Ως τζαμί αναμένεται να λειτουργήσει σήμερα (6.5) ο βυζαντινός ναός της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, όπως μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Το κρατικό πρακτορείο Anadolu μετέδωσε ότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρόκειται να συμμετάσχει σε τελετή για την ολοκλήρωση των έργων συντήρησης από τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων 201 ιστορικών μνημείων, μεταξύ των οποίων και της Μονής της Χώρας. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, κατά την τελετή που γίνει στο συνεδριακό κέντρο του προεδρικού μεγάρου στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος θα συνδεθεί απ’ ευθείας με τη Μονή της Χώρας.

Προηγούμενα δημοσιεύματα τοποθετούσαν χρονικά τα εγκαίνια για τη λειτουργία του ιστορικού βυζαντινού ναού με τα ανεκτίμητης αξίας μοναδικά ψηφιδωτά για τις 23 Φεβρουαρίου, ωστόσο η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων της Τουρκίας διέψευσε τα δημοσιεύματα αυτά και είχε ανακοινώσει ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τζαμί τον Μάιο. Τα έργα αποκατάστασης διήρκεσαν τέσσερα χρόνια.

Η Μονή της Χώρας χρονολογείται από τον 6 μ.Χ. αιώνα

Η εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα, το καθολικό του πάλαι ποτέ μοναστικού συγκροτήματος, χρονολογείται από τον 6ο μ.Χ. αιώνα, ενώ τα μοναδικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν τον 14ο αιώνα, από το 1305 έως το 1320, επί βασιλείας Παλαιολόγων. Πρόκειται για το μνημείο με τα περισσότερα και πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζεται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, που επίσης λειτουργεί ως τέμενος με την ονομασία Φετχιγέ. Η Αγία Σοφία είχε επίσης αποδοθεί στη μουσουλμανική θρησκευτική λατρεία το 2020.

Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης, και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκίας το 1945 έγινε μουσείο. Μετά την απόφαση αυτή ειδικοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτέλεσαν ένα τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας τους σοβάδες που τα κάλυπταν.

Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1948 και ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα το 1958. Το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας (Danistay) της Τουρκίας ακύρωσε την απόφαση του 1945 και ένα χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το μνημείο θα λειτουργήσει και πάλι ως τζαμί.

Η 

«Καραϊσκάκενα»

ταξιδεύει

στην

 Κωνσταντινούπολη

   Το Εθνικό Θέατρο της Τουρκίας προσκαλεί τον θεατρικό μονόλογο της Σοφίας Καψούρου «Καραϊσκάκενα, ο Θρύλος», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά και μουσική Μάνου Αντωνιάδη, στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Γυναικών Θεατρικών Συγγραφέων στην Κωνσταντινούπολη για δύο παραστάσεις 25 & 26 Νοεμβρίου στο πανέμορφο Üsküdar Tekel Stage.

    Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή για τις δύο γειτονικές χώρες. Η μάνα του αρχιστράτηγου της ελληνικής Επανάστασης, η καλόγρια Ζωή Διαμάντω Διμισκή θα συστηθεί για πρώτη φορά στο τουρκικό και διεθνές κοινό μέσα από τον εκρηκτικό, αντισυμβατικό, αντιπολεμικό μονόλογο της Σοφίας Καψούρου. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στην Κωνσταντινούπολη την 25η Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα για τη γυναίκα και τα δικαιώματά της στο σώμα, την ψυχή, τη ζωή της. 

   Η παράσταση «Καραϊσκάκενα, ο Θρύλος» του Vault Theatre Plus (Δημήτρης Καρατζιάς - Μάνος Αντωνιάδης), η οποία παρουσιάστηκε πρώτα στην Αθήνα στον Πολυχώρο VAULT με τη στήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και έπειτα σε ιστορικά μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους και θέατρα στην υπόλοιπη Ελλάδα, τώρα εκπροσωπεί επίσημα τη χώρα μας σε ένα παγκόσμιας εμβέλειας Φεστιβάλ για τη γυναίκα δημιουργό. Η Σοφία Καψούρου γίνεται η φωνή της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας σε διεθνές επίπεδο και θυμίζει ότι η ελληνική γλώσσα είναι ζωντανή, ποιητική, μοναδική, έτοιμη να συνομιλήσει με τις γλώσσες όλες των ανθρώπων.

    Η Καραϊσκάκενα, ερωτική και αιρετική, θα πει την πυρηνική ατάκα του έργου «Τούρκοι δε θα ’μασταν κι εμείς, άμα γεννιόμασταν λίγα κύματα πιο πέρα;» αντικρίζοντας τον Βόσπορο. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας Ολυμπιακός – Φενέρμπαχτσε στο Στάδιο Καραϊσκάκη, που παρακολουθεί η Μάνα Καλόγρια καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, θα μεταδοθεί ζωντανά στην Κωνσταντινούπολη. Θρύλος το Θέατρο. Η Τέχνη. Ο Πολιτισμός. 

   Η «Καραϊσκάκενα, ο Θρύλος», είναι μία από τις εννέα παραστάσεις του θεατρικού project «Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ... ». Ένα θεατρικό φεστιβάλ μονολόγων με εμπνευστή και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Δημήτρη Καρατζιά, που φέρνει επί σκηνής μάνες σπουδαίων Ελλήνων ανδρών. Έχουν ήδη παρουσιαστεί οι μάνες του Μάντζαρου, του Σολωμού, του Συγγρού, του Μακρυγιάννη, του Μέγα Αλέξανδρου, του Καβάφη, ενώ αυτή τη σεζόν παρουσιάζονται η μητέρα του Αλέξανδρου Παναγούλη, «Αθηνάς Παναγούλη Επιτάφιος», στον Πολυχώρο VAULT και του Κώστα Ταχτσή, «Η μάνα αυτουνού…Έλλη Ζάχου Ταχτσή», στο Εν Αθήναις, από 2 Δεκεμβρίου. 

   Για τις ανάγκες του φεστιβάλ, γίνεται ανάθεση σε θεατρικούς συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιούς και άλλους καλλιτέχνες, οι οποίοι καλούνται να δημιουργήσουν ένα θεατρικό project με πρωταγωνίστρια την μάνα ενός σημαντικού, για την ιστορία της Ελλάδας, άνδρα. Μονόλογοι που ξεδιπλώνουν την ζωή αυτών των σπουδαίων ανθρώπων και αποτελούν φόρο τιμής στις γυναίκες που τους ανέθρεψαν. Ένα Φεστιβάλ αφιερωμένο στη μνήμη της Χρύσας Σπηλιώτη, 

ΔIΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΑΤΡΟΥ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

   Το Εθνικό Θέατρο της Τουρκίας (αλλιώς Τουρκικά Κρατικά Θέατρα) διοργανώνει το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Γυναικών Θεατρικών Συγγραφέων 2023 στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό να παρουσιάσει διακεκριμένα θεατρικά έργα που γράφτηκαν μόνο από γυναίκες από όλο τον κόσμο.     

   Το Φεστιβάλ στοχεύει να ρίξει φως στο τοπικό και το παγκόσμιο, μέσα από το σκόπευτρο γυναικών θεατρικών συγγραφέων, που έχουν ζήσει σε διαφορετικούς πολιτισμούς, να ευαισθητοποιήσει περιοχές που βάλλονται από εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις και να δημιουργήσει μια πλατφόρμα όπου οι λύσεις μπορούν να φανερωθούν από τη γυναικεία οπτική γωνία. Καθώς οι αντιφάσεις γύρω από την ανθρωπότητα βαθαίνουν και μεγαλώνουν στον σημερινό κόσμο, πιο αμερόληπτες και πιο εξελιγμένες προσεγγίσεις αποκτούν σημασία για την αναγνώριση και την επίλυση προβλημάτων. 

   Αναμφίβολα, η θέση της μοναδικής γυναικείας ευαισθησίας και της γυναικείας οπτικής γωνίας είναι εξαιρετικά πολύτιμη σε αυτές τις προσεγγίσεις. Οι γυναίκες, συμβάλλοντας ανεξάρτητες στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή, αλλά και ενώνοντας τις δυνάμεις τους με τους άντρες, διαφοροποιούνται και απελευθερώνονται. Η ελεύθερη έκφραση και το δικαίωμα στην κριτική είναι κατ’ εξοχήν στοιχεία του θεάτρου. Οι όλο και περισσότερες γυναίκες θεατρικοί συγγραφείς, απ’ όλα τα μήκη και τα βάθη της γης, μας παραδίδουν πολύτιμα έργα τέχνης μέσα από τον θεατρικό λόγο. Η γραφή τους στην τέχνη του θεάτρου και η έκφραση τους μας είναι απαραίτητες. Το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Γυναικών Θεατρικών Συγγραφέων στην Κωνσταντινούπολη θέτει ως στόχο να αναδείξει τις αντιφάσεις, να ευαισθητοποιήσει και να προτείνει.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Συγγραφέας: Σοφία Καψούρου

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Μάνος Αντωνιάδης

Σκηνικό / Κοστούμι: Γιώργος Λιντζέρης

Κατασκευή Σκηνικού: Κώστας Μπακάλης

Αγιογραφίες: Κική Μαυρίδου

Κατασκευή κοστουμιού: Παναγιώτα Τσομπανάκη (Ατελιέ Τσομπανάκη)

Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Graphic & video designer: Δημήτρης Τζούκας

Κινηματογράφηση παράστασης: Νικήτας Χάσκας

Πρόγραμμα βιβλίο παράστασης: Εκδόσεις Αιγόκερως

Βοηθοί σκηνοθέτες: Ελένη Μαζνώκη, Χρήστος Παναγιώτου, Κατερίνα Πουλέα, Όλγα Σούρσου, Δημήτρης Τζούκας, Λάμπρος Τζώρας

Παραγωγή: VAULT Theatre Plus 

Στον ρόλο της Ζωής Διαμάντως Διμισκή η Σοφία Καψούρου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ - ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ

ÜSKÜDAR TEKEL SAHNESİ

Paşa Limanı No : 66 Üsküdar /  (Tekel Müzesi ve Kültür Merkezi)
+90 (216) 532 02 03

https://www.devtiyatro.gov.tr/DevletTiyatro/tr/festivalDetay/2711

https://www.devtiyatro.gov.tr/DevletTiyatro/tr/oyundetay/2964?a=karaiskakena-efsanesi

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει διακεκριμένος Τούρκος ιστορικός και ακαδημαϊκός όσον αφορά τη στατικότητα της Αγίας Σοφίας, τονίζοντας μάλιστα πως εάν δεν κλείσει τότε το σπουδαίο μνημείο θα καταρρεύσει. Όπως μεταδίδει η ΕΡΤ δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου στέκονται στις δηλώσεις που έκανε ο Ιλμπέρ Ορταϊλί σε τηλεοπτικό πρόγραμμα, δίνοντας μάλιστα συνέχεια σε ένα άρθρο που είχε γράψει προ ημερών και το οποίο αφορούσε τις φθορές αλλά και τον εξεζητημένο αριθμό επισκεπτών στην Αγία Σοφία.

«Μπορεί να επιτραπεί η είσοδος τόσων ανθρώπων σε ένα κτίριο 1.500 ετών; Τι θα συμβεί αν δεν κλείσει;» ο καθηγητής απάντησε χωρίς περιστροφές: «Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αέναη αποκατάσταση. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει θα καταρρεύσει» τόνισε ο Ιλμπέρ Ορταϊλί.

Ο ιστορικός σε άρθρο του στην εφημερίδα Hurriyet, στις 17 Σεπτεμβρίου, εξέφρασε την ανησυχία του για τις φθορές που έχουν προκληθεί στο μνημείο, από την μετατροπή του σε τέμενος και εντεύθεν, επισημαίνοντας αφενός ότι η Αγία Σοφία πρέπει να κλείσει για ορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να γίνουν εργασίες αποκατάστασης, αφετέρου δε τονίζει ότι θεωρεί καταστροφική την ετήσια είσοδο σε αυτήν τριών εκατομμυρίων προσκυνητών, πέραν του αριθμού των τουριστών.

Μιλώντας για επείγουσα παρέμβαση στον αριθμό των επισκεπτών αναφέρει: «Η Αγία Σοφία δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα, και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία που αφορά το ίδιο το κτίριο», τονίζει χαρακτηριστικά.

Κατά τον καθηγητή ακόμα και ο αριθμός των 20-30 χιλιάδων ανθρώπων ετησίως, από επιστήμονες, ιστορικούς, αρχαιολόγους, εκπρόσωπους της μουσουλμανικής θρησκείας, πολιτικούς και δημόσιους λειτουργούς θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου.

Ο καθηγητής είναι επικριτικός και για παρεμβάσεις που αφορούν στην λειτουργία του μνημείου ως τεμένους σημειώνοντας: «Δεν μπορούν να εγκατασταθούν τουαλέτες και κρήνες που άπτονται των καθημερινών αναγκών ενός τεμένους, στην Αγία Σοφία. Χώροι που διανέμουν νερό όπως μεγάλα σιντριβάνια δεν μπορούν να υφίστανται. Το νερό που καταναλώνεται και διαρρέει από την κλασική οθωμανική κρήνη και τις σημερινές τουαλέτες δεν είναι το ίδιο. Η Αγία Σοφία υφίσταται εδώ και 1500 χρόνια. Δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται οι τουαλέτες της Αγίας Σοφίας για αφόδευση. Εάν κάθε επισκέπτης χρησιμοποιεί τα σιντριβάνια και τις τουαλέτες, πώς θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα κάτω από αυτό το κτίριο;»

Σύμφωνα με τον υπουργό Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ, η Αγία Σοφία έχει δεχθεί 21 εκατομμύρια επισκέπτες από τότε που μετατράπηκε σε τέμενος, πριν από τρία χρόνια.

Σημειώνεται ότι πριν από δύο μήνες, ο Τούρκος υπουργός προανήγγειλε έργα ενίσχυσης της στατικότητας της Αγίας Σοφίας, στο πλαίσιο της αποκατάστασης σημαντικών ιστορικών μνημείων της Κωνσταντινούπολης.

Σύμφωνα με το εγκεκριμένο από την αρμόδια επιτροπή σχέδιο αποκατάστασης, πρώτα θα γίνει καθαρισμός του τσιμεντοκονιάματος, θα αφαιρεθούν οι γερασμένες μολύβδινες επιφάνειες στους θόλους και θα πραγματοποιηθούν εργασίες για την αποκατάσταση των ρωγμών και των σχισμών κάτω από τον θόλο. Στη συνέχεια θα επισκευαστεί και θα τοποθετηθεί στη θέση του το μολύβδινο κάλυμμα. Επίσης θα αποσυναρμολογηθεί ο πρώτος μιναρές, ο επονομαζόμενος μιναρές του Βαγιαζίτ και, αφού ολοκληρωθούν οι επισκευές, θα τοποθετηθεί ξανά στη θέση του. Στους άλλους μιναρέδες, συνεχίζεται η μελέτη για τη στατική τους κατάσταση.

Ο Ιλμπέρ Ορταϊλί είνει επίτιμο μέλος της Τουρκικής Ιστορικής Εταιρείας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Διεθνούς Επιτροπής Οθωμανικών Σπουδών και μέλος της Ευρωπαϊκής Ιρανολογικής Εταιρείας και του Αυστροτουρκικού Επιστημονικού Φόρουμ, σύμβουλος του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, πρώην διευθυντής στο Μουσείο Τοπκαπί.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία όλων των ηγετών της τουρκικής αντιπολίτευσης, για να εκφράσουν τη στήριξή τους στον δήμαρχο της πόλης, τον Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος καταδικάστηκε χθες σε ποινή φυλάκισης και σε στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του.

«Διέγραψαν τις ψήφους σας» είπε ο Ιμάμογλου στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί μπροστά στο δημαρχείο, αψηφώντας τη βροχή. «Αυτή δεν είναι η δική μου δίκη αλλά η δίκη της δικαιοσύνης και της αμεροληψίας» επέμεινε, διαβεβαιώνοντας ότι «δεν φοβάται καθόλου αυτήν την παράνομη απόφαση».

«Σε σταυροδρόμι» η Τουρκία

«Δεν φοβόμαστε! Δεν έχω δικαστές για να με προστατεύσουν αλλά έχω μαζί μου 16 εκατομμύρια Κωνσταντινουπολίτες και το έθνος μας», συνέχισε, διαβεβαιώνοντας τους υποστηρικτές του ότι «όσο σκαιή και αν είναι η καταστολή, θα την διαλύσουμε».

Η Τουρκία βρίσκεται σε σταυροδρόμι και το μπλοκ της αντιπολίτευσης θα νικήσει τον Ερντογάν «με την κοινή λογική και για το κοινό μας μέλλον», πρόσθεσε.

«Όλα θα πάνε καλά!» κατέληξε, επαναλαμβάνοντας το σλόγκαν της νικηφόρας προεκλογικής εκστρατείας του για τον δήμο της πόλης, το 2019.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης συμμετέχουν σε μια κοινή δημόσια κινητοποίηση αφότου συγκρότησαν την κοινή πλατφόρμα τους για να αντιπαρατεθούν στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του 2023.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού (CHP) και πιθανός κοινός υποψήφιος της αντιπολίτευσης για την προεδρία, κατήγγειλε «ένα πλήγμα της δικαιοσύνης στο έθνος» και υποσχέθηκε ότι «δεν θα υποχωρήσει ούτε χιλιοστό».

Ακσενέρ: «Ζήτω η ελευθερία, κάτω η τυραννία»

«Ζήτω η ελευθερία, κάτω η τυραννία», είπε στο πλήθος η ηγέτιδα του Καλού Κόμματος Μεράλ Ακσενέρ ενώ ο Γκιουλτεκίν Ουισάλ, ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, είπε ότι από την Κωνσταντινούπολη ξεκινάει σήμερα «ο μεγάλος αγώνας κατά του τυράννου».

Διαδήλωση με τη συμμετοχή πολλών εκατοντάδων ανθρώπων, σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, έγινε ταυτόχρονα στην Τραπεζούντα, τη γενέτειρα του δημάρχου στη Μαύρη Θάλασσα.

Ο 52χρονος Ιμάμογλου, το ανερχόμενο αστέρι της τουρκικής πολιτικής σκηνής, θεωρείται επίσης πιθανός υποψήφιος για την προεδρία, αφού κατάφερε να κερδίσει τις δημοτικές εκλογές του 2019 απέναντι στον υποψήφιο του κυβερνώντος κόμματος AKP. Είχε κατηγορηθεί για «προσβολή» των μελών της Εκλογικής Επιτροπής –που τους χαρακτήρισε «ηλίθιους»– αφού ακύρωσαν τη νίκη του στις πρώτες δημοτικές εκλογές εκείνης της χρονιάς. Οι εκλογές επαναλήφθηκαν τρεις μήνες αργότερα και αναδείχθηκε ξανά νικητής, με σημαντική διαφορά.

Ο Ερντογάν δεν έκανε δηλώσεις για την καταδίκη του Ιμάμογλου. Ωστόσο ο στενός σύμμαχός του, ο ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί, είπε ότι «όλοι πρέπει να σεβαστούν μια απόφαση της δικαιοσύνης, είτε τους αρέσει είτε όχι».

Μια δημοσκόπηση του ινστιτούτου Metropoll δείχνει σήμερα ότι, ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών του AKP, η καταδικαστική απόφαση του Ιμάμογλου δεν πείθει: το 28% από αυτούς θεωρούν ότι πρόκειται για μια «πολιτική υπόθεση» και μόνο το 22% ότι ήταν μια δίκη για δυσφήμιση.

^{Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ, Reuters, AFP, dpa}

Για νέους βανδαλισμούς στην Αγία Σοφία κάνει λόγο ο αρχαιολόγος Ömer Faruk Yavaşçay.

Όπως λέει ο ίδιος μια άλλη πόρτα της Αγίας Σοφίας, που μετατράπηκε σε τζαμί, υπέστη ζημιές. Συγκεκριμένα ισχυρίζεται ότι εντόπισε διπλής όψης καταστροφή στην πόρτα ακριβώς κάτω από το μωσαϊκό προσφοράς των Αυτοκρατόρων στην Αγία Σοφία και μοιράστηκε φωτογραφίες και εικόνες της καταστροφής στον λογαριασμό του στο Twitter.

«Σήμερα, συνάντησα ένα άλλο πολύ θλιβερό θέαμα στην Αγία Σοφία. Δυστυχώς, και πάλι, βρήκα φθορές διπλής όψης στην πόρτα ακριβώς κάτω από το μωσαϊκό της προσφοράς των αυτοκρατόρων. Τράβηξα φωτογραφίες και βίντεο για να τεκμηριώσω αυτή την κατάσταση» λέει.

Η Αυτοκρατορική Πύλη στην Αγία Σοφία είχε καταστραφεί και παλαιότερα. Υπήρχε ο ισχυρισμός ότι οι άνθρωποι έτρωγαν ακόμη και μέρη από αντικείμενα που θεωρούσαν ιερά όπως τα εσωτερικα τείχη.

Πηγή: ΕΡΤ 

Μαρία Ζαχαράκη

Ανταποκρίτρια στην Τουρκία

«Τα πρόσωπα σκοτείνιαζαν ξαφνικά…». Με αυτή τη φράση περιγράφει η δημοσιογράφος, Μελικέ Τσαπάν, την εμπειρία της, όταν ρωτούσε τους εναπομείναντες γηραιούς Έλληνες της Ίμβρου για το τέλμα στο οποίο βρέθηκαν το 1964.

Την περασμένη Τρίτη (8/11/22), η Τουρκάλα δημοσιογράφος Μελικέ Τσαπάν εγκαινίασε την έκθεση με τίτλο «Θα ξαναβρεθούμε – Μνήμες από την Ίμβρο 1964» στο Ιωακείμειο Γυμνάσιο Θηλέων στην Κωνσταντινούπολη.

Η έκθεση έχει στόχο να καταγράψει τα δεινά και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει τις μνήμες του ’64, παρουσιάζοντας την άλλη οπτική, που δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη ιστοριογραφία της Τουρκίας σχετικά με τις τραγικές καταστάσεις που βίωσε το νησί πριν από περίπου 60 χρόνια.

Η έκθεση αποτελείται από μία σύνθεση οπτικο-ακουστικού υλικού, καθώς και αντικειμένων της καθημερινής ζωής που προσέφεραν Ίμβριοι, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης, που προσέφερε την κούνια του.

Στο ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε, οι κάτοικοι της Ίμβρου περιγράφουν τις εμπειρίες τους την περίοδο εκείνη, πώς έπρεπε να φύγουν από το νησί τους και τι είδους ζωή είχαν πριν αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους μετά την απόφαση της απέλασης το 1964, ενώ οι μαύροι από την υγρασία τοίχοι του ιστορικού σχολείου της Πόλης «φωτίστηκαν» ξανά με 35 φωτογραφίες από την εποχή πριν το ‘64, τις οποίες η Μελικέ Τσαπάν, βρήκε μόνη της -στην κυριολεξία- κάτω από ερείπια και χαλάσματα σπιτιών στην Ίμβρο.

Μάλιστα, όπως μας εξομολογήθηκε η Μελικέ Τσαπάν, τα πρόσωπα που απεικονίζονται στις φωτογραφίες ‘ζητούν εναγωνίως να αναγνωριστούν’ από τυχόν εναπομείναντες απογόνους τους, που γεννήθηκαν και διαμένουν πλέον στην Ελλάδα ή στα πέρατα της γης.

Τα λόγια της Μελικέ Τσαπάν, η οποία ανέβηκε στο βήμα, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, καθηλωτικά.

«Αυτή η νεαρή γυναίκα μπροστά σας είναι δημοσιογράφος μόνο 10 χρόνια. Παρεμπιπτόντως, έχω γράψει αμέτρητες ειδήσεις για τις μειονότητες και την πολιτιστική κληρονομιά που έχουν αφήσει στην Τουρκία. Πόσους διαφορετικούς ανθρώπους έχω ακούσει να μιλούν για αυτόν τον πόνο; Και αυτός δεν περιορίστηκε μόνο στο 1964. Αλλά ο πόνος του 1964 με εντυπωσίασε περισσότερο. Γιατί με όποιο μέλος της κοινωνίας και να μίλησα, οι εκφράσεις στα πρόσωπά τους άλλαζαν πάντα. Γιατί γι' αυτούς το τίμημα του 1964 ήταν πιο βαρύ από το να λεηλατηθούν, να πεθάνουν ή να σκοτωθούν: ήταν εξορία. Μερικές φορές αυτό γινόταν φανερά, όπως στην Κωνσταντινούπολη, και μερικές φορές σιωπηλά, όπως στην Ίμβρο…».

Από την πλευρά του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στον σύντομο χαιρετισμό του, εμφανώς συγκινημένος ακούγοντας -από τουρκικά χείλη αυτή τη φορά- για τα δεινά του νησιού που τον γέννησε, συνεχάρη τη δημιουργό της έκθεσης για την πρωτοβουλία της και αναφέρθηκε στη δύσκολη εκείνη περίοδο και στην αδικία που συντελέστηκε σε βάρος των Ιμβρίων, με την εφαρμογή του “Προγράμματος διάλυσης”.

Εξέφρασε παράλληλα τη λύπη του για τις διακρίσεις που έγιναν σε βάρος των Ρωμηών κατά το παρελθόν, και διερωτήθηκε για ποιο λόγο η Θεολογική Σχολή της Χάλκης παραμένει μέχρι σήμερα κλειστή.

Η απόφαση για απέλαση περισσότερων από 10 χιλιάδων Ελλήνων με ελληνικά διαβατήρια το 1964 ήταν η αρχή μιας δύσκολης εποχής για τους Έλληνες που ζούσαν στην Ίμβρο, καθώς και στην Κωνσταντινούπολη. Η ζοφερή περίοδος που ξεκίνησε το ’55, συνεχίστηκε το ’64 και κορυφώθηκε με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το ’74.

Πηγή: ethnos.gr

Στους έξι ανέρχονται οι νεκροί από την έκρηξη που σημειώθηκε στον πολυσύχναστο δρόμο Ιστικλάλ της Κωνσταντινούπολης ενώ ο αριθμός των τραυματιών έχει φτάσει τους 53.

Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε τηλεοπτικό μήνυμά του έδωσε τους παραπάνω αριθμούς ενώ σημείωσε πως αν και είναι λάθος να πούμε από τώρα πως πρόκειται για τρομοκρατικό χτύπημα, εντούτοις όλες οι ενδείξεις δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι απόπειρες να τρομοκρατήσουν την Τουρκία και το τουρκικό έθνος θα πέσουν στο κενό και σήμερα όπως συνέβη και μέχρι τώρα», είπε ακόμα ο Τούρκος πρόεδρος λίγο πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο για το κλίμα.

Ο ίδιος είπε πως φαίνεται ότι μια γυναίκα έπαιξε ρόλο στο γεγονός, την ώρα που η εισαγγελία της πόλης έκανε λόγο για τρομοκρατική ενέργεια.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο της Τουρκίας προχώρησε σε απαγόρευση μετάδοσης εξελίξεων από τα τουρκικά ΜΜΕ.

Η έκρηξη σημειώθηκε στις 16:20 στην Ιστικλάλ που ξεκινά από την πλατεία Ταξίμ την ώρα που είχε χιλιάδες κόσμου που έκανε βόλτα στα μαγαζιά. Τα βίντεο και οι εικόνες που είδαν το φως της δημοσιότητας είναι σοκαριστικές.   

Allah’ım! Zalimlere fırsat verme. ??

İstiklal Caddesi’nde meydana gelen hain saldırıda hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yaralılara şifa dilerim.

Geçmiş Olsun #İstanbul#istiklalcaddesi pic.twitter.com/7onNSz1X87

— Dr. Hasan TANRISEVEN (@hasantanriseven) November 13, 2022

Στην περιοχή της έκρηξης έσπευσαν ασθενοφόρα εντός της Λεωφόρου Ιστικλάλ, την οποία η αστυνομία απέκλεισε ταχύτατα. Το σημείο που έγινε η έκρηξη στην περιοχή Μπέγιογλου, στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας ήταν κατάμεστο από κόσμο, όπως συμβαίνει συνήθως τα Σαββατοκύριακα από καταστηματάρχες, τουρίστες, αλλά και οικογένειες.

Ένας δημοσιογράφος του Reuters είδε ένα ελικόπτερο να πετάει στην περιοχή κοντά στην Πλατεία Ταξίμ, αλλά και αρκετά ασθενοφόρα.

Επικράτησε πανικός

“Όταν άκουσα την έκρηξη πέτρωσα, οι άνθρωποι πάγωσαν, ενώ κοιτούσαν ο ένας τον άλλον. Τότε, άρχισαν να τρέχουν μακριά. Τι άλλο μπορούσες να κάνεις”, δήλωσε ο 45χρονος Μεχμέτ Ακους, ένας εργαζόμενος σε ένα εστιατόριο στην Ιστικλάλ.

“Οι συγγενείς μου με πήραν στο τηλέφωνο. Ξέρουν ότι εργάζομαι στην Ιστικλάλ. Τους διαβεβαίωσα ότι είμαι καλά”, είπε ο ίδιος.

“Τα συλλυπητήρια μου στους συγγενείς των θυμάτων από την έκρηξη στη Λεωφόρο Ιστικλάλ”, ανέφερε στο Twitter ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.

Ανακοίνωση εξέδωσε το ΥΠΕΞ που αναφέρει μεταξύ άλλων ότι δεν υπάρχουν Έλληνες μεταξύ των θυμάτων με τα μέχρι τώρα δεδομένα ενώ εκφράζει τα ειλικρινή συλλυπητήρια στην τουρκική κυβέρνηση και στον τουρκικό λαό.

Αναλυτικά η ανακοίνωση

Αναφορικά με την έκρηξη που έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη νωρίτερα σήμερα, το Γενικό Προξενείο βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις τοπικές αρχές.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, δεν υπάρχουν Έλληνες μεταξύ των θυμάτων.

Η Ελλάδα καταδικάζει απερίφραστα την τρομοκρατία και εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην τουρκική κυβέρνηση και στον τουρκικό λαό.

Η αιτία της έκρηξης δεν είναι ακόμα γνωστή - Φόβοι για πολλούς νεκρούς

Έκρηξη σημειώθηκε πριν λίγη ώρα στην πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη. 

Στο σημείο έσπευσαν πυροσβεστικές και αστυνομικές δυνάμεις, καθώς και ιατρικές ομάδες. 

Οι δυνάμεις της αστυνομίας απέκλεισαν την περιοχή, ενώ προς το παρόν η αιτία της έκρηξης δεν έχει γίνει γνωστή. 

Αναφορές κάνουν λόγο για τραυματίες, ενώ υπάρχουν φόβοι για πολλούς νεκρούς.

Δείτε live εικόνα από το σημείο

Ανοιχτή επιστολή προς τη γενική διευθύντρια της UNESCO Audrey Azoulay, απέστειλε στις 22/8/2022 ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) όπου, σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωσή του, ζητά από τον διεθνή οργανισμό «να παρέμβει δυναμικά ώστε να αναστραφεί η παρούσα κατάσταση που μόνο κινδύνους εγκυμονεί για τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Αγίας Σοφίας και της Μονής Χώρας».

Προσθέτει, δε, ο ΣΕΑ πως «σε συνέχεια προηγούμενων παρεμβάσεών του για το θέμα, θα απευθυνθεί στη διεθνή επιστημονική κοινότητα για να υπάρξουν ψηφίσματα και κείμενα υπογραφών για τη διάσωση των μνημείων».

«Από το 2020 και ιδίως το τελευταίο διάστημα έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας φωτογραφικά τεκμήρια με δυσοίωνες προοπτικές για το μέλλον της Αγίας Σοφίας», επισημαίνει ο ΣΕΑ στην επιστολή του, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «η αρχαιολογική επιστήμη έχει μείνει εκτός του μνημείου». Παράλληλα, αφού επισημαίνει ότι «στο διάστημα των τελευταίων ετών (2006 και εξής) που η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων ανέλαβε τη διαχείριση μνημείων που παλαιότερα είχε η Αρχαιολογική Υπηρεσία της Τουρκίας, πολλά μνημεία έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές», εκφράζει την ανησυχία του επειδή «την τρέχουσα περίοδο εργασίες πραγματοποιούνται και σε ένα άλλο κορυφαίο βυζαντινό μνημείο της Κωνσταντινούπολης, στο άλλοτε καθολικό της Μονής της Χώρας (Kariye Camii), ώστε και αυτό να επαναλειτουργήσει ως τέμενος».

Η καταστροφή στην ιστορική Αυτοκρατορική Πύλη της Αγίας Σοφίας ένα από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά μνημεία στον κόσμο, αλλά και η άγνοια που δήλωσε ο υπεύθυνος ασφαλείας έχουν προκαλέσει οργή.

Την καταγγελία έκανε η  Ένωση Ιστορίας της Τέχνης σε ανάρτησή της στο Twitter. «Ανακαλύψαμε ότι η ιστορική Αυτοκρατορική Πύλη της Αγίας Σοφίας βρίσκεται σε μία τέτοια κατάσταση και τη φωτογραφίσαμε, γύρω στις 20:45 σήμερα το βράδυ (18.04.2022). Δυστυχώς, ακούσαμε την ανατριχιαστική δήλωση του ατόμου που λέει ότι ονομάζεται κ. Ταλίπ και είναι ο υπεύθυνος ασφαλείας στην Αγία Σοφία ότι δεν είχε καμία πληροφορία σχετικά και ότι δεν υπάρχει βίντεο από κάμερα, καθώς και ότι “δεν ήταν τίποτα μην ανησυχείτε, θα το φτιάξουμε”. Όταν είπαμε ότι θα το καταγγείλουμε στον εισαγγελέα για να βρούμε τον ένοχο μας απάντησε ότι ήμασταν κακοπροαίρετοι. Και ότι το μόνο που θέλουμε είναι να κάνουμε σκηνή». 

Η Ένωση Ιστορίας της Τέχνης διαμήνυσε ότι θα ζητήσει να διερευνηθεί η υπόθεση ώστε να εντοπιστούν και να συλληφθούν οι δράστες, ενώ θα υποβάλλει και μήνυση κατά του υπεύθυνου ασφαλείας.

«Ποτέ δεν δεχόμαστε και δεν θα δεχθούμε ένας τέτοιος άνθρωπος να είναι υπεύθυνος για το τζαμί της Αγίας Σοφίας, ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά έργα στον κόσμο. Θα υποβάλλουμε μήνυση τόσο για να εντοπίσουμε αυτούς που κατέστρεψαν την ιστορική πύλη όσο και για να εκδιωχθεί αυτό το άτομο από αυτό το πόστο το συντομότερο δυνατό», τονίζεται στην καταγγελία.

Οι τουρκικές αρχές δεν έχουν προς το παρόν απαντήσει επισήμως για το θέμα. Αδιανόητο είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει ο υπεύθυνος ασφαλείας δεν υπάρχει βιντεοσκοπημένο υλικό. Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Δήμου Κωνσταντινούπολης Μαχίρ Πολάτ μίλησε για σκόπιμη καταστροφή. «Το άτομο ή τα άτομα που προκάλεσαν αυτή την καταστροφή θα πρέπει να ταυτοποιηθούν μέσω κάμερας. Το θέμα θα πρέπει να οδηγηθεί στον εισαγγελέα, καθώς σκόπιμα προκάλεσαν ζημιά στο νούμερο ένα ιστορικό κτήριο, την Αγία Σοφία», δήλωσε.

 Η Αυτοκρατορική Πύλη, η μεγαλύτερη πύλη της Αγίας Σοφίας, έχει ύψος επτά μέτρα. Είναι η κεντρική πύλη εισόδου και χρησιμοποιούνταν μόνο από τον Αυτοκράτορα. Η πόρτα λέγεται ότι κατασκευάστηκε από τα ξύλα της Κιβωτού του Νώε, τα οποία ήταν από βελανιδιά.