Προϋπολογισμός ’16: Εκτός από αδικίες …προετοιμάζει και ανατροπές !
Γιάννης Τόλιος*
Μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τις ρυθμίσεις για τα «κόκκινα δάνεια», έρχεται άμεσα για ψήφιση στη Βουλή το ασφαλιστικό και ο νέος Προϋπολογισμός 2016. Αμέσως μετά ακολουθεί το «Μεσοπρόθεσμο» 2016-19 και ο «αναπτυξιακός» νόμος, για να κλείσει ο πρώτος κύκλος «αίματος» των νομοθετημάτων του Γ’ Μνημονίου. Παρά την κυριαρχία των μνημονιακών κομμάτων στη Βουλή, υπάρχει κι ο παράγοντας ελληνικός λαός, που ξεπερνώντας το «σοκ» της διάψευσης των προσδοκιών του από τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, ανασηκώνει και πάλι το ανάστημά του και δείχνει διατεθειμένος να μην παίξει το ρόλο ενός νέου …Σίσυφου.
Ανακεφαλαιοποίηση και «κόκκινα δάνεια» ….χορός λεηλασίας
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και οι ρυθμίσεις στα κόκκινα δάνεια, έδειξαν ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει να προσμένει τίποτα από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ανεξάρτητα από τις όποιες καλές προθέσεις επί μέρους προσώπων που θεωρούν ότι κάτι μπορούν να κάνουν. Στις βασικές επιλογές και κατευθύνσεις, τα πράγματα είναι ίδια και χειρότερα. Ειδικότερα η νέα ανακεφαλαιοποίηση αποτελεί οικονομικό και πολιτικό έγκλημα πρώτου μεγέθους και συνεπάγεται πολιτικές και ποινικές ευθύνες. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τα ίδια κεφάλαια των 4 τραπεζών (Εθνικής, Πειραιώς, Alpha, Eurobank) στο τέλος Σεπτέμβρη ’15, με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών τους, ανέρχονταν σε 24,7 δις €, ενώ το Νοέμβρη ’15 πριν την ανακεφαλαιοποίηση, αποτιμήθηκαν μόλις 747 εκατ. € (-97%).!!
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η συνολική χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών, στις 2.11.15 ήταν 5,7 δις και στις 18.11.15, κατέβηκε στα 2,6 δις €, γεγονός που αποκαλύπτει το μέγεθος της κερδοσκοπίας και της χειραγώγησης σε όφελος των ιδιωτών …«επενδυτών».! Προκύπτει κατά συνέπεια ένα ερώτημα που αφορά άμεσα συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα. Τι έκαναν οι αρμόδιοι θεσμικοί παράγοντες όπως, ο επικεφαλής του ΤΧΣ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ο διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος, οι αρμόδιοι οικονομικοί υπουργοί και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, για να αποτρέψουν αυτή τη λεηλασία; Δεν γνώριζαν; Την ανέχτηκαν; Την ενεθάρρυναν;
Με την ανταλλαγή σε εξευτελιστική τιμή παλαιών μετοχών με νέες, ο μεγάλος χαμένος ήταν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, όπου το μερίδιο του στις πρώτες τρεις τράπεζες από πλειοψηφικό (63-65%) περιορίζεται στο 20-21% και στην Eurobankμόλις στο 3%, από 95% που ήταν στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση. Συνολικά ενώ το 2013 με την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση, το δημόσιο διέθεσε 40,2 δις για τη «σωτηρία» των τραπεζών, με τη νέα ανακεφαλαιοποίηση, η αξία του μεριδίου μετοχών που κατέχει το ΤΧΣ αποτιμήθηκε γύρω στα 500 εκατ. €. Επίσης να σημειώσουμε ότι οι διοικήσεις των τραπεζών θα είναι πλέον ελεγχόμενες από τους «θεσμούς», δεδομένου ότι το Εποπτικό Συμβούλιο που καθορίζει τη σύνθεση τους, ελέγχεται κατά πλειοψηφία από ΕΕ, ΕΚΤ και ΕΜΣ (στα 6 μέλη έχουν 3 μαζί και πρόεδρο με διπλή ψήφο). Τέλος οι ρυθμίσεις που έγιναν για τα «κόκκινα» δάνεια, δεν προστατεύουν την πρώτη κατοικία ούτε και στους φτωχούς, ενώ στα επιχειρηματικά, ανοίγει ο δρόμος της αρπαγής ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας από ξένα funds, μαζί και υποθηκευμένης αγροτικής γης, για αγροτικά δάνεια της ΑΤΕ που τώρα ανοίκουν στην Πειραιώς.
Προϋπολογισμός ’16: Νέα βάρη και περικοπές δαπανών!
Ο νέος προϋπολογισμός 2016, αποτελεί βασικό όχημα προώθησης των στόχων του Γ’ Μνημονίου. Με τους νέους φόρους στα λαϊκά στρώματα και τις περικοπές μισθών και κοινωνικών δαπανών, διαιωνίζεται ο φαύλος κύκλος της ύφεσης, της ανεργίας, της αρπαγής ΔΕΚΟ και δημόσιας περιουσίας, υπερφορολόγησης της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας, απελευθέρωσης των πλειστηριασμών και φτωχοποίησης του ελληνικού λαού. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια συνοπτική εικόνα του νέου προϋπολογισμού, δεδομένου ότι κάθε ξεχωριστός τομέας, τόσο στα έσοδα όσο κυρίως στις δαπάνες, απαιτούν ειδικότερη ανάλυση.
Με το νέο προϋπολογισμό, οι φόροι το 2016 αυξάνονται συνολικά κατά 2,2 δις, ενώ οι δαπάνες μειώνονται κατά 2 δις. Ειδικότερα οι άμεσοι φόροι προβλέπεται να αυξηθούν από 19,1 δις σε 20 δις (αύξηση 4,6%) και θα προέλθουν από την αύξηση φορολογίας εισοδήματος (από 11,8 δις σε 12 δις), όσο και τη φορολογία περιουσίας (από 2,8 δις σε 3,7 δις) κυρίως ΕΝΦΙΑ. Το μεγαλύτερο μέρος της φορολογίας εισοδήματος βαρύνει φυσικά πρόσωπα, κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους (πάνω από 70%). Τέλος το 2016 θα είναι ένας ακόμα χρόνος υπερφορολόγησης των λαϊκών στρωμάτων από έμμεσους φόρους οι οποίοι αυξάνονται κατά 1.141 εκατ. (από 23,6 δις σε 24,7 δις ή 4,8%). Από αυτά, 857 εκατ. είναι ΦΠΑ (αύξηση 6,3%). Συνολικά οι έμμεσοι φόροι στο σύνολο των φόρων ανεβαίνουν στο 51,2%, σε σχέση με 49,5% το 2014.!
Όσον αφορά τις δαπάνες, οι περικοπές αφορούν κυρίως μισθούς-συντάξεις και κοινωνικές δαπάνες. Ειδικότερα οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις μειώνονται κατά 357 εκατ. (από 18,1 δις σε 17,7 δις), ενώ οι επιχορηγήσεις σε ασφαλιστικούς οργανισμούς κατά 452 εκατ. (από 11 δις σε 10,5 δις). Στις συγκοινωνίες κατά από 292 εκατ. σε 220 εκατ. (- 24,6%), στους ΟΤΑ από 250 σε 92 εκατ. (- 63,8%), κά. Επίσης μεγάλη είναι η μείωση των ενισχύσεων από εθνικούς πόρους στους αγρότες (από 3,6 δις σε 3,3 δις ή κατά – 6,8%). Ειδικότερα το κονδύλι των συντάξεων μειώνεται κατά – 5,6% (από 2,6 δις σε 2,4 δις), για ΕΛΓΑ – 6,2% (από 168 σε 158 εκατ.), η επιστροφή φόρου στο πετρέλαιο – 57,7% (από 91 σε 38 εκατ.), κοκ. Όσον αφορά το ΠΔΕ σε συνθήκες παραγωγικής διάλυσης και αυξανόμενης ανεργίας προβλέπεται οριακή αύξηση (από 6 σε 6,7 δις). Τέλος στο κρίσιμο ζήτημα του δημόσιου χρέους, το 2016 θα διατεθούν 5,9 δις για τόκους σε σχέση με 5,8 δις το 2015, ενώ το ύψος του χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει στα 327,6 δις ή 187,8% του ΑΕΠ (από 316,5 δις) αυξημένο κατά 7,6%. Όσον αφορά το ΑΕΠ από 175,6 δις το 2015 προβλέπεται να περιοριστεί στα 174,4 δις (- 0,7%), συνεχίζοντας για έβδομη χρονιά την καθοδική του πορεία από 232 δις το 2009 (- 25%), γεγονός που δείχνει και την ….«επιτυχία» των Μνημονίων.!!
Μεσοπρόθεσμο και αναπτυξιακός νόμος
Η πορεία της οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας είναι πορεία συνεχείς πορεία καταβύθισης και διάλυσης της παραγωγικής βάσης και πάνω απ’ όλα απαξίωσης της βασικής παραγωγικής δύναμης, του εργατικού δυναμικού της χώρας, το οποίο υφίσταται τις βαριές συνέπειες της κρίσης με πραγματική ανεργία να προσεγγίζει το 30% και στους νέους 60%. Δυστυχώς η κατάσταση προβλέπεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με το λεγόμενο «Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα» ως το 2019, προβλέπονται νέα μέτρα «προσαρμογής» στην ίδια λογική με αυτά του προϋπολογισμού 2016, ύψους τουλάχιστον 3 δις. Ταυτόχρονα η θηλιά του χρέους θα σφίγγει, οι υποσχέσεις για ανάπτυξη θα περισσεύουν και οι επικλήσεις για επενδύσεις από το εξωτερικό θα επαναλαμβάνονται.
Οι αντιστάσεις ανοίγουν δρόμους ανατροπής
Η επιτυχία της πανελλαδικής απεργίας δύο μήνες μετά τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και οι αγροτικές κινητοποιήσεις, δείχνουν ότι το κίνημα αντίστασης κατά των αντιλαϊκών μέτρων βρίσκεται σε διαδικασίες ανάκαμψης. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι εντός του 2016 διαφαίνονται σοβαρές εξελίξεις και συνακόλουθα μεγάλες ανατροπές. Με τη δημιουργία της ΛΑΕ έγινε σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση ανασυγκρότησης του μετώπου των αντιμνηνομιακών, αριστερών, πατριωτικών, ριζοσπαστικών δυνάμεων, που λειτουργεί αντικειμενικά ως μόνη ελπιδοφόρα προοπτική για προοδευτική έξοδο από την κρίση με ορίζοντα τη σοσιαλιστική προοπτική.
* Γιάννης Τόλιος, μέλος Γραμματείας του Πολιτικού Συμβουλίου της ΛΑΕ από iskra.gr
Μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τις ρυθμίσεις για τα «κόκκινα δάνεια», έρχεται άμεσα για ψήφιση στη Βουλή το ασφαλιστικό και ο νέος Προϋπολογισμός 2016. Αμέσως μετά ακολουθεί το «Μεσοπρόθεσμο» 2016-19 και ο «αναπτυξιακός» νόμος, για να κλείσει ο πρώτος κύκλος «αίματος» των νομοθετημάτων του Γ’ Μνημονίου. Παρά την κυριαρχία των μνημονιακών κομμάτων στη Βουλή, υπάρχει κι ο παράγοντας ελληνικός λαός, που ξεπερνώντας το «σοκ» της διάψευσης των προσδοκιών του από τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, ανασηκώνει και πάλι το ανάστημά του και δείχνει διατεθειμένος να μην παίξει το ρόλο ενός νέου …Σίσυφου.
Ανακεφαλαιοποίηση και «κόκκινα δάνεια» ….χορός λεηλασίας
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και οι ρυθμίσεις στα κόκκινα δάνεια, έδειξαν ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει να προσμένει τίποτα από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ανεξάρτητα από τις όποιες καλές προθέσεις επί μέρους προσώπων που θεωρούν ότι κάτι μπορούν να κάνουν. Στις βασικές επιλογές και κατευθύνσεις, τα πράγματα είναι ίδια και χειρότερα. Ειδικότερα η νέα ανακεφαλαιοποίηση αποτελεί οικονομικό και πολιτικό έγκλημα πρώτου μεγέθους και συνεπάγεται πολιτικές και ποινικές ευθύνες. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τα ίδια κεφάλαια των 4 τραπεζών (Εθνικής, Πειραιώς, Alpha, Eurobank) στο τέλος Σεπτέμβρη ’15, με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών τους, ανέρχονταν σε 24,7 δις €, ενώ το Νοέμβρη ’15 πριν την ανακεφαλαιοποίηση, αποτιμήθηκαν μόλις 747 εκατ. € (-97%).!!
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η συνολική χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών, στις 2.11.15 ήταν 5,7 δις και στις 18.11.15, κατέβηκε στα 2,6 δις €, γεγονός που αποκαλύπτει το μέγεθος της κερδοσκοπίας και της χειραγώγησης σε όφελος των ιδιωτών …«επενδυτών».! Προκύπτει κατά συνέπεια ένα ερώτημα που αφορά άμεσα συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα. Τι έκαναν οι αρμόδιοι θεσμικοί παράγοντες όπως, ο επικεφαλής του ΤΧΣ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ο διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος, οι αρμόδιοι οικονομικοί υπουργοί και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, για να αποτρέψουν αυτή τη λεηλασία; Δεν γνώριζαν; Την ανέχτηκαν; Την ενεθάρρυναν;
Με την ανταλλαγή σε εξευτελιστική τιμή παλαιών μετοχών με νέες, ο μεγάλος χαμένος ήταν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, όπου το μερίδιο του στις πρώτες τρεις τράπεζες από πλειοψηφικό (63-65%) περιορίζεται στο 20-21% και στην Eurobankμόλις στο 3%, από 95% που ήταν στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση. Συνολικά ενώ το 2013 με την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση, το δημόσιο διέθεσε 40,2 δις για τη «σωτηρία» των τραπεζών, με τη νέα ανακεφαλαιοποίηση, η αξία του μεριδίου μετοχών που κατέχει το ΤΧΣ αποτιμήθηκε γύρω στα 500 εκατ. €. Επίσης να σημειώσουμε ότι οι διοικήσεις των τραπεζών θα είναι πλέον ελεγχόμενες από τους «θεσμούς», δεδομένου ότι το Εποπτικό Συμβούλιο που καθορίζει τη σύνθεση τους, ελέγχεται κατά πλειοψηφία από ΕΕ, ΕΚΤ και ΕΜΣ (στα 6 μέλη έχουν 3 μαζί και πρόεδρο με διπλή ψήφο). Τέλος οι ρυθμίσεις που έγιναν για τα «κόκκινα» δάνεια, δεν προστατεύουν την πρώτη κατοικία ούτε και στους φτωχούς, ενώ στα επιχειρηματικά, ανοίγει ο δρόμος της αρπαγής ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας από ξένα funds, μαζί και υποθηκευμένης αγροτικής γης, για αγροτικά δάνεια της ΑΤΕ που τώρα ανοίκουν στην Πειραιώς.
Προϋπολογισμός ’16: Νέα βάρη και περικοπές δαπανών!
Ο νέος προϋπολογισμός 2016, αποτελεί βασικό όχημα προώθησης των στόχων του Γ’ Μνημονίου. Με τους νέους φόρους στα λαϊκά στρώματα και τις περικοπές μισθών και κοινωνικών δαπανών, διαιωνίζεται ο φαύλος κύκλος της ύφεσης, της ανεργίας, της αρπαγής ΔΕΚΟ και δημόσιας περιουσίας, υπερφορολόγησης της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας, απελευθέρωσης των πλειστηριασμών και φτωχοποίησης του ελληνικού λαού. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια συνοπτική εικόνα του νέου προϋπολογισμού, δεδομένου ότι κάθε ξεχωριστός τομέας, τόσο στα έσοδα όσο κυρίως στις δαπάνες, απαιτούν ειδικότερη ανάλυση.
Με το νέο προϋπολογισμό, οι φόροι το 2016 αυξάνονται συνολικά κατά 2,2 δις, ενώ οι δαπάνες μειώνονται κατά 2 δις. Ειδικότερα οι άμεσοι φόροι προβλέπεται να αυξηθούν από 19,1 δις σε 20 δις (αύξηση 4,6%) και θα προέλθουν από την αύξηση φορολογίας εισοδήματος (από 11,8 δις σε 12 δις), όσο και τη φορολογία περιουσίας (από 2,8 δις σε 3,7 δις) κυρίως ΕΝΦΙΑ. Το μεγαλύτερο μέρος της φορολογίας εισοδήματος βαρύνει φυσικά πρόσωπα, κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους (πάνω από 70%). Τέλος το 2016 θα είναι ένας ακόμα χρόνος υπερφορολόγησης των λαϊκών στρωμάτων από έμμεσους φόρους οι οποίοι αυξάνονται κατά 1.141 εκατ. (από 23,6 δις σε 24,7 δις ή 4,8%). Από αυτά, 857 εκατ. είναι ΦΠΑ (αύξηση 6,3%). Συνολικά οι έμμεσοι φόροι στο σύνολο των φόρων ανεβαίνουν στο 51,2%, σε σχέση με 49,5% το 2014.!
Όσον αφορά τις δαπάνες, οι περικοπές αφορούν κυρίως μισθούς-συντάξεις και κοινωνικές δαπάνες. Ειδικότερα οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις μειώνονται κατά 357 εκατ. (από 18,1 δις σε 17,7 δις), ενώ οι επιχορηγήσεις σε ασφαλιστικούς οργανισμούς κατά 452 εκατ. (από 11 δις σε 10,5 δις). Στις συγκοινωνίες κατά από 292 εκατ. σε 220 εκατ. (- 24,6%), στους ΟΤΑ από 250 σε 92 εκατ. (- 63,8%), κά. Επίσης μεγάλη είναι η μείωση των ενισχύσεων από εθνικούς πόρους στους αγρότες (από 3,6 δις σε 3,3 δις ή κατά – 6,8%). Ειδικότερα το κονδύλι των συντάξεων μειώνεται κατά – 5,6% (από 2,6 δις σε 2,4 δις), για ΕΛΓΑ – 6,2% (από 168 σε 158 εκατ.), η επιστροφή φόρου στο πετρέλαιο – 57,7% (από 91 σε 38 εκατ.), κοκ. Όσον αφορά το ΠΔΕ σε συνθήκες παραγωγικής διάλυσης και αυξανόμενης ανεργίας προβλέπεται οριακή αύξηση (από 6 σε 6,7 δις). Τέλος στο κρίσιμο ζήτημα του δημόσιου χρέους, το 2016 θα διατεθούν 5,9 δις για τόκους σε σχέση με 5,8 δις το 2015, ενώ το ύψος του χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει στα 327,6 δις ή 187,8% του ΑΕΠ (από 316,5 δις) αυξημένο κατά 7,6%. Όσον αφορά το ΑΕΠ από 175,6 δις το 2015 προβλέπεται να περιοριστεί στα 174,4 δις (- 0,7%), συνεχίζοντας για έβδομη χρονιά την καθοδική του πορεία από 232 δις το 2009 (- 25%), γεγονός που δείχνει και την ….«επιτυχία» των Μνημονίων.!!
Μεσοπρόθεσμο και αναπτυξιακός νόμος
Η πορεία της οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας είναι πορεία συνεχείς πορεία καταβύθισης και διάλυσης της παραγωγικής βάσης και πάνω απ’ όλα απαξίωσης της βασικής παραγωγικής δύναμης, του εργατικού δυναμικού της χώρας, το οποίο υφίσταται τις βαριές συνέπειες της κρίσης με πραγματική ανεργία να προσεγγίζει το 30% και στους νέους 60%. Δυστυχώς η κατάσταση προβλέπεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με το λεγόμενο «Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα» ως το 2019, προβλέπονται νέα μέτρα «προσαρμογής» στην ίδια λογική με αυτά του προϋπολογισμού 2016, ύψους τουλάχιστον 3 δις. Ταυτόχρονα η θηλιά του χρέους θα σφίγγει, οι υποσχέσεις για ανάπτυξη θα περισσεύουν και οι επικλήσεις για επενδύσεις από το εξωτερικό θα επαναλαμβάνονται.
Οι αντιστάσεις ανοίγουν δρόμους ανατροπής
Η επιτυχία της πανελλαδικής απεργίας δύο μήνες μετά τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και οι αγροτικές κινητοποιήσεις, δείχνουν ότι το κίνημα αντίστασης κατά των αντιλαϊκών μέτρων βρίσκεται σε διαδικασίες ανάκαμψης. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι εντός του 2016 διαφαίνονται σοβαρές εξελίξεις και συνακόλουθα μεγάλες ανατροπές. Με τη δημιουργία της ΛΑΕ έγινε σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση ανασυγκρότησης του μετώπου των αντιμνηνομιακών, αριστερών, πατριωτικών, ριζοσπαστικών δυνάμεων, που λειτουργεί αντικειμενικά ως μόνη ελπιδοφόρα προοπτική για προοδευτική έξοδο από την κρίση με ορίζοντα τη σοσιαλιστική προοπτική.
* Γιάννης Τόλιος, μέλος Γραμματείας του Πολιτικού Συμβουλίου της ΛΑΕ από iskra.gr