Ο κορωνοϊός και ο «καπιταλισμός» της καταστροφής

Πέμπτη, 12/03/2020 - 19:00
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ


Αν υπάρχει μια πρώτη σαφής διαπίστωση από το «χτύπημα» του κορωνοϊού, αυτή είναι ότι η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται και βρίσκεται (αν δεν το έχει περάσει) στο κατώφλι της ύφεσης.
Αν λάβουμε υπόψη την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας πριν από το χτύπημα του ιού και όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις και τις ανησυχίες που είχαν διατυπωθεί για την πορεία της, προκύπτει μια ακόμη προφανής διαπίστωση: Το σύστημα (καπιταλισμός ονομάζεται) αντιλαμβάνεται την καταστροφή ως ευκαιρία (και) για ξεκαθάρισμα λογαριασμών.

Για τον καπιταλισμό της καταστροφής έχουν γραφτεί πολλά. Άλλωστε, πέρα από τις θεωρητικές προσεγγίσεις, έχουμε δει πώς το σύστημα μετατρέπει ένα τσουνάμι στην Άπω Ανατολή ή μια θεομηνία στις ΗΠΑ σε επενδυτική ευκαιρία και κτηματομεσιτικό Ελ Ντοράντο. Κάτι, μάλλον, έχουμε αντιληφθεί για το πώς η καταστροφή των πολέμων γεννάει χρήμα για τις πολεμικές βιομηχανίες αλλά και τις τεχνικές εταιρείες της… ανοικοδόμησης. Τέλος, στην προκειμένη περίπτωση, ζούμε το απόλυτο ξεχαρβάλωμα (υπέρ των ιδιωτών) των συστημάτων Υγείας, τα οποία, ακόμη κι αυτά που στέκουν καλά στα πόδια τους, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το «κακό σενάριο» εξέλιξης της επιδημίας του κορωνοϊού.

Είναι, ίσως, νωρίς, αλλά ήδη μπορούμε μάλλον να δούμε πώς, επ’ ευκαιρία του ξεσπάσματος της επιδημίας, βγήκαν τα μαχαίρια για να
ξεκαθαριστούν οι λογαριασμοί στο παγκόσμιο οικονομικό κύκλωμα.

Πριν από το χτύπημα της επιδημίας ήταν ευκρινή τα προβληματικά σημεία τριβών των μεγάλων παικτών στην παγκόσμια οικονομία. Η Κίνα αγκομαχούσε να τραβήξει ακόμη ψηλότερα τους παγκόσμιους ρυθμούς ανάπτυξης. Οι ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο (επιβάλλοντας δασμούς και άλλες απαγορεύσεις) για να φρενάρουν την κινεζική επέκταση και διείσδυση. Η Ρωσία «τρεφόταν» και μεγάλωνε προσφέροντας τα ενεργειακά της αποθέματα στις διψασμένες για ενέργεια Κίνα και Ευρώπη.

Είναι αξιοσημείωτη η ταχύτητα με την οποία η παγκόσμια οικονομία υπέκυψε στο πλήγμα του κορωνοϊού δίνοντας την εντύπωση ότι είναι ένα οικοδόμημα με τραπουλόχαρτα και χωρίς θεμέλια. Αξιοσημείωτος είναι επίσης ο «πόλεμος» που ξέσπασε μεταξύ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Καθώς το χτύπημα του κορωνοϊού οδηγεί σε προβλέψεις για μεσοπρόθεσμη ραγδαία μείωση της παραγωγής και κατ’ επέκταση της ζήτησης ενέργειας, η λογική κίνηση των πετρελαιοπαραγωγών χωρών θα ήταν η μείωση της παραγωγής τους ώστε να συγκρατηθεί σε ανεκτά επίπεδα η τιμή πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Πέρα από τη λογική, ωστόσο, η Σαουδική Αραβία αύξησε ακόμη περισσότερο την παραγωγή της, ρίχνοντας κι άλλο την τιμή του πετρελαίου, χτυπώντας με αυτόν τον τρόπο τη ρωσική οικονομία, που κατά κύριο λόγο στηρίζεται στις εξαγωγές ενέργειας…

Συνδέοντας όλα αυτά εκ των υστέρων, ίσως κάποιοι καταλήξουν σε σενάρια συνωμοσίας για το πώς και γιατί ξέσπασε η επιδημία. Ωστόσο η απάντηση είναι μάλλον απλούστερη. Η επιδημία είναι για το σύστημα μια ευκαιρία για ξεκαθάρισμα λογαριασμών και κερδών που αυτοί οι λογαριασμοί συνεπάγονται.

Πηγή: Εφημερίδα «Το Ποντίκι»

Τράμπ! Ε και λοιπόν;

Πέμπτη, 10/11/2016 - 09:00
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ
Κοιτώντας κάποιος τα πράγματα από (μεγάλη) απόσταση έτσι ώστε στο πλάνο του να χωράει «ο κόσμος όλος» αντιλαμβάνεται πως  η πολιτική μάχη στις ΗΠΑ δεν είναι- όπως εμφανίζεται για λόγους που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των μαζών-  μια απλή υπόθεση σύγκρουσης προσωπικοτήτων. Σε μια τέτοια μάχη όπου διακυβεύονται τρομακτικού μεγέθους και παγκόσμιας κλίμακας συμφέροντα  δεν συγκρούονται δύο προσωπικότητες (ο Τραμπ και η Κλίντον εν προκειμένω) αλλά δύο πανίσχυρα συστήματα που διεκδικούν την εξουσία σε …πλανητικό επίπεδο.

Ας αφήσουμε κατά μέρος τη «δύναμη» της προσωπικότητας (του νέου Αμερικανού προέδρου)  που μπορεί ή δεν μπορεί να επηρεάζει καταλυτικά τις εξελίξεις και ας τον  δούμε στον  προφανή ρόλο του κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα: Η επικράτηση ενός «λαϊκιστή», «ακροδεξιού», «ρατσιστή» «μισογύνη», «τσαμπουκά» όπως εμφανίζεται (και είναι) ο Τραμπ εκ του εκλογικού αποτελέσματος περιγράφει και αποδεικνύει τα αδιέξοδα της αμερικανικής κοινωνίας. Φτώχεια, περιθωριοποίηση, ανισότητες, καταστροφή «μεσαίας τάξης». Η στροφή προς συντηρητικές- λαϊκίστικές πολιτικές επιλογές σαν αυτή που «πούλησε» προεκλογικά ο Τραμπ ήταν αναμενόμενη και φυσιολογική εξέλιξη. Το έχουμε δει, το βλέπουμε  και θα το δούμε και αλλού…

Λίγο πριν τις εκλογές στις ΗΠΑ ο γνωστός «αριστερός» για τα αμερικανικά δεδομένα  σκηνοθέτης Μ Μουρ «στοιχημάτισε» σε κείμενό του υπέρ της νίκης του Τραμπ  για μια σειρά από λόγους. Ο πρώτος από αυτούς ήταν ο εξής:

Σύμφωνα με τον Μουρ,  «ο Τραμπ είπε στους ψηφοφόρους κάτι που είναι αλήθεια: ότι η Κλίντον υποστήριξε τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (NAFTA) και βοήθησε στην καταστροφή αυτών των πολιτειών που στηρίζονταν στη βαριά βιομηχανία. Η Κλίντον θα δεχθεί άλλο ένα ισχυρό χτύπημα εξαιτίας της θέσης που πήρε υπέρ της ΤΤΙP και άλλων εμπορικών συμφωνιών που διέλυσαν την εργατική τάξη. Ο Τραμπ, κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου των προκριματικών, είχε απειλήσει την αυτοκινητοβιομηχανία Ford πως αν κλείσει το εργοστάσιο στο Μίσιγκαν και μεταφέρει τη δραστηριότητά της στο Μεξικό, θα βάλει φόρο 35% σε όλα τα  αυτοκίνητα που θα επανεισάγονται στις ΗΠΑ. Μια απειλή που ήχησε σαν γλυκιά μουσική στα αυτιά οργισμένων και πικραμένων ανθρώπων, που έχασαν τις δουλειές τους ή τρέμουν πως αυτό θα γίνει σύντομα. Ο Τραμπ λέει στους ανθρώπους αυτά ακριβώς που θέλουν να ακούσουν – άσχετο αν θα τηρήσει τα λεγόμενά του».

Μπορεί, άραγε,  ο Τραμπ να τηρήσει τα λεγόμενά του στο εσωτερικό από τη στιγμή μάλιστα που αυτό σημαίνει αποδέσμευση  από «υποχρεώσεις»  που οι ΗΠΑ ως πλανητική δύναμη έχουν αναλάβει παγκοσμίως; Μπορεί ο Τραμπ να αναχαιτίσει την «παγκοσμιοποίηση»; Και- το σημαντικότερο- το «σύστημα» συμφερόντων που τον υποστηρίζει επιθυμεί πραγματικά την περιχαράκωση και την εσωστρέφεια των ΗΠΑ; Οι απαντήσεις, έχουμε την εντύπωση είναι προφανείς. Ούτε ο Τραμπ μπορεί ούτε το σύστημά του επιθυμεί κάτι τέτοιο. Δεν είναι πρωτοφανής περίπτωση άλλωστε οι υποσχέσεις που  δίνουν εκλογικές νίκες να εγκαταλείπονται την επόμενη μέρα. Εμείς εδώ στην Ελλάδα το γνωρίζουμε ίσως περισσότερο καλά απ οποιονδήποτε άλλο ειδικά τα τελευταία 7 χρόνια…

Η γη λοιπόν, θα συνεχίσει να γυρίζει με τον ίδιο ρυθμό όπως και η παγκοσμιοποιημένη οικονομία θα εξακολουθεί να πετά στο περιθώριο ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα πληθυσμών (ανάμεσά τους και Αμερικανούς)  για χάρη των κερδών των λίγων και  μετά τη νίκη του Τραμπ. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα αναζητούν χαμηλό κόστος παραγωγής οπουδήποτε στον κόσμο, το χάσμα μεταξύ του 1% των πλουσίων και του 99% των υπολοίπων θα μεγαλώνει  η οικονομική ελίτ θα συνεχίσει να  απολαμβάνει τα βουνά των κερδών της και τεράστια τμήματα της κοινωνίας που σπρώχνονται στο περιθώριο θα αναζητούν μαύρους και μετανάστες για εκτονώνουν την οργή τους. Αυτό ο Τραμπ πράγματι, το προσφέρει… 

Κατά τα λοιπά, ο νέος Αμερικανός πρόεδρος θα υποχρεωθεί- ευχαρίστως- να κινηθεί στις δεσμεύσεις που η χώρα του έχει αναλάβει  προκειμένου να εξασφαλίσει την παγκόσμια ηγεμονία της σε κάθε γωνιά της γης: Στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη, στον Ειρηνικό, στην Αφρική, στην αμερικανική Ήπειρο. Και αυτές οι δεσμεύσεις σημαίνουν εμπορικές συμφωνίες, πόλεμοι (κάθε είδους) για την επιβολή τους, παγκόσμια στρατιωτική παρουσία, και ασφυκτικό έλεγχο των υποτελών- κρατών. Αυτή ήταν η Αμερική του Μπιλ Κλίντον, του Μπους του νεότερου και του Ομπάμα. Αυτή θα ήταν η Αμερική της Χίλαρι Κλίντον, αυτή θα είναι η Αμερική του Τραμπ.

Υστερόγραφο: Είναι πολύ νωρίς για να μπορέσει κάποιος να «δει» τι ακριβώς σημαίνει η επικράτηση Τραμπ για τις ελληνικές υποθέσεις. Μπορεί ωστόσο να στοιχηματίσει με υψηλότατα περιθώρια «κέρδους», ότι τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει στο τρόπο που το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών βλέπει την Ελλάδα: σαν αποικία…

Πηγή: topontiki.gr