Οι Ευρωπαίοι μπορούν να προσβλέπουν σε ζωές πιο μακριές, υγιείς και δραστήριες, χάρη στις συνεχείς προόδους στη βιοϊατρική και στην ποιότητα ζωής, που έχουν ως αποτέλεσμα το μέσο προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση ενός ανθρώπου στην Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι σήμερα περίπου τα 81 έτη, εννέα χρόνια πάνω από το μέσο παγκόσμιο όρο.

         Το προσδόκιμο ζωής του μέσου Ευρωπαίου προβλέπεται ότι στο μέλλον θα αυξάνεται κατά δύο χρόνια ανά δεκαετία.

Αν αυτή η τάση όντως επιβεβαιωθεί, τότε -σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (Joint Research Centre-JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Ινστιτούτου Ανάλυσης Εφαρμοσμένων Συστημάτων- το 2060 το 32% του πληθυσμού της ΕΕ, δηλαδή σχεδόν ο ένας στους τρεις κατοίκους, θα είναι άνω των 65 ετών, έναντι ποσοστού 19% το 2015 και μόνο 13% το 1960.

         Επιπλέον, έως το 2060 η ΕΕ θα διαθέτει ένα μικρότερο εργατικό δυναμικό (215 εκατομμύρια έναντι 245 εκατομμυρίων το 2015), αλλά ακόμη καλύτερα μορφωμένο (το 59% θα έχει μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2060, έναντι 35% το 2015). Όμως επειδή, αν και πιο μορφωμένοι, οι μελλοντικοί Ευρωπαίοι εργαζόμενοι θα είναι συνολικά λιγότεροι λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, αυτό θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για τα ασφαλιστικά-συνταξιοδοτικά συστήματα και το κράτος πρόνοιας. Λιγότεροι εργαζόμενοι θα πρέπει να υποστηρίζουν με τις εισφορές τους περισσότερους ηλικιωμένους και συνταξιούχους, οι οποίοι θα εξαρτώνται από τους πρώτους.

    Η αναλογία ανενεργού-ενεργού πληθυσμού -δηλαδή ο βαθμός εξάρτησης των συνταξιούχων και λοιπών μη απασχολούμενων από τους εργαζόμενους- ήταν περίπου 1,05 στην ΕΕ το 2015 (δηλαδή 105 μη εργαζόμενοι ήσαν εξαρτημένοι από 100 εργαζόμενους) και προβλέπεται -με τις σημερινές τάσεις- να αυξηθεί στο 1,36 το 2060, αν και θα υπάρχουν μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα. Χώρες που συνδυάζουν υπογεννητικότητα, υψηλό προσδόκιμο ζωής και χαμηλή απασχόληση, θα έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Για την Ελλάδα π.χ. προβλέπεται αναλογία 1,69 (169 μη εργαζόμενοι θα εξαρτώνται από 100 εργαζόμενους) και για την Ιταλία 1,72, ενώ στο άλλο άκρο θα βρίσκονται χώρες όπως η Σουηδία (1,04) και η Δανία (1,05). 

         Η μελέτη του JRC εξετάζει διάφορα σενάρια για να βελτιωθεί η κατάσταση.
Από τις τρεις βασικές κυριότερες επιλογές (αύξηση της γεννητικότητας, της εισροής μεταναστών από χώρες εκτός ΕΕ και της απασχόλησης), οι ερευνητές θεωρούν πιο κρίσιμο να διευρυνθεί η απασχόληση.

Δηλαδή ένα ολοένα μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού, που βρίσκεται σε ηλικία για εργασία, να βρίσκει όντως δουλειές. Μεταξύ άλλων, αυτό αφορά την περαιτέρω διεύρυνση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.

    Παράλληλα, προτείνεται να ενθαρρυνθεί και η συνέχιση της εργασίας πέρα από τα 65 χρόνια. Σύμφωνα με την έκθεση, η ηλικία των 65 δεν πρέπει πια να θεωρείται συνώνυμη με το τέλος της παραγωγικής ζωής ενός ανθρώπου και η ηλικία συνταξιοδότησης πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη στο μέλλον.

   Αν όλα τα κράτη μέλη βελτίωναν έως το 2060 το ποσοστό απασχόλησης του εργατικού δυναμικού τους για να φθάσουν τις χώρες με την καλύτερη επίδοση σήμερα (π.χ. Σουηδία), τότε η ΕΕ δεν θα εξαρτιόταν τόσο από την αύξηση της εισροής μεταναστών ως εργατικού δυναμικού, ούτε από την αύξηση της γεννητικότητας.

         Η έκθεση θεωρεί σημαντική τη μετανάστευση για τις μελλοντικές δημογραφικές εξελίξεις στην ΕΕ, τόσο για το μέγεθος του εργατικού δυναμικού, όσο και του συνολικού πληθυσμού της Ευρώπης. Χωρίς καθόλου έξωθεν μετανάστευση, ο πληθυσμός της ΕΕ προβλέπεται ότι -λόγω υπογεννητικότητας- θα μειωθεί στα 466 εκατομμύρια το 2060, δηλαδή στα επίπεδα της δεκαετίας του 1980, ενώ με τη μετανάστευση, μπορεί να φθάσει τα 521 εκατομμύρια.

   Όμως, από την άλλη, η έκθεση επισημαίνει ότι η μετανάστευση δεν μπορεί να επιβραδύνει σημαντικά τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού (η οποία θεωρείται δημογραφικά σχεδόν αναπότρεπτη), ούτε να λύσει από μόνη της τη δυσμενή αναλογία εργαζομένων/συνταξιούχων σε βάθος χρόνου. Σύμφωνα με τα σενάρια της μελέτης, ακόμη και με διπλάσια μετανάστευση, που θα αυξήσει τον πληθυσμό της ΕΕ στα 632 εκατομμύρια το 2060, το ποσοστό των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών δεν θα υποχωρήσει κάτω από το 29% (ενώ χωρίς καθόλου μετανάστευση, από την άλλη, θα έφθανε το 34%). Αν εξάλλου η γεννητικότητα αυξηθεί κατά 25%, το ποσοστό του πληθυσμού της τρίτης ηλικίας το 2060 υπολογίζεται γύρω στο 30%. Με άλλα λόγια, μετανάστευση και γεννητικότητα είναι ανεπαρκείς, χωρίς να «βάλει το χεράκι» της η διεύρυνση της απασχόλησης.

   Το πρόβλημα της Ελλάδας

    Πριν ενάμισι αιώνα, η Ευρώπη είδε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της να φεύγει για το Νέο Κόσμο, κυρίως τις ΗΠΑ. Μεταξύ 1850-1913 πάνω από 40 εκατομμύρια Ευρωπαίοι μετανάστευσαν. Τώρα η κατάσταση έχει αντιστραφεί και η Ευρώπη υποδέχεται κύματα μεταναστών.

Αλλά, σύμφωνα με τη μελέτη, σε μερικές χώρες της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, λόγω και της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, στο ισοζύγιο των ροών της μετανάστευσης (πόσοι φεύγουν από τη χώρα και πόσοι έρχονται σε αυτήν) η ζυγαριά εξακολουθεί να γέρνει υπέρ των εκροών, καθώς η μορφωμένη νέα γενιά αναζητά καλύτερη τύχη σε άλλες χώρες.

   Η μελέτη επίσης προειδοποιεί ότι μερικές χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (όπως η Ελλάδα) μπορεί να αντιμετωπίσουν περαιτέρω συρρίκνωση πληθυσμού έως το 2060, αλλά και γήρανση του, καθώς -παράλληλα με την ενδημική υπογεννητικότητα τους- συνεχίζουν να μεταναστεύουν σε άλλες χώρες δυναμικά τμήματα του εργατικού δυναμικού τους, ένα φαινόμενο που εν μέρει οφείλεται στη «διαρροή εγκεφάλων».

Για τη Ρουμανία, για παράδειγμα, προβλέπεται ότι -με τη σημερινή τάση- ο πληθυσμός της θα μειωθεί από 19,9 εκατομμύρια το 2015 σε 13,8 εκατομμύρια το 2060 (μείωση 30%). Αν όμως σταματούσε η μετανάστευση Ρουμάνων σε άλλες χώρες της ΕΕ, τότε η μείωση του ρουμανικού πληθυσμού θα ήταν περίπου η μισή (14%) έως το 2060.



ΑΠΕ

Σημαντική η συμβολή του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην ελάττωση του αριθμού των καπνιστών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια

 Η πρώτη μελέτη στον Ελληνικό πληθυσμό που καταγράφει τη συσχέτιση μεταξύ ηλεκτρονικού τσιγάρου και διακοπής καπνίσματος.

Σημαντική συσχέτιση μεταξύ ηλεκτρονικού τσιγάρου και διακοπής καπνίσματος στην Ελλάδα έδειξε η πρώτη μεγάλη πληθυσμιακή μελέτη που δημοσιεύτηκε σήμερα σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από επιστημονικές ομάδες του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και των Πανεπιστημίων Πατρών και Μακεδονίας και ανέλυσε τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 2568 ενηλίκων καπνιστών και πρώην καπνιστών στο Νομό Αττικής. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, η καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου μπορεί να 11πλασιάζει την πιθανότητα διακοπής του καπνίσματος τα τελευταία χρόνια. Περίπου το 40% των ενηλίκων που διέκοψαν το κάπνισμα από το 2014 και μετά χρησιμοποιούν ή χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικό τσιγάρο, στοιχείο που αποδεικνύει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει καθοριστική συμβολή στην ελάττωση του αριθμού των καπνιστών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.

«Για άλλη μια φορά, η αξιολόγηση των επιστημονικών δεδομένων αποδεικνύει ότι η Ελλάδα αποτελεί την πιο επιτυχημένη χώρα παγκοσμίως ως προς τη θετική επίδραση του  ηλεκτρονικού τσιγάρου στην ελάττωση του καπνίσματος στον πληθυσμό» δήλωσε ο κύριος ερευνητής της μελέτης Δρ Κωνσταντίνος Φαρσαλινός. «Σε άλλες χώρες έχει παρατηρηθεί ότι η καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου 3πλασιάζει ή 4πλασιάζει την πιθανότητα οι χρήστες να είναι πρώην καπνιστές, στοιχείο που είναι, φυσικά, πολύ σημαντικό. Είναι όμως η πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία που καταγράφεται ότι οι καθημερινοί χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν μέχρι 11 φορές υψηλότερη πιθανότητα να έχουν διακόψει το κάπνισμα σε σύγκριση με όσους δεν χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τσιγάρο», συνέχισε. «Τα ευρήματα είναι εξαιρετικά σημαντικά, ιδίως αν αναλογιστούμε ότι η χώρα μας έχει τον υψηλότερο επιπολασμό

  «Ο μόνος λόγος ύπαρξης του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι ως βοήθημα για τη διακοπή του καπνίσματος, και αυτό καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την αρνητική ή θετική επίπτωσή του στη Δημόσια Υγεία» δήλωσε η Δρ Αναστασία Μπαρμπούνη, Καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. «Η μελέτη μας δείχνει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει σημαντικό ρόλο στη διακοπή του καπνίσματος τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, κι αυτό αποτελεί όφελος για τη Δημόσια Υγεία», πρόσθεσε.

ΣΟΒΑΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Προηγούμενη δημοσίευση στοιχείων την ίδιας μελέτης έδειξε ότι το κάπνισμα συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στην Ελλάδα. Το 32,7% του πληθυσμού στο νομό Αττικής παραμένουν καπνιστές, παρουσιάζεται όμως ελάττωση τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα της μελέτης ήταν ότι περίπου το 25% των ενηλίκων που διέκοψαν το κάπνισμα από το 2014 και μετά χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τσιγάρο καθημερινά, ενώ πάνω από το 35% είτε το χρησιμοποιεί καθημερινά, είτε το χρησιμοποιούσε στο παρελθόν και πλέον το διέκοψε. «Τα προϊόντα ηλεκτρονικού τσιγάρου ρυθμίζονται και υπόκεινται σε ελέγχους σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ πολλές μελέτες δείχνουν πως είναι πολύ λιγότερο βλαπτικά από το κάπνισμα», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Πουλάς, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών. «Η σημαντική συσχέτιση μεταξύ χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου και διακοπής του καπνίσματος δείχνει ότι πρέπει να αυξήσουμε τις προσπάθειες ισορροπημένης και αντικειμενικής ενημέρωσης των καπνιστών. Οφείλουμε πλέον να ενθαρρύνουμε όλους όσους δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν άλλα εγκεκριμένα μέσα, να δοκιμάσουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο σε μια σοβαρή προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος», συνέχισε.

Τα αποτελέσματα δείχνουν την αναγκαιότητα κάθε νομοθετική προσέγγιση για το ηλεκτρονικό τσιγάρο να βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα. «Όπως σε κάθε θέμα Δημόσιας Υγείας, έτσι και για το ηλεκτρονικό τσιγάρο η λεπτομερής καταγραφή της χρήσης και των αποτελεσμάτων αυτής στον πληθυσμό είναι καθοριστική για την κατανόηση της πραγματικότητας και την επιλογή των κατάλληλων δράσεων ευαισθητοποίησης πολιτών και φορέων» δήλωσε ο Δρ Γεώργιος Σιάκας, διευθυντής Ερευνών της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς στο Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. «Η συγκεκριμένη μελέτη σε μεγάλο βαθμό ξεκαθαρίζει το τοπίο και προσφέρει την ευκαιρία για πρωτοβουλίες που θα βοηθήσουν ακόμη περισσότερους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα» συνέχισε.

Δημοσίευση μελέτης:

Konstantinos Farsalinos, Georgios Siakas, Konstantinos Poulas, Vassilis Voudris, Kyriakoula Merakou, Anastasia Barbouni. E-cigarette use is strongly associated with recent smoking cessation: an analysis of a representative population sample in Greece. Intern Emerg Med 2019, January 14. doi. 10.1007/s11739-018-02023-x.

                                                                -----------------------

  

Η μετάδοση της γρίπης είναι ευκολότερη από ό,τι θεωρείτο έως τώρα, καθώς, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, ο ιός της γρίπης μπορεί να εξαπλωθεί απλώς με την αναπνοή, χωρίς βήχα ή φτάρνισμα που εκτοξεύουν μολυσμένα σωματίδια του αρρώστου.

   Οι άνθρωποι συνήθως πιστεύουν ότι θα κολλήσουν γρίπη μόνο αν εκτεθούν στα σταγονίδια κάποιου ασθενούς ή αν πιάσουν κάποια μολυσμένη με τον ιό επιφάνεια. Όμως η νέα μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και το ΚΕΕΛΠΝΟ των ΗΠΑ, δείχνει ότι η εξάπλωση του ιού μπορεί να γίνει μέσω του αέρα ακόμη και με την απλή αναπνοή.

   Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Μέριλαντ, Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, Σαν Χοσέ και Μισούρι, με επικεφαλής τον καθηγητή περιβαλλοντικής υγείας Ντόναλντ Μίλτον του πρώτου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), μελέτησαν 142 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ανθρώπων με γρίπη.

   Οι επιστήμονες ανέλυσαν τη μολυσματικότητα των ατόμων αυτών σε διάφορες φάσεις (απλή αναπνοή, ομιλία, βήχας, φτάρνισμα) κατά τις τρεις πρώτες μέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.

   Η ανάλυση των δειγμάτων αποκάλυψε ότι ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με γρίπη αποβάλλουν απλώς με την αναπνοή τους στον αέρα μικροσκοπικά μολυσμένα σωματίδια, που μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους ανθρώπους. Σχεδόν στις μισές περιπτώσεις (48%) ο ιός ήταν παρών στα δείγματα των αερολυμάτων των ασθενών που δεν είχαν βήξει.

Από τον Πάνο Ντούλα, καθηγητή Αγγλικής Γλώσσας στο νυχτερινό ΕΠΑΛ Κορίνθου

Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο συγγραφέας της μελέτης: «Δεν χρειάζονται πολλά λόγια για να περιγράψει κανείς το πόσο “αποτελεσματικά” ήταν αυτά τα μέτρα στην περικοπή του κόστους για την Εκπαίδευση στην Ελλάδα. Οι επίσημες πηγές από τις Εισηγητικές Εκθέσεις των Προϋπολογισμών του Υπουργείου Οικονομικών δείχνουν καθαρά την εικόνα μείωσης και σταθεροποίησης σε χαμηλά επίπεδα».

---

ΕΔΩ για να διαβάσετε το πλήρες κείμενο της μελέτης