Ο τυχαίος θάνατος ενός «ντελιβερά»..
Του Γρηγόρη Τραγγανίδα
Την περασμένη εβδομάδα, στην Ζάκυνθο, ένας 19χρονος «ντελιβεράς», ο Μιχάλης Τζαβαλάς, σκοτώθηκε πάνω στην δουλειά. Τον έκλαψαν οι δικοί του άνθρωποι, οι φίλοι του, η τάξη του.
«Στα παιδιά που δουλεύουν ως delivery τη θερινή σεζόν ο κίνδυνος για τη σωματική τους ακεραιότητα αυξάνεται λόγω της μεγάλης αύξησης της κίνησης, της εντατικοποίησης της δουλειάς από την άλλη και την πίεση στους εργαζόμενους για να βγαίνει γρήγορα η δουλειά αλλά και του κακού οδικού δικτύου που είναι μεγάλη πληγή δυστυχώς στο νησί» έγραψε, μεταξύ άλλων, το σωματείο εργατοϋπαλλήλων ιδιωτικού τομέα Νομού Ζακύνθου αποχαιρετώντας τον.
Το delivery είναι κλασική εργασιακή «γαλέρα». Τα μηχανάκια «σερφάρουν» σε «κύματα» θανάτου για μεροκάματα πείνας, με την «ευέλικτη» και «μαύρη» δουλειά να είναι καθεστώς, με τις εξαιρέσεις να επιβεβαιώνουν τον κανόνα ή και να τον ενισχύουν: «Τα κόλπα των εργοδοτών είναι γνωστά: Ένας επιχειρηματίας μπορεί να έχει 10 υπαλλήλους, αλλά να ασφαλίζει μόνο τους δύο. Οι υπόλοιποι δουλεύουν «μαύρα». Και όλα αυτά με μισθό 3 και 3,5 ευρώ την ώρα για τους ντελιβεράδες. Υπάρχει φοβερή εντατικοποίηση της εργασίας η οποία μεταφράζεται σε συχνά και σοβαρά εργατικά ατυχήματα. Λέει το αφεντικό στον υπάλληλο: «Πήγαινε την παραγγελία αυτή όσο πιο γρήγορα μπορείς και γύρνα αμέσως να πας και τις άλλες». Αυτό σημαίνει ότι ο υπάλληλος αναγκάζεται να μετακινηθεί με το μηχανάκι του όσο πιο γρήγορα μπορεί και πάνω στην βιασύνη του να προλάβει, συμβαίνουν και τα ατυχήματα. Τρακαρίσματα, σπασμένα χέρια, σπασμένα πόδια και άλλα χειρότερα (…)» δηλώνει ο αντιπρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων Επισιτισμού – Τουρισμού Αθηνών, Γιάννης Βλάχος.
«Η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που εργάζονται ως delivery είναι νέοι με χαμηλή κοινωνική δράση, κάτι που επεκτείνεται και στην συνδικαλιστική τους εμπειρία. Η επίλυση αυτού του θέματος έγκειται σε εμάς. Πρέπει να σκύψουμε πάνω από τα προβλήματα και να τους δείξουμε πως μπορούν να αγωνιστούν για τα δικαιώματα τους. Οι εργοδότες από την πλευρά τους πατούν πάνω στο νεαρό της ηλικίας και τους καλλιεργούν επιδέξια την λογική της προσωρινότητας. Επειδή πολλοί είναι φοιτητές, που δεν θέλουν να επιβαρύνουν τις οικογένειες τους και παλεύουν για να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, οι επιχειρηματίες τους λένε: «Εντάξει, μην ζητάς πολλά από την δουλειά αυτή, είναι προσωρινή, εσύ σπουδάζεις κάτι άλλο, μείνε με αυτά που σου δίνουμε και όλα καλά». Πως εκφράζεται αυτό στην πράξη; Εξαναγκάζουν τους εργαζόμενους να χρησιμοποιούν τα δικά τους μηχανάκια χωρίς να τους αποζημιώνουν για τις φθορές που προκύπτουν, ούτε καν για τις βενζίνες που τις περισσότερες φορές τις πληρώνουν από τις τσέπες τους» λέει o πρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων Τουρισμού – Επισιτισμού Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Πιερίας Αντώνης Τσιαούσης.
Πριν λίγες μέρες, οι «ντελιβεράδες» της εταιρείας «Deliveroo» στο Λονδίνο προχώρησαν σε μαζική απεργία λόγω της πρόθεσης της εταιρείας να τσακίσει ακόμη περισσότερο το μεροκάματο και από 7 λίρες την ώρα συν 1 λίρα ανα παράδοση να το κατεβάσει στις 3,75 λίρες την ώρα χωρίς καμία επιπλέον αμοιβή.
Ο Fahran είπε στον Guardian, ότι τα έξοδά του παραμένουν τα ίδια και γι’ αυτό η απειλή για μείωση του μισθού τον οδήγησε στην απεργία. «Εχω δυο παιδιά που πρέπει να πληρώσω γι’ αυτά»…
Για τον Amir Ali το ισχύον μεροκάματο είναι «καλό» και είναι «ok, αν δουλέψεις σκληρά. Αλλά τώρα το κατεβάζουν πιο κάτω και από το βασικό». «Δουλεύουμε στο χιόνι, στην βροχή. Δεν σου δίνουν μια γωνιά να κάτσεις».
Ένας συνάδελφός του που καλύπτει το κέντρο του Λονδίνου λέει, ανώνυμα, στην εφημερίδα, ότι η εταιρεία προσπαθεί να μειώσει το κόστος της για να αυξήσει τα κέρδη της. «Εμείς διακινδυνεύουν τη ζωή μας κάθε μέρα για τη δουλειά. Η Deliveroo είναι μια μεγάλη startup, αλλά χωρίς εμάς δεν είναι τίποτα». «Έχουμε παιδιά, έχουμε ενοίκιο, δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με την αβεβαιότητα».
Ενας ακόμη εργαζόμενος στην εταιρία, φοιτητής, διηγείται ότι τον περασμένο Χειμώνα έμεινε άφραγκος. Δεν ήταν ο μόνος και η εταιρία το ήξερε. Εμφανίστηκε λοιπόν στο πανεπιστήμιο στα τέλη του 2015 ψάχνοντας για φθηνό «ευέλικτο» εργατικό δυναμικό. «Η δουλειά φάνηκε να προσφέρει όλα όσα χρειάζομαι: Ευέλικτο ωράριο, καμία απαίτηση προηγούμενης εμπειρίας και το πιο σημαντικό, αμοιβή πιο πάνω από τον κατώτατο μισθό. Πάνω από τους τελευταίους εννέα μήνες, αυτές οι υποσχέσεις έχουν ξεθωριάσει μία προς μία και αυτή την εβδομάδα ακούμε ότι η Deliveroo θα εφαρμόσει νέο συμβόλαιο που θα αποδεκατίσει το εισόδημά μας».
Μια εργάσιμη μέρα στην Deliveroo δεν ξεκινά στις 9 και λήγει στις 5. Θα αρχίσει στις 11.30 το πρωί μέχρι τις 13:30 και θα ξεκινήσει πάλι στις 5.30 μέχρι τις 21:30. Για πολλούς, δεν έχει νόημα να πάνε στο σπίτι κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης διακοπής, έτσι συνεχίσουν να εργάζονται, όχι όμως με 7 λίρες την ώρα – αφού τυπικά είναι διακοπή – αλλά με 3 ή 4 λίρες την ώρα.
Αν «θέλεις» φυσικά. Το αφεντικό δεν «πιέζει»… Ετσι κι αλλιώς τυπικά είσαι «αυτοαπασχολούμενος», άρα, «σε περίπτωση ατυχήματος ή τραυματισμού, είμαστε εντελώς μόνοι και δεν έχουμε πρόσβαση σε νομική βοήθεια ή επίδομα ασθενείας»…
Στον καπιταλισμό, ακόμη και ο θάνατος είναι «ευέλικτος»…
Το Περιοδικό
Την περασμένη εβδομάδα, στην Ζάκυνθο, ένας 19χρονος «ντελιβεράς», ο Μιχάλης Τζαβαλάς, σκοτώθηκε πάνω στην δουλειά. Τον έκλαψαν οι δικοί του άνθρωποι, οι φίλοι του, η τάξη του.
«Στα παιδιά που δουλεύουν ως delivery τη θερινή σεζόν ο κίνδυνος για τη σωματική τους ακεραιότητα αυξάνεται λόγω της μεγάλης αύξησης της κίνησης, της εντατικοποίησης της δουλειάς από την άλλη και την πίεση στους εργαζόμενους για να βγαίνει γρήγορα η δουλειά αλλά και του κακού οδικού δικτύου που είναι μεγάλη πληγή δυστυχώς στο νησί» έγραψε, μεταξύ άλλων, το σωματείο εργατοϋπαλλήλων ιδιωτικού τομέα Νομού Ζακύνθου αποχαιρετώντας τον.
Το delivery είναι κλασική εργασιακή «γαλέρα». Τα μηχανάκια «σερφάρουν» σε «κύματα» θανάτου για μεροκάματα πείνας, με την «ευέλικτη» και «μαύρη» δουλειά να είναι καθεστώς, με τις εξαιρέσεις να επιβεβαιώνουν τον κανόνα ή και να τον ενισχύουν: «Τα κόλπα των εργοδοτών είναι γνωστά: Ένας επιχειρηματίας μπορεί να έχει 10 υπαλλήλους, αλλά να ασφαλίζει μόνο τους δύο. Οι υπόλοιποι δουλεύουν «μαύρα». Και όλα αυτά με μισθό 3 και 3,5 ευρώ την ώρα για τους ντελιβεράδες. Υπάρχει φοβερή εντατικοποίηση της εργασίας η οποία μεταφράζεται σε συχνά και σοβαρά εργατικά ατυχήματα. Λέει το αφεντικό στον υπάλληλο: «Πήγαινε την παραγγελία αυτή όσο πιο γρήγορα μπορείς και γύρνα αμέσως να πας και τις άλλες». Αυτό σημαίνει ότι ο υπάλληλος αναγκάζεται να μετακινηθεί με το μηχανάκι του όσο πιο γρήγορα μπορεί και πάνω στην βιασύνη του να προλάβει, συμβαίνουν και τα ατυχήματα. Τρακαρίσματα, σπασμένα χέρια, σπασμένα πόδια και άλλα χειρότερα (…)» δηλώνει ο αντιπρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων Επισιτισμού – Τουρισμού Αθηνών, Γιάννης Βλάχος.
«Η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που εργάζονται ως delivery είναι νέοι με χαμηλή κοινωνική δράση, κάτι που επεκτείνεται και στην συνδικαλιστική τους εμπειρία. Η επίλυση αυτού του θέματος έγκειται σε εμάς. Πρέπει να σκύψουμε πάνω από τα προβλήματα και να τους δείξουμε πως μπορούν να αγωνιστούν για τα δικαιώματα τους. Οι εργοδότες από την πλευρά τους πατούν πάνω στο νεαρό της ηλικίας και τους καλλιεργούν επιδέξια την λογική της προσωρινότητας. Επειδή πολλοί είναι φοιτητές, που δεν θέλουν να επιβαρύνουν τις οικογένειες τους και παλεύουν για να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, οι επιχειρηματίες τους λένε: «Εντάξει, μην ζητάς πολλά από την δουλειά αυτή, είναι προσωρινή, εσύ σπουδάζεις κάτι άλλο, μείνε με αυτά που σου δίνουμε και όλα καλά». Πως εκφράζεται αυτό στην πράξη; Εξαναγκάζουν τους εργαζόμενους να χρησιμοποιούν τα δικά τους μηχανάκια χωρίς να τους αποζημιώνουν για τις φθορές που προκύπτουν, ούτε καν για τις βενζίνες που τις περισσότερες φορές τις πληρώνουν από τις τσέπες τους» λέει o πρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων Τουρισμού – Επισιτισμού Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Πιερίας Αντώνης Τσιαούσης.
Πριν λίγες μέρες, οι «ντελιβεράδες» της εταιρείας «Deliveroo» στο Λονδίνο προχώρησαν σε μαζική απεργία λόγω της πρόθεσης της εταιρείας να τσακίσει ακόμη περισσότερο το μεροκάματο και από 7 λίρες την ώρα συν 1 λίρα ανα παράδοση να το κατεβάσει στις 3,75 λίρες την ώρα χωρίς καμία επιπλέον αμοιβή.
Ο Fahran είπε στον Guardian, ότι τα έξοδά του παραμένουν τα ίδια και γι’ αυτό η απειλή για μείωση του μισθού τον οδήγησε στην απεργία. «Εχω δυο παιδιά που πρέπει να πληρώσω γι’ αυτά»…
Για τον Amir Ali το ισχύον μεροκάματο είναι «καλό» και είναι «ok, αν δουλέψεις σκληρά. Αλλά τώρα το κατεβάζουν πιο κάτω και από το βασικό». «Δουλεύουμε στο χιόνι, στην βροχή. Δεν σου δίνουν μια γωνιά να κάτσεις».
Ένας συνάδελφός του που καλύπτει το κέντρο του Λονδίνου λέει, ανώνυμα, στην εφημερίδα, ότι η εταιρεία προσπαθεί να μειώσει το κόστος της για να αυξήσει τα κέρδη της. «Εμείς διακινδυνεύουν τη ζωή μας κάθε μέρα για τη δουλειά. Η Deliveroo είναι μια μεγάλη startup, αλλά χωρίς εμάς δεν είναι τίποτα». «Έχουμε παιδιά, έχουμε ενοίκιο, δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με την αβεβαιότητα».
Ενας ακόμη εργαζόμενος στην εταιρία, φοιτητής, διηγείται ότι τον περασμένο Χειμώνα έμεινε άφραγκος. Δεν ήταν ο μόνος και η εταιρία το ήξερε. Εμφανίστηκε λοιπόν στο πανεπιστήμιο στα τέλη του 2015 ψάχνοντας για φθηνό «ευέλικτο» εργατικό δυναμικό. «Η δουλειά φάνηκε να προσφέρει όλα όσα χρειάζομαι: Ευέλικτο ωράριο, καμία απαίτηση προηγούμενης εμπειρίας και το πιο σημαντικό, αμοιβή πιο πάνω από τον κατώτατο μισθό. Πάνω από τους τελευταίους εννέα μήνες, αυτές οι υποσχέσεις έχουν ξεθωριάσει μία προς μία και αυτή την εβδομάδα ακούμε ότι η Deliveroo θα εφαρμόσει νέο συμβόλαιο που θα αποδεκατίσει το εισόδημά μας».
Μια εργάσιμη μέρα στην Deliveroo δεν ξεκινά στις 9 και λήγει στις 5. Θα αρχίσει στις 11.30 το πρωί μέχρι τις 13:30 και θα ξεκινήσει πάλι στις 5.30 μέχρι τις 21:30. Για πολλούς, δεν έχει νόημα να πάνε στο σπίτι κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης διακοπής, έτσι συνεχίσουν να εργάζονται, όχι όμως με 7 λίρες την ώρα – αφού τυπικά είναι διακοπή – αλλά με 3 ή 4 λίρες την ώρα.
Αν «θέλεις» φυσικά. Το αφεντικό δεν «πιέζει»… Ετσι κι αλλιώς τυπικά είσαι «αυτοαπασχολούμενος», άρα, «σε περίπτωση ατυχήματος ή τραυματισμού, είμαστε εντελώς μόνοι και δεν έχουμε πρόσβαση σε νομική βοήθεια ή επίδομα ασθενείας»…
Στον καπιταλισμό, ακόμη και ο θάνατος είναι «ευέλικτος»…
Το Περιοδικό