Τα μισά αποδημητικά είδη του κόσμου μειώνονται σε πληθυσμό και ένα στα πέντε κινδυνεύει με εξαφάνιση λόγω της υποβάθμισης βιοτόπων και της κλιματικής αλλαγής, προειδοποιεί η πρώτη έκθεση του ΟΗΕ για τα μεταναστευτικά ζώα.

Από τις μεγάπτερες φάλαινες μέχρι τα χελιδόνια και τις πεταλούδες-μονάρχη, δισεκατομμύρια ζώα διασχίζουν ερήμους, πεδιάδες και ωκεανούς κάθε χρόνο για να αναπαραχθούν και να βρουν εποχικές πηγές τροφής.

Οι «μη βιώσιμες» πιέσεις που δέχονται τα ζώα αυτά όχι μόνο απειλούν την ύπαρξή τους αλλά επιπλέον θέτουν σε κίνδυνο και τη διατροφική ασφάλεια, επισημαίνει η έκθεση.

Από τα 1.189 είδη που καλύπτει η Σύμβαση του ΟΗΕ για την Διατήρηση Μεταναστευτικών Ειδών Άγριων Ζώων (CMS), το 44% εμφανίζουν συρρίκνωση πληθυσμών και το 22% απειλούνται με εξαφάνιση.

Για το 70% των ειδών που καλύπτει η Σύμβαση, οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι μακράν η μεγαλύτερη απειλή

Τα νούμερα αυτά βασίζονται σε δεδομένα που προσέφερε η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), η οποία εκδίδει την επίσημη Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών. Αξιοποίησε επίσης δεδομένα του Living Planet Index, ενός δείκτη παγκόσμιας βιοποικιλότητας που συλλέγει πληθυσμιακά δεδομένα για 5.000 είδη.

Η έκθεση δημοσιοποιείται ενόψει της διάσκεψης των χωρών-μελών της σύμβασης CMS που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα στο Σάμαρκαντ του Ουζμπεκιστάν.

Στις αρχές του χειμώνα η μεγάπτερη φάλαινα ταξιδεύει από τους πόλους στην τροπική ζώνη

Για το 70% των ειδών που καλύπτει η Σύμβαση, οι ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η υπερεκμετάλλευση και το κυνήγι είναι μακράν οι μεγαλύτερες απειλές.

Το 75% των ειδών απειλείται επίσης από απώλεια ενδιαιτημάτων, ένα εύρημα που καθιστά σαφή την ανάγκη για περισσότερους διαδρόμους επικοινωνίας ανάμεσα σε απομονωμένα οικοσυστήματα.

Οι συντάκτες της έκθεσης ζητούν από τις κυβερνήσεις να σέβονται τις μεταναστευτικές διαδρομές στην κατασκευή υποδομών όπως τα φράγματα, οι αγωγοί πετρελαίου και αερίου και οι ανεμογεννήτριες.

«Πρέπει να εξετάσουμε τα ανώτερα επίπεδα λήψης αποφάσεων στην κυβέρνηση… ώστε να καλύψουμε τις ανθρώπινες ανάγκες χωρίς να θυσιάζουμε τη φύση που όλοι χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε» δήλωσε στο Reuters η Έιμι Φρένκελ, εκτελεστική γραμματέας της Σύμβασης.

Οι πιέσεις που δέχονται τα αποδημητικά είδη εντείνονται λόγω των θερμοκρασιακών μεταβολών που επηρεάζουν το χρονικό παράθυρο της μετανάστευσης και αυξάνουν την ένταση και συχνότητα ακραίων φαινομένων όπως οι ξηρασίες και οι δασικές πυρκαγιές.

«Οι αλλαγές που προβλέπονταν πριν από μερικά χρόνια ήδη συμβαίνουν» προειδοποίησε η Φρένλερ.

Οι χώρες-μέλη της σύμβασης για τα μεταναστευτικά είδη συναντώνται τρία χρόνια για αξιολόγηση των δεδομένων και προσθήκη νέων ειδών στη λίστα. Ένα από τα ζώα που εξετάζονται φέτος είναι το γιγάντιο γατόψαρο του Αμαζονίου.