Τον δρόμο της επιστροφής στην Αυστραλία είναι πλέον ελεύθερος να πάρει ο Τζούλιαν Ασάνζ, αφού δικαστήριο στη νήσο Σαϊπάν επικύρωσε τη συμφωνία του ιδρυτή του WikiLeaks με την αμερικανική δικαιοσύνη. 

«Μπορείτε να βγείτε από αυτή τη δικαστική αίθουσα ένας ελεύθερος άνθρωπος», δήλωσε η δικαστής Ραμόνα Μανγκλόνα έπειτα από μια σύντομη συνεδρίαση του αμερικανικού ομοσπονδιακού δικαστηρίου.

Κατά τη διάρκεια της τρίωρης ακρόασης, ο Τζούλιαν Ασάνζ ομολόγησε την ενοχή του για συνωμοσία με στόχο την απόκτηση και αποκάλυψη διαβαθμισμένων εγγράφων εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, όπως προέβλεπε η συμφωνία.

 

«Εργαζόμενος ως δημοσιογράφος ενθάρρυνα την πηγή μου να παράσχει πληροφορίες που φέρονταν να είναι απόρρητες, προκειμένου να τις δημοσιοποιήσω», είπε στο δικαστήριο. «Πίστευα ότι η Πρώτη Τροπολογία προστάτευε αυτήν τη δραστηριότητα, αλλά αποδέχομαι ότι ήταν... παραβίαση του νόμου περί κατασκοπείας», συμπλήρωσε ο Ασάνζ.

Η δικαστής Ραμόνα Μανγκλόνα έκανε δεκτή την ομολογία ενοχής και άφησε ελεύθερο τον Τζούλιαν Ασάνζ λόγω της ποινής που είχε ήδη εκτίσει σε βρετανική φυλακή. Ο ιδρυτής του WikiLeaks παρέμεινε έγκλειστος για πέντε χρόνια στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Μπέλμαρς, αφότου πέρασε τα προηγούμενα επτά χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο.

Ο 52χρονος Ασάνζ αναχωρεί από τη Σαϊπάν με ιδιωτικό τζετ για την Καμπέρα της Αυστραλίας, συνοδευόμενος από τους αυστραλούς πρεσβευτές σε ΗΠΑ και Βρετανία.
Ο Τζούλιαν Ασάνζ αναμένεται να αναχωρήσει αεροπορικώς για την Καμπέρα της Αυστραλίας, λίγες ώρες αφότου ομολόγησε την ενοχή του ενώπιον δικαστηρίου στη Σαϊπάν, στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους, αναφέρει το WikiLeaks σε ανάρτηση στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter). Ωστόσο ο Ασάνζ δεν μπορεί να επιστρέψει στις ΗΠΑ χωρίς άδεια, διευκρίνισε το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης σε ανακοίνωσή του.

Το δικαστήριο της Σαϊπάν επικύρωσε τη συμφωνία του Τζούλιαν Ασάνζ με την αμερικανική δικαιοσύνη, που προέβλεπε ομολογία ενοχής από τον ιδρυτή του WikiLeaks για «συνωμοσία με στόχο την απόκτηση και αποκάλυψη πληροφοριών που αφορούν την εθνική ασφάλεια» και την καταδίκη του σε φυλάκιση 62 μηνών, ποινή που έχει ήδη εκτίσει στη Βρετανία.

«Ύστερα από 14 χρόνια νομικών μαχών, ο Τζούλιαν Ασάνζ είναι ελεύθερος να πάει στο σπίτι του», είπε στους δημοσιογράφους η δικηγόρος Τζένιφερ Ρόμπινσον έξω από το δικαστήριο της νήσου Σαϊπάν, όπου επικυρώθηκε η συμφωνία του ιδρυτή του WikiLeaks με την αμερικανική δικαιοσύνη.

«Σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα», τόνισε η συνήγορος υπεράσπισης Ρόμπινσον. «Είναι μια μεγάλη ανακούφιση για τον Τζούλιαν Ασάνζ… για τους φίλους του, την οικογένεια, τους υποστηρικτές του, για εμάς, για όποιον πιστεύει στην ελευθερία του λόγου σε όλον τον κόσμο… ότι μπορεί πλέον να επιστρέψει στην Αυστραλία και να ξανασμίξει με την οικογένειά του», συμπλήρωσε.

«Προτεραιότητα τώρα είναι ο Τζούλιαν να ανακτήσει την υγεία του. Βρίσκεται σε φρικτή κατάσταση εδώ και πέντε χρόνια» και «επιθυμεί να έρθει σε επαφή με τη φύση», υπογράμμισε η σύζυγός του Στέλλα Ασάνζ, η οποία δήλωσε ότι «δεν μπορώ να σταματήσω να κλαίω» από χαρά μετά την ανακοίνωση της απελευθέρωσής του.
 

Από την πλευρά του ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι δήλωσε σήμερα «πολύ ικανοποιημένος». «Είμαι πολύ ικανοποιημένος με την ευκαιρία αυτή, πετύχαμε ένα θετικό αποτέλεσμα το οποίο, πιστεύω, ζητούσε η μεγάλη πλειονότητα των Αυστραλών», δήλωσε ο Αλμπανέζι ενώπιον Αυστραλών βουλευτών στην Καμπέρα.

Προτού φυλακιστεί στο Λονδίνο, ο Ασάνζ πέρασε χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο για να αποφύγει την έκδοση στη Σουηδία όπου αντιμετώπιζε κατηγορίες για βιασμό και σεξουαλική επίθεση, τις οποίες έχει αρνηθεί.

Σε βάρος του εκδόθηκε το 2010 ένταλμα σύλληψης στη Σουηδία, αλλά τον Μάιο του 2017 η Σουηδία ανακοίνωσε πως η κατηγορία για βιασμό παύει, αφού προηγουμένως είχε λήξει και τις υπόλοιπες έρευνές της. 

Παρέμεινε στην πρεσβεία του Ισημερινού μέχρι το 2019, όταν συνελήφθη από τη βρετανική αστυνομία μετά την ανάκληση του ασύλου του από τον Ισημερινό.

Οι ΗΠΑ ζήτησαν την έκδοσή του με κατηγορίες για κατασκοπεία και συνωμοσία για παραβίαση κυβερνητικών υπολογιστών. Παρά τις νομικές μάχες και την τεράστια διεθνή υποστήριξη, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου ενέκρινε την έκδοσή του το 2022. Ωστόσο, τον Μάιο 2024 το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε ότι μπορεί να ασκήσει νέα έφεση έκδοσης.

Ο ιδρυτής του WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ, αντιμετωπίζει 17 κατηγορίες για κατασκοπεία στις ΗΠΑ και μια κατηγορία για κατάχρηση υπολογιστή λόγω της δημοσίευσης χιλιάδων απόρρητων στρατιωτικών και διπλωματικών εγγράφων, τα οποία διέρρευσε η πληροφοριοδότης Τσέλσι Μάνινγκ. Οι κατηγορίες εις βάρος του προβλέπουν ως μέγιστη ποινή φυλάκισης τα 175 έτη. Ο 51 χρόνος, υπέβαλε έφεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), όπως επιβεβαίωσε το δικαστήριο την Παρασκευή.

Σύμφωνα Reuters, με το η Βρετανία έδωσε το πράσινο φως για την έκδοση του, αλλά ο ίδιος έχει ασκήσει έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου, με την πρώτη ακρόαση να αναμένεται στις αρχές του επόμενου έτους. Η νομική του ομάδα έχει επίσης κινήσει διαδικασία κατά της Βρετανίας στο ΕΔΔΑ, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να διατάξει την παρεμπόδιση της έκδοσης.

“Επιβεβαιώνουμε ότι έχει παραληφθεί αίτηση”, ανέφερε ανακοίνωση του δικαστηρίου.

Η Στέλλα Ασάνζ, η σύζυγός του, δήλωσε ότι ελπίζει ότι δεν θα χρειαστεί το ΕΔΑΔ να εξετάσει την υπόθεση και ότι θα μπορούσε να επιλυθεί στη Βρετανία. Αν η υπόθεση οδηγηθεί στο ΕΔΑΔ, είπε ότι “θα ήταν μια θλιβερή μέρα και μια μεγάλη απογοήτευση”. Ο αδελφός του Ασάνζ, Γκάμπριελ Σίπτον, δήλωσε στο Reuters νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι πιστεύει πως οι αμερικανικές αρχές θα ήθελαν να αποφύγουν την παραπομπή της υπόθεσης στο ΕΔΑΔ, καθώς τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης και το κοινό είναι πιο συμπαθή στην υπόθεσή του από ό,τι στη Βρετανία ή τις Ηνωμένες Πολιτείες. “Φαντάζομαι ότι οι ΗΠΑ θέλουν να το αποφύγουν αυτό… να προσπαθήσουν να εκδώσουν έναν εκδότη από την Ευρώπη για τη δημοσίευση αμερικανικών πολεμικών αποκαλύψεων, όταν οι ΗΠΑ ζητούν από την Ευρώπη να κάνει κάθε είδους θυσίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία”, δήλωσε ο Σίπτον.

Τον Ιανουάριο του 2021, ένας Βρετανός δικαστής έκρινε ότι ο γεννημένος στην Αυστραλία Ασάνζ δεν πρέπει να εκδοθεί, λέγοντας ότι η ψυχική του υγεία σήμαινε ότι θα κινδύνευε να αυτοκτονήσει αν καταδικαζόταν και κρατούνταν σε φυλακή υψίστης ασφαλείας. Η απόφαση αυτή ανατράπηκε μετά από έφεση των αμερικανικών αρχών, οι οποίες έδωσαν ένα πακέτο διαβεβαιώσεων, συμπεριλαμβανομένης της υπόσχεσης ότι θα μπορούσε να μεταφερθεί στην Αυστραλία για να εκτίσει οποιαδήποτε ποινή.

Η έκδοση επικυρώθηκε στη συνέχεια τον Ιούνιο από τον τότε Βρετανό υπουργό Εσωτερικών, αφού η κυβέρνηση δήλωσε ότι τα δικαστήρια είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν θα ήταν άδικη ή κατάχρηση διαδικασίας και ότι θα του επιφυλάσσονταν η κατάλληλη μεταχείριση.

Το WikiLeaks έγινε για πρώτη φορά γνωστό το 2010, όταν έδωσε στη δημοσιότητα εκατοντάδες χιλιάδες απόρρητα διαβαθμισμένα αρχεία και διπλωματικά τηλεγραφήματα, στο πλαίσιο της μεγαλύτερης παραβίασης ασφαλείας του είδους της στην ιστορία του αμερικανικού στρατού.

Αμερικανοί εισαγγελείς και δυτικοί αξιωματούχοι ασφαλείας θεωρούν τον Ασάνζ απερίσκεπτο εχθρό του κράτους, οι ενέργειες του οποίου έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή πρακτόρων που κατονομάζονται στο υλικό που διέρρευσε.

Οι υποστηρικτές του Ασάνζ λένε ότι είναι ένας ήρωας κατά του κατεστημένου που έχει πέσει θύμα επειδή αποκάλυψε τα αμερικανικά αδικήματα στις συγκρούσεις στο Αφγανιστάν και το Ιράκ και ότι η δίωξή του αποτελεί μια πολιτικά υποκινούμενη επίθεση κατά της δημοσιογραφίας και της ελευθερίας του λόγου.

Πέρασε επτά χρόνια κρυμμένος στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο για να αποφύγει την έκδοση του στη Σουηδία, όπου καταζητείτο για ανάκριση σχετικά με μια έρευνα για σεξουαλική επίθεση, η οποία αργότερα αποσύρθηκε.

Ωστόσο, σύρθηκε έξω και φυλακίστηκε το 2019 για παραβίαση των όρων εγγύησης και έκτοτε κρατείται στη φυλακή του Λονδίνου, ενώ η υπόθεση έκδοσής του εκδικάζεται.

Η υπόθεση κέρδισε δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα, καθώς μεγάλα μέσα ενημέρωσης που είχαν αρχικά συνεργαστεί με τον Ασάνζ για το υλικό που διέρρευσε, έγραψαν ανοιχτή επιστολή στην οποία αναφέρουν ότι η δίωξή του πρέπει να τερματιστεί.

Εν τω μεταξύ, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπάνες δήλωσε ότι έθεσε το θέμα της απελευθέρωσης του Ασάνζ σε αξιωματούχους των ΗΠΑ, λέγοντας ότι το θέμα πρέπει να κλείσει.

Η υπουργός Εσωτερικών της Βρετανίας Πρίτι Πατέλ ενέκρινε την έκδοση του ιδρυτή του WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ στις ΗΠΑ.

Η απόφαση έκδοσής του είχε ανακοινωθεί στις 20 Απριλίου, έπειτα από μια μακρά δικαστική μάχη και έμενε η υπογραφή της υπουργού Εσωτερικών για να υλοποιηθεί.

Οι ΗΠΑ κατηγορούν τον Ασάνζ για «κατασκοπεία», εξαιτίας της δημοσιοποίησης 700.000 εμπιστευτικών και απορρήτων διπλωματικών και στρατιωτικών εγγράφων των ΗΠΑ, κυρίως για τους αμερικανικούς πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.

Αν καταδικαστεί, διατρέχει κίνδυνο να του επιβληθεί ποινή κάθειρξης 175 ετών, ενώ έχει περιθώριο 14 ημερών για να προσφύγει ξανά κατά της έκδοσής του, με βάση για παράδειγμα ζητήματα όπως η ελευθερία του λόγου, αλλά και υποστηρίζοντας πως οι κατηγορίες εναντίον του είναι πολιτικά υποκινούμενες. Σύμφωνα με τον λογαριασμό των WikiLeaks στο twitter, θα ασκηθεί έφεση.

Αν και αυτή απορριφθεί, μπορεί να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου. Εφόσον εγκριθεί οριστικά η έκδοσή του, αυτή θα πρέπει να γίνει μέσα σε 28 ημέρες από την ανακοίνωσή της.

 

Όπως αναφέρει ο Guardian, εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της Βρετανίας δήλωσε πως τα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου δεν διαπίστωσαν ότι η έκδοση του Ασάνζ στις ΗΠΑ θα ήταν κάτι καταπιεστικό ή άδικο, ή ότι θα συνιστούσε κατάχρηση της διαδικασίας.

Επίσης, τόνισε πως τα βρετανικά δικαστήρια δεν διαπίστωσαν ούτε ότι η έκδοσή του θα ήταν ασυμβίβαστη με τα ανθρώπινα δικαιώματά του, περιλαμβανομένου του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη και στην ελευθερία της έκφρασης.

Δημοσιογραφικές οργανώσεις αλλά και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καλούσαν τη Βρετανία να αρνηθεί το αίτημα έκδοσης, ενώ υποστηρικτές του Ασάνζ επισημαίνουν πως το μόνο που έκανε ήταν να ενεργήσει ως δημοσιογράφος, προχωρώντας σε αποκαλύψεις.

«Πρόκειται για ευρωπαϊκό πρόβλημα: διακυβεύεται η καρδιά των δημοκρατικών αξιών. Αυτό που θα αποφασιστεί θα έχει αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο, για τους δημοσιογράφους, παντού στην Ευρώπη», είχε δηλώσει η σύζυγός του Στέλλα Ασάνζ, τον Απρίλιο. 

Ο Τζούλιαν Ασάνζ είχε συλληφθεί το 2019, αφού πέρασε περισσότερα από επτά χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο.

Η πρώτη αντίδραση

O ιστότοπος WikiLeaks χαρακτήρισε την απόφαση της Βρετανίδας υπουργού Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ «μαύρη ημέρα για την ελευθερία του Τύπου», ενώ πρόσθεσε ότι θα ασκηθεί έφεση.

«Η Βρετανίδα υπουργός Εσωτερικών ενέκρινε την έκδοση του ιδρυτή του WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ στις ΗΠΑ όπου κινδυνεύει να του επιβληθεί ποινή 175 ετών. Μια μαύρη ημέρα για την ελευθερία του Τύπου και για τη βρετανική δημοκρατία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του στο Twitter.

«Σήμερα δεν είναι το τέλος της μάχης. Είναι μόνο η αρχή μιας νέας νομικής μάχης. Θα ασκήσουμε έφεση», πρόσθεσε.