Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb φέρεται να ανίχνευσε μόριο διμεθυλοσουλφίδιου (DMS) - Αστρονόμοι εξετάζουν το ενδεχόμενο ύπαρξης ενός ωκεανού νερού κάτω από μια ατμόσφαιρα πλούσια σε δρογόνο (ή μπορεί και λάβας)

Οι αστρονόμοι θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι υπάρχουν εξωγήινοι σε έναν μακρινό πλανήτη, έπειτα από νέες παρατηρήσεις. Πρόκειται για τον εξωπλανήτη «K2-18 b», ο οποίος είναι υπερδιπλάσιος από τη Γη, απέχει 120 έτη φωτός από τον πλανήτη μας και βρίσκεται μέσα στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου του στον αστερισμό του Λέοντα.

Οι επιστήμονες δήλωσαν πέρυσι ότι πίστευαν πως είχαν ανιχνεύσει το αέριο «διμεθυλοσουλφίδιο» (DMS) στην ατμόσφαιρά του, μια ένωση που «παράγεται μόνο από ζωντανούς οργανισμούς».

Τώρα, για να επιβεβαιωθεί η διαπίστωση, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα πραγματοποιήσει πολύωρες παρατηρήσεις του πλανήτη. Ωστόσο, οι λάτρεις του Διαστήματος θα πρέπει να περιμένουν αρκετούς μήνες για την πιστοποίηση και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων.

Ο επικεφαλής των ερευνών για τον πλανήτη «K2-18 b» είναι ο αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, Dr. Nikku Madhusudhan. Έχει ονομάσει τον πλανήτη «υδρόγειο κόσμο», που είναι ένας σχετικά νέος όρος που επινόησε για έναν βραχώδη πλανήτη με ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο και ωκεανούς νερού.

«Αν ανιχνεύσουμε DMS στον K2-18 b, αυτό τον τοποθετεί βασικά στην κορυφή των πιθανών ενδείξεων κατοικησιμότητας», δήλωσε ο Dr. Madhusudhan στους Times.

Ο πλανήτης «K2-18 b»

Ο πλανήτης «K2-18 b», που υπερδιπλάσιος σε μέγεθος από τη Γη και έχει μάζα πάνω από οκτώ φορές μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας, ανακαλύφθηκε το 2015. Ωστόσο μόλις το 2019 αναφέρθηκε η παρουσία υδρατμών στην ατμόσφαιρα του, όπως γράφει το Foxreport.gr.

Το 2023, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εντόπισε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο στην ατμόσφαιρά του, καθώς και έλλειψη αμμωνίας.

Ο Dr. Madhusudhan χαρακτήρισε αυτή τη στιγμή ως «πολύ σημαντική», επειδή υποστηρίζει τη θεωρία ότι υπάρχει ένας ωκεανός νερού κάτω από μια ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο.

Οι αρχικές παρατηρήσεις του Webb έδωσαν μια πιθανή ανίχνευση ενός μορίου που ονομάζεται διμεθυλοσουλφίδιο (DMS), το οποίο στη Γη «παράγεται μόνο από τη ζωή».

Το μεγαλύτερο μέρος του DMS στη γήινη ατμόσφαιρα εκπέμπεται από το φυτοπλαγκτόν σε θαλάσσια περιβάλλοντα – γεγονός που υποδηλώνει μια παρόμοια μορφή ζωής στον μακρινό πλανήτη.

Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να σκεφτούν καμία φυσική γεωλογική ή χημική διαδικασία που θα μπορούσε να δημιουργήσει DMS χωρίς ζωντανούς οργανισμούς.

Ο Dr. Madhusudhan δήλωσε ότι το εύρημα τους προκάλεσε σοκ, αλλά επειδή επρόκειτο για αρχικές παρατηρήσεις, θα μπορούσε να πει μόνο με 50% βεβαιότητα ότι υπάρχει DMS στον K2-18 b.

«Ήταν ένα πραγματικό σοκ, είχα άγρυπνες νύχτες για μια εβδομάδα. Εκείνη την εβδομάδα, δεν βρήκα καν το κουράγιο να το ανακοινώσω στην ίδια μου την ομάδα» πρόσθεσε.

Οι νέες παρατηρήσεις του James Webb

Οι νέες παρατηρήσεις από το James Webb αναμένεται να δώσουν μια οριστική απάντηση – αν και ο ειδικός θα πρέπει να περάσει μήνες μελετώντας τα δεδομένα για να την πάρει.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA, αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι σε θέση να αναλύσει τη χημική σύσταση ενός μακρινού πλανήτη καταγράφοντας το φως από το άστρο που τον φιλοξενεί αφού περάσει από την ατμόσφαιρα του πλανήτη στο δρόμο του προς τη Γη.

Τα αέρια της ατμόσφαιρας απορροφούν μέρος του αστρικού φωτός, αλλά το καθένα αφήνει αποκαλυπτικές υπογραφές στο φάσμα του φωτός, τις οποίες οι αστρονόμοι μπορούν στη συνέχεια να ξεδιαλύνουν.

Θεωρία υποστηρίζει ότι υπάρχει ένας ωκεανός νερού κάτω από μια ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο, μπορεί όμως αυτός ο «ωκεανός» να είναι λάβα στην πραγματικότητα

Παρόλο που οι «υδάτινοι κόσμοι» προβλέπεται να καλύπτονται από νερό, οι ερευνητές λένε ότι είναι επίσης πιθανό ο υποτιθέμενος ωκεανός του K2-18 b να είναι πολύ θερμός για να είναι κατοικήσιμος ή να είναι υγρός. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος πρότεινε ότι ο ωκεανός μπορεί να είναι λάβα.

Ο K2-18 b είναι γνωστός ως «σούπερ Γη» «super Earth» επειδή είναι μεγαλύτερος από τον πλανήτη μας αλλά μικρότερος από τον Ποσειδώνα.

Το μεγάλο μέγεθος του K2-18 b έχει ακτίνα 2,6 φορές μεγαλύτερη από την ακτίνα της Γης, πράγμα που σημαίνει ότι το εσωτερικό του πλανήτη περιέχει πιθανότατα έναν μεγάλο μανδύα από πάγο υψηλής πίεσης, όπως ο Ποσειδώνας, αλλά με λεπτότερη ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο και επιφάνεια ωκεανού.

Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν για πρώτη φορά έναν παραμορφωμένο εξωπλανήτη που έχει σχήμα μάλλον μπάλας ράγκμπι παρά σφαίρας. Ο γιγάντιος πλανήτης είναι ο WASP-103b που βρίσκεται στον αστερισμό του Ηρακλή και έχει μέγεθος σχεδόν διπλάσιο του Δία και μάζα μιάμιση φορά μεγαλύτερη, ενώ βρίσκεται περίπου 50 φορές πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι η Γη στον Ήλιο.

Ο εξωπλανήτης είχε ήδη ανακαλυφθεί από τα αμερικανικά διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer, αλλά οι ερευνητές των ελβετικών πανεπιστημίων της Βέρνης και της Γενεύης, καθώς και άλλων ευρωπαϊκών ιδρυμάτων, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιαν Αλιμπέρ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής «Astronomy & Astrophysics», πραγματοποίησαν τις νέες παρατηρήσεις τους με το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο CHEOPS.

Στο Διάστημα όμως και ειδικά στην περίπτωση του συγκεκριμένου εξωπλανήτη, οι ασκούμενες ελκτικές δυνάμεις είναι πολύ ακραίες, με συνέπεια ο WASP-103b, που βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο του και χρειάζεται μόνο μια μέρα για την πλήρη περιφορά του (αυτή είναι και η διάρκεια του έτους του), να παραμορφώνεται δραματικά προς τη μία πλευρά του.

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν από τους μικρότερης σε ηλικία εξωπλανήτες που έχουν βρεθεί ποτέ. Το πλανητικό «νεογνό» κινείται γύρω από ένα μακρινό άστρο στο Νέφος του Ταύρου και η ανακάλυψη έγινε με το τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου Κεκ στη Χαβάη.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή Έρικ Γκάιντος του Πανεπιστημίου της Χαβάης, έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στο arXiv.org και θα κάνουν στη συνέχεια κανονική δημοσίευση στο περιοδικό «Monthly Notices» της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας.

Χιλιάδες εξωπλανήτες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, αλλά αυτό που διακρίνει το νέο πλανήτη, με την ονομασία 2M0437b, είναι ότι είναι πολύ νεαρός και επιπλέον μπορεί να παρατηρηθεί άμεσα από τη Γη. Οι αστρονόμοι κατάφεραν να τον φωτογραφήσουν με το Τηλεσκόπιο Σουμπαρού στο όρος Μαουνακέα της Χαβάης.

Εκτιμάται ότι ο εξωπλανήτης έχει μάζα μερικές φορές μεγαλύτερη του Δία και δημιουργήθηκε, μαζί με το μητρικό άστρο του, πριν μερικά εκατομμύρια χρόνια, περίπου την εποχή που τα κυριότερα νησιά της Χαβάης αναδύθηκαν από τον ωκεανό.

Ο πλανήτης είναι τόσο νέος που είναι ακόμη καυτός από την ενέργεια που απελευθερώθηκε κατά τη δημιουργία του, έχοντας θερμοκρασία παρόμοια με τη λάβα που χύνεται από το ηφαίστειο Κιλαουέα της Χαβάης. Η απόστασή του από το άστρο του είναι περίπου 100 φορές η απόσταση Γης-Ήλιου.

Μελλοντικές παρατηρήσεις με το υπό εκτόξευση μεγάλο αμερικανικό διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, τον διάδοχο του Hubble, θα ρίξουν περισσότερο φως στο κατά πόσο ο πλανήτης έχει ατμόσφαιρα και τι είδους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν ακόμη εξωπλανήτη που έχει ομοιότητες με το δικό μας πλανήτη και ο οποίος θα μπορούσε να φιλοξενεί ζωή.

Μάλιστα, ορισμένοι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι μέχρι σήμερα ίσως ο καλύτερος υποψήφιος πλανήτης για την ανίχνευση έμβιων όντων.

Ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) αναφέρει ότι ο νέος εξωπλανήτης είναι πιθανώς ο νέος κάτοχος του τίτλου «το καλύτερο μέρος να ψάξει κανείς για ίχνη ζωής πέρα από το ηλιακό μας σύστημα».

Πρόκειται για μια βραχώδη Υπερ-Γη (40% μεγαλύτερη από τη Γη) με όχι ακραίες θερμοκρασίες, που κινείται γύρω από ένα μικρό και αχνό ερυθρό άστρο, με μέγεθος το ένα πέμπτο του Ήλιου μας, σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Κήτους.

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Αυστραλία, με επικεφαλής τον Τζέισον Ντίτμαν του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με τη βοήθεια των τηλεσκοπίων MEarth-South στην Αριζόνα και του ESO στη Χιλή.

Ένα βίντεο με ένα φανταστικό ταξίδι στον εξωπλανήτη μπορεί κανείς να βρει στη διεύθυνση του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου: https://www.eso.org/public/videos/eso1712a/

Σύνδεσμος για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία: http://nature.com/articles/doi:10.1038/nature22055


ΑΠΕ