του Βαγγέλη Τριάντη

Στη Δικαιοσύνη απέστειλε ο Δήμος Αθηναίων τις αγοραπωλησίες ακινήτων που ανήκουν στο Άσυλο Ανιάτων, της περιόδου 2019 – 2023. Συγκεκριμένα ο Δήμος Αθηναίων κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών προκειμένου να διερευνήσει τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων των τελευταίων πέντε ετών. Είναι η δεύτερη φορά που καταγγέλλεται ενώπιον της Δικαιοσύνης πιθανή κακοδιαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Ασύλου για την περίοδο 2019 – 2023, μετά και από μηνυτήρια αναφορά που είχε καταθέσει πριν από ένα και πλέον χρόνο, η πρώην νομική σύμβουλος του Ασύλου, δικηγόρος Σωτηρία Κουμπούλη και είχαν δημοσιεύσει οι Data Journalists.

Όλα αυτά και ενώ ήδη έχουν ασκηθεί από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών διώξεις σε οκτώ μέλη του ΔΣ του Ασύλου Ανιάτων σε βαθμό κακουργήματος για το αδίκημα της απιστίας για τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας έως το 2018, μετά από μηνυτήρια αναφορά του Δήμου Αθηναίων, επί δημαρχίας Γιώργου Καμίνη. Τι συμβαίνει λοιπόν με τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων; Οι Data Journalists παραθέτουν μία ακόμη έρευνα.

Η νέα εξέλιξη

Το Άσυλο Ανιάτων είναι ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα που μετρά 130 χρόνια ζωής. Συστήθηκε το 1893 και αποτελεί ένα από τα παλαιότερα φιλανθρωπικά σωματεία της χώρας που μέχρι και σήμερα έχει παράσχει βοήθεια σε χιλιάδες συνανθρώπους μας ενώ εποπτεύεται από το Δήμο Αθηναίων. Διαθέτει τεράστια ακίνητη περιουσία -ξεπερνά τα 826 ακίνητα-, η οποία του κληροδοτήθηκε από ευαισθητοποιημένους πολίτες.

Η νέα μηνυτήρια αναφορά του Δήμου Αθηναίων κατατέθηκε ενώπιον της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών στις 3 Απριλίου του 2024. Αυτό ανέφερε κατά την 22η συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Ισότητας του Δήμου Αθηναίων, Μαρία Στρατηγάκη μετά από ερώτηση της Δημοτική Συμβούλου με την παράταξη Ανοιχτή Πόλη του Δήμου Αθηναίων, Δέσποινα Αλεβιζάκη. Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων, στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών διαβιβάστηκε ένας ογκώδης φάκελος με πολλά στοιχεία σχετικά με τις αγοραπωλησίες ακινήτων της περιόδου 2019 – 2023. Οι καταγγελίες διαβιβάστηκαν από τον Δήμο Αθηναίων και ενώπιον της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ), ενώ παράλληλα η κα Στρατηγάκη ανέφερε και κάτι ακόμη: Την πιθανότητα προσφυγής του Δήμου Αθηναίων ενώπιον της Δικαιοσύνης με αίτημα την αντικατάσταση της διοίκησης του Ασύλου Ανιάτων. Όπως είχε κάνει ο Δήμος Αθηναίων και παλαιότερα με τη διοίκηση του Γηροκομείου Αθηνών, όπου και πάλι είχαν ανακύψει ζητήματα κακοδιαχείρισης της ακίνητης περιουσίας για τα οποία επιλήφθηκε η Δικαιοσύνη.

Η 40σελιδη αναφορά

Για την ίδια περίοδο, δηλαδή από το 2019 έως το 2023, είχε καταθέσει μηνυτήρια αναφορά ενώπιον της Δικαιοσύνης και η πρώην νομική σύμβουλος του Ασύλου Ανιάτων, η δικηγόρος Σωτηρία Κουμπούλη. Οι Data Journalists είχαν παραθέσει το Μάρτιο του 2023 αναλυτικό ρεπορτάζ σχετικά με τις καταγγελίες της δικηγόρου και ενώ ήδη είχε ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών.

Στη μηνυτήρια αναφορά των 40 σελίδων γινόταν λόγος για κακοδιαχείριση της ακίνητης περιουσίας του ασύλου, με ενδεχόμενη τέλεση του αδικήματος της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος. Όπως αναφερόταν στη μηνυτήρια αναφορά, ακόμη και σήμερα η περιουσία του παραμένει «αχαρτογράφητη», καθώς εντοπίστηκαν 25 «αδήλωτα» ακίνητα ενώ σε πολλά νησιά δεν έχουν βρεθεί τα κληροδοτηθέντα ακίνητα και πολλές κληρονομιές δεν έχουν ακόμη «ανοιχτεί».

Σύμφωνα με όσα κατήγγειλε η δικηγόρος, όλα ξεκίνησαν το 2012. Μέχρι και τότε το Άσυλο Ανιάτων απαγορευόταν βάσει του καταστατικού του να εκποιεί περιουσιακά του στοιχεία προκειμένου να εξυπηρετεί τις ανάγκες του. Στις 14 Δεκεμβρίου του 2012 κατά την Έκτακτη Γενική Συνέλευση των Μελών του Ασύλου Ανιάτων αποφασίστηκε η τροποποίηση του άρθρου 3 του καταστατικού του. Συγκεκριμένα στο άρθρο 3 ως πόροι προστέθηκε το «τίμημα της εκποιήσεως περιουσιακών του στοιχείων».

Το ακίνητο και η αγορά από τον εφοπλιστή Προκοπίου

Η δικηγόρος κατήγγειλε μια σειρά από εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων του Ασύλου Ανιάτων σε τιμή πολύ μικρότερη από την αντικειμενική τους αξία. Ένα από αυτά αφορούσε σε εκποίηση ακινήτου του Ασύλου στο Ελληνικό που έγινε το 2021. Ως αγοράστρια του ακινήτου εμφανίζεται εταιρεία συμφερόντων του εφοπλιστή Προκοπίου.

Το τίμημα της πώλησης ανήλθε σε 5.170.000 ευρώ, ενώ η αντικειμενική του αξία ανέρχονταν σε 6.467.000 ευρώ. Εκτός από τη διαφορά μεταξύ της αξίας εκποίησης και της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, στη μηνυτήρια αναφορά γινόταν λόγος και για «άλλα σημεία προβληματικά στο εν λόγω συμβόλαιο που αξίζουν ποινικής διερεύνησης».

Ειδικότερα ο κ. Προκοπίου φέρεται να συμφώνησε στην αγορά της ψιλής κυριότητας στο συγκεκριμένο ακίνητο με προσύμφωνο συμβόλαιο που υπεγράφη στις 17 Ιουλίου του 2020. Την επικαρπία του ακινήτου την είχε διατηρήσει εν ζωή η δωρήτρια του Λήδα, χήρα του Παύλου Βαρδινογιάννη.

Τον Αύγουστο του 2021 το ΔΣ του Ασύλου Ανιάτων αποφάσισε την πώληση κυριότητας του συγκεκριμένου ακινήτου. Κατά τη συνεδρίαση φέρεται να τροποποιήθηκαν οι όροι του προσυμφώνου αγοραπωλησίας του 2020 «μόνο ως προς τη μεταβίβαση του δικαιώματος της πλήρους κυριότητας και όχι της ψιλής». Δηλαδή, «χωρίς να γίνεται αναφορά στο συμβόλαιο αγοραπωλησίας και σε αύξηση της αξίας του πωλούμενου ακινήτου, εξαιτίας της περιέλευσης πλέον στο άσυλο ανιάτων της πλήρους κυριότητας του ακινήτου λόγω του θανάτου της δωρήτριάς του», όπως καταγγέλλονταν.

Επιπλέον, το χρόνο που αποφασίστηκε η εκποίηση του ακινήτου δεν υπήρχαν οφειλές ή άμεσες οικονομικές ανάγκες από την πλευρά του Ασύλου.

Η αγοραπωλησία του ξενοδοχείου Πιγκάλ

Το Νοέμβριο του 2018 με απόφαση του ΔΣ πωλήθηκε το πρώην ξενοδοχείο Πιγκάλ στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου στο κέντρο της Αθήνας. Επρόκειτο για ακίνητο 251 τ.μ. με διώροφη οικοδομή το οποίο ανήκε κατά 50% στο Άσυλο Ανιάτων και κατά 50% σε ιδιώτη. Η αξία της πώλησης ανήλθε σε 185.000 ευρώ, ενώ η αντικειμενική του αξία άγγιζε τα 534.124 ευρώ. Η αγοράστρια εταιρεία λίγες μέρες μετά και συγκεκριμένα στις 30 Νοεμβρίου του 2018 μεταπώλησε το ακίνητο σε άλλη εταιρεία. Το τίμημα της συναλλαγής ανήλθε σε 218.000 ευρώ. Δηλαδή μέσα σε λίγες μόλις ημέρες, το τίμημα της πώλησης αυξήθηκε κατά 33.000 ευρώ, κάτι που «επιρρώνει τις επιφυλάξεις του πραγματογνώμονα αναφορικά με την αναγκαιότητα εμπεριστατωμένου ελέγχου του τρόπο με τον οποίο προσδιορίστηκε η έκθεση εκτίμησης του ακινήτου», όπως αναφερόταν.
Επιπλέον, όπως αναφερόταν στη μηνυτήρια αναφορά, «ένα από τα βασικότερα προβλήματα στη διαχείριση των ακινήτων του Ασύλου Ανιάτων είναι ότι δεν υπάρχει γνώση του ποιος διαμένει στα ακίνητα του, δεν υπάρχει πλήρης καταγραφή τους και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να αξιοποιηθούν». Είναι χαρακτηριστικό ότι η σελίδα του ΑΑ δεν έχει ενημέρωση ως προς όλα τα υπό πώληση ή εκμίσθωση ακίνητα, ενώ με «την πάροδο του χρόνου τα εισοδήματα από μισθώσεις ακινήτων βαίνουν διαρκώς μειούμενα».

Κακοδιαχείριση έως το 2018

Την ίδια ώρα σημαντικές είναι οι εξελίξεις σε ότι αφορά τη δικογραφία που έχει σχηματιστεί από το 2019 σχετικά με την κακοδιαχείριση της περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων από το 2012 έως και το 2018. Στις 25 Φεβρουαρίου του 2019 ο Δήμος Αθηναίων, επί διοίκησης Γιώργου Καμίνη, διαβίβασε φάκελο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας. Ο φάκελος περιείχε, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο Τύπου της Δημοτικής Αρχής, μια σειρά από καταγγελίες περί «αδιαφανούς διαχείρισης της περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων» μέχρι και το 2018.

Η Εισαγγελία διέταξε την περίοδο εκείνη τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας. Το Νοέμβριο του 2020 ασκήθηκαν ποινικές διώξεις για το αδίκημα της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος σε οκτώ μέλη του ΔΣ του ασύλου. Στη συνέχεια, τον Φεβρουάριο του 2021, η δικογραφία διαβιβάστηκε σε ανακριτή προκειμένου να προχωρήσει σε περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης. Σύμφωνα με πληροφορίες των Data Journalists στα τέλη Απριλίου η δικογραφία διαβιβάστηκε ενώπιον Δικαστικού Συμβουλίου, με εισαγγελική πρόταση για τους κατηγορούμενους. Το Δικαστικό Συμβούλιο αναμένεται να αποφανθεί εάν θα υπάρξει παραπομπή ή όχι των κατηγορούμενων σε δίκη. Είναι μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, καθώς επί χρόνια οι έρευνες της Δικαιοσύνης, κινούνταν με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Μάλιστα τον Ιανουάριο του η δικηγόρος Σωτηρία Κουμπούλη είχε καταθέσει αναφορά ενώπιον του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στην οποία έκανε λόγο για «καθυστέρηση απονομής Δικαιοσύνης», καθώς ο ανακριτής που χειρίστηκε την υπόθεση δεν είχε προβεί σε καμία ανακριτική πράξη από το 2021 που είχε αναλάβει την υπόθεση.
Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση της περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων εγείρει σοβαρά ερωτήματα, για τα οποία θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις.

Πηγή: datajournalists.co.uk

Συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται για το δικαίωμα στη Στέγαση βρέθηκαν έξω από το ξενοδοχείο Wyndham Grand Athens όπου πραγματοποιείται το συνέδριο Real Estate Summit.

Όπως αναφερουν οι «Γειτονιές για το Δικαίωμα στη Στέγη»

«Eκπρόσωποι της κυβέρνησης, του υπερταμείου, της Τράπεζας της Ελλάδας, συλλόγων μεσιτών και στελέχη επενδυτικών εταιριών όπως η Prodea και η Noval Property συναντήθηκαν για να διαμορφώσουν την στρατηγική τους που – όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα του συνεδρίου – περιλαμβάνει εμπορικά πάρκα, νέες τουριστικές μονάδες, «εμβληματικές επενδύσεις», ΣΔΙΤ, «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας από την αγορά»

Οι «Γειτονιές για το δικαίωμα στη στέγη», τονίζουν επίσης ότι «απέναντι στα συμφέροντα και τις επιδιώξεις της κυβέρνησης και του διεθνούς και εγχώριου κεφαλαίου προτάσσουμε τον αγώνα ενάντια στην εμπορευματοποίηση και χρηματιστικοποίηση της κατοικίας. Η στέγη είναι κοινωνικό αγαθό, ας φροντίσουμε να μας βρουν μαζικά απέναντι τους!»

Γιώργος Καραγιάννης

H μία μετά την άλλη, οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου βάζουν στη... γωνία τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων. Για τις τοπικές -και κεντρικές- κυβερνήσεις, αυτό προβάλλει ως μια επείγουσα ανάγκη, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τα τρία τεράστια προβλήματα που προκάλεσαν το Airbnb και οι ανταγωνιστές του. Την οικιστική κρίση, καθώς έμειναν ελάχιστα αδιάθετα κτίρια προς ενοικίαση, και αυτά σε παράλογα υψηλές τιμές, την αλλοίωση των πληθυσμιακών χαρακτηριστικών στα ιστορικά κέντρα των πόλεων και τη φοροδιαφυγή.

«Αυτό δεν είναι τουρισμός, είναι εισβολή», έγραφαν τα πανό των περισσότερων από 2.000 διαδηλωτών στη Βαρκελώνη, που διαμαρτύρονταν για τις τεράστιες μάζες τουριστών που έφερναν τα διαμερίσματα από τα οποία εκδιώκονταν οι ενοικιαστές τους-μόνιμοι κάτοικοι, ώστε να μετατραπούν σε ενοικιαζόμενα στο Airbnb. Και όταν οι διαδηλώσεις στην πόλη κατέληξαν στη δημιουργία ομάδων οι οποίες βανδάλιζαν καταστήματα, τουριστικά λεωφορεία και επιχειρήσεις με συνθήματα «Ο τουρισμός σας, η φτώχεια των νέων», η τοπική κυβέρνηση έγινε η πρώτη στον κόσμο που πήρε σκληρά μέτρα κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το παράδειγμα με τον δικό τους τρόπο ακολουθούν εκατοντάδες πόλεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Αλλού η βραχυχρόνια εκμίσθωση απαγορεύεται, αλλού απαγορεύεται στο ιστορικό κέντρο, αλλού επιτρέπεται μόνο για μερικές ημέρες τον χρόνο, αλλού επιβάλλεται βαριά φορολογία, αλλού δίνονται φορολογικά κίνητρα στη μακροχρόνια μίσθωση. Το παράδειγμα αυτό ακολουθεί και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία, με προσεκτικά βήματα, βάζει κανόνες και περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς ήδη οι τοπικές κοινωνίες σε όλη τη χώρα αυτοοργανώνονται για να αντιμετωπίσουν μια οικιστική κρίση πριν εξελιχθεί σε τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα.

Μέτρα στην Ελλάδα

Με τα ενοίκια σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αττική να έχουν πάρει φωτιά, φαινόμενο που αποδίδεται στην προτίμηση των ιδιοκτητών να τα διαθέτουν για βραχυχρόνια μίσθωση που είναι πιο προσοδοφόρα (άρα μένουν λιγότερα αδιάθετα, τα οποία ακριβαίνουν λόγω ζήτησης), η κυβέρνηση επιχειρεί να ελέγξει το πρόβλημα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι «είναι μεγάλο πρόβλημα» οι τιμές των ενοικίων, υποσχόμενος εντατικοποίηση των παρεμβάσεων για τη στέγη σε ό,τι αφορά την επιδότηση ενοικίου, αλλά και προγράμματα όπως το «Σπίτι μου», που δίνει τη δυνατότητα χαμηλότοκου δανεισμού για απόκτηση πρώτης κατοικίας, ή τη δυνατότητα ανακαίνισης σπιτιών, ώστε να μπουν στην αγορά κλειστά διαμερίσματα. Ομως αυτό είναι το ένα σκέλος.

Στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του οικιστικού προβλήματος το οποίο έχει προκαλέσει η ανεξέλεγκτη άνοδος των τιμών των ενοικίων, ο πρωθυπουργός περιλαμβάνει τους «περιορισμούς που θα βάλουμε στο Airbnb». Η κυβέρνηση, με τα μέτρα τα οποία θα τεθούν σε ισχύ στις αρχές του επόμενου έτους, θα επιβάλλει ένα σαφές φορολογικό πλαίσιο για όσους μισθώνουν τα ακίνητά τους μέσα από πλατφόρμες τύπου Airbnb, εξισώνοντάς τους με τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και θα κυνηγήσει όσους φοροδιαφεύγουν νοικιάζοντας τα σπίτια τους σε τουρίστες... στα μουλωχτά.

Πέρα από αυτά, ωστόσο, το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει το ενδεχόμενο η δέσμη των μέτρων που αφορά τη βραχυχρόνια μίσθωση να ακολουθήσει το παράδειγμα των περισσότερων  ευρωπαϊκών χωρών που, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την «εισβολή», επιτρέπουν τη βραχυχρόνια μίσθωση για συγκεκριμένο αριθμό ημερών. Στην Ελλάδα εξετάζεται να ισχύει το μάξιμουμ των 90 ημερών για τα μεγάλα αστικά κέντρα και των 60 για νησιά και πόλεις κάτω των 10.000 κατοίκων. Το τελευταίο εξετάζεται καθώς παρατηρείται το φαινόμενο σε νησιά να παραιτούνται (!) οι αγροτικοί γιατροί, οι δάσκαλοι ή και αστυνομικοί που μετατίθενται εκεί, αφού δεν βρίσκουν κανένα διαθέσιμο σπίτι για ενοικίαση ή, αν βρίσκουν, το μίσθωμα είναι πολύ υψηλότερο από τον μισθό τους.

Ερευνα σε 1.800 οικοδεσπότες στην Ελλάδα αποκαλύπτει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έδωσαν στο 48% των ιδιοκτητών το απαραίτητο επιπλέον εισόδημα για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης και συντήρησης του ακινήτου τους, στο 52% να καλύψουν τα καθημερινά τους έξοδα και στο 70% να διατηρήσουν ένα οικογενειακό σπίτι που κληρονόμησαν

Ανεξάρτητα από το αν θα προχωρήσει αυτός ο περιορισμός στις μέρες μίσθωσης, αυτό που σίγουρα θα προχωρήσει είναι το αυστηρότερο νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο που εγκαινιάζει η χρήση στο καθεστώς λειτουργίας των βραχυχρόνιων μισθωμάτων, καθώς απώτερος στόχος του ΥΠΟΙΚ είναι είτε να οδηγείται κάποιος σε μακροχρόνια μίσθωση, είτε να γίνει ο κλάδος πιο επαγγελματικός και να μην υπάρχουν φαινόμενα ανταγωνισμού ανάμεσα σε επιχειρήσεις τουρισμού α’ κατηγορίας με β’ κατηγορίας.

Πλέον είναι πιθανό να εκλαμβάνεται ως βραχυχρόνια μίσθωση, για την οποία δημιουργείται νέος ΚΑΔ (υποχρεωτικός για όσους δραστηριοποιούνται σε αυτή), η μίσθωση για διάρκεια κάτω των 60 ημερών ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

Οσοι αναρτούν προς μίσθωση ή υπεκμίσθωση τρία ή περισσότερα ακίνητα θα καθίστανται επιχειρήσεις, ενώ τους επιβάλλεται ΦΠΑ, Τέλος Παρεπιδημούντων και Τέλος αντιμετώπισης συνεπειών της κλιματικής αλλαγής (αντί του φόρου διαμονής). Παράλληλα, θα ενταθούν οι έλεγχοι για φοροδιαφυγή ή παροχή επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων, ή μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης με βαρύτατα πρόστιμα για τους παραβάτες (50% των ακαθάριστων ετησίων εσόδων και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ).

Επιπρόσθετα, αλλάζει και η φορολογία και βάσει του Μητρώου φέτος καλούνται να πληρώσουν ΦΠΑ και Τέλος Παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση.

«Αντάρτικο» στις πολυκατοικίες

Ανεξάρτητα, πάντως, από τα μέτρα της κυβέρνησης για τη ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, παράγοντες της αγοράς του real estate αναφέρουν ότι ήδη οι χρήστες της πλατφόρμας βρίσκονται υπό πίεση, καθώς στις πολυκατοικίες έχει αρχίσει ένα ιδιότυπο «αντάρτικο». Λόγω των παραπόνων για όχληση των μόνιμων κατοίκων και επιβάρυνση των κοινόχρηστων χώρων από τη μετατροπή διαμερισμάτων σε Airbnb, αρκετές πολυκατοικίες έχουν αλλάξει τους κανονισμούς τους (με τους ιδιοκτήτες να εκμεταλλεύονται και σχετική δικαστική απόφαση που απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη όλων των ενοίκων για τέτοια χρήση ενός διαμερίσματος), απαγορεύοντας ρητά τη χρήση διαμερισμάτων της πολυκατοικίας ως τουριστικά καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Σε αυτό, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, έχουν οδηγήσει φαινόμενα που προκάλεσαν... πόλεμο σε πολυκατοικίες, από ολονύχτια πάρτυ των τουριστών, φωνές και θορύβους έως καταστροφές ή ρύπανση σε κοινόχρηστους χώρους, μέχρι και το ακραίο σενάριο να χρησιμοποιούνται διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ως... μετακινούμενοι οίκοι ανοχής για να ξεφεύγουν από το ραντάρ των αστυνομικών αρχών.

Γι’ αυτό τον λόγο, συμβολαιογράφοι έχουν πλέον έτοιμους... φασόν Κανονισμούς Πολυκατοικιών στους οποίους αναγράφεται ρητά ότι απαγορεύεται η βραχυχρόνια μίσθωση οποιουδήποτε διαμερίσματος, ώστε να ανταποκρίνονται στην αυξημένη ζήτηση από ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που προσφεύγουν ζητώντας ρύθμιση. Κάτι παρεμφερές συμβαίνει και στις νεόκτιστες πολυκατοικίες, τις οποίες οι κατασκευαστές παραδίδουν με… έτοιμους Κανονισμούς, εγγυώμενοι στους ιδιοκτήτες ότι δεν θα υπάρξει υποβάθμιση του ακινήτου και της ποιότητας ζωής των ενοίκων και της γύρω περιοχής με τουριστική όχληση.

Λισαβόνα

Νέα τάση

Παράλληλα, φαίνεται ότι ήδη λειτουργεί η πρόθεση της κυβέρνησης ώστε να γίνει η βραχυχρόνια μίσθωση περισσότερο επαγγελματική, καθώς εταιρείες real estate προχωρούν projects τα οποία αφορούν αποκλειστικά τη βραχυχρόνια μίσθωση καθόλου τυχαία... Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα πολυκατοικίας η οποία ανεγείρεται από εταιρεία real estate στο Γουδί, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση. Τα διαμερίσματα θα διατίθενται προς ενοικίαση για τους συγγενείς των ασθενών που νοσηλεύονται στα παρακείμενα νοσοκομεία (Λαϊκό, Παίδων).

Μιλάμε για την εκμετάλλευση μιας τάσης η οποία ήδη έχει αρχίσει να επικρατεί στις περιοχές όπου βρίσκονται δημόσια ή ιδιωτικά θεραπευτήρια. Λόγω της αναζήτησης από τους συγγενείς των ασθενών χώρων κοντά στα νοσοκομεία, όπου θα διαμένουν όσο οι δικοί τους άνθρωποι νοσηλεύονται (για όσους έρχονται από μακρινές περιοχές), σε αυτές τις περιοχές τα Airbnb είναι δημοφιλέστατα. Την τάση σπεύδουν να εκμεταλλευτούν οι εταιρείες real estate, με τρόπο οργανωμένο, με την ανέγερση ή εξαγορά ολόκληρων πολυκατοικιών, καθώς αποτελεί έναν προσοδοφόρο τρόπο εκμετάλλευσης των διαθέσιμων ακινήτων και της ζήτησης που υπάρχει, χωρίς να συνοδεύεται από τις συνήθεις αντιδράσεις των περίοικων για υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των γειτονιών τους και όχληση.

Ερήμωσε τη Βενετία

Πριν από τρεις δεκαετίες, η Βενετία είχε περισσότερους από 120.000 μόνιμους κατοίκους. Σήμερα, αυτοί έχουν περιοριστεί στους 51.000, εκ των οποίων μόνο οι 20.000 είναι «μόνιμοι Βενετσιάνοι» και όχι ξένοι που αγόρασαν σπίτια και μετακόμισαν εκεί... μέχρι νεωτέρας. Οι ιταλικές αρχές υπολογίζουν ότι ως το 2030 η Βενετία δεν θα έχει κανέναν -ούτε έναν!- μόνιμο κάτοικο. Θα συνεχίσει όμως να έχει περισσότερους από 20 εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο, έχοντας μετατραπεί από βιώσιμη πόλη σε θεματικό πάρκο.

Για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο του υπερτουρισμού, οι τοπικές αρχές δοκίμασαν διάφορες ιδέες. Απαγόρευσαν την πρόσβαση σε κρουαζιερόπλοια. Σκέφτηκαν να βάλουν εισιτήριο για την είσοδο τουριστών στην πόλη, 5 ευρώ το άτομο. Εβαλαν πρόστιμο 500 ευρώ για ηχορρύπανση από τα ροδάκια των βαλιτσών. Τίποτα δεν απέδωσε. Οι «legioni» (λεγεώνες), όπως αποκαλούν οι ντόπιοι τις ορδές των τουριστών, οδηγούν με σταθερό ρυθμό τους μόνιμους κατοίκους εκτός Βενετίας. Δεν έχουν άδικο: οι 51.000 κάτοικοι έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερους από 120.000 τουρίστες τη μέρα. Σε κάθε Βενετσιάνο, συμπεραίνει έρευνα, αντιστοιχούν 74 τουρίστες.

«Φταίει το Airbnb», λένε διαδηλωτές, οι οποίοι σημαδεύουν με αντιτουριστικά γκραφίτι τους γεμάτους υγρασία τοίχους των πιο πολυσύχναστων περιοχών της άλλοτε ρομαντικής και σήμερα πολύβουης πόλης. Οι κάτοικοι αναγκάζονται να μετακομίζουν αλλού, καθώς τα ενοίκια είναι πια δυσβάσταχτα -χρειάζονται τουλάχιστον 800 ευρώ για ένα δωμάτιο- όσο οι ιδιοκτήτες προτιμούν να τα διαθέσουν για την πιο προσοδοφόρα βραχυχρόνια μίσθωση ή να τα πουλήσουν σε πρόθυμους ξένους επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν ακίνητα που θα εκμεταλλευτούν ως τουριστικά καταλύματα για Airbnb.

Επισήμως, στη Βενετία υπάρχουν διαθέσιμα 140 δωμάτια ξενοδοχείων, 28 ενοικιαζόμενα δωμάτια και αντίστοιχα 5.917 διαμερίσματα και 1.557 δωμάτια διαθέσιμα για βραχυχρόνια μίσθωση. Τα περισσότερα είναι αδήλωτα. «Η Βενετία πεθαίνει. Ο δήμαρχος παραδίνεται. Θέλει η Βενετία να γίνει μια πόλη χωρίς κατοίκους», λέει ο Βενετσιάνος ακτιβιστής Μάρκο Μπαραβάλε. Ο οποίος θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει επίσης την πατρογονική του εστία. Αλλωστε, δεν υπάρχουν πια δουλειές εκεί. Μόνο τουρίστες...

Κορνουάλη

Διωγμός σε όλο τον κόσμο

Στη Βιέννη οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που τα διέθεταν για βραχυχρόνια μίσθωση μπορούν να το κάνουν πια μόνο για 90 μέρες τον χρόνο. Στο Παρίσι μπορεί κανείς να νοικιάσει την πρώτη του κατοικία έως 120 ημέρες, εκτός αν μετατρέψει το ακίνητό του σε επιχείρηση τουριστικών καταλυμάτων. Σε όλο τον κόσμο, από την Ιταλία ως τη Μαλαισία και τη Νέα Υόρκη, οι πόλεις πρώτα και οι κυβερνήσεις στη συνέχεια πατάνε πόδι. Το Airbnb βρίσκεται σε κρίση.

Η ιδέα που ξεκίνησε ως μια μορφή συνεργατικής οικονομίας αντιμετωπίζει έναν πολυμέτωπο πόλεμο φθοράς. Ηταν τα ξενοδοχεία, αρχικά, που αντιδρούσαν κάνοντας λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό, στη συνέχεια όμως το πράγμα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, αφού καταδείχθηκε ως ο κύριος υπαίτιος της δημιουργίας οικιστικής κρίσης, παραοικονομίας και αντικατάστασης πληθυσμών. Και ήταν η δυσαρέσκεια των κατοίκων μεγάλων πόλεων, όπως η Βαρκελώνη, το Παρίσι, η Νέα Υόρκη, το Αμστερνταμ, η Βενετία, η Ρώμη κ.ά. που οδήγησαν, εάν όχι σε ban, σε αυστηροποίηση της λειτουργίας του Airbnb.

Είναι ο εκμαυλισμός του μοντέλου συνύπαρξης τουρισμού και στέγασης, η όχληση στις γειτονιές, η έλλειψη διαθέσιμων οικημάτων για μακροχρόνια μίσθωση, η έκρηξη των τιμών και το μαύρο χρήμα που έφεραν αυτή την κοινωνική έκρηξη. Και κάνουν την Airbnb να αναζητά την αναπροσαρμογή της, εξετάζοντας την επέκτασή της και σε νέες υπηρεσίες, όπως της ενοικίασης... αυτοκινήτων.

Ιστορική στιγμή

Για τη βιομηχανία της φιλοξενίας αυτή η περίοδος σηματοδοτεί μια ιστορική στιγμή στην οποία θα κριθεί το μέλλον της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, που ήρθε σαν θύελλα στις ζωές μας. Το μεγάλο ερώτημα είναι το αν θα ακολουθηθεί το παράδειγμα της Βαρκελώνης, η οποία το 2021 έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που απαγόρευσε τις ενοικιάσεις δωματίων βραχείας διάρκειας, καθώς η πόλη των 1,6 εκατομμυρίων κατοίκων δέχεται κάθε χρόνο 21 εκατομμύρια τουρίστες που μένουν για λίγες μέρες σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Πλέον, οι ιδιοκτήτες των καταλυμάτων δεν επιτρέπεται να ενοικιάσουν δωμάτιο για λιγότερες από 31 μέρες, ενώ η πόλη έχει συστήσει ειδική ομάδα «Ράμπο» για τις παράνομες εκμισθώσεις. Παρόμοια συνταγή ακολουθεί και η Πάλμα στη Μαγιόρκα, ενώ και η Βαλένθια βρίσκεται στα δικαστήρια καθώς θέλει να απαγορεύσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στο ιστορικό της κέντρο. Στη Νέα Υόρκη οι ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων πρέπει να αποδεικνύουν ότι μένουν μαζί με τους φιλοξενούμενους στο ίδιο κατάλυμα και να δηλώνονται σε ειδική πλατφόρμα του δήμου. Απαγορεύσεις ισχύουν και σε άλλα μέρη του κόσμου, από το Μόντρεαλ του Καναδά ως το Πενάνγκ της Μαλαισίας και τη Σιγκαπούρη.

Εδιμβούργο

Σε άλλες πόλεις ακολουθείται άλλος δρόμος. Αυτός της ενοικίασης των καταλυμάτων Airbnb έως 90 ημέρες κατ’ έτος. Στη Χαβάη απαγορεύεται η ενοικίαση ακινήτου για λιγότερες από 90 μέρες στο Οάχου, ενώ στο Μέμφις όσοι νοικιάζουν με Airbnb θα πρέπει να κάνουν αίτηση και να πάρουν άδεια. Περιορισμούς έχουν επιβάλει και άλλες πόλεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από το Σίδνεϊ της Αυστραλίας ως το Εδιμβούργο της Σκωτίας και την Ιρλανδία.

Η Airbnb έχει οδηγηθεί σε μια πρωτοφανή πρώτη κρίση: «Οι δουλειές δεν πάνε καλά», παραδέχεται ο CEO της Airbnb Μπράιαν Τσέσκι στο Bloomberg. Ετσι, η εταιρεία αναγκάζεται σε πρώτη φάση -μετά το φαινόμενο Airbnbust στο οποίο οι οικοδεσπότες εξέφραζαν τους φόβους τους για «φούσκα» στην αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά τη συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους και την εφαρμογή προγράμματος πιστότητας από τον ανταγωνιστή της Airbnb, Vrbo- να ζητήσει από τους οικοδεσπότες να ρίξουν τις τιμές. Με αυτό τον τρόπο θα γίνει ξανά η βραχυχρόνια μίσθωση ανταγωνιστική απέναντι στα ξενοδοχεία, θεωρεί ο Τσέσκι.

Η πτώση των τιμών χωρίς εκπτώσεις στην εμπειρία, άλλωστε, είναι κάτι που ζητούν εδώ και καιρό οι επισκέπτες. Οι οικοδεσπότες, από την άλλη, δεν δείχνουν διατεθειμένοι να μειώσουν τις τιμές, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ανησυχούν για τα τελικά τους κέρδη και το ενδεχόμενο μείωσης των κρατήσεων ή εν μέσω επιβολής μέτρων από τις Αρχές.

Επιπλέον, η πλατφόρμα έχει να αντιμετωπίσει και ένα άλλο πρόβλημα: τους scammers. Εάν οι πελάτες γκρίνιαζαν για τη διαφάνεια στην τιμολόγηση -καθώς εφαρμόζονται συχνά κρυφές χρεώσεις ή εμφανίζονται παραπλανητικές τιμές σε σχέση με τη συνολική χρέωση-, μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι ψεύτικες καταχωρήσεις αγγελιών. Η πλατφόρμα έχει εισαγάγει ένα νέο σύστημα επαλήθευσης για τον εντοπισμό και την εξάλειψη των πλαστών αγγελιών, αυξάνοντας έτσι την αξιοπιστία τους, ενώ σχεδιάζονται ριζικές αλλαγές στην πλατφόρμα. Είναι, λέει ο Τσέσκι, αλλαγές σαν την ανακαίνιση και επιδιόρθωση ενός σπιτιού που έχει βαθιά και χρόνια προβλήματα.

Η νέα τάση οδηγεί τη βραχυχρόνια μίσθωση να γίνει πιο «επαγγελματική»: Εταιρείες real estate ανεγείρουν πολυκατοικίες αποκλειστικά για χρήση airbnb, όπως το κτίριο που χτίζεται στο Γουδή, με σκοπό να εξυπηρετεί συγγενείς ασθενών που νοσηλεύονται στα παρακείμενα νοσοκομεία

Πόσοι νοικιάζουν Airbnb στην Ελλάδα

Στη χώρα μας η Airbnb δεν βρίσκεται υπό διωγμό, αλλά η αγορά τίθεται επιτέλους υπό ρύθμιση από την κεντρική κυβέρνηση. Εν αναμονή τυχόν νέων αποφάσεων, η εταιρεία δημοσιεύει στοιχεία με τα οποία επιχειρεί να πείσει ότι ωφελεί την οικονομία. Από αυτά, που προέρχονται από έρευνα σε 1.800 οικοδεσπότες στην Ελλάδα, προκύπτει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έδωσαν στο 48% των Ελλήνων οικοδεσποτών το απαραίτητο επιπλέον εισόδημα για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασής τους και συντήρησης του ακινήτου τους, στο 52% να αντεπεξέλθουν στον πληθωρισμό και να καλύψουν τα καθημερινά τους έξοδα και στο 70% να διατηρήσουν ένα οικογενειακό σπίτι που κληρονόμησαν.

Το δείγμα είναι πολύ μικρό, πάντως, εάν σκεφτεί κανείς ότι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα). Εξ αυτών, 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα και 141.452 ακίνητα σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά μέχρι 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: AFP / Visual Hellas, Getty images / Ideal Image, 123 RF / Visual Helllas

Πηγή: protothema.gr

Παρέμβαση στα κεντρικά γραφείων της εταιρείας real estate Cerved Property Servises (CPS) στους Αμπελόκηπους έκανε την Πέμπτη 26/01 ο Ρουβίκωνας.

«Χρησιμοποιώντας τη ληστρική διάταξη, ως κομμάτι μιας αλυσίδας που τρομοκρατεί, εκβιάζει και στο τέλος ξεσπιτώνει ανθρώπους, διπλασιάζει τους τζίρους της κάθε χρόνο. Τρώει από μια πίτα 87 δισεκατομμυρίων ευρώ από ιδιωτικές οφειλές και 700 χιλιάδων ακινήτων υπό πλειστηριασμό, πολλά εκ των οποίων είναι κύριες και μοναδικές κατοικίες φτωχών ανθρώπων.
Η περαιτέρω εξαθλίωση και εκδίωξη ανθρώπων από τα σπίτια τους είναι το αντικείμενο της δουλειάς τους. Τρέφονται από αυτό, τρέφονται από εμάς. Στην ολομέτωπη επίθεση που δεχόμαστε βάζουμε ανάχωμα την αλληλεγγύη και τη δράση μας.

Η ΣΤΕΓΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΘΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟΥΜΕ
ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ» αναφέρει στην ανακοίνωσή της η αναρχική συλλογικότητα.

Μια εταιρεία εμφανίστηκε στο όνομα της Εύας Καϊλή και του συζύγου της κατά την έρευνα της Αρχής για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος. Η εταιρεία φαίνεται να έχει δημιουργηθεί μόλις πριν ένα μήνα και σκοπός της είναι η εκμετάλλευση ακινήτων. Πέρα από τα περιουσιακά στοιχεία ελέγχεται και η συνολική δραστηριότητα του νομικού προσώπου. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Εύα Καϊλή φέρεται να ίδρυσε με τον επίσης συλληφθέντα σύζυγο της Φραντσέσκο Τζόρτζι, εταιρεία real estate στην οδό Σκουφά στο Κολωνάκι, πριν από περίπου έναν μήνα. Οι αρχές φαίνεται να έχουν προβληματιστεί με το εύρημα και για τον λόγο αυτόν έχουν δεσμευτεί οι τραπεζικοί λογαριασμοί της εταιρείας.

Ο επικεφαλής της Αρχής για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος Χαράλαμπου Βουρλιώτη, διέταξε να δεσμευτούν τα περιουσιακά στοιχεία της Εύας Καϊλή, της οικογένειας και του συντρόφου της. Η δέσμευση αυτή έχει ήδη κοινοποιηθεί στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, αλλά και στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.

Υπενθυμίζεται ότι η Εύα Καϊλή είναι ανάμεσα στα τέσσερα άτομα για τα οποία η ομοσπονδιακή Εισαγγελία Βρυξελλών εξέδωσε ένταλμα σύλληψης, κατηγορούμενη για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, εγκληματικής οργάνωσης και διαφθοράς, σύμφωνα με δημοσιεύματα των εφημερίδων «L’Echo» και «Soir».