“Αντισταθείτε”
“Αντισταθείτε”
Του Νίκου Μπογιόπουλου
Την περασμένη Παρασκευή συμπληρώθηκαν 16 χρόνια από το θάνατο του «σκοτεινού συνωμότη» της ελληνικής ποίησης, του Μιχάλη Κατσαρού.
Αυτή η ασυμβίβαστη μορφή, ο μαχητής της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στις μάχες του Δεκέμβρη, ο αεροπόρος στο αλβανικό μέτωπο, ο δεσμώτης των «Ες – Ες» στο κολαστήριο Χατζηκώστα, μας είχε προειδοποιήσει ποιητικά πολύ νωρίς:
«Μην αμελήσετε/ Πάρτε μαζί σας νερό/
Το μέλλον μας θα έχει πολλή ξηρασία».
Ο Μιχάλης Κατσαρός, ο «ποιητής – προφήτης» όπως τον είχε αποκαλέσει ο Μίκης Θεοδωράκης, μας κληροδότησε μέσα από τη «Διαθήκη» του ό,τι θα μπορούσε να είναι η «διαθήκη» κάθε ανθρώπου απέναντι στα «ιερά σύμβολα» της εξουσίας.
Εκείνης της εξουσίας που μεθυσμένη από τους «θριάμβους» της και εφησυχασμένη από το «βόλεμα» των υπηκόων της, ξεχνά πόσο εφήμερη και πόσο ευάλωτη είναι όταν θα βρεθεί αντιμέτωπη με την Αντίσταση των αρνητών της.
Οι παρακάτω στίχοι του ποιητή του «Κατά Σαδδουκαίων», του «Ελευθερία ανάπηρη πάλι σας τάζουν», του «Θα σας περιμένω», ακόμα κι αν ο Μιχάλης Κατσαρός δεν είχε γράψει τίποτα άλλο σε αυτή την αστείρευτη διαδρομή του, θα ήταν αρκετοί για να τοποθετηθεί εκεί που, ήδη, βρίσκεται: Στο πάνθεον των μεγάλων υμνητών της Ελευθερίας.
Της μόνης πραγματικής και ολόπλευρης Ελευθερίας που μπορεί να υπάρξει και που για να υπάρξει θα οικοδομηθεί - χωρίς καμία παρέκκλιση – σύμφωνα με την αρχή: «Η ελεύθερη ανάπτυξη του καθενός είναι η προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη όλων».
Μέχρι τότε, και για να φτάσουμε εκεί – ο λόγος στον ποιητή:
«Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι
και λέει: καλά είμαι εδώ.
Αντισταθείτε σ’ αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι
και λέει: Δόξα σοι ο Θεός.
Αντισταθείτε
στον περσικό τάπητα των πολυκατοικιών
στον κοντό άνθρωπο του γραφείου
στην εταιρεία εισαγωγαί – εξαγωγαί
στην κρατική εκπαίδευση
στο φόρο
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες
ατελείωτες τις παρελάσεις
σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει
έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι
στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε
στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες
σ’ όλα τ’ ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε
πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι
σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή
δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα
στις κολακείες τις ευχές στις τόσες υποκλίσεις
από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό αρχηγό τους.
Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών
και διαβατηρίων
στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία
στα εργοστάσια πολεμικών υλών
σ’ αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια
στα θούρια
στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους
στους θεατές
στον άνεμο
σ’ όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς
στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας
ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ
αντισταθείτε.
Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την
Ελευθερία».
Αυτή η ασυμβίβαστη μορφή, ο μαχητής της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στις μάχες του Δεκέμβρη, ο αεροπόρος στο αλβανικό μέτωπο, ο δεσμώτης των «Ες – Ες» στο κολαστήριο Χατζηκώστα, μας είχε προειδοποιήσει ποιητικά πολύ νωρίς:
«Μην αμελήσετε/ Πάρτε μαζί σας νερό/
Το μέλλον μας θα έχει πολλή ξηρασία».
Ο Μιχάλης Κατσαρός, ο «ποιητής – προφήτης» όπως τον είχε αποκαλέσει ο Μίκης Θεοδωράκης, μας κληροδότησε μέσα από τη «Διαθήκη» του ό,τι θα μπορούσε να είναι η «διαθήκη» κάθε ανθρώπου απέναντι στα «ιερά σύμβολα» της εξουσίας.
Εκείνης της εξουσίας που μεθυσμένη από τους «θριάμβους» της και εφησυχασμένη από το «βόλεμα» των υπηκόων της, ξεχνά πόσο εφήμερη και πόσο ευάλωτη είναι όταν θα βρεθεί αντιμέτωπη με την Αντίσταση των αρνητών της.
Οι παρακάτω στίχοι του ποιητή του «Κατά Σαδδουκαίων», του «Ελευθερία ανάπηρη πάλι σας τάζουν», του «Θα σας περιμένω», ακόμα κι αν ο Μιχάλης Κατσαρός δεν είχε γράψει τίποτα άλλο σε αυτή την αστείρευτη διαδρομή του, θα ήταν αρκετοί για να τοποθετηθεί εκεί που, ήδη, βρίσκεται: Στο πάνθεον των μεγάλων υμνητών της Ελευθερίας.
Της μόνης πραγματικής και ολόπλευρης Ελευθερίας που μπορεί να υπάρξει και που για να υπάρξει θα οικοδομηθεί - χωρίς καμία παρέκκλιση – σύμφωνα με την αρχή: «Η ελεύθερη ανάπτυξη του καθενός είναι η προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη όλων».
Μέχρι τότε, και για να φτάσουμε εκεί – ο λόγος στον ποιητή:
«Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι
και λέει: καλά είμαι εδώ.
Αντισταθείτε σ’ αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι
και λέει: Δόξα σοι ο Θεός.
Αντισταθείτε
στον περσικό τάπητα των πολυκατοικιών
στον κοντό άνθρωπο του γραφείου
στην εταιρεία εισαγωγαί – εξαγωγαί
στην κρατική εκπαίδευση
στο φόρο
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες
ατελείωτες τις παρελάσεις
σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει
έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.
Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι
στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε
στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες
σ’ όλα τ’ ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε
πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι
σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή
δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα
στις κολακείες τις ευχές στις τόσες υποκλίσεις
από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό αρχηγό τους.
Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών
και διαβατηρίων
στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία
στα εργοστάσια πολεμικών υλών
σ’ αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια
στα θούρια
στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους
στους θεατές
στον άνεμο
σ’ όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς
στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας
ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ
αντισταθείτε.
Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την
Ελευθερία».