομα, αλλάζοντας τις τάσεις της εποχής. Η μεγάλη πλειονότητα, όμως, των ανθρώπων εξακολουθεί και πίνει μερικά αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα.

Για όσους θα ενδώσουν αυτές τις ημέρες στο αλκοόλ καλό είναι να γνωρίζουν ότι υπάρχουν τρόποι να μετριάσουν τις επιπτώσεις και να αναγεννήσουν το δέρμα τους. Πρωταρχικό στόχο θα πρέπει να αποτελεί η ενυδάτωση του οργανισμού και της επιδερμίδας. Γι’ αυτό για κάθε ποτό που καταναλώνεται θα πρέπει να λαμβάνεται και ένα ποτήρι νερό, το οποίο εκτός από την επαναφορά της υγρασίας βοηθά στη γρηγορότερη αποβολή του αλκοόλ, που για τον οργανισμό είναι μια τοξίνη.

Καθημερινά θα πρέπει να ακολουθείται η ρουτίνα περιποίησης του δέρματος με ενυδατικά προϊόντα. Αυτό θα προσφέρει ανακούφιση στο ξηρό δέρμα και θα ελέγξει την ένταση της έξαρσης ορισμένων δερματοπαθειών. Θα πρέπει να προτιμώνται τα προϊόντα που περιέχουν αντιοξειδωτικά.

Πρέπει να επισημανθεί, βέβαια, ότι η επαναφορά του δέρματος εξαρτάται και από την ηλικία, καθώς από αυτή εξαρτάται η ποσότητα κολλαγόνου που παράγει ο οργανισμός, όπως και από την ποσότητα του αλκοόλ που καταναλώνεται.

Μετά τις γιορτές η “αποτοξίνωση” θα δώσει την ευκαιρία στο δέρμα να αναγεννηθεί, ειδικά εάν συνδυαστεί με ξεκούραση, πλούσια σε βιταμίνες διατροφή και αισθητικές θεραπείες, όπως μεσοθεραπεία, microneedling, αυτόλογους αυξητικούς παράγοντες, κ.ά.», καταλήγει ο δρ Στάμου.

Επικίνδυνη κρίνεται από τους ειδικούς η κατανάλωση αλκοόλ το καλοκαίρι, αφού μπορεί να γίνει αιτία εμφάνισης δερματικών νόσων και επιδείνωσης των υφιστάμενων. Η δροσιστική μπίρα και το απολαυστικό κοκτέιλ ειδικά κάτω από τον ήλιο μπορεί να βλάψουν το δέρμα και όχι μόνο λόγω της αφυδάτωσης που προκαλεί το αλκοόλ. Η έρευνα έχει δείξει ότι ευθύνεται για ταχύτερη πρόκληση ηλιακών εγκαυμάτων, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης απειλητικών για τη ζωή καρκίνων του δέρματος, όπως το μελάνωμα.

«Είναι γνωστό ότι η υπεριώδης ακτινοβολία διαταράσσει την ομοιόσταση του δέρματος με πολλαπλούς μηχανισμούς. Οι επιπτώσεις δεν περιορίζονται απλώς σε ένα κοκκίνισμα του δέρματος, αλλά σε αυτές περιλαμβάνονται και τα ηλιακά εγκαύματα, η μείωση των αντιοξειδωτικών, η βλάβη του DNA και η εξασθένιση της ικανότητας του δέρματος να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις επιθέσεις που δέχεται.

Οι επιπτώσεις είναι ακόμα χειρότερες όταν πίνουμε αλκοόλ ενόσω εκτιθέμεθα στον ήλιο. Μελέτες δείχνουν ότι η επίδρασή του είναι επιβλαβής και δοσοεξαρτώμενη, γεγονός που καθιστά τη σοβαρότητα των ηλιακών εγκαυμάτων ακόμα πιο επικίνδυνη από εκείνη που προκύπτει όταν απέχουμε από το αλκοόλ», προειδοποιεί ο Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

Το αλκοόλ είναι μια τοξίνη σχεδόν χωρίς καμία θρεπτική αξία που προκαλεί πολλά προβλήματα στον οργανισμό. Επιδεινώνει τη λειτουργία του ήπατος, έχει αρνητική επίπτωση στο ανοσοποιητικό, προκαλεί ορμονικές διαταραχές, κυτταρικές βλάβες και προβλήματα ινσουλίνης, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα, την εμφάνιση και τη γήρανση του δέρματος.

Είναι, επίσης, διουρητικό και μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, έχοντας επιπτώσεις στα κύτταρα του δέρματος, το οποίο γίνεται ξηρό, θαμπό και εμφανίζει λεπτές γραμμές και ρυτίδες.

Αρκετά από τα ποτά που πίνουμε το καλοκαίρι έχουν συχνά και υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Το κρασί, τη μπίρα και τα κοκτέιλ ο οργανισμός τα επεξεργάζεται όπως και την απλή ζάχαρη, αφού όλα την περιέχουν σε διαφορετικές ποσότητες. Η ζάχαρη προάγει τη φλεγμονή (αυξάνοντας την έκκριση ινσουλίνης, η οποία έχει αρνητική επίδραση στην ανισορροπία των ορμονών οδηγώντας σε δερματικά προβλήματα), καταστρέφει τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης και αδρανοποιεί τα φυσικά αντιοξειδωτικά του δέρματος.

Επιπλέον, το αλκοόλ διαταράσσει το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο φυσιολογικά συμβάλλει στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων όπως το έκζεμα.

Προβλήματα, όμως δεν προκαλεί μόνο η πόση αλκοόλ, αλλά και η προετοιμασία των κοκτέιλ κάτω από τον ήλιο! Οι μαργαρίτες με λάιμ ή τα bloody mary, μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία ορισμένων ανθρώπων και συγκεκριμένα φυτοφωτοδερματίτιδα.

«Πρόκειται για μια πάθηση που προκαλείται από φυτά που περιέχουν φωτοευαισθητοποιητικούς παράγοντες που ονομάζονται ψωραλένια. Αυτά βρίσκονται σε λαχανικά και φρούτα. Κάποια χρησιμοποιούνται για την παρασκευή κοκτέιλ, όπως για παράδειγμα τα εσπεριδοειδή (λεμόνι, πορτοκάλι, λάιμ) και το σέλινο. Όταν αυτά αγγίξουν το δέρμα ατόμων με προδιάθεση προκαλούν μια αντίδραση στο δέρμα που μοιάζει με ηλιακό έγκαυμα. Ενδεχομένως να παρουσιαστούν και φουσκάλες, εάν η έκθεση στις ακτίνες UVA είναι παρατεταμένη και η επαφή με τα ψωραλένια μεγαλύτερη», εξηγεί ο δρ Στάμου.

Φυσικά, το αλκοόλ δεν χρειάζεται να συνδυαστεί με τον ήλιο για να προκαλέσει προβλήματα στο δέρμα, ιδιαίτερα στα άτομα που κάνουν κατάχρηση. Τα ποσοστά αποδεικνύουν την έκταση του προβλήματος: έως και το 43% των ανδρών και το 33% των γυναικών εμφανίζουν δερματικές εκδηλώσεις όταν πίνουν περισσότερο από τις συστάσεις των ειδικών.

Ενδεικτικά, η κατάχρηση αλκοόλ προκαλεί:

Τελαγγειεκτασίες - Τα αραχνοειδή αγγειώματα είναι οι πιο συχνές τελαγγειεκτασίες που παρατηρούνται σε συνδυασμό με ηπατική νόσο.

Ερύθημα - Το κοκκίνισμα, ιδιαίτερα οξύ, εμφανίζεται παροδικά ως διάχυτο ερύθημα στο πρόσωπο, το λαιμό και το άνω τμήμα των χεριών των ατόμων που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ.

Κνησμό - Ο κνησμός είναι αποτέλεσμα της ύπαρξης ηπατοχολικής νόσου που αποδίδεται στο αλκοόλ και μπορεί να εμφανιστεί σε όλο το σώμα ή να είναι εντοπισμένος στις παλάμες και τα πέλματα.

Υπερμελάγχρωση - Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει μελαγχρωματικές αλλοιώσεις στο εκτιθέμενο στον ήλιο δέρμα λόγω της υπερβολικής παραγωγής μελανίνης, οι οποίες ωστόσο είναι αναστρέψιμες.

Κνίδωση - Κνίδωση λόγω πόσης αλκοόλ έχει αναφερθεί σε πολλές περιπτώσεις. Εντός 10 λεπτών μπορεί να αναπτυχθούν ερυθηματώδεις οιδηματώδεις πλάκες στο άνω μέρος του κορμού και στα άκρα. Είναι επίσης πιθανό να εμφανιστούν κνησμός και αναφυλαξία.

Αλλαγές στα μαλλιά - Η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ προκαλεί τριχόπτωση και αραίωση των μαλλιών μέσω τόσο της διατροφικής ανεπάρκειας όσο και των ορμονικών ανισορροπιών.

Δερματικές λοιμώξεις - Η συνήθεια φαίνεται να μεταβάλλει τις τοπικές άμυνες του δέρματος. Έχει παρατηρηθεί ότι όσοι κάνουν κατάχρηση αλκοόλ εμφανίζουν συχνότερα και μεγαλύτερης σοβαρότητας δερματικές λοιμώξεις, ιδίως από Staphylococcus aureus.

Ψωρίαση - Η κατάχρηση αλκοόλ έχει ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη και την επιδείνωση της ψωρίασης και τα στοιχεία που το επιβεβαιώνουν όλο και πληθαίνουν. Το αλκοόλ μπορεί επίσης να έχει κακή επίδραση στην επιτυχή θεραπεία της ψωρίασης, ενδεχομένως μέσω της μείωσης της αποτελεσματικότητας των αντιψωριασικών θεραπειών ή της μειωμένης θεραπευτικής συμμόρφωσης.

Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα - Τα στοιχεία δείχνουν ότι η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα εμφανίζεται δύο φορές συχνότερα σε άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Οι ασθενείς με ελλείψεις θρεπτικών συστατικών ή προχωρημένη ηπατική νόσο προσβάλλονται περισσότερο.

Ροδόχρου ακμή - Η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιδείνωσης αλλά και ανάπτυξης ροδόχρου ακμής. Η αυξημένη σοβαρότητα της νόσου έχει συνδεθεί με την κατανάλωση πολλών αλκοολούχων ποτών σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση αλκοόλ από 1 έως 4 γραμμάρια την ημέρα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου στις γυναίκες.

Καρκίνο του δέρματος - Η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τις πιθανότητες καρκίνου και ο κίνδυνος είναι εφ’ όρου ζωής. Μεταξύ των καρκίνων που προκαλεί περιλαμβάνεται και εκείνος του δέρματος, τόσο μη μελανώματος όσο και μελανώματος. Μια μελέτη ανέφερε ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει άμεσα την προστασία που προσφέρει το δέρμα μέσω της μείωσης της συγκέντρωσης των καροτενοειδών, μειώνοντας έτσι την ικανότητα του δέρματος να εξουδετερώνει τη βλάβη από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία. Η ίδια μελέτη ανέφερε επίσης ότι τα άτομα έχουν αυξημένο κίνδυνο ηλιακών εγκαυμάτων.

«Εάν εξαιρέσουμε όσους πίνουν αλκοόλ συστηματικά, οι οποίοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης δερματικών προβλημάτων ακόμα και όταν δεν εκτίθενται στον ήλιο, όσοι αρέσκονται να πίνουν αλκοολούχα ποτά στην παραλία θα πρέπει να το ξανασκεφτούν και να λάβουν τα μέτρα τους. Η κατανάλωση αλκοόλ κάτω από τον ήλιο απορυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλεί περισσότερες βλάβες σε κυτταρικό επίπεδο και αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Και δυστυχώς δεν χρειάζονται πολλά ποτά για να προκύψουν αυτές οι αρνητικές συνέπειες.

Οποιαδήποτε αλλαγή εμφανιστεί στο δέρμα, θα πρέπει να ελέγχεται από έμπειρο δερματολόγο, αφού η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας», καταλήγει ο δρ Στάμου.

Δυστυχώς, μεγάλος αριθμός τροχαίων ατυχημάτων οφείλεται σε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Στην Ευρώπη κατά μέσο όρο το 25% των οδηγών που εμπλέκονται σε θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα, έχει καταναλώσει αλκοόλ, αναφέρει η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία (ΕΙΕ). Σημειώνει ότι σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι Έλληνες οδηγοί αψηφούν τους κινδύνους και πιάνουν το τιμόνι έπειτα από κατανάλωση αλκοόλ χωρίς να το ξανασκεφτούν. Το 35% των Ελλήνων οδηγών απαντά ότι οδηγεί ακόμη κι αν έχει καταναλώσει οινόπνευμα, χωρίς να δίνει σημασία στις αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρει το αλκοόλ στον οργανισμό και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του, αλλά και τη ζωή άλλων συνανθρώπων του. «Αλκοόλ και οδήγηση δεν πάνε μαζί.

Πρόκειται για ένα συνδυασμό που σκοτώνει», τονίζει η ΕΙΕ, με αφορμή την έξοδο για το Πάσχα και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους οδηγούς, σημειώνοντας ότι το επιτρεπόμενο όριο αιθυλικής αλκοόλης στο αίμα μπορεί να ξεπεραστεί πολύ εύκολα με την κατανάλωση μικρής ποσότητας αλκοολούχων ποτών. Για παράδειγμα, 55 ml ουίσκι ή βότκα, 160 ml μαυροδάφνη ή 490 ml μπύρα είναι ικανά για να φτάσουν το νόμιμο όριο συγκέντρωσης αλκοόλης στο αίμα.





ΑΠΕ