Η κλιματική αλλαγή δεν θερμαίνει απλά την Ανταρκτική αλλά θα την καταστήσει επίσης δραματικά πιο πράσινη, προκαλώντας απότομη αύξηση της ανάπτυξης των φυτών.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, με βάση την ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων, στην περιοχή υπήρχε λιγότερο από ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο βλάστησης το 1986, αλλά σχεδόν 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα μέχρι το 2021. Η εξάπλωση των φυτών, κυρίως βρύων, έχει επιταχυνθεί από το 2016, διαπίστωσαν ερευνητές σε νέα μελέτη.

Η ανάπτυξη της βλάστησης σε μια ήπειρο που κυριαρχείται από πάγο και γυμνούς βράχους είναι ένα σημάδι της παγκόσμιας θέρμανσης στην Ανταρκτική, η οποία θερμαίνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Οι επιστήμονες προειδοποίησαν ότι αυτή η εξάπλωση θα μπορούσε να αποτελέσει βάση για χωροκατακτητικά είδη στο παρθένο οικοσύστημα της Ανταρκτικής.

Το 2021, μάλιστα, βροχή αντί για χιόνι έπεσε στην κορυφή του τεράστιου παγετώνα της Γροιλανδίας για πρώτη φορά στα χρονικά.

«Το τοπίο της Ανταρκτικής εξακολουθεί να κυριαρχείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από χιόνι, πάγο και βράχους, με ένα μικρό μόνο τμήμα να αποικίζεται από φυτά», δήλωσε ο Δρ Τόμας Ρόλαντ από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, και συνεπικεφαλής της μελέτης. «Αλλά αυτό το μικροσκοπικό κλάσμα έχει αυξηθεί δραματικά – δείχνοντας ότι ακόμη και αυτή η τεράστια και απομονωμένη περιοχή των 500.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο», πρόσθεσε.

Ο Ρόλαντ προειδοποίησε ότι η μελλοντική θέρμανση, η οποία θα συνεχιστεί μέχρι να σταματήσουν οι εκπομπές άνθρακα, θα μπορούσε να επιφέρει «θεμελιώδεις αλλαγές στη βιολογία και το τοπίο αυτής της εμβληματικής και ευάλωτης περιοχής». Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience και βασίζεται σε ανάλυση εικόνων Landsat.

Η επιτάχυνση της εξάπλωσης των βρύων από το 2016 συμπίπτει με την έναρξη μιας αξιοσημείωτης μείωσης της έκτασης του θαλάσσιου πάγου γύρω από την Ανταρκτική. Οι θερμότερες ανοιχτές θάλασσες μπορεί να οδηγούν σε πιο υγρές συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη των φυτών, είπαν οι ερευνητές. Τα βρύα μπορούν να αποικίσουν γυμνούς βράχους και να δημιουργήσουν τα θεμέλια εδαφών που, μαζί με τις πιο ήπιες κλιματικές συνθήκες, θα μπορούσαν να επιτρέψουν σε άλλα φυτά να αναπτυχθούν.

Ο ιός γρίπης που έχει σκοτώσει εκατοντάδες εκατομμύρια πτηνά σε όλο τον κόσμο την τελευταία διετία ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στην ηπειρωτική Ανταρκτική και απειλεί να αποδεκατίσει τους πιγκουίνους και άλλα πουλιά της ηπείρου.

«Η ανακάλυψη δείχνει για πρώτη φορά ότι η Άκρως Παθογόνος Γρίπη των πτηνών [HPAI] έχει φτάσει στην Ανταρκτική παρά τις τεράστιες αποστάσεις και τα φυσικά εμπόδια που την χωρίζουν από άλλες ηπείρους» ανακοίνωσε το Ανώτατο Συμβούλιο Επιστημονικής Έρευνας της Ισπανίας.

Η παρουσία του ιού της HPAI επιβεβαιώθηκε το Σάββατο σε δείγματα από νεκρούς ληστόγλαρους που βρέθηκαν από αργεντινούς επιστήμονες κοντά στον ερευνητικό σταθμό Primavera, ανέφερε το Συμβούλιο.

Η επίπτωση της HPAΙ στην άγρια ζωή της Ανταρκτικής θα μπορούσε να είναι τεράστια

Είχε προηγηθεί η ανίχνευσή της πτηνά και θηλαστικά που βρέθηκαν νεκρά στις Νήσυς Φώκλαντ, τη Νότια Γεωργία και άλλα νησιά που περιβάλλουν την Ανταρκτική. Εκτός από τα πουλιά, ο ιός απειλεί και τις φώκιες της περιοχής.

Εκατοντάδες χιλιάδες πτηνά μπορεί να συνωστίζοντται σε κάθε αποικία (Benoit Gineste / BMC Ecology)

«Ο ιός HPAI είναι πιθανό να εξαπλωθεί περαιτέρω στην άγρια ζωή της Ανταρκτικής και να επηρεάσει δυνητικά τα 48 είδη πτηνών και τα 26 είδη θαλάσσιων θηλαστικών που ζουν στην περιοχή» είχε προειδοποιήσει σε έκθεσή του ο οργανισμός OFFLU για την παρακολούθηση της γρίπης των πτηνών, αποτελούμενος από ειδικούς του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ και του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων (WOAH).

«Η επίπτωση της HPAΙ στην άγρια ζωή της Ανταρκτικής θα μπορούσε να είναι τεράστια, καθώς οι πυκνές αποικίες που αποτελούνται ακόμα και από χιλιάδες πτερυγιόποδα (φώκιες) και εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά διευκολύνουν την μετάδοση του ιού και ενδέχεται να οδηγήσουν σε υψηλή θνησιμότητα» ανέφερε ο OFFLU.

Στην άλλη άκρη του κόσμου, στην Αρκτική, επιβεβαιώθηκε πρόσφατα ο πρώτος θάνατος πολικής αρκούδας λόγω γρίπης HPAI.

Γρίπη των πτηνών ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά σε φώκιες στο νησί της Νότιας Γεωργίας κοντά στην Ανταρκτική, μια εξέλιξη που δημιουργεί ανησυχίες για τις αποικίες πουλιών και θηλαστικών στο ευαίσθητο πολικό οικοσύστημα.

Η παγκόσμια επιδημία γρίπης HPAI (άκρως παθογόνος γρίπη των πτηνών) που συνεχίζεται την τελευταία διετία έχει σκοτώσει εκατοντάδες εκατομμύρια πουλιά σε όλο τον κόσμο και θεωρείται η χειρότερη που έχει καταγραφεί.

Τον Οκτώβριο ο ιός ανιχνεύθηκε σε ληστόγλαρους στο Μπερντ Άιλαντ, το οποίο ανήκει στα βρετανικά υπερπόντια εδάφη της Νότιας Γεωργίας και Νοτίων Νήσων Σάντουιτς. Περίπου το ίδιο διάστημα εντοπίστηκε και σε άλμπατρος και θυελλοπούλια στις γειτονικές Νήσους Φώκλαντ.

Μετά, οι θαλάσσιοι ελέφαντες άρχισαν να πεθαίνουν μαζικά.

Ερευνητής συλλέγει δείγματα από νεκρή φώκια στο νησί της Νότιας Γεωργίας (Reuters)

Τον Δεκέμβριο, ερευνητές της βρετανικής Υπηρεσίας Υγείας Ζώων και Φυτών (APHA) και της βρετανικής αποστολής στην Ανταρκτική (BAS) πέρασαν τρεις μήνες στα επηρεαζόμενα νησιά και συνέλεξαν δείγματα από νεκρά πτηνά και θηλαστικά.

Ο ιός ανιχνεύθηκε έτσι σε θαλάσσιους ελέφαντες, αρκτοκέφαλες φώκιες,  ληστόγλαρους, στέρνες και γλάρους, ανέφεραν οι ερευνητές.

«Δεδομένου ότι η Ανταρτική είναι τόπος μοναδικής βιοποικιλότητας, είναι θλιβερό και ανησυχητικό να βλέπουμε την ασθένεια να εξαπλώνεται στα θηλαστικά της Ανταρκτικής.

Η γρίπη είναι πιθανό να καταφέρει σημαντικό πλήγμα στα οικοσυστήματα της Ανταρκτικής, είχε προειδοποιήσει νωρίτερα ο OFFLU, οργανισμός του ΟΗΕ για την παρακολούθηση της γρίπης στα ζώα.

Το γεγονός ότι χιλιάδες φώκιες και εκατοντάδες χιλιάδες πιγκουίνοι συγκεντρώνονται σε πυκνές αποικίες δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για τη μετάδοση του ιού.

Σύμφωνα με τον OFFLU, οι θαλάσσιοι ελέφαντες στο νησί της Νότιας Γεωργίας δεν αποκλείεται να μολύνθηκαν από φώκιες που μετανάστευαν από τη Νότια Αμερική, όπου ο ιός σκότωσε πάνω από 1.000 θαλάσσια θηλαστικά. Οι θαλάσσιοι ελέφαντες θα μπορούσαν τώρα να μεταφέρουν τον ιό στην Ανταρκτική Χερσόνησο.

Στους δύο ερευνητικούς σταθμούς της στη Νότια Τζόρτζια, η βρετανική αποστολή στην Ανταρκτική έχει σταματήσει τις ερευνητικές δραστηριότητες στις οποίες υπάρχει επαφή με άγρια ζώα.

Για προληπτικούς λόγους, η Διεθνής Ένωση Τουριστικών Πρακτόρων Ανταρκτικής ενημέρωσε τα πλοία της να μην επισκέπτονται ορισμένες περιοχές στη Νότια Γεωργία και την Ανταρκτική Χερσόνησος.

Η γρίπη των πτηνών ανιχνεύθηκε πρόσφατα κα σε μια νεκρή πολική αρκούδα στην Αρκτική.

Βίντεο και φωτογραφίες που τράβηξε ένας Αμερικανός επιστήμονας την Τετάρτη (22 Νοεμβρίου) αποτυπώνουν το μέγεθος του μεγαλύτερου παγόβουνου στον κόσμο, το οποίο πρόσφατα απελευθερώθηκε και τώρα παρασύρεται προς τον Νότιο Ωκεανό.

Με έκταση σχεδόν 4.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το παγόβουνο της Ανταρκτικής με την ονομασία Α23α έχει περίπου τριπλάσιο μέγεθος από τη Νέα Υόρκη.

Η Lindy Elkins-Tanton, πλανητική επιστήμονας και επικεφαλής ερευνήτρια της αποστολής Psyche της NASA, δήλωσε στο Reuters ότι το παγόβουνο είναι το μεγαλύτερο επιζών κομμάτι ενός παγόβουνου που απελευθερώθηκε από την παγοκρηπίδα Filchner τον Αύγουστο του 1986. Η ίδια δήλωσε ότι το πλήρωμά της πέρασε ώρες πλέοντας δίπλα στο παγόβουνο στη Θάλασσα Weddell την Τετάρτη.

Καθώς αποκτά ταχύτητα, το κολοσσιαίο παγόβουνο θα εκτοξευθεί πιθανότατα στο Ανταρκτικό Κυκλικό Ρεύμα. Αυτό θα το διοχετεύσει προς τον Νότιο Ωκεανό σε μια διαδρομή γνωστή ως “σοκάκι παγόβουνων”, όπου άλλα του είδους του μπορούν να βρεθούν να κουνιούνται στα σκοτεινά νερά.

Πηγή: Reuters

Ο παγετώνας Thwaites στην Ανταρκτική ή παγετώνας «Ημέρα της Κρίσης», όπως είναι το δραματικό παρατσούκλι που του έχουν δώσει οι επιστήμονες, λιώνει απειλώντας τον πλανήτη με μια πρωτόγνωρη παγκόσμια καταστροφή.

Αυτό δεν είναι διόλου υπερβολή, διότι αν ο γιγαντιαίος παγετώνας της Ανταρκτικής λιώσει τελείως τότε θα ανεβάσει τη θαλάσσια στάθμη κατά 70 εκατοστά! Στην περίπτωση αυτή θα προκληθούν τεράστιες πλημμύρες στον πλανήτη και όλες οι παράκτιες πόλεις θα βρεθούν κάτω από το νερό!

Ο παγετώνας Thwaites έχει περίπου το μέγεθος της Φλόριντα και βρίσκεται στη Δυτική Ανταρκτική. Στη θέση του τον συγκρατεί ένα γιγαντιαίο… ράφι πάγου. Το ράφι προεξέχει στην επιφάνεια του ωκεανού.

Λειτουργεί σαν… φελλός, κρατώντας τον παγετώνα στη θέση του και δεν τον αφήνει να χάσει την ισορροπία του, να γείρει, να… σπάσει από την βάση του Ανταρκτική. Αν το ράφι σπάσει ο παγετώνας θα φύγει, θα κινηθεί σε πιο ζεστά θαλάσσια νερά, τα οποία φυσικά θα τον λιώσουν και αυτό θα επιφέρει μια απίστευτη και πρωτόγνωρη παγκόσμια καταστροφή.

Αυτό το… ράφι, όμως, δείχνει να είναι ευάλωτο, καθώς ο ωκεανός θερμαίνεται και η βάση αυτή που κρατάει… δέσμιο τον παγετώνα στην Ανταρκτική κινδυνεύει να διαλυθεί.

Σε δύο μελέτες, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature χθες Τετάρτη (14.2.2023), οι επιστήμονες αποκάλυψαν ότι ενώ ο ρυθμός τήξης κάτω από μεγάλο μέρος της… παγοθήκης είναι πιο αργός από ό,τι πιστευόταν αρχικά, οι βαθιές ρωγμές και οι σχηματισμοί του ραφιού λιώνουν πολύ πιο γρήγορα.

Συμβάλει στο 4% της ετήσιας αύξησης της στάθμης της θάλασσας

Ο παγετώνας κάθε χρόνο ρίχνει δισεκατομμύρια τόνους πάγου στον ωκεανό, συμβάλλοντας περίπου στο 4% της ετήσιας αύξησης της στάθμης της θάλασσας. Ιδιαίτερα γρήγορη τήξη συμβαίνει στο σημείο όπου ο παγετώνας συναντά τον πυθμένα της θάλασσας, ο οποίος έχει υποχωρήσει σχεδόν εννέα μίλια (14 χιλιόμετρα) από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, εκθέτοντας ένα μεγαλύτερο κομμάτι πάγου σε σχετικά ζεστό νερό του ωκεανού.

Μια ομάδα Αμερικανών και Βρετανών επιστημόνων από τη International Thwaites Glacier Collaboration ταξίδεψε στον παγετώνα στα τέλη του 2019.

Χρησιμοποιώντας ένα τρυπάνι ζεστού νερού, άνοιξαν μια τρύπα σχεδόν 2.000 πόδια (600 μέτρα) βαθιά στον πάγο και, σε μια περίοδο πέντε ημερών, έστειλαν διάφορα όργανα για να λάβουν μετρήσεις από τον παγετώνα.

Τα όργανα περιελάμβαναν ένα ρομπότ που μοιάζει με τορπίλη που ονομάζεται Icefin, το οποίο τους επέτρεψε την πρόσβαση σε περιοχές που προηγουμένως ήταν σχεδόν αδύνατο να ερευνηθούν. Το τηλεχειριζόμενο όχημα τράβηξε εικόνες και κατέγραψε πληροφορίες σχετικά με τη θερμοκρασία και την αλατότητα του νερού, καθώς και τα ωκεάνια ρεύματα.

Υποχωρεί γρήγορα

Τα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν «μια πολύ λεπτή και περίπλοκη εικόνα», είπε στο CNN ο Πίτερ Ντέιβις, ωκεανογράφος στο British Antarctic Survey.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι παρόλο που ο παγετώνας υποχωρεί, ο ρυθμός τήξης κάτω από μεγάλο μέρος του επίπεδου τμήματος της… παγοθήκης ήταν χαμηλότερος από τον αναμενόμενο. Ο ρυθμός τήξης ήταν κατά μέσο όρο 2 έως 5,4 μέτρα το χρόνο, σύμφωνα με τη μελέτη. Ήταν, δηλαδή, μικρότερος από ό,τι είχαν προβλέψει τα προηγούμενα μοντέλα.

Το λιώσιμο καταστέλλεται από ένα στρώμα ψυχρότερου, πιο γλυκού νερού στη βάση του παγετώνα, ανάμεσα στο ράφι πάγου και τον ωκεανό, σύμφωνα με την έρευνα.

«Ο παγετώνας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα», είπε ο Ντέιβις προσθέτοντας: «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι παρά τις μικρές ποσότητες τήξης, ο παγετώνας εξακολουθεί να υποχωρεί γρήγορα, οπότε φαίνεται ότι δεν χρειάζονται πολλά για να ωθηθεί ο παγετώνας εκτός ισορροπίας».

Ίσως σπάσει το ράφι τα επόμενα 5 χρόνια

Οι επιστήμονες εξεπλάγησαν και από ένα δεύτερο εύρημα. Ανακάλυψαν ένα υποθαλάσσιο παγετωνικό τοπίο πολύ πιο περίπλοκο από το αναμενόμενο, στο οποίο κυριαρχούν παράξενες βεράντες και ρωγμές που μοιάζουν με σκάλες.

Η τήξη ήταν ιδιαίτερα γρήγορη σε αυτές τις περιοχές, διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα. Το ζεστό, αλμυρό νερό μπόρεσε να διοχετεύσει και να διευρύνει τις ρωγμές, συμβάλλοντας σε αστάθειες στον παγετώνα.

«Ο παγετώνας δεν λιώνει απλώς, αλλά λιώνει τελείως», είπε ένας από τους επιστήμονες.

Μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι το ράφι πάγου θα μπορούσε να σπάσει μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Μάλιστα οι επιστήμονες είπαν ότι ο παγετώνας Thwaites κρέμεται «από τα νύχια του» καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται συνέχεια.

Τεράστιο παγόβουνο, σχεδόν στο μέγεθος του Λονδίνου, αποκολλήθηκε από την Ανταρκτική, όπως ανακοίνωσαν Βρετανοί επιστήμονες.

Το φαινόμενο δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, παρότι η ευρύτερη περιοχή της Ανταρκτικής απειλείται από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Σύμφωνα με την Βρετανική Επιθεώρηση Ανταρκτικής (BAS), η συγκεκριμένη "αποκόλληση" οφείλεται σε μία φυσική διαδικασία, "calving", όπως ονομάζεται.

Το παγόβουνο, μεγέθους 1.550 τετραγωνικών χιλιομέτρων, αποκολλήθηκε όταν παλίρροια διεύρυνε μια προϋπάρχουσα ρωγμή στον πάγο, την αποκαλούμενη Chasm-1.

Πριν από δύο χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2021, ένα παγόβουνο περίπου ίδιου μεγέθους, είχε αποκολληθεί στην ίδια ζώνη, την αποκαλούμενη Τράπεζα Πάγου Μπραντ, όπου βρίσκεται ο βρετανικός ερευνητικός σταθμός Χάλι Στ’.

Ως απειλούμενο είδος αναγνωρίζονται πλέον οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι στις ΗΠΑ λόγω του λιώσιμου των πάγων.

Την Τετάρτη η υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής των ΗΠΑ ανακοίνωσε οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι θα αναγνωρίζονται ως απειλούμενο είδος ανεξάρτητα  από τη χώρα προέλευσής τους.

Οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι εξαρτώνται από τους πάγους για να φτιάξουν τις αποικίες αναπαραγωγής τους, για να αποφύγουν τα αρπακτικά και να βρουν τροφή. Την ίδια ώρα κάτι παραπάνω από το 60% των πάγων της Ανταρτικής έχουν λιώσει τα τελευταία 30 χρόνια, σύμφωνα με το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole στη Μασαχουσέτη.

Η μείωση του πληθυσμού των αυτοκρατορικών πιγκουίνων θα έχει δυσμενείς συνέπειές και για άλλα είδη, όπως τις φώκιες και τις φάλαινες δολοφόνους που κυνηγούν πιγκουίνους.

«Ο χαρακτηρισμός των αυτοκρατορικών πιγκουίνων σε απειλούμενο είδος είναι ένα σημαντικό βήμα για την ευαισθητοποίηση του κοινού για την κλιματική αλλαγή» δήλωσε στο CNN η Stephanie Jenouvrier, από το Ωκεανογραφικό Ίδρυμα Woods Hole.

«Το μέλλον των αυτοκρατορικών πιγκουίνων, όπως και πολλών άλλων ειδών, είναι αβέβαιο και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους ανθρώπους, που πρέπει να συνεργαστούν για να  μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Θα πρέπει να εμπνευστούμε από τους ίδιους τους πιγκουίνους  οι οποίοι μαζί καταφέρνουν και επιβιώνουν στο πιο σκηλρό περιβάλλον στη γη, για να αντιμετωπίσουμε το δύσκολο κλιματικό μέλλον».

Μείωση του πληθυσμού των πιγκουίνων έως 47% μέχρι το 2050

 

Υπάρχουν περίπου 61 αποικίες αναπαραγωγής αυτοκρατορικών πιγκουίνων κατά μήκος της ακτογραμμής της Ανταρκτικής, οι οποίες συνολικά αποτελούνται από 270.000 έως 280.000 ζευγάρια αναπαραγωγής (ή 625.000 έως 650.000 μεμονωμένους πιγκουίνους, συμπεριλαμβανομένων των νεαρών), σύμφωνα με την Υπηρεσία Αλιείας και Άγριας Ζωής των ΗΠΑ. Ο πληθυσμός του πτηνού είναι σήμερα σταθερός, αλλά έρευνες έχουν δείξει ότι  θα μειωθεί κατά 26% έως 47% μέχρι το 2050.

Οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι είναι το ψηλότερο και βαρύτερο από τα 18 είδη πιγκουίνων που υπάρχουν στον κόσμο. Ζυγίζουν έως και 40 κιλά (88 λίβρες) και να έχουν ύψος 1,1 μέτρα (45 ίντσες). Ένα θηλυκό γεννάει ένα αυγό ανά αναπαραγωγική περίοδο και στη συνέχεια το παραδίδει στον αρσενικό σύντροφό της για επώαση, ενώ η ίδια αναζητά τροφή για περίπου δύο μήνες.

Μόλις το θηλυκό επιστρέψει, μοιράζεται τα γονικά καθήκοντα με τον σύντροφό της μέχρι να εγκαταλείψει την αποικία ο νεοσσός τους περίπου 150 ημέρες μετά τη γέννησή του. Στις 150 ήμερες είναι σε θέση να φροντίσει τον εαυτό του και να βγει σε ανοιχτά νερά για αναζήτηση τροφής. Αλλά πρώτα, ο πρέπει να αποβάλει τα πούπουλα και να αναπτύξει αδιάβροχα φτερά, τα οποία χρησιμοποιεί για να κολυμπήσει.

Το μυθικό πλοίο του Άγλλου εξερευνητή βρέθηκε 106 χρόνια  μετά τη βύθισή του περίπου τρεις χιλιάδες μέτρα  κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας - «Ολοκληρώσαμε με επιτυχία την πιο δύσκολη έρευνα ναυαγίου στον κόσμο», δήλωσε ο επικεφαλής της αποστολής

Το ναυάγιο του θρυλικού πλοίου «Endurance» βρέθηκε στην Ανταρκτική, 106 χρόνια μετά τη συντριβή του σε πάγο και τη βύθισή του κατά τη διάρκεια της αποστολής του Άγγλου εξερευνητή Ερνεστ Σάκλετον.

Μια ομάδα  θαλάσσιων αρχαιολόγων και τεχνικών εντόπισε το ναυάγιο στο βυθό της θάλασσας Weddell, ανατολικά της Ανταρκτικής χερσονήσου, χρησιμοποιώντας υποθαλάσσια drones.

 

 

 

 

 

 

Παλεύοντας με τους θαλάσσιους πάγους και τις παγωμένες θερμοκρασίες, η ομάδα έψαχνε για περισσότερες από δύο εβδομάδες σε μια περιοχή 150 τετραγωνικών μιλίων γύρω από το σημείο όπου βυθίστηκε το πλοίο το 1915.

 

 
Το Endurance, ένα ξύλινο πλοίο σχεδόν 45 μέτρων, με τρία κατάρτια, κατέχει μια αξιοσέβαστη θέση στην ιστορία των πόλων, επειδή γέννησε μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες επιβίωσης στα χρονικά της εξερεύνησης. Η θέση του, σε βάθος σχεδόν τριών χιλιομέτρων σε νερά που είναι από τα πιο παγωμένα στη Γη, το κατέταξε στα πιο διάσημα ναυάγια που δεν είχαν βρεθεί.

 

 

Η ανακάλυψη του ναυαγίου ανακοινώθηκε την Τετάρτη σε ανακοίνωση της αποστολής αναζήτησης, Endurance22.

 

 

«Γράψαμε ιστορία με την ανακάλυψη του Endurance και ολοκληρώσαμε με επιτυχία την πιο δύσκολη έρευνα ναυαγίου στον κόσμο», δήλωσε ο Τζον Σίαρς, επικεφαλής της αποστολής.

Οι πρώτες εικόνες του πλοίου μετά από εκείνες που τράβηξε ο φωτογράφος του Σάκλετον, Φρανκ Χέρλεϊ, αποκάλυψαν τμήματα του σκάφους με εκπληκτικές λεπτομέρειες. Μια εικόνα της πρύμνης έδειχνε το όνομα «ENDURANCE» πάνω από ένα πεντάκτινο αστέρι, ένα κατάλοιπο από την εποχή πριν ο Σάκλετον αγοράσει το πλοίο, όταν αυτό ονομαζόταν Polaris. Μια άλλη εικόνα έδειχνε το πίσω κατάστρωμα και τον τροχό του πλοίου.

Ένα άψογα καλοδιατηρημένο ναυάγιο στους πάγους

O Μένσουν Μπάουντ,  διευθυντής εξερεύνησης της αποστολής και αρχαιολόγος που έχει ανακαλύψει πολλά ναυάγια, δήλωσε ότι το Endurance ήταν το ωραιότερο που έχει δει ποτέ. «Είναι όρθιο, ελεύθερο από τον πυθμένα και σε εξαιρετική κατάσταση διατήρησης», είπε.

 

 

Η σχετικά άθικτη εικόνα του Endurance δεν ήταν απροσδόκητη, δεδομένου του κρύου νερού και της έλλειψης ξυλοφάγων θαλάσσιων οργανισμών στη Θάλασσα Weddell που έχουν καταστρέψει ναυάγια αλλού.  Παρότι οι εικόνες του πλοίου πριν από τη βύθιση είχαν δείξει μεγάλες ζημιές και την κατάρρευση του ιστού του πλοίου, ο Μπάουντ περίμενε ότι το μεγαλύτερο μέρος του πλοίου θα ήταν ακέραιο.

Το βίντεο της αποστολής έδειχνε κάτι που φαινόταν να είναι σπασμένα κατάρτια και ζημιές στα καταστρώματα.

Το «κυνήγι του θησαυρού» αξίας 10 εκατομμυρίων δολαρίων

Το κυνήγι του ναυαγίου, το οποίο κόστισε περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια που δόθηκαν ως δωρεά από κάποιον που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, διεξήχθη από ένα νοτιοαφρικανικό παγοθραυστικό που έφυγε από το Κέιπ Τάουν στις αρχές Φεβρουαρίου. Εκτός από μερικές τεχνικές δυσλειτουργίες που αφορούσαν τα δύο υποβρύχια, η έρευνα εξελίχθηκε σχετικά ομαλά.

 

 

Τα υποβρύχια drones που λειτουργούν με μπαταρίες χτένιζαν τον βυθό δύο φορές την ημέρα, για περίπου έξι ώρες τη φορά. Χρησιμοποίησαν σόναρ για να σαρώσουν ένα τμήμα του βυθού, αναζητώντας οτιδήποτε υψωνόταν πάνω από αυτόν. Μόλις εντοπίστηκε το ναυάγιο πριν από αρκετές ημέρες, ο εξοπλισμός έδωσε τη θέση του σε κάμερες υψηλής ανάλυσης και άλλα όργανα για να γίνουν λεπτομερείς εικόνες και σαρώσεις.

Το ναυάγιο θεωρείται ιστορικό μνημείο

Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης της Ανταρκτικής για την προστασία της περιοχής, το ναυάγιο θεωρείται ιστορικό μνημείο. Τα υποβρύχια δεν το άγγιξαν- οι εικόνες και οι σαρώσεις θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για εκπαιδευτικό υλικό και μουσειακά εκθέματα. Σχεδιάζεται επίσης η δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ.

 

 

Ο Σάκλετον έφυγε από την Αγγλία με το πλοίο Endurance με ένα πλήρωμα 27 ατόμων το 1914, με προορισμό έναν κόλπο στη Θάλασσα Weddell, ο οποίος επρόκειτο να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για την προσπάθεια του ίδιου και μιας μικρής ομάδας να διασχίσουν πρώτοι την Ανταρκτική. Αυτό ήταν κοντά στο τέλος αυτού που έχει γίνει γνωστό ως η ηρωική εποχή της εξερεύνησης της Ανταρκτικής, η οποία περιελάμβανε τα ταξίδια του Νορβηγού Roald Amundsen, ο οποίος το 1911 έφτασε πρώτος στον πόλο, και του Robert Falcon Scott, ενός Βρετανού που πέθανε αφού έφτασε εκεί ένα μήνα αργότερα.

Ο ήρωας Σάκλετον

Ο Σάκλετον δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στον πόλο ή πέρα από αυτόν, αλλά η ηγετική του ικανότητα να διασώσει όλο το πλήρωμά του και τα κατορθώματά του, τα οποία περιλάμβαναν ένα ταξίδι 800 μιλίων με ανοιχτή βάρκα στον ύπουλο Νότιο Ωκεανό προς το νησί της Νότιας Γεωργίας, τον έκαναν ήρωα στη Βρετανία.

 

 

Ο Σάκλετον «σκόνταψε» στον περιβόητο παχύ, μακράς διάρκειας θαλάσσιο πάγο του Weddell, ο οποίος προκύπτει από ένα κυκλικό ρεύμα που κρατάει πολύ πάγο μέσα του. Στις αρχές Ιανουαρίου του 1915 το Endurance κόλλησε λιγότερο από 100 μίλια από τον προορισμό του και παρασύρθηκε με τον πάγο για περισσότερους από 10 μήνες, καθώς ο πάγος το συνέθλιβε σιγά σιγά.

Καθώς το πλοίο υπέστη ζημιές, το πλήρωμα έστησε καταυλισμό στον πάγο και έζησε στον πάγο μέχρι που έσπασε πέντε μήνες μετά τη βύθιση του πλοίου.

Η Θάλασσα Weddell εξακολουθεί να παραμένει πολύ πιο παγωμένη από άλλα ύδατα της Ανταρκτικής, αν και τα τελευταία χρόνια οι συνθήκες πάγου είναι ελαφρύτερες από ό,τι συνήθως. Αυτή ήταν η κατάσταση φέτος, και αυτό βοήθησε την αποστολή να φτάσει πιο εύκολα στο σημείο αναζήτησης και να παραμείνει εκεί με ασφάλεια. Το παγοθραυστικό Agulhas II αναχώρησε από την περιοχή αναζήτησης την Τρίτη για το 11ήμερο ταξίδι της επιστροφής στο Κέιπ Τάουν.

 

 

Εκτός από την ομάδα της αποστολής, στο σκάφος επέβαιναν αρκετοί ερευνητές των πάγων, μεταξύ των οποίων και η Stefanie Arndt του Ινστιτούτου Alfred Wegener στη Γερμανία. Η Dr. Arndt, η οποία μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής μπορεί να αλλάξουν καθώς ο κόσμος θερμαίνεται λόγω των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και άλλοι πέρασαν πολύ χρόνο στους πάγους τρυπώντας πυρήνες.

Ένα παγόβουνο που καλύπτει μια επιφάνεια 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ήτοι μεγέθους σχεδόν όσο η νήσος του Μπαλί στην Ινδονησία, ενδέχεται σύντομα να αποκολληθεί από την κρηπίδα πάγου της δυτικής Ανταρκτικής, προειδοποίησαν σήμερα ερευνητές του Πανεπιστημίου Σουόνσι (Βρετανία).

«Ένα παγόβουνο, που ενδεχομένως είναι ένα από τα 10 μεγαλύτερα που έχουν ποτέ εντοπιστεί, ετοιμάζεται να αποσπασθεί από την Ανταρκτική» επισημαίνουν οι επιστήμονες σε ένα δελτίο τύπου.

Η επιφάνειά του είναι 85 φορές μεγαλύτερη από το Μανχάταν.

Ενώ βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της ηπείρου, αυτή η κρηπίδα πάγου ονομάζεται "Larsen C" και το πάχος της φθάνει τα 350 μέτρα.

Εδώ και χρόνια, οι επιστήμονες παρατηρούν τη ρωγμή που έχει σχηματιστεί σε αυτήν την περιοχή και που πλέον υπερβαίνει σε μήκος τα 150 χιλιόμετρα.

Όμως «τον Δεκέμβριο αυτή η ρωγμή επεκτάθηκε κατά 18 χιλιόμετρα και δεν απομένουν παρά περίπου 20 χλμ προτού να μην αποτελεί πλέον τμήμα της κρηπίδας πάγου».

«Θα ένιωθα έκπληξη στην περίπτωση που αυτό δεν αποκολληθεί τους επόμενους μήνες» είπε ο Άντριαν Λάκμαν, ένας από τους ερευνητές, σε ένα δελτίο τύπου, κάνοντας λόγο για «ένα τεράστιο γεωγραφικό συμβάν που θα αλλάξει το τοπίο» αυτής της περιοχής.





ΑΠΕ

Κινεζικό παγοθραυστικό που αναμενόταν να προσφέρει βοήθεια σε ρωσικό πλοίο επιστημονικής αποστολής το οποίο έχει παγιδευτεί μέσα στους πάγους και τη σφοδρή χιονοθύελλα ανοιχτά της ανατολικής Ανταρκτικής, αποκλείστηκε και αυτό από το πυκνό χιόνι και αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω, στην ανοικτή θάλασσα, ανακοίνωσαν σήμερα οι αυστραλιανές ναυτιλιακές αρχές.