Παρασκευή 11/12 στις 8μμ. Κινηματογραφική βραδια του Σχεδίου Β : "Tα Πάθη της Ζαν ντ’ Αρκ"
Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου στις 8 μμ στα γραφεία μας (Σολωμού 13, 2ος όρ.)
"Τα πάθη της Ιωάννας της Λωραίνης" του Καρλ Ντραγερ
“Le Passion de Jean d’ Arc”, (1928) (Tα Πάθη της Ζαν ντ’ Αρκ)
Ο δανός σκηνοθέτης Carl Theodor Dreyer (1889 -1968) ήταν γιος μιας ανύπαντρης μητέρας και του εργοδότη της, δανού αγρότη που δουλευε στη Σουηδία, υιοθετήθηκε από την άκληρη οικογένεια ενός τυπογράφου, από τον οποίο πήρε και το όνομα. Δούλεψε ως δημοσιογράφος, σεναριογράφος για τις κάρτες του βωβού κινηματογράφου από όπου μεταπήδησε στην σκηνοθεσία .
Έζησε μερικά από τα νεανικά του χρόνια στο Παρίσι, γνωρίστηκε με πρωτοποριακούς διανοούμενους της εποχής (Jean Cocteau, Antonin Artaud) κι εκεί γύρισε την Ζαν ντ’ Αρκ. Εκτός από την Ζαν ντ’ Αρκ, μεγάλη επιρροή είχε η πρώτη ομιλούσα ταινία του το «Βαμπίρ» (1932), από τα φιλμ που εγκαινίασαν το είδος των ταινιών τρόμου με θέμα τους βρικόλακες. H «Μέρα της Οργής» (1943) που αναφέρεται σε κυνήγι μαγισσών τον 17ο αιώνα και στην παράνοια που γεννιέται στις θεοσεβούμενες κοινωνίες. Η «Γερτρούδη»(1964) προδρομική ταινία για το κινηματογραφικό έργο του Ιγκμαρ Μπέργκμαν, με τις θέμα συζυγικές και εξωσυζυγικές σχέσεις.
Για την Ζαν ντ’ Αρκ δούλεψε έναν ολόκληρο χρόνο πάνω στα αυθεντικά πρακτικά της δίκης της 19χρονης γαλλίδας στη Ρουέν το 1431 με την κατηγορία της αίρεσης. Το φίλμ ολοκληρώθηκε στις αρχές του 1928 και είχε πρεμιέρα τον Απρίλη στην Κοπεγχάγη και τον Οκτώβρη στο Παρίσι.
Το φιλμ, που αναφέρεται στο κυνήγι και την καταδίκη μιας «μάγισσας», για τους τότε άγγλους κατακτητές της Βόρειας Γαλλίας, είχε το ίδιο τη τύχη μάγισσας. Το μοντάζ της ταινίας δεν το έκανε άλλος παρά ο καθολικός αρχιεπίσκοπος Παρισιού, ο οποίος διαφωνούσε με πολλές απόψεις ενός διαμαρτυρόμενου δανού σκηνοθέτη. Η Μεγάλη Βρετανία απαγόρευσε την προβολή του φιλμ γιατί οι στρατιώτες της εμφανίζονται να φέρονται στη γαλλίδα ηρωίδα και καθολική Αγία από το 1920 όπως οι ρωμαίοι στρατιώτες στον Ιησού. Και το χειρότερο, το καθολικό κοινό της Γαλλίας αποδοκίμασε την ταινία οδηγώντας τους παραγωγούς σε οικονομική καταστροφή.
Η ίδια κακοτυχία κυνήγησε την ταινία την μεταγενέστερη εποχή. Το αρνητικό της ταινίας κάηκε στην πυρκαγιά του στούντιο UFA στο Βερολίνο τον Δεκέμβρη του1928. Εκτεταμένα αποσπάσματα της ταινίας κάηκαν το 1929 στο ίδιο το εργαστήριο του Dreyer. Το μόνο που είχε επιβιώσει ήταν διάφορα μικρά αποσπάσματα της ταινίας. Μέχρι που το 1981 ένας νοσοκόμος στο ψυχιατρικό άσυλο Dikemark στο Όσλο ανακάλυψε κάποιες κόπιες από ταινία, τις παρέδωσε στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου όπου διαπίστωσαν ότι πρόκειται για το αυθεντικό έργο του Dreyerπριν την εκκλησιαστική λογοκρισία.
Πρωταγωνίστρια στην ταινία είναι η ReneeJean Falconetti, για την οποία ο σκηνοθέτης JeanRenoir είπε : «αυτό το ξυρισμένο κεφάλι ήταν και παραμένει η αφαίρεση του όλου έπους της Ζαν ντ’ Αρκ». Η μουσική της ταινίας ήταν ζωντανή και άγνωστη πια και στην πορεία ο Dreyer την άλλαζε συνεχώς. Στην κόπια που θα δούμε είναι το ορατόριο «Φωνές από Φως» που έγραψε το 1994 βασισμένο στο φιλμ ο αμερικανός συνθέτης Richard Einhorn. Από πλευράς τεχνικής η ταινία έγινε γνωστή από τη συνεχή χρήση κοντινών πλάνων πάνω στα πρόσωπα. Το 2010 το διεθνές φεστιβάλ του Τορόντο στη λίστα με τα «Essential 100» καλύτερα φιλμ, ανέδειξε «Τα Πάθη» ως την ταινία με την μεγαλύτερη επιρροή όλων των εποχών