Και δεύτερο φεγγάρι θα εμφανίζεται στον ουρανό από σήμερα έως και τις 25 Νοεμβρίου. Η πρώτη εμφάνιση θα γίνει την απόψε στις 22.45 ώρα Ελλάδας. Θα μείνει κοντά μας έως τις 18.43 της Παρασκευής 25/11.

Πρόσφατα Ισπανοί ερευνητές αποκάλυψαν πως θα εμφανιστεί ένα δεύτερο φεγγάρι να περιστρέφεται γύρω από τη Γη. Ο αστεροειδής 2024 PT5 θεωρείται «πρόσκαιρο μίνι φεγγάρι» και θα περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, ως μέλος μικρής ζώνης αστεροειδών (Arjuna) που ακολουθούν τη Γη. Ο PT5 είναι ο πρώτος αστεροειδής που ‘συλλαμβάνεται’ από τον πλανήτη μας και μετατρέπεται σε μίνι φεγγάρι.

Έως τώρα οι επιστήμονες έχουν επισήμως τεκμηριώσει δύο προηγούμενες «σύντομες συλλήψεις» το 2006 και το 2020. Στην μελέτη τους οι Ισπανοί ερευνητές αναφέρουν ότι «η Γη μπορεί να συλλαμβάνει τακτικά αστεροειδείς από τον πληθυσμό αντικειμένων κοντά στη Γη και να τους τραβάει σε τροχιά, κάνοντάς τους μίνι-φεγγάρια. Μερικές φορές, αυτές οι προσωρινές συλλήψεις δεν ολοκληρώνουν μια περιστροφή πριν φύγουν εκτός τροχιάς και επιστρέψουν στις κανονικές ηλιοκεντρικές τροχιές τους».

Ο αστεροειδής 2024 PT5, σε αντίθεση με το πραγματικό φεγγάρι που είναι κοντά στη Γη δισεκατομμύρια χρόνια, θα παραμείνει για λίγες μόνο εβδομάδες και δεν θα είναι ορατός με γυμνό μάτι. Χρειάζεται επαγγελματικό τηλεσκόπιο για να τη δει κάποιος, καθώς εν αντιθέσει με τα 3.475 χιλιόμετρα της διαμέτρου του κλασικού φεγγαριού, ο αστεροειδής 2024 PT5 έχει πλάτος μόλις 11.3 μέτρα. 

Η πρώτη, έπειτα από 47 χρόνια, αποστολή της Ρωσίας στη Σελήνη απέτυχε, αφού το διαστημόπλοιό της, «Luna-25», περιστράφηκε εκτός ελέγχου και συνετρίβη στη Σελήνη.

Η ρωσική διαστημική υπηρεσία, Roskosmos, ανέφερε ότι είχε χάσει επαφή με το σκάφος λίγο αφού παρουσιάστηκε ένα πρόβλημα, καθώς το σκάφος προετοιμαζόταν να εισέλθει σε τροχιά προσγείωσης χθες, Σάββατο.

«Το σκάφος μετακινήθηκε σε μη προβλέψιμη τροχιά και σταμάτησε να υπάρχει ως αποτέλεσμα πρόσκρουσης με την επιφάνεια της Σελήνης», ανέφερε σε μια ανακοίνωση η Roskosmos.

Η αποτυχία για αυτήν την αποστολή κύρους υπογραμμίζει την εξασθένιση της Ρωσίας ως διαστημική δύναμη μετά τις ένδοξες ημέρες του ανταγωνισμού την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, όταν η Μόσχα ήταν η πρώτη που εκτόξευσε δορυφόρο σε τροχιά γύρω από τη Γη -τον Σπούτνικ 1 το 1957- και ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημα το 1961.

Η Ρωσία δεν είχε επιχειρήσει αποστολή στο διάστημα από το «Luna-24» το 1976, όταν πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Το «Luna-25» επρόκειτο να προσεληνωθεί στον νότιο πόλο της Σελήνης αύριο, 21 Αυγούστου, σύμφωνα με Ρώσους αξιωματούχους για το διάστημα.

Η Ρωσία αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από την Ινδία, το διαστημόπλοιο της οποίας, «Chandrayaan-3», προγραμματίζεται να προσεδαφιστεί στον νότιο πόλο της Σελήνης αυτή την εβδομάδα και ευρύτερα από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν προωθήσει αμφότερες τις διαστημικές τους φιλοδοξίες.

Η Ρωσία θα εκτοξεύσει την Παρασκευή για πρώτη φορά μετά το 1976 διαστημικό σκάφος στη Σελήνη, ανακοίνωσε σήμερα η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos.

Η εκτόξευση του Luna-25 θα πραγματοποιηθεί «στις 11 Αυγούστου στις 02:10:57 ώρα Μόσχας» (και ώρα Ελλάδας), ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Roscosmos, την ώρα που παγκόσμιες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, έχουν πολλαπλασιάσει αποστολές για προσεληνώσεις.

Η Ρωσία θα εκκενώσει ένα χωριό στα ανατολικά της στις 11 Αυγούστου, στο πλαίσιο της εκτόξευσης της πρώτης αποστολής της για την προσεδάφιση στη Σελήνη μετά από σχεδόν μισό αιώνα, δήλωσε την Δευτέρα τοπικός αξιωματούχος.

Στόχος και η αναζήτηση νερού

Η εκτόξευση του Luna-25 θα πραγματοποιηθεί περίπου 5.550 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας, σύμφωνα με τη ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos.

Οι κάτοικοι του οικισμού Σαχτίνσκι, στην περιοχή Χαμπάροφσκ της Ρωσίας, θα εκκενώσουν τα σπίτια τους και την περιοχή νωρίς το πρωί της Παρασκευής.

Το Luna-25 θα εκτοξευθεί με έναν εκτοξευτή Soyuz-2 Fregat και θα είναι η πρώτη προσεδάφιση που θα φτάσει στον Νότιο Πόλο της Σελήνης, δήλωσε η Roscosmos.

Ο κύριος στόχος της αποστολής θα είναι η ανάπτυξη τεχνολογιών ήπιας προσεδάφισης, η έρευνα της εσωτερικής δομής του δορυφόρου της Γης και η εξερεύνηση πόρων, συμπεριλαμβανομένου του νερού.

Να σημειωθεί ότι η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στην αποστολή, μέσω της ειδικά κατασκευασμένης κάμερας European Pilot-D, ακυρώθηκε από τον οργανισμό μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Ο Άντριου ΜακΚάρθι ξαναχτύπησε: ο αμερικανός αστροφωτογράφος που εντυπωσιάζει το Διαδίκτυο με εικόνες που τραβά από τηλεσκόπια στην αυλή του παρουσίασε αυτή τη φορά τη μεγαλύτερη και λεπτομερέστερη εικόνα της Σελήνης που έχει τραβηχτεί ως σήμερα από τη Γη.

Είναι ένα υπερθέαμα που δημιουργήθηκε από 280.000 επιμέρους εικόνες και έχει ανάλυση 1,3 gigapixel.

«Αν θέλετε να κατεβάσετε ολόκληρη την εικόνα, την έχω ανεβάσει στον λογαριασμό μου στο Patreon. Προσέξτε όμως: μπορεί να ΣΠΑΣΕΙ τον υπολογιστή σας (ο δικός μου κράσαρε τουλάχιστον 12 φορές στη διάρκεια της επεξεργασίας)» έγραψε ο ΜακΚάρθι στο Twitter.

Θα πρέπει κανείς να ζουμάρει, να ζουμάρει και να ξαναζουμάρει περισσότερο για να εμφανίσει τα μικρότερες λεπτομέρειες της εικόνας, κρατήρες με διάμετρο περίπου 800 μέτρων.

Όλες οι επιμέρους εικόνες λήφθηκαν την ίδια ημέρα με δύο τηλεσκόπια των 11 και 12 ιντσών που χρησιμοποιεί ο ΜακΚάρθι στην αυλή του. Η Σελήνη βρισκόταν στη φάση του «αύξονος αμφίκυρτου δίσκου», όταν το τμήμα που είναι ορατό από τη Γη μεγαλώνει.

Σε αυτή τη φάση «το φεγγάρι βρίσκεται ψηλά στον ουρανό την ώρα της δύσης και στη βέλτιστη θέση φωτογράφισης» ανέφερε ο φωτογράφος σύμφωνα με την Daily Mail.

Πρόσφατα ο ΜακΚάρθι είχε καταφέρει να απαθανατίσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό την ώρα που περνούσε μπροστά από τον Ήλιο, ενώ τον Μάρτιο είχε παρουσιάσει την εικόνα ενός «ηλιακού στρόβιλου» με ύψος 14 φορές μεγαλύτερο από τη διάμετρο της Γης.

Ένα ιδιαίτερα σπάνιο φαινόμενο είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι κάτοικοι περιοχών του νοτίου ημισφαιρίου και δη της Αυστραλίας και της Ινδονησίας, καθώς έλαβε χώρα μία από τις επτά συνολικά υβριδικές ηλιακές εκλείψεις του 21ου αιώνα. Η επόμενη δε, θα πραγματοποιηθεί το 2031.

Η υβριδική ηλιακή έκλειψη συνδυάζει τον τύπο της διακτυλιοειδούς και της ολικής και συμβαίνει με την ευθυγράμμιση της Σελήνης και του Ηλίου, αλλά με… «ελλειπτικό». Ως εκ τούτου, η σκιά του φεγγαριού εμφανίζεται με ένα δακτύλιο φωτός.

Παρατηρητές συγκεντρώθηκαν σε απομακρυσμένα σημεία έχοντας ειδικό εξοπλισμό, όπως τηλεσκόπια και ειδικά γυαλιά, αναμένοντας το θαυμαστό φαινόμενο. Η έκλειψη έγινε ορατή στις περιοχές του Ινδικού Ωκεανού και στη συνέχεια στις αντίστοιχες του Ειρηνικού, με τη Δυτική Αυστραλία, το Ανατολικό Τιμόρ και την Ινδονησία να έχουν την… τιμητική τους.

«Αρχικά, υπήρξε ένα ξαφνικό σκοτείνιασμα που πλησίαζε αργά για 15 λεπτά. Οι άνθρωποι σταμάτησαν να μιλούν, η θερμοκρασία έπεσε και ο αέρας σταμάτησε. Ήταν κάτι το απίθανο να νιώθεις τα πάντα γύρω σου να ηρεμούν» ανέφερε η δρ. Σαμπίνε Μπελστέντ η οποία παρακολούθησε το φαινόμενο. «Λίγα δευτερόλεπτα πριν την έκλειψη είδα δάκρυα στα μάτια και ανθρώπους να ανατριχιάζουν». 

Η Κίνα σχεδιάζει να στείλει τρεις ακόμα ρομποτικές αποστολές σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη μετά την ανακάλυψη νέου ορυκτού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πηγή ενέργειας στο μέλλον.

Η νέα κούρσα προς τη Σελήνη επιταχύνεται καθώς η NASA ετοιμάζεται να εκτοξεύσει την πρώτη, δοκιμαστική αποστολή του προγράμματος Artemis και η Κίνα σχεδιάζει τη δημιουργία ερευνητικού σταθμού στο φεγγάρι, και μάλιστα στην ίδια περιοχή που ετοιμάζονται να εξερευνήσουν οι ΗΠΑ.

Το Σάββατο, η κινεζική Εθνική Υπηρεσία Διαστήματος (CNSA) έδωσε το πράσινο φως για την εκτόξευση τριών σεληνιακών δορυφόρων την επόμενη δεκαετία, αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg.

Μια μέρα νωρίτερα, η CNSA ανακοίνωνε ότι ένα νέο ορυκτό που ανακάλυψε το Chang’e 5, η κινεζική αποστολή που έφερε στη Γη τα πρώτα δείγματα σεληνιακών πετρωμάτων εδώ και μισό αιώνα, αναγνωρίστηκε ως νέο ορυκτό από την Διεθνή Ορυκτολογική Ένωση.

Πρόκειται για το ορυκτό τσανγκεσίτης-(Υ) [Changesite–(Y)] ένα φωσφορικό ορυκτό που κρυβόταν στα βασαλτικά πετρώματα του φεγγαριού.

Ο τσανγκεσίτης φέρεται να περιέχει σχετικά μεγάλες συγκεντρώσεις ήλιου-3, ενός ισοτόπου του ήλιου που σπανίζει στη Γη αλλά θα μπορούσε δυνητικά να αξιοποιηθεί για την παραγωγή ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας μέσω σύντηξης.

Το σπάνιο ισότοπο υπάρχει σε σχετικά μεγάλες συγκεντρώσεις στη Σελήνη καθώς παράγεται συνεχώς σε μικρές ποσότητες λόγω του βομβαρδισμού της επιφάνειας από την ηλιακή ακτινοβολία.

Η αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Σελήνης θα μπορούσε να εντείνει τον διαστημικό ανταγωνισμό ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, καθώς οι δύο χώρες σχεδιάζουν να εδραιώσουν την παρουσία τους στον νότιο πόλο του φεγγαριού. Πολυάριθμοι κρατήρες στη νότια πολική περιοχή μένουν βυθισμένοι σε αιώνιο σκοτάδι και πιστεύεται ότι κρύβουν μεγάλες ποσότητες πάγου νερού.

Ο πάγος θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ σημαντικότερος πόρος από το ήλιο-3, δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή οξυγόνου και καυσίμου με τεχνολογίες που θεωρούνται ήδη ώριμες.

Η Κίνα φιλοδοξεί να στείλει ανθρώπους στη Σελήνη την επόμενη δεκαετία, ενώ η αποστολή Artemis III με την οποία οι Αμερικανοί θα επιστρέψουν στο φεγγάρι προγραμματίζεται για τα τέλη του 2025 το νωρίτερο.

Πριν από ακριβώς 50 χρόνια οι Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν πάτησαν στη Σελήνη, ένα επίτευγμα που παρακολούθησαν από τις τηλεοράσεις τους σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Το ιστορικό γεγονός γιορτάζεται σήμερα στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο, σε μια περίοδο που η NASA προσπαθεί να εντείνει τις προετοιμασίες της για να επιστρέψει και πάλι στον δορυφόρο της Γης.

Η ακριβής στιγμή της προσσελήνωσης της σεληνιακής ακάτου Eagle ήταν η 20.17 ή 20.18 ώρα Γκρίνουιτς -όπως αναφέρεται σε έγγραφα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας- της 20ής Ιουλίου 1969.

Εδώ και πολλές εβδομάδες η NASA προετοιμάζεται πυρετωδώς για την επέτειο, την οποία θα τιμήσει με εκατοντάδες εκθέσεις και εκδηλώσεις, ιδίως στα διαστημικά κέντρα της Φλόριντας (Κένεντι) και του Χιούστον (Τζόνσον).

Η επέτειος αυτή αναζωπύρωσε και τη συζήτηση για τα τρέχοντα σχέδια της υπηρεσίας να επιστρέψει στη Σελήνη, δηλαδή το πρόγραμμα "Άρτεμις". Πολλοί ειδικοί, ακόμη και στελέχη της NASA, θεωρούν ότι είναι μη ρεαλιστικό να το υλοποιήσουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία που τους έχει θέσει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το 2024.

Στη συζήτηση αυτή δεν έμειναν αμέτοχοι τα δύο εν ζωή μέλη του πληρώματος του Apollo 11, ο Μπαζ Όλντρι και ο Μάικλ Κόλινς -ο οποίος δεν πάτησε στη Σελήνη, καθώς είχε παραμείνει σε τροχιά γύρω της. Σε πολλές πρόσφατες δημόσιες εμφανίσεις τους μάλιστα επέκριναν τη NASA, ρίχνοντας νερό στον μύλο του Τραμπ ο οποίος πνέει μένεα με τη διαστημική υπηρεσία.

Ο "Μπαζ" μίλησε την Παρασκευή στο κανάλι Fox News. "Δεν αναπτύξαμε πυραύλους και ακάτους υψηλής απόδοσης, τους οποίους χρειαζόμαστε", τόνισε ο 89χρονος αστροναύτης, τον οποίο κανείς δεν τολμά να αντικρούσει.

Την προηγουμένη, στο Οβάλ Γραφείο, ο διευθυντής της NASA Τζιμ Μπριντενστάιν δέχτηκε ευθέως και δημοσίως επίθεση. Ο Μάικλ Κόλινς πρότεινε να ματαιωθεί το σεληνιακό πρόγραμμα για να προετοιμαστεί στη θέση του μια αποστολή για τον Άρη, ενώ ο Μπαζ Όλντριν συνέχισε να δίνει τεχνικές συμβουλές.

"Ακούτε τον Μπαζ και τους άλλους; Σύμφωνοι;" είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, απευθυνόμενος στον Μπριντενστάιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε άλλωστε πρόσφατα ότι ο πραγματικός στόχος είναι να υψωθεί η αμερικανική σημαία στον Άρη (η NASA σκοπεύει να πραγματοποιήσει μια αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη τη δεκαετία του 2030).

"Η κυβέρνησή μου έχει δεσμευτεί να αποκαταστήσει την κυριαρχία και την ηγεσία της χώρας μας στο διάστημα για τους επόμενους αιώνες", ανέφερε σήμερα σε μια ανάρτησή του.

Αργότερα σήμερα, ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα εκφωνήσει ομιλία από το διαστημικό κέντρο Κένεντι, απ' όπου είχε γίνει η εκτόξευση της αποστολής Apollo 11. Η τελευταία ομιλία του Πενς με θέμα το διάστημα -ο Λευκός Οίκος έχει αναθέσει στον αντιπρόεδρο αυτήν την αρμοδιότητα- προκάλεσε σοκ στη NASA: τον Μάρτιο, ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι το πρόγραμμα επιστροφής των αστροναυτών στη Σελήνη επιταχύνεται και αντί για το 2028, όπως σχεδιαζόταν, θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2024.

Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι έχουν ανακοινώσει παρόμοια σχέδια, που όμως δεν κατέληξαν πουθενά. Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, στην επέτειο των 20 ετών από την προσσελήνωση, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος δήλωνε ότι επρόκειτο να δημιουργηθεί μια σεληνιακή βάση και να εκτοξευτεί μια επανδρωμένη αποστολή για τον Άρη. Και τον Ιανουάριο του 2004 ο συνονόματος γιος του όριζε ως στόχο του "να επιστρέψουμε στη Σελήνη μέχρι το 2020".

Όμως το χάσμα μεταξύ των προθέσεων και της οικονομικής πραγματικότητας καταδίκασε αυτά τα σχέδια. Το μέλλον του προγράμματος Άρτεμις θα εξαρτηθεί επομένως από τη βούληση του Κογκρέσου να αυξήσει σημαντικά τον προϋπολογισμό της NASA, πολύ πάνω από τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κάτι που δεν φαίνεται πρόθυμο να κάνει μέχρι τώρα. Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τις προεδρικές εκλογές του 2020. Στην περίπτωση που ηττηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, κάποιος άλλος πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει προς τα πού θα στραφούν οι ΗΠΑ, στο ηλιακό μας σύστημα.



ΑΠΕ

Ένας ιαπωνικός δορυφόρος, ο Selenological and Engineering Explorer (Selene), που παλαιότερα βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, ανακάλυψε σε αυτήν ένα τεράστιο σπήλαιο, που εκτιμάται ότι έχει μήκος 50 χιλιομέτρων και πλάτος 100 μέτρων.

Αυτό επιβεβαίωσε τώρα η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία (JAXA) και ανακοίνωσε ότι το σπήλαιο θα ήταν ιδανικό για να αξιοποιηθεί ως προστατευμένη διαστημική βάση, διευκολύνοντας έτσι μια μελλοντική εποίκιση του φεγγαριού.

Στην επιφάνεια της Σελήνης, στην περιοχή των λόφων Μάριους, φαίνεται από ψηλά το στρογγυλό άνοιγμα του σπηλαίου με πλάτος 50 μέτρων και βάθος επίσης 50 μέτρων. Η περαιτέρω μελέτη με ραντάρ που μπορεί να «δει» κάτω από την επιφάνεια, σύμφωνα με τις βρετανικές «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ», αποκάλυψε ένα πολύ μεγαλύτερο σπήλαιο.

Η υπόγεια κοιλότητα μπορεί να περιέχει νερό σε μορφή πάγου, το οποίο θα ήταν δυνατό να αξιοποιηθεί, ακόμη και για τη μετατροπή του σε καύσιμα. Οι ιάπωνες επιστήμονες εκτιμούν ότι το τεράστιο φυσικό τούνελ σχηματίσθηκε από λάβα που χύθηκε, όταν στη Σελήνη υπήρχε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Με δεδομένο ότι η Σελήνη δεν διαθέτει προστατευτική ατμόσφαιρα, σπήλαια αυτού του είδους είναι κατ' εξοχήν υποψήφια για σεληνιακές βάσεις. Έχουν σταθερή θερμοκρασία (ενώ στην επιφάνεια η μέση θερμοκρασία κινείται από 107 βαθμούς Κελσίου τη μέρα έως μείον 153 βαθμούς τη νύχτα) και μπορούν να προστατεύσουν τόσο τους ανθρώπους όσο και τον εξοπλισμό τους από τους αστεροειδείς, τους μικρομετεωρίτες και την ακτινοβολία, την κοσμική και την υπεριώδη του Ήλιου.

Η Ιαπωνία έχει ανακοινώσει ότι σχεδιάζει να στείλει αστροναύτη στο φεγγάρι για πρώτη φορά γύρω στο 2030, πιθανώς μαζί με τη NASA και άλλες χώρες. Η Κίνα θέλει να στείλει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή της στη Σελήνη το 2036 και έχει φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία μόνιμης σεληνιακής αποικίας. Η Ρωσία θέλει επίσης να ξεκινήσει την κατασκευή μιας βάσης, αρχικά για τέσσερις ανθρώπους, έως το 2030. Και οι ΗΠΑ, που πρώτες -και μόνες μέχρι τώρα- πάτησαν το πόδι τους εκεί, έχουν τα δικά τους σχέδια επιστροφής.







ΑΠΕ