Παρέμβαση στο υπουργείο Εργασίας πραγματοποίησαν το μεσημέρι της Παρασκευής (28/7) εργαζόμενοι στον μεταλλευτικό κλάδο σχετικά με τις απολύσεις 92 εργαζομένων στα μεταλλεία της «Ελληνικός Χρυσός».
Στη συγκέντρωση σύμφωνα με το 902.gr συμμετείχαν το ΔΣ της Ομοσπονδίας Μεταλλωρύχων Ελλάδας (ΟΜΕ), μαζί με μέλη των ΔΣ των Σωματείων του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Μεταλλείων και Λατομείων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΜΛΑ).
Σε συνάντηση που είχαν με εκπρόσωπο του υπουργού, σημείωσαν πως για τους 92 εργαζόμενους, που είχαν απολυθεί από την εργολάβο «Edilmac» τον Σεπτέμβρη του 2022, ο σημερινός υπουργός είχε δεσμευθεί ότι θα παρέμβαινε στην «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» για την πρόσληψή τους, ωστόσο μέχρι στιγμής αυτό δεν συνέβη, με αποτέλεσμα να είναι στην ανεργία.
Οι συνδικαλιστές αναφέρθηκαν επίσης σε αιτήματά τους για τα θέματα Υγείας και Ασφάλειας, αλλά και στη μείωση ορίων συνταξιοδότησης των υπογειτών στα Μεταλλεία.
Σε δήλωσή του ο Δημήτρης Μπάτης, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεταλλωρύχων Ελλάδας, τόνισε την ανάγκη να προσληφθούν στην «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» οι 92 εργαζόμενοι και σημείωσε ότι θα θέσουν το θέμα και στη συνάντηση με τον υπ. Εργασίας την ερχόμενη εβδομάδα.
ραγωδία στα μεταλλεία βωξίτη στη Φωκίδα όπου ένας εργάτης έχασε τη ζωή του κι ακόμη δύο είναι εγκλωβισμένοι μετά την κατάρρευση στοάς.
Όπως αναφέρει το Εργατικό Κέντρο Φωκίδας «έχει καταρρεύσει στοά και είναι επιβεβαιωμένο ότι υπάρχει ένας νεκρός εργαζόμενος και δυο ακόμα εγκλωβισμένοι», υπογραμμίζοντας ακόμη ότι κλιμάκιο της ΕΜΑΚ βρίσκεται εκεί και καταβάλει προσπάθειες για τον απεγκλωβισμό τους.
Νωρίτερα είχε γίνει γνωστό πως κατά την διάρκεια εργασιών εντός στοάς εξόρυξης βωξίτη και ενώ στον χώρο εισήλθε ένας εργάτης με όχημα, σημειώθηκε εκείνη την στιγμή κατολίσθηση και ογκώδεις βράχοι καταπλάκωσαν το όχημα εγκλωβίζοντας τον άτυχο εργάτη μέσα σε αυτό.
Το Εργατικό Κέντρο Φωκίδας καλεί «κάθε εμπλεκόμενο φορέα να κινητοποιηθεί για τη σωτηρία των συναδέλφων. Καλούμε το σωματείο εργαζομένων της Imerys να κηρύξει στάση εργασίας. Κανένας εργάτης να μπει για δουλειά!».
Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου,μπήκαμε μέσα στις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Ολυμπιάδας της Ελληνικός Χρυσός και φωτογραφίσαμε επικίνδυνα τοξικά υλικά (συμπυκνώματα μετάλλων) σε μεγάλους ακάλυπτους σωρούς, εκτεθειμένους στα στοιχεία της φύσης. Οι προσωρινές αυτές αποθέσεις δεν καλύπτονται από καμμία αδειοδότηση και αποτελούν κίνδυνο για την υγεία και το περιβάλλον, ειδικά κάτω από ακραία καιρικά φαινόμενα όπως αυτά που έζησε πρόσφατα η περιοχή. Οι φωτογραφίες που παρουσιάζουμε στάλθηκαν στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, μαζί με ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΙΤΗΣΗ να ελεγθεί η διαφυγή τοξικών ουσιών στο περιβάλλον κατά τις δύο διαδοχικές πλημμύρες που έπληξαν την Ολυμπιάδα, στις 22 και τις 25 Νοεμβρίου.
Τα επικίνδυνα συμπυκνώματα της Ελληνικός Χρυσός
Τα τρία μεταλλικά συμπυκνώματα που παράγει η Ελληνικός Χρυσός στην Ολυμπιάδα – γαληνίτης (μόλυβδος, άργυρος), σφαλερίτης (ψευδάργυρος) και χρυσοφόρος αρσενοπυρίτης – είναι και τα τρία τοξικά και επικίνδυνα για το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Έτσι τα χαρακτήριζαν τα Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) που υπέβαλε η ίδια η Ελληνικός Χρυσός όταν, το 2013, μίσωθε μια αποθήκη στη ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης στη Σίνδο για να τα αποθηκεύει προσωρινά και να τα μεταφορτώνει σε κοντέινερ, πριν την εξαγωγή τους από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Με βάση αυτόν τον χαρακτηρισμό, η αποθήκη αδειοδοτήθηκε ως “Εγκατάσταση αποθήκευσης τοξικών και επικινδύνων ουσιών”, με αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους:
Τα συμπυκνώματα αποθηκεύονταν σε κλειστό χώρο και οι διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης γίνονταν αυστηρά εντός της αποθήκης με κλειστή την πόρτα.
Έπρεπε να υπάρχει σύστημα εξαερισμού και αποκονίωσης και να γίνονται τακτικές μετρήσεις ρύπων στην καμινάδα.
Το δάπεδο της αποθήκης έπρεπε να καθαρίζεται από τη διαρρέουσα τοξική σκόνη με ειδικά σάρωθρα και να λειτουργεί μηχανισμός καθαρισμού των ελαστικών των οχημάτων για την αποφυγή διασποράς της σκόνης εκτός της αποθήκης.
Οι εργαζόμενοι στην αποθήκη στη Σίνδο έπρεπε να φορούν μάσκα προστασίας με αναπνευστήρα ενώ, ειδικά κατά τη διαδικασία της φορτοεκφόρτωσης, να φορούν μάσκα ολοκλήρου προσώπου με φίλτρο, γάντια, γυαλιά ασφαλείας και ολόσωμες φόρμες εργασίας. Τα χρησιμοποιημένα μέσα ατομικής προστασίας έπρεπε να συλλέγονται και να διαχειρίζονται ως επικίνδυνα απόβλητα.
Επιπλέον, η εταιρεία υποχρεώθηκε να συμμορφωθεί με τις διατάξεις της Οδηγίας Seveso II «για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζομένων με επικίνδυνες ουσίες». Δηλαδή να υποβάλει πολιτική πρόληψης μεγάλων ατυχημάτων, Μελέτη Ασφαλείας, Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης κ.α.
Αλλά στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της «επένδυσης» στη Χαλκιδική (2010), η Ελληνικός Χρυσός «παρέλειψε» να χαρακτηρίσει περιβαλλοντικά τα προϊόντα της δραστηριότητάς της και η παράλειψη πέρασε «απαρατήρητη» – όπως πολλά άλλα – από την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Μέχρι σήμερα, στην Ολυμπιάδα και το Στρατώνι, η Ελληνικός Χρυσός διαχειρίζεται αυτά τα ίδια τοξικά συμπυκνώματα σα να ήταν απλά αδρανή.Υπαίθριοι σωροί, απευθείας πάνω στο χώμα, υπαίθρια φορτοεκφόρτωση, σκόνη που μεταφέρεται παντού, λάσπη όταν βρέχει και επικίνδυνες ουσίες (βαρέα τοξικά μέταλλα και χημικά που ποσότητες επικίνδυνων ουσιών να καταλήγουν στα επιφανειακά και τα υπόγεια νερά. Οι εργαζόμενοι στη διαχείριση αυτών των υλικών δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα μέσα ατομικής προστασίας ούτε ενημέρωση σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία τους.
Η εταιρεία απέφυγε να τα χαρακτηρίσει τα προϊόντα της επειδή γνώριζε ότι είναι επικίνδυνα και οι αρμόδιες υπηρεσίες εδώ και τόσα χρόνια ανέχονται την παρανομία και τη βέβαιη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και της υγείας, εργαζομένων (κυρίως) και κατοίκων.
Τα επικίνδυνα συμπυκνώματα είναι οι μαύροι σωροί στις φωτογραφίες:
Τα σημεία των αποθέσεων που φωτογραφίσαμε σημειώνονται με κόκκινες πινέζες στην δορυφορική εικόνα (κάτω) από το Google Earth. Ανάμεσα από τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και την παλιά «χαβούζα» επικίνδυνων μεταλλευτικών αποβλήτων (που παρά τους ισχυρισμούς της εταιρείας δεν έχει αποκατασταθεί) διέρχεται το ποτάμι Μαυρόλακκας. Θεωρούμε βέβαιο οτι σημαντική ποσότητα επικίνδυνων συμπυκνωμάτων παρασύρθηκαν από τη βροχή και από τα ορμητικά νερά του Μαυρόλακκα, ο οποίος στις 22 και στις 25 Νοεμβρίου υπερχείλισε, πέρασε πάνω από την επαρχιακή οδό Σταυρού-Ολυμπιάδας και γκρέμισε ένα τμήμα μικρότερου δρόμου (κάτω διάβαση ρέματος) που βρήκε στην πορεία του.
Γιατί αποτίθενται εκεί τα συμπυκνώματα;
Εδώ και πάνω από ένα χρόνο, η εταιρεία έχει προβλήματα στον εμπλουτισμό στο εργοστάσιο Ολυμπιάδας, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας επιβλαβών (deleterious) συστατικών στο μετάλλευμα. Το αποτέλεσμα είναι η παραγωγή συμπυκνωμάτων χαμηλής ποιότητας που δεν μπορούν εύκολα να πωληθούν. Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, η εταιρεία δημιούργησε ένα απόθεμα συμπυκνώματος μπροστά στο εργοστάσιο, ώστε να κάνει ανάμιξη (blending) με άλλο, καθαρότερο, συμπύκνωμα από άλλη περιοχή του μεταλλείου Ολυμπιάδας ή και από το μεταλλείο των Μαύρων Πετρών και να μειωθούν οι συγκεντρώσεις των επιβλαβών για τον εμπλουτισμό προσμίξεων. H μητρική Eldorado Gold το ανακοίνωσε στα χρηματιστήρια, αλλά η θυγατρική Ελληνικός Χρυσός δεν έκανε τον κόπο να ζητήσει σχετική άδεια. Τις παράνομες ενέργειες της εταιρείας καταγγείλαμε στις 12/11/2018 στις αρμόδιες υπηρεσίες αλλά η καταγγελία μας ουδέποτε ελέγχθηκε.
Το πρώτο αυτό «απόθεμα» δημιουργήθηκε στο χώρο ανάμεσα στο εργοστάσιο εμπλουτισμού και τον αρχαιολογικό χώρο των Ελληνιστικών Σταγείρων, έκτασης περίπου 2,5 στρεμμάτων. Είναι ο κεντρικός και μεγαλύτερος τοξικός σωρός και βρίσκεται εκεί εδώ και ένα χρόνο, εκτεθειμένος στον αέρα και τη βροχή, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την υγεία και ασφάλεια εργαζομένων, κατοίκων και περιβάλλοντος. Το βίντεο είναι του Omniatv:
Πρέπει να τονιστεί ότι ο δρόμος που περνάει μπροστά από το εργοστάσιο εμπλουτισμού είναι ΔΗΜΟΣΙΟΣ δρόμος που έχει καταπατηθεί από την Ελληνικός Χρυσός η οποία παρανόμως εμποδίζει τη διέλευση των πολιτών. Και όχι μόνο εμποδίζει τη διέλευση αλλά στέλνει και την αστυνομία. Όταν βρισκόμασταν στην Ολυμπιάδα μαζί με τη δημοσιογραφική ομάδα του Omniatv, τον περασμένο Φεβρουάριο (στις 13-2-2019) δεχθήκαμε την «επίσκεψη» δύο αστυνομικών που μας συνέστησαν «να μην παίρνετε πλάνα προς τις εγκαταστάσεις της εταιρείας» γιατί «μπορεί να έχετε πρόβλημα». Η εταιρεία που, όπως έχουν τεκμηριώσει οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος είναι ένας κατ’εξακολούθηση περιβαλλοντικός παραβάτης, προσπαθεί να συγκαλύψει τις παρανομίες της ακόμα και χρησιμοποιώντας τα όργανα του κράτους που είναι επιφορτισμένα με την τήρηση της νομιμότητας.
το θέμα είναι εξαιρετικά σημαντικό και φυσικά θα επανέλθουμε.
Ο Πάνος Σκουρλέτης επιστρέφει για άλλη μια φορά στην «Ελληνικός Χρυσός» την τεχνική μελέτη για τη λειτουργία της μεταλλουργικής μονάδας στον Μαντέμ Λάκκο.
Το ΥΠΕΝ μέσα σε 29 σελίδες εντοπίζει ανακριβή στοιχεία ως προς τις παραμέτρους βάσης σχεδιασμού και ασυμφωνία των παραμέτρων που παρατίθενται στην τεχνική μελέτη με τα αποτελέσματα των πραγματοποιηθεισών δοκιμών και την επικαιροποιημένη προμελέτη.
Πρόκειται για κομβικής σημασίας απόφαση για το μέλλον της εξόρυξης στη Χαλκιδική, αφού η μεταλλουργία αποτελεί το βασικό επιχείρημα του ισχυρισμού της εταιρείας ότι θα παράγει χρυσό στην Ελλάδα κι επομένως θα φορολογείται στην Ελλάδα και έτσι θα εκπληρώνει τον βασικό όρο για τον οποίο της είχε δοθεί η άδεια, δηλαδή θα υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον μέσω της φορολόγησης.
Για να το κάνει αυτό, ισχυριζόταν ότι θα χρησιμοποιεί τη μεταλλουργική μέθοδο flash smelting και δεσμευόταν ότι θα το αποδείκνυε με δοκιμές στο πεδίο εντός τριετίας.
Οι εκθέσεις - καταπέλτης
Ηδη, επί υπουργίας Π. Λαφαζάνη, είχαν ελεγχθεί εξονυχιστικά όλες οι άδειες, ενώ οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος δημοσιοποίησαν δύο εκθέσεις-καταπέλτη για την «Ελληνικός Χρυσός».
Με την έκθεση της «Somo» είχε αποκαλυφθεί ότι η «Eldorado Gold» δημιούργησε μια δανειακή δομή χρηματοδότησης που μετέφερε τις πληρωμές των τόκων από την ελληνική θυγατρική «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» μέσω ολλανδικών εταιρειών-θυρίδων, προκειμένου τα ποσά αυτά να είναι αφορολόγητα.
Πέρυσι τον Αύγουστο, ο νέος τότε υπουργός Π. Σκουρλέτης, υιοθετώντας τις τεχνικές και επιστημονικές αιτιάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, ανακάλεσε για έναν χρόνο τις αποφάσεις έγκρισης τεχνικών μελετών όλων των υποέργων στην Κασσάνδρα (εκτός της αποκατάστασης του χώρου απόθεσης των παλαιών τελμάτων και των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα).
Με την 3191/2015 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε η πράξη του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και αναπέμφθηκε η υπόθεση στη Διοίκηση για νέα νόμιμη κρίση.
Στο σκεπτικό της απόφασης έγινε μεταξύ άλλων δεκτό πως η αιτίαση του υπουργείου ότι δεν έχει εκτελεστεί πρόγραμμα δοκιμών σε κατάλληλη ημιβιομηχανική κλίμακα επί τόπου είναι αόριστη (δεν εξειδικεύει ποια συγκεκριμένη πλημμέλεια αποδίδει στο πρόγραμμα δοκιμών) και πλημμελής (δεν αιτιολογεί τον λόγο για τον οποίο απορρίπτει ως μη αξιόπιστα τα πορίσματα των δοκιμών, από τα οποία προκύπτει η εφαρμοσιμότητα της μεταλλουργικής μεθόδου).
Η απόφαση του ΣτΕ προβλήθηκε –όχι μόνο από την «Ελληνικός Χρυσός» αλλά και από τα μέσα ενημέρωσης που με συνέπεια στηρίζουν την εταιρεία– ως η οριστική και αμετάκλητη απόρριψη των αιτιάσεων εναντίον της εταιρείας και οιονεί... αδειοδότηση της μεταλλουργίας.
Ωστόσο το ΥΠΕΝ επανέρχεται κι επιστρέφει ξανά την τεχνική μελέτη στην εταιρεία, εντοπίζοντας ανεπαρκή στοιχεία και αναντιστοιχίες-ασυμφωνίες στα τεχνικά δεδομένα που έχει παραθέσει η «Ελληνικός Χρυσός» στις μελέτες, στα αποτελέσματα των δοκιμών, αλλά και στη διαχείριση των σημαντικών ποσοτήτων έντονα τοξικών απαερίων για τα οποία επισημαίνεται κίνδυνος διαφυγής στους χώρους του εργοστασίου.
Τώρα η εταιρεία οφείλει εντός δύο μηνών να προβεί στις αναγκαίες συμπληρώσεις και διορθώσεις του φακέλου.
Σύμφωνα με τη σύμβαση μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας (12/12/2003), η «Ελληνικός Χρυσός» ανέλαβε την υποχρέωση «να εκπονήσει πλήρες και άρτιο επενδυτικό σχέδιο, το αργότερο εντός είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου που κυρώνει τη σύμβαση, για την ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας, καθώς και την κατασκευή-λειτουργία Εργοστασίου Μεταλλουργίας Χρυσού, συνοδευόμενο από όλες τις προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία μελέτες που είναι αναγκαίες για την έκδοση όλων των σχετικών αδειών και εγκρίσεων».
Σε απλά ελληνικά όλα αυτά σημαίνουν πως εάν η «Ελληνικός Χρυσός» δεν καταφέρει να αποδείξει την αρτιότητα αλλά και την εφαρμοσιμότητα των μεθόδων που ισχυρίζεται ότι θα χρησιμοποιήσει, ο δρόμος για το ελληνικό Δημόσιο μπορεί να ανοίξει ακόμα και για να αναστρέψει τη σύμβαση και να ικανοποιήσει το αίτημα του δυναμικότερου κινήματος στην Ελλάδα: να σταματήσει οριστικά την καταστροφή της Χαλκιδικής.
