Η επιτροπή του ΟΗΕ για την πρόληψη των βασανιστηρίων και κάθε βάναυσης συμπεριφοράς έρχεται στην Ελλάδα, σήμερα Δευτέρα 7/10, ώστε να πραγματοποιήσει επισκέψεις σε Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών, Τμήματα Συνοριακής Φύλαξης, αλλά και αστυνομικά τμήματα.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Βασίλη Λαμπρόπουλου στο MEGA, τα μέλη του κλιμακίου θα μείνουν στη χώρα για 12 μέρες. Η επίσκεψη θα αρχίσει από σήμερα και θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Οκτωβρίου, σύμφωνα με την ανακοίνωση της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ενώ αναμένεται να αξιολογήσει τα μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση για να προστατεύσει από τα βασανιστήρια και τις ασθένειες τους κρατούμενους στις αστυνομικές υπηρεσίες και τις φυλακές.
Συγκεκριμένα, η αντιπροσωπεία του ΟΗΕ θα επισκεφτεί φυλακές, αστυνομικά τμήματα, κέντρα κράτησης μεταναστών, ενώ θα υπάρξουν επαφές με κυβερνητικούς αξιωματούχους, τον Συνήγορο του Πολίτη και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Η Υποεπιτροπή επισκέπτεται όλα τα κράτη μέλη που έχουν επικυρώσει το σχετικό πλαίσιο της Συνήθηκης για την πρόληψη των βασανιστηρίων, το οποίο η χώρα μας επικύρωσε το 2014.
Υπενθυμίζεται πως η επίσκεψη πραγματοποιείται λίγες μόλις μέρες μετά τον θάνατο του μετανάστη Μοχάμεντ Καμράν Ασίκ, που βρέθηκε νεκρός και άγρια ξυλοκοπημένος στην αίθουσα προσωρινής κράτησης του Α.Τ. Αγίου Παντελεήμονα, αφού, όπως καταγγέλεται, είχε προηγηθεί ήδη μία εβδομάδα κράτησής του και ένα ντόμινο μεταγωγών σε πέντε αστυνομικά τμήματα. Μάλιστα, λίγες μέρες μετά ακολούθησε ο θάνατος και δεύτερου μετανάστη σε αστυνομικό τμήμα, που βρέθηκε απαγχονισμένος στο Α.Τ. Ομόνοιας.
Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), λίγες ημέρες μετά τα δύο περιστατικά θανάτου κρατουμένων στα αστυνομικά τμήματα του Αγίου Παντελεήμονα και της Ομόνοιας, θύμισε σε ανακοίνωσή της τις εκθέσεις του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, οι οποίες συμπέραναν ότι στα περιστατικά εμπλέκονται ένστολοι και δημόσιοι λειτουργοί, το 3% των περιστατικών εμφανίζεται σε αστυνομικά τμήματα και σε 89 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες, πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο.
Ακόμη, τόνισε ότι η Επιτροπή κατά των βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέδειξε σοβαρά ζητήματα σε όλη την Ελλάδα σε σχέση με την κράτηση σε αστυνομικά τμήματα και ειδικότερα την αναφορά ότι «για άλλη μια φορά, τα δύο αστυνομικά τμήματα στην περιφέρεια Αττικής που επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία παρείχαν συνθήκες κράτησης που ήταν ακατάλληλες για παραμονή άνω των 24 ωρών». Μεταξύ των τμημάτων αυτών ήταν και το αστυνομικό τμήμα Ομονοίας.
Σε ανακοίνωσή του το αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας υποστηρίζει πως η επίσκεψη είναι «προγραμματισμένη και όχι έκτακτη», και άρα δεν σχετίζεται με τα τελευταία περιστατικά.
«Σύμφωνα με τον Ύπατο Εκπρόσωπο του Ο.Η.Ε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον Νοέμβριο του 2023 αποφασίστηκε η Ελλάδα να ενταχθεί στο πρόγραμμα επισκέψεων της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων για το 2024» αναφέρει, συγκεκριμένα.
«Τον Ιούλιο η χώρα ενημερώθηκε για την επικείμενη επίσκεψη και στις 7 Αυγούστου με επίσημη επιστολή ο Ο.Η.Ε ενημερώνει για τα μέλη της επιτροπής και τις ημερομηνίες της επίσκεψης. Πρόκειται για ξεκάθαρα τακτική και προγραμματισμένη ένα χρόνο επίσκεψη και σε καμία περίπτωση έκτακτη. Επίσης, η Υποεπιτροπή αξιολογεί όχι μόνο Αστυνομία, κρατητήρια και ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α, αλλά και δομές φιλοξενίας μεταναστών, δομές ψυχικής υγείας, καταστήματα κράτησης, δομές ασυνόδευτων ανηλίκων, δομές κοινωνικής αλληλεγγύης κτλ» προσθέτει η ΕΛΑΣ και καταλήγει:
«Τέλος, στην ανακοίνωση του ο Ο.Η.Ε τονίζει πως η Υποεπιτροπή επισκέπτεται όλα τα κράτη μέλη που έχουν επικυρώσει το σχετικό πλαίσιο για την πρόληψη των βασανιστηρίων, τονίζεται δε πως έχει ήδη κάνει αντίστοιχες επισκέψεις σε αλλά κράτη- μέλη της Ε.Ε. και σκοπός της να φέρει σε επαφή τις σχετικές αρχές της χώρας με το παγκόσμιο πλαίσιο για τα ζητήματα».
Tον Απρίλιο, το δικαστήριο στο Στρασβούργο εξέδωσε μια άνευ προηγουμένου απόφαση, κρίνοντας ότι η Βέρνη παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα μιας ομάδας ηλικιωμένων Ελβετίδων, των αποκαλούμενων KlimaSeniorinnen, επειδή απέτυχε να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή.
Η στάση της Ελβετίας «θα υπονομεύει τον ρόλο της νομικής εποπτείας στη δημοκρατική διακυβέρνηση»
Αρκετοί πολιτικοί και μέσα ενημέρωσης στην Ελβετία υποστήριξαν ότι η δικαστική απόφαση αποτελεί πρόκληση για τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Την Τετάρτη, η Κάτω Βουλή στη Βέρνη ακολούθησε την απόφαση της Άνω Βουλής και εξέδωσε μη δεσμευτική πρόταση με 111 ψήφους υπέρ και 72 κατά, με την οποία επικρίνει τον «δικαστικό ακτιβισμό» του ευρωπαϊκού δικαστηρίου. Το κείμενο αναφέρει ότι η Ελβετία δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσει σε περαιτέρω ενέργειες, καθώς έχει ήδη κάνει αρκετά.
Στη διάρκεια της συνεδρίασης, βουλευτές καταδίκασαν την «ανάμειξη» του δικαστηρίου στην ελβετική δημοκρατία, ενώ ηλικιωμένες γυναίκες που είχαν προσφύγει στο Στρασβούργο παρακολουθούσαν τη διαδικασία.
Μάλιστα ένας από τους βουλευτές του σκληροπυρηνικού συντηρητικού Ελβετικού Λαϊκού Κόμματος (SVP), το οποίο είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο, χλεύασε τις γυναίκες επειδή προσέφυγαν «γιατί παραζεσταίνονται το καλοκαίρι».
Το σχόλιο προοριζόταν ως απάντηση στο επιχείρημα οι ανεπαρκείς προσπάθειες της κυβέρνησης να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή εκθέτουν τους πολίτες σε κίνδυνο να πεθάνουν όταν έχει καύσωνα.
To κτήριο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο (Reuters)
«Ανησυχητικό προηγούμενο»
«Είναι πραγματικά απαράδεκτο αυτό που μόλις συνέβη» δήλωσε στο Reuters με τρεμάμενη φωνή η 68χρονη Στεφανί Μπραντέ. «Είναι προσβολή και ασέβεια προς τα δικαιώματά μας που επιβεβαιώθηκαν από διεθνές δικαστήριο» είπε.
Έξω από το Κοινοβούλιο, μικρή ομάδα διαδηλωτών για το κλίμα κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως «Προδομένοι», «Σοκαρισμένοι» και «Ανήσυχοι».
Αν και το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, δηλαδή η κυβέρνηση της Ελβετίας, είναι ελεύθερο να μην ακολουθεί τις αποφάσεις της Βουλής, ένα από τα μέλη του, η υπουργός Περιβάλλοντος, επίσης εμφανίστηκε να αμφισβητεί την απόφαση.
Η Ιζαμπέλα Κέσνιγκ, νομική ερευνήτρια στο London School of Economics, δήλωσε ότι αν η κυβέρνηση αρνηθεί να εφαρμόσει την απόφαση θα είναι «ένα ανησυχητικό νομικό προηγούμενο που θα υπονομεύει τον ρόλο της νομικής εποπτείας στη δημοκρατική διακυβέρνηση».
Μια τέτοια ενέργεια, εφόσον επισημοποιηθεί, θα είναι πρωτόγνωρη για το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Θα είναι επίσης απόδειξη πολιτικής οπισθοδρόμησης ενάντια στη διεθνή κλιματική δράση, ειδικά μετά τα οφέλη που αποκόμισε ευρέως η ακροδεξιά στις πρόσφατες ευρωεκλογές.
Η υπόθεση εντάσσεται σε ένα κίνημα προσφυγών για το κλίμα σε διεθνή δικαστήρια.
Το δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Λατινικής Αμερικής αναμένεται να εκδώσει φέτος συμβουλευτική γνωμοδότηση.
Διεθνής Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας η 17η Μαΐου εστιάζει στην ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης για τις διακρίσεις που βιώνουν τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Η επιλογή της 17ης Μαΐου σχετίζεται με την απόφαση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας της 17ης Μαΐου 1990 να μην θεωρείται ασθένεια η ομοφυλοφιλία.
Η οργάνωση ILGA – Europe, δημοσίευσε τον ετήσιο χάρτη με την κατάταξη των 49 χωρών με βάση τις ΛΟΑΤΚΙ+ νομοθεσίες και τα δικαιώματα της κάθε χώρας, με την Μάλτα να καταλαμβάνει για ένατη συνεχόμενη χρονιά την πρώτη θέση.
Όπως αναφέρει η οργάνωση, ο χάρτης δείχνει πως ενώ πολλοί ακροδεξιοί ηγέτες ανά την Ευρώπη επιτίθενται στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, θέλοντας έτσι να διχάσουν και να κερδίσουν ψηφοφόρους, ορισμένες χώρες δείχνουν μια σημαντική βούληση να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.
Σύμφωνα με τη Διευθύντρια της ILGA-Europe, Katrin Hugendubel, «σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα γίνονται στόχος ρητορικής μίσους και βίας και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους υπονομεύονται σημαντικά, ωστόσο βλέπουμε ακόμα πάρα πολλές χώρες σε όλη την περιοχή να κωλυσιεργούν στην προώθηση της νομικής προστασίας και να μην ανανεώνουν τις δεσμεύσεις τους μέσω εθνικών στρατηγικών και σχεδίων δράσης. Αυτή η μη ανάληψη δράσης είναι επικίνδυνη, καθώς χωρίς κατάλληλη νομοθεσία για την προστασία των μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, θα είναι πολύ εύκολο για τις νεοεκλεγμένες κυβερνήσεις να υπονομεύσουν γρήγορα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία».
Ο χάρτης ωστόσο δείχνει σύμφωνα με την οργάνωση ότι ορισμένες κυβερνήσεις ανταποκρίνονται στην κατανόηση αυτού του ζητήματος, σε μια χρονιά με 30 και πλέον εκλογές σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των εκλογών της ΕΕ τον επόμενο μήνα.
Όπως σημειώνεται, η Ελλάδα, η Γερμανία, η Ισλανδία, η Εσθονία και το Λιχτενστάιν έκαναν μερικά από τα μεγαλύτερα άλματα στην κατάταξη του Χάρτη. Τόσο η Εσθονία όσο και η Ελλάδα τροποποίησαν τους νόμους τους για να επιτρέψουν στα ομόφυλα ζευγάρια να παντρεύονται και να υιοθετούν παιδιά, η Ελλάδα κάλυψε ορισμένα κενά στη νομοθεσία της κατά των διακρίσεων και το Λιχτενστάιν επέκτεινε τα δικαιώματα υιοθεσίας στα ομόφυλα ζευγάρια.
Επίσης, η Γερμανία, απαγόρευσε τα εγκλήματα μίσους με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου. Άλλες χώρες που νομοθετούν κατά των εγκλημάτων μίσους είναι η Βουλγαρία, η Ισλανδία (η οποία ανέβηκε στο Νο2 της κατάταξης) και η Σλοβενία. Απαγορεύσεις των «θεραπειών μεταστροφής», οι οποίες επίσης ασκούν βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, ενώ θεωρούνται βασανιστήριο, θεσπίστηκαν στο Βέλγιο, την Κύπρο, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και την Πορτογαλία.
Οι περισσότερες χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία ένταξης στην ΕΕ (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Ουκρανία) καθυστερούν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, καθυστερώντας την εισαγωγή σχετικής νομοθεσίας και θέτοντας έτσι τους πολίτες τους όλο και περισσότερο σε κίνδυνο.
Σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή της ILGA-Europe, Chaber: «Η ΕΕ πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή όχι μόνο στην αύξηση της πολιτικής ρητορικής μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, αλλά και σε νέα εργαλεία καταπίεσης, όπως η ποινικοποίηση ενός ολόκληρου τμήματος του πληθυσμού της χώρας από τη Ρωσία. Οι προσπάθειες διαίρεσης και αποπροσανατολισμού από τα εδραιωμένα αυταρχικά καθεστώτα διαρρέουν περαιτέρω σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σε μια εποχή όπου οι εκλογές θα μπορούσαν να ωθήσουν την Ευρώπη στα χέρια ηγετών που επιθυμούν να διαμορφώσουν μια ριζοσπαστική δεξιά και αντιδημοκρατική Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρότερους νόμους και πολιτικές για την προστασία των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Χωρίς αυτές, δεν μπορούμε να μιλάμε για ασφάλεια ή για κράτος δικαίου και δημοκρατία».
Οι πρώτοι και οι τελευταίοι της λίστας
Όπως προαναφέρθηκε, με ποσοστό 88%, η Μάλτα βρίσκεται στην πρώτη θέση του συγκεκριμένου χάρτη.
Με 83 βαθμούς, η Ισλανδία ανέβηκε στη δεύτερη θέση, με άνοδο τριών θέσεων, ως αποτέλεσμα της νέας νομοθεσίας που απαγορεύει τις «θεραπείες μεταστροφής».
Το Βέλγιο απαγόρευσε επίσης αυτές τις «θεραπείες» και έρχεται τώρα στην τρίτη θέση της κατάταξης με βαθμολογία 78.
Οι τρεις χώρες που βρίσκονται στο άλλο άκρο της κλίμακας του Χάρτη είναι η Ρωσία (2%), το Αζερμπαϊτζάν (2%) και η Τουρκία (5%). Η Ρωσία έχασε 7 βαθμούς και έπεσε 3 θέσεις εξαιτίας της ομοσπονδιακής νομοθεσίας που απαγορεύει τη νομική αναγνώριση φύλου και την ειδική για τρανς υγειονομική περίθαλψη.
Η Πολωνία εξακολουθεί να βρίσκεται στο τέλος της κατάταξης της ΕΕ με 18%, ακολουθούμενη από τη Ρουμανία (19%) και τη Βουλγαρία (23%).
Η Λευκορωσία άρχισε να κατηγοριοποιεί το περιεχόμενο ΛΟΑΤΚΙ ως «πορνογραφία», περιορίζοντας την ελευθερία έκφρασης των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Η Βουλγαρία και η Ελλάδα απέτυχαν να προστατεύσουν τις δημόσιες ΛΟΑΤΚΙ+ εκδηλώσεις, χάνοντας έτσι πόντους στην κατηγορία σχετικά με τον χώρο της κοινωνίας των πολιτών, σύμφωνα με την έκθεση.
Αξιοσημείωτο είναι πως, σύμφωνα με όσα επισημαίνει η οργάνωση, «οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να μην περιλαμβάνουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή τα χαρακτηριστικά φύλου ως κριτήρια για την παροχή ασύλου. Σε ένα γενικότερο κλίμα όπου οι κυβερνήσεις υπονομεύουν όλο και περισσότερο το διεθνές δικαίωμα στο άσυλο, αυτή η συνεχιζόμενη παράλειψη είναι πολύ ανησυχητική. Η μόνη πρόοδος που σημειώθηκε φέτος στον τομέα αυτό ήταν η Τσεχία που πρόσθεσε το SOGI (Σεξουαλικός προσανατολισμός, ταυτότητα και έκφραση φύλου και χαρακτηριστικά φύλου) στο νόμο περί ασύλου και η Ιρλανδία που παρείχε ένα συνεκτικό πλαίσιο κατάρτισης για τους υπαλλήλους που ασχολούνται με το άσυλο».
Γενικότερα, σε πολλές χώρες, νομοθετικές προτάσεις που βρίσκονται επί χρόνια στο τραπέζι δεν προχωρούν. Αυτό περιλαμβάνει για παράδειγμα τη νομοθεσία για τα εγκλήματα μίσους και την πρόταση για την αναγνώριση του συμφώνου συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου στην Ουκρανία, η οποία παρά την έγκριση από διάφορα υπουργεία και την υποστήριξη από την κοινωνία εξακολουθεί να καθυστερεί.
Περιλαμβάνει επίσης ένα σχέδιο νόμου για τη νομική αναγνώριση του φύλου στην Τσεχία, το οποίο θα καταργούσε επιτέλους την απαίτηση στείρωσης. Ακόμη, μετά από πέντε χρόνια καθυστέρησης, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου εξακολουθεί να μην έχει τηρήσει τις υποσχέσεις της σχετικά με την απαγόρευση των «θεραπειών μεταστροφής». Και παρά τις πολλές δικαστικές υποθέσεις και τις συστάσεις διεθνών οργανισμών, η Λιθουανία δεν προχώρησε στην νομική αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών.
Σε πολλές χώρες, οι νομοθετικές διαδικασίες για νέες διαδικασίες LGR (νομική αναγνώριση φύλου) έχουν καθυστερήσει φέτος. Ομοίως, καμία χώρα δεν απαγόρευσε τις περιττές ιατρικές επεμβάσεις σε intersex παιδιά, επισημαίνεται επίσης.
Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία
Η έκθεση, εκτός από την κατάταξη και την εικόνα για κάθε χώρα, δίνει και ορισμένα ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία, σκιαγραφώντας μια γενικότερη εικόνα για την κατάσταση των δικαιωμάτων στην περιοχή.
Σύμφωνα με την οργάνωση λοιπόν, οι «θεραπείες» μεταστροφής απαγορεύονται μόνο σε 10 χώρες, ενώ η ισότητα στο γάμο έχει ψηφιστεί μόνο σε 20 χώρες συνολικά. Επίσης, σε 18 χώρες δεν υπάρχει καμία νομική προστασία των συμφώνων συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, ενώ υπάρχουν 6 χώρες στις οποίες τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα δεν έχουν καμία προστασία από τις διακρίσεις.
Επιπλέον, η τρανς γονεϊκότητα αναγνωρίζεται πλήρως μόνο σε 6 χώρες, την ώρα που 10 χώρες συνεχίζουν να μην έχουν καμία νομική ή διοικητική διαδικασία για την νομική αναγνώριση φύλου. Μόνο σε 11 χώρες συνολικά τα τρανς άτομα μπορούν να προβούν σε νομική αναγνώριση φύλου με βάση τον αυτοπροσδιορισμό.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 7η θέση της κατάταξης, με την οργάνωση να προχωρά σε ορισμένες συστάσεις για να βελτιωθεί η νομική και πολιτική κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στη χώρα (έγιναν πριν από την ψήφιση του νόμου για την ισότητα στον γάμο).
Ειδικότερα, συνιστά:
Την ανάπτυξη ενός δίκαιου, διαφανούς νομικού πλαισίου για τη νομική αναγνώριση του φύλου με βάση μια διαδικασία αυτοπροσδιορισμού και χωρίς καταχρηστικές απαιτήσεις (όπως GID/ιατρική διάγνωση, υποχρεωτικό διαζύγιο ή ηλικιακό περιορισμό) και επιτρέποντας την αλλαγή ονόματος χωρίς εμπόδια, χωρίς κανέναν ηλικιακό περιορισμό
Αναγνώριση της τρανς γονεϊκότητας, αναγνώριση του νόμιμου φύλου των γονέων και ευθυγράμμιση με τις διαθέσιμες επιλογές φύλου
Ενίσχυση της αστυνομικής προστασίας για τις δημόσιες εκδηλώσεις των ΛΟΑΤΚΙ, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας από διαταραχές ή επιθέσεις.
Η έκθεση τονίζει επίσης πως πολλά τρανς άτομα είναι μετά βίας σε θέση να καλύψουν βασικές ανάγκες τους, ενώ αναφέρεται και στον νέο μεταναστευτικό νόμο, ο οποίος κατακρίθηκε από οργανώσεις ως ξεπερασμένος σε ό,τι αφορά στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, καθώς δεν συμπεριλαμβάνει τους κουήρ μετανάστες.
Ζήτημα αποτελεί φυσικά, σύμφωνα και με την οργάνωση, η ρητορική μίσους απέναντι στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα από πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, αλλά και από πολλά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Η ILGA-Europe υπενθυμίζει ότι τα εγκλήματα μίσους συνεχίζουν να αποτελούν ένα σοβαρό ζήτημα, κάνοντας ξεχωριστή αναφορά στη δολοφονία της Άννας Ιβάνκοβα, στη διαχείριση του γεγονότος από τα μέσα ενημέρωσης αλλά και στην επίθεση κατά ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστών, όταν πραγματοποίησαν διαμαρτυρία έξω από το σπίτι της.
Όσον αφορά στον τομέα της υγείας, η έκθεση υπογραμμίζει η πρόσβαση σε συγκεκριμένες υπηρεσίες παρέμεινε δύσκολη, ειδικά για τα μη ασφαλισμένα άτομα. Για παράδειγμα, τον Ιανουάριο η πρόσβαση σε ένα φάρμακο ορμονοθεραπείας ανεστάλη, λόγω μιας τεχνικής αλλαγής στις συνταγές, με τη νέα διαδικασία που πρότεινε το υπουργείο Υγείας να είναι περίπλοκη και χρονοβόρα.
Η ταυτότητα του Χάρτη
Η οργάνωση δημοσιεύει τον Χάρτη και τον Δείκτη από το 2009, χρησιμοποιώντας τον για να απεικονίσει τη νομική και πολιτική κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην Ευρώπη.
Ο Χάρτης και ο Δείκτης του Ουράνιου Τόξου κατατάσσει τις ευρωπαϊκές χώρες με βάση τις αντίστοιχες νομικές και πολιτικές πρακτικές τους για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, από 0-100%.
Προκειμένου να δημιουργήσει την κατάταξη των χωρών μας, η ILGA-Europe εξετάζει τους νόμους και τις πολιτικές σε 49 χώρες χρησιμοποιώντας 75 κριτήρια, τα οποία κατανέμονται σε επτά θεματικές κατηγορίες: ισότητα και μη διάκριση, οικογένεια, εγκλήματα μίσους και ρητορική μίσους, νομική αναγνώριση του φύλου, σωματική ακεραιότητα των ίντερσεξ ατόμων, κοινωνία των πολιτών και άσυλο.
Η διάκριση για τους γκέι άνδρες, οι γυναίκες ως “μηχανές παραγωγής παιδιών” και τα “πειράματα” που δεν θέλει να κάνει ο πρωθυπουργός. Τι λέει στο Magazine η ψυχολόγος, Νάνσυ Παπαθανασίου αναφορικά με την εξαγγελία του νομοσχεδίου.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε το απόγευμα της Τετάρτης (10/1) για τα πλάνα της κυβέρνησης αναφορικά με το νομοσχέδιο για τον γάμο ανεξαρτήτως φύλου και το δικαίωμα στην απόκτηση παιδιών.
Ο πρωθυπουργός δεν έδωσε το χρονικό πλαίσιο, ωστόσο, σύμφωνα με τις πληροφορίες, το νομοσχέδιο θα “έρθει” στη Βουλή στα τέλη Φεβρουαρίου.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα “κομμάτια” του σχετικού νομοσχεδίου, το οποίο αφορά στην ουσία τρεις σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Η δεύτερη αφορά το δικαίωμα απόκτησης παιδιού μέσω τεκνοθεσίας από ζευγάρια ανεξαρτήτως φύλου. Καλώς ως εδώ.
Και η τρίτη, στην οποία και θα σταθούμε, αφορά την απόκτηση παιδιού από ομόφυλα ζευγάρια μέσω της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Εδώ είναι και το πρόβλημα.
Πριν ξεκινήσουμε, είναι σημαντικό να λεχθεί ότι πρόκειται για μια ιστορική ημέρα για τα ΛΟΑΤΚΙ+ και εν γένει για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα, αφού δύο ακανθώδη προβληματικά νομικά ζητήματα, φαίνεται πως θα δρομολογηθούν σύντομα. Η επέκταση του πολιτικού γάμου και της τεκνοθεσίας.
ΔΥΟ ΒΗΜΑΤΑ ΜΠΡΟΣΤΑ, ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΩΤΟΝ
“Εμείς δεν θα πειράξουμε καθόλου το καθεστώς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής”, τόνισε ο Κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε: “Αυτή η έννοια, δηλαδή, γυναικών οι οποίες μετατρέπονται σε μηχανές παραγωγής παιδιών κατά παραγγελία, όπως είπε ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, «θέλω ένα αγόρι και δεν με ενδιαφέρει ποια θα το γεννήσει», αυτό δεν πρόκειται να γίνει.”
“Οι πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν κάνει αυτό το οποίο θέλουμε να κάνουμε εμείς. Δεν έχουν πάει δύο βήματα παραπέρα. Και όταν λέω ότι θα προχωρήσουμε ως κοινωνία, να προχωρήσουμε, ναι, δεν θα γίνουμε εργαστήρι πειραμάτων στην Ελλάδα. Δεν θα πειραματιστούμε με τις πιο προχωρημένες ιδέες στα θέματα των δικαιωμάτων.”
Τόνισε ότι δεν θα μπορεί ένας άντρας μόνος του να μπορεί να χρησιμοποιήσει παρένθετη μητέρα για να κάνει παιδί. “Αυτό δεν θα επιτραπεί στην Ελλάδα”, υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης. “Δεν θα υπάρχει στο νομοσχέδιο «Γονέας 1», «Γονέας 2»”.
Η απόφαση της κυβέρνησης να περάσει ο γάμος για όλους και το δικαίωμα στην τεκνοθεσία, χωρίς όμως να δοθεί στα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών το δικαίωμα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μέσω παρένθετης κύησης αποτελεί ξεκάθαρη διάκριση, καθώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το Άρθρο 4 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει μεταξύ άλλων ότι “οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις”.
Αν η κυβέρνηση απαγορεύσει μόνο στους άνδρες να έχουν πρόσβαση στην εν λόγω ρύθμιση, με στόχο να προστατευθούν οι γυναίκες που -με τη θέλησή τους- γίνονται παρένθετες μητέρες, μπορούμε να κάνουμε λόγο για ένα επιχείρημα αντιεπιστημονικό, αβάσιμο και αντισυνταγματικό.
Όπως γράφει η Νίκη Μπάκουλη, η χώρα μας ανήκει στη λίστα με τις χώρες που έχουν επιτρέψει δια νόμου την παρένθετη μητρότητα -υπό προϋποθέσεις- από το 2002, με την ψήφιση του Νόμου 3089/2002. Η μορφή που επιτρέπεται είναι αυτή της αλτρουιστικής παρένθετης μητρότητας. Δηλαδή, δεν υπάρχει αμοιβή. Ο νόμος προβλέπει ένα ποσό της τάξεως των 15.000 ευρώ που αντιστοιχεί σε αποζημίωση, τα ιατρικά έξοδα και όποια άλλα εύλογα έξοδα προκύπτουν, κατά την εγκυμοσύνη και τη γέννηση του παιδιού.
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΩΣ “ΜΗΧΑΝΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ”
Η αναφορά του Κ. Μητσοτάκη στις γυναίκες “οι οποίες μετατρέπονται σε μηχανές παραγωγής παιδιών κατά παραγγελία”, είναι εντελώς προβληματική, διότι η “παραγωγή” αυτή έχει επιτραπεί από το 2002. Αυτό στην ουσία σημαίνει πως έγνοια του πρωθυπουργού δεν είναι να προστατευθούν οι γυναίκες.
Ποια είναι η έγνοια του; Να μην μπορεί κανείς να γυρίσει να του πει ότι ήταν αυτός που επέτρεψε στα γκέι ζευγάρια ανδρών να “κάνουν παιδιά”.
Αυτό που θα πρέπει να σκεφθεί καλύτερα το κυβερνητικό επιτελείο του είναι ότι στην ουσία με το “φρένο” που θα μπει στα ομόφυλα ζευγάρια γκέι ανδρών ως προς την απόκτηση παιδιών μέσω παρένθετης κύησης, δεν θα σταματήσει την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή από ομόφυλα ζευγάρια.
Τα παράνομα κυκλώματα (βλέπε Κέντρο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στα Χανιά) θα συνεχίσουν κανονικά τη δράση τους και τα ζευγάρια αυτά -όπως και μέχρι σήμερα- θα αναγκάζονται να προχωρούν σε παράνομες μεθόδους για την απόκτηση παιδιών, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο την διαιώνιση του φαινομένου.
Η εν λόγω ρύθμιση δεν θα σταματήσει τις παράνομες αυτές διαδικασίες, δεν θα τις αποτρέψει. Απλώς δεν θα τις νομιμοποιήσει. Κι αυτό, για να μην “κολλήσει η ρετσινιά” στην κυβέρνηση ότι πέρασε κάτι τόσο αμφιλεγόμενο για την πολωμένη, διχασμένη και μπερδεμένη ελληνική κοινωνία.
ΤΑ “ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ” ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Κ. Μητσοτάκης ξεκαθάρισε πως δεν θα δημιουργήσει “εργαστήρια πειραμάτων”, με το νομοσχέδιο αυτό, θέλοντας να “αγκαλιάσει” τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του, οι οποίοι απορούν με όλα αυτά τα… απίστευτα που κάνει αναφορικά με τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα.
Με μια σύντομη αναζήτηση στη Google, ένας από τους ορισμούς της λέξης “πείραμα” είναι η δοκιμή μιας μεθόδου ή μιας προσέγγισης για να διαπιστωθεί αν είναι κατάλληλη για μια ορισμένη χρήση.
Όταν γύρω μας υπάρχουν ήδη ομόφυλες οικογένειες με παιδιά, τα οποία είναι “αόρατα” για το ελληνικό νομικό σύστημα, δεν είναι δυνατόν να κάνεις λόγο για “πειράματα”.
Οι οικογένειες αυτές υφίστανται και θα συνεχίσουν να υφίστανται. Κι από τη στιγμή, που θα αναγνωρίζονται πλέον, είναι τελείως παράλογο να μην τους δίνεις ένα δικαίωμα, το οποίο στην πορεία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αυτό της νομικής οδού ίσως, τελικά θα το έχουν.
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Κ. Μητσοτάκης δεν έκανε καμία απολύτως αναφορά στα τρανς άτομα και στους τρανς γονείς, αλλά και καμία αναφορά στα μη δυαδικά άτομα, για τα οποία υπάρχουν επίσης πολλά νομικά κενά, αναφορικά με τα δικαιώματα στην οικογένεια.
Αυτά τα νομικά κενά, πολλές φορές φέρνουν τεράστια ταλαιπωρία για τους τρανς γονείς, οι οποίοι βρίσκουν το δίκιο τους στα δικαστήρια, μετά από χρονοβόρες, ψυχοφθόρες και δαπανηρές διαδικασίες.
Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΟΛΟΙ
Μέσω της συνέντευξής του, ο πρωθυπουργός θέλησε να καθησυχάσει τους ακροδεξιούς βουλευτές και το συντηρητικό ακροατήριό του, λέγοντας στην ουσία ότι εμείς δεν είμαστε ΣΥΡΙΖΑ, δεν είμαστε Κασσελάκης, ότι υπάρχουν και όρια, αφήνοντας αιχμές μάλιστα κατά του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ, για τις δηλώσεις του σχετικά με τα κατά παραγγελία αγόρια.
Την ίδια ώρα, θέλησε να περάσει το μήνυμα ότι “ακούει” την εκκλησία, λέγοντας ουσιαστικά πως σε όλες τις αγαστές συνεργασίες, υπάρχουν πού και πού διαφωνίες και κόντρες, αλλά στο τέλος πάλι φίλοι θα ‘μαστε, όταν “ξεφουσκώσει” το ζήτημα.
Τέλος, όσον αφορά την κομματική πειθαρχία που δεν θα επιβάλει στο κόμμα, υπό τον φόβο οι βουλευτές του να μην ψηφίσουν το σχετικό νομοσχέδιο, ο πρωθυπουργός τόνισε πως “υπάρχει και η αποχή”.
Με τον τρόπο αυτό, ο ο ίδιος είπε ξεκάθαρα στους βουλευτές της ΝΔ πως δεν έγινε και κάτι αν την ώρα της ψήφισης πάνε μέχρι το κυλικείο, υποτιμώντας στην ουσία τη σημασία και την ιστορικότητά ενός νομοσχεδίου που αφορά βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ενός νομοσχεδίου που ο ίδιος “πήρε πάνω του”.
ΝΑΝΣΥ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: “ΑΠΕΧΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΟΧΟ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ”
Η Νάνσυ Παπαθανασίου, διδακτόρισσα Kλινικής Ψυχολογίας και επιστημονικά συνυπεύθυνη του οργανισμού Orlando LGBT+, σε σχόλιό της στο Magazine σχετικά με την εξαγγελία του πρωθυπουργού για το νομοσχέδιο, κάνει λόγο για μία “θετική” εξέλιξη, η οποία -όπως επισημαίνει-, στην πραγματικότητα πρόκειται για “μία γραφειοκρατική τακτοποίηση”, που μάλιστα κρύβει πολλούς περιορισμούς για μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Αναλυτικά, η κα Παπαθανασίου τονίζει ότι: “Η εξαγγελία του γάμου ομοφύλων (ακολουθώντας την έκφραση του ίδιου του Πρωθυπουργού, αλλά και την ουσία των δηλώσεών του) είναι αρχικά θετική. Αποτελεί ένα (καθυστερημένο) βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση από τη μία, όμως από την άλλη σε απόσταση ακόμη από τον τελικό στόχο της πλήρους ισότητας. Έρχεται για να απαντήσει και να ρυθμίσει ένα υπαρκτό και σημαντικό ζήτημα που αφορά τα παιδιά που ήδη μεγαλώνουν σε ομόφυλα ζευγάρια -και μένει ακριβώς και μόνο εκεί”.
“Ολόκληρη, ολόκληρη η συνέντευξή του ήταν ένα συνεχόμενο κλείσιμο ματιού (dog whistling) στις πιο συντηρητικές και alt right φωνές. Από την αποστροφή για τα ρύζια και τις εκκλησίες, στη διαβεβαίωση ότι δε θα αλλάξει το πλαίσιο για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και ότι δε θα υπάρχει «γονέας 1 και γονέας 2», την κάθετη διαφοροποίηση από το σχέδιο νόμου του ΣΥΡΙΖΑ (που αποτελεί δουλειά στην οποία έχουν συνεισφέρει καθοριστικά οι οργανώσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και είχε κατατεθεί πρώτη φορά το 2022), την έμφαση στο πόσο λίγα είναι αυτά τα παιδιά και αυτά τα ζευγάρια, τη διαβεβαίωση ότι «καινούρια παιδιά δε θα μπορούν να γεννηθούν», την αποστροφή για τα εργαστήρια πειραμάτων, μέχρι την εικόνα της Παναγίας μπροστά από την καθόταν, η σημειολογία, αλλά και η ουσία, ήταν ξεκάθαρη: πρόκειται για μία γραφειοκρατική τακτοποίηση, και τίποτα περισσότερο. Δεν περιλαμβάνονται πουθενά τα τρανς άτομα (και σίγουρα αποκλείονται τα non binary άτομα), δεν αποδομούνται οι στερεοτυπικά έμφυλοι ρόλοι, οι γκέι άνδρες (και πιθανά και τα τρανς άτομα) αποκλείονται από τη δυνατότητα απόκτησης παιδιών με τα οποία θα μπορούν να έχουν βιολογική σχέση (θα μπορούν μόνο να τεκνοθετήσουν, με όλες τις διαδικαστικές δυσκολίες που αυτό σημαίνει), και βέβαια ο καθησυχασμός ότι τίποτα δε θα θυμίζει τη συμβολική γιορτή που είναι ο γάμος”, αναφέρει στη συνέχεια η κα Παπαθανασίου.
“Ο γάμος όμως αποτελεί κάτι μεγαλύτερο και πιο σύνθετο από τη γραφειοκρατία· αφορά τη θεσμική αναγνώριση της οικογενειακότητας και της γονεϊκότητας, οι οποίες εξελίσσονται, αλλάζουν και εμπλουτίζονται μέσα στο χρόνο. Η πρόταση του πρωθυπουργού όμως δεν αφορά την αναγνώριση αυτών των νέων πραγματικοτήτων, που ήδη υπάρχουν, αλλά τη δημιουργία πολιτών, ζευγαριών και οικογενειών δύο ταχυτήτων: από τη μία τα ετερόφυλα ζευγάρια που έχουν πρόσβαση σε όλο το νομικό, πολιτισμικό και συμβολικό κεφάλαιο του γάμου και τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια με πρόσβαση σε μέρος αυτού -αυτό πάντα με ταξικό πρόσημο. Εγκαθίστανται λοιπόν οι ανισότητες, κανονικοποιούνται οι διακρίσεις, εκβιάζονται οι κοινότητες και θρυμματίζονται οι διεκδικήσεις (και όσα υπολείπονται ξεχνιούνται πιο εύκολα), και τελικά παραμένει ημιτελής η θρυλούμενη ισότητα”, επισημαίνει.
Καταλήγοντας, η κα Παπαθανασίου υποστηρίζει ότι: “Η παγίδα είναι ότι οι ανισότητες σπάνια περιορίζονται σε μία ομάδα· αντίθετα αν νιώθουμε ότι είμαστε κάπου ανώτεροι (π.χ. μέσα στα προνόμια της ετεροφυλοφιλίας) είναι πιο εύκολο να παραβλέψουμε πού βρισκόμαστε από την άλλη πλευρά των ανισοτήτων (π.χ. οικονομικά και ταξικά) -αυτό όμως δεν είναι το βασικό επιχείρημα για την ισότητα. Όπως δεν είναι το ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα μπορούν να είναι καλοί γονείς ή άνθρωποι όπως όλοι οι άλλοι. Το μόνο επιχείρημα για την ισότητα οφείλει να είναι ότι είναι ζήτημα δημοκρατίας -και ότι κάθε δημοκρατία κρίνεται και μετριέται στους αποκλεισμούς της. Και εδώ η δημοκρατία μας βρίσκεται ακόμη ελλιπής”.
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας έκρινε ότι οι ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστές θα πρέπει χαρακτηριστούν τρομοκράτες, μια κίνηση η οποία σύμφωνα με εκπροσώπους ομοφυλόφιλων και διεμφυλικών ατόμων κινδυνεύει να οδηγήσει σε συλλήψεις και διώξεις.
Δημοσιογράφος του Reuters που βρισκόταν στο δικαστήριο άκουσε το Σώμα να ανακοινώνει ότι ενέκρινε αίτημα του υπουργείου Δικαιοσύνης να αναγνωρίσει ως εξτρεμιστικό αυτό που χαρακτήρισε “διεθνές κοινωνικό κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+ “ και να απαγορεύσει τις δραστηριότητές του.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται στην προσπάθεια να αυξηθούν οι περιορισμοί στη Ρωσία της έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισμού και της έμφυλης ταυτότητας, περιλαμβανομένων νόμων που απαγορεύουν την προώθηση “μη παραδοσιακών” σεξουαλικών σχέσεων και την απαγόρευση νομικών ή ιατρικών αλλαγών φύλου.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα ότι θα διεκδικήσει μια νέα εξαετή θητεία τον Μάρτιο, έχει επιδιώξει επί μακρόν να προωθήσει μια εικόνα της Ρωσίας ως θεματοφύλακα των παραδοσιακών ηθικών αξιών σε αντίθεση με την παρηκμασμένη Δύση.
Παρέμβαση του ΟΗΕ, αποδοκιμάζει την απόφαση
Ο ‘Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ αποδοκίμασε την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, καλώντας τη Μόσχα να καταργήσει τους νόμους που επιβάλλουν διακρίσεις σε βάρος της εν λόγω κοινότητας.
«Καλώ τις ρωσικές αρχές να καταργήσουν άμεσα τους νόμους που θέτουν ακατάλληλους περιορισμούς στο έργο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή που εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας», ανέφερε ο Τουρκ σε δηλώσεις του.
Η απόφαση του δικαστηρίου εναντίον «του διεθνούς κοινωνικού κινήματος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας» όπως την αποκαλεί, είναι μέρος μιας σειράς αυξανόμενων περιορισμών ως προς τις εκφράσεις του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου στη χώρα.
Η Ραβίνα Σαμντασάνι, η εκπρόσωπος Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε ότι η κατάσταση με την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ στη Ρωσία «βαίνει απ’ το κακό στο χειρότερο», με τα μέλη της να φοβούνται ότι μπορεί να συλληφθούν και να καταδικαστούν.
«Αυτό σημαίνει για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ ότι θα υπάρξει περαιτέρω καταστολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων της», δήλωσε η Σαμντασάνι στο Reuters αναφερόμενη στην απόφαση που έλαβε το δικαστήριο νωρίτερα σήμερα.
Η ίδια πρόσθεσε ότι η έλλειψη σαφήνειας γύρω από τον ορισμό που έδωσε το δικαστήριο για το κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+, παρέχει το δικαίωμα στον νόμο να προβαίνει σε καταχρήσεις.
«Αφήνει πολλά περιθώρια αβεβαιότητας για τους ανθρώπους σχετικά με το τι μπορεί να τους οδηγήσει στη φυλακή και τι είναι επιτρεπτό», είπε.
Είχα καιρό να πάρω το τρένο από το Παρίσι για την επαρχία. Στο πρόσφατο παρελθόν έφτανα στο χώρο αναχώρησης, επικύρωνα το εισιτήριο στα μηχανήματα –δυο το πολύ σε κάθε αποβάθρα- κι έμπαινα στο τρένο, όπου κατά τη διαδρομή περνούσε ο ελεγκτής. Τα πράγματα όμως φαίνεται πως άλλαξαν. Ο σιδηροδρομικός σταθμός με τα τρένα που αναχωρούν για την περιφέρεια και την επαρχία, δίνει την εντύπωση πως μετατράπηκε σε συνοριοφυλάκιο. Έχει χωριστεί σε τμήματα, που για να μπει κάποιος μέσα πρέπει να περάσει από σιδερένιους φράχτες, αφού πρώτα δείξει τον QR κωδικό του εισιτηρίου στον ανιχνευτή του φράχτη.
Δεν θα με πείραζε η όλη διαδικασία, αν δεν γνώριζα πως οι παραπάνω εγκαταστάσεις είναι μέρος ανησυχητικών προθέσεων:
Πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστό πως τo Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρόκειται να επιτρέψει τη χρήση των τεχνολογιών βιομετρικής ταυτοποίησης εξ αποστάσεως, σε πραγματικό χρόνο (αρχικά) σε ορισμένες πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις…
Την ίδια ώρα, δοκιμάστηκε η βιομετρική αναγνώριση προσώπου σε πολλά αεροδρόμια της χώρας και σύντομα στο δεύτερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο του Παρισιού, στο Ορλί. Αρχικά κι εδώ με φόβητρο την τρομοκρατία και δικαιολογία την ασφάλεια, η οποία είναι κατά περίσταση.
Παράλληλα και την ώρα που η προσοχή της κοινής γνώμης είναι στραμμένη στην ισραηλοπαλαιστινιακή σύρραξη, με ύπουλο τρόπο καταργούνται τα μετρητά και περιορίζεται ολοένα και περισσότερο η χρήση τους…
Μέσα στην παγκόσμια αναμπουμπούλα, ανακοινώθηκε προχθές, από τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς και Ψηφιακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Τιερί Μπρετόν, χωρίς σχεδόν κανείς να το πάρει είδηση, πως επιτεύχθηκε τελική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβούλιου και του Συμβουλίου της ΕΕ, για το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας…
Το ψηφιακό πορτοφόλι δεν είναι τίποτα άλλο από τον ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού συστήματος κοινωνικής πίστωσης, το οποίο θα είναι το κοινό μας μέλλον. Προβάλλοντας επιχειρήματα για άνεση και ασφάλεια (που άνετα μπορούν να καταρριφθούν) ώστε να το καθιερώσουν, το ψηφιακό πορτοφόλι μας καθιστά απόλυτα εξαρτημένους από ένα τεχνολογικό σύστημα που δεν είναι αλάνθαστο και που υπόκειται σε μια αυθαίρετη εξουσία.
Με τα πάντα συγκεντρωμένα και ψηφιοποιημένα, πρόκειται για ένα εργαλείο μαζικής επιτήρησης και επομένως μαζικού ελέγχου και μελλοντικά τιμωρίας, με αυταρχικού χαρακτήρα κριτήρια ενεργοποίησης και απενεργοποίησης της συμμετοχής μας, σε όλους τους τομείς και τις δραστηριότητες της κοινωνίας.
Ένα παράδειγμα για το πως θα λειτουργήσει το ψηφιακό πορτοφόλι, είναι η μεγάλη δοκιμή που έγινε κατά τη διάρκεια του κορωνοϊού με το τσαρλατάνικο «σωτήριο πάσο» που κοκκίνιζε και πρασίνιζε – απαγόρευε ή επέτρεπε- ανάλογα με το πόσο υπάκουος ήταν κάποιος στον παραλογισμό που διατηρούσαν με όπλο τον φόβο, τα αμέτρητα ψέματα και τις ιστορίες για αγρίους.
Πρόκειται για ένα εργαλείο το οποίο, μεταξύ άλλων, θα επιτρέψει την εισαγωγή κριτηρίων σχετικά με το ατομικό αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα ώστε να μπορούν να επιβληθούν αλλαγές (προς το χειρότερο) ή περιορισμοί στις διατροφικές μας συνήθειες ακόμα και στην υγιεινή μας. Θα επιτρέψει επίσης να έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο σε θέματα που αφορούν την υγεία μας, βλέπε εμβολιασμούς.
Εν ολίγοις όλα τα παραπάνω (βιομετρική παρακολούθηση, ψηφιακό νόμισμα, ψηφιακό πορτοφόλι κλπ.) είναι άυλα δεσμά υποχρεώσεων άνευ δικαιωμάτων, υπό την ομηρία μιας «ηγεσίας» στο τιμόνι της ΕΕ, η οποία δεν είναι εκλεγμένη από τους ευρωπαϊκούς λαούς που ουδέποτε ρωτήθηκαν, ούτε έδωσαν με οποιονδήποτε τρόπο την συγκατάθεση τους, για την υιοθέτηση τους.
Οι νόμοι και οι εφαρμογές που σιγά-σιγά υιοθετούνται και ενεργοποιούνται με πρόσχημα την τεχνολογική εξέλιξη και κατεύθυνση έναν ψηφιακό-εικονικό κόσμο, αποτελούν μέρος μιας δυναμικής μετάβασης από ένα καθεστώς ελευθερίας, σε ένα σκληροπυρηνικό καθεστώς ανελευθερίας, ακραίου αυταρχισμού και καχυποψίας.
Το Προσφυγικό θα αλλάξει ανεπιστρεπτί. Είναι μια πρόταση εκατοντάδων σελίδων που αφαιρεί κάθε στοιχείο δικαιωμάτων από τους πρόσφυγες και είναι σχεδόν βέβαιο πως θα περάσει στην ολότητά του από την ΕΕ.
Ο νέος κανονισμός για τους νεοεισελθόντες
Εφόσον ένας πρόσφυγας μπει στην χώρα εισόδου θα περνάει έναν έλεγχο 5 με 10 ημερών, εκτός αν η χώρα στην οποία συλλαμβάνεται έχει κηρύξει κατάσταση κρίσης, όπου το screening μπορεί να φτάσει έως και τις 4 εβδομάδες.
Μετά θα ακολουθεί μια διαδικασία ενώπιον της επιτροπής ασύλου που θα διαρκεί 12-16 εβδομάδες. Τρεις με τέσσερις μήνες φυλακισμένοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Νομικά οι άνθρωποι αυτοί θα δηλώνονται ως NotEntered, δηλαδή πως δεν βρίσκονται στην Ευρώπη. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων σε ευρωπαϊκό έδαφος λοιπόν δεν είναι Ευρώπη. Γύρω γύρω Ευρώπη και τα στρατόπεδο είναι no mans land.
Ποια βασικά ανθρώπινα δικαιώματα αρνούνται στους πρόσφυγες
Με αυτό τον τρόπο για τους πρόσφυγες δεν ισχύουν η Διεθνής Προστασία, η Χάρτα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Συνθήκη της Γενεύης. Θα βρίσκονται σε μια «limbo situation», δηλαδή δεν θα έχουν δικαίωμα σε προσωρινά έγγραφα, δουλειά ή να πας σε σχολείο.
Την ώρα που κάποια βγάζει φωτογραφίες στον φράχτη της πατρίδας του, εσύ δεν έχεις υπόσταση, είσαι ανύπαρκτος.
Πρόκειται για άτομα που μπορεί να χρήζουν ή όχι διεθνούς προστασίας. Αυτό δεν αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία απομακρύνεται χιλιόμετρα από τις στοιχειώδεις αξίες γύρω από τις οποίες δημιουργήθηκε.
Η δεύτερη φάση της διαδικασίας
Στην δεύτερη φάση της διαδικασίας της Επιτροπής Ασύλου, βρίσκονται αυτόματα όσων η αίτησηέχει «λάθη», δεν έχουν χαρτιά ή είναι «επικίνδυνοι για την εθνική ασφάλεια». Να υπογραμμίσουμε σε κάθε τόνο πως πολλές φορές οι συνοριοφύλακες καταστρέφουν τα χαρτιά των προσφύγων, αφού τους ληστέψουν και τους βασανίσουν ή αν τους έχουν επαναπροωθήσει σε προηγούμενη φάση.
Σκεφτείτε απλά πόσες μεταφράσεις χωρούν στον «κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια». Αν δεν μπορείτε να σκεφτείτε ή να φανταστείτε, μπορείτε να ρωτήσετε την εισαγγελέα που υπέγραφε για τις «νόμιμες επισυνδέσεις» από την ΕΥΠ...
Αν η Χώρα Εισόδου δηλώσει πως προέρχεσαι από Ασφαλή Τρίτη Χώρα (σ.σ. θα επανέλθουμε εδώ), επιστρέφεις πάλι σε αυτή την δεύτερη φάση. Πλην όσων έχουν κάποια αποδεδειγμένη ευαλωτότητα, ζητήματα ψυχικής υγείας ή τα ασυνόδευτα ανήλικα.
Η Χώρα Εισόδου λοιπόν αρνείται στην είσοδο και ξεκινά διαδικασία απέλασης, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και 4 μήνες. Σε εκείνη την περίοδο ο κρατούμενος πρόσφυγας παραμένει χωρίς δικαιώματα.
Οι απελάσεις επειδή είναι ζήτημα διμερών συμφωνιών μεταξύ των χωρών θα είναι και αυτές ένα μεγάλο αγκάθι. Δηλαδή όσο και να θέλει να χαρεί ένας μισάνθρωπος ή φασίστας, απελάσεις δεν γίνονται έτσι απλά. Αυτό θα οδηγήσει σε πολύχρονες φυλακίσεις, αυτοκτονίες και εξεγέρσεις των κρατουμένων.
Αν δεν είσαι επικίνδυνος για την Εθνική Ασφάλεια, τότε τι συμβαίνει;
Αν περάσεις τα δύο στάδια νομιμοποιείσαι να ζητήσεις Άσυλο! Οι προηγούμενες διαδικασίες στις οποίες μπορεί να ληφθεί απόφαση δεν περιλαμβάνουν την ευκαιρία να ζητήσεις άσυλο! Δηλαδή το limbo stage με τα δικαιώματα μετέωρα θα αποτελεί νομικό καθεστώς με υπογραφή της «Ευρώπης των δικαιωμάτων».
Μιλάμε για πολύμηνη φυλάκιση χωρίς κατηγορία ή προσωποποιημένη κατηγορία, σε κάθε περίπτωση χωρίς δικαιώματα.
Αν η χώρα έχει κηρύξει κρίση προσφυγικών ροών όλες οι διαδικασίες επιμηκύνονται με μάξιμουμ τους 10 μήνες.
Στο μεταξύ, η υπηρεσία σου κλείνει ένα ραντεβού τηλεφωνικά και μετά σου κανονίζει συνέντευξη. Εκεί ακούς μια και μόνο ερώτηση: Από πού ξεκίνησες για την Ελλάδα/Ιταλία/Γερμανία;
Αν η απάντηση για παράδειγμα είναι η Τουρκία, τότε η Τουρκία που είναι Ασφαλής Τρίτη Χώρα σε παίρνει πίσω. Τελειώνει η διαδικασία ασύλου, τελειώνουν όλα. Ακόμα και αν έχεις προσφυγικό προφίλ. Δεν θα φτάσει η στιγμή να σε ρωτήσουν ποιοι είναι οι λόγοι που έφυγες. Αν ξεκίνησες από Ασφαλή Τρίτη Χώρα, έφυγες.
Ποια αποτελεί Ασφαλή Τρίτη Χώρα;
Ταυτόχρονα υπάρχει ρητή πρόβλεψη πως χαμηλώνουν τα κριτήρια της Ασφαλούς Τρίτης Χώρας. Ακόμα και αν μια χώρα έχει καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεωρείται απολυταρχική, για τους πρόσφυγες θεωρείται λίκνο της δημοκρατίας.
Στις Ασφαλείς Τρίτες Χώρες δεν υπάρχει σύστημα προστασίας, για παράδειγμα η Τουρκία δεν έχει υπογράψει την συνθήκη της Γενεύης. Δεν αναγνωρίζει προσφυγικό καθεστώς, οι πρόσφυγες θεωρούνται φιλοξενούμενοι, τα παιδιά δεν πάνε σχολείο και οι ενήλικες εργάζονται μόνο μαύρα σε συνθήκες σκλαβιάς. Χωρίς νομικό καθεστώς.
Να υπογραμμίσουμε πως η Τουρκία, μια χώρα που φεύγουν οι Τούρκοι αντικαθεστωτικοί και αγωνιστές και δεν μπαίνει στην ΕΕ λόγω ζητημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι ασφαλής Τρίτη χώρα.
Η Ευρώπη απεμπολεί κάθε ευθύνη τήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τελειώνει η αλληλεγγύη.
Οι νέοι κανόνες φύλαξης των συνόρων και ο ρόλος της Frontex
Η Frontex, από παρατηρητής ή θεσμός που δίνει συνδρομή, αποκτά ενεργό ρόλο ενώ αναδιατυπώνονται οι κανόνες φύλαξης των συνόρων. Αυτό δηλαδή που οι εθνικές κυβερνήσεις ακροδεξιών κρατών ονομάζουν αποτροπή εισόδου, νομιμοποιείται. Οι επαναπροωθήσεις με ξύλο, ληστείες και βασανιστήρια νομιμοποιούνται.
Το τρίτο στάδιο της ντροπής
Αν η χώρα από την οποία προέρχεται ο πρόσφυγας είναι υψηλού προσφυγικού προφίλ και δεν προήλθε από χώρα με συμφωνία με την ΕΕ (σ.σ. αναγνωρισμένη εμπόλεμη ζώνη), τότε περνάει στο τρίτο στάδιο.
Στο τρίτο στάδιο, της διαδικασίας Ασύλου, εφόσον εγκριθεί μπορεί η χώρα υποδοχής να στείλει τους πρόσφυγες σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Όλα θα γίνονται με διμερείς συμφωνίες μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Επίσης δεν θα μπορεί κάποιος πλέον να πάρει άσυλο από δύο ευρωπαϊκές χώρες.
Η ευρωπαϊκή μας οικογένεια (με όλη την ειρωνεία του κόσμου στην έκφραση), θα μπορεί να μην πάρει τους πρόσφυγες που της αναλογούν και να πληρώσει την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία ή την Μάλτα. Τις συνήθεις Χώρες Πρώτης Εισόδου. Αντιδράσεις υπήρξαν από τις ακροδεξιές κυβερνήσεις σε Πολώνία, Ουγγαρία, Τσεχία και Αυστρία, αλλά η πρόβλεψη πέρασε σχετικά εύκολα.
Στις διμερείς συμφωνίες υπάρχει όρος υπαναχώρησης 50+50%. Έστω λοιπόν πως η Γερμανία πρέπει να πάρει 10.000 πρόσφυγες. Δέχεται τις 5.000 και μετά μπορεί να υπαναχωρήσει πληρώνοντας για τις άλλες 5.000 πρόσφυγες.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Ελλάδα πέρα από το Δόγμα ληστεία, βασανιστήρια, επαναπροώθηση ή το βούλιαγμα των σκαφών με πρόσδεση ή με κυματισμό, σύμφωνα με κριτική ΜΚΟ πάνω στα πιο σημαντικά σημεία της νέας συμφωνίας αποτελούσε το «εργοστάσιο πειραμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Εφόσον αυτό το σχέδιο περάσει ως έχει και υπογραφεί από τις χώρες της ΕΕ θα είναι σε ισχύ σύμφωνα με νομικούς από 7-10 χρόνια. Δηλαδή πρωτόδικα δικαστήρια, Εφετεία και εν τέλει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ώστε να ανατραπεί η συμφωνία ως ενάντια στο Ευρωσύνταγμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αν το τερατούργημα ψηφιστεί ως έχει, τότε η Ευρώπη θα μετατραπεί σε μια Ένωση αυταρχικών κρατών.
Στόχος η «μεταρρύθμιση του Προσφυγικού» να αποτελέσει νόμο πριν τις ευρωεκλογές του 2024.
Την προεδρία της ΕΕ θα έχουν η Ουγγαρία (Ιούλιος 2024 με Δεκέμβριο 2024) και μετά η Πολωνία (Ιανουάριος 2025 με Ιούνιο 2025), αν σας ενδιαφέρει το πόσο χειρότερα μπορούν να γίνουν τα πράγματα.
Δηλαδή αυτή είναι η καλή μεταρρύθμιση για το Προσφυγικό και φοβούνται τα ακροδεξιά τέρατα...
Μιλάει δυνατά και βροντερά. Ενίοτε καγχάζει. Είναι αγενής. Διακόπτει τους άλλους και κυρίως τις άλλες. Επιβάλλεται με τη φωνή του, επικαλύπτοντας όλες τις υπόλοιπες φωνές. Απλώνει το σώμα του, στριμώχνοντας όλα τα υπόλοιπα σώματα, καταλαμβάνοντας όσο περισσότερο φυσικό και συμβολικό χώρο μπορεί. Λέει σεξιστικά αστεία και συχνά rape jokes με τα οποία δε γελάμε. Γελάνε μόνο οι ομοϊδεάτες του και ο ίδιος.
Σχολιάζει το σώμα, την εμφάνιση, τη σεξουαλικότητα, την προσωπική ζωή μιας γυναίκας με στόχο να την εξευτελίσει. Προσβάλλει ασύστολα. Απειλεί. Επιδίδεται στο body shaming λες και ορίστηκε από κάποια απροσδιόριστη ανώτερη δύναμη σε αξιολογητή. Χρησιμοποιεί όλο το αλφάβητο ενός κοινού υβρεολογίου. Αν αντιδράσεις, δε χαμπαριάζει. Περιφρονεί την πολιτική ορθότητα και παραχαράσσει το περιεχόμενο της, από εγχείρημα συμπερίληψης, την αναπαριστά ως λογοκριτική μηχανή. Γι’ αυτό κάνει gazlighting, ισχυρίζεται ότι δεν κατάλαβες σωστά, υποδύεται τον απορημένο και τον έκπληκτο, σε κατηγορεί ως «υπερβολική», υπερασπίζεται το δικαίωμα του στον αυθορμητισμό γιατί είναι «λαϊκός άνθρωπος». Και συνεχίζει σα να μη τρέχει τίποτα. Γιατί μπορεί.
Τον ξέρουμε αυτόν τον τύπο όλες μας. Τον έχουμε συναντήσει σε οικογενειακά τραπέζια, σε παρέες, στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στο Πανεπιστήμιο, στη δουλειά, στην πολυκατοικία. Έχουμε μεγαλώσει με το σκιάχτρο του. Τον έχουμε ανεχτεί αρκετά παρότι μας προκαλεί απίστευτη δυσφορία. Κάποια στιγμή σταματήσαμε να τον ανεχόμαστε. Κουραστήκαμε. Διαμαρτυρηθήκαμε. Εξηγήσαμε. Η κοινωνία έκανε μισό βήμα μπροστά. Αυτός, όμως, εκεί. Ακούνητος και ακλόνητος στο ανδρικό του προνόμιο, να επιδεικνύει διαρκώς τη ματσίλα του ως σημαία ανδροπρέπειας, να ασκεί την πατριαρχική του εξουσία και να φουσκώνει από περηφάνια. Δεν είναι μόνο ο άξεστος θείος, ο καθημερινός σεξιστής του διπλανού αυτοκινήτου στο φανάρι, ο κρετίνος συνάδελφος στη δουλειά. Μπορεί να είναι και ο δήμαρχος, ο βουλευτής ή ο υπουργός. Η τοξική αρρενωπότητα στα δημόσια αξιώματα ενίοτε αναδεικνύεται σε ηγεμονικό τρόπο πολιτικής επικοινωνίας.
Είναι αμέτρητα τα περιστατικά. Ενδεικτικά μόνο θα παραθέσω κάποια. Από την «καλτσοδέτα» του Σωκράτη Ξυνίδη, μέχρι τη «νυφούλα» του Πάνου Καμμένου απευθυνόμενος στον Πάνο Αμυρά, το «δε φοράτε παντελόνια» του Ανδρέα Λοβέρδου στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, μέχρι τα περί «γλυκιάς κυρίας» του Δημήτρη Καιρίδη στη Δώρα Αυγέρη ή την ξέχειλη χυδαιότητα του Γρηγόρη Ψαριανού που έχει δώσει πολλά δείγματα όπως το «γκομενάκι» αναφερόμενος στην Έφη Αχτσιόγλου. Η τελευταία άλλωστε έχει δεχτεί σεξιστικές επιθέσεις και υπονοούμενα με το τσουβάλι ακόμα και από κύκλους της Αριστεράς με αφορμή την υποψηφιότητας για την προεδρία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ακόμα περισσότερα είναι αυτά που συνήθως δε μαθαίνουμε, γιατί δε διαμοίβονται στο Κοινοβούλιο ή on air. Αφορούν στον τρόπο που συμπεριφέρονται διάφοροι αξιωματούχοι στις υφιστάμενες τους, στις συνεργάτιδες τους ή γενικότερα σε όποια γυναίκα ή ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο τύχει να βρεθεί στο δρόμο τους.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι εκείνη του δημάρχου Βόλου Αχιλλέα Μπέου, στην οποία θέλω να σταθώ λίγο, όχι μόνο γιατί έχει υπερβεί κάθε όριο αλλά και γιατί έχει καταστήσει τη διοίκηση του δήμου συνώνυμο του ευτελισμού και του τραμπουκισμού. Είναι αρκετά πρόσφατη η επίθεση με το εξοργιστικό «αντε κουρέψου» που έκανε στον Δημήτρη Κανελλή, υποψήφιο στις βουλευτικές εκλογές με το ΜΕΡΑ 25, ο οποίος έκανε θεραπείες για να αντιμετωπίσει τον καρκίνο. Και βέβαια περισσεύει ο μισογυνισμός του.
Ακόμα και την 8η Μάρτη έλεγε περιχαρής και κομπάζοντας ανεκδιήγητα σεξιστικά αστεία. Έχει καθυβρίσει με αγοραία γλώσσα πολλές γυναίκες. Εσχάτως τη Ρέα Γεωργίου, προϊσταμένη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας και Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας του υπουργείου Πολιτισμού. Η κυρία Γεωργίου έκανε αυτό που πρόσταζε η δουλειά της, κατέθεσε μήνυση (με εντολή της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη) κατά του δημάρχου Βόλου και κατά παντός υπευθύνου για τις παρεμβάσεις μπροστά στο πρώην Κοιμητήριο των Ταξιαρχών στη Νέα Ιωνία, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο, και την κοπή δύο πολυετών πανύψηλων κυπαρισσιών. Ο Αχιλλέας Μπέος, λοιπόν, ξεδίπλωσε έναν οχετό εναντίον της, αποκαλώντας την «θηλυκό τόφαλο». Πολλοί άνθρωποι έσπευσαν να στηρίξουν τη Ρέα Γεωργίου, εγκαλώντας το δήμαρχο για τη συμπεριφορά του. Αυτός όχι μόνο δε σταμάτησε αλλά υπερθεμάτισε με ρητορική που δε θέλω να αναπαράγω γιατί συνιστά fat shaming και κακοποιητική χρήση του λόγου. Δεν πέρασε έτσι και δεν πρέπει να περάσει έτσι ο σεξισμός του Αχιλλέα Μπέου. Γυναίκες και θηλυκότητες της πόλης συσπειρώθηκαν για να διατρανώσουν την αντίθεση τους σε μια κατάσταση που τείνει να κανονικοποιηθεί στο Βόλο, εμπεδώνοντας μια κουλτούρα πολιτικού κουτσαβακισμού. Έχουν ήδη συγκεντρώσει 550 υπογραφές και ζητούν με ψήφισμα τη συμπαράσταση της κοινωνίας.
Φυσικά, καμία τέτοια συμπεριφορά δεν προκύπτει από αφέλεια ή αυτοματισμό. Το 2023 όλοι γνωρίζουν τι είναι προσβλητικό, απρεπές και πληγωτικό. Είναι μια απολύτως συνειδητή προσπάθεια χλευασμού και ταπείνωσης των υποκειμένων που την υφίστανται, στοχεύοντας στην εξολόθρευση τους. Υποδηλώνει εγγενή υποτίμηση των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, βγαλμένη από τον βάλτο της πατριαρχίας και της ετεροκανικότητας. Κλείνει το μάτι στις δυνάμεις του σκοταδισμού, οι οποίες θρέφονται από τον μισογυνσιμό και την ομοτρανσφοβία, υποδαυλίζοντας τα πιο ποταπά ανακλαστικά των ανθρώπων. Καθένας από τους άνδρες που αναφέρθηκαν και πολλοί ακόμα που δεν αναφέρθηκαν, ήξερε πολύ καλά ότι αρθρώνοντας έναν τόσο απεχθή σεξιστικό λόγο, λειτουργούσε μειωτικά όχι μόνο ως προς τη θηλυκότητα ή τον πολιτικό αντίπαλο που είχε απέναντι του αλλά εν γένει ως προς τις γυναίκες, αναζωπυρώνοντας στερεότυπα που δεν έχουν καμία θέση σε μια δημοκρατική – προοδευτική κοινωνία και περιφρουρώντας την τοξική αρρενωπότητα από τις αμφισβητήσεις και την επισήμανση της ανάγκης για πιο υγιείς αρρενωπότητες που δε θα λειτουργούν καταστροφικά. Μια ακόμα άσκηση ανδρικής κυριαρχίας από θέση ευθύνης.
Ένα επιβλαβές υπόδειγμα που δεν το έχουμε ανάγκη κι ούτε μας αξίζει. Οι γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα βιώνουν διάφορες μορφές βίας που εκθέτουν τη ζωή τους, τη σωματική τους ακεραιότητα και την ψυχική τους ανθεκτικότητα σε κίνδυνο. Η βία δεν είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Είναι και το λίπασμα της στη γλώσσα και τις καθημερινές πρακτικές. Όσοι αξιωματούχοι επιλέγουν να πολιτεύονται με τέτοιους όρους είναι κομμάτι ενός κόσμου κακοποίησης που θέλουμε να αφήσουμε πίσω.
Το πρωινό μετά τη γυναικοκτονία της Άννας, μια φίλη τρανς προσφύγισσα μου έστειλε ένα μήνυμα, έγραφε «φοβάμαι». Απάντησα «το καταλαβαίνω». Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις βάζεις κι ένα «αλλά» ως μια αντιθετική επεξήγηση που αντισταθμίζει, ελαφραίνει, εξορθολογίζει ενίοτε έναν κίνδυνο που δεν είναι αρκετά πιθανός ή ισχυρός σε σχέση με την υποκειμενική πρόσληψη του φόβου που πυροδοτεί.
Σ’ εκείνη τη συνομιλία δεν υπήρχε «αλλά». Υπήρχε κυρίως μια πολιτική δήλωση συμπαράστασης παρά μια κυριολεκτική, ενσώματη και βιωμένη κατανόηση της επωδυνότητας. Μοιραζόμασταν την κοινή, γενική εμπειρία καταπίεσης και άλγους που συνεπάγεται το να είσαι θηλυκότητα στην πατριαρχία αλλά στο συγκερασμό της πατριαρχίας με τον εθνοφυλετισμό, την ετεροκανονικότητα, το καθεστώς του έμφυλου δυισμού, τη φτώχεια, σαφώς μια λευκή cis γυναίκα με ελληνικό διαβατήριο είναι λιγότερο ευάλωτη.
Γιατί το να είσαι τρανς προσφύγισσα δεν είναι μόνο μια συγκόλληση ταυτοτήτων, σηματοδοτεί έναν συγκεκριμένο, μειωτικό και περιοριστικό τρόπο που αναγνωρίζεσαι από τους άλλους, στενεύει απελπιστικά το χώρο που μπορείς να υπάρχεις στη δημόσια σφαίρα, τις θέσεις εργασίας που μπορείς να δουλέψεις, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που μπορείς να συμμετέχεις, σημαίνει στο πεδίο της ορατότητας και της ισότητας να είσαι διαρκώς ένα ερωτηματικό κι όχι αδιαπραγμάτευτο κομμάτι του.
Η τιμωρητικότητα του ηγεμονικού συμπλέγματος απέναντι στα άτομα που αμφισβητούν τους σεξουαλικούς και έμφυλους κανόνες, τα καθιστά ευάλωτα. Δεν είναι οντολογική η διάσταση της ευαλωτότητας, με την έννοια ότι είμαστε φθαρτά και θνητά πλάσματα. Είναι το αποτέλεσμα της βιοπολιτικής που ταξινομεί, διαβαθμίζει και αξιολογεί ορισμένες ζωές ως ανάξιες να βιωθούν. «Οι μηχανισμοί εξουσίας, επιδρώντας σε ταξικά εκμεταλλεύσιμα, εμφυλοποιημένα και φυλετικοποιημένα σώματα που δε συμμορφώνονται με τα κανονιστικά ιδεώδη, τα μετατρέπουν συστηματικά σε αναλώσιμη, απαλλοτριώσιμη και απορριπτέα σωματική ύλη εγκλωβίζοντας σε αυτό που ο κριτικός της μετααποικιακής σκέψης Φραντς Φανόν περιγράφει ως ατμόσφαιρα βίας» σημειώνει η Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ελενα Τζελέπη στο βιβλίο «Κουήρ Πολιτική και Δημόσια Μνήμη». Είναι ένα συνεχές βίας που σημαδεύει τις ζωές των ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων, περιλαμβάνοντας όλες τις μορφές της βίας, τις δολοφονίες, τις θανάσιμες επιθέσεις, τη σωματική, λεκτική και ψυχολογική βία, τα microaggressions της καθημερινότητας αλλά και τη συμβολική βία της απομόνωσης, του εξοστρακισμού, της υποτίμησης, της έγκλησης για καταναγκαστικές επιτελέσεις της αρρενωπότητας και της θηλυκότητας στη βάση της παγιωμένης νόρμας.
Κι αν τα τελευταία χρόνια καταγράφηκε μια σημαντική πρόοδος στο επίπεδο των θεσμικών κατοχυρώσεων με τη νομοθεσία για το Σύμφωνο Συμβίωσης και τη Νομική Αναγνώριση για την Ταυτότητα Φύλου – ως απόρροια μακροχρόνιων αγώνων, αυτά δε συνδυάστηκαν με πλήρη νομική ισότητα, δηλαδή με τη θέσπιση γάμου και παιδοθεσίας για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ούτε με τολμηρές και αποτελεσματικές πολιτικές πολύπλευρής παρέμβασης και στήριξης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων ώστε να κοπούν οι ιμάντες από το πλέγμα της βίας.
Ενδεικτικά αναφέρω πως η Ελλάδα δεν έχει προνοήσει για την ίδρυση και τη λειτουργία ΛΟΑΤΚΙ+ ξενώνων στις μεγάλες πόλεις, ώστε να έχουν ασφαλές και αξιοπρεπές καταφύγιο ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα σε εφηβεία/ μετεφηβεία που εκδιώχνονται από τα σπίτια τους, ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες/ισσες, ΛΟΑΤΚΙ+ ηλικιωμένοι/ες που μπορεί να ζουν σε συνθήκες μοναξιάς κι ένδειας. Δεν υπάρχει μέριμνα για την ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην εργασία. Τα τρανς άτομα δεν έχουν πρόσβαση σε δωρεάν ιατρικές και άλλες πράξεις που είναι σημαντικές για το transition. Στο εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχουν ενταχθεί μαθήματα που θα είχαν μια προοδευτική και ανοιχτόμυαλη προσέγγιση για ζητήματα φύλου και σεξουαλικότητας.
Οι μιντιακές αναπαραστάσεις ελάχιστα έχουν τροποποιηθεί προς το καλύτερο, αφήνοντας ακόμα μεγάλο περιθώριο για την άρθρωση ομοφοβικού και τρανσφοβικού λόγου. Το τι κάνει η Πολιτεία πάντα έχει αντανάκλαση και στην κοινωνική συνείδηση. Όταν δε φτιάχνονται ασπίδες θωράκισης των ΛΟΑΤΚΙ+ ζωών και δεν εκπέμπονται βροντερά μηνύματα σεβασμού και δικαιοσύνης, η βία δε βρίσκει αναχώματα. Η βάναυση δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου στο κέντρο της Αθήνας, η εγκατάλειψη και ο χαμός της Δήμητρας της Λέσβου και τώρα η γυναικοκτονία της Άννας ήταν οι πιο άγριες εκφάνσεις της ομοτρανσφοβικής βίας στην πρόσφατη περίοδο και λειτουργούν ως συλλογικά τραύματα που επικάθονται πάνω σε ατομικές πληγές, προσθέτοντας στρώματα οδύνης.
ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΡΙΝΗ
Η Σοφία Ζαχαριάδη από την οργάνωση Emantes που ασχολείται με ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες/ισσες, γνώρισε την Άννα μέσα από αυτό το δίκτυο και διηγείται πως βίωσε το συνταρακτικό γεγονός της δολοφονίας της, φωτίζοντας όψεις της συστημικής απαξίωσης που ανοίγουν διάπλατα την ευθραυστότητα του ΛΟΑΤΚΙ+ προσφυγικού πληθυσμού:
«Είδα μια ανάρτηση που δεν έλεγε όνομα, αναφερόταν σε μια τρανς γυναίκα Κουβανή που βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της. Με έπιασε ταχυπαλμία, ένιωθα ότι θα σπάσει η καρδιά μου. Έστειλα αμέσως μήνυμα στην Άννα. Σε εκείνη πήγαινε το μυαλό μου αλλά δεν ήθελα να το πιστέψω. Μέχρι που επιβεβαιώθηκε πως ήταν η Άννα. Μου είναι πολύ συγκεχυμένες εκείνες οι στιγμές. Έκανα διάφορα πράγματα που δεν έβγαζαν απαραίτητα νόημα γιατί δε μπορούσα να το διαχειριστώ. Έψαχνα φωτογραφίες, σηκωνόμουν, ενημέρωσα την κοινωνική μας λειτουργό, μίλησα στο τηλέφωνο με έναν καλό φίλο της Άννας, άρχισα να σκέφτομαι πώς θα διεκπεραιωθούν τα διαδικαστικά θέματα όπως η κηδεία. Με βοηθούσε να μπω σε κάτι πρακτικό γιατί το υπόλοιπο ήταν δυσβάσταχτο. Μετά έστειλα μήνυμα στις τρανς φίλες της Άννας που ήξερα ότι είχαν μαζευτεί όλες μαζί. Τις ρώτησα πώς είναι. «Πονάμε» μου απάντησαν.
Υπάρχουν τρανς πρόσφυγες/ισσες που δεν έχουν καν χαρτιά. Ένας από τους λόγους που δεν αποφασίζουν να παρουσιαστούν μπροστά στις αρχές και να αιτηθούν άσυλο είναι πως δεν νιώθουν ασφάλεια με τις ελληνικές αρχές. Όντας , όμως, άτομα χωρίς χαρτιά, δεν υπάρχουν πουθενά. Τώρα ο φόβος οξύνθηκε. Τους ανθρώπους που φέρουν τις πολλαπλές ταυτότητες της Άννας, το ελληνικό κράτος τους ωθεί στο περιθώριο, εκεί τους επιτρέπεται να κινηθούν, εκεί προσπαθούν να επιβιώσουν κι αυτό σημαίνει ότι αναμετριούνται και με τη βία του περιθωρίου. Επειδή δεν υπάρχουν πολιτικές συμπερίληψης και προστασίας οι πιο ευάλωτοι άνθρωποι δουλεύουν στη μαύρη αγορά, συμπεριλαμβανομένης και της σεξεργασίας και εκτείθενται σε (νέους) κινδύνους. Η Άννα, ήρθε στη χώρα μας ως επιζήσασα από τους κινδύνους που αντιμετώπισε στη χώρα της, αναγνωρίστηκε ως προσφύγισσα , δηλαδή έλαβε διεθνή προστασία. Πώς προστάτεψε το ελληνικό κράτος την Άννα; Πάλευε για δύο ζωές, για την ίδια και για τον πατέρα της που είναι καρκινοπαθής και ζει στην Κούβα. Είναι σαν η Ελλάδα να την έστειλε σε μια μαύρη τρύπα, όπως και τις υπόλοιπες τρανς προσφύγισσες. Κι όποια βγει.
Παρά τις ευρωπαϊκές οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες οι ΛΟΑΤΚΙΑ+ πρόσφυγες θεωρούνται -και είναι- ευάλωτοι, στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζονται ως ευάλωτοι, με αποτέλεσμα καθόλη τη διάρκεια του ασύλου τους να είναι σε επαφή με τον γενικό προσφυγικό πληθυσμό που ως γενικός πληθυσμός δε διαφέρει σε ομοφοβία, τρανσφοβία και μίσος εναντίον της διαφορετικότητας και άρα σπάνια δεν είναι εχθρικός απέναντι τους. Έτσι, από την εθνική ομοφοβική κοινωνία στη χώρα καταγωγής και διαμονής τους, από την οποία έφυγαν για να σωθούν, βρίσκονται και πάλι εκτεθειμένοι/-ες σε δύο πρόσθετους κινδύνους: Την μικροκοινωνία των προσφύγων και την ελληνική κοινωνία, που επίσης σε μεγάλο βαθμό είναι ομοτρανσφοβικές, χωρίς κρατικό δίχτυ ασφάλειας. Δεν υπάρχει καν μέριμνα για στέγαση. Μένουν σε camps. Αφού πάρουν άσυλο πρέπει να εγκαταλείψουν και τα campsκαι να τα βγάλουν πέρα μόνες/-οι τους.
Γενικότερα, τα πλέον ευάλωτα άτομα μένουν απροστάτευτα. Η διαδικασία νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου προϋποθέτει κάποια χρήματα, που οι πιο φτωχές/οι δε μπορούν να τα δώσουν. Τελευταία, όλο και συχνότερα, βλέπουμε να γίνονται crowdfunding για ιατρικά έξοδα, για φαγητό, για ενοίκιο. Αυτά θα έπρεπε να είναι εξασφαλισμένα. Ολες οι απαιτούμενες ιατρικές πράξεις θα έπρεπε να είναι δωρεάν, να υπάρχουν καταφύγια για να στεγαστούν ΛΟΑΤΚΙΑ+ με αξιοπρέπεια και ασφάλεια, να υπάρχουν προγράμματα εργασιακής απασχόλησης και κατάρτισης. Δε γίνεται να δεχόμαστε ότι η μόνη «διέξοδος» για εργασία στα τρανς άτομα είναι η σεξεργασία. Το ζήτημα είναι να σου δίνονται ισότιμες επιλογές και ευκαιρίες στην εργασία κι αν επιλέγεις τη σεξεργασία, κανένα πρόβλημα. Η Άννα, ας πούμε, είχε σπουδάσει κλασικό μπαλέτο, ήταν επαγγελματίας χορεύτρια και δασκάλα χορού στη Κούβα, αλλά δεν της δόθηκε η δυνατότητα να εργαστεί ως δασκάλα χορού. Είχαμε παλιότερα ένα πρόγραμμα, στο οποίο είχε πάρει μέρος και η Άννα, όπου μπορούσαν τρανς άτομα να κάνουν δωρεάν αποτρίχωση με λειζερ. Είναι ουσιώδες, δεν είναι δευτερεύον, γιατί βοηθάει στην ασφάλεια στο δημόσιο χώρο και είναι σημαντικό όσον αφορά την έκφραση φύλου πολλών τρανς γυναικών. Αν υπήρχαν πολιτικές που θα υποστήριζαν τα τρανς άτομα να δουλεύουν, να στεγάζονται σε αξιοπρεπή σπίτια και γειτονιές, να κυκλοφορούν και όχι να βγαίνουν μόνο τη νύχτα σαν τις νυχτερίδες, τα βίαια περιστατικά θα ήταν λιγότερα. Ζούμε γενικά σ’ ένα σύστημα που ασκεί θανατοπολιτική, πεθαίνει κόσμος στο τρένο, πεθαίνει κόσμος περιμένοντας ασθενοφόρο, πεθαίνει κόσμος από σφαίρες αστυνομικών, πνίγονται πρόσφυγες, όπως στην Πύλο.
Εμείς προτρέπουμε τους ανθρώπους μας να μη μένουν μόνοι και όταν δεν αισθάνονται καλά, να επικοινωνούν μαζί μας. Οι Εmantes από την ίδρυση τους το 2018, λειτουργούν τη γραμμή υποστήριξης Emantes’ supportline που είναι σε άμεση επαφή με ΛΟΑΤΚΙΑ+ αιτούσες/-ντες άσυλο και πρόσφυγισσες/-ες που χρειάζονται υποστήριξη. Είναι σίγουρο πως κάποια άτομα θα πέσουν ψυχολογικά, γι’ αυτό χρειάζονται εργαλεία συλλογικής φροντίδας. Και ένα τέτοιο εργαλείο είναι η γραμμή υποστήριξης. Όντας η διαχειρίστρια της γραμμής αρκετές φορές καλούμαι να διαχειριστώ τα συναισθήματα μου ώστε να μπορώ να υποστηρίξω, χωρίς να τα καταφέρνω πάντα. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει σημασία να αναγνωρίσεις το τραύμα σου, να το αγκαλιάσεις, να το αποδεχτείς και να το νοιαστείς.
Η Άννα ήταν ένα πλάσμα με τρομερή δύναμη και ενέργεια, ένας σπάνιος άνθρωπος. Με τσακίζει η ιδέα ότι μαζί με αυτά, θα υπάρχει δίπλα κι ένα τέτοιο τέλος. Το ίδιο ισχύει και για τη Zackie. Θεωρώ πως είναι κρίσιμο πλέον η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα να βρεθεί συσπειρωμένη και ενωμένη για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της κοινότητάς μας αλλά και των ακόμη πιο ευάλωτων ομάδων, όπως είναι αυτή των ΛΟΑΤΚΙΑ+ προσφύγων»
ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΡΙΝΗ
Τα πλήγματα που προκαλεί η βία τη στιγμή που ασκείται πολλαπλασιάζονται στο διηνεκές όταν το κοινωνικό περιβάλλον όχι μόνο δεν την αποδοκιμάζει αλλά συχνά την ανέχεται, την κανονικοποιεί ή ακόμα και την επικροτεί. Η περιφρόνηση απέναντι στα πληγωμένα, βασανισμένα, δολοφονημένα ΛΟΑΤΚΙ+ θύματα εκφράζεται και από την εξουσία απλωμένη σε όλες τις δομές της και από ένα τμήμα της κοινωνίας.
Το είδαμε στην περίπτωση του Ζακ Κωστόπουλου με την αστυνομία να έχει ενεργό συμμετοχή στη δολοφονία του και στη συνέχεια να ενορχηστρώνει μια επιχείρηση παραποίησης της πραγματικότητας και λασπολογίας, την οποία αναπαρήγαγαν αρκετά media, χωρίς να επανορθώσουν ούτε όταν πια είχαν γκρεμιστεί όλα τα αφηγήματα ενοχοποίησης του θύματος. Το είδαμε και στην περίπτωση της Άννας με το misgendering που, ας μη γελιόμαστε, ξεκίνησε από την αστυνομία. Η περιφρόνηση δεν αποτυπώνεται μόνο σε όσα λέγονται και πράττονται, αποτυπώνεται και σε όσα παραλείπονται. Είναι εξίσου θορυβώδη μερικές φορές. Για παράδειγμα, κανένα στέλεχος της κεντρικής διοίκησης δεν τοποθετήθηκε καταγγελτικά γι’ αυτά τα συμβάντα, δεν εκδήλωσε τη συμπόνια του, δεν έκανε αυτοκριτική για τη δειλία της Πολιτείας στη χάραξη συμπεριληπτικών πολικών. Θα είχε μια σημασία σε επίπεδο συμβολισμού και παιδαγωγικού ρόλου απέναντι στην κοινωνία. Δεν έγινε γιατί η διοίκηση παρά τα ψελλίσματα που καμιά φορά κάνει μαζί με λίγο pinkwashing, είναι η ίδια που κατασκευάζει, αναπαράγει και εν τέλει λογοδοτεί το εθνικοχριστιανικό πατριαρχικό ιδεώδες. Μαζί με την άνοδο της ακροδεξιάς, όπως φαίνεται και στην αύξηση των ακροδεξιών επιθέσεων στο δρόμο και στην είσοδο τριών ακροδεξιών κομμάτων στη βουλή, των οποίων η ομοτρανσφοβία αποτελεί βασικό ιδεολογικό πυλώνα, διαμορφώνεται μια συνθήκη συντηρητικοποίησης, μια αίσθηση ασφυξίας.
Σ’ αυτό το αποκαρδιωτικό πολιτικό συγκείμενο η ρητορική μίσους αποχαλινωμένη και ασυγκράτητη, κατακλύζει τον ψηφιακό χώρο. Τα σχόλια κάτω από την είδηση της μαρτυρικής γυναικοκτονίας της Άννας, ήταν απίστευτα ανάλγητα και κακεντρεχή. Φανέρωναν έναν ανθρωπότυπο πωρωμένο από το μίσος απέναντι σε άτομα και κοινωνικές ομάδες που δεν τον ενοχλούν σε τίποτα, δεν τον πειράζουν, δεν του κάνουν κακό με οποιονδήποτε τρόπο, ακτιφαρισμένο από μια δηλητηριώδη μικροεξουσία που σφυρηλατείται πάντα συνθλίβοντας τους από κάτω και υπακούοντας τους από πάνω, ατσαλωμένο και αδιατάραχτο απέναντι σε οποιονδήποτε συγκλονισμό, ακόμα και από τη μακραίωνη πολιτισμική επιταγή της απόδοσης σεβασμού στους νεκρούς/ στις νεκρές. Κανένας θρήνος δεν τον διαπερνά. Έχει πλήρη επίγνωση των συνεπειών των πράξεων του. Ξέρει ότι θα υπάρξουν άνθρωποι που θα προσβληθούν και θα πονέσουν αλλά δεν τον νοιάζει, μπορεί να το απολαμβάνει κιόλας. Η εκμηδένιση του Άλλου χρησιμοποιείται ως εργαλείο για το φούσκωμα ενός σάπιου «εγώ».
«Εκείνο το βράδυ δούλευα και γύρισα σπίτι κατά τις 9, τότε είδα κάποιες αναρτήσεις πήρα τηλέφωνο κατευθείαν τη Μαριλού. Την άκουσα χάλια, δε μπορούσε να μιλήσει, πρώτη φορά την άκουσα να κλαίει. Ήταν τόσο καλό παιδί η Άννα, είχε περάσει μια δύσκολη ζωή κι εδώ μπήκε σε μια σειρά, γελούσε, χόρευε. Προφανώς γνώριζε πολλούς ανθρώπους – αυτό δε σημαίνει ότι έπρεπε να σκοτωθεί. Αλίμονο αν πρέπει να μείνεις μόνη σου κλειδωμένη σπίτι για να κινδυνεύεις μόνο από κανένα δοκάρι που θα πέσει. Κι είναι και ο τρόπος που δολοφονήθηκε, είχε μένος. Σίγουρα έπαιξε ρόλο ο συγκερασμός των ταυτοτήτων της, φτωχή, μαύρη, προσφύγισσα, τρανς, περιστασιακά σεξεργάτρια. Έχω ζήσει πολλές δολοφονίες, αυτή με ρούφηξε. Έχω μια αίσθηση φόβου χωρίς να μπορώ να τη συγκεκριμενοποιήσω, μπορεί να ξύπνησαν και δικά μου βιώματα. Πολλά νέα τρανς παιδιά, και αγόρια, μου έστειλαν μηνύματα ότι φοβούνται. Μετά στη συγκέντρωση στον Άγιο Παντελεήμονα πήρα λίγο τα πάνω μου γιατί είχε κόσμο. Όσο προχωρούσαμε, όμως, αναρωτιόμουν γιατί είμαστε εδώ. Δεν θα έπρεπε να είμαστε εδώ. Δεν θα έπρεπε να δολοφονηθεί η Άννα.
Διάβασα σχόλια γεμάτα μίσος. Μ πήγαν πίσω στην περίοδο νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου. Τότε είχα πάθει κατάθλιψη. Τώρα μου βγαίνει θυμός. Δε με ρίχνει πια. Δε με πονάει όπως με πονούσε. Εγκωσα. Έτσι νιώθω τώρα, μετά δεν ξέρω, μπορεί να ξανακυλήσω στη μελαγχολία. Το βρίσκουμε μπροστά μας από παιδιά. Σου λένε ότι είσαι λάθος με τον τρόπο του ο καθένας, περπάτα πιο ανδρικά, ξυρίσου για να βγάλεις γένια, μίλα πιο βαριά, μη φοράς αυτό, μη κάνεις το άλλο. Είναι αθροιστικό. Για ένα διάστημα, με τα μέτρα που πήρε η προηγούμενη κυβέρνηση για το Σύμφωνο και την ταυτότητα φύλου, με την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, νιώσαμε μια αγαλλίαση. Τώρα είναι σα να μας λένε «αρκετά βγήκατε και φωνάξατε». Δε θέλουν να φαινόμαστε. Είναι πολλοί αυτοί που μας μισούν. Το λέω και τρέμω. Από τύχη ζούμε. Κι είναι κι αυτή η διαπίστωση του αδικαίωτου. Στη δολοφονία του Ζακ, ενώ όλες είδαμε τι έγινε, το κράτος έβαλε τη σφραγίδα του σε μια απόφαση που λίγο – πολύ μεταφραζόταν στο ότι μπορεί να σε σκοτώνουν στο ξύλο και να μη τρέχει τίποτα.
Η βία ειδικά σε συμβολικό επίπεδο είναι καθημερινή, στο δρόμο στο μετρό, στα μαγαζιά. Παντού νιώθεις εγκλωβισμένη. Επειδή το αντιμετωπίζω από μικρή, πιάνω πράγματα ακόμα και αδιόρατα και πλέον δε με κάμπτουν. Δεν παύει, βέβαια, να είναι ψυχοφθόρο. Γιατί μέσα σου πάντα επαναλαμβάνεις αυτό το «γιατί;» Δεν τους πειράζεις, δεν τους ενοχλείς. Γιατί; Θα σου αναφέρω ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο: Στη συγκέντρωση στο Σύνταγμα εμφανίστηκε κάποια στιγμή η Ζωή Κωνσνταντοπούλου – για τους δικούς της λόγους. Στάθηκε δίπλα μου και μου ζήτησε να μείνω εκεί μαζί της για να κάνει δηλώσεις. Ήρθαν τα κανάλια και με το που τελείωσε, κατέβασαν τις κάμερες. Ακόμα και για ένα τέτοιο γεγονός που κατακρεουργήθηκε μια τρανς γυναίκα, δεν έδειξαν το ελάχιστο ενδιαφέρον να ακούσουν μια τρανς γυναίκα. Έγινα έξαλλη, όχι επειδή δε βγήκα στην τηλεόραση αλλά με τη στάση τους.
Αυτές τις μέρες πήρα κι έδωσα πολλές αγκαλιές. Δυναμώνει η κοινότητα κι έχει κοντά της κι άλλο κόσμο. Το φεμινιστικό κίνημα στην πλειονότητα του είναι δίπλα μας. Θα ήθελα το «Καμία Μόνη» να το κάνουμε πράξη, να ψάξουμε να βρούμε τα άτομα που είναι μόνα και να τα στηρίξουμε. Να μη συναντιόμαστε μόνο σε δικαστήρια και κηδείες. Είναι, όμως, συγκινητικό αυτό που συμβαίνει σε επίπεδο αλληλεγγύης. Θα επαναλάβω αυτό που έγραψα σε μια ανάρτηση τις προάλλες: Όλο λένε ότι δεν είναι έτοιμη η κοινωνία. Μη σώσει και ετοιμαστεί. Αυτούς που δε μας θέλουν, δεν τους θέλω κι εγώ. Μας έχουν πληγώσει αρκετά. Ας μείνουν στα σκοτάδια τους και τη χολή τους. Έχουμε ανθρώπους να πάμε μπροστά, έχουμε ανθρώπους που μας υπολογίζουν, μας εκτιμούν, μας αγαπούν» λέει η Άννα Κουρουπού, διευθύντρια ενδυνάμωσης στη Red Umbrella Athens.
Στις εξιστορήσεις αρκετών ΛΟΑΤΚΙ+ φίλων μου δεσπόζει το μπούχτισμα από τη διαρκή άσκηση επιβίωσης μεταξύ ασφάλειας και επιθυμίας – εννοιών που δε θα έπρεπε σε κανένα σχήμα να είναι αλληλοσυγκρουόμενες αλλά τίθενται άρρητα έτσι από την εξουσία. Από τη μια τακτικές αυτοπεριορισμού για λόγους αυτοπροστασίας κι από την άλλη βήματα προς το φως. Ένα ενσωματωμένο ραντάρ που χαρτογραφεί τον χώρο, ανιχνεύει απειλές και αναζητά ευκαιρίες ελευθερίας και αυτοδιάθεσης. Μια διεκδίκηση που εμπεριέχει πολλή ενέργεια, συναισθηματική εργασία, έκθεση, χρόνο, επινοητικότητα, επεξεργασίες, πολιτιστικό κεφάλαιο με μικρή απόκριση από το κράτος και σίγουρα με πολύ βραδύτερους ρυθμούς από την ανάγκη να ζήσεις καλά σε ενεστώτα χρόνο. Είναι άδικο κι εξουθενωτικό. Η Τζούντιθ Μπάτλερ κάνει μια εξαιρετική συμπύκνωση πάνω σ’ αυτό: «Μπορεί να αισθάνομαι ότι χωρίς κάποιο βαθμό αναγνωρισιμότητας δε μπορώ να ζήσω. Αλλά μπορεί επίσης να αισθάνομαι ότι οι όροι με τους οποίους αναγνωρίζομαι κάνουν το βίο αβίωτο».
Τα περισσότερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα φέρουν στις βιογραφίες τους απορρίψεις, χλευασμούς, νουθεσίες, κακοποιητικά περιστατικά, προσπάθειες πειθάρχησης, εσωτερικευμένη ντροπή. Κάποιες πληγές παραμένουν χαίνουσες, κάποιες έχουν επουλωθεί. Κάθε καινούργιο τραυματικό γεγονός αναδεύει τα προηγούμενα. Αυτές οι μέρες είναι βαριές. Υπάρχει φόβος και ο φόβος μπορεί να έχει παραλυτική ισχύ. Υπάρχει πόνος. Υπάρχει και θυμός. Είναι όλα εύλογα και χρειάζεται να πλαισιωθούν από τους ανθρώπους και τις κοινότητες που στέκονται συμμαχικά στον αγώνα κατά της τυραννίας της εθνοπατριαρχικής ετεροκανονικότητας και της αγριότητας που εκλύει.
ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΡΙΝΗ
Ο Λύο Καλοβρυνάς είναι επαγγελματίας της ψυχικής υγείας και συγγραφέας. Μιλάει για τις μη ευθύγραμμες διεργασίες του τραύματος από την αναβίωση μέχρι την ενδυνάμωση:
«Η είδηση της δολοφονίας της Άννας με πέτυχε στο εξωτερικό και δε μπορούσα να το επεξεργαστώ εκείνη τη στιγμή επειδή ήμουν σε διαφορετικό πλαίσιο και ψυχολογική διάθεση. Άρχισα να το συνειδητοποιώ όταν μπήκα στο αεροπλάνο και με γονάτισε. Πυροδοτήθηκαν και δικά μου ψυχολογικά. Όσα άτομα λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή έκφρασης φύλου έχουμε υποστεί βία, έχουμε έναν μηχανισμό που πάντα εξετάζει το περιβάλλον για το αν είμαστε ασφαλή. Αυτό δε σταματάει ποτέ. Απλά σε πιο ασφαλή περιβάλλοντα μπαίνει σε κατάσταση ύπνωσης. Τυχαία, την προηγούμενη Κυριακή προπηλακιστήκαμε ως αδερφές στο Βερολίνο, εννοώ ότι η βία για εμάς δεν είναι ένα σενάριο, δεν είναι κάτι έξω από την πραγματικότητα μας. Αιωρείται διαρκώς σαν απειλή. Αυτή η δολοφονία έγινε στη γειτονιά μου, όπου ξέρω ότι κι εγώ πρέπει να υποδύομαι, να φοράω την αρσενική μου στολή για να πάω στη Λαϊκή. Βέβαια, πλέον η ηλικία μου, τα γκρίζα μαλλιά μου δημιουργούν μια ενεργειακή ασπίδα. Βραχυκυκλώνω τους ανθρώπους γιατί από τη μια βλέπουν μια αδερφή και από την άλλη έναν ευυπόληπτο κύριο μιας ηλικίας.
Σε πολλά άτομα τα σχόλια μίσους επιτείνουν τον πόνο, σε μένα όχι. Μετά τα 35 έκανα μια πολυετή δουλειά επανοικειοποίησης αυτών των κακοποιητικών λέξεων κι ενώ παλιότερα μόνο στο άκουσμα μιας τέτοιας έκφρασης όλο μου το σώμα τσίτωνε κι έμπαινε σε μια κατάσταση φυγής ή πάλης, τώρα πλέον δεν αντιδρώ αντανακλαστικά. Τις έχω εντάξει εγώ στο λεξιλόγιο μου, μπορώ να με λέω αδερφή, μπορώ να με λέω πούστη. Αναγνωρίζω την κακεντρέχεια που υπάρχει όταν χρησιμοποιούνται αυτές οι λέξεις από άλλους αλλά δεν πυροδοτούμαι κι είμαι ευγνώμων στον εαυτό μου για τη δουλειά που έχω κάνει, ώστε να ελαφρύνω από ένα βάρος. Αυτό δεν ισχύει για όλα τα άτομα. Για πολλά αυτές οι βρισιές λειτουργούν επανατραυματικά. Ως ψυχοθεραπευτής αυτές τις μέρες έπρεπε να δουλέψω με την αναβίωση τραυμάτων στη δουλειά μου και το χειρότερο για μένα είναι η απαισιοδοξία που δημιουργούν αυτά τα γεγονότα, μια πεποίθηση ότι τα πράγματα πηγαίνουν χειρότερα. Γενικότερα, μετά τις εκλογές οι ΛΟΑΤΚΙ θεραπευόμενοι μου και οι γυναίκες εκφράζουν μια αγωνία.
Το πώς αποκρίνεται το κράτος στα περιστατικά ομοτρανσφοβικής βίας παίζει τεράστιο ρόλο γιατί ενέχει κι μια λειτουργία γονέα με την κοινωνική έννοια. Εγώ όταν έτρωγα ξύλο στο προαύλιο του σχολείου δεν τραυματιζόμουν μόνο από την πράξη αλλά και από το γεγονός ότι αυτό εξαλισσόταν με τη συναίνεση του πλαισίου και με άφηνε εντελώς μόνο μου, είναι η μοναξιά που δημιουργεί το τραύμα, όχι μόνο η βία. Όταν συμβαίνουν τέτοια γεγονότα και το κράτος κάνει gaslighting σε μαζική κλίμακα, ακυρώνει τα βιώματα ολόκληρων ομάδων. Ευτυχώς είμαστε σε μια καλύτερη περίοδο και η πολιτική ορθότητα έπαιξε θετικό ρόλο. Χρειαζόμαστε περισσότερη. Ας πούμε το ότι τα περισσότερα media διόρθωσαν γρήγορα το misgendering είναι μια αλλαγή σε σχέση με παλιότερα.
Θυμάμαι το 2012 είχαμε αναστατωθεί αρκετά γιατί πολλά άτομα στον κύκλο μου είχαν δεχτεί σωματική επίθεση και με αφορμή αυτό οργάνωσα τότε την πρώτη μάδα αυτοάμυνας για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Τώρα είμαστε πιο ορατοί, γράψουμε άρθρα, βγαίνουμε στο δρόμο, έχουμε δομές μέσα στις κοινότητες μας. Υπάρχουν τραυματικά γεγονότα στο συλλογικό ψυχισμό που καταλαμβάνουν μια συλλογική οντότητα και υπάρχουν και τραυματικά γεγονότα για την προσωπική ζωή της καθεμιάς μας, και φυσικά βρίσκονται σε συνάρτηση μεταξύ τους. Τα συλλογικά τραυματικά γεγονότα εκτός από τραυματικά λειτουργούν και συσπειρωτικά. Στην περίπτωση της δολοφονίας του Ζακ συνέβη κάτι τέτοιο. Άτομα που δε θα κατέβαιναν ποτέ στο δρόμο – εμού συμπεριλαμβανομένου που δεν το έχω με τις πορείες γιατί παγώνω, να κατέβουν. Θα μου πεις γιατί να χρειαζόμαστε δολοφονίες για να βγούμε στο δρόμο. Η οδύνη πάντως σε συλλογικό επίπεδο μπορεί να μετασχηματιστεί σε αγώνα. Τα ατομικά τραυματικά συμβάντα, σπάνια έχουν αυτή τη λειτουργία κι αν το άτομο δεν έχει υποστηρικτικό πλαίσιο, μπορεί να ισοπεδωθεί. Πριν λίγες μέρες αυτοκτόνησε ένας γκει άνδρας στην Κρήτη αλλά δεν το μάθαμε, καθημερινά βιάζονται γυναίκες ακόμα κι αν δεν το ομολογούν ούτε στον εαυτό τους. Είναι σωρευτικό. Κι εγώ αυτές τις μέρες για να μπορέσω να ανταπεξέλθω απευθύνθηκα στις φίλες μου γιατί δεν είμαι καλά κι είναι οκ. Χρειάζεται να αγκαλιάζουμε την ευαλωτότητα μας. Η προσταγή να είμαστε διαρκώς ακλόνητοι και να προτάσσουμε τα στήθη μας είναι μια βλακώδης ματσίλα. Εγώ είμαι ευάλωτος και η ευαλωτότητα μου δίνει δύναμη. Κατά τ’ άλλα να διεκδικήσουμε και χωρίς να βάλουμε στη ζυγαριά τι είναι πιο σημαντικό. Όλα είναι σημαντικά κι ας επικεντρωθεί ο καθένας και η καθεμία όπου πιστεύει.»
Θεωρώ πολύτιμες τις διηγήσεις των τριών ανθρώπων που μιλούν σ’ αυτό το άρθρο, με την εμπειρία, τη φόρτιση και τη γνώση που κουβαλούν. Έχει πάντα σημασία ο λόγος των ίδιων των υποκειμένων που βιώνουν μια κατάσταση και για όσα εισφέρει και ως πράξη διάρρηξης του πατριαρχικού ετεροκανονιστικού μονοπωλίου της δημόσιας συζήτησης. Το να μιλάμε για το ρατσισμό, το σεξισμό, την ομοφοβία, την τρανσφοβία δεν είναι μια θεωρητική κουβέντα, είναι η αποκάλυψη ουλών, η ανάδειξη τη βλάβης που προκαλούν στις ζωές των ανθρώπων, η υπεράσπιση της μνήμης των νεκρών, η άρνηση συμβιβασμού με το ψαλίδισμα της ζωής, τις χωρικές περιφράξεις, την ενοχοποίηση επιθυμιών και ταυτοτήτων. Είναι φροντίδα τραυμάτων για να μην εγκιβωτιστούν και πετρώσουν και μαζί είναι αναζήτηση ενός ορίζοντα καθαρισμένου από στερεότυπα, καταπιέσεις και βία.
Η Cube Gallery σε συνεργασία με το ART HUB Athens, παρουσιάζουν την διαδραστική ομαδική έκθεση ”Sketchbook 4 Human Rights”, που φιλοξενείται από τις 10 Φεβρουαρίου έως και τις 11 Μαρτίου, στον χώρο της Cube, στηρίζοντας την προσπάθεια που γίνεται μέσα από το Art for Social Change για έναν βιώσιμο κόσμο χωρίς διακρίσεις, όπου η τέχνη θα αποτελεί το όχημα για συλλογική δράση και κοινωνική αλλαγή,
Πρόκειται για μια έκθεση συνολικής παρουσίασης του Sketchbook 4 Human Rights Project, το πρώτο παγκόσμιο project που δημιουργεί βιβλιοθήκη από sketchbooks καλλιτεχνών, βασισμένα και εμπνευσμένα από τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs), το οποίο γεννήθηκε ως γέφυρα συνομιλίας μεταξύ των δημιουργών, του ART HUB Athens και των οργανισμών που προάγουν τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Ελλάδα και αποτελεί ερέθισμα και όχημα δημιουργίας, ευαισθητοποίησης και ανοιχτού διαλόγου.
Niki Triantafilopoulou
Μια σειρά από Sketchbooks καλλιτεχνών, δημιουργημένα αποκλειστικά για τους σκοπούς του project, θα εκτίθενται στο χώρο της έκθεσης, συνοδευόμενα από διαδραστικές δραστηριότητες εκθέματα που ο στόχος τους είναι να ξεκινήσουν έναν δημιουργικό διάλογο σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Παράλληλα, δημιουργούμε τις βάσεις για μια ισότιμη κοινωνία υλοποιώντας, στο χώρο της έκθεσης, εκπαιδευτικά προγράμματα, όπου η άμεση επαφή με τα εκθέματα δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε οι επισκέπτες να γνωρίσουν και να ευαισθητοποιηθούν στα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
John Tzomakas
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα διεξάγεται από το ART HUB Athens, ανώνυμη έρευνα για την παραβίαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με τίτλο Save my Rights, αποσκοπώντας στην καταγραφή των καθημερινών φαινομένων καταπάτησης των δικαιωμάτων, μέσω προσωπικών μαρτυριών που φωτίζουν ορατές και αθέατες όψεις τους προβλήματος. Δίνοντας φωνή σε όσα μας απασχολούν, ερχόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην αλλαγή.
Με την Τέχνη, ως κοινά αποδεκτή γλώσσα επικοινωνίας παγκοσμίως, η Cube Gallery και το ART HUB Athens sφιλοδοξούν να μετατρέψουν το Sketchbook 4 Human Rights Project σε μελλοντικό σημείο αναφοράς έμπρακτου ακτιβισμού και στήριξης των ευπαθών ομάδων, ώστε να συνδράμει στην όλη προσπάθεια ευαισθητοποίησης αλλά και παραγωγικής παρακαταθήκης για την κοινωνία μας.
