Τα «τραγούδια της παρέας» ήταν μια εκπομπή του Δεύτερου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας – έπαιζε απόγευμα, νομίζω πέντε με έξι. Θα μπορούσα να πάρω τηλέφωνο τη Μαρίνα και να το επιβεβαιώσω – θέλω όμως να σταθώ μόνο σ’ αυτά που θυμάμαι. Ψυχή των τραγουδιών της παρέας για πολλά πολλά χρόνια, η Έφη Μεταλληνού.

Διάβασα χθες στο e-tetradio την προκήρυξη, όπως δημοσιεύεται στη Διαύγεια, για τη συνεργασία μιας παρέας ανθρώπων προκειμένου να στήσουν μέσα στις στάχτες και τα αποκαΐδια το ραδιόφωνο της ΝΕΡΙΤ για το ελληνικό τραγούδι. Η παρέα αυτή –η προκήρυξη μιλά για «ένωση προσώπων»- είναι παλιοί παραγωγοί της ΕΡΑ και κατά διαβολική σύμπτωση τρεις στον αριθμό.

Μια τρόικα υφαίνει το σάβανο της χώρας και μια άλλη τρόικα –πιο καλλιτεχνική- καλείται να ψάξει τα ανεκτίμητα αρχεία της ΕΡΤ και να φτιάξει το «τελικό πρόγραμμα του ραδιοφωνικού προγράμματος», όπως τονίζεται χαρακτηριστικά στην προκήρυξη. Δε σταθώ σε καμιά περίπτωση στην επιλογή ή στις ικανότητες των προσώπων – όποιοι και να ήταν, κάτω από αυτές τις συνθήκες και τις τηρούμενες διαδικασίες, θα παρήγαγαν τα ίδια ή παρόμοια αποτελέσματα.

Για ένα πράγμα είμαι βέβαιος – Δεύτερο Πρόγραμμα δε θα φτιάξουν ποτέ. Όσο και αν κοπιάσουν όσο επαγγελματισμό και να δείξουν. Το ξέρουν, φαντάζομαι.

Πριν από χρόνια, που τα παιδιά ήταν μικρά, όταν τύχαινε να πάμε μακρινό ταξίδι με το αυτοκίνητο, φρόντιζα από τις προηγούμενες μέρες να γράψω σε δυο τρεις κασέτες τα τραγούδια της παρέας, ολόκληρες εκπομπές σε χιλιοπαιγμένες ταινίες – και κάπου κάπου «μασημένες» από τη χρήση. «Και τώρα οικογένεια, ξεκινούν τα τραγούδια της παρέας», έλεγα και πατούσα το play. Η μεγάλη κόρη μου, μαθήτρια δημοτικού τότε, γκρίνιαζε στην αρχή. Βλέπεις, άλλα άκουγαν οι συμμαθήτριες και οι φίλες της. Γρήγορα όμως κατάλαβε πως, εκτός από το αυτοκίνητο, μπορούν να σε ταξιδέψουν και τα τραγούδια.

Η προκήρυξη που ανάρτησε η ΝΕΡΙΤ στη Διαύγεια για τη δημιουργία ραδιοφωνικού προγράμματος για το ελληνικό τραγούδι είναι άκρως τυπική και φορμαλιστική – το απαύγασμα της γραφειοκρατικής διατύπωσης. Όταν δεν μπορείς να πεις κάτι απλά, όταν δεν έχεις κάτι να αρθρώσεις, καταφεύγεις συχνά σε μεγαλόστομες εκφράσεις. Για να κρύψεις τη γύμνια σου. Οι άνθρωποι που συνέταξαν την προκήρυξη, νομίζουν ότι ρυθμίζουν τα πάντα – νομικές λεπτομέρειες και τα συναφή.

Αλλά ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα δεν το φτιάχνεις με «εντέλλεσθαι» και με αναρτήσεις στη Διαύγεια. Πολύ δε περισσότερο, δεν το στεριώνεις πάνω σε προεδρικά διατάγματα.

Φαντάζομαι την Έφη Μεταλληνού με το τσιγάρο της πίσω από τα πικάπ της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Φαντάζομαι και την ανείπωτη θλίψη της από κει πάνω καθώς βγάζει τον αναπτήρα της για να ανάψει το επόμενο τσιγάρο.

Το ραδιόφωνο χρειάζεται φλόγα και ψυχή. Και η ΝΕΡΙΤ, ένα κακομαθημένο παιδί στην αυλή του Μαξίμου, δεν έχει ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Μόνο ως ιεροσυλία εκλαμβάνω την όποια πρόθεση των διοικούντων του κακομαθημένου τέκνου να βαφτίσουν το υπό σύσταση ραδιόφωνο «Δεύτερο» της ΝΕΡΙΤ.

«Όσο κι αν κανείς προσέχει, όσο κι αν το προσπαθεί, δεύτερη φορά δεν έχει», που λέει και ο Ελύτης.

Όμως, το ΔΕΥΤΕΡΟ είναι ζωντανό, μέσα από την πλατφόρμα της ERTOPEN. Κι όσο η κυβέρνηση προσπαθεί να του φτιάξει τα κόλυβα, τόσο το δικό της μνημόσυνο πλησιάζει.