«Όλο το κλιματικό σύστημα του πλανήτη είναι διαταραγμένο» τόνισε ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Χρήστος Ζερεφός. Ο διευθυντής Ερευνών της Υπηρεσίας meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, ανέφερε πως αυτό που ξεχωρίζει δεν είναι τόσο οι υψηλές θερμοκρασίες, αλλά η διάρκεια. «Το 2010 είχαμε μέγιστη θερμοκρασία 30 βαθμούς στη βόρεια Κρήτη, τη μεγαλύτερη που είχε παρατηρηθεί ποτέ σε Πρωτοχρονιά, αλλά αυτό διήρκησε λίγο. Εδώ όμως συνεχίζουμε με πάνω από 30 ημέρες αυτό το μοτίβο και αυτό είναι το ανησυχητικό».

Ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, μιλώντας στην ΕΡΤ, εξήγησε ότι ο Ατλαντικός Ωκεανός, που χωρίζει την Ευρώπη από την Αμερική, είναι ο χωροφύλακας που επιτρέπει ζέστη ή κρύο να πάει στην Ευρώπη. «Έτσι πήγε το κρύο στην Αμερική, ενώ στην Ευρώπη ήρθε ζέστη και η ζέστη παραμένει, αλλά βέβαια όχι για πολύ, τουλάχιστον στη χώρα μας. Αυτοί οι θερμοί χειμώνες που έχουμε τα τελευταία 20-30 χρόνια είναι οι θερμότεροι σε όλη τη μακρά χρονοσειρά που διαθέτει η χώρα μας. Λοιπόν, τώρα αυτό θα φύγει. Έφυγε ήδη από την Αμερική και αρχίζει να μεταφέρεται».

«Όλο το κλιματικό σύστημα του πλανήτη είναι διαταραγμένο. Ξεκινάμε από εκεί. Τα τελευταία 40 χρόνια έχει διαταραχθεί πάρα πολύ. Έχουμε αστάθειες παντού. Κλιματικές αστάθειες. Δεν είναι σαν τις αστάθειες του καιρού, δεν είναι ένα χαμηλό βαρομετρικό ή ένα υψηλό. Είναι ανωμαλίες, δηλαδή κάτω ή πάνω από τις κανονικές τιμές για εβδομάδες. Αυτό το βλέπουμε τα τελευταία 40 χρόνια να είναι ανησυχητικό. Γι αυτό και προσπαθούμε με τις διάφορες συμφωνίες, αν ποτέ εφαρμοσθούν, μήπως μπορέσουμε να απαλλαγούμε από τα ορυκτά καύσιμα» σημείωσε.

Ο κ. Ζερεφός σημείωσε τέλος ότι η αποσταθεροποίηση του κλίματος είναι παγκόσμιο φαινόμενο. «Έχουμε χάσει προς το παρόν το ένα τρίτο του χειμώνα, του κρύου. Αυτά τα ακραία φαινόμενα συμβαίνουν και σε άλλες χώρες. Δεν συμβαίνουν μόνο σε εμάς… Ξέρουμε ότι αυτή η ανωμαλία που βλέπουμε την τελευταία δεκαετία θα συνεχίσει και μάλιστα θα είναι και χειρότερα τα πράγματα, ιδίως μετά το 2050 έτσι όπως δείχνουν όλοι οι υπολογισμοί όλων των μοντέλων σε όλη τη γη».

Από την πλευρά του, ο διευθυντής Ερευνών της Υπηρεσίας meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, ανέφερε πως αυτό που ξεχωρίζει δεν είναι τόσο οι υψηλές θερμοκρασίες, αλλά η διάρκεια. «Αυτό που ξεχωρίζει σε αυτή την καλοκαιρία των τελευταίων 30 ημερών είναι η διάρκεια. Το 2010 είχαμε μέγιστη θερμοκρασία 30 βαθμούς στη βόρεια Κρήτη, τη μεγαλύτερη που είχε παρατηρηθεί ποτέ σε Πρωτοχρονιά, αλλά αυτό διήρκησε λίγο. Εδώ όμως συνεχίζουμε με πάνω από 30 ημέρες αυτό το μοτίβο και αυτό είναι το ανησυχητικό».

«Δυστυχώς, οι περισσότεροι μήνες του χρόνου στη χώρα μας είναι πιο θερμοί από αυτό που ονομάζουμε κανονικό, από τις κλιματικές τιμές, με εξαίρεση λίγους μήνες. Παντελής είναι η έλλειψη χιονιού αυτή τη στιγμή, όχι μόνο σε χιονοδρομικά κέντρα, αλλά και στα ελληνικά βουνά. Είναι ελάχιστη η χιονοκάλυψη, πάρα πολύ μικρή, κάτω από το 0,1% της ελληνικής επικράτειας είναι καλυμμένο από χιόνι, ενώ αυτή την εποχή ήταν πάνω από 10% και δεν φαίνεται, τουλάχιστον την επόμενη εβδομάδα, κάποια αλλαγή» πρόσθεσε.

«Πιθανώς το δεύτερο δεκαήμερο να έχουμε μια αλλαγή. Αυτή τη στιγμή είμαστε τρεις με τέσσερις βαθμούς πάνω από τις κανονικές τιμές για την εποχή όσον αφορά τις μέγιστες θερμοκρασίες, μια απόκλιση που είναι πολύ σημαντική γιατί όπως είπαμε έχει και διάρκεια. Η εκτίμησή μου είναι ότι επειδή έχουμε μπροστά μας δύο χειμωνιάτικους μήνες, θα έχουμε και ψυχρές εισβολές, θα έχουμε και χιόνια. Τα θέλουμε στα βουνά, όχι μόνο για τα χιονοδρομικά αλλά για το υδατικό ισοζύγιο. Θα ήταν απίθανο να μη δούμε κάποιο κρύο, αλλά τουλάχιστον δεν φαίνεται αυτό μέσα στο πρώτο δεκαήμερο, πιθανόν μέσα στο δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου» εκτίμησε.

«Μπαίνουμε σε μια αποσταθεροποίηση του κλίματος και κάνουμε ότι μπορούμε για να σταματήσουμε αυτή την διαδρομή προς το άγνωστο» κατέληξε ο κ. Λαγουβάρδος.

Η χώρα μας πρέπει να θωρακιστεί απέναντι στις πυρκαγιές όπως θωρακίζεται απέναντι στους σεισμούς, λέει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για το γεγονός ότι τις επόμενες δεκαετίες θα έχουμε επιπλέον σαράντα ημέρες δασικών πυρκαγιών. Πρέπει να μελετήσουμε τα φαινόμενα σε βάθος, εξηγεί ακόμη, ενώ εντοπίζει τις αιτίες της καταστροφής στην απουσία οδών διαφυγής, τις πευκοφυτεύσεις και την αντίληψη ότι ένας μεγάλος δρόμος μπορεί να εμποδίσει πάντοτε την εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Ακολουθεί η συνέντευξη του ακαδημαϊκού Χρήστου Ζερεφού στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

Τι εξήγηση δίνετε για την καταστροφή;

Η καταστροφή ήταν προφανές ότι θα συμβεί όπως θα συμβούν και άλλες καταστροφές εάν δεν αλλάξουμε νοοτροπία.

Σε τι αναφέρεστε συγκεκριμένα;

Έχουμε εμποδίσει τις εξόδους διαφυγής σε περιπτώσεις όπως αυτή που αντιμετωπίσαμε προχθές στο Μάτι. Είναι πραγματική αυτοκτονία η ανυπαρξία διόδου προς τη θάλασσα. Επαιτώ, έχουμε υπερεκτιμήσει την ικανότητα ενός δρόμου να εμποδίσει την πυρκαγιά να περάσει από τη μία στην άλλη πλευρά. Αυτό ακριβώς συνέβη στη Λεωφόρο Μαραθώνος. Η κατάσταση δεν εκτιμήθηκε σωστά, η πυρκαγιά πέρασε χωρίς να έχει δοθεί εντολή εκκένωσης. Αλλά το μείζον, επαναλαμβάνω, είναι η μη έξοδος διαφυγής.

Έχει και στο παρελθόν συμβεί ένας δρόμος να μην λειτουργήσει ως φυσικό φράγμα;

Μπορώ να θυμηθώ αμέσως το 2009 στο Ντράφι. Όλοι θεωρούσαν ότι η οδός Αχαιών θα αποτελούσε ένα φράγμα στην εξάπλωση της πυρκαγιάς η οποία ερχόταν τότε από τον Διόνυσο. Αλλά την πυρκαγιά δεν την σταματάει τίποτε όταν φουντώσει. Απλώς πρέπει να είναι έτοιμοι οι κάτοικοι να εκκενώσουν την περιοχή έχοντας σαφείς οδηγίες. Πράγμα δυστυχώς που δεν συμβαίνει στη χώρα μας.

Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις φωτιές;

Έως τώρα οι μηχανικοί εστίασαν στην αντισεισμική προστασία. Και πολύ σωστά αφού η χώρα μας είναι σεισμογενής. Από την άλλη πλευρά όμως είναι και πυρογενής. Οι πυρκαγιές στη χώρα μας, το ξέρουμε πολύ καλά πια, μπορούν να σκοτώσουν. Έγινε δυστυχώς τώρα στην Αττική, όπως έγινε και στην Ηλεία πριν από έντεκα χρόνια και θα επαναληφθεί στο μέλλον εάν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα.

Είναι οι κλιματικές συνθήκες που κάνουν αναπότρεπτη αυτήν την πραγματικότητα;

Η άνοδος της θερμοκρασίας και η ξηρασία είναι φονικός συνδυασμός. Φέτος βέβαια δεν είχαμε ξηρασία, είχαμε πολλές βροχές. Και συνέβη το εξής: Λόγω της υγρασίας στο έδαφος δεν κάηκαν τα κάτω μέρη των δέντρων, αλλά η φωτιά διαδόθηκε από τα ψηλότερα κλαδιά. 

Η ζωή στις δεντρόφυτες περιοχές τι κανόνες επιβάλλει;

Ο καθαρισμός είναι πολύ σημαντικός. Συνήθως οι οικοπεδούχοι που δεν μένουν στην περιοχή δεν καθαρίζουν τα οικόπεδά τους. Οι δήμοι θα πρέπει να τιμωρούν όσους δεν μεριμνούν για τον καθαρισμό από ξερά χόρτα, εύφλεκτα σκουπίδια κλπ. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν γίνεται. Το αποτέλεσμα είναι όσοι ζουν στα βουνά της Αττικής να έχουν πάντα τον φόβο να καούν από τη μία ημέρα στην άλλη.

Τα πεύκα κάνουν τον κίνδυνο ακόμη μεγαλύτερο;

Μου δίνετε την αφορμή για να θίξουμε το φλέγον θέμα των αναδασώσεων. Οι αναδασώσεις γίνονται με πεύκα, τα οποία λόγω του ρετσινιού είναι μπουρλότα έτοιμα να ανάψουν. Οι αναδασώσεις δεν γίνονται με την χλωρίδα που υπήρχε. Στο Πεντελικό Όρος για παράδειγμα μόνο ένα μικρό κομμάτι είχε πεύκα. Και ήταν μάλιστα το κομμάτι προς την πλευρά που υπήρχαν έλη, στον Σχοινιά κλπ. Στο υπόλοιπο όρος δεν υπήρχαν πεύκα, το γράφει ο Δημήτριος Αιγινήτης στον τόμο που εξέδωσε το 1910 «Το κλίμα της Αττικής».

Και τώρα; Στον 21ο αιώνα;

Αρκεί να σας πω ότι έως το τέλος του αιώνα θα έχουμε σαράντα ημέρες επιπλέον δασικές πυρκαγιές. Αλλά ήδη φαντάζει αδιανόητο να νομιμοποιούνται κτίσματα σε εύφλεκτες περιοχές. Έχουμε τεράστιο έλλειμμα στο θέμα της ορθής χωροταξικής κατανομής κατοικιών και δρόμων. Πρέπει να μελετήσουμε σε βάθος τα φαινόμενα, είδαμε τι συνέβη με τις εκρηκτικές ροές ύδατος στη Μάνδρα, είδαμε και τώρα τι συνέβη με την εκρηκτική μεταφορά θερμικής ενέργειας.




ΑΠΕ

Οι επιστήμονες εδώ και χρόνια προειδοποιούσαν για τις μελλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και πρότειναν τρόπους για να μπορέσει η ανθρωπότητα να καθυστερήσει τις αναπόφευκτες κατά τα άλλα συνέπειές της.

Πλέον έχουν περάσει στο επόμενο στάδιο, δηλώνοντας ότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, όπως επιβεβαιώνει, μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο ακαδημαϊκός και επόπτης του Κέντρου Έρευνας Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, καθηγητής Χρήστος Ζερεφός.

Συνθήκες καύσωνα μέσα στον Ιούνιο σε δυτικοευρωπαϊκές χώρες, σφοδρές βροχοπτώσεις με έντονη υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες, που ακολουθούνται από πτώση της θερμοκρασίας και μετά πολύ γρήγορη άνοδό της, στην Ελλάδα. Πρόκειται για δύο εικόνες καινούργιες, τις οποίες θα πρέπει πλέον να συνηθίσουμε λένε οι επιστήμονες, καθώς όπως φαίνεται οι ακραίες καιρικές καταστάσεις θα εναλλάσσονται ακόμα πιο γρήγορα στα χρόνια που έρχονται.

«Στα ακραία αυτά φαινόμενα που βλέπουμε έχει συμβάλλει σημαντικά και ο άνθρωπος. Γιατί ποτέ στο παρελθόν από όλα τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει με επιστημονικές μεθόδους δεν είχε τόσο συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Τα προηγούμενα σαράντα χρόνια έχουμε δει πολλούς περισσότερους καύσωνες, πλημμύρες, φαινόμενα ξηρασίας σε όλον τον πλανήτη, πράγματα τα οποία βλέπαμε μέσα σε χιλιάδες χρόνια», εξηγεί ο κ. Ζερεφός και προσθέτει: «Η σύσταση της ατμόσφαιρας έχει αλλάξει και το διοξείδιο του άνθρακα έχει αυξηθεί κατά 25% τα τελευταία 100 χρόνια. Τέτοιες αλλαγές στο διοξείδιο του άνθρακα χρειαζόντουσαν χιλιάδες χρόνια για να γίνουν στο παρελθόν και γι’ αυτό οι επιστήμονες ανησυχούν».

Τo διοξείδιο του άνθρακα, είναι ένα από τα λεγόμενα αέρια του θερμοκηπίου, που παράγεται όσο κανένα άλλο από δραστηριότητες του σύγχρονου ανθρώπου. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι ευθύνεται περίπου κατά 64% για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η συγκέντρωση του στην ατμόσφαιρα είναι κατά 40% υψηλότερη από αυτή που ήταν πριν ξεκινήσει η βιομηχανοποίηση, δείχνουν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Άλλα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία εκλύονται σε μικρότερες ποσότητες, αλλά δρουν πιο αποτελεσματικά για την υπερθέρμανση του πλανήτη είναι το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου.



Όπως όλα δείχνουν η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί είναι μη αναστρέψιμη τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον, καθώς ακόμα και αν ακολουθήσουμε όλες τις συμβουλές των επιστημόνων για αποκλειστική χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επί παραδείγματι, τις θετικές επιπτώσεις θα τις δούμε μετά από 50 χρόνια.

«Αν συνεχίσουμε έτσι, δυστυχώς η αποσταθεροποίηση του κλίματος θα μας επιφυλάσσει πολύ πιο οδυνηρές εκπλήξεις στο μέλλον και γι’ αυτό το λόγο πρέπει να ληφθούν μέτρα τώρα. Παράλληλα, πρέπει να προσαρμοστούμε. Ο κόσμος πρέπει τουλάχιστον να προσέχει και να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση. Να προστατεύει τον εαυτό του και την περιουσία του από τα ακραία φαινόμενα. Όταν πέφτουν κεραυνοί δεν καθόμαστε στα δέντρα, δεν μπαίνουμε στη θάλασσα», συμβουλεύει ο Χρ. Ζερεφός.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιοποιήθηκε στο περιοδικό Nature Climate Change η κλιματική αλλαγή πρόκειται να αυξήσει πολύ ραγδαία τα φονικά κύματα καύσωνα σε όλο τον κόσμο. Σήμερα σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού είναι ήδη εκτεθειμένο σε θανατηφόρες θερμοκρασίες. Ο κίνδυνος ασθενειών ακόμα και θανάτων, αναμένεται να αυξηθεί τόσο σημαντικά τα επόμενα χρόνια, που μέχρι το τέλος του αιώνα, υπολογίζεται ότι σχεδόν οι μισοί άνθρωποι στον κόσμο θα υποφέρουν από επικίνδυνες περιόδους καύσωνα, ακόμα και αν μειωθούν δραστικά οι εκπομπές αέριων ρύπων, αναφέρει η ίδια έρευνα.




πηγή tvxs