Μία μόλις ημέρα μετά τις δηλώσεις της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας, Ειρήνης Αγαπηδάκη ότι οι κάτοικοι στις περιοχές που δεν είναι πόσιμο το νερό μπορούν να το βράζουν για τρία λεπτά μέχρι να φτάσει στους 100 βαθμούς για να το χρησιμοποιήσουν, ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής μίλησε για τους κινδύνους αυτής της επιλογής.
Το μέλος του νέου ΔΣ του ΕΟΔΥ τόνισε ότι: «Δεν σκοτώνονται όλα τα μικρόβια με το βράσιμο του νερού». Ωστόσο, υπογράμμισε ότι το βρασμένο νερό σε κάθε περίπτωση ενδείκνυται αν δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα.
Ο κίνδυνος μεγαλώνει ειδικά για γαστρεντερίτιδες, λοιμώξεις του γαστρεντερικού, λοιμώξεις του αναπνευστικού, δερματικά νοσήματα
Υπενθυμίζεται ότι σε 11 περιοχές οι κάτοικοι δεν μπορούν να πιουν το νερό, αλλά ούτε και το χρησιμοποιούν για πλύσιμο δοντιών, ντους, πλύσιμο πιάτων κ.ά.
Αυτές οι περιοχές είναι οι εξής:
Βόλος, Νότιο Πήλιο, Δήμος Αλμυρού, Δήμος Παλαμά, Δήμος Σοφάδων
Δήμος Αργιθέας, Δήμος Λίμνης Πλαστήρα,
Δήμος Φαρσάλων, Δήμος Κιλελέρ,
Δήμος Πύλης, Δήμος Φαρκαδόνας
Η προειδοποίηση Παρασκευή
«Θα πρέπει να αποφεύγουμε να καταναλώνουμε το νερό του δικτύου αν δεν γνωρίζουμε από επίσημο φορέα ότι είναι κατάλληλο και για την υγιεινή του σώματός μας και για το μαγείρεμα», δήλωσε στην ΕΡΤ ο Δημήτρης Παρασκευής. Ο ίδιος τόνισε ότι είναι σημαντικό ότι από την Τετάρτη 13/9 ανακοινώνεται επισήμως ανά κοινότητα ή ανά δήμο η ποιότητα του νερού.
«Αυτό βοηθάει πάρα πολύ την κοινότητα έτσι ώστε να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα. Επειδή οι συνθήκες είναι ακόμα δύσκολες για την υγιεινή, αν το νερό δεν είναι κατάλληλο, μια εναλλακτική είναι να βράσουμε το νερό προκειμένου να αποφύγουμε τον κίνδυνο έκθεσης σε ρυπογόνους παράγοντες» συμβούλευσε ο κ. Παρασκευής.
Μιλώντας για τους πλημμυροπαθείς που διαμένουν σε περιοχές όπου τα νερά από την κακοκαιρία Daniel λιμνάζουν ακόμη, ο καθηγητής εξήγησε ότι μπορεί να κινδυνεύουν από δερματικές παθήσεις και δερματικά νοσήματα λόγω της έκθεσης σε δυνητικά μολυσμένα ύδατα ή άλλα πιθανά λοιμώδη νοσήματα.
Ο κάμπος της Θεσσαλίας είναι ακόμη γεμάτος από κουφάρια ζώων
Κίνδυνος για μολυσματικές ασθένειες
«Δεν χρειάζεται ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας, αλλά αν τυχόν εμφανίσει οποιαδήποτε συμπτώματα να απευθυνθεί στους επαγγελματίες υγείας,να αναζητήσει ιατρική συμβουλή», πρόσθεσε ο κ. Παρασκευής.
Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι λόγω των επιβαρυμένων για τη δημόσια υγεία συνθηκών από τα λασπόνερα και τα κουφάρια ζώων που κείτονται ακόμη σε αυτά, ο κίνδυνος μεγαλώνει ειδικά για γαστρεντερίτιδες, λοιμώξεις του γαστρεντερικού, λοιμώξεις του αναπνευστικού, δερματικά νοσήματα.
«Στο Συντονιστικό Κέντρο στη Θεσσαλία επιτηρούνται πολύ στενά σε καθημερινή βάση τα νοσήματα αυτά. Υπάρχουν συστάσεις για τον πληθυσμό καθώς και οι υπόλοιπες ενέργειες για να μειωθεί ο κίνδυνος για την κοινότητα», πρόσθεσε ο ίδιος.
Για το βράσιμο του νερού
Σε ερώτηση για το εάν το βράσιμο του νερού διασφαλίζει την εξάλειψη των βακτηρίων, ο κ. Παρασκευής τόνισε ότι αν και «δυστυχώς δεν σκοτώνονται όλα τα μικρόβια με το βράσιμο, αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αν είναι οικογένεια, αν κάποιος συνάνθρωπός μας δεν έχει δυνατότητα να καταναλώσει εμφιαλωμένο νερό για να μαγειρέψει, είναι μια εναλλακτική λύση η οποία δεν είναι ιδανική».
«Η σύσταση είναι για κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού και για το μαγείρεμα, αλλά αν τυχόν αυτό δεν είναι εφικτό, το βράσιμο του νερού είναι μία λύση» είπε, επισημαίνοντας ότι η καταλληλότητα του νερού πιστοποιείται από επίσημο φορέα.
Αναφορικά με τον κίνδυνο να περάσουν διάφορες μολυσματικές ασθένειες στη διατροφική αλυσίδα παραδέχτηκε ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός αλλά καθησύχασε τον κόσμο, λέγοντας ότι γίνονται έλεγχοι στην περιοχή.
«Οι έλεγχοι θα ενταθούν έτσι ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να φτάσει μολυσμένο κρέας στο πιάτο μας», τόνισε ο καθηγητής.
Σημειώνεται ότι ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ / The Left και μέλος της επιτροπής EMPL (Απασχόλησης & Κοινωνικών Υποθέσεων) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε καταθέσει σχετική ερώτηση με αφορμή τα δραματικά στοιχεία που είχε φέρει στο φως η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας[1]. Σύμφωνα με αυτά μεταξύ 2019 και 2022 διπλασιάστηκαν οι περιπτώσεις εργαζομένων που έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των συνθηκών εργασίας στην Ελλάδα, φτάνοντας τους 104 το 2022.
Στην απάντησή του ο Επίτροπος Απασχόλησης Schmit επικαλείται τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία για τη χώρα μας, όπως ορίζει η νομοθεσία της ΕΕ. Σύμφωνα με αυτά ο αριθμός θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων παρουσιάζει ανεπαίσθητη μείωση το 2020 σε σχέση με το 2019 (35 το 2019, 33 το 2020) παρά το γεγονός ότι το 2020 σημαδεύτηκε από σαρωτικούς περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα σε πλήθος τομέων της οικονομίας λόγω των πολύμηνων lockdown αλλά και των άλλων περιορισμών που επέβαλε η έκτακτη συνθήκη της πανδημίας.
Στη συνέχεια της απάντησής του ο Λουξεμβούργιος Επίτροπος στέλνει ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα υπογραμμίζοντας πως «Κάθε θάνατος που συνδέεται με την εργασία είναι αδικαιολόγητος και η Επιτροπή επιδιώκει φιλόδοξα σχέδια για την εξάλειψη του φαινομένου.»
Μάλιστα, αναφέρεται διεξοδικά στο σχετικό ενωσιακό πλαίσιο, κεντρικό πυλώνα του οποίου αποτελεί το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ[2] για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία κατά την περίοδο 2021-2027.
Παρά το ότι η χώρα μας φαίνεται, σε ένα πρώτο επίπεδο, να έχει συμμορφωθεί τυπικά με τις κατευθύνσεις του στρατηγικού αυτού πλαισίου καθώς ήδη από τον Αύγουστο του 2022 έχει εγκριθεί και έχει τεθεί σε εφαρμογή η Εθνική Στρατηγική για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία 2022-2027[3], η διαρκής επικαιρότητα ατυχημάτων στους χώρους εργασίας, πολύ συχνά μάλιστα θανατηφόρων, σκιαγραφεί μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα για τους εργαζόμενους.
Ακόμη και το πρόσφατο περιστατικό στη Ρόδο με τον σερβιτόρο – κολυμβητή[4], περιστατικό που πέρα από τα αυτονόητα ζητήματα εργασιακής αξιοπρέπειας φέρνει στην επιφάνεια τα θέματα ασφάλειας και υγιεινής στο χώρο εργασίας, αναδεικνύει τις τρομακτικές ελλείψεις των ελεγκτικών μηχανισμών στη χώρας μας. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Ρόδου αρμόδιοι τεχνικοί ελεγκτές δεν υπάρχουν, και μάλιστα όχι μόνο στο νησί, αλλά σε ολόκληρο το Νότιο Αιγαίο[5], «μία περιοχή που είναι πρώτη σε ανάπτυξη, πρώτη σε τουρισμό, πρώτη σε κατασκευές», όπως επισημαίνει.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο Επίτροπος Schmit στην απάντησή του στον Κώστα Αρβανίτη παραπέμπει ευθέως σε πρόσφατα εκδοθείσα γνώμη της συμβουλευτικής επιτροπής της ΕΕ[6] για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία και στις σχετικές συστάσεις τις οποίες περιλαμβάνει. Εκεί στο σημείο 11 των συστάσεων, στο κεφάλαιο που αφορά τα Όργανα της ΕΕ και τα Κράτη Μέλη περιλαμβάνεται ρητή σύσταση για «Εξασφάλιση επαρκούς αριθμού επιθεωρητών εργασίας και κατανομής πόρων προκειμένου να διενεργεί αποτελεσματικούς και έγκαιρους ελέγχους·»[7]
Ολοκληρώνοντας την απάντησή του ο Επίτροπος Απασχόλησης δεν παραλείπει να τονίσει πως «Υπάρχει εκτενής ενωσιακή νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία (…). Οι εργοδότες υποχρεούνται να εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας. Με την επιφύλαξη των εξουσιών της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, η διασφάλιση της συμμόρφωσης της εθνικής νομοθεσίας μεταφοράς με την ενωσιακή νομοθεσία αποτελεί πρωτίστως αρμοδιότητα των κρατών μελών.»
Με λίγα λόγια, στην απάντησή του ο Επίτροπος παραπέμπει μεν στις αρμοδιότητες των Κρατών Μελών και τις εθνικές πολιτικές, ωστόσο περιγράφει ένα ολοκληρωμένο ενωσιακό πλαίσιο το οποίο καλούνται τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν.
«Θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα εξακολουθούν να κατακλύζουν την επικαιρότητα» σχολιάζει ο Κώστας Αρβανίτης, και συνεχίζει: «Συμπτωματικά, μία ακόμη τραγωδία στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος με ένα νεκρό εργάτη είχε συμβεί λίγες μέρες μετά την κατάθεσή της, και ένα ακόμη, στη Θεσσαλονίκη λίγα εικοσιτετράωρα μετά την παραλαβή της απάντησης. Η τραγική πραγματικότητα αποκαλύπτει την κενότητα των κυβερνητικών σχεδιασμών στο κρίσιμο αυτό θέμα. Οι ελλείψεις τεχνικών ελεγκτών, που ανέδειξε το περιστατικό στη Ρόδο, είναι μία μόνο πτυχή της περιφρόνησης προς τον κόσμο της Εργασίας, τις ανάγκες και τα δικαιώματά του.
Βαρύγδουπες ανακοινώσεις για δήθεν σύγχρονες Εθνικές Στρατηγικές πέφτουν στο κενό και αποκαλύπτεται πως δεν είναι τίποτε άλλο παρά κούφια λόγια κενά περιεχομένου κάθε φορά που κλείνει ένα σπίτι από την απουσία ή την πλημμελή τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο της δουλειάς. Απόσυρση -στην πράξη – του Κράτους & ανοχή στην εργοδοτική αυθαιρεσία δημιουργούν μία «μαύρη» πραγματικότητα, που δεν είναι Ευρώπη, μια πραγματικότητα που πολλαπλασιάζει τους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων. Μια συνθήκη που ούτε στο πλαίσιο μια συντηρητικής ΕΕ φαίνεται πως μπορεί να είναι ανεκτή ως επαρκής.»
Ακολουθούν τα πλήρη κείμενα της απάντησης του Επιτρόπου και της ερώτησης του Κώστα Αρβανίτη:
Απάντηση του κ. Schmit εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Σύμφωνα με τα στοιχεία των ευρωπαϊκών στατιστικών σχετικά με τα εργατικά ατυχήματα (ESAW)[1] για την Ελλάδα, διαβιβάστηκαν στην Eurostat 35 θανατηφόρα ατυχήματα το 2019 και 33 το 2020 για όλους τους οικονομικούς τομείς. Τα στοιχεία για τα εργατικά ατυχήματα σε επίπεδο ΕΕ για το 2021 και το 2022 θα είναι διαθέσιμα από τον Ιούλιο του 2023 και του 2024, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 349/2011 της Επιτροπής[2]. Η συλλογή στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τις αναγνωρισμένες επαγγελματικές ασθένειες αποτελεί αντικείμενο πιλοτικού σχεδίου της Eurostat, στο οποίο η Ελλάδα δεν συμμετέχει επί του παρόντος.
Κάθε θάνατος που συνδέεται με την εργασία είναι αδικαιολόγητος και η Επιτροπή επιδιώκει φιλόδοξα σχέδια για την εξάλειψη του φαινομένου. Το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία κατά την περίοδο 2021-2027 αποτελεί το βασικό έγγραφο πολιτικής για τις σχετικές δράσεις. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, διάφορες δράσεις για την αντιμετώπιση της έκθεσης σε καρκινογόνους παράγοντες κατά την εργασία, καθώς και το Όραμα μηδενικών απωλειών όσον αφορά τους θανάτους που συνδέονται με την εργασία. Στο πλαίσιο του Οράματος μηδενικών απωλειών, η συμβουλευτική επιτροπή της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία δημοσίευσε πρόσφατα γνώμη στην οποία περιλαμβάνονται οι σχετικές συστάσεις[3].
Υπάρχει εκτενής ενωσιακή νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ[4]. Σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, οι εργοδότες υποχρεούνται να εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας. Με την επιφύλαξη των εξουσιών της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, η διασφάλιση της συμμόρφωσης της εθνικής νομοθεσίας μεταφοράς με την ενωσιακή νομοθεσία αποτελεί πρωτίστως αρμοδιότητα των κρατών μελών. Σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή προωθεί την αποτελεσματική και ισοδύναμη επιβολή των οδηγιών της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία στο πλαίσιο της Επιτροπής Ανώτερων Επιθεωρητών Εργασίας. Ο οργανισμός της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία δημοσιεύει πληροφορίες, πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές και εργαλεία για την υποστήριξη των εργοδοτών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001528/2023
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Κωνσταντίνος Αρβανίτης (The Left)
Στις 10 Μαρτίου 2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα για το νέο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία μετά το έτος 2020, υπηρετώντας την αρχή ότι η εργασία πρέπει να προσαρμόζεται στις ικανότητες και τις ανάγκες των εργαζομένων και όχι το αντίθετο. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας στη Διάσκεψη του 2022, αναγνώρισε την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Στις 21 Ιουλίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το στρατηγικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία 2021-2027, με την υιοθέτηση της προσέγγισης του «Οράματος για μηδενικές απώλειες» για τη μείωση των σχετιζόμενων με την εργασία θανάτων εντός της ΕΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας, οι εργαζόμενοι που έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των συνθηκών εργασίας στην Ελλάδα ανήλθαν σε 104 το 2022 —διπλάσιοι σε σύγκριση με το 2019. Στη δραματική αυτή εξέλιξη συντέλεσε η έλλειψη στελεχών στην Επιθεώρηση Μεταλλείων, η ανάθεση έργων ηλεκτρικών δικτύων σε εργολάβους, η μείωση και η αποδυνάμωση των ελέγχων από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας και η νομοθέτηση της δυνατότητας άσκησης έργου από μη αδειούχους ηλεκτρολόγους και μη αδειούχους χειριστές σε αντίστοιχες εργασίες. Στην Ελλάδα δεν καταγράφονται οι επαγγελματικές παθήσεις και παρατηρείται οπισθοδρόμηση όσον αφορά τους όρους υγείας και ασφάλειας.
Ερωτάται η Επιτροπή:
Ποια μέτρα προτίθεται να θεσμοθετήσει για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος;
Tο 1348 η πανούκλα ή αλλιώς βουβωνική πανώλη θέριζε τη μεσαιωνική Ευρώπη. Για πολύ καιρό υπήρχε η θεωρία πως η πανούκλα εξαπλώθηκε από τους αρουραίους. Όμως, τα συμπεράσματα δύο νέων επιστημονικών μελετών, ανατρέπουν αυτά τα δεδομένα και αναφέρουν ότι βασικοί υπεύθυνοι είναι η άνθρωποι.
Η εξάπλωση της πανούκλας, που σκότωσε τουλάχιστον το ένα τρίτο του πληθυσμού στη γηραιά ήπειρο του Μεσαίωνα, οφειλόταν κυρίως στα παράσιτα των ανθρώπων και όχι στα τρωκτικά.
Ενώ η εξάπλωση μιας -έως τώρα άγνωστης αιτιολογίας- επιδημίας που αφάνισε το 80% των Ατζτέκων του Μεξικού, οφειλόταν πιθανότατα σε εντερική σαλμονέλα.
Οι δύο αυτές, διαφορετικές έρευνες, έρχονται να ρίξουν νέο φως σε δύο περιστατικά, τα οποία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη τόσο της «γηραιάς» ηπείρου, όσο και του «νέου κόσμου».
Στην πρώτη μελέτη, Νορβηγοί και Ιταλοί επιστήμονες των πανεπιστημίων του Όσλο και της Φεράρα, με επικεφαλής τον καθηγητή Νιλς Στένσεθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το BBC και όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, συμπέραναν ότι οι ψύλλοι και οι ψείρες στο σώμα των ανθρώπων και όχι οι αρουραίοι και τα άλλα τρωκτικά -όπως θεωρείτο έως τώρα- ήταν οι βασικοί φορείς διάδοσης του «μαύρου θανάτου», όπως έγινε γνωστή η πανώλη, που σκότωσε περίπου 25 εκατομμύρια Ευρωπαίους μεταξύ 1347-1451.
Χρησιμοποιώντας ιστορικά αρχεία για την εξέλιξη της επιδημίας και τους θανάτους σε εννέα ευρωπαϊκές πόλεις, καθώς και τεχνικές υπολογιστικής προσομοίωσης, οι ερευνητές μοντελοποίησαν τη δυναμική της εξάπλωσής της. Κατέληξαν έτσι στην εκτίμηση ότι ούτε οι αρουραίοι, ούτε η εξάπλωση του βακτηρίου μέσω του αέρα ευθύνονταν, αλλά οι ψύλλοι και οι ψείρες που πηδούσαν από άνθρωπο σε άνθρωπο και έπιναν μολυσμένο αίμα.
Κατά τους επιστήμονες, μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί η τόσο ταχεία εξάπλωση της φονικής επιδημίας. «Θα ήταν απίθανο να έχει εξαπλωθεί τόσο γρήγορα, αν μεταδιδόταν από τους αρουραίους, από ό,τι από σε άνθρωπο σε άνθρωπο», δήλωσε ο Στένσεθ.
Η πανώλη συνεχίζει να ενδημεί σε ορισμένες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, διατηρούμενη σε πληθυσμούς μολυσμένων τρωκτικών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μεταξύ 2010-2015 υπήρξαν 3.248 διαγνωσμένα περιστατικά πανώλους σε ανθρώπους, από τα οποία τα 584 οδήγησαν σε θάνατο των ασθενών. Η τήρηση των μέτρων υγιεινής αποτελεί βασικό μέτρο προφύλαξης για την αποτροπή των λοιμώξεων.
Η εξόντωση των Αζτέκων
Στην περίπτωση των Αζτέκων του Μεξικού, εκτιμάται ότι μέσα σε πέντε χρόνια, μεταξύ 1545-1550, περίπου 15 εκατομμύρια άνθρωποι (το 80% των κατοίκων) πέθαναν από μια τρομερή επιδημία που στην τοπική γλώσσα είχε ονομασθεί «κοκολίζτλι» (σημαίνει μάστιγα ή λοιμός). Οι άνθρωποι είχαν υψηλό πυρετό, πονοκεφάλους και αιμορραγία από τα μάτια, το στόμα και τη μύτη, πεθαίνοντας μέσα σε τρεις έως τέσσερις ημέρες.
Αυτή ήταν η δεύτερη, αλλά φονικότερη, από τις τρεις σοβαρότερες επιδημίες που έπληξαν το Μεξικό, μετά την άφιξη των Ευρωπαίων. Είχε προηγηθεί πριν δύο δεκαετίες το ξέσπασμα μιας επιδημίας ευλογιάς που σκότωσε πέντε έως οκτώ εκατομμύρια Αζτέκους, ενώ ακολούθησε το 1576-78 μια δεύτερη επιδημία που οδήγησε στο θάνατο τον μισό από τον εναπομείναντα πληθυσμό.
Έκτοτε, οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν ποιος παθογόνος μικροοργανισμός ήταν ο… ένοχος για μια από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία, που προσεγγίζει εκείνη της πανούκλας της μεσαιωνικής Ευρώπης. Αυτήν τη φορά, ίσως οι επιστήμονες έχουν την απάντηση, καθώς πιστεύουν ότι επρόκειτο για ένα «εντερικό πυρετό» παρόμοιο με τον τυφοειδή.
Ερευνητές, με επικεφαλής την Άσιλντ Βάγκενε του Πανεπιστημίου του Τούμπιγκεν της Γερμανίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Ecology and Evolution», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ανέλυσαν δείγματα DNA από 29 σκελετούς που είχαν πεθάνει από τη μυστηριώδη νόσο «κοκολίζτλι» και είχαν ταφεί σε κοινό νεκροταφείο.
Η γενετική ανάλυση αποκάλυψε ίχνη μόνο ενός παθογόνου μικροοργανισμού, του βακτηρίου της εντερικής σαλμονέλα (Salmonella enterica), που -μεταξύ άλλων- μπορεί να προκαλέσει τυφοειδή πυρετό. Η σαλμονέλα μεταδίδεται μέσω μολυσμένης τροφής ή νερού και μπορεί να ταξίδεψε στο Μεξικό μέσω των ζώων που έφεραν οι Ισπανοί κατακτητές με τα πλοία τους. Η εντερική σαλμονέλα ήταν παρούσα ήδη στη μεσαιωνική Ευρώπη.
Αν και δεν βρήκαν άλλο μικρόβιο στους νεκρούς Αζτέκους, οι Γερμανοί επιστήμονες δεν αποκλείουν τελείως, είτε να μη μπόρεσαν να ανιχνεύσουν κάτι άλλο που υπήρχε, είτε να πρόκειται για ένα τελείως άγνωστο στους επιστήμονες μικρόβιο.
