Τα τρόφιμα που πετάνε άδικα τα σούπερ μάρκετ και τα εστιατόρια
Πέμπτη, 30/05/2024 - 19:30Μια ξενοδοχειακή αλυσίδα εγκαθιστά μια κάμερα στους κάδους απορριμμάτων της για να κατασκοπεύει τι πετάνε οι επισκέπτες. Συμπέρασμα; Τα κρουασάν του πρωινού της παραείναι μεγάλα. Πολλά καταλήγουν στα σκουπίδια – μαζί με όποια κέρδη αποφέρουν. Ένα σούπερ μάρκετ μπορεί να σκαλίσει τα δεδομένα πωλήσεών του και να βρει ότι τα λευκά κρεμμύδια δεν πωλούνται τόσο γρήγορα όσο τα κόκκινα και είναι πιο πιθανό να πεταχτούν στα σκουπίδια. Ποιος βρίσκεται πίσω από αυτές τις δύο προσπάθειες; Η τεχνητή νοημοσύνη.
Μια καλπάζουσα βιομηχανία προσπαθεί να δώσει χρηματικό αντίκρισμα σε ένα παράλογο ανθρώπινο πρόβλημα: την τεράστια ποσότητα φαγητού που πηγαίνει από τα σούπερ μάρκετ και τα εστιατόρια στα σκουπίδια. Ένα μεγάλο μέρος, αν δεν κομποστοποιηθεί, καταλήγει σε χωματερές, όπου και αποσυντίθεται, απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα ισχυρά αέρια θερμοκηπίου που ζεσταίνουν τον πλανήτη.
Κάπως έτσι γεννιέται μια νέα επιχειρηματική ευκαιρία. H εταιρεία Winnow έχει αναπτύξει το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που κατασκοπεύει τα σκουπίδια των εστιατορίων. Μια άλλη εταιρεία, η Afresh, επεξεργάζεται τα δεδομένα των σούπερ μάρκετ για να αναζητήσει τις αναντιστοιχίες μεταξύ του τι διαθέτει ένα κατάστημα και του τι αγοράζουν οι άνθρωποι.
Η τεχνητή νοημοσύνη, βέβαια, έχει το δικό της βρόμικο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η επεξεργασία τεράστιου όγκου δεδομένων απαιτεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, η ΤΝ δεν μπορεί (ακόμη) να αλλάξει αυτό που ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει συνηθίσει να περιμένει στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες: αφθονία φρέσκων αβοκάντο στο σούπερ μάρκετ όλο τον χρόνο, ένα ολοένα και μεγαλύτερο εύρος μικροσκοπικών πλαστικών ποτηριών γιαουρτιού, τεράστιες πιατέλες με νάτσος στα μενού των happy hour.
Η σπατάλη είναι πρόβλημα
Οι δύο εταιρείες αποτελούν μέρος μιας βιομηχανίας σε άνθηση, η οποία προσπαθεί να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τη σύγχρονη βιομηχανία τροφίμων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ένα τρίτο των τροφίμων που καλλιεργούνται δεν καταναλώνονται ποτέ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 δισ. τόνοι τροφίμων πήγαν χαμένοι το 2022, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ. Η σπατάλη τροφίμων αντιπροσωπεύει από 8% έως 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ποσό περίπου ίσο με τις εκπομπές από την αεροπορία και τη ναυτιλία μαζί.
Στις ΗΠΑ, το ένα τρίτο των τροφίμων που καλλιεργούνται δεν καταναλώνονται ΠΟΤΕ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 δισ. τόνοι τροφίμων πήγαν χαμένοι το 2022, σύμφωνα με το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του ΟΗΕ.
«Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα», δήλωσε ο Μαρκ Ζορνς, ιδρυτής της Winnow, η οποία συνεργάζεται με εστιατόρια, ξενοδοχεία και εταιρείες τροφοδοσίας ιδρυμάτων. Στο πρόβλημα προστίθενται και οι συγκεχυμένες ετικέτες «ανάλωση μέχρι» και «πώληση μέχρι» στα τρόφιμα, που έχουν ως αποτέλεσμα να καταλήγουν στα σκουπίδια απολύτως βρώσιμα τρόφιμα.
Αμερικανικά σούπερ μάρκετ
Σημάδια προόδου εμφανίζονται από μια ομάδα αλυσίδων σούπερ μάρκετ στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά που δεσμεύτηκαν εθελοντικά να μειώσουν τα απορρίμματα τροφίμων στις δραστηριότητές τους. Μεταξύ του 2019 και του 2022, οι οκτώ αλυσίδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Pacific Coast Food Waste Commitment ανέφεραν μείωση κατά 25% του συνολικού όγκου των αναξιοποίητων τροφίμων τους. Ανέφεραν επίσης ότι δώρισαν περισσότερα τρόφιμα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και έστειλαν περισσότερα από τα απορρίμματά τους σε εγκαταστάσεις κομποστοποίησης, οι οποίες σπανίζουν, αντί για χώρους υγειονομικής ταφής.
«Αποδεικνύει ότι ο εθνικός στόχος (Σ.τ.Μ.: των ΗΠΑ) να μειωθούν τα απορρίμματα τροφίμων στο μισό μέχρι το 2030 μπορεί, πράγματι, να είναι εφικτός, αλλά θα απαιτήσει πολύ περισσότερη δράση σε όλους τους σταθμούς της διατροφικής διαδρομής για να συμβεί αυτό», δήλωσε η Ντέινα Γκάντερς, επικεφαλής της Refed, ενός οργανισμού που παρακολουθεί τα δεδομένα του εθελοντικού προγράμματος.
Υπάρχουν τώρα πολλά νέα εργαλεία για να βοηθήσουν τους λιανοπωλητές να μειώσουν τα απόβλητα. Ορισμένες νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως η Apeel και η Mori, προσφέρουν προστατευτικές επιστρώσεις για τα φρέσκα προϊόντα, ώστε να μην αλλοιώνονται τόσο γρήγορα.
Πόσα αυγά αυτή την εβδομάδα;
Για κάθε προϊόν στο τμήμα φρέσκων τροφίμων ενός παντοπωλείου με το οποίο συνεργάζεται, η τεχνολογία της Afresh εξετάζει δεδομένα πωλήσεων έξι ετών. Το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης της μπορεί να μαντέψει πότε οι άνθρωποι αγοράζουν αβοκάντο και σε ποια τιμή. Μπορεί να το συνδυάσει με δεδομένα σχετικά με το πόσο γρήγορα χαλάνε τα αβοκάντο και προσφέρει συμβουλές για το πόσα αβοκάντο πρέπει να αποθηκευτούν. Αντίστοιχα, αν η εποχή του βαψίματος των αυγών το Πάσχα έφερε παραδοσιακά περισσότερες πωλήσεις αυγών, το εργαλείο αυτό μπορεί να υπολογίσει πόσα περισσότερα κιβώτια πρέπει να παραγγείλει το κατάστημα, αλλά και πόσες περισσότερες πιπεριές, επειδή οι αγοραστές συνήθως φτιάχνουν ομελέτες με τα επιπλέον αυγά στο σπίτι.
Ναι, σύμφωνοι, πιθανότατα ένας έμπειρος διευθυντής καταστήματος θα το γνώριζε αυτό, δήλωσε ο Ματ Σουάρτζ, συνιδρυτής της Afresh, ωστόσο η τεχνητή νοημοσύνη θα προσφέρει πιο ακριβείς πληροφορίες για πολύ περισσότερα προϊόντα. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συστήσει στον υπεύθυνο του καταστήματος να παραγγείλει 105 κιβώτια αυγών την εβδομάδα πριν από το Πάσχα αντί για 110. «Κάθε κιβώτιο έχει σημασία», είπε. Επίσης, δήλωσε η Σούζαν Λονγκ, επικεφαλής βιωσιμότητας της αλυσίδας παντοπωλείων Albertsons, η οποία χρησιμοποιεί την τεχνολογία της Afresh, οι έμπειροι διευθυντές καταστημάτων είναι όλο και πιο σπάνιοι. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εξαιρετικά ακριβής. Όχι απλώς “πρέπει να παραγγείλω κρεμμύδι”, αλλά “αυτό το είδος κρεμμυδιού”». Η Λονγκ δήλωσε επίσης ότι η αλυσίδα έχει μειώσει τη σπατάλη τροφίμων, αλλά αρνήθηκε να πει κατά πόσο.
Μεγάλα γλυκά πρωινού
Η Winnow εγκαθιστά κάμερες πάνω από τους κάδους απορριμμάτων στις κουζίνες των εστιατορίων. Οι εικόνες τροφοδοτούνται σε έναν αλγόριθμο που μπορεί να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ μισού ταψιού λαζάνια (άξιο λόγου) και μιας μπανανόφλουδας (όχι και τόσο). Κάποια ξενοδοχεία Hilton που έθεσαν σε εφαρμογή το εργαλείο διαπίστωσαν ότι πολλά από τα γλυκά του πρωινού τους παραήταν μεγάλα – καθώς επίσης και ότι τα ψημένα φασόλια συνήθως έμεναν μισοφαγωμένα.
Η ερευνητική ομάδα Refed διαπίστωσε στις εκτιμήσεις της για το 2022 ότι το 70% των τροφίμων που σπαταλούνται στα εστιατόρια είναι τρόφιμα που μένουν στο πιάτο, γεγονός που σηματοδοτεί την ανάγκη επανεξέτασης των μεγεθών των μερίδων. Ο Μαρκ Ζορνς συνεργάζεται κυρίως με ξενοδοχεία και καφετέριες. Εκτιμά ότι τα εστιατόρια σπαταλούν μεταξύ 5% και 15% των τροφίμων που αγοράζουν. «Αυτό είναι ένα προφανές πρόβλημα που όλοι γνωρίζουν», δήλωσε ο Ζορνς. «Αλλά είναι ξεκάθαρα και ένα πρόβλημα που δεν διορθώνουμε».
Πηγή: new york times / ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ